VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
De stakingsgolf in Amerika
sas»
Conferentie te Singapore geëindigd
Handelsovereenkomst gesloten tusschen
Nederland en Belgie
'Alg, Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerzna. Hoofdredacteur; J, Koekeb&kker. Eedactie en Adaiin.; Goes,
Maandag
27 Mei 1946
Je JAARGANG
NUMMER «3
2 Tel. 2163. Gironummer
Het lidmaatschap der
Provinciale Staten
A.s. Woensdag 29 Mei zul
len de leden worden aangewe
zen van het lichaam, dat de
eerstvolgende jaren ons ge
west zal besturen.
Het is belangrijk, Onze pro
vincie moet op die plaatsen
menschen zetten, die op de
hoogte zijn van de nooden en
behoeften onzer zwaargeteis-
terde landstreek, en die kracht
dadig willen meehelpen om ons
Zeeland uit de verwoesting en
verarming, gelijk eertijds uit
de golven, te doen herrjjzen.
Ongetwijfeld zullen alle po
litieke partijen als candidaten
menschen hebben uitgezocht,
die tot deze verantwoordelijke
taak bekwaam zullen blijken.
Eendracht is er tusschen allen
op dit ééne punt: voor Zeeland
in het geweer! Al zullen de
wegen die men wil bewandelen
dikwijls uiteenloopen.
Maar naast dit voor ons
Zeeuwen zeer belangrijke/
vraagstuk is er aan deze ver
kiezing een ander prominent
belang verbonden, waarover
een ruimer gezichtspunt de be
moet geven.
De samenstelling van de
Eerste Kamer
Direct nadat de Provinciale
Staten zijn samengesteld, zul
len de nieuw gekozen leden
worden saamgeroepen ter ver
kiezing van de leden onzer
nieuwe Eerste Kamer, die
naast de juist gekozen Twee
de Kamer over de richting van
ons landsbestuur in de komen
de, jaren zal beslissen.
Wel heeft de Tweede Kamer
de eigenlijke macht, maar de
Eerste1 kan remmen, of stuwen
in de door haar gewenschte
richting. Als straks een nieuw,
kabinet zal zijn benoemd, zal
dit ongetwijfeld voortkomen
uit een meerderheidin de 2de
Kamer, al weet nu nog nie
mand welke meerderheid dit
zal zijn. De kranten geven
daaromtrent allerlei vermoe
dens en mogelijkheden. Wij
doen daar liever niet aan mee.
Binnenskamers geschiedt
thans zeker allerlei overleg,
en dit kan eerder gehinderd
worden dan bevorderd door
voortijdige gissingen. De wijs
heid van onze Koningin zal
ongetwijfeld alles overwegen,
en de adviezen toetsen aan het
landsbelang. Wie dan tenslot
te de opdracht krijgt om een
kabinet te vormen en hoe deze
opdracht lulden zal: laat ons
dit rustig afwachten in ver»
trouwen, dat het hoogste be
lang des volks door Hare Ma
jesteit daarmee zal worden ge
diend.
Doch in elk geval: het zou
hoogst ongewenscht zijn, als
de Eerste Kamer een rem zou
kunnen worden voor de voor
uitstrevende bedoelingen, die
wij ongetwijfeld van het nieu
we ministerie kunnen verwach
ten.
Het is daarom, dat alle kie
zers, die 17 Mei gestemd heb
ben, en wederom ter stembus
tijgen moeten om hun stem,
die zij toen hebben gegeven te
bevestigen door eenzelfde uit
spraak als op 29 Mei!
Reeds zijn calculaties ge
maakt, die willen aantoonen
hoe de Eerste Kamer in dit on
derstelde geval zal zgn samen
gesteld. De belangrijkste cij
fers daarvan zijn wel, dat in
dit geval de twee grootste
partijen elk 15 zetels zouden
verwerven. De kleinere partij-
Spoorwegconflict geregeld
NAAR Reuter uit Washington meldt is het conflict by
de Amerikaansche Spoorwegen geregeld. De twee vak-
vereenigingen, die de 250.000 stakende Amerikaansche
spoorwegarbeiders vertegenwoordigen, hebben aangeboden
onmiddellijk hun mannen naar het werk terug te zenden.
Het aanbod werd gedaan in
;en brief aan president Tru
man van de presidenten der
beide vakvereenigingen, John
ston van de vakvereeniging der
machinisten en Whitney van de
broederschap van het treinper
soneel. Zij verklaarden hier
in, dat zij den mannen bevalen
het werk te hervatten op basis
van het compromisvoorstel van
President Truman.
Steelman, adviseur voor ar
beidszaken van den president,
deelde mede, dat de spoorweg
maatschappijen en de arbeiders
organisaties tot overeenstem
ming waren gekomen, waarbij
een loonsverhooging van 18'/i
cent per uur en een uitstel van
wijziging van erbeidsvoorschrif-
ten van een jaar werd overeen
gekomen..
Het normale, treinverkeer zou
Zondagmorgen weer beginnen.
Pres. Truman brak onder
handelingen af
President Truman had den re-
geeringsvertegenwoordigers Za
terdag bevel gegeven hun be
middelingspogingen in het ge
schil met de stakende spoorweg
arbeiders te staken.
Stakingen tegen de regeering
Na een rede van Truman in
het congres heeft de kamer van
afgevaardigden, met 310 stem
men voor en 13 tegen, het wets
ontwerp inzake stakingen tegen
de regeering aangenomen
naar den senaat gezonden.
Vrij van distributie
Nu de aanvoer de laatste
maanden belangrijk beter is ge
worden en ook de vooruitzich
ten voor een regelmatigen aan
voer gunstig zijn, worden de
bestaande distributievoorschrif
ten voor kunstterpentijn
met ingang van 1 Juni a,s. op
geheven.
Die voor natuurterpentijn (zoo
wel hout- als gomterpentijn)
blijven echter ten volle gehand
haafd.
Franco ongevaarlijk
Volgens een rapport van de Ver
eerlgde Staten, bestemd voor den
Veiligheidsraad der V.N. over het
regiem van generaal Franco, zou
laatstgenoemde niet in staat zijn
het offensief of defensief tegen
een groote mogendheid op te ne
men en wel wegens de economi
sche verhoudingen in Spanje.
De Amerikanen behandelen in
hun overzicht, dat vier-en-vijftig
pagina's telt, de door Polen aan
het adres van Franco geuite be
schuldigingen, culmineerend in de
bewering, dat Franco den wereld
vrede bedreigt.
Fietsbanden voor
zwarten Handel
In een bosch in de omgeving
van Bree werd een geheime
werkplaats ontdekt waar fiets
banden vervaardigd en gevul-
caniseerd werden. Reeds tjjdens'
de bezetting werd in deze werk
plaats een groote hoeveelheid
fietsbanden geproduceerd, die
meestal bestemd waren voor de
zwarte markt in Nederland.
en zouden de overige 20 zetels
verdeelen.
Het is te hopen, dat de uit
spraak in deze richting zal wij
zen. Want een land, dat twee
Kamers telt, waarvan de eeiie
anders gericht is dan de an
dere, is geen gelukkig land.
Botsing tusschen de twee
machten maakt heel het lands
bestuur wankel. Red.
Een afkoel periode
De Amerikaansche Senaat
heeft besloten dat bij arbeids
geschillen, waarbij federale ar
beidsbemiddelaars betrokken
zijn geweest, eerst na een „af-
koelperiode" van zestig dagen
mag worden gestaakt, zulks ter
voorkoming van „bliksems ta
kingen".
Bananan uit West-Indië. in de
Rotterdamsche haven is het eer
ste schip met West-Indische bana
nen aangekomen. Het wordt ge
lost door militairen en vrijwilli
gers.
Prinselijk Paar
naar Amerika
Tijdens een in de Ned. club
te New York gegeven diner
heeft de heer Wilson, publici
ty-manager van de K.L.M. me
degedeeld, dat Prinses Juliana
en Prins Bernhard voornemens
zijn over eenigen tijd een be
zoek te brengen aan de Ver.
Staten.
Neaerlandsch Indie
NADAT Dr. van Mook en zyn gezelschap Zondag uit
Singapore zyn teruggekeerd, is het volgende communi-
- que uitgegeven:
„Op 25 Mei is op het hoofdkwartier van SEAC een conferen
tie over den toestand in Nederlandsch-Indië gehouden. De
conferentie werd gepresideerd door den Opperbevelhebber;
voorts waren aanwezig: Lord Killearn, Luit. Gen. Stopford,
Luit.-Gen. Mansergh en vooraanstaande Nederlandsche mili
taire en politieke adviseurs.
den Java in het vervolg te Soe
rakarta resideert en bevoegd
zal zijn op eigen gezag te han
delen in tijd van nood.
Rad:o Solo kondigde verder
aan, dat de regeering de bewo
ners van Soerakarta, die de
wet verkrachten, streng zal
straffen. Alle klassen jnwoners
moeten de bevelen van de re
geering opvolgen en de kalmte
bewaren.
Onder de aangelegenheden,
die besproken werden, waren
de ontwapening en de evacua
tie van de Japan neezen, welke
thans voortgang vinden, het in
veiligheid stellen van de gein-
terneerden en andere kwesties,
die op de liquidatie van den
oorlog betrekking hebben. Ook
heeft men gesproken over de
aflossing van Britsche troepen
door Nederlandsche.
Me a nam ook den politiek en
toestand in oogensohouw en
men wijdde voorts aandacht
aan de voedselsituaite in Ne-
de rlandsch-Indië.
Op de conferentie werd aan
gekondigd, dat na Mountbat-
tens vertrek naar Engeland
luit-gen. Stopford op zal treden
als opperbevelheber van SEAC.,
luit .-gen. Mansergh zal opper
bevelheber der geallieerde troe
pen in Nederlandseh-Lndië blij
ven.
Uitbarsting Srneroe
Volgens een bericht van de
„Merdeka" heeft de hoogste
vulkaan van Java de Smeroe,
kort geleden weer een uitbar
sting gehad en verspreidt aseh
gesteente en modder. Bijna 100
huizen en ongeveer 150 hecta
re rijstvelden zijn verwoest.
Bovendien heeft de uitbarsting
overstroomingea veroorzaakt.
Toestand te Soerakarta
De Republikeinsche radio te
Solo heelt bekend gemaakt, dat'
„met het oog op den gespan
nen toestand in Soerakarta" de
RepubL Gouverneur van mid-
Doodstraf geeischt
Tegen den 20-jarigen Eppe
Oosting, die na zijn politie-op-
leiding te Schalkhaar toegetre
den was tot de „Grune Polizei"
en als zoodanig deel had uitge
maakt van het vuurpeleton, dat
op verschillende plaatsen in
Rotterdam burgers neerschoot,
is door den advocaat-fiscaal
mr. J. C. Donker op de zitting
van de Rotterdamsche kamer
van het Haagsch Bijzonder Ge
rechtshof de doodstraf geeischt.
Russische aanklager sterft
gewelddadige dood
Naar thans bekend wordt, is
generaal N. D. Zorya, de Sov
jet Russische waarnemende
aanklager in het proces ,egen
de oorlogsmisdadigers te Neu
renberg, Donderdagavond ten
gevolge van een schot gedood.
Tie fietsende dokter
Naar de Minister van Verkeer en
Energie mededeelde, bedraagt hel
aantal aanvragen van artsen, die
nog op een auto wachten, pl.m.
1400.
Artsenslaking in Frankrijk
Een staking van de artsen
in 18 Fransche departementen
dreigt zich over geheel Frank
rijk uit te breiden. De artsen
eischen meer benzine en meer
banden. Zij weigeren verkla
ringen van geboorte en over
lijden te teekenen Vertegen
woordigers van den Artsen
bond verklaarden, dat de artsen
slechts 200 auto's hebben ont
vangen, terwijl er 3000 drin
gend noodig zijn.
Inleveringstermijn
kolenbonnen
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede. dat de ter
mijn, binnen welken de aange
wezen bonnen 60 BV. en 61 BV
der brandstoffenkaarten T 606
bij de kolenhandelaren moeten
worden ingeleverd, tot nader
aankondiging is verlengd:
IN aansluiting aan de besprekingen, die op 17 en 18 April
1946 tusschen de Belgische, Lustemburgsehe en Nederland
sche ministers plaats hebben gevonden te Den Haag, ziju
Vrijdag op het Belgische ministerie van Buitenlandsche Za
ken door den Nederlandschen ambassadeur te Brussel, baron
van Harinxma thoe Slooten en den Belgischen minister van
Buitenlandsche Zaken, den heer Spaak, voor de Belgisch-
Luxemburgsche Economische Unie twee overeenkomsten ge-
teekend. De Nederlandsche minister van Financiën, prof. mr.
P. Lieftinck en de Belgische minister van Financiën waren
bfj deze plechtigheid aanwezig.
len, houtproducten (o.a. klom
pen), Uzer, staal en metallurgi
sche producten, banden, chemi
sche producten, papierproduc
ten, sierplanten en kunstmest
stoffen.
Deze overeenkomst regelen net
economisch verkeer tusschen de
twee landen voor de periode loo-
pende van l Juni 1946 tot 31 Mei
1947. De onmiddellijke behoeften
van de wederopbouw van Neder
land hebben ertoe geleid, dat aan
zienlijke orders bij de Belgisch-
Luxemburgsche Unie geplaatst zijn
welk ^eit een tijdelijk en uitzon
derlijk gebrek aan evenwicht in
het ruilverkeer tusschen de twee
landen ten gevolge heeft. De moei
lijke vraagstukken, die deze stand
van zaken veroorzaken, zijn door
beide partijen in een geest van
vriendschap en samenwerking' be
studeerd.
De financiering van hetgeen Ne
derland en België meer koopt dan
verkoopt wordt door de betalings
overeenkomst geregeld. Deze voor
ziet in een reeks van verschillen
de middelen: credieten, terugbeta
ling van schulden, leeningen,
dienstverleeningen, waartoe beide
landen geheel volgens hun beste
vermogen bijdragen, rekening hou
dende met de toekomst en de mo
netaire toestand in beide landen.
Hiernaast heeft men een aantal
zeer belangrijke hangende vraag
stukken onder het oog gezien,
mei name de wederzijdsche de
blokkeering van bepaalde Belgi
sche en Nederandsche goederen,
de overdracht van vorderingen,
pachten en inkomsten in het alge
meen.
Het handelsverdrag voorziet ln
wederz(jdsche leveringen voor 'n
totale waarde van ongeveer 500
millioen gulden (8 milliard Bel
gische franken).
De Belgische-Luxemburgsche
Economische Unie zal naar Ne-
deland exporteeren verschillen
de soorten textielgoederen, ven
sterglas, wederopbouwmateria-
Var vensterglas is toegezegd, l
millioen vierkante meter div. soar
ten en 3 millioen speclaa} venster-
glas. Deze leveranties staan los
van de reeds eerder toegezegde
hoeveelheden vensterglas. Wat ver
pakkingsglas betreft, ook dit zal
worden ingevoerd, ofschoon Ne
derland zelf een dergelijke Indus
trie heeft.
Nederland zal naar de Belgisch-
Luxemburgsehe Unie exporteeren:
electroteehnisehe- en radio-artike
len. zand en grint, chemische pro
ducten, vlas. pootaardappelen,
land- en tuinbouwzaden, lok vee
(stieren en varkens) bloembollen,
boomkweekerijproducten en vis-
scherijproducten.
Bovendien is evereengekomen
een gemengde commissie in te
stellen, die tot taak heeft de con
tingenten aan de omstandigheden
aan te passen en alle moeilijkhe
den, die zich bij de uitvoering van
de overeenkomst mochten voor
doen, op te lossen.
HET WEER
Geldig van Zondagavond tot
Maandagavond.
Zwaar bewolkt met regen en
hier en daar nog onweer. /Van
vankelijk zwakke veranderlij
ke wind, In het Zuiden van
het land later uil Westelijke
richtingen. Koeler.
Zon onder 20.43, op 4.30.
Maan op 3.17, onder 16.02.
Nieuwe Maan; 30 Mei.