Regeeringsverklaring over het
beleid inzake Indie
De nieuwe Fransche Grondwet
Een verhelderende uiteenzetting over toestand en motieven
GISTERMIDDAG heeft in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal prof. dr. J. II. Logemann, minister van Over-
zeeschc Gebiedsdeelen, een regeeringsverklaring afge
legd. Hieraan ontleenen wij het volgende:
De regeering is overtuigd, dat er wezenlijke vorderingen
ïijn gemaakt in het begrijpen en waardeeren van de weder-
zijdsche standpunten van de partyen in het conflict met In-
dië en de openbaarheid, die in dit stadium aan de zaak kan
worden gegeven, moet daarom ondergeschikt zyn, zy het
gelukkig slechts in onbeteekenende mate, aan het streven om
de gesponnen draden niet af te doen breken, maar zoo mo
gelijk en op zoo kort mogeiyken termijn een vasten band
tU8schen partyen te leggen.
Het ls om deze reden, dat de re
geering in het bijzonder zich zal
onthouden van publicatie van tek
sten en formules, die in den loop
dar besprekingen zijn te berde
gebracht, maar waarvan de betee-
kenls voor het nagestreefde eind
resultaat zich nog geenszins laat
bepalen.
Verschil van inzicht
Tegenover de regeeringsverkla
ring van 10 Februari 1946 becït
de nationalistische beweging
aanvankelijk het standpunt in
genomen, dat de erkenning van
de „Republiek Indonesia" als
souvereine staat uitgangspunt
behoorde te zijn, hoezeer zU ook
op dien grondslag een nauwett
staatkundigen band met Neder
land en een nauwe samenwer
king op alle gebied van harte
welkom heette. De Nederland-
sche regeering van haar kant
heeft zich uiteraard op het
standpunt gesteld, dat een der
gelijke constructie niet in over
eenstemming kon worden ge
acht met de verantwoordelijk
heden, die aan het Koninkrijk
der Nederlanden ten aanzien
van Indonesië toekomen noch
met die, welke het vooralsnog
In de Internationale gemeen
schap met betrekking tot Indo
nesië zal moeten dragen.
Een uitweg
Uit de impasse, waarin de pogtn-
gen, om tot een vreedzame oplos
sing van het conflict te komen,
driegden te geraken, scheen zich
een uitweg voor te doen, toen
bleek, dat in Indonesische kring
waardeering bestond voor de wij
ze, waarop in Indo-China een ana
loge moeilijkheid tusschen Frank
rijk en de republiek Viet-Nam,
waarin het voormalig Keizerrijk
Annam zich had getransformeerd,
tot oplossing was gebracht. De lt.-
Qouverneur-Generaal heeft daar
op het initiatief genomen tot een
benadering van het vraagstuk
langs deze lijnen, waarbij hij ech
ter uitdrukkelijk op den voor
grond heeft gesteld, dat hij olet
gemachtigd was de grenzen van
de verklaring van 10 Februari 1946
te overschrijden.
Het resultaat van dit onder
zoek is geweest een ontwerp
preliminaire overeenkomst,
die voldoende belangrijke ge
dachten scheen in te houden
om daarvoor de aandacht van
de Nederlandsche regeering
te vragen; maar opnieuw heeft
de lt. gouverneur-generaal
daarbij doen uitkomen, dat
hij tegen den inhoud van de
ze preliminaire overeenkomst
nog verschillende ernstige
bezwaren koesterde.
De hoofdgedachte van de tus
schen de Fransche Republiek en
Viet-Nam gesloten „convention
preliminaire" is, dat Viet-Nam als
een „Etat Libre" deel zal uitma
ken van de „Federation Indo-Chl-
no:se" en daarmede van de „Uni
on Francaise". Deze gedachte,
overgebracht op den toestand in
Nederlandsch Indië, leidde tot net
denkbeeld, dat de „Republiek In
donesië" erkenning zou Kunnen
vinden als onderdeel van een fe
deratie! gemeenebest Indonesië,
ua: 2elf, overeenkomstig de ver
klaring van li) Februari 1946, als
deelgenoot zal optreden naast Ne
deriand, Suriname en Curacao in
het Koninkrijk der Nederlanden.
Beteokonis van de republiek
Het is een feit, dat deze republiek
Jn nationalistische kringen op Ja
va algemeen, en ook bulten Java
ten deele, beschouwd wordt als
de vertolking van het diepe ver
langen naar nationale zelf-expres-
sie en zelfstandigheid.
De partijen, die op Java door
diepgaande sociale verschillen
*Un gescheiden, vinden in de re
publiek het gemeenschappelijk
ideaal, dat hen vereenigd houdt.
Het loslaten van de republiek
mag men gerust stellen als een
▼oor het geheele Javaansche na
tionalisme onverteerbaar denk
beeld.
Omdat de republiek gevoeld
wordt als de vormgeving aan het
Indonesisch nationalisme, ligt het
voor de hand, dat zij in beginsel
aanspraak maakt op geheel Indo-
MdC als haar territoir.
Men erkent echter, dat op het
oogenblik haar gezag de facto
beperkt is en vandaar de be
reidheid om vooralsnog genoe
gen te nemen met een plaats als
onderdeel van het geheel van
Indonesië.
Voor de Nederlandsche zijde be
stond de aantrekkelijkheid van
een oplossing Ln den aangeduiden
geest daarin, dat de bereidheid
var de Republiek om als constl-
tueerend deel van Indonesië te
treden in het Koninkrijk, impli
ceert het loslaten van de revo
lutie.
Tot de erkenning van de souve-
reiniteit van het Koninkrijk met
even zoovele woorden was men
bereid. En daarnaast is uitge
sproken de bereidheid om de
toekomstige structuur van Indo
nesië in het algemeen te basee
ren op de beginselen, die beli
chaamd waren in de verklaring
van 10 Februari 1946. Gegeven
het leit, dat in die verklaring
Indonesië gedacht is als een fe
deratief verband van zelfregee-
rende onderdeden, laat deze
verklaring voor de opname daar
in van de republiek alle ruimte.
Da bijzondere bevoegdheden, die
aan den' vertegenwoordiger van
de Kroon op den grondslag van
evenbedoelde verklaring zullen
moeten worden voorbehouden.
Erkenning van de republiek als
een der onderdeden brengt ln
geenen deele mede, dat het Ko
ninkrijk die zeggenschap uit han
den zou geven, die het behoeft orr
een bevredigend functionneeren
van het nieuwe staatsbestel
waarborgen.
Geen misverstand
Voor het populaire misverstand,
dat erkenning van de Republiek
zou beteekenen abdicatie van
het Koninkrijk, is dus geen
plaats gelaten. Het dient hierbij
te worden beseft, dat de Regee
ring van het Koninkrijk, in den
gedachtengang van de verkla
ring van de verschillende deel-
genooten zal zijn samengesteld.
Autonoom onderdeel
De erkenning van de Republiek
op den beschreven voet past zeer
wel binnen het kader van de ver
klaring van 10 Februari 1946. De
vraag kan slechts zijn, of zij voor
een bepaald gebied inderdaad in
aanmerking kan komen om be
schouwd te worden als de auto
nome organisatie van een der sa
menstellende landen van het ge
meenebest.
De regeering is van oordeel, dat
deze opvatting voor Java inder
daad kan worden aanvaard.
Het mag verwacht worden,
dat, wanneer eenmaal de sa
menwerking met de regeering
is hersteld, de huidige leiding
van de republiek spoedig in
staat zal zijn om de overige ern
stige bezwaren, als wanorde,
Japansche invloed, en terreur,
te boven te komen. Zoodra het
nationalistische denken en voe
len op Java niet meer be-
heerscht wordt door de voor
stelling. dat men 2ijn nationale
vrijheid te verdedigen heeft te
gen Nederlandsche agressie, kan
de aarzeling om de verkeerd
heden in eigen boezem aan te
tasten verdwijnen.
Een oplossing mogelijk
Terwijl de regeering derhalve
van meening is, dat de wezenlij
ke elementen voor een vreed
zame liquidatie van het staat
kundig conflict op Java aanwe
zig zijn, blijken nog vele zaken
aten het tot stand komen van
een gunstige oplossing in den
weg te staan. Tevoren werd
reeds gezegd, dat de republiek
In beginsel aanspraak maakt op
zeggenschap over het geheele
gebied van Indonesië.
De heer Sjahrir en zijn me
destanders zijn echter bereid
om ter wille van het tot stand
brengen van een acooord,
waardoor het wapengeweld
een eind zal kunnen nemen,
hun aanspraken beperken tot
die gebieden, waarover de re-
pnbliek de facto gezag uit
oefent.
Over den omvang van dit 2e
bied bestaat echter een tot dus
ver niet opgelost meeningsver-
schil tusschen hen en de Ne
derlandsche re'geering. De aan
spraak op Sumatra kan door de
Nederlandsche regeering op dit
oogenblik niet worden toegege
ven.
De buitengewesten
Ten aanzien van alle buiten
gewesten, dus ook van Suma
tra, utaat de Nederlandsche
regeering op het standpunt,
dat zij zich vrijelijk zullen
mogen uitspreken over han
wenschen nopens bun toekom
stigen status binnen Indone
sië.
Geen voorspellingen
Het laat zich uitcraax'd nog niet
zeggen, in boeverre men van
Indonesische zijde bereid zal
zijn om de boven uiteengezette
vraagstukken onder hetzelfde
licht te bezien als de Neder
landsche regeering. Ongetwij
feld zijn hier nog vele bezwa
ren te overwinnen.
Tenslotte heeft de regeering
met nadruk gesteld, dat de
bevrijding en in veiligheid
brenging van de geinterneer-
den, die zich thans nog in
het niet-bezette gedeelte van
Java bevinden, door haar be
schouwd wordt als een abso
lute fatsoenspljpht, welks ver
vulling zij verwacht zonder
eenige binding aan welke
voorwaarde dan ook.
Intusschen heeft de regeering
bijzonder nut gehad van de In
donesische adviseurs, die den
lt. Gouverneur-Generaal, naast
de representanten van de we
derpartij. hebben vergezeld. Zij
gewaagt van hunne openhartige
adviezen met groote waardee
ring.
De regeering vertrouwt, dat
hier een uitweg ligt uit den toe
stand, die steeds dieper Indië's
welvaart en geestelijk welzijn
aanvreet. Zij vertrouwt nog
steeds, dat- het land dankzij een
diep verantwoordelijkheidsbesef
aan beide zijden voor een ramp
kan worden behoed.
Ongecorrigeerd.
Prinses Juliana tot het
Nederlandsche volk
Zondag a.s. spreekt H.K.H.
Prinses Juliana tot het Neder
landsche volk over beide Hil-
versumsche zenders. De uit
zending vindt plaats in het
Nationaal programma om 13 u.
25-jarig jubileum Jhr. Mr.
Quarles van Utford
Deze dag was het 25 jaar geleden
geleden dat Jhr. Mr. J. W. Quar
les van Uffort zijn ambt als Com
missaris der Koningin in de pro
vincie Zeeland aanvaardde.
Op de receptie waren tal van
autoriteiten aanwezig en voerden
verschillende sprekers het woord.
Van deze sprekers noemen wij
den heer J. M. van Bommel van
Vloten, lid van Gedeputeerde
Staten, den heer Dr. B. D. H. Tel
legen, Mr. Dr. K. W. Graaf van
Lynden, secretaris van de N.V.
P.Z.E.M., Mr. A. J. v. d. Weel,
waarnemend burgemeester van
Middelburg, en den heer H. A. A.
baron Collot d'Escurq namens de
polders en waterschappen.
Jhr. Quarles van Uffort dankte
hierna alle sprekers ln een gloed
volle rede en legde vooral den na
druk op het feit, dat zijn streven
voor de toekomst ls Zeeland weer
te voeren tot de grootsche staat
van weleer.
Tijdens de receptie die hierop
volgde, kwamen nog tal van mi
litaire en civiele autoriteiten nun
gelukwenschen en hulde brengen.
Prof. Mr. Schollen
overleden
Naar wij vernemen, ls op reis
naar Canada, waar hij een zijner
kinderen een bezoek ging bren
gen, plotseling overleden prof.
mr. P. Scholten, lid van de Eer
ste Kamer, lid van het Hooge
College voor de Rechterlijke
Macht.
Prof. Scholten was een onzer be
kwaamste ruristen, die sedert
190 hoogleeraar is geweest aan
de Amsterdamsche universiteit.
Op 25 October J.l. gaf hij zijn af
scheidscollege. Prof. Scholten was
voorzitter van de Groote Advies
Commissie der Illegaliteit, van d<
Nationale Adviescommissie, voor
zitter van de Commissie van Ad
vies inzake het Zuiveringsbesluit
en voorzitter van het curatorium
der Stichting „Kerk en Wereld'
en vervulde nog verscheidene an
dere functies. Sedert 1924 was hij
lid van de afd. letterkunde van
de Kon. Academie van Weten
schappen.
Prof. Scholten ls 26 Augustus 1875
te Amsterdam geboren. Hij be
haalde in 1899 het doctoraat cum
laude. In 1924 kreeg prof. Schol-
teu een regeeringsopdracht voor
de organisatie van de Rechtshoo-
geschool te Batavia.
Nu de nieuwe Fransche
grondwet op Zondag 5 Mei aan
het Fransche volk bij referen
dum zal worden voorgelegd, is
het voor ons Nederlanders wel
van belang om te .overwegen,!
wat deze wet in groote trek
ken heeft te zeggen. Het op
merkelijke, dat zij ln de Con
stituante aanleiding gaf tot
een breuk in de regeerings-
meerderheid, die, zooals men
weet uit de drie groote par
tijen bestaat, nl. de M. R. P.
die Katholiek georiënteerd is
eenerzijds, en socialisten en
communisten anderzy'ds, wjjst
erop, dat hier beginselen in
botsing zijn gekomen, waar
van nog niet kan worden ge-
welke de eindoverwin
ning zullen behalen.
309 stemmen waren er voor,
'249 er tegen. Bij de M. R. P.
voegden zich de radicalen en
de rechterzijde, maar zij delf
den het onderspit in de con-
stltutuante. Zal dit bij het re
ferendum worden voortgezet?
Het zal spoedig blijken. In elk
geval verluidt, dat de coalitie
der drie groote partQen niet
zal worden verbroken.
Wij zullen zien
Aan de behandeling van de
grondwet ging ln de wetge
vende vergadering vooraf een
nieuwe verklaring van de rech
ten van den mensch, die wij
hier wel ter zijde moeten la
ten, hoewel ze buitengemeen
belangwekkend ls.
De grondwet zelf bevat de
volgende principes:
1. De Nationale Vergadering
zal 579 leden uit het moe
derland bevatten, en 90 uit
de overzeesche gebiedsdee
len. Ze worden voor 5 jaar
gekozen. Deze vergadering
vaardigt de wetten uit. Zij
benoemt haar voorziter en
ook den President der Re
publiek.
Deze president wordt voor
zeven jaar gekozen bij een
meerderheid van twee der
den en ls één keer herkies
baar.
De Min.-President wordt
gekozen door de Nationale
Vergadering bij absolute
meerderheid. Hij Mest zelf
zyn ministers. Het kabinet
kan worden omgeworpen
door een motie van wan
trouwen, die met absolute
meerderheid Wordt aange
nomen.
Naast deze wetgevende
vergadering staan twee
adviseerende organende
Raad van de Fransche Unie
wier leden gekozen worde
door de Departementa'
Raden, en die advies geef
over de wetsontwerpen die
tot haar terrein behooren
5. Kiezers zyn alle Fransche
mannen en vrouwen, die
minsens twintig jaar zyn
Verkiesbaar zijn alle kie
zers van minstens 23 jaar.
Wy moeten verdere bijzon
derheden latenrusten, en con-
stateeren alleen, dat hier dus
definitief gebroken wordt met
het tweekamerstelsel, en feite-
ïyk alle macht in handen ge
legd wordt van de Nationale
Uit het Radioprogramma
Zaterdag
HILVERSUM I, 301 M. 7.00 uur
Nieuws en Gym.; 7.30 Gramm.; B.-
Nieuws; 8.15 Gramm.; 10.00 Mor
genwijding; 10.20Pianorecital;
10 45 Continubedr.; 11.45 Krijgsgev
12.00 Eddy Walis.
HILVERSUM II, 415 M. 7.30 uur
Morgengebed; 8.20 Gramm.; 10.30
„Cocktails for two"; 11.00 Zieken
bezoek; 11.45 Splendora; 12.15 Va
der!. gedichten.
NATIONAAL PROGRAMMA
HILVERSUM I en II 12.40 uur
Nieuws; 12.55 Inleiding; 13.00 Klok
kengebeier; 13.05 Toespraak Min.
Pres.; 13.20 Omroeporkest en -koor
14.15 Het spel der Bevrijding; 16.30
De vrouw in den Nat. Strijd; 16.50
Reportage; 17.00 Vandeville-orkest
in „Kareol"; 17.40 Feestgroet uit
Batavia, Paramaribo en Willem
stad; 18.00 Nieuws; 18.15 Metropo-
le-crkest; 18.30 Voor de jeugd;
18.40 Metr.ork.; 19.00 Reportega;
19.10 Orgel en zang; 19.30 Wat Ne
derlanders deden voor de bevrij
ding; 20.00 Nieuws; 20.05 Mijlpalen
op den weg voor vrijheid; 20.25
Phil, orkest; 21.15 Bevr. In 1648--
1813—1945 21.35 Concertgebouw Te
Deum; 22.15 Herinneringen Mei
1945 23.15 Nieuws; 23.30 Reporta
ges en Gramm.
Zondag
Nationaal Programma
HILVERSUM I en II 8.00 uur
Nieuws 8.15 Van man tot man;
8.30 Gramm.; 9.15 Verzetpoëzie;
9.30 Kamerork.; 10.00 Hilv. I: Hoog
mis; Hllv. n. Gramm. Prot. Kerk
dienst, Gramm.; 12.00 I en II Her
inneringen bevrijdingsdagen 1946;
13.00 Slottoespraak H.K.H. Prinses
Juliana; 13.15 Gramm.
HILVERSUM I, 301 M. 13.30 uur
Pianoduo; 14.05 Bevriiding en let-
terk aspect; 14.30 Romancers;
15.00 Kinderzangklasse; 15.20 Sim-
son, drama in verzen; 16.05 Stie
rengevecht gramm.opn.; 16.30 Hep
Varsity 'Roeiwedstr,; 17.00 G.G.-
Cabaret; 17.30 Oome Keesje; 18.00
Nieuws; 18.20 Spoorw. sprekers;
18.30 Ned. Strijdkr.; 19.00 Prot. Stu
diodienst; 20.00 Nieuws; 20.05 We
deropbouw; 20.12 Phil, orkest; 21.-
Hoorspel Luister-....en Huiver; 22.-
Orgel en plano; 22.07 Gramm. (Ca
baret); 23.00 Nieuws; 23.30 Red-
White and Blue Stars.
HILVERSUM n, 415 M. 13.35
Kath. actie; 14.00 Graalkoor; 14.20
Dc Betuwe; 15.00 Apologie; 15.15
Hulsconcert „Kareol"; 16.00 Zle-
kenlof; 16.30 Kwartet; 17.00 Prot.
Kerkdienst; 18.15 Gramm.; 19.15
Kent gij Uw Bijbel? 19.30 Nieuws;
19.43 Kampv. langs den Evenaar;
20.15 Hoorspel De waterduivel;
21.00 Vandeville-orkest; 21.30 Puzz
les; 22.00 Nieuws; 22.15 Avonge-
bed; 22.30 Waarom wij gélachen
hebben; 23.00 Gramm.
Maandag
HILVERSUM I, 301 M. 7.00 uur
Nieuws en Gym.; 7.30 Gramm.;
8 00 Nieuws; 8.20 Gramm.; 10.00
Morgenwijding; 10.20 Voor de zie
ken; 11.16 Viool en piano; 11.45
Krijgsgev.; 12.00 Accordeon Ork.;
12.35 Ens. George Frank; 13.90
Nieuws; 13.17 De Minstreels; 14.00
Alt en piano; 14.30 Voor de vrouw
14.45 Orgel; 15.30 Voor de kleuters
15 45 Omroeporkest; 16.30 Voor de
jeugd; 17.00 Gramm. (Dansork.);
17.30 Roode Kruis; 17.35 Eddy Wa
lis; 18.00 Nieuws 18.18 Kwartet
Corduwener; 18.30 Ned. Strijdkr.;
19.15 Over de postverb. met tn-
dlë; 19.30 Om en nabij de twlntlgi;
20.00 Nileuws; 20.05 Partij v. d. Ar
beid; 20.25 Omroep ork.; 21.30 Ade
ma v, Scheltinga-herdenking; 22.05
Ramblers; 22.45 Geestelijk leven;
23.00 Nieuws; 23.15 Orgelensemble;
23.35 Gramm.
HILVERSUM H, 415 M. 7.45 uur
Woord v. d. dag; 8.20 Gramm.;
9.15 Voor jonge zieken; 10.05 Gr.
10.30 Morgendienst; 11.15 Over
schrijvers; 11.35 Zangrecital; 12.00
Molto Cantabile: 13.20 Salonorkest
14.00 Voor jonge moeders; 14.30
Clarinetrecltal; 14.55 Gramm. Or-
kestw. Saint Saëns; 16.00 Bijbelle
zing; 16.45 Gramm.; 17.15 Mando-
linata; 18.00 Orgel; 18.45 Sport;
00 Nieuws; 19.30 Chr. Hist. Unie
20.05 Voor den landbouw; 20.30 Re
sldentieorkest; 21.30 Bevrijding
Amsterdam; 22.00 Nieuws en Act.;
22.50 Gramm.; 23.50 Schriftl.
Vergadering.
Naar verluidt ls het voor
naamste bezwaar der oppositie
juist daarin gelegen.
Men meent, dat daardoor
het gezag en de wetgevende
bevoegdheid teveel zal komen
f te hangen van de toevalll-
e stemming van het oogen-
vlik, terwijl geen controlee-
.ende of remmende macht de
overijlde besluiten kan Ver
hoeden.
Maar de meerderheid, die
'iet ontwerp heeft aangenomen
meent, dat juist deze almacht
der Nationale Vergadering de
mogelijkheid opent, om de
noodige radicale veranderin
gen in het staatsbestel op kor
ten termijn te doen plaats
hebben.
Het Fransche volk^ moet
hier by referendum de beslis
sing geven.