VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
CHURCHILL in het
Amsterdamsche Stadhuis
Er is iets niet in orde
Maandag
13 Mei 1946
Sc JAARGANG
NUMMER 461
Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L Boerin*. Hoofdredacteur; J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2 Tel. 2163. Gironummer 410357
Recht voor de slachtoffers
van het verzet
Nog steeds is er geen
wetsontwerp in het staatsblad
verschenen, dat aan de nagelaten
betrekkingen van hen, die In den
verzetsstrijd het leven lieten
teii behoeve van nen die daardoor
invalide werden gemaakt, een vol
doende levensbestaan waarborgt,
de vereffening dus van de eere
schuld der dankbaarheid van het
Nederlandsche volk. Er zijn al
zooveel schoone, ware en ont
roerende woorden gesproken ter
Intentie van de beste zonen van
onze natie, die hun leven offerden
op het altaar des vaderlands, tot
troost van hen en haar, die ach
terbleven, er werden monumen
ten opgericht of zij zullen opge
richt worden, er werden bloemen
eu kransen gelegd op de graven
der slachtoffers, doch al deze be
tuigingen van piëteit en medele
ven kunnen den moreelen plient
niet omzetten in ^en gewaarborgd
recht, dat de nabestaanden en
Invaiieden, voor zoover noodig,
een veilig bestaan wordt verze
kerd. En dat is noodzakelijk, net
moet en zal geschieden 1
Van dien eisch was ook de
groep „Voormalig Verzet 's-Gra-
venhage" doordrongen, die er op
aandrong, dat er spoedig wat ge
daan zal worden, dat aan dien
eisch tegemoet komt. En üe hoop
op verwezenlijking- van desbetref
fende plannen binnen afzienbaren
tijd lijkt ons gelukkig niet onge
grond, aangezien ons bij Informa
tie bleek, dat een dergelijk wets
ontwerp in ver gevorderd stadium
van voorbereiding is. Het „Voor
malig Verzet s-Gravenhage meent
dat onder deze nieuwe wet allen
zullen vallen, die door daad
houding in den binnenlandschen
verzetsstrijd zijn, gesneuveld, ge
wond, verminkt en daardoor in
val lede zijn geworden, in totaal
ongeveer 4000 personen.
Om de invaliede personen en de
nagelaten betrekkingen van de ge
sneuvelden op het veld van eèr
verzorgen door een wettelijk ge
waarborgde vaste uitkeering, zal
jaarlijks een bedrag van rond 10
mlllioen gulden noodig zijn, een
en ander op basis van d e b e-
staande sociale wetge
ving. Dit laatste houdt dus me
de in, dat de pensioenen niet uni
form zullen zijn, doch dat er ver
schil wordt gemaakt ln verband
met de Jaarloonen en Inkomsten
Van de strijders in het verzet, on
der beding dat voor niemand het
maximum-pensioen hooger
zijn dan f 4000 per jaar. Overigens
zjjn we nog niet ingelicht over ae
details van net wetsontwerp, dat
t.z.t ln het parlement wel uitvoe
rig behandeld zal worden en
Waarover dan ongetwijfeld menig
een zijn oordeel over de belang
rijke kwestie zal kunnen uitspre
ken Doch zonder twijfel zal het
rechtsgevoel der natie door het
resultaat van deze behandeling en
de uitvoering der te verwachten
wet in hooge mate bevredigd wor
den
Want zooals het tot dusverre
gaat, is het totaal onbevredigend.
Het particuliere initiatief moge
dan nog zulke goede daden van
gemeenschapszin ten gevolge heb
ben gehad en ook de regeering
door het beschikbaar stellen van
belangrijke bedragen ..voor het
fonds 1940'45 het hare bijgedra
gen hebben ter leniging van den
nood in vele gezinnen, dit blijft
een vorm van filanthrople,
die geen recht is en op den
duur sterk zou verminderen. Het
mag niet zoo zijn, dat nagelaten
betrekkingen van hen, die eertijds
rechtstreeks of Indirect den vijand
steun hebben verleend er daarbij
omkwamen, financieel wél* zijn
gewaarborgd en zij. die hun ge
liefde -betrekkingen ln den ver
zetsstrijd zagen valler. of voor
hur leven verminkt werden, de
hand moeten uitstrekken naar aal
moezen. Het ls zelfs ongehoord,
dat de vrouwen en kinderen van
de laatste categorie aangewezen
zijn op den steun van de liefda
digheid, gelijk deze zich te hun
nen bate uit op bridge-drives, wol
dadigheidsbals en -feestjes, col
lectes enz.
We willen van al deze gestes
niets kwaads zeggen, doch er
moet recht geschieden ter eere
van hen. die Rauter en consorten
overal den voet dwars zetten met
inzet van hun leven. Daarvoor
kan een wettelijk vastgelegd offer
niet spoedig groot genoeg zijn.
Mijnwerkers in Amerika
John I.ewis, de leider van de
mijnwerkers ln de Vereenigde
Staten, heeft den 400.000 mijnwer
kers order gegeven weer aan het
werk te gaan tot 25 Mei aanstaan
de-
HET was precies twaalf uur toen Zaterdag op de binnen
plaats van het Amsterdamsche stadhuis de tonen van
Britsche volkslied klonken, gespeeld door de stalmu-
ziek van het Amstèrdamsohe Politiemuziekcorps, waarme
de Churchill op het stadhuis werd verwelkomd. Aan den in
gang van het gebouw stond de waarnemend burgemeester,
wethouder B. C. Franke, geflankeerd door zgn beide boden
in hun plechtige uniform met hun fteek en staf.
Burgemeester Franke verwelkom
de zijn hoogen gast en Mevrouw
en Miss Churchill en leidde het
gezelschap naar de hall, waar de
wethouders der gemeente aan
Churchill werden voorgesteld
twee koeriersters van de B.
Mevrouw en Miss Churchill bloe
men aanboden. Daarna begaf het
heele gezelschap zich naar de fees
telijk versierde raadszaal waar
de gemeenteraad en talrijke ge-
noodigden bijeen waren gekomen.
Nadat Churchill had plaats ge
nomen, trad burgemeester Franke
naar voren, om den gast toe te
spreken.
Rede wnd. burgem. Franke
Het gemeentebestuur van Am
sterdam acht het een groote eer
U mijnheer. Churchill, in zijn mid
den te mogen ontvangen. Wij hee-
ten U hier welkom in de raads
zaal van de Nederlandsche hoofd
stad, als een van de grootste drie
staatslieden, die de Vereenigcte
Naties in den gruwelijksten van
alle oorlogen naar de overwinning
hebben geleid.
Na deze enkele woorden
inleiding wil ik het thans aan den
heer Schokking, wethouder van
Amsterdam, overlaten, om ietwat
uitvoeriger uiting te geven aan
de bewondering, die de Neder
landsche hoofdstad voor u koes
tert.
Het woord is thans aan den heer
Schokking.
Rede weth. Schokking
Voor de meesten van
dei landers, is de eerste wereld
oorlog een veldslag ln de verte
geweest. De burgers van Amster
dam, zakenlieden, beoefenaars der
vrije beroepen en arbeiders, kon
den niet zien, wat voor hen in
hei vooruitzicht lag, toen de
Duitschers op dien verschrlkkelij
ken dag, nu bijna zes jaar gele
den, onze stad binnenrukten. De
eersten die op groote schaal moes
ten lijden, waren onze Joodsche
burgers. Voor den oorlog maak
ten de Joden een tiende deel van
de bevolking uit. Van het oor
spronkelijke aantal van 90.000 zijn
'T 12.000 over.
De organisatie van de verzetsbe
weging was bijzonder moeilijk. Er
waren, twee methoden van verzet,
door sabotage en stakingen cp
groote schaal of door zorgvuldig
georganiseerde kleine groepen die
voor een bepaald doei werkten.
Belde methoden werden gebruikt.
Teneinde succes in dit opzicht te
hebben was het in de eerste plaats
noodzakelijk een duidelijk in
zicht te hebben van de zaak waar
vcor wij streden. De tekst van de
opera moest worden geschreven
voor zij kon worden opgevoerd. U
mijnheer Churchill hebt voor dien
tekst gezorgd. Uw woorden en toe
spraken hebben ons den weg ge
wezen. Nooit hebben de Duit
schers ons het luisteren kunnen
verhinderen. Zelfs toen alle radio
toestellen officieel waren Ingele
verd waren de straten merkwaar
dig leeg als een toespraak van
den heer Churchill werd aange
kondigd.
De oorlog is nu voorbij. Amster
dam heeft een jaar herstel
harde vexnieuwingsarMid achter
zich.
Toen Mr. Schokking Churchill
de gouden medaille en de oorkon
de overhandigde speelde het po
litiemuziekcorps het Wilhelmus.
Mr Churchill nam hierna op zijn
eigen zoo gemoedelijke wijze het
woord om te bedanken voor de
eer die hem werd aangedaan, zoo
zeide hij, door in deze trotsc'ne
stad, die beroemd is over de heele
wereld, als cultuurcentrum, als
centrum der zeevaart en voor
zijn geest van onafhankelijkheid,
te worden ontvangen. Het was
niet mijn eerste bezoek aan Am
sterdam, maar ik zal dit bezoek
nimmer vergeten en de gouden
medaille, die U mij hebt gegeven,
zal in mijn familie bewaard blij
ven als een kostbaar souvenir.
Gouden medaille
Amsterdam Is U zeer veel ver
schuldigd en wU zouden onze
dankbaarheid en bewondering
in een blfjvenden vorm tot nit-
drukking willen brengen. Wfl
kennen hier bet instituut van
het eereburgerschap voor
iemand, die zich bijzonder voor
de stad onderscheiden heeft,
niet, en wij hopen, dat U ons
wilt toestaan om aan onze eigen
tradities vast te houden. Wij ver
zoeken U daarom ons toe te
staan U het hoogste eerbewijs
dat wij kannen toekennen,
geven: de gouden medaille van
de stad Amsterdam.
Ditzelfde eerbewijs werd ln dit
eerste vredesjaar eenmaal eerder
toegekend, namelijk aan generaal
Eisenhower als teeken van onze
dankbaarheid voor de bevrijding.
In dien tijd, ln Juni, waren wij
zeozeer beroofd van onze bezittin
gen dat wij het goud voor het ma
ken van de medaille niet konden
opbrengen. Wij moesten aan gene
raal Eisenhower alleen de bij be-
hoerende oorkönde overhandigen
eu konden eerst een maand later
voldoende goud bij elkaar bren
gen voor de medaille zelve. Wij
beschouwen het als een symbool
van ons herstel van het laatste
jaar, dat ditmaal eep dergelijke
procedure niet noodig is.
Uit naam van alle burgers van
Amsterdam, de hoofdstad van Ne
dei land verzoeken wij U deze
medaille als teeken van onze groo
te en blijvende dankbaarheid er
bewondering te willen aanvaar
den, met de verzekering, dat onze
stad met uw groote volk en met
onze geallieerden ln een vredige
wereld wil samenwerken.
(Vervolg op pag 2)
Poolsche censuur
Naar de waarnemend minister
var. buitenlandsche zaken, Ache-
son te Washington mededeelde, is
het censureeren van een bericht
aar, een Amerikaansch persbureau
oorzaak van het opschorten /an
de Amerikaansche credieten aan
Polen. Het betrof een politieke
rede van den Pool Banczijk, en
de weigering van de Poolsche re
geering om deze rede naar het
buitenland te doen seinen werd ln
de Vereenigde Staten beschouwd
ais een mogelijke schending van
de belofte van Polen om vrije
verkiezingen te houden: Deze be
lofte was de voorwaarde voor het
verleenen van credieten tot een
bedrag van 90 millloen dollar, al
dus Acheson,
Russische vierling
De Russische boerenvoruw Var-
vara Bolotaeva uit Staliniri in
Georgië heeft het leven geschon
ken aan een vierling, twee jon
gens en twee meisjes. Moeder
en kinderen maken het goed.
De uitlevering van
Degrelle
De Belgische regeering heeft
bij de commissie van onderzoek
inzake de Spaansche kwestie,
opgericht door den Veiligheids
raad van de V. N., een klacht
ingediend, waarin de grieven
van België jegens de Spaansche
regeering worden uiteengezet.
Het gaat hier om de weigering
van deze laatste om Degrelle
uit te leveren.
Degrelle behoeft in deze Zaak
n et geraadpleegt te worden en
zijn beweringen zijn dus zonder
eenige waarde.
Aardbeien naar Engeland
Zaterdag zijn vijf ton pas ge
plukte Nederlandsche aar ri-l
cn, met twee toestellen van de
K.L.M. naar Croydon overge
bracht. Zij zullen in Covent
Carden worden verkocht.
Italiaansche oorlogsvloot
De commissie van maritieme des
kundigen is bij haar bespreking
over de verdeeling der Italiaan
sche vloot overeengekomen Italië
45 oorlogsschepen, waaronder 2
oude slagschepen en 4 kruisers te
laten behouden.
Met betrekking tot de twee mo
derne slagschepen „Italië" en
„Vittoria Veneto" waren de mee
ning enverdeeld: zoowel Engeland
Amerika als Rusland eischen deze
schepen op.
Troonsbestijging van
Umberto II
Zaterdag heeft markies Pas-
quala Diana, de Italiaansche
ambassadeur bij ^cn H. Stoel,
den Paus het document over
handigd, waarin de nieuwe ko
ning officieel den Paus in ken
nis stelt van zijn troonsbestij
ging onder den naam Umberto
II. Op de Piazza Del Popoio is
door 70.000 menschen een enor
me antimonacchistische betoo
ging gehouden. De bijeenkomst
duurde een uur en werd beslo
ten met een grooten optocht
naar het Viminale, den zetel
van den minister president. Alle
republikeinschgezinde partijen,
onder wie ook de katholieke
Chr. Democratische partijen na
men hieraan deel.
Holland-Belgie 6-3
De wedstrijd HollandBelgië,
gisteren te Amsterdam ge
speeld werd door het Neder-
landsch Elftal met 63 gewon-*
nen.
H. M. de Koningin, H. K. H.
Prinses Juliana en Z. tt. H.
Prins Bernhard, woonden een
gedeelte van den wedstrijd bij.
Onder de talrijke autoriteiten
bevonden zich ook de minister
president prof. ir. W. Scher-
Twee Amerikaansche
soldaten vermoord
Twee Amerikaansche soldaten
zijn Vrijdagavond in het Noor
delijk deel van Neurenberg
door onbekenden doodgeschoten
Zij reden in een jeep tezamen
met twee dames en een man
toen schoten van het trottior
werden gelost, die hen in de borst
troffen. De drie andere passa
giers werden niet getroffen,
doch zijn zijn volgens officieeie
mededeeling der politie tot dus
verre onbekend gebleven Ver
ondersteld wordt, dat de dames
van Amerikaansche nationali
teit waren.
Het Grieksche Plebisciet
Naar we vernemen, zal het plebis
ciet over de Grieksche Konings
kwestie waarschijnlijk in Septem
ber van dit Jaar worden gehou
den De Britsche regeering zal,
me', de Vereenigde Staten, waar
nemers zenden, aldus Reuter.
Amerika leent 3.7 milliard
aan Engeland
Dc senaat van de Vereenigde Sta
ten heeft gisteravond met 4>l te
gen 34 stemmen het wetsvoorstel
tol het verstrekken van een lee
ning van 3.748 millioen ric.lur aan
Groot-Brittannië goedgekeurd.
Nederlandsch Indie
VOLGENS een bericht van den Aneta-correspondent
Robert Kiek zou blijkens mededeelingen van Britsche
officieren, die Sjahrir op zyn reis naar Soerakarta per
vliegtuig hebben vergezeld en vervolgens weer zjjn terugge
keerd, „niet alles in orde" zyn by de Indonesische republi
keinen.
Tpen Sjahrir te Soerakarta arriveerde, verwachtte hy in
staat te zullen zyn een kabinetszitting met Soekarno te kun
nen arrangeeren, Hy vernam echter, dat Soekarno gelijk
dit ook eenige maanden geleden het geval is geweest in
gezelschap van Sjarifoedin, den Indonesischen minister van
defensie, voor den duur van een week was vertrokken voor
een reis door Java, o.m. om een militaire academie te Tegal
te openen.
Kartasasmita gearresteerd
Volgens een ander bericht van
Robert Kiek zou Sjahrir bij zijn
aankomst in Soerakarta tevens
vernomen hebben, dat de In
donesische generaal-majoor Di-
di Kartassasmita, oemmandant
\an de TRI op West-Java, door
zijn eigen stafchef, Soedibyo.
was gevangen genomen. Sjah-
deed onverwijld de noodige
stappen en slaagde erin Kartassa
smita weer in vrijheid te stel
len. Gisteren is laatstgenoemde
in Batavia gearriveerd, om al
daar met het geallieerde hoofd
kwartier besprekingen te voe
ren. Na beëindiging van deze
besprekingen aldus de cor
respondent wilde Kartasas
mita zich per trein naar Djog-
jakarta begeven, doch hij werd
nu door Nederlandsche militai
ren, die een station aan de lijn
Batavia DojgjakaVa bewaakten,
gearresteerd. De verwachting is
evenwel, dat Kartasasmita weer
in vrijheid zal worden gesteld,
onder pressie van Britsche zij
de. Hij zou zich echter 'in be
narde positie bevinden door on-
eenigheid met Soedibyo op het
stuk van de evacuatie. De on-
eenigheid zou gelegen zijn in
de vraag, bij wie van beiden de
bevoegdheid berust voor het
nemen van beslissingen.
Scholen te Batavia
heropend
Blijkens een bericht in het te
Eatavia verscMijnende „Dag
blad" heeft met eenige plech
tigheid de heropening plaats ge
had van de thans gecentralieer
de gouvernements-H.B.S. en
Van de H.B.S. van de Carpen-
tier-Alting-Stichting. benevens
van het C.A.S.-Lyceuih, in de
voormalige Lighthartschool aan
den Tegalweg.
Razzia's te Batavia
Volgens het „Dagblad" zijn
onlangs in het centrum vau
Batavia verscheidene razzia's
gehouden. Hierbij werd een
groote voorraad goederen tot
een waarde van 1 millioen in
Nederlandsch-Indische guldens
ontdekt.
De pakhuizen waren tot den
nok toe gevuld met goederen, in
hoofdzaak kantoorbehoeften.
De gedetineerden op Onrust
Volgens den Nederlandsch-In-
dischen regeeringsvoorlichtings-
dienst is het voor onderzoek
van 140 personen, die op On
rust in preventieve hechtenis
werden gehouden, zoo ver ge
vorderd, dat hun vrijlating op
korten termijn verwacht kan
worden. Binnenkort zal een
complete lijst van deze 140 per
sonen gepubliceerd worden.
HET WEER
Bewolkt weer met zwakke
wind. Plaatselijk regen met m
den namiddag of avond kans
op onweer, vooral in Zeeland,
Brabant en Limburg. Weinig
verandering in temperatuur.
Zon onder 20.23, op 4.50.
Maan op 17.30, onder 4.19.
Volle maan: 16 Mei.