Kersen leest
Een mysterieuze zomervogel
de Koekoek
Levensonderhoud
Voor Natuurvrienden
Op een druilerigen Meidag
ben ik te gast bij een dokters
familie op het platteland. De
ramen staan wijd open op den
tuin, waar frissche geuren
stroomen van vroege rozen en
van vlinderteere trossen blau
we regen. Uit een boomgaard
aan de overzijde van den land
weg weerklinkt het roepen van
koekoeken uit verschillende
richtingen als een maatslag
tusschen het gekweel der klei
ne zangvogels en het ruischen
van het vochtig wilgenblad.
In den tuin zingen dfe kin
deren, spelend, terwijl de groo-
te lauwe regenspatten vallen:
„Meiregen maak dat ik groo-
ter word" en het dochtertje
telt., hoe vaak de vogel roept:
zooveel kinderen za! zij krij
gen.
Plotseling zegt mevrouw:
„Eigenlijk heb ik nog nooit
een koekoek gezien; ik weet
niet hoe het. beest er uit ziet".
Ik ben licht verbaasd, im
mers voor stadsmenschen heet
de koekoek onzichtbaar, een
mysterieuze stem, roepend uit
het zomerloover, maar een
plattelandsbewoner kan in ons
vogeirijke Zeeland den vogel
dagelijks zien, soms zelfs bij
vier of vijf tegelijk, vechtend
en spelend boven de boterbloe
men in de weilanden of in de
knotwilgen langs den water
kant.
Wij n$meft dan ook direct
een paar kijkers op en gaan
het weiland langs den boom
gaard in, op het roepen af.
Weldra kan ik mevrouw den
vogel wtjzen: ter grootte van
een tortelduif, doch blauw
grijs van .kleur en met langere
vleugels en staart. Hij zit op
een appeltak en steekt zijn
staart omhoog, een donkergrg
zen waaier vol fijne witte spik
kels. De buik is wit met smal
le, sperwerachtige dwarsstre-
pen, en met behulp van een
binocle zien we dat hij gele
pooten heeft met twee teenen
naar voren en twee naar ach
teren gericht, en gele oogen.
Zijn roep klinkt met de re
gelmatigheid van een uurwerk.
Doch plotseling vliegt met een
satanisch gelach, dat klinkt
als: Klukukukukuku! een twee
de koekoek voorbij, een klei
nere, valere, een wijfje. Nu
geraakt onze eerste vogel ln
extase, zijn roep slaat over
tot een drieslag: Koe-koekoek,
koe-koekoek, hij klapt den
staart wijder open en laat de
vleugels sleepen en met hee-
sche, gorgelende geluiden
vliegt hij het wijfje achterna
in spitse, valkachtige vlucht,
tot beiden tusschen het groen
zijn verdwenen.
Die sperwerachtige dwars-
strepen op den borst en de
valkachtige habitus maken,
dat sommigen den koekoek als
ze hem zien, voor een roofvo
gel verslijten, en lang heeft
het volksgeloof verkondigd,
dat de koekoek tegen het na
jaar verandert in een sperwer,
hetgeen natuurlijk pure fanta
sie is. Dat vele vogels niette
min verontrust alarm slaan
bij het verschijnen van een koe
koek, heeft, naast de opper
vlakkige gelijkenis met den
roofvogel een veel diepere oor
zaak. Iedereen weet immers,
dat de koekoek niet zelf zijn
jongen groot brengt, doch zijn
eieren legt in de nesten van
kleine zangvogels.
Tijdens het naar huis toe
V>open, vertel ik mijn gast
vrouw en de kinderen de rest
van het verhaal. Ieder koe-
koekswijfje heeft een bepaal
de vogelsoort, in welker nes
ten zij haar eieren onderbrengt
Er zijn graspieper-, karekiet-,
kwikstaart-, roodstaartkoekoe
ken eos. Ai one lend alleen
zijn bij 33 verschillende vogel
soorten koekoekseieren aange
troffen. Het bewuste ei is op
vallend klein naar de grootte
van den vogel gerekend, en
slechts iets grooter dan het ei
van de vogeltjes in wier nes
ten het wordt ondergeschoven
Bovendien past dit koekoeks
ei zich in kleur aan bfl de ove
rige eieren (waarvan meestal
een wordt weggenomen door
den koekoek). Zoo leggen b.v.
roodstaartkoekoeken blauwe
eieren en graspieperkoekoeken
witte met bruine vlekken en
strepen, omdat roodstaartjes
en graspiepers eveneens eieren
in die kleur leggen.
Meestal houdt het koekoeks
wijfje reeds van het houwen
van het nest af een oogje in
het zeil, om direct bij het ver
schijnen der eieren haar el
onder te schuiven, hetgeen
soms gebeurt door het direct
in het nest te leggen, soms
door Ket met den snavel in het
nest te dragen na het eerst
ergens op den grond te hebben
gedeponeerd. De rechtmatige
eigenaars van het nest leve
ren vaak heftige gevechten
met de groote indringster,
maar wanneer het ei eenmaal
ln hun nest ligt, broeden ze
het in twee weken uit, tegelijk
met hun eigen eieren.
Het koekoeksjong betoont
zich echter geen bescheiden
want het werkt binnen
twee dagen alle andere ge-
nootjes het nest uit, door ze
een voor een op den breeden,
platten rug te nemen en ze
dan met een energieken zwaai
van lichaam en kop over den
nestrand te wippen. Wanneer
de jongen eenmaal buiten het
nest gevallen zijn of in de tak
ken hangen, kijken de ouden
er niet meer naar om, en ze
sterven jammerlijk van koude
en honger.
De jonge koekoek heeft nu
alle ruimte en voedsel voor
zich alleen, en groeit dan ook
in een week of vier op tot
groote vogel, forsch genoeg
om de pleegouders op zijn
schouders te laten zitten ten
einde hem het insectenvoedsel
in den wijd geopenden vuur-
rooden bek te stoppen. Ook na
het uitvliegen blijft de jonge
koekoek te herkennen door het
feit, dat hij altijd ergens een
plukje witte veeren op den
kop of in den nek heeft.
Men ziet die jonge koekoe
ken nog wel tot in September
rondvliegen. De oude vogels
houden ongeveer 25 Juli met
roepen op, en vertrekken on
gemerkt gedurende de laatste
Juli- en eerste Augustuöweken.
naar Afrika tot over de Sa
hara en evenaar naar Kaap
land toe. In April keeren ze
terug en de eerste koekoek
wordt meestal in de derde
Aprildecade gehoord.
Er zijn reeds heel wat hypo
thesen opgesteld omtrent de
oorzaak van het zg. parasitis
me van dezen vogel, maar een
afdoende oplossing werd tot op
Culinaire Kunsten
Rauwe rabarber in
fiesschen
Het voorlichtingsbureau van
den voedingsraad schrijft ons:
„Van de zuren, die rabarber
van nature bevat, kan men ge
bruik maken bij het bewaren
van dit product. De zurenwer
ken conserveerend, en wanneer
men te werk gaat zooals is aan
gegeven, kan men rabarber in
maken en gedurende het gehee-
le jaar tot zijn beschikking heb
ben.
De rabarber wordt goed af
geborsteld, gewasschen en van
slechte en van harde deelen onfc
daan. Daarna snijdt men de ste
len in stukjes, die den hals van
de fiesschen, die men voor den
inmaak gebruikt gemakkelijk
kunnen passeeren. De fiesschen
worden met heet sodawater
goed schoongemaakt en met ko
kend water nagespoeld. De
schoongemaakte fiesschen vult
men de stukjes' rabarber.
Voorts vult men de flesch aan
met gekookt water. Men sluit de
flesch met een uitgekookte
kurk, en maakt deze luchtdicht
door kurk en hals te lakken of
in gesmolten kaarsvet te dom
pelen. Hiertoe doopt men d(
flesch omgekeerd in gesmolten
lak of kaarsvet 'totdat ongeveer
1 cm. van het glas met lak be
dekt is. De gedroogde laklaag
mag geeD gaatjes vertoonen; is
dit het geval, dan moet men
nogmaals lakken, want iedere
opening kan tot bederf van den
inhoud leiden.
Wifl men de rabarber gebrui
ken, dan breekt men het lak en
verwijdert de kurk, waarna de
rabarber als versch volgens al
le recepten kan worden toege-
met 70 pet. gestegen
Het jongste Statistisch Bul
letin van het C. S. B. bevat
oa.. de publicatie van index
cijfers der kosten van levens
onderhoud. Het blijkt dat deze
in Maart 1946 waren geste-
en tot ruim 70 pet. bo«*vn het
peil van voor den oorlog. De
statistiek is gebaseerd op die
:deren, welke inderdaad
thans verkrijgbaar zijn.
De verschillende groepen van
uitgaven door het arbeiders
gezin geven de volgende stij-
gingspercentages boven het
peil van 1938'39 te zien:
Voeding 74,7 pet.
Kleeding 208,9 pet.
Schoeisel 221,6 pet.
Reiniging 203,4 pet.
Woninginrichting 201,4 pet.
Overige uitgaven 28,6 pet.
Totale stijging kosten van
levensonderhoud 70.1 pet.
Niet met opzet
Wat scheebfc eraan? vroeg
de onderwijzeres aan kleinen
Karei, die tranen met tuiten
huilde!
Frits heeft m'n boterham
meegenomen! snikte de kleine
jongen.
Och kom, toch niet met
opzet?
Nee juffrouw, met koek.
heden niet gevonden. De aan-
nemelijkste verklaring is deze,
dat de koekoek, vele eeuwen
terug, een vogel is geweest
die meetrok met runderen en
ander vee, dat geen vaste wei
deplaats had, en dat zoodoen
de het den vogel onmogelijk
maakte, zich gedurende een
tweetal maanden op een plaats
op te houden, ten einde zich
aan de voortplanting te wijden
Er zijn nu nog dergelijke vo
gels, die met zwervende kud
den buffels en neushorns mee
trekken, die ook hun eieren
bij andere soorten uitbesteden.
W.
MEDEDEELING: Voor en
kele specialisten wil ik hier
mededeelen, dat van de heel
zeldzame koperroode variëteit,
die enkel bij de wrjfjeskoekoe-
ken voorkomt, reeds voor het
derde jaar achtereen een fraai
exemplaar in de inlage te
Borssele verblijft.
Leestafel
WONINGNOOD
OOK IN ENGELAND EN DE
VEREENIGDE STATEN
In het tijdschrift „Bouw"
van 9 Maart lezen wij, dat on
langs een gemeente-ambtenaar
ergens in Engeland zich van
het leven heeft beroofd, om
dat hij den last niet meer kon
dragen van de vele aanvragen
om een woning, waaraan hij
niet kon voldoen.
Hetzelfde nummer bevat an
derhalve bladzijde met schrij
nende berichten over de wo-
nlngcrises in de Vereen. Sta
ten. Zelfs daar stapelen de
moeilijkheden bij het huisves
ten van honderdduizenden oud
strijders en andere woningbe-
hoevenden zich op; men schat
dat vóór het einde van 1946
nog ongeveer 2 millioen ge
zinnen bij anderen zullen gaan
inwonen en dat, terwijl het
ergste van de crises nog moet
komen.
Voor ae Jeugd
Ieder jaar, als ik de eerste
heerlijke, roode kersen in de
étalages der fruitwinkels zie,
gaan mijn gedachten terug
naar mijn jeugdjaren en geniet
ik in gedachten weer van de
kersenfeesten, die Ik toen heb
meegemaakt
Daar hier in Zeeland, en met
name in Zuid-Beveland, waar
toch ook veel kersenboomgaar
den zijn, deze kersenfeesten
onbekend zijn„, lijkt het mij
wel aardig, jullie daarvan iets
te vertellen. In mijn geboorte
plaats in de Betuwe, waar ver
scheidene kersenboomgaarden
zijn de Betuwsche Meiker
sen zijn, zooals jullie wel zult
weten, beroemd is het ge
woonte voor de eerste drie of
vier klassen van de lagere
scholen kinderfeesten te orga-
nlseeren, die gedurende den
kersenpluk, die in de tweede
helft van Juni, in de kersen-
boomgaarden worden gehou
den, voor elke school op een
aparten middag.
Vooraf worden op school
verschillende, speciaal op het
leersenfestijn betrekking heb
bende liederen ingestudeerd.
De teksten zijn mij het is
reeds enkele tientallen jaren
geleden dat ik ze heb meege
zongen ontschoten, doch ik
herinner me, dat één er van,
dat op de wijze van „De Zil
vervloot" werd gezongen, aan
ving met:
Kersen, rood en glanzend,
Bloeien in een kram
Van heldere, groene blaren".
Als dan de lang verwachte
dag is aangebroken, verzame
len zich de kinderen des mid
dags te 1 uur of half twee bij
de school. De meisjes bijna
zonder uitzondering in witte
jurkjes en de jongens ook zoo
veel mogelijk in licht gekleur
de pakjes; allen versierd met
oranje of andere kleurige sjer
pen en voorzien van een vlag
getje. Onder leiding van de
onderwijzeressen en onderwij
zers en vooraf gegaan door
het schoolvaandel, trekt de
stoet al zingende naar de daar
voor uitgezochten boomgaard.
Daar aangekomen wordt de
middag doorgebracht met alle
mogelijke kinderspelen, als
zakloopen, hardloopen, turf
rapen, mastklimmen en derge
lijke; de winnaars ontvangen
een prijsje.
In de pauze worden kersen
gegeten in den goeden, ou
den tijd krentenbollen en
chocolade. Er tusschen door
gaat men een kijkje nemen
bij de kersenplukkers en
sorteerders, en men geniet
reusachtig van het lawaai, dat
de zg. spreeuwenkeerders ma
ken, om de spreeuwen en mus-
schen te verjagen, die ook van
de lekkere kersen houden. Na
afloop van het feest, als de
jeugd moe is van het spelen
en de buikjes dik en rond zijn
gegeten, krijgt men nog een
portie kersen om mee te ne
men, waarna allen weer zin
gende naar school gaan, waar
de stoet wordt ontbonden en
de kinderen moe, doch voldaan
huiswaarts keeren.
Deze kersenfeesten worden
ook thans nog elk jaar gehou
den en de kinderen genieten
er ook nu evenveel van als
wij in onze jeugdjaren. De
kosten van het feest worden
door de kinderen zelf bestre
den. door wekelijks een kleine
geldelijke bijdrage, evenals
zulks in de hoogere klassen
voor de schoolreisjes, mode
naar school te brengen.
De grootste teleurstelling to
wel, als het op den bewusten
feestdag regent, waardoor het
feest in de school moet wor
den gehouden. Is men dan
echter over de eerste teleur
stelling heen, dan genieten de
kinderen toch volop van de
vele spelletjes en de tractaties
Doch er gaat niets boven
het feest in den boomgaard.
J. H. W. v. B.
De verdwenen
sieraden van de
KONINGIN
39. In de groote zaal van
het paleis heerschte een ge
zellige drukte. Edellieden, rid
ders en jonkvrouwen in de
mooiste costuums liepen af en
aan. Op eea balcon, in den
hoek van de zaal, speelde een
orkest vroolijke wijsjes. Om
tien uur kwam de koning,
vergezeld door zijn eersten
minister, de zaal binnen. Ba
ron "Kuip grijnsde van inge
houden jJret; de koning keek
bars, want hij voelde, dat er
iets bijzonders ging gebeuren.
Toen hij de koningin naderde,
die aan de andere zijde van de
zaal stond, zag hij tot zijn
woede, dat zij de gespen ~niet
droeg. Iet uitgestoken vinger
kwam hij' op haar toe. „Waar
om draag je mijn diamanten
gespen niet?" vroeg hij ont
stemd.
