VRIJE STEMMEN
De verkiezing van de Provinciale Staten
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrfldag
31 Mei 1946
Se JAARGANG
NUMMER 416
Mg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L Boerxoa. Hoofdredacteur: J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2 Tel. 2162. Gironummer 410257
Een verrassende uitslag
VOOR de tweede maai is bel
Nedërlandsche volkeer stem
bus getogen en voor de twee
de maai is in tegenstelling
met de verwachting bet resui-
taat mi" of meer verrassend ge
weest. Het opvallendst is wel, dat
de Partij van den Arbeid, nadat
deze bij de Tweede Kamer-verkie
zing van 30.31 op 28.31% was ge
komen, thans afgezakt is tot 25.81'
pet., terwijl de communisten die
reeds van 3.2 tot 10.57% waren ge
stegen, thans een percentage be
haalden van 11.41. En dat alles in
een tijdsomloop van slechts 12 da
gen. De uitslag van de Tweede
Kamer-verkiezing moet dus wel
een diepen indruk op vele kiezers
hebben gemaakt, want dergelijke
verschuivingen zijn in de geschie
denis van ons parlementair stel
sel nog nimmer voorgekomen.
Wat Iran hiervan de oorzaak zijn?
Vermoedelijk hadden velen ge
dacht, dat de Partij van den Ar
beid in slaat zou zijn geweest een
belangrijk volksdeel te vereeni
gen en aldus een doorslaan over
wicht zou hebben verkregen. Nu
dit niet het geval bleek te zijn,
hebben vele kiezers, ln hun ver
wachting enteleurgesteld, deze par
ty ln den steek gelaten, om óf tot
de uiterste linkerzijde om te zwen
ken, óf tot hun oude liefde terug
te keeren. In ieder geval kan deze
uitslag, meer nog dan bij de Twee
de Kamerverkiezing, beschouwd
worden als een motie van wan
trouwen in bet beleid van bet ka
binet Schermerhorn-Drees, wat
bij de formatie van het nieuwe
kabinet ongetwijfeld van invloed
zal zijn.
Vergelijken bij de Provinciale Sta
ten van 1839 zijn in de nieuwe
Staten, van alle provincies tesa-
men, de communisten het sterkst
aan de winnende band. Zij kwa
men van 12 op 58 zetels en boeken
duss een winst van niet minder
dar. 46 zetels. De Partij van den
Arbeid verloor 22 zetels en kwam
op 56 te staan. De Katholieke
Volkspartij wist ook nog 3 zetels
winst te behalen en blijft met 189
zetels het sterkst vertegenwoor
digd. De anti-revolutionairen ver
loren 3 zetels, maar behouden met
77 de derde plaats. Ten slotte ging
ook in de Staten de Partij van de
Vrijheid vooruit en wel met 2 ze
tels (totaal 37 zetels) terwijl de
Christel. Historische Unie met 63
f-n de Staatkundig Gereform. Par-
uj met 10 zetels geen wijziging on
dergingen. De kleinere partijen
hadden nergens
Gebaseerd op deze verkiezing zijn
in de Eerste Kamer slechts ge
ringe verschuivingen te verwach
ten. In de oude Kamer waren 4
plaatsen opengevallen door inmid
dels reeds verdwenen N.S.B.-ers.
Deze 4 plaatsen zullen thans naar
alle waarschijnlijkheid door de
communisten worden ingenomen,
die bovendien nog een vijfde ze
tel zullen bezetten, ten koste van
de Christelijk Historischen. De
rest zal wel bij het oude blijven.
Uiteraard zijn in de verschillende
provincies de resultaten niet over
al gelijk. Zoo hebben de commu
nisten in Noord-Holland een per
centage bereikt van 22.4a, in Am
sterdam zelfs van 31.32, doordat
zij in stemmental slechts 1705 bij
de Partii van den
Andermaal moet de Partij van den Arbeid
een veer laten, zij zakt 2>/, de Communisten
stijgen daarentegen, evenals de Katholieke
Wolkspartij en de Christelijk Historische Unie
De balans der Staten-lferkiezimg
Pert '30
Prov. St.
Pert
2e Kam.
Perc.
Prov. St.
'46
Zetels
Prov. St.
'39
Zetels
Prov. St.
'46
Winst
of
Verlies
Katholieke Volkspartij
29.8
30.81
31.42
186
189
3
Partij van den Arbeid
30.3
28.31
25.81
178
156
—22
Anti Revolutionaire Party
12.6
12.90
12.60
81
77
4
Comm. Partij de Waarheid
3.2
10.57
11.41
12
58
+46
Christeiyk Historische Unie
9.9
7.84
9.73
63
63
Partij van de Vrijheid
6.1
6.41
6.36
35
37
2
Staatkundig Geref Partij
2.1
2.14
2.16
10
10
De resultaten
der verkiezingen
In Zeeland werden de stemmen
als volgt uitgebracht:
l. Partij v. d. Vrijheid 13.399; 2-
Kalh. Volkspartij 26.540; 3. Lijst
Blommaert 1.857; 4. Partij v. d.
Arbeid 28.969 5. Comm. Partij 3.118
A'.R. Partij 19.852; Lyst d'Hert 303;
Staatk. Ger. Party 12.760; Cfrc.
Hist. 25.877.
ZEELAND
Oud Nieuw
Party van de Vryheld 5 4
Kath. Volksparty 8
Groep Blomaert
Party v. d. Arbeid9 3
Comm. Party
„De Waarheid"
A.R. Party 7
Groep d'Hert
Staatk. Ger. Party 4
Chr. Hist. Unie 8
NOORD-BRABANT
De denkbeeldige
Eerste Kamer
Oud
Nieuwl
Kath. Volksp.
16
16
Partij «.d.Arb.
14
14
Ant. Rev.
7
7
Chr. Hist
6
5
C. P. N.
5
Part. v.d. Vrijh.
3
3
N. S. B.
4
de Partij van den Arbeid achter
bleven (134.050 tegen 135.755) te-
wyi zij in Zuid-Holland slechts
12.32*/» haalden en in Zeeland zelfs
niet meer dap 2.34%. in Noord-
Brabant waar zy voor het eerst
hun intrede in de Prov. Staten
doen (met 2 zetels) was hun per
centage 3.04.
Al met al bewijst deze uitslag dat
de tydsomstandigheden in ons
land voor de communisten gun
stig zyn, gunstiger dan in de
meeste andere Enropeesche lan
den. Of deze groei van de Com
munistische Partij Nederland De
Waarheid büjvend zal zyn, zal
voornameiyk afhangen van de wij
ze waarop het nieuw te vormen
kabinet zyn taak zal aanpakken
Dat hier sprake Is van een half
millloen overtuigde en principiee
le communisten, wil er vooralsnoi
by ons niet in.
Lucifers
vrij
Met Ingang van 27 Mei kunnen
lucifers ln den detailhandel zon
der bon worden verkocht. De Im
porteurs en de fabrikanten btij-
ven echter aan de aanwezigen van
het Rijksbureau voor Chemische
Producten gebonden.
Oud Nieuw
A.R Party 2 2
Party van de Arbeid 6 6
Ned. Chr. Soc. Corp Unie-
Actlegr. Kath. Jongeren -
Party van de Vrijheid
Staatk. Ger. Partij
Chr, Hist. Unie 2 2
Comm. Partij
„De Waarheid" - 2
Kath Volkspartij sa SS
L.HVBURG
Oud Nieuw
Partij van de Arbeid S 4
Kath. Volkspartij 40 39
Comm. A.R. en C.H. 1
Comb. A.R. en C.H.
Comm. Partij
„De Waarheid" 2
Groep Jetten
ZUID-HOLLAND
Oud Nieuw
A.R Party 18 14
Staatk. Ger. Partij s s
Partij v. d. Vrijheid 7 7
Kath. Volkspartij 16 16
Party v. d. Arbeid 29 24
Chr. Hist. Unie 8 8
Comm. Partij
„De Waarheid" 2 M)
NOORD-HOLLAND
Prot. Unie
Comm. Partij
„De Waarheid"
A.R. Partij
Partij v. d. Arbeid
Staatk. Ger. Partij
Kath. Volksparty
Chr Hist. Unie
Partij v.d. Vrijheid
Chr. Dem. Volkspartij
UTRECHT
Chr. Hist. Unie s
Comm. Partij
„De Waarheid"
Partij 8
Partij v. d. Arbeid 12 l
Partij v. d. Vrijheid 2
Kath. Volkspartij 12
Staatk. Ger. Party
GELDERLAND
oud Nieuw
Kath. volksparty 20 2
A.R Partij 8
Party v. d. Vrijheid 4
Chr. Hist. Unie u l
Comm. Partij
„De Waarheid"
Party v. d. Arbeid 15 l
Staatk. Ger. Party 1
OVERIJSSEL
Oud Nieuw
Kath. Volksparty iz 1
Partij v. d. Vrijheid 2
Comm. Partij
„De Waarheid" l
Chr. Hist. Unie 7
A,R. Partij 6
Staatk. Ger. Partij l
Partij v. d. Arbeid 15 1
DRENTE
C
Partij v. d. Arbeid
A.R. Partij
Chr. Hist. Unie
Kath. Volkspartij
Partij v. d. Vrijheid
Comm. Partij
„De Waarheid"
GRONINGEN
Oud Nieuw
Comm. Partij
„De Waarheid"
Kath. Volksparty
Partij v.d. Vrijheid
Chr. Dem. Volkspartij
Partij v. Alg. Belang
Chr Hist. Unie
Oud Nieuw
Partij v. d. Arbeid
22
16
A.R. Partij
10
10
6
18
FRIESLAND
8
7
Oud
Nieuw
30
24
Partij v. d. Arbeid
21
18
A.R. Partij
12
12
18
19
Chr Hfst. Unie
9
9
5
4
Partij v. d. Vrijheid
2
2
5
5
Comm. Party
„De Waarheid"
1
6
Kath. Volkspartij
3
3
Oud
Nieuw
Staatk. Ger. Partij
Ter voorziening in de behoefte aan bus-materiaal rijden tbans
tusschen Maastricht en Vaals een aantal Bngelsohe bussen.
Kolen, Gas en Eledriciteit
worde!-, duurder
Na DE bevrijding werd
deel van de kostprijsstyging
van de kolen voor rekening
van het Ryk genomen, ten
einde de kolenprijzen en daar
mede het algemeene prijsniveau
niet al te zeer te doen stijgen. Een
bedrag aan subsidies van ruim 80
mtllioen gulden per jaar was daar
mede gemoeid. Door deze maatre
gel bleef de Nederlandsche kolen-
prijs aanzienlyk beneden den En-
gelschen en den Belgischen prijs,
hoewel deze laatste ook in be-
langryke mate wordt gesubsidi
eerd. Behalve dat het prysnlveau
ln het binnenland hierdoor kunst
matig laag werd gehouden, profi
teerde ook het buitenland hiervan
by export aan Nederlandsche ar
tikelen.
Thans lieert de regeering be
sloten de subsidie, welke t 6.20
per ton bedroeg, te verlagen tot
r 1.70 per ton. Gehoopt wordt,
dat wanneer de mfjnen weer on
der betere voorwaarden zullen
kunnen produceeren, de kost
prijs van de kolen zal dalen en
de resteerende subsidie kan ver
vallen.
Ook de nieuwe kolenprijzen lig
gen nog beneden de in het bui
tenland geldende prijzen. De be
sparing voor de schatkist, dit het
gevolg is van deze maatregel, zal
ongeveer 30 millioen gulden voor
de resteerende maanden 1946 bo
dragen.
De prysverhooging van f 4.50
per ton die per 1 Juni a.s. in
gaat beteekent een verhooging
van den prys voor anthraciet^
met f 0.35 per hectoliter en van
cokes mot 0.221/» per hectoliter.
Als gevolg hiervan zullen de
gastarieven met f 0.01 per ina en
de electriciteitstarieven met een
V» cent per khw. worden ver
hoogd.
Critiek van Gromyko op
de Y.k
Op een door 16.000 personen be
zochte meeting te New York, ge
organiseerd door den Nationalen
raad voor vriendschap tusschen
Sovjet Rusland en Amerika, heeft
Gromyko, de Sovjet Russische af
gevaardigde in de V.N., de huidi
ge internationale situatie en de
„ongezonde symptomen" in de
loop der gebeurtenissen sinds de
oprichting van de organisatie der
V.N. gelaakt. „De politiek van
overheersching door sommige lan
den, die by de V.N. zyn aangeslo
ten" aldus Gromyko, „kan, indien,
men deze niet laat varen, het ge
zag en het aanzien van den Vei
ligheidsraad' ernstig ondermijnen
Men kan in de werkwijze der
V N. symptomen ontwaren van te
rugkeer naai- oude volkenb rr.üs-
mtthoden, die een mislukking zyn
gebleken."
_.,Op het OGgenbjik leggen ln som
mige organisaties der V.N. de ver
tegenwoordigers van die landen,
die de rechten van kleine en on
ontwikkelde landen en volken net
meest genegeerd hebben, den
meesten nadruk op de bescher
ming van de belangen der Kleine
staten."
Gromyko besloot zyn rede met
lgende woorden: „Het Sov-
Aussische volk onder leiding
Stalin zal evenals altijd m
verleden in den strijd voor
vrede en veiligheid in de voorste
gelederen staan. De betrekking
tusschen de Sovjet Unie en de
V.S. zal een van de meest beslis
sende factoren zyn in de toekom
stige loop der gebeurtenissen. De
erkenning van dit feit zou het ge
voel van verantwoordelijkheid
van de V.S. en de Sovjet Unie
voor het lot der wereld, welker
volkeren huiveren enkel en alleen
ai by de gedachte' van de moge-
tijkheid van een nieuwen oorlog,
verhoogen.
Nederland deelnemer aan
bezetting van Limschland
In het Engelsch Lagerhuis w
Woensdagmiddag de volgende ver
klaring afgelegd:
De Europeesche adviescommissie
heeft in September 1944 besloten
dat ieder der mogendheden die
Duitschland bezet het recht heeft
onder de strijdkrachten die belast
zyn met'de bezetting onder com
mando van hun opperbevelhebber
contingenten op te nemen van de
strijdkrachten van leder andere
geallieerde mogendheid die heel't
deelgenomen aan de militaire ope
ra ties tegen Duitschland, en kort
daarna werden uitnoodigingen ge
zonden aan de regeeringen van
Nederland en België om troepen
te zenden bestemd voor de bezet
ting van Duitschland.
De Belgische regeering heeft de
uitnoodiging aanvaard en er is nu
een divisie Belgische troepen tu
üt Britsche zone. Het is de Brn-
sche regeering bekend dat Neder-
land's taak ln het Verre Oosten
tot dusver de Nederlandsche
regeering moeilyk heeft gemaakt
een contingent aan te bieden voor
gebruik ln Duitschland. doch toen
de Nederlandsche minister-presi
dent vorige maand een bezoek aan
Enge'and bracht heeft hij ver
klaard dat de Nederlandsche re
geering verlangend was een be-
paaiQ aantal troepen al te «taan.
De Britsche regeering heeft dit
aanbod verwelkomd en zij bestu
deert thans de praktische aspec
ten ervan.
Petroleum-bonnen
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat zy, die in net
bezit zyn van een petroleumkaart
voor kookdoeleindeh of verlich
ting, op onderstaande bonnen de
zer kaarten gedurende de maand
Mei de daarachter vermelde hoe
veelheid petroleum kunnen koo-
pen Bon 37 t.m. 40 der kaart UA
510 4 liter; bon 37 en 39 der kaart
UB 510 4 liter; bon 70 der kaart
UC 510 4 liter; bon 125 der kaart
UD 510 2 liter.
HET WEER
Meest zwaar bewolkt. Benige
regen met kans op onweer
Matige wind tusschen Z.O. en
Z.W. Temperaturen ongeveer
als gisteren.
Zon onder 20.48, op 4.26.
Maan op 4.55, onder 21.54.
