TRI JE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND Ontevredenheid op de Molukken Unilever-fundionarissen staan terecht Dinsdag 7 Mei 1946 Ze JAARGANG NUMMER 45B Alg. Leiding; B, G. Kloosterziel J. Koekebakfcer. Redactie en en S. L, Boerma. Hoofdredacteur Admin.: Goes, Beestenmarkt Tel. 2183. Gironummer 418S57 De Protestanische Unie De Protestantsch-Christelij ke wereld vertoont in dezen tijd een ernstig zoeken naar nieuwe oriëntatie op politiek gebied. Wjj zonderen uit de Anti-R.evolutionnaire Partij, die in de eerste plaats haar aanhang vindt in Gereformeer de kringen. Deze beginselvas te groep is vrjjwel constant gebleven in haar houding te genover de geweldige politie ke, sociale en economische pro blemen van het na-oorlogsche tijdperk. Het is dan ook te verwachten, dat zij bij de a.s. stemming haar kiezers-per- centage minstens zal blijken te hebben behouden, en als een compacte en strijdbare groe peering haar intrede zal doen in het nieuwe parlement. De kiezers weten, wat zij van haar hebben te wachten. En 't land weet, in welke richting zij de regeering zou willen sturen. Nederlandsch Indie Anders is het met het Ned. Hervormde volksdeel, en met de Christelijk Historische rich tingen, die meerendeels van Ned.. Hervormden huize zijn. In deze kringen is reeds on der de bezetting een sterke be weging ontstaan naar nieuwe oriëntatie, ook op politiek ge bied. De synode der Ned. Herv. Kerk ging voor, door tot acti viteit op te roepen, ook op po litiek, sociaal en economisch terrein en zich te verklaren tegen elke antithese-politiek, juist op grond van haar Chris telijke beginselen. Enkele der meest bekende rechtzinnige predikanten van 'dfc hoofdstad sloten zich aan bij de S. D. A. P., die toen nog bestond. De Chr. Hist. Unie verwierp het voorstel der Anti Rev partij om tot fusie over te gaan, doch besloot, na bewo gen debatten, tot een zeker contact met deze laatste. De oppositie op die vergade ring, klein, maar bekende po litieke figuren omvattende, trad toen uit de Unie. Intusschen was de Partij van den Arbeid opgericht, en een deel der als protestantsch- christelijke politici bekende lei ders, sloot zich bij de oprich ting reeds bij die partij aan, waaronder zich ook verschei den ministers bevonden. Dit druppelde nog na. Tel kens werd weer een nieuwe aansluiting vermeld. Het laatste bericht is ge weest, dat ook de leiders van de oppositie op de bovenge noemde vergadering der Unie ostentatief in een door tien hunner onderteekend schrijven tot dien stap zijn overgegaan. Wij bedoelen de groep van Mr Dr. A. A. van Rhijn, secreta ris-generaal van het departe ment van Sociale Zaken. Maar er was ook een groote groep in de Protestantsch- Christelijke wereld, die een an deren weg ging bewandelen. N.l. de Protestantsche Unie. Daarover in een tweede ar tikel. Red. ARNOLD MEIJER spoedig in behandeling Op last van den directeur- generaal voor bijzondere rechts pleging is Arnold Meyer van bet bewaringskamp Ave Maria te Tilburg overgebracht naar het huis van bewaring te Den Bosch. De behandeling van zijn zaak voor het bijzonder gerechts hof te 's-Hertogenbosch kan binnenkort worden tegemoet gezien. ER heerst een zekere mate van ontevredenheid onder de bevolking der Molukken, omdat de weg, die door het huidige bestuur gevolgd wordt niet beantwoordt aan de verwachtingen die men had van den terugkeer der Nederlan ders. Het volk had gaarne gezien, dat tot hoofden van het plaatselijk be stuur Ambonneezen benoemd wer den. die in het bezit zijn van het diploma van de opleidingsschool voor inlandche ambtenaren. Zij hebben vele jaren bestuurserva- ring. Er zijn ook eenige deside rata met betrekking tot hervor mingen van het onderwijs, daar men van meening is, dat de ko mende generaties liever hand werklieden en boeren zullen wil len zijn, dan soldaten (het tra- ditioneele beroep der Ambonnee zen) Voor dit doel zal het instel len van een aantal handels- en landbouwscholen noodig zijn. Goede oogst in de groote Oost Uit betrouwbare bron wordt vernomen dat men na de rijstoogst tusschen Mei en Augus-' tus op Zuid-Celebes een overschot van 50.000 ton rijst verwacht. Het is bovendien zeer waarschijnlijk, dat er een mais-overschot zal zijn. Over het algemeen beloven Bor neo, Celebes en de andere eilan- in de groote Oost uitstekende oogsten. In de laatste maanden zijn groote hoeveelheden rijst uit de voor naamste rijstgebieden geëxpor teerd in ruil voor hout, dat dan werd gebruikt bij den wederop bouw van de door het oorlogsge weld verwoeste steden op Celebes. Adviseurs vna Dr. van Mook te Batavia De Sultan van Pontianak, lt. ko lonel Santoso en kapitein Tahija, die dr. van Mook tijdens de re cente besprekingen in Nederland ais adviseurs hebben bijgestaan, zijn te Batavia aangekomen. Een Amerikaansche stém Zaken geweest. Hij zeide op deze vergadering o.m., dat de strijd der Indonesiërs voor onafhanke lijkheid in gevaar wordt bracht door het gebrek aan in ternationalen steun. De Sovjet- Unie is de eenige groote mogend heid, die de nationale beweging steunt en zich zoodoende dage lijks meer prestige in Zuid-Oost- Azië verwerft. Het standpunt van Amerika is de centrale factor, wel ke de weegschaal ten nadeele van de Indonesische onafhankelijkheid deed doorslaan. Wij wantrouwen thans revolu ties en radicale bewegingen. Wij hebben er altijd een dubbele stan daard voor democratie op na ge houden ten aanzien van alle ge kleurde volken. Het ministerie van buitenlandsche zaken wordt beheerscht door het Europeesche standpunt, terwijl de Amerikaan sche pers de berichten van het Nederlandsche persbureau zonder critiek aanvaardt. De moord op Australiërs De republikeinsche minister van Voorlichting heeft bekend .emaakt, dat de Indonesische politie twee Japanneezen en drie Indonesiërs, die beschuldigd worden van den moord op de drie Australische leden van de commissie tot opsporing van oorlogsmisdaden, heeft gearre steerd. Er wordt nog aan toe gevoegd, dat het onderzoek naar het vermiste pistool, dat aan een van de vermoorde Aus traliërs behoort, nog wordt voortgezet. Volgens de republikeinsche verklaring hadden de Japan neezen zich als Indonesiërs ver momd en Indonesische namen aangenomen. Zaterdag heeft Raymond Ken nedy, hoogleeraar aan de Univer siteit van Yale, een voordracht gehouden voor een vergadering van de vereeniging voor Ooster- sche sociologie. Raymond Kenne dy is bijzonder raadsman voor Oostersche aangelegenheden aan het ministerie van Buitenlandsche Parijsche conferentie nadert haar crisis De conferentie der vier minis ters van Buitenlandsche Zaken nadert snel haar crisis. De mees te politieke waarnemers alhier zijn van oordeel, dat als men niet in slaagt de impasse over het Italiaansche vredesverdrag in de komende dagen té verbreken, het niet mogelijk zal zijn de con ferentie weer op de basis te plaat sen der samenwerking tusschen de „big four"T die alleen tot een algemeene vredesregeling voor Europa leiden, waarvoor de con ferentie is bijeengeroepen. Nu dagen na haar opening, is de con ferentie nog zoover van een over eenstemming over het Italiaan- sche vredesverdrag verwijderd, dat minister Byrnes reeds een voorstel heeft gedaan voor een In terimaire herziening der wapen stilstandsvoorwaarden met Italië, aannemende, dat dekloof, die de Sovjet-Russische en de Anglo- Amerikaansche gezichtspunten over alle belangrijke aspecten van het vredesverdrag scheidt, niet te overbruggen is. De informeele samenkomst der vier ministers, die gistermiddag zou plaats hebben, is op verzoek van minister Byrnes uitgesteld. Ook de waarnemende ministers buitenlandsche zaken hebben gisteren niet vergaderd. Algemeen vat men het uitstel als een teeken dat de ministers hun regee ringen raadplegen teneinde een compromis-oplossing te vinden voor de impasse over de voor naamste kwestie van het Italiaan sche vredesverdrag. De Italiaan- sch< minister-president De Gas- peri keert vermoedelijk Dinsdag naar Rome terug. Indien de vier ministers zouden besluiten om het lot van Triest en Julisch Venetië door 'n volks stemming te doen vaststellen, zal Oostenrijk formeel verzoeken om ook over Zuid-Tirol op deze wij ze te doen beslissen, aldus mee- ner Londensche politieke waar nemers. Reactie Rajat en Merdeka Het republikeinsche blad „Ra- jat" concludeert uit de rede van minister Logemann in het Nederlandsche parlement, dat het kabinet Schermerhorn zich niet los kan maken van de poli tiek van het wegnemen met de linkerhand, wat het geeft met de rechterhand. Het blad voegt er aan toe: Hoe goed het zou zijn, wanneer de Nederlanders de republiek zouden erkennen. De Indone siërs zouden dan kunnen samen werken als een vrij volk. De reactie van „Merdeka" is dezelfde: De voorgestelde struc tuur van het Indonesische ge- meenebest. waarvan de repu bliek deelgenoot zou zijn en dit gemeenebest weer onderdeel van het Nederlandsche Koninkrijk is zeer verward en is oogenschijn- ïijk bedoeld om van de repu bliek een autonoom gebied zoo als Pontianak te maken (dit is een autonoom Sultanaat onder den resident van West-Borneo) de republiek echter pleit voor bet zelfbeschikkingsrecht van het volk en herhaalt nogmaals: eens onafhankelijk. Altijd onaf hankelijk. Laguardia somber maar openhartig Fiorello Laguardia, directeur- generaal van de UNRRA, heeft „een toenemende critieke vermin dering" van de verschepingen naar Europa en Azië aangekon digd. Hij zeide o.m.: „Van nu af aan houdt de UNRRA zich met fei ten bezig. Beschikbaarstellingen van toekomstige toewijzingen, loften en statistieken beteekenen niets voor hongerige menschen. Dit is een vrij somber beeld." Van de 161.500 ton graan, welke noodig zijn, zijn slechts 89.000 ver scheept; van de 135.000 ton steen kool. welke noodig zijn, zijn slechts 7800 ton verscheept, het geen hoofdzakelijk aan de Ame rikaansche mijnwerkersstaking te wijten is. Laguardia maakte te vens melding van ernstige tekor ten aan vetten en rijst. Hij be sloot: „dit alles ls zeer slecht nieuws, maar lk ben van meening, dat het land en de wereld ervan ia kennis gesteld moet worden." Zeeliedenstaking breidt zich uit tot Vlissingen Posters van de E.V.C. belemmeren werkwilligen Thans is Vlissingen ook eenigszins betrokken in de zeeliedenstaking. Op de reede van Vlissingen ligt n.l. de 1200 ton metende „Oranjepol der". Met te weinig menschen aan boord om een zeereis te kunnen aanvaarden is het te Vlissingen gekomen om man schappen te werven. Hetzelfde was het geval met de „Jan van Goyen", welke hier eveneens bemande De E. V. C. begreep, dat, wil men succes hebben, men in Vlissin gen moest gaan postei^ om de werkwilligen te beletten aan boord te gaan van de „Oranje polder". Op verscheidene plaatsen staan thans de leden der E. V. C. en tot op heden ligt het schip nog zonder voldoende be manning op de Schelde. Zegsmannen van de E. V. C. beweren, dat er te Vlissingen en omgeving wervers in actie zijn, die ieder aannemen zoo als studenten zonder geld en jongens van 17 tot 18 jaar, die niet gevaren hebben. Opmerkelijk is échter, dat de kapitein van den Oranje polder een volwassen persoon terugzond om het feit, dat de ze nooit eerder gevaren had. Vrijdagavond werd door de E. V. C. een vergadering be legd, terwijl het nota bene herdenkingsavond was, waar dhr. Butzelaar een en ander vertelde over de series stakin gen welke de E. V. C. propa geerde. Ook de aanleiding en Gratieverzoek voor Ir. A.A.MUSSERT AFGEWEZEN De minister van Justitie maakt bekend, dat door EL M. de Koningin het gratie verzoek, ingediend ten be hoeve van lr. A. A, Mussert is afgewezen. De executoie moet nu binnen vier en twintig uur volgen. Fransche Grondwet verworpen De einduitslag van het Fran sche referendum over de grond wet zonder den uitslag van Corsica zijn, naar Radio Pa rijs mededeelt, aldus: 9.130.784 stemmen voor en 10.670.993 tegen de grondwet. Radio Parijs zeide, dat de uitslag van Corsica het resultaat niet merk baar zal veranderen. Rubber-zolen thans vrij Met ingang van heden is thans ook de handel in uit rubberplaten gesneden hakken, alsmede die in rubberplaat en rubberzolen, "rij gegeven. Dit houdt in, dat het publiek voor het doen repareeren var schoeisel met rubber zolen en rubber hakken, in welken vorm ook, geen bonnen meer be hoeft in te leveren. het verloop van de zeelieden staking werd in het kort be sproken. Het is opmerkelijk, dat op de vergaderingen der E. V, C. menschen spreken, die hun woorden als het moet, niet verder kunnen verant woorden. We leven in een vrij Nederland, maar dit is nog geen reden om laster of leu genpraatjes te verkondigen. Het vergrijp is groot de eisch is licht Toch sympathiek! N een zitting, die den geliee-« li^ndekfe - - - - genoote van A. van der P.. ale vertelde, dat haar man groote noe veelheden levensmiddelen ter be schikking heeft gesteld van nood lijdende bewoners in het dorpje de Kaag. De S9-jarige W. F. C. W. D. uit Voorburg, zeide evenals andere verdachten, uit angst voor den directeur te hebben meegedaan aan de malversatie. litierechter te Rotterdam gis teren de zaak tegen zes func tionarissen van de Unilever Verkoop Centrale, die betrok ken zijn geweest bij het groote bonnenschandaal. De tenlasle legging vermelde o.a. het her haaldelijk en geregeld onbe voegd ln Voorraad hebben ei verhandelen van pakjes marga rine en spQsvet. Voor „Algemeen belang" De eerste getuige, dien de po litierechter mr. H. M. D. Ter Haar Romeny ondervroeg, was de gedetineerde procuratiehouder Deze verklaarde, dat de jarige ex-directeur A. v. d. hem Indertijd had verzocht bonnenreserve te vormen ten be hoeve van het personeel en directie. Get. had hiertoe kans gezien doordat er een verordening van de Duitschers kwam waarin bepaald werd, dat alle voorradige hoeveelheden margarine moesten worden opgegeven. De Nederland sche autoriteiten hadden echter opdracht gegeven, aldus verdach te, voorraden achter te houden om deze te gebruiken voor het algemeen belang. Getuige wist een bonnenpot van 500.000 bonnen te vormen. 2.286.000 vetrantsoenen voor eigen gebruik De Officier van Justitie merkte op. dat van deze hoeveelheid slechts een gering percentage het personeel ten goede was geko men. Bovendien heeft men net niet gelaten bij het achterhouden der door de Duitschers opge- eischte voorraden. Door malver saties heeft men kans gezien ge durende de bezetting en den tijd na de bevrijding tot Februari 1916 2.286.000 rantsoenen voor eigen ge bruik achter te houden. Rotterdam-Breda in Boter Nadat de zitting drie kwartier was geschorst nam de Officier /an Justitie het woord. Niet alleen blnnenlandsche belangen zijn ge schaad, doch ook onze goodwill in het buitenland, aldus mr. IJzerdoorn. Dat de verdachten na de bevrijding met hun misdadige practijken ten opzichte van het Nederlandsche volk zijn doorge gaan is hoogst ernstig. Een goed beeld van de achter gehouden aantallen pakjes boter krijgt men wanneer men weet, dat er een hoeveelheid pakjes werd verduisterd, die naast el kaar gelegd, een ketting van 52 K..M. lengte zou vormen. Hierna ging hij over tot den eisch. Voor yerdachte A. van der P. eischte hij een gevangenisstraf voor den duur van 1 jaar en vier maanden met aftrek van den tijd in voorarrest doorgebracht. De anderen hoorden tegen zich eischen 9, 4 en 6 maanden. HET WEER Aan de kust tijdelijk nog krach tige, overigens meest matige ord-Oostelijke wind. over wegend droog weer. Later op den dag overal zonneschijn, temperatuur als gisteren. Zon onder 20.13, op 4.59. Maan op 10.13, onder 2.11. Eerste Kwartier: 8 Mei.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1