VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Prins Bernhard
Herstel der welvaart in
en rond Batavia
Overeenstemming te Parijs
Het Koninklijk bezoek aan onze Provincie
HET WEER
Vrijdag
28 Juni 194-6
kJAARGANG
NtJMMBR 499
Alg Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma. Hoofdredacteur J. Kockebakker. F.cJactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2 Tel. 2163. Gfaonmmaer 4JÜ3SC
Anjerdag
HET zal morgen 35 jaar ge
leden zijn, dat Z.K-H.
Prins Bernhard het le
venslicht aanschouwde:
dies vieren wij zijn verjaardag
welke dit jaar een Anjerdag zal
worden.
Prins Bernhard is tijdens den
oorlog erin geslaagd zich een
blijvende plaats in de harten van
het Nederlandsche volk te ver
overen. Zijn aandeel in den
strijd in Zeeland, waarbij hij
zelfs gewond raakte, zijn onver
moeid werken voor onze bevrij
ding in Engeland, zijn onvol-
preze arbeid als bevelhebber
van ce Binnenlandsche Strijd-
kraenten direct na de capitula
tie, het zijn alle feiten, welke
nog versch in het geheugen lig
gen. fhans is Prins Bernhard
als inspecteur-generaal van de
Koninklijke Landmacht, actief,
maar hij beperkt zijn werkzaam
heden niet alleen tot het mili
taire. Op allerlei gebied toont
hij door woord en daad een in
tense belangstelling en wenscht
hij zoodoende mede te werken
aan den opbouw van ons ge
schonden Vaderland.
Toen Prins Bernhard na den
oorlog in ons land teuggekeerd
was, heeft hij in een pers-
gesprek gezegd, dat hij als lid
van het Koninklijk Huis nooit
in de politiek betrokken mag
worden en dus altijd boven de
partijen moet staan. En voorts:
„Indien ik ooit, in welken vorm
dan ook, aan een bepaalde ver
antwoordelijkheid gebonden zal
zijn, zullen mijn daden altijd ge
dekt moeten worden door een
bepaalden minister. De moeilijk
heid schuilt dus in de staats
rechtelijke „tegenstrijdigheid"
tusschen mijn positie en ambi
ties". Hij hoopte, dat er wel
een manier te vinden zou zijn,
waarop hij zijn verlangen, om
naar vermogen aan het herstel
van ons land te kunnen mee
werken. kon bevredigen, zonder
staatsrechtelijk met zijn positie
in conflict te komen.
En die oplossing is gevonden
Behalve inspecteur-generaal
heeft Prins Bernhard zitting in
den Raad van State in den
Economischen Raad en in den
Mijnraad. Buitendien is hij in
vele vereenigingen en comité s'
een eerelid naar wiens adviezen
men gaarne luistert.
Prins Bernhard heeft zich po
pulair weten te maken; is het
in dit verband niet opvallend,
dat men hem nimmer hoort noe
men als Prins-gemaal? En toch
is hij tok als gemaal van H.K-
H. Prinses Juliana Nederlander
geworden; de Hollandsche dege
lijkheid in het Prinselijk gezin
is schier spreekwoordelijk ge
worden, de huiselijke sfeer
waarin onze Prinsesjes leven is
van een ouderwetsche gezellig
heid.
Prins Bernhard viert dan
morgen zijn 35sten verjaardag,
en we zullen, hem ter eere, een
anjer dragen. Z.K.H. toch is
regent van het Prins Bernhard-
Fonds, dat tijdens den ooriog
ruim 21 millioen gulden bijeen
bracht, waarvoor reeksen ja
gers en bommenwerpers, een
aantal motortorpedobooten, de
torpeöcboot „Jan van Galen",
een groot hospitaal-vliegtuig en
nog veel meer kon worden aan
geschaft. Thans, nu de oorlog
gewonnen is, zal het P.B.F. in
stand worden gehouden, echter
niet meer voor de versterking
van de materiëele weerbaar
heid, doch voor de versterking
van de geestelijke en cultureele
weerbaarheid van ons volk.
Daaraan mede te werken zal
morgen voor iedereen mogelijk
zijn, door zich een echte anjer
in de kenbaar gemaakte bloe
menwinkels of een anjer-em-
bleempje te koopen van de col
lectanten, of in te teekenen op
de lijsten.
Moge deze eerste Anjerdag
slagen. En moge de witte anjer
opwekken als dit het geval was
hetzelfde saamhoorigheidsgevoel
Neaerlandsch Indie
DE INDUSTRIE te Batavia bevindt zich op het oogenblik nog
in een overgangsstadium, doch zij is erop voorbereid zoo
dra de grondstoffenpositie dit weer toelaat, de vroegere
productie in vollen omvang te hervatten.
Met de door het coprafonds ter beschikking gestelde copra
hebben de klapperoliefabrieken haar werkzaamheden kunnen
hervatten. De zeepfabricage kon daardoor eveneens weer op
gang komen. De sigarettenindustrie werkt weer.
In de sigaretten zullen in hoofd- port van de rijst voor India in
zaak Javatabakken worden ver- oogenschouw heeft genomen.
werkt. De leerindustrie werkt op
het oogenblik met de looistoffen,
die in de pakhuizen zijn aange
troffen. Voor de fijnere leersoor
ten beschikt men nog niet over
de juiste chemicaliën. Een der
grootste schoenenfabrieken te Ba
tavia vervaardigt in opdracht
van de Nigieo pantoffels en an
dalen. Met de nog te Batavia aan
wezige grondstoffen vervaardigen
een viertal weverijen reeds we
der ondergoed. De huisnijverheid
wordt door de overheid ten zeer
ste gestimuleerd en den laatsten
tijd zijn niet onbelangrijke hoe
veelheden inheemsche meubelen,
speelgoed, touwwerk, zinkwerk,
vlechtwerk aan de markt geko
men.
Hoewel de industrie nog met
transportmoeilijkheden te kampen
heeft valt er vergeleken met ze:
maanden geleden reeds een zeer
groote verbetering te constatee-
ren.
Rubbertuinen
Het Nederlandsch Indische rub
berfonds heeft in het gebied tus
schen Batavia en Buitenzorg,
waar ongeveer 20.000 ha. rubber
areaal ligt, verdeeld in onderne
mingen. van niet meer dan 200 ha.
(meerendeels in Chinesche han
den) het wederopbouwwerk krach
tig ter hand genomen. Reeds is
men op enkele ondernemingen
zoo ver gevorderd, dat de tap
over niet al te langen tijd zal
kunnen beginnen. Met de meeste
ondernemingen is men echter
nog in de voorbereidende stadia.
Deskundigen van de Nirub ma
ken regelmatig tochten naar ter
reinen, die na de bezetting nog
niet in oogenschouw zijn geno
men., met het doel zoo veel mo
gelijk gegevens over boomen en
gebouwen te verkrijgen.
Officieele verklaring
Ned. Indische regeering
In de eerste officieele verklaring
welke te Batavia is verstrekt na
da overhandiging van de Indone
sische tegenvoorstellen, heeft 'n
woordvoerder van de Neder-
landsch-Indische regeering de In
donesische onderhandelaren er
van beschuldigd hun aanvanke
lijke verlangens naar een rege
ling te hebben gewijzigd in een
weigering om de Nederlandscne
souvereiniteit te erkennen over
de eilanden, welke onderwerp
van de gevoerde bespreking zijn
geweest.
Sjahrir te Djogjakarta
Gisteren is premier Soetan Sjah
rir met zijn gezelschap in Djogja
gearriveerd, teruggekomen van
de reis door Oost-Java, waar men
het bijeenbrengen en het trans-
Duitsche activa in
Zwitserland
De Zwitsersche eerste kamer
heeft de overeenkomst met de
geallieerden inzake de beschik
king over de Duitsche activa in
Zwitserland geratificeerd. De
tweede kamer had hieraan
reeds haar goedkeuring gehecht.
Mededeeling
Op onze kantoren te Goea,
Middelburg, Vlissingen, Wis-
senkerke, Tholen en Zierikzee
ligt ter inzage de passagiers
lijst van het m.s. „Sibajak".
Vermoedelijké aankomst te
Rotterdam 2 Juli a.s.
Tijdens de zitting van gisteren Hij verklaarde zich nu bereid zoo
hebben de ministers op de vol-.wel de Grieksche als de Franscho
Sjahrir en zijn kabinetsleden
zijn voornemens heden een kabi
netszitting te houden in de ambts
woning van president Soekarno.
De West Indische
delegatie
Gisteren hebben de Curagaosche
en Surinaamsche commissies een
eerste officieel onderhoud gehad
met den minister van Overzee-
sche Gebiedsdeelen.
Besprekingen werden gevoerd tn
een atmosfeer van onderling be
grip; beide commissies hebben
hui bedoelingen uiteengezet.
De volgende bespreking zal plaats
hebben op Zaterdag a.s.
Na afloop van de besprekingen i De Roemeensche activa in het bui
gende punten overeenstemming
bereikt. De Dodekanesos wordt
aan Griekenland teruggegeven;
hel Fransche standpunt inzake
de Fransch-Italiaansche grens
kwestie is geaccepteerd: Men
werd het eens over de beperking
van de Bulgaarsche marine en
eveneens over de regeling van de
Roemeensche buitenlandsche ac
tiva.
DE EILANDEN VAN DE DODE
KANESOS ZULLEN WORDEN
GEDEMILITARISEERD
De Fransche eischen tot wijziging
van de Fransch-Italiaansche gren
zen die thans zijn ingewilligd, om
vatten ook het gebied van Briga-
tenda in Noord-Italië.
De Bulgaarsche marine zal wor
den ingekrompen tot 7.250 ton en
een personeelsbezetting van to
taal 3.100 man.
heeft de minister van Overzee-
sche Gebiedsdeelen op het kasteel
„Oud Wassenaar" e enthee aan
geboden. Hierbij waren eveneens
aanwezig vertegenwoordigers van
verschillende kamerfracties.
tenland zullen worden gebruikt
ter vereffening van geallieerde
vorderingen op dat land.
Tot het bereiken van deze over
eenstemming heeft Molotof veel
bijgedragen.
eischen te aanvaarden. Een en an
dei' deed Byrnes zeggen, dat hij
een oogenblik noodig had om op
adem te komen.
Molotof drong aan op garanties
voor Italië, dat dit land een deel
van de hydro-electrische kracht-
installaties in de streek van Brt-
gatenda zou krijgen.
De volgende vier punten van het
Roemeensche verdrag werden
nog besproken, ten aanzien waar
van evenwel geen overeenstem
ming werd bereikt, n.l. vrij
scheepvaartverkeer op de Donau,
teruggave van geallieerd bezit >n
Roemenië, een algemeene econo
mische clausule met betrekking
tol vooroorlogsche mulilaterale
lucht- en scheepvaartconcessies.
Ondanks het feit, dat de bespre
kingen over Triest zijn vastgeioo-
pen, hc"r-"'ite <-
gen gisteren een onverwacht op-
[Berg van de delegatie der cr.
Staten het paleis Luxembourg
(verliet, verklaarde hij glimlacn-
chend: „Ik geloof haast, dat 'k
mijn koffer kan beginnen te pak-
Prinselijk Paar bezoekt graven der gevallen slachtoffers te Renesse
Een mooi plechtig uur
Zanghulde in Zierikzee en Tholen
Bevolking enthousiast
Het was gisteren voor de
inwoners van Renesse een
grootsche dag.
Tijdens hun bezoek aan St.
Philipsland, Schouwen-Duive-
land en Tholen, hebben H. K.
H. Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard ook Renesse
bezocht, alwaar een bezoek
werd gebracht aan de graven
der in de illegaliteit gevallen
slachtoffers.
In het geheel met vlaggen
esierde dorp heerschte voor
de aankomst van het Prinse
lijk Paar een opgewonden
stemming.
Verkeerspolitie en mare
chaussee hadden reeds vroeg
de verschillende straathoeken
bezet, opdat alles naar wensch
zou kunnen verloopen.
Iets te vroeg, om 11.20 uur,
arriveerde de stoet, die uit vier
Bernhard in het eerste oorlogs-l Turkije en Zweden hebben een
op den verjaardag van PrinsI luchtvaartovereenkomst getee-
jaar. |kend.
wagens bestond, voorafgegaan
door M. P. en verkeerspolitie.
De Prins was gekleed in het
uniform van Luitenant-Gene
raal, de Prinses droeg een een
voudig zomerkleedje, donker-
blauwen mantel en wit hoedje.
Onder de talrijke aanwezi-
en, die op het graf tegen
woordig waren, zagen we o.a.
verscheidene hooge officieren,
de burgemeester van Renesse,
de heer W. H. Scholder en het
emeentebestuur.
Ook de nabestaanden van de
;evallenen waren aanwezig.
Het Prinselijk Paar onder
hield zich enkele oogenblikken
met hen, terwijl Prins Bern
hard zich ook met den burge
meester onderhield.
O.a. vroeg hij dezen laatsten
waarom hij destijds was ont
slagen en wie den comman
dant was geweest, die het exe
cutiebevel had uitgevaardigd.
Bij het verlaten van 't kerk
hof ontmoette het Prinselijk
Paar de dames Boot, moeder
en zuster van een der gevalle
nen, die, daar de stoet iets te
vroeg was gearriveerd, nog
niet op het kerkhof aanwezig
konden zijn.
Treffend was het, dat de
Prinselijke auto stopte en de
twee Koninklijke bezoekers
ook met hen nog eenige woor
den wisselden.
Hierna begaf de stoet zich
weer naar Haamstede, alwaar
in „De Schouwsche Boer" de
lunch werd gebruikt.
Bij den Koninklijken Stoet
zagen we o.a. Baron Band, den
particulieren secretaris van de
Prinses en den adjudant van
den Prins.
Het was voor Renesse een
uur, dat nooit vergeten zal
worden.
Na de lunch vertrok men naar
Zierikzee waar de Stoet om
geveer 2 uur arriveerde. Er werd
nu naar het stadhuis gereden,
waar het Prinselijk Paar even
vertoefde. Voor het prachtige
oude gebouw stonden opgesteld
de leden van den gemeenteraad,
padvinders en padvindsters. De
waarnemend burgemeester van
Zierikzee Mr. C. J. B. du Croo
geleidde de Hooge Gasten naar
binnen waar, In de trouwzaal ie
bestuursleden van de afdeeling
H.A.R.K. en Ned. Volksherstel,
aan het Prinselijk Paar werden
voorgesteld, terwijl Prinses Ju
liana zich met de bestuursleden
derhield, begaf de Prins zich in
een andere kamer waar hij een
hartelijk onderhoud had met de
oud-Illegale werkers, die onder
leiding van Ir. Swaters stonden
opgesteld. Voor het verlaten van
het stadhuis werd het Prinselijk
Paar het Wilhelmus door de
schooljeugd toegezongen.
Via Nieuw- en Oud-Vossemeer
begaf de stoet zich naar Tholen,
waar het gezelschap omstreeks
16.00 u. arriveerde. Op het stad
huis werd de Burgemeester ier
gemeente Tholen, Mr. v. d. Hoe
ven door den Commissaris der
Koningin, Jhr. Quarles van Uf-
ford aan de Hooge Gasten voor
gesteld. Vanaf het bordes van
her stadhuis hadden de Prinses en
Prins een zanghulde van de jeugd
der drie scholen, o.l.v. dhr. P. I.
Verhagen in ontvangst te nemen.
Tijdens de thee, welke in het
stadhuis werd gebruikt werd de
Prinses een taart van bakker
Everaars aangeboden. Na de thee
werden in de hall een dertigtal
personen, nabestaanden van slacht
offers der illegaliteit aan het
Prinselijk Paar voorgesteld, waar
na de Koninklijke Gasten zich
eenigen tijd met hen onderhielden
Na pl.m. 20 min. vertrok het ge-
zeischap. Bij het verlaten van
het eiland, stonden bij het veer
opgesteld de Harmonie, school
kinderen en andere vereenigin
gen .Allen brachten een groot
sche hulde.
Via Bergen op Zoom werd de reis
vervolgd naar Woensdrecht, van
waar het gezelschap omstreeks
17.00 per vliegtuig vertrok.
Zwaar bewolkt met eenige
regen. Wind tusschen Zuid en
Zuid-West. Meest matige,
langs de kust echter krachtig.
Iets lagere temperatuur dan
gisteren.
Zon onder 21.04, op 4.22.
Maan op 3.27, onder 20.43.
Nieuwe Maan: 2P Juni.
