Progressie! rapport over Curasao's
toekomst
Italië zal een republiek worden
Mooi initiatief
Middelburg 1
Gillette
m er weei
Parallelrapport van Visman en van Helsdingen in
Curasao gereed
(Van onzen correspondent te
Willemstad.)
In een lijvig- rapport vein
ruim 200 bladzijden bespreekt
de Commissie-de la Try Ellis,
welke in October 1945 werd
ing-estëld als zustercommissie
van de commissies Visman in
Indonesië, Van Helsdingen in
Nederland en De Niet in Su
riname, de politieke wenschen
en opvattingen, Welke het Ge
biedsdeel Curagao leven: a.
t.a.v. intern bestuur; b. t.a.v.
de structuur des koninkrjjks
in het algemeen.
De commissie wenscht inza
ke de eigen huishouding zoo
groot mogelijke staatkundige
zeggenschap in eigen huis,
maar ziet het blijvende ver
band, dat, naar de commissie
zegt, „onverbrekelijk" moet
zijn met Nederland en Oranje,
met name in de economische
en cultureele banden. T.a.v. de
economische banden merkt 't
rapport terecht op, dat Neder-
landsche werkkracht en kapi
taal het gebiedsdeel Curasao
welvarend heeft gemaakt (een
begrooting die in 1900 totaal
6 ton beliep, beloopt thans bij
na 30 millioen, op een bevol
king van 130.000!).
Wat de cultureele banden
betreft moet er nog veel ver
beteren, omdat de Nederlan
ders die hier komen niet altijd
levende voorbeelden zijn van
de perfecties die zij aanprij
zen. Het scheppen van een
eigen Curagaosche cultuur, die
niet uitgesproken Neder-
landsch moet zijn, dringt zich
op en aanpassing van het on
derwijs aan locale toestanden
is daarbij gewenscht (voor de
Curasaosche bevolking zeggen
onze vaderlandsche geschiede
nisboekjes over in boomstam
men den Rijn afzakkende Ba
tavieren niet veel), aanpassing
ook aan het feit, dat Curasao
in Amerika ligt.
Met name wijst het rapport
ook op het belang van de pers
en een goeden wederzijdschen
voorlichtingsdienst tusschen
Curagoa en Nederland, omdat
die een der voornaamste scha
kels tusschen beide gebieds-
deelen zal vormen.
Wat de staatkundige betrek
king aangaat wenscht het rap
port een Rijksparlement, welks
leden kunnen worden aange
wezen door: 1.) den gouver
neur: 2) de staten; 3.) den
Raad van Bestuur, teneinde
waarborg te geven dat op on
derscheidene belangen wordt
acht geslagen. Of een aange
legenheid gemeenschappelijk,
dan wel intern is, worde door
dit Rijksp arl ement beslist,
waarbij elk gebiedsdeel een ge
Kjkwaardige stem heeft, dus:
1:1:1:1. Is eenmaai beslist,
dat een zaaft gemeenschappe
lijke belangen raakt en dus
binnen* de bevoegdheid van 't
Rijksparlement thuis hoort,
dan heeft dó&rvoor elk ge
biedsdeel een aantal stemmen
in verhouding tot zijn betee-
kenis, beoordeeld naar onder
scheidene factoren.
Voor a dit eerste is een zeer
typeerend standpunt, dat de
volkomen gelijkwaardigheid
van Nederland, Indonesië, Cu
racao en Suriname onder
streept.
Instede van een Rijkskabi
net, dat de Commissie afwijst,
wenscht zij een aantal direc
toraten of staatssecretriaten,
die bgv. defensie, buitenland-
sche zaken, voorliching e.d.
behandelen. De leiders daar
van ztjn ambtelijk verantwoor
delijk aan het Rijksparlement
Wat aangaat het intern Cu-
ragaosch bestuur wil de com
missie groote autonomie, maar
«telt zich ot> bat standnunt
van een door de Kroon be
noemden gouverneur, die zelf
de hoofdambtenaren benoemt.
Nevens den gouverneur!
denkt de commissie enkele me
debestuurders, uit en door de
Staten (volksvertegenwoordi
ging) gekozen. Dit bestuurs
college beslist, terwijl de gou
verneur executieve is en blijft
Aan den wensch, dat de be
voegdheden van den gouver
neur verkleind worden, wordt
hierdoor tegemoet gekomen,
terwijl bij geschillen als die
zich bq deze immers uit
door de Staten gekozen mede
bestuurders toch zouden voor
doen het laatste woord aan
de Staten is.
De commissie dringt aan op
een spoedige bqeenroeping
van de Rijksconferentie om al
les te regelen. Zij is tegen de
incidenteele voorloopige wijzi
gingen. Aan de enquête, die
tot grondslag van dit rapport
diende, namen 220 menschen'
deel, maar 211 zonden een ge
lijkluidend gestencild antwoord
in (typisch Curaqaoschzoo
dat er in wezen tien antwoor
den waren, waarvan één van
een politieke partq (de Demo
cratische partij). De andere
groote partij, de R. K., had
zich onthouden. Alle antwoor
den waren van Curagao; Aru
ba en de andere eilanden lieten
niets hooren.
Over het algemeen munt dit
rapport het tweede in
reeks van vier die over de vier
gbiedsdeelen des koninkrijks
te verwachten zijn uit door
opbouw en heldere betoogtrant.
Het is in Curagao over het al
gemeen goed ontvangen.
Wal mag een Dameshoed
kosten
Naar men ons van bevoegde zijde
meedeelt zullen met ingang van
15 Juni a.s. alle door hoedenfabri
kan ten vervaardigde dameshoeden
de bol of In den rand een stem
pel dragen met de nummers 1
t.m 6.
De hoogste prijzen welke bij aan
koop aan het publiek in rekening
mogen worden gebracht zijn voor
wolvilthoeden, welke gestempeld
zijn met de nummers 1, 2 en 3 resp
f 12.87, f 17.79 en f 21.76. Haarviit-
hoeden zijn gestempeld met de
nummers 4, 5 en 6. Hiervan zijn
de hoogst toelaatbare verbrulk-
stersprijzen resp. f 24.38, f 31.39 en
f 41.85.
Voor het vervormen inclusief op
maken van dameshoeden mag aan
de" verbruiksters niet meer dan
f 7.75 in rekening worden gebracht
Van de kleinhandelaren wordt
venvacht, dat zij op 15 Ju^i a.s.
geen ongestempelde fabriekshoe-
den meer in voorraad zullen heb
ben.
Egypte geeft fiat
De Egyptische Senaat heeft
na een geheime zitting van vier
uur de politiek van de Egyp
tische delegatie, die thans on
derhandelt met de Britsche re-
geerülg over den 'fcoekomstigen
status van Egypte en de evacu
atie van de Britsche troepen
goedgekeurd.
Spanning om Venetia Julia
Volgens te Rome ontvangen In
lichtingen uit betrouwbare bron
zouden de bladen te Belgrado al-
gemeene mobilisatie in Joego-Sla-
vié hebben «aangekondigd. In de
door de geallieerde bezette zone
van Venetia Julia zou de alarm
toestand zijn afgekondigd.
De correspondent van de Daily
Mail te Triest seint, dat de span
ning in de stad bet hoogtepunt
heeft bereikt. „De Joegoslavische
bevolking wacht opgewonden op
den terugkeer uit Moskou van
maarschalk Tito en zijn chefs
den generalen staf".
Hooge autoriteiten te Rome
hebben verklaard, dat het re
ferendum de monarchie ver
worpen heeft. Umberto II, die
de koningstitel pas 26 dagen
voert, vernam dén uitslag van
het referendum met kalmte
van den eersten minister Al
oide de Gasperi, die nu staats
hoofd zal worden totdat de
president gekozen is.
Na het onderhoud met den ko
ning zeide de premier, dat nog
to'fc niets definitiefs besloten
was met betrekking tot het ver
trek van Umberto uit Italië
Hij voegde hieraan toe: Wij
hebben nog niet de van verschil
lende zijden noodzakelijke in
lichtingen ontvangen.
De uitslag van het referen
dum zal pas officieel worden.
ao hij Zaterdag door het
Hooggerechtshof zal zijn bekend
gemaakt.
Radio Rome geeft de volgen
de cijfers: voor de republiek
12.182.355 stemmen en voor de
monarchie 10.362.709.
Pietro Nenni, de socialistische
Zooals bekend, leeft onder
onze stadgenooten de behoef
te door het stichten van een
monument de herinnering aan
de gevallen vrijheidshelden uit
onze plaats levendig te hou
den. Mede door de ziekte en
het overlijden van den voor
zitter van het hiertoe gevorm
de comité, wijlen den heer W.
't Hooft, en het verscheiden
van diens opvolger, dhr Frans-
sen van der Putte, hebben deze
plannen eénige vertraging on
dervonden.
Het ligt nu evenwel in de
bedoeling deze actie met
kracht aan te vatten en er zal
wel niemand in Goes zijn, die
niet var. harte mee zal willen
werken dezen plicht, door pië
teit ons geboden, te vervullen.
In dit Verband meenen wij
daarom goed te doen U thans
réeds mede te deelen, wat bo
ven omschreven Comité zich
voorstelt te doen.
Uitgegaan wordt van het
oorspronkelijk reeds b$ U be
kend geworden plan, nadat
door een geldinzameling vol
doende gelden daarvoor zullen
zijn bijeengebracht 'nklok aan
te koopen, welke gemonteerd
zal worden in den kleinen
Stadhuistoren (Hoek Lange
Kerkstraat). Zooals u zult we
ten is de klok, welke daar eer
tijds hing, door den bezetter
gestolen en niet meer terug
gevonden.
De klok, welke nu zal wor
den aangebracht, moet het
monument worden dat is toe
gewijd aan de nagedachtenis
van onze gevallen stadgenoo
ten, waarom zq op gezette tij
den zal worden geluid om zoo
de herinnering levendig te hou
den aan de offers, welke voor
ons Vaderland en onze Vrij
de
Aan de burgerij van Goes
heid zijn gebracht.
Als randschrift zal op
klok worden aangebracht
latijnsche spreuk: „Vivos
voco mortuos plango", hetwelk
vertaald luidt: „De levenden
roep ik. De dooden beween ik".
Bovendien zal in den voet
van den stadhuistoren een
bronzen plaat worden ingemet
seld, waarop vermeld zal staan
waarom deze klok wordt ge
luld.
Van 12 tot en met 19 Juni
s. zal er van huis tot huis
een lijst worden aangeboden,
waaTop zij die een geldbedrag
voor de verwezenlijking van
bovengemeld initiatief afstaan
hun naam kunnen stellen.
Iedereen krijgt op deze wij
ze gelegenheid naar vermogen
aan de totstandkoming van
ons stedelijk monument mede
te werken.
Het Comité is overtuigd, dat
iedere ingezetene het zich een
eereplicht zal rekenen aan de
vervulling dezer plannen zijn
steun te geven.
Namens het Comité:
R.Zuidema, Voorzitter.
Mevr. P. v. d. Geest, secr.
S. Bugs, Penningmeester.
Prins Bernhard-fonds
Het ligt in de bedoeling van
het Prins Bernardfonds om op
den verjaardag van Z. K. H.
Prins Bernard een openbare
inzameling (z.g. Anjerdag) te
houden (29 Juni 1946). Dit
fonds beoogt de financiering
of financieele steunverleening
van de organisaties of acties
van jeugd en ouderen, die de
geestelijke weerbaarheid van
ons volk versterken.
vice-premier, heeft later 'te
Rome verklaard, dat koning
Umberto Italië Zaterdag
verlaten.
Het land in twee kampen
gesplitst
De voormalige Italiaansch
minister-president en een der
leiders der Nationaal-Democra-
fcische Unie, Francesco Nitti,
heeft tegenover een correspon
dent van AFP verklaard, zeer
ongerust te zijn over den toe
stand, welke door het referen
dum wordt geschapen. Het ge
ringe verschil tusschen Monar
chisten en Republikeinen dreigt
een groote crisis uit te lokken.
De steden ten Zuiden van Ca
tania, die voor 78*/* op de Mo
narchie stemden, zullen zich
nooit bij het resultaat van het
Noorden neerleggen. Wij loopen
de kans, dat het land in 'twee
deelen gesplitst wordt, aldus
Nitti.
Theorie en practijk van de
voedselpositie
In de Daily Express is een ar
tikel verschenen van de hand
van Sefton Delmer, waarin hij
een taoel over de voedselpositie
in Europa, opgesteld door des
kundigen ten behoeve van de
Combinec Food Board, verge
lijkt met den door hem aange
troffen feitelijk'en toestand. Op
die tabel staat België als slecht
gevoed tegenover Nederland als
behoorlijk gevoed. In bet slecht
gevoede België, schrijft Delmer.
kan men zooveel eieren koopen,
als men betalen kan, tegen den
prijs van vier pennies Engelsch
geld per stuk. In het behoorlijk
gevoede Nederland daarentegen
zijn da eieren op de bon: één
per veertien dagen voor perso
nen onder de 15 jaar. Volwas
senen krijgen ze in het geheel
niét. In het slecht gevoede Bel
gië bedraagt het wekelijksch
broodrantsoen altijd nog eenige
honderden grammen meer dan
in het behoorlijk gevoede Ne
derland en het vleeschrantsoen
dat in België 450 gram per
week groet is, is in Nederland
niet meer dan ongeveer 125 gr.
per week.
Onze kolenprodudie
De ontwikkeling in de productie
na het tot $tand komen van een
definitieve regeling inzake de
mijnwerkerspensioenen zetie ook
in de week van 20 t.m. 25 Mei door
In deze week werd een productie
van 160.363 ton steenkool bereikt,
de hoogste weekproductle sinds
de bevrijding. Deze hoogere pro
ductie werd echter bereikt door
het grootere aantal ondergrond-
sche diensten, dat 116.716 bedroeg.
Nieuwe ondergronders trader
dienst, terwijl er 77 het mijn
bedrijf verlieten. Uit de werving
kwamen in deze week 13 nieuwe
mijnwerkers voort uit het gewest
Emmen (Drente).
Stemt eenerzfjds de geleidelij <e
stijging der productie tot voldoe
ning, aan den anderen kant, zoo
deelt men ons van bevoegde zijde
mede, zal eenige verhooging van
de prestatie der ondcrgrondschen
dienst noodzakelijk blijven, ter
wijl een toevoer van nieuwe werk
krachten naar de mijnindustrie
de allerbelangrijk ste voorwaarde
blijft voor een verdere stijginf
van onze kolenproductle.
Stad en Land
Goes
Candiüaten partij v. cl. Vrijheid
In de ledenvergadering van
de Partij van de Vrijheid van
4 Juni j.l. is de volgende can-
didatenlrjst voor den gemeen
teraad vastgesteld:
1. Ir. M. J. Stoel Feuerstein;
2. A. D. Constandsp; 3. M.
Franken; 4. A. de Roo; 5. A.
M. Koolwqk; 6. Mevr. T. Pi-
laar-Gaarlandt; 7. M. Moer-
mond; 8. D. Willeboer.
Jeugdige diefjes.
Een dezer dagen wist de poli'tie
twee kleine boeven te pakken
die uit een auto van den heer
R. op de Patünweg een polshor
loge hadden gestolen.
Gemeenteraad vergadering
in recordtijd.
De voorzitter waarn. burge
meester den heer A. J. v. d.
Weel opende gistermiddag de
gemeenteraadvergadering en
deelde mede. dat twee inschrij
vingen waren binnengekomen
op de aanbesteding van de
schoorwerken van het stad
huis op de Markt.
Eind-.vüziging begrooting 1945
goedgekeurd.
Vervolgens kwam de vaststel
ling van de eindwijziging van
de begrooting 1945 aan de orde
en deze werd- vrijwel zonder dis
cussie bij acclama'tie aangeno
men. De totale cijfers van de
wijziging waren: verhooging uit
gaven f 1337676.31, verlaging uit
gaven f 64.458, verhooging ont
vangsten f 1273226.31.
Vervolgens werd den heer J.
B. Roosebocm zonder hoofde
lijke stemming 'tot vak-onder
wijzer aan de openbare schooi
voor voortgezet gewoon lager
onderv-ijs benoemd.
Tenslotte ging de vergadering
accoord met het voorstel om
he't erediet verleend voor het
herstel van de 150 gemeentelijke
woningen van gemeentewerken
aan 't Zand te verhoogen tot
f 45.000.
Bij een nadere begrooting van
de herstelkosten was men n.l.
tot een bedrag van f 46.600 geko
men, terwijl oorspronkelijk hier
voor 142.100 gerekend was.
Geen der leden maakte ge
bruik van de rondvraag, zoodat
voorzitter 20 minuten na ope
ning de vergadering alweer kon
sluiter.
Baron Kneut.
Voor de tweede maal voerde
gisteravond Siem Nieuwenhuy-
zen mét zijn gezelschap voor
een volle Schuttershofzaail de
revuekfucht „Baron Kneut" op.
Wederom deed hij het publiek
schateren om zijn zotte grap
pen en z'n kostelijke mimiek.
Na jaren van scheereUen<
komt Gillette ons bevrijd©
Gillette Standard lOct.p.mes;
L'-rV,"
