VRIJE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND De komende tegenvoorstellen De overwinningsparade te Londen Seyss Inquart is aan de beurt Maandag U Jimi 1946 %e JAARGANG N UMME& «tt Aig. Leiding: B. G. Kloosterziel &a S. L. Eoerma. HoofdredacteurJ. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt Tel. 21€3. Gironummer 4M357 De Kerk in West-Europa Een opvallend verschijnsel in deze na-oorlogsjaren is wel op het vasteland van West- Europa, dat de Kerk zich ac tief gaat bemoeien met de economische en politieke pro blemen van de samenleving. Dit is principieel te verstaan De Christelijke Kerk in al haar geledingen heeft bitter ervaren, dat de maatschappij hopeloos is gederailleerd. Po litiek en economie werden overgelaten aan het spel van de krachten, die de stoffelijke wereld beheerschen. De Ker ken als zoodanig bemoeiden zich niet met de beslissingen die op dat terrein werden ge nomen. Resultaat was, dat kort na elkaar de menschheid in twee wereldoorlogen zich onderling ging verscheuren, en levensgeluk en welvaart van millioenen werden ver- Nederlandsch Indie Na dezen tweeden wereld oorlog is er een nieuw élan gekomen in de leiding der Christelijke kerken, en telkens worden we getroffen door uit spraken en acties, die direct ingrijpen in den politieken en economischen chaos om ons heen, en een nieuwe richting wijzen waarheen de Christelij- Lgke beginselen dwingen te gaan. Dit geldt wel in het bij zonder van het vasteland van West-Europa. Wij zien in diverse landen van deze helft van ons wereld deel wij noemen hier Groot- Brittannië niet, omdat daar de positie van de Kerk steeds (een andere is geweest, en zij meer stond in het volle leven, ook veer dezen fijd dat de K«k actief ingrijpt in het we reldgebeuren. En omdat deze landen, met uitzondering van Nederland, voor het overgroo- te deel een katholieke bevol king hebben, zal in het volgen de voornamelijk over enkele symptomen van dit ingrijpen door de Katholieke kerkelijke autoriteiten worden gesproken Ook in Nederland is het ver schijnsel dat wij aanwezen dui delijk te onderkennen. Ieder weet. dat de grootste Protestantsche Kerk van ons land een geheel nieuwen koers vaar, vooral sinds den oorlog. Telkens spreekt zij zich uit over maatschappelijke vraag stukken en grijpt met haar ad vies in bij de beslissing over actueele problemen. De ande re protestantsche kerken vol gen haar, zij het dikwijls aar zelend, op dezen weg. Maar vooral de Roomsch-Katholieke Kerk van Nederland heeft zich zeer actief gedragen sinds de bevrijding, en geeft telkens aanwijzing aan de geloovigen, hoe zij zich in politiek opzicht hebben te houden. Versch in ieders geheugen ngt nog het advies der bis schoppen, om alléén te stem men op diegenen, van wie ze overtuigd zijn, dat ze op den grondslag van het Christen^ dom staan, waarbij stemmen Dt vooruitzichten zijn onzeker Tangerang heeft de Indonesische zaak veel kwaad gedaan U JT BEVOEGDE Indonesische kringen wordt verno men, dat Sjahrir het ontwerp voor de nieuwe Indone sische tegenvoorstellen zoo goed als voltooid heeft. Zg liggen over het algemeen in het kader van de besprekin gen, welke gedurende het verblijf van lord Inverohapel te Batavia gehouden zijn. Dezelfde Indonesische kringen wijzen er op, dat de meening, welke in sommige Indonesische krin gen bestaat en volgens welke de laatste Nederlandsche voor stellen niet zoo ver gaan als de oorspronkelijke, niet juist is. De voorlooplge voorstellen, opge steld gedurende het verblijf van lord Inverchapel te Batavia, om vatten zoowel suggesties van Ne- deilandsche en Indonesische zijde als van lord Inverchapel. Het was de bedoeling dat deze voorstellen door de Nederlandsche regeering, indien deze daarin toestemde als haar eigen voorstellen zouden worden aangeboden. Dat deze me thode niet gevolgd werd, is zui ver het gevolg van het feit, dat bij het bezoek van Soewandi en Soedarsono aan Nederland bleek, dat de Nederlandsche regeering niet van plan was het voorloopig ontwerp te steunen. Bezwaren Ten eerste kon minister Loge- gemann 't om formeele constitutio neele redenen niet eens zijn met den vorm van de overeenkomst ten tweede waren er bezwaren tegen den inhoud van de voorstel len wat betreft het opnemen van geheel Sumatra in het Indonesi sche schema. Java en Sumatra zou den een republiek vormen in fe deratief verband binnen het ia- der van het Indonesische gemee- nebest. Hel deelgenootschap aan het In donesische gemeenebest binnen rijk zou op lateren datum be sproken worden. Niet alleen kenden Soewandi en Soedarsono het standpunt van de Nederlandsche regeering, maar ook dr. van Mook is naar Bata via teruggekeerd met een voor stel, waarin dit standpunt lag op gesloten, waarvan de hoofdtrek ken natuurlijk konden worden te ruggevonden in de bekende rede van minister Tweede Kamer. Voorstel van Mook Dit voorstel, waarmede dr. van Mook is teruggekeerd, ging in derdaad minder ver dan het voor loopig plan, dat ontworpen was gedurende het verblijf van lord Inverchapel te Batavia, voornamelijk in twee opzichten: in de eerste plaats had het niet den vorm van een overeenkomst en in de tweede plaats zou het re- publikeinsch gebied beperkt zijn tot Java en geen gebieden omvat ten die reeds door de geallieerden bezet waren. deze feiten blijkt echter, dat er geen sprake is van een terug nemen van de oorspronkelijke voorstellen. Van Mook had geen bezwaar die zoo hopeloos zijn vastge- loopen, doordat het Christen dom niet een werkelijkheid was in de maatschappelijke wereld, is niet meer dan nood zakelijk. De eenige redding voor de wereld is ongetwijfeld dat de beginselen van t Chris tendom wet worden voor heel de menschheid, al zal er dan onder Christenen nog veel ver schil van opvatting kunnen be staan over de vraag, wat dan op de Katholieke Volkspartij dit Christendom van ons men de meest veilige weg werd ge-jschen op maatschappelijk ge noemd. IbSed eischt. Eveneens herinneren wij ons allen, hoe de Katholieke Kerk een oordeel uitsprak over de vakorganisaties, en katholieke organisaties de voorkeur gaf. Ongetwijfeld is deze actieve werkzaamheid van de Kerken in Nederland een in het alge meen verheugend verschijnsel. Dat de vertegenwoordigers van het Christendom willen in grijpen in den loop der dingen Het principe is in elk geval toe te juiqhen. En de uitslag der verkiezin gen heeft bewezen, dat de ac tief geworden Kerk inderdaad stuwend kan werken in de door haar gewenschte richting. In een volgend artikel spre ken wij dan over de werkzaam heid van de Katholieke Kerk in de andere West-Europee- sche landen. Red. sprekingen met de Nederlandsche regeering was gebleken, dat de Nederlanders niet zoo ver wensch ten te gaan. Indonesische kringen nemen re serve in acht omtrent de vooruit zichten van de onderhanudelingen JAPANSCH SCHIP HEROVERD Nederlandsche marine herneemt het door de Indonesiërs buitge maakte japansche evacuatieschip De Nederlandsche-Indische Leger- voorlichtingsdienst heeft bekend gemaakt, dat de Nederlandsche Marine het Japansche evacuatie schip, dat door de Indonesiërs was buitgemaakt, binnen 24 uur heeft hernomen. Op 8 Juni, om 18.00 uur, heeft een Nederlandsch marine vliegtuig piratenschip in de buurt van Japara ontdekt. Hr.M.'s kanon neerboot van Kindsbergen, welke in de nabijheid kruiste, werd ge waarschuwd en om 15.15 uur sig naleerde de van Kindsbergen het schip, dat de rood-witte vlag voerde. Op een afstand van 1500 meter zijn toen eenige schoten ge lost het bleek dadelijk, dat het meerendeel van de piraten In de twee reddingbooten was gevlucht, zoodra men het Nederlandscne oorlogsschip in zicht had gekre gen. Toen een landingsafdeeling van de van Kindsbergen het kor vet had bereikt, waren er nog slechts twee man aan boord. Van de piraten werden 37 gevangen ge nomen. Onder de gevangenen bevond zich een aantal Japanneezen. Men heeft een onderzoek Ingesteld om na te gaan, hoe de aanval was voorbereid en of de Japanneezen er de hand in hebben gehad. Bergers VM Gors geek met milde hand Zooais wij reeds mededeel den in ons blad van 6 Juni ji. begint heden de geld inzameling, die dienen moet tot aankoop van .een klok, welke gemonteerd zal wor den in den kleinen Stadhuis toren en die op gezette tij den zad worden geluid om zoo de herinnering levendig te houden aan de offers, wel ke voor de vrijheid van ons vaderland zijn gebracht. Daar er echter ongeveer een bedrag van vierduizend of vijfduizend gulden voor dit doel noodig is, doen wij nog maals een beroep op alle lezers om deze collecte te steunen en zoodoende ter eere van onze gevallen vrijheidshelden mede te werken aan de verwezelij- king van dit monument. Strijdt voor het recht om vrij te zjjn en voor de vrijheid om U recht te verzekeren. MEDEDEELING Op onze kantoren te Goes, Middelburg, Vlissingen, Wissen kerke, Tholen en Zierikzee ligt ter inzage de passagierslijst van het m.s. „Kota Baroe". Op 18 Mei uit Columbo ver trokken, zal het vermoedelijk 11 Juni te Rotterdam arrlvee- ren. Giral naar Frankrijk Naai- de Amerikaansche radio meldt heeft Giral, de minister president Vein, de Spaansche regee ring in ballingschap, medegedeeld, dat hij binnenkort Mexico zal ver laten om zich in Frankrijk te ves tigen. Twee ministers van zijn ka binet zullen in Mexico achterblij ven. Ook Nederland nam er aan deel Een grootsch schouwspel. Millooenen bewonderden en bejubelden den indrukwekken- den stoet, die niet ailleen een grootsch en veelkleurig schouw spel opleverde, maar die ook een imponeerend beeld gaf van de geweldige kracht, de bewon derenswaardige inspanning en de algeheele samenwerking van legeronderdeelen, bevolking en geallieerde landen, welke uit- eindlijk geleid heeft tot de ver nietiging van hetgeen de vrij heid en den wereldvrede zoo lang in knellende banden hield. Halverwege de „Mali" stond de groote tribune opgesteld, vanwaar de Engelsche koning de parade afnam. Hier arriveer den reeds geruimen tijd tevo ren verschillende hoogere func tionarissen, ambassadeurs en g< zanten leden van het Engelsche kabinet, enz. Daaronder be vond zich ook de Nederland- Het proces te Neurenberg Hij had gebrek aan fantasie en vergiste zich nog al eens. Maar hij bedoelde het nooit kwaad MET SCHTJSCHNIGS laatste woorden „God bescherme Oostenrijk", begon de verdediger van Seyss Inguart - gistermorgen de aanbieding van het bewijsmateriaal voor den voormaligen rijkscommissaris. Seyss Inquart nam langzaam en een tikje nerveus plaats in den getuigenstoel en begon met zachte stem z{jn getuigenis. De zitting werd bijgewoond ner behoorde, voortdurend door Heydrich bespionneerd werden. door prof. Pompe, prof. Verzijl, Duynstee en mr. Ie Poole. De eenige uitgesproken poli tieke idee, die ik sedert 1918 nastreefde, was de Anschluss". Met den moord op Dolfuss had hij, naar hij zeide, niets te doen gehad en met de nazis in Duitschland had hij voor 1937 geen enkele bemoeing gehad. De eerste vergissing ,Ik heb getracht twee groe pen bijeen te brengen, die zoo als de historie bewezen heeft, niet bij elkaar te brengen wa ren". Met deze woorden vatte Seyss zijn houding in den An schluss samen en daarmee wil de hij ook den schijn van dub bel spel verklaren. De oplos sing, die in Oostenrijk gevon den was, was niet die hij wen- schte, doch die van de radica len in de partij. De eenheid waarmee het Oos tenrijksche volk zich achter den Anschluss stelde, had hem tot zijn besluit gebracht. Seyss deelde mede, dat hij en zijn kring, waartoe ook Kaltenbrun Nederlandsche kwestie Toen in den namiddag de hoofdaanklacht inzake Neder land ter sprake kwam, ving Seyss aan met breedvoerig zijn eigen redevoeringen te citee- ren, ten bewijze, dat hij nooit de bedoeling had gehad het na- tionaal-socialisme aan N eder- land op te dringen. Het kan op de Nederlanders wel eens dien indruk gemaakt hebben, omdat tenslotte slechts de NSB als partij over bleef. Instructie van Hitier De instructie, die hg van Hitier meegekregen had. toen hg tot eigen verwondering naar Nederland gezonden werd, hield uitdrukkelijk in „te zorgen voor het behoud van een zelfstandig Neder land door te trachten de Ne derlanders te maken tot vrien den van Duitschland, gene gen tot het onderhouden van enge economische banden met dit land". sche ambassadeur jhr. Michiels van Verduynen en diens echt- genoote. Vervolgens naderde een groot aantal hofauto's in een waar van zich H.K.H. Prinses Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard be vonden. Zij namen temidden van verschillende koninklijke gasten uit het buitenland en le den van de Engelsche konink lijke familie, op de tribune plaats. Achter het uitgebouw de podium, waarop kort voor het afnemen van de parade de Engelsche koning en koningin, de beide prinses en Elizabeth en Margaret en koningin Mary hun zetels innamen. Korten tijd voordat het En gelsche koningspaar xvas gear riveerd hadden drie koninklij ke statiekoetsen voor de tribu nes halt gemaakt. Uit het eer- se rijtuig stapten, luide toege juicht, de Engelsche minister president Attlee en Winston Churchill, gevolgd door de lei ders van de Engelsche domi nions. Prinses Juliana was gekleed in een eenvoudig grijs gestreept mantelpak, zij droeg een witten hoed. Prins Bernhard droeg de generaalsuniform. Veldmaarschalk Montgomery, die na de geallieerde bevelheb bers en de bevelhebbers van de Engelsche vloot in zijn auto volgde, had wel zeer In het bij zonder daverende toejuichingen in ontvangst te i Politieke schaakvereenigingen Seyss verzuchtte, dat hetgeen hij in redevoeringen geprocla meerd had, in de praktijk niet uitvoerbaar was gebleken. ,,In Nederland zijn zelfs schaak ver eeni gingen politiek georiën teerd", beweerde Seyss. Toen hij in 1941 de partijen moest opheffen, omdat ze actief-vijan delijk tegenover de bezetting stonden, verdwenen daarom ook tal van andere organisaties. Seyss gaf toe, dat hij met „groot gebrek aan fantasie" tewerk was gegaan, toen hij daarvoor organisaties naar Duitsch voorbeeld in de plaats stelde. „Ik ging uit van twee onjuiste overwegingen: dat onze Duitscbe organisaties be ter waren en dat zich in be zet gebied een eigen politiek zouiden kunnen ontwikkelen. Daarom is mjjn politiek mis lukt", aldus Seyss. HET WEER Wind tusschen Zuid-West en West, afnemend. Plaatselijk nog enkele buieen. Vrij koel. Zon onder 20.58; op 4.20. Maan op 17.38, onder 2.58. Volle maan: 14 Mei.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1