VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Horoscoop
Britsch Ultimatum aan
Indonesiërs bij Soerabaja
s.5. «MEERKERK» ter hoogte van
WESTKAPELLE op een mijn
geSoopen
Maandag
17 Juni 1946
*e JAARGANG
NUMMER 48Ö
Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerraa. Hoofdredacteur J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2 Tel. 2163. Gironummer 41035$.
In stilte werkt Dr. Beel ver
der aan de samenstelling van
het nieuwe kabinet.
Er verschijnen wel eens
krantenberichtjes dat dit of
dat is gebeurd, dat de forma
teur met die of die gesproken
heeft, dat die of die Kamer
fractie heeft vergaderd, enz.
Ook komen wij herhaalde
lijk voorspellingen tegen om
trent de kansen van een mini
sterie uit de katholieke Volks
partij en de Partij van den
Arbeid, terwijl van andere zij
de meer kans wordt gegeven
aan een kabinet op breedere
basis, waaronder dan gewoon
lijk bovenstaande twee partijen
plus de Chr. Hist. Unie wordt
verstaan, soms met bijvoeging
van de A. R. Partij, ook wel
eens met de Partij van de Vrij
heid erbij.
Alleen de Staatk. Gerefor
meerden en de Communisten
hebben wij nog nergens als mi-
nistrabel aangetroffen, die val
len er voorloopig buiten, al
heeft de eene twee en de an
dere zelfs tien afgevaardigden
in de nieuwe Kamer.
Ook een uitsluitend rechts
kabinet wordt wel gememo
reerd, ofschoon men er bij
voegt, dat dit alleen mogelijk
zal zijn, als de Partij van den
Arbeid voor de uitnoodiging
om mee te werken bedankt
Maar niemand weet het
rechte. En wij evenmin.
In stilte werkt minister
Beel verder.
Maar nu zagen wij de zaak
eens van een ander oogpunt
bezien.
Een teekenaar in Op Wacht
wiens naam we niet kunnen
ontcijferen, geeft de grappige
voorstelling van een school
lokaal, waar de vijftien minis
ters in kleine schoolbanltjes
zitten, en daarvoor staat de
onderwijzeres, de Nederland-
sche Maagd. Zij kijkt in een
boekje de cijfers na, die de
jongetjes hebben behaald, en
er onder staat: zouden er van
hen nog overgaan naar de vol
gende klas?
Gij begrijpt de bedoeling. De
volgende klas is het volgende
ministerie, dat minister Beel
nu bezig is samen te stellen.
Wie gaat er mee over?
Ziedaar ook een puzzle.
In het voorste bankje zitten
Drees en Schermerhorn naast
elkaar, en in het voorste zij
bankje zitten Lieftinck en Vos.
Ieder kijkt in verwachting.
Hoe zal de keuze uitvallen?
Van Kleffens is de oudst-
gediende. Hij zat al in de laat
ste Londensche kabinetten.
Beel en Booy zitten nu vijf
tien maanden, van af het laat
ste ministerie Gerbrandy.
De anderen zitten nog geen
jaar, sinds het optreden van
het ministerie Drees-Schermer'
horn.
Zullen deze vijftien mannen
grootendeels worden geconti
nueerd, of zullen ze grooten
deels worden aan den kant ge
zet?
Wederom: niemand weet
het. En wij evenmin.
Maar wij willen een korte
horoscoop trekken.
Stel, dat de vermoedens van
velen bewaarheid worden en
we een Roomsch-Rose kabinet
krijgen, zooals het dan wel ge
noemd wordt: hoe zal dit mi
nisterie er uit zien?
Neemt men dan alleen leden
van een dezer twee partijen in
het ministerie op?
Neder landsch Indie
Britsche vliegtuigen hebben
rondom het gebied van Soera
baja pamfletten met het vol
gende ultimatum uitgeworpen:
„Indonesische strijdkrachten
worden thans in de nabijheid
van Soerabaja geconcentreerd.
Dit in strijd met de door uw
leiders gegeven verzekering,
dat alles zou worden gedaan
om een gewapend conflict tus
schen geallieerden en Indone
siërs tijdens den voortgang van
de onderhandelingen te vermij
den. Indien niet alle troepen
bewegingen en verdere maat
regelen in het gebied begrensd
door de lijn Pangkom—Lamon-
ganModjokerto, de rivier de
Porong en de kust onmiddel
lijk worden gestaakt, zullen de
concentraties binnen 24 uur
en zonder verdere waarschu
wing uit de lucht worden
aangevallen."
Britsch militair aan het woord
Een officieele Britsche militaire
woordvoerder heeft medegedeeld,
dt.t 24.000 Japanneezen uit Oost-
Java zijn geëvacueerd, 3000 zijn
nog achtergebleven. Zij zullen al
len binnen enkele dagen worden
geëvacueerd. Uit West-Java zijn
19.000 Japanneezen afgevoerd,
12.000 blijven nog achter, waarvan
7000 voor het verrichten van ar
beid zijn bestemd. Uit Sumatra
zijn 48.000 Japanneezen geeva-
cneerd, 19000 blijven nog achter.
U.'t het Oostelijk deel van de bui
tengewesten zijn 100.000 alle
Japanneezen afgevoerd. Uit net
Westelijk deel 52.000, ook hier is
niemand achtergebleven.
De woordvoerder bracht hulde
aan een Nederlandsche patrouille,
welke de rivier de Tjisadane bij
Tangerang was overgestoken en
2500 Chineezen uit het gebied van
Maoek had gered, zij had daarbij
geen verzet ontmoet.
Met betrekking tot de verkla
ring van den republikeinschen
minister van voorlichting, Natsir,
„De Nederlanders zijn de Tjisa
dane overgestoken en hebben nul
zen in asch gelegd" merkte de
woordvoerder op: Het is zeer on
waarschijnlijk, dat dit is geschied.
De Nederlandsche troepen zijn de
rivier alleen overgestoken om de
Chineezen te redden"t
De militaire woordvoerder heeft
verder medegedeeld, dat een /an
do Britsche vrachtwagens, die
men aan de Indonesiërs voor het
transport van rijst naar Batavia
had overgedragen, op het station
van Klender was ontdekt. De wa
gen was boordevol munitie. Ook
een aantal Britsche geweren, die
waarschijnlijk behooren tot
ln dat geval zouden van de
vijftien zetels er wellicht acht
behooren tot de Katholieke
Volkspartij en zeven tot de
Partij van den Arbeid.
Laat men zooveel mogelijk
zitten wat zit, dan zouden alle
zeven ministers leden van
de Partij van den Arbeid
kunnen teruglceeren, en zou
den de leden van de Katholieke
Volkspartij de andere acht ze
tels kunnen bezetten.
Zou men dan Van Kleffens,
Van Roy en, Meynen en Rin
gers laten vallen?
Wij kunnen dit moeilijk, ge-
looven.
Er lgkt ons niet voldoende
motief om zulke ingrijpende
veranderingen aan te brengen
in deze groep van vijftien, die
een jaar lang de spits van alle
moeilijkheden hebben afgebe
ten. en die bovendien nu de
finesses kennen, die voor nieu
welingen niet aanstonds zijn
te doorgronden.
Minister Beel heeft een jaar
lang broederlijk met hen ge
werkt en van meeningsverschil
len is niet veel aan den dag
getreden.
Wij- eindigen met de opmer
king, dat het wel heel anders
zal uitkomen dan hierboven
werd ondersteld.
De horoscoop is niet te ver-
trouwen. Red.
wapens, welke de Britten aan de
Indonesiërs ten behoeve van de
evacuatie van de Japanneezen had
den geleend, zijn daarbij aange
troffen. De Britsche autoriteiten
zijn niet bereid aan de Indone
siërs nog meer vrachtwagens,
waarom de Indonesiërs met het
oog op de bespoediging van de
evacuatie van de geïnterneerden
verzocht hadden, uit te leenen,
zulks vanwege het feit, dat de af
voering van de Japanneezen prac
tisch haar beslag heeft gekregen
en de Indonesiërs de 80 wagens,
welke hun reeds in bruikleen wa
ren gegeven, hiervoor kunnen ge
bruiken. De ontdekking van den
vrachtauto op het station van
Klender is nog een reden voor de
Britsche weigering geweest. Het
uit verdekte plaatsen schieten
door Zwarte Buffels" vindt ten
Noorden van Bekasi nog steeds
voortgang. De woordvoerder heeft
nog medegedeeld, dat in het ge
bied ten Westen van de rivier de
Bekasi, hetwelk onlangs door ge
allieerde troepen is bezet, de be
volking, die bij de nadering van
de troepen was gevlucht, weer
in haar dorpen is teruggekeerd en
haar normale bezigheden heeft
hervat.
Ontmoeting groote vier
De ministers van Buitenland-
sche Zaken der groote vier zijn
Zaterdagmiddag 4 uur weer te
Parijs in het Luxembourg bij
eengekomen. Er heerschte een
hartelijke sfeer, toen de mi
nisters elkaar begroetten. Een
kwartier later werden de deuren
gesloten.
De agenda
Bij deze gelegenheid zijn de
ministers van Buitenlandsche
Zaken tot overeenstemming ge
komen over een agenda van 4
punten, te weten:
1. De 5 vredesverdragen met
Italië, Roemenië, Bulgarije, Hon
garije en Finland.
2. Duilschland.
3. De Oostenrijksche kwestie.
4. De politieke ontwikkeling
in Italië op voorstel van Molo-
tov.
De volgende bijeenkomst zou
heden plaats hebben.
Molotov wilde het vierde punt
op de agenda geplaatst zien, om
dat, naar hij zeide, de Italiaan-
sche monarchisten niet bereid
zijn zich neer te leggen bij het
oordeel van het volk.
Hij zinspeelde èrop, dat in
grijpen noodzakelijk kon zijn om
te voorkomen, dat Italië naar
een burgeroorlog ging.
HET STOOMSCHIP „MEERKERK" van de N.V. Yeree-
nigde Nederlandsche Scheepvaart Maatschappij, meten
de bruto 7995 ton, op weg van Rotterdam via Ant
werpen naar Australië is gisternacht om kwart over twee
in de Zecuwsche wateren ter hoogte van den Middensteen-
bank (in de buurt van Westkapelle) op een mijn geloopen.
Het schip had geen loods aan
boord en bevond zich buiten
het vrij gegeven vaarwater.
De loodsboot van het Neder
landsche Loodswezen te Vl's-
singen heeft honderd man, on
der wie 17 passagiers, van
boord gehaald en naar Vlissin
gen' gebracht. De reddingsboot
uit Breskens is op de plaats
van het onheil aanwezig, even
als enkele sleepbooten, waar
onder de „Goliath" uit Vlissin
gen.
De kapitein en de stuurlie
den bevinden zich nog aan
boord, terwijl 10 Br. Indische
schepelingen van de beman
ning vermist worden. Het
schip zal vermoedelijk verlo
ren zijn.
WU kunnen nog melden,
dat de passagiers meest Jood
sche vrouwen en meisjes uit
Amsterdam, Rotterdam en
Schiedam en de bemanning
Werden overgebracht naar de
Scheldehal waar het Roode
Kruis voor eten zorgde, ter
wijl het Bureau voor Sociale
Zaken zorgde voor kleeding,
voor zoover zulks noodig
was. De bemanning werd la
ter naar Rotterdam vervoerd
en de passagiers kregen on
derdak in het Hotel Ooster-
hnis.
Aan boord bevonden zich
nog 10 leden der bemanning.
Twee Europeesche leden der
bemanning, de vierde machi
nist en de assistent-machinist
worden nog vermist, doch Kun
nen wellicht nog gered wor
den. De andere 10 vermisten
zijn allen Lascaren (Britsch-
Indische schepelingen). De ge
redden bevinden zich in wel
stand en niemand is gewond.
Later vernamen wij, dat, na
dat de VUssingsche loodsboot
ongeveer honderd personen
van boord had gehaald, tien le
den der bemanning, onder wie
de gezagvoerder, op het schip
zijn achtergebleven. Vijf hun
ner zijn daarna door de red-
RELAAS VAN PASSA
GIERS EN SCHEPELIN
GEN.
Enkele opvarenden heb
ben We gesproken en deel
den ons mede, dat ze plot
seling een enorme klap
hoorden. Alle lichten gin
gen uit en allen voelden
dat het schip ongewoon
ging doen. Onmiddellijk
daarop gingen ze in de boo
ten en werden overge
bracht op de loodsboot no.
15, die ze naar Vlissingen
bracht.
dingsboot uit Breskens, naar
laatstgenoemde plaats overge
bracht, zoodat zich thans nog
vijf personen aan boord be
vinden. Van de twee leden der
bemanning, de vierde machi
nist Jansen en de assistent-ma
chinist Verduyn, die onmlddel
lijk na de explosie over boord
zijn gesprongen is niets meer
vernomen, zoodat vermoede
lijk twaalf slachtoffers zijn te
betreuren, twee Nederlanders
en tien Lascaren.
Het s.s. „Meerkerk moest nog
beloodst worden en lag in de
vaargeul te wachter aangezien
nog meerdere schepen van een
loods voorzien moesten wor
den. Ondertusschen dreef het
schip af, raakte buiten de
vaargeul en liep vrijwel onmid
dellijk op een mijn. De vaar
geul wordt gerekend vrij te
zijn van mijnen, doch daarbai
ten is het water nog niet /rij
gegeven. Het schip zonk niet
heelemaal, doch bleef op den
grond vastzitten.
Het vrachtschip is totaal
verloren en Is in drie stuk
ken gebroken.
Gisterenavond waren de
kapitein en nog vijf leden
van de bemanning aan boord
Bichaamssport staalt bet
lichaam, denksport traint den
Mededeeling
Op onze kantoren te Goes,
Vlissingen, Middelburg, Wissen
kerke, Tholen en Zierikzee ligt
ter inzage de passagierslijst
van het m.s. „Johan de Witt",
dat vermoedelijk 19 Juni in
Amsterdam zal arriveeren.
Het schip heeft 1150 evacué's
aan boord.
Eveneens ligt ter inzage de
passagierslijst van het m.s.
„Sumatra", dat 20 Juni arri
veert en 77 passagiers aan
boord heeft.
IN VATICAANSCHE kringen is
verklaard, dat het generaal kapit
tel van de Jezuiten ter verkiezing
van een nieuwen generaal is vast
gesteld op 7 September k*.
HET VERMEENDE 27ste slacht
offer van den eenige weken gele
den terechtgestelden moordenaar
Dr. Petiot, blijkt in leven te zijn.
Het is mej. Hottin, een rijke boe
rin.
Een heuglijke dag
voor de K.L.M.
Nederland vliegt thans
meer dan ooit
SCHIPHOL verwelkomde Za
terdag de 100.000 K.L.M.-pas-
sagier sedert de heringebruik
stelling van het vliegveld voor
het burgerluchtverkeer in Juli
1945.
De vlaggen bij den ingang van
het platform van het vliegveld
werden geheschen, toen om 15.35
uur het vliegtuig uit Zurich land
de. hetwelk deze 100.000-ste passa-
giere vervoerde. Inderdaad een
verrassend feit als men nagaat
dat in Juli van vorig jaar het aan
tal passagiers dat vervoerd werd
niet meer was dan 55. Gisteren.-^
avcnd bedroeg het aantal vervoer
de passagiers nog 98.736 en heden
middag was de 100.000 bereikt.
Mevr. P. G. Beguin uit Voor
burg was de gelukkige, die thans
plotseling aangenaam werd ver
rast als honder-duizendste passa
gier. Haar werd een keurige oor
konde overhandigd, met het zegel
van de K.L.M. en de handteeke-
ning van de president directeur,
den heer A. Plesman. Een fraai
blauw herdenkingsbord met een
afbeelding van een driemotorige
Dakota werd aan haar zoontje ge
geven.
De ontwikkeling van het passa
giersvervoer via Schiphol sedert
1945 toont het volgende verrassen
de beeld: Juli 1945 55 passagiers,
passagiers, November 1924 passa
giers, December 2623 passagiers,
Jaruari 1946 3620 passagiers, Febr.
6348 passagiers, Maart 11631 passa
giers, April 16080 passagiers, Mei
37057 passagiers. Van Juli 1945 tot
15 Juni 1946 honderdduizend.
Het gemiddelde aantal passagiers
bedraagt momenteel ca. 1400 per
dag. Het max. aantal op een dag
bedroeg 1626. In 1933 passeerde er
dagelijks ca. 800 passagiers op
Schiphol. Het topjaar voor den
oorlog was 1939 met 98000 passa
giers.
Tot en met April 1946 is ln bo
venstaande cijfers de regeerings-
vliègdienst in het binnenland niet
meegerekend. Van 1 Mei af is ca.
de helft der cijfers binnenland ea
de andere helft buitenland.
Passiespelen Tegelen
Het officieele programma der
passiespelen te Tegelen luidt:
Zaterdag 22 Juni, speciale
jeugduitvoering voor Tegelen en
de randgemeenten Venlo en Be*-
feld.
Zondag 23 Juni, extra uitvoe
ring voor de Tegel sche bevol
king.
Zondag 30 Juni. officieele pre
mière.
Zondag 7 Juli, voorstelling ge
reserveerd voor de Kajottera
uit Nederöand en België.
HET WEER
In den ochtend tijdelijk ge-
lijkmatigen regen bij geheel
bedekte lucht en matige Zui
delijke wind, daarna scherpe
windruiming naar West of
Noord-West, brekende bewol
king en een enkele regenbtri.
Koel voor den tijd van het
jaar.
Zon onder 21.02, op 4A9.
Maan op 23.29, onder 6.2#.
Laatste Kwartier: 22 JunL
