Een ernstig geluid over 's Lands
Financiën
Wederopbouw der cultuur
Wat deed het Ministerie van Sociale Zaken
Een aantal Nederlanders,
deskundigen op financieel en
economisch gebied, hebben een
nota aan den Minister van Fi
nanciën gericht, waarin oa. 't
volgende wordt gezegd:
De verarming van ons land,
die o.m. tot uiting komt in de
daling van de goederenproduc
tie en de daarmede verband
houdende daling van het na
tionaal inkomen, maakt het
onmogelijk de loonen evenre
dig op te voeren.
Op welk niveau de loonen
gestabiliseerd zouden kunnen
worden, hangt geheel af van
de mate, waarin men erin
slaagt de nationale productie
op te voeren.
De nota zegt, dat, aangeno
men dat het reëele nationale
inkomen word opgevoerd tot
c.a. 25 pet. beneden den voor-
oorlogschen omvang, een sta
bilisatie der loonen op gemid
deld 180 pet. van 1939 ge-
wenscht is (1939 is 200).
Vervolgens wordt ingegaan
op de verdere consequenties,
welke de stijging van het prijs
niveau tot 200 pet. tan opzich
te van 1939 voor het staats-
budgetfi zal hebben.
Men komt tot de conclusie,
dat de gewone staatsuitgaven,
inclusief den rentedienst op de
staatsschuld, maar zonder af
lossing en rekening houdende
met een marge voor eventu-
eele tegenvallers, thans 37 pet
van het nationaal inkomen
vormen.
Een afgerond en welover
wogen plan moet worden ont
worpen om te komen tot een
drastische verlaging van #het
begrootingstekort en tot een
even drastische verlaging van
de staatsschuld.
Het zal niet verantwoord zijn
de belasting van het volk nog
te vermeerderen ten behoeve
van de aflossing op de oneven
redig hooge staatsschuld.
Bij het voortduren van de
groote tekorten op de begroo
ting zal de. staatsschuld snel
aangroeien en een verdergaan-
1>
Rusland cn de Ballon
Verantwoordelijke diploma-
tieke kringen te Washington
verklaren, dat Rusland verzocht
heeft om ontbinding van de ge
allieerde bestuursraden in Hon
garije, Roemenië en Bulgarije
van die instelling in Italië door
als vervolg op de ontbinding
de wijziging van het Italiaan-
sche wapenstilstandsverdrag.
Ruim baan voor
smokkelaars
In de Nederlandsche Staatscou
rant van gisteravond komt een
beschikking voor van den Minis
ter van Financiën, dat het een
ieder verboden is, in een strook
van 500 meter breedte langs de
Nederlandsch-Duitsche en de Ne-
derlandsch-Belgische grens, in de
open lucht, ai dan niet in een
vervoermiddel, aanwezig tezijn.
Dit verbod geldt niet ten aanzien
van personen, die o.m. uit be
roepsoverwegingen of noodge
dwongen zich in deze zöne moe
ten ophouden.
de inflatie niet zijn te ver
mijden.
Bepalingen, waardoor 't prove
nu der vermogensheffing on
middellijk tot delging v. staats
schuld moet worden aange
wend, zullen geen effect sor-
teeren, indien tegelijkertijd een
nieuwe schuld wordt aange
gaan om het begrootingstekort
te financieren, waaruit de be
langrijke conclusie volgt, dat
het momenteel niet toelaat
baar is tot een vermogenshef
fing over te gaan.
Een zoo uitzonderlijke maat
regel als een vermogensheffing
kan niet worden herhaald en
moet derhalve afdoende zijn.
Het ingrijpende karakter er
van en de vermogensverschui
vingen die er het gevolg van
zullen zijn, maken het ook
wenscheljjk deze door te voe
ren op een tijdstip, waarop het
economische verkeer zich ver
der zal hebben hersteld dan
momenteel het geval is.
Geraamd wordt, dat van de
totale staatsschuld, die ruim
23 milliard bedraagt zulks na
aftrek van de opbrengst der
Vermogensaanwasbelasting,
reeds thans een bedrag van
10 milliard voor liquidatie in
aanmerking zou j^moeten ko
men.
Men houde hierbij echter
voor oogen, dat deze obligaties
en schatkistpromessen geen re-
eel vermogen vormen, maar
dat zij slechts vermogenswaar
den representeeren, die in het
verleden reeds vernietigd zijn.
Credietcontrole zal niet te
vermijden zijn.
De nota is onderteekend
door: Prof. Dr. J. M. v. d.
Brink; Tj."Greidanus; L. M. A.
Thole; Mr. Dr. J. P. v. Tien
hoven; Prof. Mr. Dr. G. M.
Verrijn Stuart; Prof. Mr. F. de
Vries.
De Perzische kwestie
TT"» EN HOOG PERZISCH re-
H geeringspersoon die in
nauw verband staat met
het kabinet, heeft mede
gedeeld. dat de gevechten in het
gebied Sjahindej waar, naar ra
dio Tebris onlangs mededeelde,
een. aanval van de regeerings-
troepen op de strijdmacht van
Azeroidja plaats had, voortdu
ren. Hij haalde tevens berich
ten aan. die de regeering te Te
heran bereikt hadden, dat de
Perzische troepen zich tegen
aanvallen van de democratische
strijdmacht van Azerbeidzjan
verdedigen.
Van gezaghebbende zijde
wordt nóg medegedeeld, dat ge
neraal Razmara voormalig chef
van den generalen staf, is be
noemd tot hoofd rvan de Tegee-
ringsmissie naar het grensge
bied van Azerbeidzjan.
Rasmara heeft de reputatie
van gematigd en pro-Russisch.
De Veiligheidsraad
Men verwacht, dat de Brit-
sche delegatie een Ameri-
kaansch voorstel zal steunen
vooi' een onderzoek door den
Veiligheidsraad naar den toe
stand in Noord-Perzië.
Opstand in Azerbeidsjan
Volgens onbevestigde berich
ten is in sommige deelen van
Azerbeidsjan een opstand uit
gebroken van elementen, die
gekant zijn tegen de demo era
tische partij, die de regeering
in die provincie van Perzië in
handen heeft. De berichten zei
den, dat de opstand nog in vol
len gang was.
Volgens het blad „Setareh"
zijn de gevechten tusschen de
Perzische regeeringstroepen en
de democratische strijdkrachten
geëindigd.
De Russen zijn weg
Radio Moskou heeft gister
avond een mcdedeeling van het
hoofdkwartier van het Trans-
kaukasische militaire district
omgeroepen, waarin wordt me
degedeeld, dat de evacuatie van
de troepen van het Roode Le
ger uit Perzië op 9 Mei vol
tooid was.
Naast den wederopbouw van
onze geschonden wereld is ook
de geestelijke herrijzenis van
ons. vaderland een dringende
noodzakelijkheid. Er is inner
lijk veel stuk gebroken in
menschenlevens en menschen-
harten. En de ontreddering van
talloozen, die het stuur zijn
kwijtgeraakt, ja, het uit-het-
lood-geslagen-zjjn van geheele
groepen in onze samenleving
.eischt een spoedige her-oriën
teering naar de eeuwige nor
men, die het beste déél van
de menschheid steeds tot kom
pas hebben gediend. Allereerst
hebben de kerken hier een ge
weldige taak. Elk in den k ing
dien zij kan bereiken. En de
nog altijd groote Volkskerk,
speciaal voor het groote deel
van ons volk, dat naar af
komst tot haar behoort.
Daarnaast is er evenwel een
algemeene taak fan wederop
bouw onzer cultuur op het ge
bied van wetenschap, kunst,
letteren en historie, die door
andere organen voor geheel
onze volksgemeenschap moet
worden verzorgd.
Op één dezer organen wil
len wij thans kort de aandacht
vestigen.
„De Nieuwe Stem"
Wf bedoelen het maand
schrift, met dezen titel, dat
sinds 1 Januari van dit ja<w
bij de oude en bekende van
Loghum Slaterus' Uitgevers
Mij te Arnhem verschijnt.
Wij hebben van enkele num
mers met aandacht kunnen
kennis nemen, en mogen hier
verklaren, dat door dit tijd
schrift in een behoefte aan al
gemeene oriëntatie op cultuur
gebied kan worden voorzien
Helaas is het veel te duur
voor kleinere beurzen! Mis
schien dat samen-lezen hier
uitkomst kan brengen? Als
men met z'n vieren b.v. samen
N.S.B.-huisraad
Nu vele politieke gevangenen
vrij beginnen te' komen, staat
de regeering voor een puzzle:
Het huisraad der delinquen
ten zit thans grootendeels bij
oorlogsslachtoffers.
Deze zullen door de regeling,
die de regeering thans getrof
fen heeft niet gedupeerd wor
den.
De staat vordert het reeds
uitgegeven of opgeslagen meu-
bileair. Bij de oorlogsgetroffe
nen zal het echter niet wegge
haald worden. De terugkeeren-
de politieke delinquenten ko
men nu in een soortgelijke po
sitie als de oorlogsslachtoffers.
Zij komen in aanmerking voor
het thans nog opgeslagen huis
raad.
Onder dezen titel verscheen
in „Commentaar", uitgave van
den regeeringsvoorlichtings-
dienst, van 29 April j.l. een
artikel, waaraan wij eenige
aandacht willen schenken.
Uiteraard plaatste de Re
geering bij haar optreden de
vergrooting van de arbeidsge
legenheid als eerste punt op
haar programma. Ons land
telde 300.C00 geregistreerde
werkloozen en wachtgelders.
In overleg met de Stichting
van den Arbeid werd inplaats
van de vroegere werkloozen-
steun een overbruggingsuit-
keering mogelijk gemaakt. Be
doeld is nJ. den termijn van
tijdelijke werkloosheid te over
bruggen. Zooals men weet,
werd deze regeling reeds in
bezettingstijd voorbereid in
overleg met de toenmalige
vertrouwensmannen van de
regeering en reeds eerder met
de initiatiefnemers van de
Stichting van den Arbeid.
De behoefte aan deze over-
bruggingsultkeering is geluk
kig inmiddels veel kleiner ge
worden, zoodat ter voorkoming
van misbruik eenige maanden
geleden de uitsluiting van over
bruggingsuitkeering, behou
dens uitzondering, is afgekon
digd voor enkele catagorieën
van arbeiders, die een beroep
uitoefenen, waarin een ieder
geacht wordt werk te kunnen
vinden. Sinds het einde van
1945 is het aantal werkloozen
en wachtgelders tot minder
dan 70.000 gedaald.
Daarnaast wordt de scholing
her- en omscholing van vol
wassen arbeiders als aanvul
ling van wat, ter zake door het
bedrijfsleven geschiedt door de
Regeering in overleg met de
Stichting van den Arbeid
organiseerd.
Ten aanzien van de loonher-
ziening vermeldt voornoemd
artikel, dat nu de periode van
loonherziening in hoofdzaak
is afgesloten, blijkt, dat het
gemiddelde loonpeil tot onge
veer 165 pet. van dat in 1939
is gestegen. De loonen 'in de
nijverheid zijn gemiddeld met
ruim 50 pet. omhoog gegaan,
die in den landbouw, welke
voor den oorlog ver achter la
gen met een veel hooger per
centage. Deze loonstijging is
noodig geweest, omdat de kos
ten van het levensonderhoud
sterk zijn gestegen en moge
lijk, eensdeels, omdat de koers
van den gulden reeds vóór de
bevrijding op een lager niveau
werd vastgesteld, anderdeels,
omdat de loonen in het buiten
land eveneens een belangrijke
stijging te zien hebben gege
ven.
Tengevolge van schaarschte
aan goederen is intusschen
voor velen het verzorgings-ni-
veau thans nog aanzienlijk la
ger dan vóór den oorlog. Dit
zal slechts kunnen verbeteren
als onze productie in omvang
toeneemt.
Voorts wordt in het artikel
nog melding gemaakt van de
statistiek der arbeidsgeschil
len. Uit deze statistiek blijkt,
dat het aarftal arbeidsgeschil
len he vorige jaar kleiner was
dan gemiddeld in de jaren 1933
tot en met 1939. Het aantal
verloren arbeidsdagen was
160.000, terwijl in de jaren na
den eersten wereldoorlog dit
aantal meer dan 10 maal zoo
hoog was. Ook in vergelijking
met het buitenland, waar ln
verschillende landen omvang
rijke stakingen zijn uitgebro
ken, is het Nederlandsche cij
fer niet ongunstig, al ontbre
ken ook hier ernstige conflic
ten niet.
Voor wat betreft de sociale
verzekering zegt „Commen
taar", dat in afwachting van
een herziening, waarvan de
bedoeling is de arbeidsverzeke-
ring te doen uitgroeien tot 'n
algemeene volksverzekering,
de Regeering in verband met
de stijging der loonen, na een
voorstel van de Stichting van
den Arbeid, een wetsontwerp
bij de Tweede Kamer heeft in
gediend met de bedoeling de
loongrens van f 3000 in de
Ziektewet en de Invaliditeits
wet met 25 pet., dus tot 3750
gld. te verhoogen.
Na een beschouwing over
den toestand van de volksge
zondheid wordt dan voorts nog
herinnerd aan een onlangs ge
nomen initiatief van den Mi
nister van Sociale Zaken tot
het instellen van een raad
voor herstel van 'ar beid ge
schiktheid voor minder vali
den, met de bedoeling de we
deropneming van minder va
lide arbeidskrachten in het be
drijfsleven te bevorderen.
oogd wordt te komen tot het
stichten van speciale centra,
waar, met behulp van moderne
methoden, de oorlogsinvaliden
en ook slachtoffers van arbeids
en verkeersongevallen en per
sonen met aangeboren gebr
ken, zulien worden opgeleid.
Teneinde voor deze minder
valide arbeidskrachten ook 'n
plaats in het bedrijfsleven te
verzekeren, zal een speciale
commissie den wettelijken
grondslag van hun positie
voorbereiden. In genoemden
raad is de Stichting van den
Arbeid mede vertegenwoor
digd.
Tot zoover enkele punten
van actueel belang, waarop in
„Commentaar" nog eens de
aandacht wordt gevestigd.
f 20 per jaar betaalt, krijgt
ieder een schat van kostelijke
bijdragen geregeld in huls, ter
bestudeering en desgewenscht
ter exerpeering. Men overwege
dit eens.
De redactie-namen staan in
voor eerste klas gehalte: N-
A. Donkersloot, ST. P. B. de
Josselin de Jong, O. Noorder-
bos, H. J. Pos, H. M. vatt
Randwijk, Jan Romein.
De richting? Een „sociaal
humanisme, dat ter vernieu
wing onzer beschaving „tel
kens terug wil gaan tot de
bronnen ln het verleden die
haar voeden". Of, zooals Próf.
Donkersloot het uitdrukt in
zijn studie: „de Noodtoestand
van den Geest": „Het Chris
tendom, de krachtigste ons be
kende uitdrukking van hetgeen
den mensch waardig is en van
hetgeen hij waard is, zoowel
dus van zijn roeping als van
zijn tekort, van den aan hen
gestelden oppersten eisch als
van zijn om erbarming vra
gend falen".
En de inhoud?
Korte historische, psycholo
gische, litteraire studiën, alle
geschreven met het doel, tot
wederopbouw te strekken.
Veel reminiscenzen aan oor-
logs- en bezettingstijd natuur
lijk in deze eerste nummers.
Zoo treffen wij eerbiedige ge
dachteniswoorden aan Pater
Titus Brandsma, aan Emanuël
Querido, aan Lèonard Polak,
aan Marsman, aan W. A. Bon-
ger, aan Menno ten Braak, aan
Johan Brouwer.
En voorts veel gedichten.
Ontroerend dikwijls. Tech
nisch goed altoos. Zeer ver
maakte ons een vers van Prof.
Geyl, waarin hij Napoleon en
Hitler in de hel laat kibbelen,
wie er wel het ergst verloor!
En van een vers, door J C.
van Schagen vertaald uit het
Engelsch van Joseph Campbell
nemen wij tot slot de eerste
ondeugende strophe over:
DE AMBTENAAR
De palisander stoel,
't Bureau met stukken
overdekt,
't Vermoeid, gewichtig air,
Wat doen z' er eigenlek toe?
De spade van den boer,
die 't land omspit,
Is waardiger voor Gods
gestreng gelaat.
Dan gansch dit apparaat.
Met al je diep gepeins
Kun jjj geen blaadje laten
groeien, maat!
P.S. Hier niet boos om wor
den. Ootmoed siert den mensch
Maar laten velen onzer „De
Nieuwe Stem" gaan lezen. Ook
innerlijk bouwt dit tijdschrift
mede aan de herrijzenis van
ons vaderland en van ons
zelf. Red.
Een Fransch journalist over
Walcheren
,,Een kalm en sterk ras"
De Fransche journalisten,
die een bezoek gebracht heb
ben aan ons land, uiten in hun
bladen eenparig bewondering
voor het hier verrichte herstel.
Vooral heeft het hen getroffen
wat tot stand is gebracht op t
gebied van de geldsaneering,
dé voedselvoorziening en den
wederopbouw.
„Walcheren door
arbeid gered".
Dit zet., de „Populaire" bo
ven zijn "artikel en het blad
vervolgt:
Dit oude, Noordelijke ras,
kalm en sterk, heeft altijd
vertrouwen in zijn lot gehad.
Eeuwen lang moet het zich
meten met de zee.
En weer heeft het dien strijd
aangebonden, dien ongelijken
stryd, waarin het land zal ze
gevieren, in wellicht den mooi-
sten dien d« arbeiders ooit
hebben gevoerd. i
