VRIJE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND Bestuurshervorming in de Buitengewesten Verkiezingen in Centraal Europa D Dinsdag 28 Mei 1946 2e JAARGANG MEMMES «4 Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma^ Hoofdredacteur; j. Boekebakker. Redactie en Adniin.: Goes. Beestenmarkt 2 Tel. 2163. Gironummer 41633? JORDAAN •De grootste der Nederland- sche caricaturisten van onzen tijd wiens naam waardig is te worden genoemd naast de beroemde namen van Albert Hahn en van Braakensiek heeft het wonderlijke geluk gehad, dat de alles verwoes tende bézetters, die den dood hadden gezworen aan allen die deel hadden gehad aan het geestelijke verzet tegen den nazi-geest, hem ongemoeid ge laten hebben, alle vijf jaren dat zij in de hoofdstad den schepter zwaaiden, waar hij vlak in hun buurt zijn carica- turale werk voortzette, zij het dan in het verborgen Wg danken aan dit onge dachte geluk een prachtige collectie van teekeningen, die hij stilletjes, haast onder hun oogen, maakte hij woonde in dezelfde straat waar Gestapo haar gruwelijk bedrijf had gevestigd! en waarin alle facetten van Nederlandsch lijden en Nederlandsch verzet hun onvergankelijke afbeel ding hebben gevonden. Wie hem n u elke week aan schouwt in de Groene Amster dammer en onze oogen ge nieten van de rake teekening, terwijl ons hart geraakt wordt door de pittige waarheid, die door hem wordt verzinnebeeld zal ongetwijfeld op prijs stel len dat hij als een blijvend be zit dezen bundel zich kan ver werven. Hij is uitgegeven als een herinneringsalbum van de Groene, getiteld: „1940- 1945' en verkrijgbaar bij het bureau van dat blad. Voortaan staat een klein tee- keningetje van een groenen kikker, die onderduikt het is 1940. Achteraan staat het zelfde kikkertje, dat weer op duikt uit het water 1945. En daartusschen staan dertig groote platen, alle van Jor- daan's hand. De eerste plaat gaf aan den bundel zgn speci ale naam: „Nachtmerrie over Nederland", een grijnzende doodskop. En na een korte in leiding volgen er even aangrij pende afbeeldingen: b.v. de eerste: „Als een dief in den nachtwaar de inbraak geschiedt: een loerende vijand, gehelmd, met een mes tus- schen de tanden, en een ge laden revolver, die een raam glas verbreekt, en met zijn hand den grendel wegschuift en naar den sleutel grijpt. En zoo voort, en zoo voort. De Robot, de machinemensch,'die met zijn ijzeren pooten onze dappere grensverdedigers ver plettertDe verraderlijke hand, die als een schot in xlen rug onze mannen bedreigt, terwijl zij zich tot het uiterste verzetten tegen den binnen- dringenden vijand.. Seyss-Inquart, die, met een koningsmantel om, zgn pro clamatie leest, en Mussert draagt de slippen. De nieuwe orde, die marcheert:, na den Duitscher het verraad, de ter reur, de ellende, met aan de hand het kleine N. S. B.ertje. Grootmoedel Goebbels, die z'n sprookjes komt vertellen. De gelijkgeschakelde kranten, die allemaal schrijven wat Herr Feldwebel dicteert. De schijn heilige winterhulpjuffrouw, die collecteert voor de noodlij denden, terwijl militairen de zakken m. voedsel en kleeding wegsleepen en bergen in de vrachtwagens „nach Deutsch- land" De felle aanklacht: een kruis, waarvan we alleen de gena- Nederlandsch Indu De nederlandsch-indische i zig het zelfbestuur van verscheidene Ned. Indische ge- biedsdeelen voor te bereiden. Dr. W. Hove, waarnemend directeur van het Binnenlandsch bestuur heeft hieromtrent de volgende gegevens verstrekt: Raad van Zuid-Celebes In Zuid-Celebes is den z.g. „Raad van Zuid-Celebes" gevormd Het doel van dit lichaam is een nieuwen democratischen regee- ringsvorm te scheppen voor zelf- besturende landstrekeift Er wor den voorbereidingen getroffen; voor een federatie van de zeven meest belangrijke gemeenschap pen met een wetgevend lichaam, In de Minahassa wordt een voor bereidenden raad gevormd, be staande uit 18 Indonesiërs, 2 Ne derlanders en l Chinees. Op grond van een bestuursont- werp voor de Molukken, zullen deze eilanden verdeeld worden in twee hoofdgroepen: de zuidelijke Molukken, w.o. de eilanden Am bon, Ceram en Boeroe, en de noor delijke Molukken, waartoe o.a. Halmaheira zal behooren. Voor de eilanden Timor, Flores en Soemba zullen federaties van zelf- besturende landschappen wordeni voorbereid, waarin elk landschap vertegenwoordigd zal zijn. Volksraad op Borneo Op Borneo zijn de vroegere Zui- der- en Oosterafdeelingen ge splitst. De Oosterafdeeling bestaat grootendeels uit zelfbesturende landschappen w.o. Koetei en Boe- loengan. De Zuiderafdeeling res sorteert bijna rechtstreeks onder de Nederlandsch-Indische regee ring en er zal een raad, gekozen door de bevolking, worden inge richt. De zelfstandige bestuursorganen van West-Borneo zullen een fede ratie vormen, waarvan hel ge bied. dat rechtstreeks onder de Nederlandsch-Indische regeering staat, eveneens deel kan uitmaken op grond van een speciale con structie, mogelijk gemaakt door een regeeringsbesluit. Op Bali zal elk der acht vorsten dommen een raad vormen. Dezt acht raden zullen worden over koepeld door een Balineesehe Ce- deratie, welke zorg zal dragen voor de belangen van het geheele eiland. Een raad van Lombok zal worden ingesteld. Dr Hoven is zoo juist terugge keerd van een reis naar Banka er Billiton. waar hij met de plaatse lijke autoriteiten bespreking 2n heeft gevoerd ten aanzien van be- stuurshervormingen. gelde voeten zien, en daaron der het bordje „Jood", de Jo denster, met den -grijnzenden kop van een S. S.-man erne- vens. De moffenknecht, die als collaborateur zich stinkend verrijkt aan het besmette geld Christus met den doorneBr- kroon, en daaronder alle gru welen van macht en geweld, doch Hitier zit er verslagen bij, omdat het geweld die stem niet kan dooven die spreekt: „Niet door macht of geweld, maar door Mijnen Geest!" Het licht, dat schijnt in den nacht: de illegale pers die den moed erin houdt bij het ver drukte volk. De stakende ar beiders die zeggen: „Neen!" terwijl de bajonetten hen be dreigen. De slavenhaler, die de arbeidsslaven opzweept naar Duitschland. Onder de opgaande zon der bevrijding de drie kruisen die de gevalle nen herdenken. En nog zooveel meer. Een prachtverzameling. Wat is het wonder dat Jor- daan aan ons doet? Hij geeft in de meest sim pele vormen beeld en klank aan wat ons vaderlanders in deze donkere jaren heeft staande gehouden. Zijn geest vertolkt hier ons aller geest. Laat ons zijn woord bewa ren. En de les betrachten in het leven dat wacht. Red. Activiteit rondom „Tjengkareng" Het landhuis „Tjengkareng", ln welks omgeving gedurende langen tijcl de activiteit van de extremis ten gecentraliseerd is,, is thans dè- finitief door Nederlandsche troe pen bezet. Zaterdag, toen de troepen het landhuis bereikten ls er niet veel tegenstand ondervonden. Kleine groepen van mannen, gekleed ln alle soorten van uniformen en ge wapend met karabijnen, werden door mortiervuur uiteen geslagen. Men vond alle omliggende dorpen door de bevolking verlaten. Tegen. Zaterdagmiddag is er een groote concentratie op ongeveer 4 k.m. teh zuid-westen van het landhuis Tjengkareng waargenomen. Zij is mer goed gevolg gebombardeerd en gedurende de daarop volgende nacht ls zij niet in actie gekomen De moord op Australiërs Inzake den moord op eenige le den van de Australische missie te Buitenzorg vernamen wij. dat krachtens een Britsch-Indonesi- sche afspraak de beide Japannee- zen gedurende eenige dagen ten behoeve van een verhoor ter be schikking van de Britsche autori teiten gesteld zouden worden Dienovereenkomstig zouden op 21 Mei J.l. de betrokken Japanneezen door T.R.I.-militairen uit Poerwa- karta naar Klender overgebracht worden, vanwaar de Britten hen zouden afhalen. In den morgen van genoemden dag wérd echter uit Póerwakarta bericht, dat de Japanneezen niet opgezonden der worden, omdat zij zelfmoord gepleegd hadden. Dit zou gebeurd zijn in hun cel door middel van een handgranaat. Hierop werd republikeinsche zijde te Batavia de opzending van de lijken ge- eischt. Een dag later werd ge meld, dat. zwichtende voor den aandrang van Britsche zijde uil geoefend, Póerwakarta de lijken der beide Japanneezen toch naar Batavia zond, waar thans een on derzoek gaande i3, ten eerste be treffende het tijdstip, waarop de dood ingetreden moet zijn en ten tweede betreffende den explosie- afstand. Noodhospitaal te Batavia „Het Dagblad" te Batavia bevat uitvoerige bijzondex-heden omtrent het uitstekend geoutilleerde nood hospitaal te Batavia dat door den medischen dienst van het Roode Kruis gebouwd ls en waar thans de zwervers en zieken binnen stroomen. fcüEDEDEELLNG Op onze kantoren te Goes, Middelburg, Vlissingen, Wisse- kerke, Tholen en Zierikzee, liggen ter inzage een lijst van personen, die zich buiten de geallieerde" gebieden op Java bevinden en de passagierslijst van het m.s. „Bossevain", dat vermoedelijk 31 Mei a.s. zal arriveeren. Voorloopig geen suiker Zooals bekend, is ons-land in d< laatste maanden voor zijn suiker- voorziening geheel aangewezen op invoer. De stakingen in de havens Rotterdam en Amsterdam hebben er toe geleid, dat groote hoeveel heden aangevoerde ruwe suiker niet konden worden gelost. Of schoon hierin de laatste week een wijziging is ingetreden, heeft de staking reeds te lang geduurd om het suikerrantsoen onverminderd te kunnen handhaven. Daarbij is inmiddels nog gekomen de staking in de Westersuikerraf- finaderij te Amsterdam, zoodat thans van een regelmatige suiker- voorziening geen sprake meer kan zijn. Men moet er dan ook rekening mede houden, dat na den loo penden bon voorloopig geen bon voor consumptiesuiker zat kunnen worden aangewezen. Het publiek wordt dan ook dringend aangeraden mei de suiker, welke zij thans nog ter beschikking heeft, uiterst zui nig te zijn. Door den consumentenbon te la ten vervallen, hoopt men in staat te zijn de voorziening van de in dustrieën nog zoolang mogelijk in stand te houden. Er bestaat dus kans, dat de voorziening van het publiek met jam en andere pro ducten op den jambon, versnape ringen e.d. voorloopig niet te zeer zal stagneeren. H.M. de Koningin stelt pand ter beschikking H M. de Koningin heeft het haar loebehoorende pand aan het Korte Voorhout te Den Haag, dat gele gen is naast het Paleis van wijlen H.M. de Koningin Moeder en voor heen door de hofhouding werd ge bruikt ter beschikking gesteld van het Centraal Bureau Oorlogsslacht offers, ten behoeve van den repa- trieeringsdlenst De eerste Kersen Te Kapelie zijn de eerste ker sen ter veiling gebracht. De prijs bedraagt r 4JJ4 per kilo. De kweeker was D. Ganzeman van Kapelie. Vorig Jaar ver schenen de eerste kersen 23 Mei op de markt. E beschaafde wereld heeft het gedurende de oorlogs jaren vrijwel zonder stakin gen en verkiezingen moeten doen. Thans wordt de schade ruimschoots ingehaald. In Ame rika en West-Europa staakt men naar hartelust; centraal Europa mag weer stemmen. Tsjecho-Slowakije Het meest trekken de verkie zingen in Bohemen, Moravië en Slowakije de aandacht, welke dit week-einde gehouden wer den, in volkomen orde en rust blijkbaar. De eerste uitslagen der ver kiezingen in het Tsjechische landsdeel toonen aan, dat de Communisten de leiding heb ben, met de Tsjechische Socia listen (partij van Benesj) als tweede. Van de tot dusv.er getelde 470.000 stemmen behaalden de Communisten 189.000, de Tsje chische Socialisten 142.000, de Sociaal-Democraten 78.000 en de Katholieke Volkspartij 63.000. Uit Bratislawa, de hoofdstad van Slowakije, wordt gemeld, dat volgens de resultaten uit de eerste 26 plaatsen 80 procent der stemmen werd uitgebracht op de partij der rechtsche De mocraten, de Communistische Partij komt hier op de tweede plaats. Praag communistisch? Met nog circa 100.000 stem men te tellen hebben de Com munisten te Praag thans een kleine meerderheid op d< Tsjechische Socialisten. Volgens de thans bekende re sultaten is de stemverhouding als volgt: in het Tsjechi sche landsdeel: Communisten 41 proc., Tsjechische Socialisten 22 proc.. Sociaal-Democraten 19 proc.. Katholieke Volkspartij 17 proc. In het Slowaaksch landsdeel: rechtsche Democra ten 60 proc.. Communisten 33 proc., de andere nieuwe partij en samen 7 proc. In Beieren leiden do Soc- Democraten Ook Beieren ging Zondag ter stembuseen soon democratisch experiment in een land waar eigen politieke verantwoorde- Or. Beel Kabinetsformateur H.M. de Koningin hoeft D*. L. J. M. Beel (K.VJ?.) belast met de vorming van eon mouw kabinet. Dr. Boel heeïx ver zocht deze opdracht in beraad te mogen houden. Dr. Louis Jozef Maria Beel Dr. Beel werd geboren 12 April 1902 te Roermond. Hij deed in 1320 eindexamen aan het gymnasium te Roermond, waarna hij in 1923 hei diploma gemeente administra tie (A) behaalde. Vervolgens ging hij rechten studeeren aan de Ka tholieke Universiteit te Nijmegen, slaagde voor het doctoraal examen in 1928 en promoveerde in 1'935 op proefschrift Zelfbestuur of af hankelijke decentralisatie". Zijn ambtelijken loopbaan begon dr. Beel in 1920 aan de gemeente se cretarie te Roermond, waar hij in 1921 als ambtenaar aan verbon den werd 'na een vOlontalrschap van een jaar. Sin^Js 1924 was hij werkzaam bij de bisschoppelijke inspectie van het lager onderwijs te Roermond. Het volgend jaar aanvaardde de heer-Beel een be noeming als adj. commies eerste klas aan de provinciale griffie te Zwolle. Van 1929 tot 1942 vervulde hij achtereenvolgens verschillende functies aan de gemeente secreta rie te Eindhoven. Laatstelijk ais referendaris en plaatsvervangend secretaris op de afdeeling sociale zaken, welke dienst hij in 1942 om principieele redenen (het optreden van den N.S.B.-burgemeester) heeft verlaten. Dr. Beel vestigde zich toen als advocaat en procu reur te Eindhoven, waar hij te vens optrad als leider van het ad viesbureau voor bestuursrecht. Na de bevrijding werd hij be noemd lot adviseur voor sociale zaken bij den militairen commis saris voor Oost Brabant. Een func tie als rijksbemiddelaar kon dr. Beel niet aanvaarden wegens zijn vertrek naar Engeland, waar hij adviseur van den minister van al- gemeene zaken weid. Op 23 Fe bruari 1945 werd dr. Beel benoemd tot minister van Binnenlandsche Zaken, in welk ministerie dat vJa Algemeene Zaken is opgenomen. Ook in onderwijskringen ls dr. Beel een bekende figuur, zoo was hij examinator voor verschillende examens op gemeente-administra tief gebied, en docent bij de op leiding van het Nederlandsch In stituut van Accountants vóór het yak „Recht" en sedert 1927 bui tengewoon docent aan de Katho lieke Leergangen gemeente admi nistratie en later ook Staatsinrich ting M.O. Een benoeming als hoog 1 eeraar aan de Nijmeegsche Uni versiteit kon door weigering van het departement van Onderwijs niet doorgaan. Hij bewoog zich voorts op sociaal en charitatief terrein, was voorzitter van ver schillende commissies en comité s, bijvoorbeeld het comité voor maat schappelijke wederopbouw. Van zijn hand verschenen tal van ar tikelen in wetenschappelijke oja- schriften. lijkheid sinds jaren uit de mode was.- In hoeverre het Duitsehe volk de thans opnieuw zij het dan met de noodige omzichtigheid toegediende politieke rechten waardeert en ernstig op neemt, is een kwestie die door vele Duit sche correspondenten somber in gezien wordt. Beieren lijkt ons echter op dit punt wel een der meest gunstige gebieden van het voormalig groot-Duitsche rijk. De eerste resultaten lieten zien, dat in het district Frank fort a.d. Main van 144.000 geldige stemmen de Sociaal-Democraten 60.000 behaalden, de Chr. De mocraten 50.000 en de Com munisten de derde plaats inna men. Uit geen enkele Beiersche plaats werden ongeregeldheden gemeld. De vrouwen hebben MJ zonder druk gestemd. HET WEER Geldig van Maandagavond tot Dinsdagavond Warmer Afnemende bewol king met matige wind uit zui delijke richting. Overwegend droog. Zon onder: 20.44; op 4.39. Maan op: 3.35; onder «.28. Nieuwe Maan: 30 Mei.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1