JOSEF KRAMER
Middelburg
Vlïssingen
Walcheren
Noord-Beveland
Zuid-Beveland
het beest van Belsen
In bet zoo juist verschenen
boekje van Jan Goderie: „De,
Berechting van Oorlogsmisda
digers", geeft deze een karak
terschets uit het proces Lune-
burg.
Zoo men weet, was Jan Go
derie oorlogscorrespondent en
was hij de eenige Nederland-
sche journalist die het proces
meemaakte.
Wij laten hier enkele ge
deelten uit het hoofdstuk dat
over Josef Kramer handelt,
volgen,
Toen het proces een paar
dagen aan den gang was, werd
den journalisten namens de
verdediging verzocht, Kramer
niet langer als het „Beest van
Belsen" te betitelen.
Zij baseerde zich hierbij op
*t rechtsprincipe, dat een man
onschuldig is tot zijn schuld
is bewezen.
Thans is zijn schuld bewe
zen. Toch aarzel ik nog hem
het „Beest van Belsen" te noe
men. Het wil mij n.l. voorko
men, dat dezen naam lang
niet erg genoeg is voor dezen
man. Men zou er uit kunnen
begrijpen, dat Kramer alleen
in Belsen als een Beest is op
getreden, maar hij was een
nog veel grooter beest in
Auschwitz. Hij was een beest
in Natzweiler, in Dachau, in
Nordhausen en vele andere
martelkampen van het Derde
Rijk. Een meer omvattende
naam als: „Het Beest van
Duitschland" zou mjj beter
lijken, vooral ook omdat hij de
verpersoonlijking is van het
Duitsche beest, van het beU'
lentype, dat tijdens het Hitler-
regiem in de eoncenratiekam-
pen algemeen was.
En dan bedoel ik niet «In de
eerste plaats het sadistische
beest, maar het beest, dat
noodzakelijkerwijze uit den
mensch groeien moet, als men
naar Duitsche wijs de persoon
lijkheid ten eenenmale uitscha
kelt en van den redelijken
mensch een gewetenloos kud
dedier tracht te maken.
Het type Kramer
Een gedrongen figuur, een
laag voorhoofd, hooge juk
beenderen, dicht bij elkaar
staande oogjes, die diep in hun
kassen liggen, een brede neus,
dunne bloedlooze lippen, dom,
verwaand, eigenwijs, leugen-
achtig, bekrompen en laf,
heerschzuchtig, wellustig er
wreed, een voorbeeld van ka
davergehoorzaamheid zonder
eenig persoonlijk verantwoor
delijkheidsbesef, ziedaar Haupt
sturmfiihrer Josef Kramer.
Josef Kramer werd op 10
Novertiber 1906 in München ge
boren. Hij was een Beier en
sprak met een sterk Beiersch
accent. Hij was getrouwd en
vader van drie klndren, waar
van de jongste slechts enkele
maanden oud is.
Van 1921. tob 1924 was hij
boekhouder in Augsburg. Van
1925 tot 1933 was hij werk
loos; toen ging hij in de S. S.
en deed van stonde af aan tot
het einde toe dienst in de con
centratiekampen.
Wie zal de schuld peilen van
dezen onmensch, die,al die ja
ren de meest vunze baant'jes
op te knappen kreeg, die de
leiding had bij den bouw van
de eerste gaskamer in Natz
weiler, die in deze gaskamer
eigenhandig de eerste tachtig
slachtoffers vergaste, die la-
gerführer werd van Birkenau,
het kampdeel waar alle vijf de
gaskamers en crematoria van
Auschwitz zich bevonden, wel
ke dag en nacht werkten om
millioenen menschen te „liqui
deeren", die tenslotte comman
dam werd van Belsen, „de
smerigste plek van den aard
bol", waar tienduizenden door
aiaag, ziekte en honger om
kwamen.-
Josef Kramer was het pro-
to-type van den Duitschen
massa-mensch, die kruipt voor
iederen meerdere en iederen
ondergeschikte trapt en die ge
leerd heeft ieder bevel zonder
nadenken op te volgen,
grootste aansporing tot
het kwaad is de hoop om straf
feloos te zondigen", heeft Ci
cero reeds gezegd.
Ï.Iassamoor denaar Kramer
im. nde inderdaad straffeloos
te kunnen zondigen.
Kramer voor zijn rechters.
Het moment, dat Kolonel
Backhouse het woord nam om
den voorn aamsten der aange
klaagden te ondervragen, was
indrukwekkend.
Backhouse stond op en en
kele seconden keken aankla
ger en beschuldigde eikaar
recht In de oogen als om el-
kaars krachten te meten.
En toen kwam die eerste
vraag van Backhouse, die wel
niemand had verwacht:
„Gelooft gij in God?"
Kramer aarzelde even, zicht
baar verrast.
„Ja", antwoordde hjj toen.
Backhouse: „Had gij de lei
ding bij den bouw van een gas
kamer in het concentratie
kamp te Natzweiler?"
„Ja".
„Hebt gij zelf daarin tach
tig menschen vergast?"
,Ja, op bevel van Reichs-
führer S.S. Himmler".
„Hebt gij zelf deze tachtig
menschen gedwongen in de
gaskamer te gaan?"
„Ja".
„Hebt gij toen zelf het gas
doen binnenstroomen
„Ja".
Het was doodstil in de zaal.
Vooral op de gezichten der
aangeklaagden lag groote
spanning te lezen. Dit was
niet minder dan een bekente
nis van een tachtigvoudigen
moord.
Kolonel Backhouse vroeg
verder:
,In Auschwitz ging iedere
gevangene, die ziek was of on
geschikt tot werken naar de
gaskamer?"
„Ja"
„Was dat niet met hetzelfde
doel Liquidatie of uitroei
ing?"
„Neen, Belsen was 'n kamp
voor zieke geïnterneerdelf
Jk weet niet waarom ik
naar Belsen ben gestuurd. Het
was een zzekenkamp."
.Waren er dan ziekenhuizen,
bedden, enzoovoorts"
„Neen".
„Waren er voldoende dok
ters
„Neen".
Toen kolonel Backhouse hem
aan het einde der ondervra
ging, die een geheelen middag
duurde, voorhield dat al zjjn
antwoorden onwaar Waren ge
weest, zet Kramer: „Ik heb
hier uitsluitend de waarheid
gesproken".
Red.
FILMNIEUWS
Walztime
Hei was niet alleen de regenach
tige avond, die het Grand Thea
ter tot bijna de laatste plaats be
zet deed zijn, ook de film Walz
time die tot G Juni draait, deed
vele liefhebbers van een goede
muziekfilm de bioscoop bezoeken.
„Walztime", een buitengewoon
aardige operettefilm, Is een wel
kome afwisseling met de sensatio-
neele rolprenten die (hoewel ook
te apprecieeren) den laatsten tijd
nog al eens draaiéh. Een geschie
denis uit het oude Weenen, een
charmante jonge Keizerin, een
jong en vurig kapitein van de lijf
garde. ziedaar de gegevens van 'n
film waarin de wals een voorna
me rol Inneemt. Tesamen met het
voorprogramma waarin we o.a.
een op de Duitschers buitgemaak
te film zien draaien over de ex
perimenten met de V 2's en de
toestand In Ned Indië, een goed
programma.
Stad en Land
Goes
Chr. Hist. Kiesvereen.
De candidatenlrjst voor de
a.s. gemeenteraadsverkiezing
is als volgt samengesteld:
.1. D. Goeman; 2. J. J. van
Melle; 3. F. P. J. Polderman;
4. Jan Duvekot; 5. C. F. van
der Peyl6. Joh. de Kruyter;
7. H. de Blaey; 8. C. Theune;
9. T. Geense; 10. J. HoUestelle;
11. A. de Bruyne.
Avond Buurtvereeniging
De buurtvereen. Breestraat-
Brakstraat en aanliggende
straten organiseerde voor haar
leden Dinsdagavond een feest
avond in den Schouwburg. De
voorzitter, dhr. J. v. d. IJssel,
deelde aan het begin van den
avond mede, dat het bestuur
met medewerking van B. en
W. de beschikking gekregen
heeft over een terrein aan de
Br eestraat, dat in een kinder
speelplaats veranderd zal wor
den.
Daarna verzorgde de Middel
burgsche Cabarete^vereen. „Het
Overschotje" eenMionte avond.
Naast eenige schetsjes en
kluchten werden cabaretlied
jes ten gehoore' gebracht. Een
uit 10 man bestaande band
speelde verder voor elk wat
wils.
Zoowel de buurtvereen. als
de spelers hebben zeer zeker
verdienstelijk werk verricht en
het publiek beloonde dit dan
ook met een welgemeend ap
plaus.
In Sprookjesland
De kunst gaat door het vrije
land, ook voor de kinderen.
Onder auspiciën van de Z.
V. U. voerde het gezelschap
De Sprookjesspelers Woens
dagmiddag in den Schouwburg
het sprookje van Grimm: „De
stukgedanste schoentjes" op.
Het is wel jammer, dat er van
de zijde der jeugd betrekkelijk
weinig belangstelling v.
want het gebodene kon zeer
zeker de moeite waard geacht
worden.
Tusschen de verschillende
bedrijven werden nationale
liederen op de piano gespeeld,
die de kinderen meezongen.
Paard op hol
Woensdagmiddag sloeg in
de Breestraat een paard op
op hol, een wagen achter zich
sleurend. Met veel moeite wist
men 't dier tenslotte tot staan
te brengen. Er werd geen scha
de aangericht en ongelukken
kwamen gelukkig niet voor.
Jaarvergadering V. R. B.
Onder voorzitterschap van
Dr. A. Staverman hield de
Vliss. Reddings Brigade voor
het eerst na 1939 haar jaarver
gadering in het C. J. M. V.-ge-
bouw. De voorz. herdacht de
in den oorlog gevallen brigade
leden Piet But en Frits van
Anraad en de inmiddels over
leden heer J. Kooman, wier
heengaan met weemoed werd
gememoreerd. Het vertrek van
den heer S. P. Reijne als secr.
en mej. Kamp als penning-
meesteresse werd in herinne
ring gebracht.
De voorz. besprak in het
kort de belevenissen van de
Brigade en het wedervaren van
het Zwemschip in de afgeloo-
pen jaren en sprak in zeer
waardeerende woorden over
degenen die tot grondige repa
ratie van het Zwemschip heb
ben bijgedragen. De kosten van
dit karwei bedragen f 4000,
waarvan nog f 3000 is te beta
len. De overeenkomst met de
Vliss. Zwemclub brengt f 800
per seizoen op, terwijl getracht
wordt ook met donatiegelden
de schuld te boven te komen.
Het bestuur bleek zoo bereid
willig de vereenlging door de
moeilijke jaren heen te helpen
en werd, aangevuld met Mej.
Leis als penn.esse, bij accla-
Overdenking
DE STILLE WONING
Niet schooner is een woning ons te vinden
dan langs de wanden stilte en de muren
met het tapijt bekleed van urén
die stiller zijn dan uren van beminden.
En schooner niet, o God, dan langs de trappen
te weten uwen voet, in het geruisch der winden
-- Niet schooner is een woning ons te vinden,
noch stiller, van het omgaan uwer stappen.
En schooner niet, o God I O, treed toch binnen I
Bekleed mijn stille wand en leege muren
met het tapijt van uw gelaatmijn arme uren
met den verstilden lach van uw bedroefd beminnen.
Uit„Opwaartsche Wegen",
matie herkozen. Voortaan zul
len de leden een contributie
van f 3 per jaar betalen.
De voorz heette dhr. P. van
V. Z C., die van 8 tot 12 en
Anraad, die weer als instruc
teur de vereeniging wil dienen
hartelijk welkom. Deze wordt
tevens zwemmeester voor de
van 2 tot 6 uur de beschik
king over het schip krijgt.
Zaterdagsmiddags zullen de
beide vereenigingen de beschik
bare ruimte samen deelen. Des
avonds van 7 tot 8.30 uur i3
voor de V. R. B„ die Vrijdags
avonds de bekende strandoefe-
ningen zal houden.
Dhr. P. G. Gillissen behan
delde het werkprogramma '46.
De officieele opening werd
bepaald op Zaterdag 8 Juni a.s.
De heer van Anraad schonk
de vereen', een electr. klok.
Druk bezoek
Hemelvaartsdag, één van
die klassieke dagen, waarop
velen naar Domburg komen,
heeft ook deze keer, dank zij
het mooie weer, heel wat men
schen naar het dorp, naar zijn
bosschen, duinen en stranden
gelokt. Hoewel al het sehoohs
van weleer nog opzichtige lid-
teekens van den oorlog draagt,
doet het toch weldadig aan de
frissche bosch- en zeelucht op
te snuiven.
Ook het Middelburgsche Le
ger des Heils was een dagje
uit en hield o.a. een openlucht
bijeenkomst voor de kerk
De drukte voor de laatste
bussen naai- Middelburg was
zoo groot, dat men twee keer
heen en weer moest rijden om
al de dagjesmensehen te ver
voeren.
COLIJNSPLAAT
Bevrijdingsherdenking
Het Centraal Comité uit de
buurtvereenigingen had op
Maandag 28 en Dinsdag 29
Mei in aansluiting - op de be-
vrydingsherdenking een twee
tal herdenkingsavonden geor
ganiseerd, in een loods van de
Gebr. v. d. Weele,. die voor dit
doel in een tooneelzaal was
omgetooverd.
De bekende tooneelclub F. I.
G» uit Colijnsplaat voerde het
bezettingsspel op: „Geuzen-
waard". De regie berustte bij
dhr. P. G. v. d. Weele, die zich
hiervan en tevens van de ver
tolking van de hoofdrol op een
uitstekende wijze heeft gekwe
ten. .Ook de andere rollen wer
den op sublieme wijze vertolkt,
o.a. die van den pastoor en van
de Gestapo-officier.
Na afloop der voorstelling,
werd namens het Centraal co-,
mlté aan Mej C. Touw bloe
men aangeboden als hulde aan
haar spel en dat van alle an
dere spelers.
Ruim 600 menschen hebben
deze avonden bijgewoond, een
unicum voor Colijnsplaat.
Het muzikale gedeelte be
rustte bij de Merry Boys uit
Kats, die de toeschouwers tij
dens de pauze op aangename
wijze bezig hielden.
Het Centraal Comité mafc oj?
Jan Ietswaart
zeer geslaagde avonden terug
zien.
Het ligt in de bedoeling dit
spel op 15 Juni aj. ook te Kats
op te voeren,
BEEZELLNGE
De Coloradokever Is er weer;
Dhr. P. Helnsdijk heeft reeds
een Coloradokever in da, aard
appels, gevonden.
Weest op Uw hoede!
Zangconcours
Op Hemelvaartsdag werd
voor het eerst na de bevrijding
onder groote belangstelling 'n
Zangconcours gehouden van
den Ring „Zeeland" van Chris
telijke Zangvereenlgingen.
De voorzitter heette alle aan
wezigen hartelijk welkom en
hoopte, dat dit concours mag
strekken tot groei eh bloei van
de zangverenigingen.
Gezamenlijk werd gezongen
Halleluja! Lof zij het Lam.
Als jury traden op de heeren
Joh. H Caro en J. Kuiler, bei
den te Middelburg.
Door 17 vereenigingen werd
hieraan deelgenomen. „Hosan
na" van Wissekerke was niet
aanwezig.
De uitslagen luiden als
volgt:
Afd. Uitmuntendheid A:
Afdeeling Uitmuntendheid A.
,Asaf", Axel. 262 punten, le prijs, pro
moveert naar Ultmundentheid B.
Afdeeling I.
„Hosanna". Zierikzee, 222 punten, le
prijs, promoveert naar Uitmuntendheid A.
„God is mijn Lied", Breskens, 236 pun
ten. le prijs, promoveert naar Uitmun
tendheid A. „S.D.G.". Kamperland, 212
punten. 2e prijs, „S.D.G.", Souburg. 209
punten, 2e prijs.
Afdeeling II.
„Sursum Corda". Kapelle-Biezellnge.
222 punten, le prijs, promoveert naar af
deeling 1. „S.D.G.". Middelburg. 211
punten, le prijs, promoveert naar Afdee-
ling 1. „Zingt den Heere ecu 'nieuw
lied", Zaamslag. 231 punten, le prijs,
promoveert naar afdeeling i. „S.D.G.",
Krulningon. 212 punten, le prijs, promo
veert naar Afdeeling I. „Zanglust", B.
op Zoom, 216 punten, le prijs, promo
veert naar Afdeeling 1. „Tot nut en ge
noegen", Nieuwdorp. 210 punten, le pr„
promoveert naar Afd. I. „Looft den
Heer", Wolphaartsdijk, 197 punten, 2e
prijs.
Afdeeling III.
„Onder Ons", Kloelinge, 210 punten,
lc prijs, promoveert naar Afdeeling 11.
Halleluja", Groede, 193 punten, 2e pr.
„Zang Veredelt". Anna-Jacobapold., 187
punten, 2e prij. „S.D.G.", Borssele. 190
punten, 2c prijs. „De Lofstcm", Lewe-
dorp, 186 punten, 2e prijs.
Als mooie prestatie dient te
worden vermeld, dat „Asaf" te
Axel een voor haar geheel on
bekend zangnummer kreeg,
waarvoor ze zegge 5 minuten
kreeg om te bestudeeren, en
daarna 4-stemmig zong.
Tevens dient ook nog ver
meld te worden, dat „Onder
Qnu" te Kloetinge met elf le
den ook iets goeds ten gehoo
re bracht.
De voorz. dankte de plaat
selijke vereen. Kapelle-Bleze-
ling voor al het werk wat ze
voor dit concours hadden ge
daan.
BORSSELE
A. R. lyst
Op de A. R. lijst voor de a.a.
verkiezing voor leden van den
gemeenteraad zijn geplaata:
1 M. de Mey; 2. Jacobus van
Westen; 3. Joh Fraanje-; 4. B.
Geelhoed.
