Japa
nneezen en
De evacuaties der
de geïnterneerden
Open brief der E.V.C aan
Minister Schermerhorn
iwtt. ad xu. 4ó3
VRIJE STEMMEN
Zaterdag 18 Me< 1946
Een afscheidspreek
Wij willen gaarne als hoofd
artikeltje een enkel woord wy-
den aan een klein geschriftje,
dat dezer dagen verschenen is
bfl De Goessche Boekhandel
(W. van Klaveren) te Goes.
Want dit boekje geeft een
voortreffelijke samenvatting
van de prediking, zooals die
door een onlangs uit Goes ver
trokken predikant eenige ja
ren is gegeven. Wij bedoelen
de gedrukte afscheidspreek die
door Dr. W F. Dankbaar op
Zondag 28 April 1946 in Goes
werd gehouden, en die getiteld
ia:
„DE HEER IS GOED"
welk woord te vinden is in het
boek der Psalmen, Ps. 100 5.
Na een inleiding verdeelt de
prediker zijn onderwerp in drie
gedeelten, daarbij gebruik
makende van het vervolg van
dit tekstwoord.
Hy spreekt eerst over: „Dé
Heer is goed". Dan over: „Zyn
goedertierenheid is in eeuwig
heid". Ten slotte over: „Gods
getrouwheid is van geslacht
tot geslacht".
L
De Heer is goed. In deze
vier korte woordjes is het gan-
sche Evangelie saamgevat, le
zen we. En het betoog gaat
voort: Wfl menschen tasten
telkens mis, b$ de vraag wat
goed is. En als we aan God
denken meen en wij vaak:
„Als ik het voor het zeg
gen had, dan zou ik het heel
anders en vast beter doen dan
God". Maar dit is ongeloof, ge
brek aan vertrouwen. Wat ter
wereld goed genoemd mag
worden, moet aan Hem wor
den afgemeten. Hfcj is goed ln
Zijn liefde, maar ook goed in
Zijn toorn. O, wil niet wijzer
zijn dan God! Gods goedheid
is een verborgen goedheid en
een dikwijls onbegrepen en on
begrijpelijke goedheid, maar
de Heer is goed.
n.
Zijn goedertierenheid is in
der eeuwigheid.
Gods goedertierenheid is de
naar ons toegekeerde zijde
van Ztjn goedheid, gaat de
preek verder. God, de Hooge
en Heilige, heeft het niet be
neden Zich geacht om af te
dalen naar al die menschen-
kinderen van zeer bedenkelij
ke en aanvechtbare kwalitei
ten. De eenige kwaliteit die
gfl voor God hebt, is een één
met een minteeken er voor.
Maar God heeft in Zijn goe
dertierenheid dit minteeken
veranderd in een plusteeken.
Geworteld in de eeuwigheid.
In het licht van Gods goe
dertierenheid hebben w# altijd
goeden moed.
m.
Gods getrouwheid is van
geslacht tot geslacht.
Dit woord zet de dingen in
een wijd perspectief, zoo gaat
het laatste deel der preek ver
der. Wij rekenen met perso
nen, maar God met generaties.
Wy tellen onze dagen, maar
God acht duizend jaren als de
dag van gisteren. Zeker, God
schenkt aandacht aan ieder
mensch persoonlek en zelfs de
haren van uw hoofd zijn alle
geteld en minutieuzer kan
het toch niet. Maar God doet
méér: Hij neemt ons op in de
lijn der geslachten en smeedt
ons als een schakel in den
keten, waarmede Hy -de eeu
wen omspant.
Deze gedachte werkt de spr.
dan uit op zfln werk in de ge
meente en op, de verhouding
der generaties. De lezer vindt
daaruit een treffend stukje on
der het opschrift: „Overden
king" in dit blad.
Met dankbaarheid heeft de
gemeente van Goes ongetwij
feld dit laatste woord van haar
predikant aanvaard. Het was
ons een voorrecht enkele ge
dachten daaruit in ruimer
kring bekend te maken.
Red,
Nederlandsch Indie
Activiteit van het Volksfront op Sumatra
GISTERMIDDAG heeft een Britsche militaire woord
voerder verklaard, dat gfedurende de laatste twaalf da
gen 4.900 Japanneezen vanuit de haven van Tegal en
7.200 vanuit Probolinggo zfln geëvaoueerd. Pit beteekent een
totaal van 12.100 of wel gemiddeld 1.000 per dag.
Ongeveer 22.000 Japansche burgers hebben Java reeds ver
laten, terwijl er nog 30.000 moet enworden geëvacueerd. In
Midden-Java zijn geen Japanneezen meer aanwezig.
In de maand Mei zullen 6.836 Japanneezen van Sumatra wor
den geëvacueerd. Van de overige gebieden zijn tot nu toe
11.000 Japanneezen geëvacueerd.
naar Manilla en Samar is vertrok
ken, er in geslaagd e enlandings-
schip, tanks, zes schepen voor
transport van infanterie en 8 voor
transport van tanks, zoomede 13
schepen voor transport van voer
tuigen en personeel aan te koo-
pen. Deze schepen zullen zoo spoe
dig mogelijk naar Nederlandsch-
Indië overgebracht worden. Zes
groepen officieren van de Konink
ljjke Mariniers zijn tezamen met
technisch en lager personeel naar
Manilla vertrokken om deze sche
pen over te nemen. De grootste en
beste van de schepen die voor
landing van tanks worden bin
nenkort te Manilla verwacht, ge
laden met materiaal voor de Bll-
UtontinmaatschappU.
Litteratuur over de Japansche
bezetting
Het eerstè Nederlandsche
boek over de Japansche bezet
ting zal eind Mei verschijnen
titel luidt: JBlnnen Ja-
Het totaal aantal der geïnterneer
den, die nog uit het binnenland
Java moeten komen, bedraagt
36.000.
De woordvoerder zeide eveneens,
dat Sjahrir persoonlijk stappen bij
di* T.R.I. heeft ondernomen, ten
einde de twee Japanneezen en de
drie Indonesiërs, die wegens
moord op de drie Australiërs zijn
gearresteerd, voor een verhoor1
naar'de Engelschen te zenden.
De woordvoerder legde er even
eens deri nadruk op, dat de toe
stand op Bali nog ln het geheel
n*et is gestabiliseerd, hetgeen niet
te wijten zou zijn aan de bevol
king van Bali, maar aan de infil
tratie vanuit Java.
De overige buitengewesten waren
rustig en hij voegde er aan toe,
dat het Nederlandsche geld daar
vrij circuleerde.
Het Volksfront
Sprekend over de politiek van het
„Volksfront" op Sumatra hebben
politieke waarnemers te Medan
verklaard, dat deze politiek doet
denken aan de figuur uit een van
de stukken van Moliere, die min
zaam een vriend omhelst tenein
de dezen te wurgen. Leden van
het „Volksfront" hebben trouw
betuigd aan de regeering-Sjahrir.
Doch tegelijkertijd nemen zij maat
regelen om hun macht ten koste
van de republikelnsche autoritei
ten uit te breiden. Het „Volks
front" heeft decreten uitgevaar
digd tot ontbinding van de „repu-
blikeinsche arbeiders organisatie",
waarna een nleuwarb eldersfront
opgericht is onder leiding van den
beruchten communist Abdoelka-
rlm. Intusschen klaagt de Indone
sische pers over het feit, daa tal
rijke „generaals" op Sumatra hun
eigen legertjes hebben. Men
dringt aan op samensmelting van
a ldeze legers.
De Chineesche gemeente heeft een
voorstel van het „Volksfront"
welke ontbinding van het chinee
sche veiligheids corps inhield, ver
worpen zoolang de Indonesiërs
niet in staat zijn het leven en de
eigendommen van de Chineezen
veilig te stellen.
Britsche vliegtuigen bij
evacuatie
Utt oföcieele bron wordt verno
men, dat Britsche vliegtuigen zul
len deelnemen aan de evacuatie
van de geïnterneerden uit het bin
nenland van Java. Volgens een
schema, dat met ingang van 20
Mei zal worden uitgevoerd en gel
den zal gedurende twee weken of
langer, zullen twee Dakota's drie
maal per dag tusschen Soerakarta
en Semarang vliegen, terwijl de
vierde en laatste vlucht naar Ba
tavia zal gaan. Dit zal dagelijks
plaats vinden met uitzondering
van Zaterdag en Zondag.
Overname schepen
Volgens den Nederlandschen Ma
rinevoorlichtingsdienst is een aan-
koepcommissio,' welke onlangs
Dislributienieuwtjes
Twee liter petroleum op de bon
nen 281 en 782.
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede. dat gedurende
het tijdvak van 19 Mei t.m. 18
Juni a.s. op de bonnen 281 en
782 der bonkaarten K 606
liter petroleum beschikbaar
wordt gesteld. In verband met
de bevoorrading van den han
del is hel mogelijk dat de pe
troleum niet overal onmiddel
lijk verkrijgbaar is. Voorinleve
ring der bonnen is evenwel niet
toegestaan.
Inaportcigaretten op T 35
cn X 35.
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat zij, die op
de bonnen T35 en X35 nog geen
importsigaretten hebben kun
nen koopen, deze bonnen Of
Maandag 20 of Dinsdag 21' Mei
a.s. bij een detaillist in tabaks-
artikelen kunnen inleveren te
gen ontvangstbewijs. Zoodra de
detaillist op deze bonnen is be
voorraad zal de aflevering der
sigaretten plaats hebben.
De E.V.C. en de dreigende
bakkersstaking
In verband met de in een deel
der pers verschenen berichten
betreffende het bakkerij-con
flict deelde het hoofdbestuur
der E.V.C., bedrijfsgroep voe
ding- en genotmiddelen het vol
gende mede:
In de desbetreffende bericht
gevingen wordt de meening ge
suggereerd, dat de Eenheids
Vakcentrale een ultimatum
heeft gesteld, waarbij geëischt
werd: invoering van een vacan-
tie van 12 werkdagen en toeken
ning van vacantietoeslag.
Dit is niet juist.
De E.V.C. heeft geen ultima
tum gesteld, maar de gewone
weg van overleg bewandeld en
bij de desbetreffende instanties
haar voorstellen ingediend. De
onderhandelingen duren nog
voort.
pansch prikkeldraad". Het is
geschreven door 'Willem Brandt,
het pseudoniem van W. S. B.
Klooster, redacteur van de De-
licourant. De uitgever is van
Kampen te Amsterdam. Het
boek bevat 100 gedichten, ge
schreven tijdens de gevangen
schap van den auteur op Suma
tra. Van den .zelfden schrijver
zal later in dit jaar een pitge-
breide reportage over de veld
tocht op N. Sumatra en de be
zetting verschijnen onder den
titel „De Gele Terreur". Er zul
len ook twee dicht-bundels
over hem uitkomen. Een hier
van behandelt den chaos ln Ne-
derlandsch-Indië na de Japan
sche capitulatie.
OVERDENKING
Van geslacht tot geslacht
God werkt in het eens ga»
slacht andere dan in het an
dere. Het eene geslacht hoort
Zijn stem ook anders dan het
andere en legt den nadruk el
ders. Wij moeten er voor wa
ken, dat dit niet leidt tot ver
vreemding en geschil tusschea
de generaties. Dat kan in de-
zen tijd van velerlei heroriën»
tepring op kerkelijk en staat
kundig terrein gemakkelijk ge
schieden. De eene generatie
beluistert nieuwe eischen en
ziet andere mogelijkheden,
waarvan een vorig geslacht
minder vervuld was. Laat ons
daarby elkander vasthouden!
Laat de jongere generatie
niet meenen, dat zrj nu pas
historie begint te maken. En
laat het oudere geslacht niet
laatdunkend of achterdochtig
staan tegenover hen, die nieu
we wegen zoeken. Wij hebben
te bedenken, dat Gods getrouw
held is van geslacht tot ge
slacht. Het is dezelfde God, die
ieder geslacht roept tot Zijn
dienst, maar niet ieder geslacht
op dezelfde wijze. Zijn werk in
'de wereld is als een breede ri
vier,. waarin een hoofdstroom
en nevenstroomen zijn, maar
samen zoeken zij één richting
en monden uit in den oceaan
der eeuwigheid
Gy generatie van thans,
wees bereid Uw Heer te die
nen met blijdschap. Laat het
dein zijn als ln den honderd-
sten Psalm: Gij gansche aar
de, juicht den Heer. Dient den
Heer met blijdschap
Dr. W. F. DANKBAAR.
IN EEN OPEN brief richtte
de E.V.C. zich tot min Scber
merhorn ia antwoord
zijn radiotoespraak. Hieraan
ontlccnen wij:
Excellentie,
Het spijt ons, dat wij, met
betrekking tot het laatste
woord, hetwelk U in deze re-
geeringsperiode tot het Neder
landsche volk via de radio
richtte, moeten herinneren aan
de eerste woorden, welke U
verleden jaar in uw regeerings-
verklaring bezigde, toen heette
het:
„De werkers van hoog tot
laag, zullen, zoowel in de open
bare bedrijven als in particu
liere ondernemingen, bij het be
drijf worden betrokken, op een
wijze, die hen doet gevoelen,
clat met hun rechten, belangen
en gevoelens rekening wordt ge
houden, maar dat ze dan ook
mede verantwoordelijk zijn, en
dat de goede vervulling van
hun taak een maatschappelijke
plicht is.
Indien deze woorden van een
doode letter tot levende werke
lijkheid ware verheven, zou er
thans geen xeeli eden conüi ct
zijn.
Met de „rechten", belangen
en gevoelens" van de Necler-
landsbe zeelieden, is na de be
vrijding op geen enkele wijze
rekening gehouden. En zij ko-
meD hiervoor toch wel in de
eerste plaats in aanmerking.
Alvorens op 4 April de zee
lieden genoodzaakt werden op
nieuwe loon- en arbeidsvoor
waarden te monsteren, is hun
stem niet gehoord.
Een tweetal vergaderingen
van de oude organisaties, waar
slechts 225 van de 8000 zeeliden
aanwezig konden zijn, kunnen
wij als zoodanig niet aanvaar
den.
Deze handelswijze doet ons
onwillekeurig terugdenken aan
de vijf oorlogsjaren en het toen
heerschende regime.
Dit is geen rekening houden
mei. de gevoelens van dit deel
der Nederlandsche bevolking.
Herhaaldelijk is, reeds maan
den. vóór het conflict, door de
E.V.C. gepoogd, aan de onder
handelingen deel te nemen doch
zonder resultaat.
Eens erkende U in een ra
diorede, dat de arbeidende be
volking bij het hanteeren van
het stakingswapen een van de
weinige middelen gebruikte,
welke haar was gegeven in den
strijd om haar bestaan.
Thans dreigt U zelfs met in
schakeling van het leger om
de werkende bevolking dit laat
ste middel te ontnemen.
Op deze wijze is bet niet de
E.V.C., welke een machtsstrijd
voert, maar de regeering wel
ke met geweld een democra
tisch recht vertrapt.
Toen U de nieuwe loon-re
geling voor de zeelieden gun
stig noemde, deed U er goed
aan, ook de regeling van vóór
den oorlog bekend te maken.
Het loon bedroeg toen, vol
gens Uw eigen beweering, f 90
per maand. Hiervan moest dan
een uit-elkaar-gerukt gezin
rondkomen.
Dit hebben de Nederlandsche
zeelieden niet vergeten.
Beter ware geweest, wanneer
U tevens van de gelegenheid
gebruik had gemaakt om de ge-
heele sociale positie der zeelie
den uiteen te zetten, alsook de
verzorging van de nagelaten be
trekkingen van hen, die voor
de bevrijding van ons vader
land vielen.
Het moet Uwe Excellentie
toch bekend zijn, dat op dit
oogenbiik een oorlogsweduwe
belangrijk minder krijgt, dan
vrouwen, wier mannen N.S.B.-
er waren en thans in kampen
zijn opgesloten.
De zeeliden, alsook de overi
ge deel en der noch thans wer
kende bevolking, zijn zich be
wust. dat, wanneer telkens
zonder hen, over hen, wordt be
slist, de tijd zeer nabij is, dat
de Nederlandsche ?eman zijn
gezin weer van f f per maand
moet onderhouden
Uw vrees voor - gevolgen
dat ,de Nederlsn. ne reeders
en eigenaars van xiavenbedrij
ven bij voortduring van het con
filet hun bestaan elders zullen
zoeken, is volkomen ongegrond.
Indien de regeering slechts
zorgt, dat de havenbedrijven en
schepen hier blijven, kunnen,
wat ons betreft, de „vuige ka
pitalisten" Uw woorden Ex
cellentie naar elders imi-
greeren.
Havens, schepen, arbeiders en
een regeering, welke deze arbei
ders goed gezind is, is alles,
wat we noodlg hebben.
Ook wij zijn doordrongen yan
het feit, dat bij voortduring van
het conflict de voedselpositie m
gevaar komt. Het conflict kan
echter reeds morgen beëindigd
zijn. Brengt slechts de woor-
Bloedige botsingen in
Napels
Uit Napels wordt vernomen, dn*
daar gisteravond 28 menschen ge
wond zijn toen aanhangers van
het koningschap trachtten het
communistische hoofdkwartier t«
bestormen, waar zij met handgra
naten werden ontvangen. Er werd
eenige uren zwaar gevochten.
Veranderingen in Turkije
De Turksche regeering heeft gis
teren aan de nationale vergade
ring een wetsontwerp voorgelegd
tot wijziging van de kieswet, waar
bij het directe algemeene kies
recht wordt Ingevoerd. Den oppo
sitiepartijen zal tevens het recht
worden verschaft om de stemming
te controleeren. Voorts heeft de
Turksche regeering besloten de
bestaande beperkingen in de vrij
heid van het volk, zooals .ta.v.
de pers, de bevoegdheden der po
litiek en het recht van vergade
ren enz. af te schaffen.
Als gevolg van dit besluit wordt
verwacht, dat de partijen der op
positie aan een komende verkie
zing zullen kunnen deelnemen.
den tot werkelijkheid uit de re
geerings verklaring van 27 Juni
1945, welke wij reeds citeerden,
de rechten, belangen, gevoelen*
der werkers, betreffende.
Stelt de zeelieden in da gele
genheid voorloopig te monste
ren op de oude voorwaarden
van voor 4 April 1949. Daarna
kun en in gezamenlijk overleg
met alle betrokken partijen de
hieuwe arbeidsverhoudingen
voor de zeelieden worden vast
gesteld.
Doet Uw regeering dit, dan
wordt ze niet door het slijk
gesleurd, zooals U meent, maar
toont ze, zich bewust te zijn
van haar verantwoordelijkheids
gevoel jegens land en volk.
Gaat Uw regeering echter
over tot het gebruiken van ge
weld. dan is zij het, die de hoog
ste waarden der Nederlandsche
arbeidersklasse, vrijheid en de
mocratie, waarvoor zoovelen oo.
zer zijn gevallen, door het slijk
sleurt.
De mogelijke gevolgen hier
van, komen dan op rekening
van de regeering.
Wij hopen echter dat h«4
nuchtere verstand bij de regee-
ring het laatste woord heeft ia-
plaats dat ze zifch laat leiden
door het drijven van reactio
naire werkgevers.
Namens het hoofdbestuur der
E.V.C.
S. Blokstn. voorzitter.
