VRIJE SIEUMEX
DAGBLAD VOOR ZEELAND
«The Flying Dutchman» naar New-York
Hei Prinselijk Paar in Zwitserland
Woeft«sag
22 Mei 194o
2« JAARGANG
NÜMMH löa
Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma. HoofdredacteurJ. Koekebakker. Redactie en Ad min.: Goes, Beestenmarkt 2 Vei. fötiS. Giromanroer
Nabetrachting
Zwenking naar links
Er is door sommigen gezin
speeld op een nederlaag van
de linksche groepeeringen, die
Wö de laatste verkiezingen zou
zqn geleden.
Dit is meenen w$ niet ge
heel juist.
Wat toch is het geval?
In de Kamer, die in 1937
was gekozen, hadden de soci
aal-democraten 23 zetels, de
Vrgzlnnig-Democraten 6
teis, de Christen-Democraten
2 zetels, en de Communisten
8 zetels. Welgeteld te zamen
34 zetels.
In de Kamer, die thans is
gekozen, heeft de Partij van
den Arbeid 29 zetels, en de
Communistische partij 10 ze
tels. Te zamen dus 39 zetels
De linksche groepen zijn dus
met 5 zetels vooruit gegaan.
In percenten uitgedrukt be
haalden de genoemde groepen
ta 1937 een percentage van
33.S pet., terwijl ze in 1946 een
percentage van 38.9 konden
bereiken.
Deze feiten beteekenen een
resolute zwenking naar links.
Waar kwam deze vandaan?
Het blijkt allereerst, dat de
rood-stemmende kiezers zich
met 5.6 pet. hebben vermeer
derd.
Naast den natuurlijken aan
was door het hoogere bevol
kingscijfer is hier mee te tel
len wat er door de oprichting
van de Partij van den Arbeid
aan kiezers uit ander milieu Is
bijgekomen. Vrijzinnig Demo
craten en Christen Democra
ten hebben zich erbij gevoegd
en eenlingen uit de Rechtsch-
Chrtstelijke wereld en uit de
Katholieke wereld sloten zich
hierbij aan.
Anderzijds hebben nieuwe
groepen uit de arbeiderswereld
voor het eerst van hun leven
wellicht rood gestemd.
Maar kenmerkend is de
verdeeling der linksche stem
men over de twee partijen, die
beide voorstanders zeggen te
zijn van een socialistische sa
menleving.
De verdeeling der linksche
stemmen
Terwijl voorheen de S. D.
A. P. 23 zetels bezette, en de
communisten 3 zetels, hebben
de laatsten er thans 10, tegen
P. v. d. A. 29. Dat beteekent:
de Communisten zijn omhoog
gegaan van 11.5 pet. der geza
menlijke roode stemmen, tot
25.5 pet. der gezamenlijke roo
de stemmen.
De onafwendbare conclusie
hieruit is, dat aanmerkelijke
deelen der arbeidende klasse,
zich van de vroegere S. D. A.
P. hebben afgewend en zijn
overgegaan tot de C. P. N.
Waarom hebben zij dat ge
daan?
TALLOZEN waren er gistermiddag op Schiphol getuige
van, toen om 14.10 uur het eerste ELL.M.-viiegtuig om
hoog ging, om den vasten, voorloopig JS x 's weekschen
Nederl&ndschen luchtdienst AmsterdamNew Vork een feit
te maken. Ook Z. Exc. ir. T. S. van Schaik, minister van Ver-
beer en Energie, was met zijn eehtgenoote tegenwoordig.
Hans Martin spreekt
De passagiers, voor het mee-
rendeel gasten van de K.L.M.,
vereenigden zich in de repatri
anten loods. Daar nam de heer
Hans Martin namens de direc
tie van de K.L.M. afscheid van
de reizigers, na eraan te heb
ben berinnerd, welk een gewich
tig oogenblik ons land beleefde
en er zijn groote voldoening
over te hebben uitgesproken,
dat dit doel eindelijk werd be
reikt in weerwil van de ontzag
lijke vraagstukken, die om op
lossing vroegen en de remming,
die de nu reeds 3 maanden
durende staking beteekent voor
den opbouw van de wereldlucht
haven.
Herinneringen van Evert
van Dijk
Voor de Flying Dutchman, de
fraaie D.C. 4, die op de neus
boven het Rotterdamsche wa
pen den naam draagt, die mr.
vergezeld door mr. P. J. Mijk-
senaar, hoofd van het gemeen
telijk bureau voor pers en pro
paganda. Voorts mr. J. van Til
burg, plaatsvervangend burge
meester van Rotterdam, eenige
autoriteiten van de Nederland-
sche Luchtvaart, buitenland-
sche zakenlieden, Zweedsche,
Deensche, Zwitsersche, Engel-
sche en Nederlandsche journa
listen, in totaal 36 passagiers.
Geschenken voor New-York
In het vliegtuig werd o.a. me
degevoerd een schilderij, voor
stellend het stadhuis op den
Dam van Jacob van Campen,
dat de wnd. burgemeester van
Amsterdam zal aanbieden aan
den burgemeester van New York
William O'Dwyer.
Het schilderij, dat geruimen
tijd op het Amsterdamsche stad
huis hing, geeft een beeld van
het Damplein in de I7e eeuw,
zooals men dit van verschillen
de schilderijen kent. Het is van'
de hand van den schilder van
der Ulft van Gorcum en g
teerd 1663.
Tevens bevindt zich aan boord
een fotografische reproductie
van het testament van Pieter
Stuyvesant, den laatsten Hol-
landschen gouverneur-generaal
van Nieuw-Nederland, een his
torische figuur voor wien te
New York groote belangstelling
bestaat.
Dit document zal ter beschik
king worden gesteld van het
Historisch Museum te New
York.
Mr. Mijksenaar zal bovendien
aan mr. William G. O'Dwyer.
Mayor of New York, bij het di
ner, hedenavond, aanbieden
een exemplaar van A. B
Weekly News, het periodiek
van de onlangs te Amsterdam
gestichte American Business
men's Club.
Geen uur, nadat de „Rotter
dam" zijn historische vlucht be
gon, startte van Schiphol het
flagschip van de American Over
seas Airways, dat even een tus-
schenlanding had gemaakt op
de retuorvlucht van de eerste
trip dezer mij: New York-Ber-
lijn.
J. Oud vorige week bij den
plechtigen doop het toestel gaf
.Rotterdam", kwam de com
mandant, Evert van Dijk, nog
even aan de microfoon. De eer
ste pilqot verbelde iets over zijn
in 1930 met Kingsford Smith uit
gevoerde oceaanvlucht, die een
pioniersdaad was. Een vlucht
zonder blindvlieg- en andere in
trumenten, die nu deze vlucht,
in tegenstelling met die v^n 16
jaar geleden, zonder gevaar ma
ken. Van Dijk betreurde het, dat
directeur Plesman, die voor her
stel van gezondheid in het bui
tenland vertoeft, bij deze be
kroning van zijn werkzaamheid
in deze richting niet aanwezig
kon zijn.
De motoren raasden
Om twee uur bevonden alle
reizigers zich aan boord.
Het Amsterdamsche Politie
muziekkorps speelde de Ne
derlandsche en Amerikaan-
sche Volksliederen. Het lui
de gejuich ging onder in
het geraas der motoren, die
inmiddels de propellers hun
sidderende cirkels deden
schrijven en die even later
The Flying Dutchman „Rot
terdam" als eerste K.L.M.-
machine over de Noord-At
lantische route naar de nieu
we wereld zouden voeren
en hedenochtend om 10 uur
plaatselijken tijd, op New
York's vliegveld Laguardia,
zullen brengen.
Do passagiers,
Aan boord van het eerste K.
L.M.-vliegtuig, dat op 21 Mei
jj. in den regelmatigen dienst
van de K.L.M. Amsterdam-New
York is vertrokken, bevond zich
als vertegenwoordiger van de
gemeente Amsterdam de wet
houder mr. W. F. Schokking,
Een officieel bezoek omgeven met gemoedelijkheid
NA op het vliegveld bij Genève afscheid te hebben ge
nomen van de autoriteiten die het Prinselijk Paar had
den ontvangen, stapte de Prinses, vergezeld van Bonds
raad Petitpierre en den Nederlandsohen gezant J. B. Bosch
Ridder van Rosenthal om tien voor half twaalf in een don
kerblauwe limousine. Naast den chauffeur reed de staatsbode
mede, die met zijn prachtigen steek en schilderachtige klee-
djj een middeleeuwschen indruk maakte. In de tweede auto
nam Prins Bernhard plaats in gezelschap van den chef van
het Protocol, de heer Cuttat, alsmede de eehtgenoote van den
Neder landschen gezant.
Het gaat hier zeker niet om
de bewuste aanhangers der
vroegere S. D A. P. Die zullen
het oude vaandel w'el trouw
zfln gebleven. Maar de groote
massa der medestemmers heeft
rich ten deele tot de radicale
gToep gewend, omdat rij niet
voldoende vertrouwen meer
had, sinds de oprichting van
de Partij van den Arbeid, op
de revolutionneerende kracht
der nieuwe formatie.
De communisten boekten al
dus de groote winst.
Zij komen inplaats van met
drie, met tien menschen terug
in de Kamer.
In de Amsterdamsche
haven
De situatie in de haven van
Amsterdam was gisteren onge
wijzigd, d.w.z. de arbeid, welke
voor twee derde was hervat
vindt voortgang. Alle schepen
welke thans in de haven liggen
worden gelost. In geringe mate
is hierbij de hulp van militairen
ingeroepen. Moeilijkheden ox
ongeregeldheden doen zich niet
voor. De oproep van de Revo-
lutionnaire Communistische Par
tij tot een algemeene werksta
king heeft nergens gehoor ge
vonden.
Wij hopen maar, dat him op
treden daar meer constructief
dan destructief zal zijn!
(Wordt vervolgd-) Red.
Brandweer in actie
In snelle vaart ging de stoet
uitslepend door militaire motor
rijders geëscorteerd vervolgens
buiten Genève om langs het thans
leegstaande Volkenbondsgebouw,
in de richting Lausanne teneinde
over Murten naar Gempenach te
rijden. Tal van pittoreske stadjes
en dorpen werden gepasseerd,
velen de stoet door hartelijk
te wuiven en door bloemen te
strooien, hartelijk begroetten.
De verkeersregeling was onder
weg tot in de puntjes verzorgd.
Bij alle kruispunten en zijwegen
:tond een gemoedelijke gendarme
opgesteld, teneinde het verkeer te
regelen. In een klein dorp bleek
blijkbaar niet over een ge
meentepolitie te beschikken. Mar
tiaal stond hier de brandweer met
prachtig gepoetste helmen bij de
zijwegen en bij bochten...
,,2um Kantonschild"
Even over half twee werd Gem
penach bereikt, een klein plaatsje
op 25 K.M. afstand van Bern, waar
in een eeuwenoude herberg „zum
Kantonschild" de lunch werd ge
bruikt. Zeer spontaan en harte
lijk was hier de begroeting
zijde der bevolking. Een groep
schoolkinderen, gekleed ln de lan
delijke fraaie costuums van het
kanton Fribourg, zongen het Prin
selijk Paar toe. Door een aller
liefst klein meisje werd aan de
Prinses bloemen aangeboden. De
hartelijke handdruk die de peu
ter van de Prinses in ontvangst
mocht nemen, maakte haar zoo
verlegen, dat zij vervolgens hard
wegholde....
Voor den ingang stonden een
aantal Nederlandsche studenten
uit Nijmegen, die als gast van de
Universiteit te Fribourg studee-
ren. opgesteld. Geruimen tijd on
derhield de Prinses zich met en
kele studenten.
Het slot „Lohn"
Na het nuttigen van de lunch
reed de stoet naar Kehrsatz, een
plaatsje even buiten Bern gelegen
waar men voor vier uur aankwam
In de door den Bondsraad ter be
schikking gestelde villa „Lohn" zal
het Prinselijk Paar de dagen dat
het in Bern zal blijven, doorbren-, wogen woorden den oprechten
gen. Het is een fraai landhuis in dank van het Nederlandsche volk
ouöerwetschen stijl met een prach voor al hetgeen Zwitserland voor
tig park en een uniek uitzicht op Nederland heeft gedaan en nog
de stad Bern en omgeving. doet.
Naar Bern
Geëscorteerd door 'n colonne mi
litaire motorrijders reed het Prin
selijk Paar vervolgens naar Bern,
teneinde in het bondspaleis door
den voltalligen bondsraad te wor
den ontvangen. De stad was fees
telijk versierd. Van tal van ge
bouwen hingen vlaggen. Vlak
voor het bondspaleis hing een
reusachtige Nederlandsche vlag.
Langs de straten, waarlangs de,
auto's reden, stond een dichte me
nigte, die de officleele bezoekers
hartelijk toejuichte.
In een open limousine kwam het
Prinselijk Paar voor het bondspa
leis aangereden. Bij het verlaten
van de auto's speelde een mili
taire kapel het Wilhelmus. De
voor het paleis opgestelde eere-
wacht werd door de Prinses en
den Prins geïnspecteerd. De Prins
droeg het generaalsuniform van
het Nederlandsche Leger, terwijl
de Prinses in een licht grijs cos-
tuum met een zwarte mantel was
gekleed. Vergezeld van den Ne-
derlandschen gezant en den chef
van het protocol betraden de Prin
ses en de Prins om half vijf het
bondspaleis.
Officieele ontvangst
ln de groote bondszaal werd het
Prinselijk Paar door den Bonds
president Kobelt ontvangen en
aan de leden van den Bondsraad
voorgesteld. Hierna hield de pre
sident de volgende toespraak:
„Mevrouw, ik ben bijzonder ver
heugd, U en Uw echtgenoot ln
ons midden te mogen begroeten.
De Bondsraad en het Zwitsersche
volk zijn zeer gevoelig voor Uwe
beminnelijke geste en -heeten U
in ons midden hartelijk welkom."
Vervolgens onderhield het Prin
selijk Paar zich eenigen tijd met
de aanwezigen. Even voor vijf ver
lieten de Prinses en de Prrns het
palels. Nadat de militaire kapel
het Zwitsersche volkslied ten ge-
hoore had gebracht namen zij in
hun auto plaats, die hen naar
Kehrsatz terugbracht.
Dank aan het Ned. Volk
Tegen half zes ontvingen de
Prinses en de Prins de vertegen
woordigers van de Zwitsersche
eri de buitenlandsche pers. De
Prinses vertolkte daarbij in be-
Mededeeling
Op onze kantoren te Goes,
Middelburg, Vlissingen, Tholen
en Zierikzee. ligt een lijst van
personen, die zich buiten de
geallieerde gebieden op Java
bevinden ter inzage.
De Kabinetscrisis
H. M. de Koningin zal zich
heden 22 Mei naar Soestdijk
begeven ten einde aldaar op
Donderdag a-s. een begin te
maken met de besprekingen
met verschillende politieke
leiders in verband met de
kabinetscrisis.
E.V.C. tegen algemeene
staking
Het bestuur der E.V.C. deelt
mede: Het is bekend, dat in
Amsterdam en Rotterdam ma
nifesten zijn aangeplakt van de
Rev. Comm. Partij, welke op
roepen tot een algemeene werk
staking.
Naar aanleiding hiervan doet
de E.V.C. een dringend beroep
op alle werkers van Nederland
geen gehoor te geven aan deze
provocaties.
Tot nu toe heeft de E.V.C. ge
heel zelfstandig elke actie ge
voerd. Zij is vastbesloten dit
ook in de toekomst te blijven
doen.
Engelsche mijnen genationaliseerd
Wet aangenomen
•Het Lagerhuis heeft de wet
op de nationalisatie van de steen
koolmijnen in derde lezing met
tegen 143 stemmen aange
nomen. De wet gaat nu naar
het Hoogerhuis.
Shin well, de minister voo*
brandstof en energie, zeide, dat
iiidien Engeland zijn plaats in
den industrieel en wedloop wil
de behouden, het wellicht nog
drastischer reorganisatieprojec
ten zou moeten aanvaarden.
4.T.S.-ers lossen schepen
Maandag zijn leerlingen der
hoogste klassen van de M.T.S.
te Eindhoven en Tilburg naar
Rotterdam vertrokken, om daar
gedurende eenige dagen behulp
zaam te zijn bij het lossen van
schepen.
Verrassingen uit
Duitschland
Eenige weken geleden zijn ia
Duitschland it.000 teekenlngen
van den electrischen bovenbouw
en het electrisch rollend materiaal
der N.S. gevonden en'aan de N.S.
teruggestuurd en Donderdagavond
1.1. zijn in Roermonfe twee treinen
aangekomen met een groote hoe
veelheid el ec tri sche -bovenbouw
en ondersta ti ons installaties, waar
onder de volledige doch ten deele
beschadigde inventaris van het be
langrijke onderstation Uitgeest. Al
deze spoorwegeigendommen zijn
zijn bij Innsbrück ln Franseh-be
zet-Oostenrijk ontdekt. Het mate
riaal ls bijzonder welkom ta ver
band met de hereleetrificatle van
ons spoorwegnet.
's Avonds was het Prinselijk
Paar de gast van den Bondsraad,
die ter hunnen eere in het hotel
Bellevue te Bern een banket aan
boden, waar naast tal van Zwit
sersche, ook Nederlandsche genoo
digöen aanzaten.
HET WEER
Wisselende bewolking. Over
wegend droog, zelfde tempera
tuur als gisteren. Zwakke
tot matige Zuid-Westelijke
wind.
Zon onder 20.38, op KM.
Maan op 1.27, onder 1».*L
l.aatate Kwartier: 2M Met.