Het spel
met den dood
De bevrijding van een gevangenkamp
Tweede blad No. +75
VRIJE STEMMEN
Woensdag 29 Mei 19+6
De Spaansche socialisten
te Toulouse
Het congres der Spaansche po-
ei al Is ten te Toulouse heeft heden
besloten noch direct, noch indi
rect met de communistische par
tij samen te werken. Met de re-
publikeinsche partijen en, met
eenlg voorbehoud, den syndicalls-
tiacherv nationalen bond van vak-
vereeniglngen, zullen echter har
telijke betrekkingen worden on
derhouden.
Militairen en de
havenstaking
Marechaussee's teruggetrokken
Ic verband met geruchten, die
hier en daar in omloop zijn ge
bracht, deelt de R.V.D. het vol
gende mede:
Toen het arbeidsconflict in de
havens dreigde te leiden tot wel
haast catastrofale gevolgen voor
htl geheele Nederlandsche volks
leven, heeft de regeering net
noodzakelijk geacht, over te gaan
tot het gebruik van militairen als
werkkrachten. Voor zoover deze
bewapend zijn, doen deze als ver
sterking der politie dienst ter be
scherming van de werkende ar
beiders en de vrijwilligers. Een
andere taak valt aan de ingezette
troepen niet toe. Zij hebben in-
stiuctie, elke agressieve houding
tegenover de stakers te vermij
den.
Mede daarom werden gisteren op
last van den burgemeester de van
zware wapens voorziene mare
chaussees uit Rotterdam terugge
trokken.
Een beroep op Ouders,
Onderwijzers en
Jeugdleiders
De MINISTERS van Bin-
nenlandsche Zaken, van
Oorlog, van Marine en
van Onderwijs, kunsten en
wetenschappen, vestigen er
thans nogmaals de aandacht
op, dat de bevolking van ver
borgen partijen munitie, ont
plofbare stoffen e.ü. onmid
dellijk aangifte moet doen bii
de plaatselijke politie, die
daarvan den mijnopruimings
dienst in kennis stelt. Deze
instantie zorgt dan voor het
verwijderen of onschadelijk
maken van de voorwerpen.
Men moet intusschen, indien
men dergelijke voorwerpen
vindt, niets aanraken, alles
laten liggen zooals het ligt en
zelfs onderdeden van projec
tielen e.d. niet „onderzoeken"
daar ook die in zeer vele ge
vallen kunnen explodeeren.
Afgezien van het feit, dat het
mee naar huis nemen van pro
jectielen e.d., om die als oor
logssouvenir te bewaren, straf
baar is ingevolge de vuurwapen
wet, is het ook buitengewoon
gevaarlijk, zoowel voor den vin
der als voor zijn omgeving.
Een speciaal beroep wordt
door de genoemde ministers op
ouders, voogden, onderwijzers
en jeugdleiders gedaan, om de
jeugd toch met den meesten na
druk te wijzen op de gevaren,
welke verbonden zijn aan het
spelen met projectielen en der
gelijke voorwerpen. Het zal ook
goed zijn, als ouders er op toe
zien, dat hun kinderen geen
projectielen in of bij hun wo
ning verbergen. -
Tenslotte wordt er nog op ge
wezen, dat het levensgevaar
lijk is, terreinen te betreden
waar waarschuwingsteekens
staan en die nog niet van mij
nen gezuiverd zijn. Indien aan
de bevolking plaatsen bekend
zijn, waar nog projectielen lig
gen, wordt men verzocht, hier
van onverwijld opgave te doen
aan de politie.
Men bedenke, dat het spelen
met oorlogstuig, het roekeloos
omgaan met projectielen Üoor
ondeskundigen. niets te maken
heeft met moed.
Men speelt met den dood.
EEN WOORDVOERDER van de
afdeeling kinderemigratie van het
Jewish Agency heeft medegedeeld
dat duizenden Joodsche kinderen
in centraal- en oost-Europa naar
Palestina trachten te komen. Het
zijn vaak weezen. In landen met
groeiend anti-semltisme worden
zij slecht bejegend. Hot betreft
vooral Polen en Hongarije.
Nederlandsch Indie
Een aangrijpend verhaal over de groote gevaren,
waaraan de Enropeesche vrouwen en kinderen
blootgesteld staan
DE VLAG boven het compagniesbureau waait half
stok, want er zijn de laatste dagen veel slachtoffers
tjevallen", zoo schrift een soldaat van 6 R.I. uit
Bandoeng en over de oorzaak van dit eerbetoon volgt dan een
aangrijpend verhaal, dat wel een èeer realistisch beeld geeft
van onzen strijd tegen de Jappen en de extremisten, die el
kaar in gemeenheid en sadisme weinig toegeven. Zij passen
b{j elkaar, maar niet in de een geordende samenleving.
Oordeelt U zelf.
Op expeditie
Ongeveer tien kilometer bui
ten de stad lag een gevangen
kamp, waarin zich Holiandsche
vrouwen en kinderen bevonden
Dat zouden we eens eventjes
gaan opruimen, volgens den ka
pitein. 's Nachts om drie uur
gingen we er op af. zoowat tegen
vijfuur kwamen we in contact
met de eerste voorposten en. na
een kleine schietpartij waren
deze opgeruimd.
Maar inmiddels waren de an
deren al op de hoogte gesteld
van onze komst. Nu lag dat
kamp in de bergen, achter een
flinke rivier en daar zouden we
over moeten. We waren zoover
genaderd, dat we aan den oever
van de rivier zaten, we zagen of
hoorden niets, wat ons wel ver
dacht voorkwam. We groeven
ons in en moesten de zaak maar
stilletjes afwachten. De ge
vechtswagen konden we niet
meenemen, want het was een
ware rimboe. Nu lagen er in
die rivier vele kleine prauwen,
en daarmede zouden we over
steken. Toen begon de sport.
Een van ons, die altijd haantje
de voorste is, stormde opzoo'n
bootje aan, hij trok het wat
dichter naar den kant, toen met
een geweldige knal het bootje
in de lucht vloog. Den jongen
werd een been afgereten. Het
bleek, dat al die bootjes geboo-
bytrapt waren, dat wil zeggen
als je er aan kwam vlogen zij
in de lucht. Daar behoefden we
niet naee te beginnen en dus gin
gen we weer in onze gegraven
putten terug. Daarop kwam het
werk voor de pioniers, er moest
een pontonbrug gelegd worden.
Van achter af werden de boot
jes aangevoerd, tien hadden ze
noodig; daar zouden planken op
gelegd worden. We moesten de
jongens dekken met onze ma
chinegeweren. Dat bootjes leg
gen viel niet mee, want de ri
vier stroomde snel en de bodem
was van steen, maar eindelijk
hadden ze de bootjes vastliggen,
planken gingen er op en de brug
was klaar.
Ton aanval
We vertrouwden het zaakje
echter niet, want van den over
kant werd geen schot gelost;
óf ze hadden het voorterrein,
óf ze hielden zich kalm, totdat
we er over kwamen. Dat laat
ste werd bewaarheid, want toen
het bevel kwam om over te
gaan en we naar den overkant
stormden, brak er van alle kan
ten zoo'n hevig vuur los, dat
de kapitein bevel gaf om terug
te trekken. Drie jongens werden
getroffen, overal ketsten de ko
gels in het water en op de brug.
De luitenant, die voor mij liep,
schoten ze in zijn rechter bo
venarm en ik kreeg een schot
door mijn munitietasch, die ik
op mijn rug had. Weer zaten
we in onze putten en de kapi
tein liet nu den eeheelen oever
en het achterwaartsch liggen
de terrein onder zwaar mortier
vuur leggen. Twee minuten la
ter sloegen de granaten overal
in.
Afgrijselijk
Tot onze ontzetting brak er
tegelijkertijd een gegil los aan
den overkant, dat ons koud
maakte. We keken elkaar aan
eij hadden allemaal dezelfde ge
dachte. De granaten waren in
het vrouwenkamp terecht geko
men. Het vuren werd gestopt en
meer naar rechts verlegd, doch
ook daar steee gejammer en ge
gil op. Toen moesten we weer
wachten We stonden onder
hoogspanning; wat zou er ge
beuren? De kapitein stond met
zijn handen in het haar. Hoe
moest hij er nu overkomen zon
der die vrouwen en kinderen te
dooden. Het kamp moest toch
meer naar achteren liggen.
Maar later bjeek, dat de Jappen
met de extremisten de vrouwen
naar voren hadden gebracht en
aan de boomen hadden vastge
bonden om zich daarachter te
dekken. Nog steeds hoorden we
het gekerm aan den overkant,
we werden radeloos. Het drong
door merg en been.
Ineens een bevel van den
groot-majoor: „Er over heen,
want ze zijn het kamp aan het
uitmoorden".
Onder een hevig vuur storm
den we aan weerszijden over de
brug. Sommigen probeerden er
over te zwemmen, maar dat luk
te niet al te best. Met twee jon
gens die schotv/onden hadden
opgeloopen zaten we aan den
overkant tegen de helling op.
Van alle kanten kregen we vuur
zelfs in de boomen waren ze
gekropen. We ratelden met on
ze machinegeweren door de boo
men en al gauw kwamen er
twee Jappen uitgerold. De vrou
wen en kinderen gingen te keer
alsof ze allemaal vermoord wer
den. Nog nooit ben ik zoo ra
zend geweest, we hadden ner
gens erg meer in, dan in die
vrouwen en kinderen.
Toen we tegen óe helling op
geklommen waren en we een
regen van vuur op den vijand
afgaven, waarbij nog enkele
vrouwen werden gewond, sloe
gen de Jappen en extremisten,
op de vlucht. Daarop storm
den we het kamp binnen.
Ontroerende ellende
Wat we daar zagen is onbe
schrijfelijk. zoo'n groote ellen
de. Met onze dolken sneden we
de touwen los, waarmede de
vrouwen waren vastgebonden
Van oe Jappen werden er ver
scheidene neergeknald, de rest
-vist in het dichte hout te ont-
kemen. Aan de voorzijde van
het kamp lag een weg, die werd
schoongemaakt van vijanden'
toen konden onze Roode Kruis
wagens bij het kamp komen om
de ongelukkigen naar Bandoeng
te brengen. Verscheidene solda
ten liepen te huilen, zoo ont
roerd waren ze van de groote
ellende, die hier heerschte. Voor
ons stond een gebouw, waaruit
zacht gekerm opsteeg. We gin
gen er binnen en daar lag een
vrouw met twee of drie kinde
ren. ik weet het al niet meer
precies; die hadden de Jappen,
aan de bajonet gestoken. De
kinderen waren al overleden en
de vrouw was stervende. In een
ander gebouw lag een meisje
van ongeveer twintig jaar. Ze
had heelemaal geen kleeren
aan: haar waren de borsten af
gesneden en de nagels van vin
gers en teenen getrokken. Som
migen van onze jongens vielen
flauw, omdat ze het niet konden
aanzien. De wagens kwamen
Voor en we droegen de bijna
uitgeleefde vrouwen de wagens
in. Mijn kameraad en ik droe
gen een jonge vrouw in den wa
gen. Toen ze erin lag, zei ze te
gen one: ..God zal het jullie be-
loonen, maar ik geloof, dat ik
sterven ga".
De terugtocht
Toen plotseling aan den ach
terkant van het kamp weer een
vuur losbrak, gingen we er vlug
naar toe. Er hadden zich nog
een paar Jappen schuil gehou
den. Een ervan kregen we le
vend in handen. Mijn kameraad
werd bijna waanzinnig. Hij
schoot op dien Jap toe en stak
hem met de bajonet drie keer
zijn ribbenkast, waarbij hij
zijn bajonet omdraaide. Inmid
dels hadden we de vrouwen en
kinderen op de wagens zitten,
de ernstig zieken in de hospitaal
wagens en de minder zieken op
de trucks. Langzaam ging het
naar Bandoeng. Met ons vieren
kropen we op zoo'n truck om ze
tegen mogelijke aanvallen te
kwam naast mij zitten. Hij
beschermen. Een kleine jongen
vroeg aan ons. of wij gekomen
waren om te helpen. We zeiden
van je. „O", zei hij toen. ..dan
gaan we zeker ook mijn moeder
Amerikaanscke gil'
aan de Koningin
DERTIG MELLIOEN eenheden
van het kostbare penicilline,
benevens een prachtige col
lectie orchideëen bevonden
zich aan boord van „De Vliegende
Hollander", die Donderdag even
na den middag te Schiphol landde.
DU alles Is een gift van den Bo-
tanischen Tuin te New York aan
H.M. de Koningin.
De bloemen werden Vrijdagmor
gen door den Heer A. M. van den
Hoek, die als passagier de reis met
her vliegtuig meemaakte, aan de
Koningin, die hem persoonlijk
ontving, op het Paleis Soestdijk
ter hand gesteld. De Koningin on
derhield zich ruim 20 minuten met
den Heer van den Hoek, waarbij
H M. veel belangstelling toonde
voor de wederwaardigheden gedu
rende zijn reis, den toestand in
Amerika en tuinarchitectuur.
De penicilline, die een zorgvuldige
behandeling verelscht en onder 'n
bepaalde temperatuur moet wor
den gehouden, was afgeleverd aan
het Roode Kruis te 's-Gravenhage,
welke Instelling deze heeft door
gezonden naar het Rijks-Labora
torium in Utrecht, hetwelk voor
de penicillne zal zorg dragen en
waar deze inmiddels in goeden toe
stand is aangekomen.
De heer Van den Hoek ls Direc
teur van de Afdeeling Tuinarchi
tectuur van het Rockefeller Cen
tre )p New York. Hij heeft veel
bijgedragen tot de schoonheid van
het „Holland House" en de an
dere gebouwen dit tot dit groote
architectonische geheel behooren.
Een referendum in Spanje?
Men verwacht, dat de kieslijsten
in Spanje deze week gereed zul
len komen, aldus de diplomatieke
correspondent van de Sunday Ti
mes. Het is mogelijk, dat zij spoe
dig gebruikt zullen worden voor
het houden van een referendum,
waarin het Spaansche volk ge
vraagd zal worden zijn vertrou
wen uit te spreken in het bewind
van generaal Franco. Twee facto
ren kunnen een groote meerder
heid voor het tegenwoordige be
wind bevorderen t.w. de waar
schijnlijkheid van een overvloedi-
gen oogst, in tegenstelling tot den
in andere landen heerschenden
hongertoestand, en de eenheid
ror.dom Franco, ontstaan door de
bedreiging van buitenlanóache in
terventie.
Elastische terugtocht
Een zekere P. V. B. uit Alpben
was al zeer vroeg ln den ochtend
met paard en een platten, leegea
wagen op weg naar Tilburg, toen
hü werd aangesproken door een
eenzamen agent, die blijkbaar om
een praatje verlegen zat. Op de
vraag van den politieman, waar
hij heen ging, antwoordde B-, da*
hij putringep ging halen. Toen de
wagen gepasseerd was, zag de
agent een tipje van een jutezak
tusschen de planken van de „lee-
gc'" wagen steken. Hij trok aan
het tipje en haalde 3400 meter
elastiek uit den dubbelen bodem
van den wagen. B. werd de rest
van zijn boodschap gespaard.
Paard en wagen en elastiek wer
den ln beslag genomen.
Een recente opname van den Koning van Italië, Umberto II en
Koningin Marie-José
mijn zusje halen, want die
zitten in een ander kamp."
Mijn kameraad begon gauw er-
s anders over te praten,
want we wisten niet meer, wat
we tegen dat jongetje moesten
zeggen. We gaven hem een stuk
chocoftade. De helft at hij op en
de rest bewaarde bij voor zijn
moeder, zeide hij.
Eindelijk waren we bij ons
hospitaal. Die vrouw, die wij
erin hadden gedragen daar in
het kamp, was al overleden.
Nu liggen ze in fijne bedden
en hebben een goede behande
ling, hoewel er toch nog zijn.
die zullen sterven aan onder
voeding. volgens den dokter.
Nooit had ik kunnen denken,
dat menschen elkaar zoo kon
den folteren. Van alle cotnpag-
niën bij elkaar hebben wij vijf
dooden en negen gewonden. De
luitenant, die in zijn arm ge
schoten is, moet zijn arm mis
sen, want het been was heele
maal verbrijzeld.
Hoe lang r»og T
Dit is dan het getroüwe re
laas van een eenvoudigen sol
daat, die nu weet wat Jappen
en extremisten zijn. Men vraagt
zich af, hoe het mogelijk is, dat
dergelijke toestanden nog lan
ger geduld worden. Onze vrou
wen en kinderen daar in het
toch zoo mooie Insulinde wor
den getrapt en vernederd, gepij
nigd en vermoord door boeven,
die nog steeds vrij spel hebben.
Hoe lang zullen we dit nog
moeten dulden? Hoe lang nog?
