der Troubadours en ïrouvères
De kunst
Christelijke gemeenschap tusschen
vroegere vijanden
Een
aardige proef
Mensch o{ Aap
Kunst
Een afgesloten geheel vor
mend, ligt de kunst der Trou
badours en Trouvères der Min
nesanger en Meistersinger, als
een zelfstandig eiland, om
spoeld door den ontwikkelings
gang der meerstemmigheid, in
de muziekgeschiedenis.
Ze zijn ons niet heelemaal
onbekend, de woorden Trouba
dour, Minstreel en Meistersin
ger: zoo af en toe duiken ze op
in titels van liederen, in de
opera (Wagner), als naam
van een muziek-ensemble, of
op wat voor manier ook, en ze
laten een vagen Indruk na als
ken teekenen van voorbijen tijd.
Het was niet zoo eenvoudig
om een juist begrip te krijgen
van het muzikale gedeelte der
kunst van Troubadeurs en van
Trouvères uit de Middeleeuwen
want het, notenschrift dat ze
gebruikten, wasvoor de on
derzoekers éen waar raadsel.
Pas de laatste 40 jaar heeft
men vaste lijnen kunnen trek
ken en is het mogelijk gewor
den deze melodieën in ons te
genwoordige notenschrift over
te zetten.
Wanneer we een kijkje wil
len wagen in deze aparte dicht
en zangkunst, dan moeten we
terug naar de Middeleeuwen,
nar de Ridder-romantiek, naar
den tijd van de kruistochten,
naar de XHe eeuw, den tgd
van het ontstaan der groote
kathedralen in Frankrijk,
Uit het volkslatrjn en de
dialecten ontwikkelden zich de
volkstalen, en zoo hadden we
in Zuid-Frankrijk het „Langue
d'or", en tn West en Noord-
Frankrijk het „Langue d'oui'
de gronden voor een nieuwe
kunst der Trouvères en Trou
badours.
Zuid-PrcmkrfJk beleefde een
ven weldadige rast, waarin het
rich wijden aan kunst en cultuur
een voorname bezigheid was.
OH den adel ontstond een ver
fijn da dicht- en muziekkunst, het
eenstemmige Bed, met begeleiding
van fluit, harp of hrit, die de me
lodie op denzelfden toon mede-
speelden, of licht aangaven, soms
met kleine variaties, hei stuk in
leidden door een voorspel, en het
afsloten door een naspel.
De Inhoud was voornamelijk het
vereeren der ideale liefde, de hof
felijkheid tegenover de vrouw, en
ook keelden van de kruistochten,
van de natuur en alle gebieden
van de samenleving.
In de hoogste kringen, aan de
hoven van koningen en hertogen,
beoefende men i5vo;:g deze kunst
die al gauw groote verbreiding
vond.
Men noemde deze diehler-eom-
ponisten Troubadours (van tïobar-
vinden). Ze lieten ons verschillen
de verzamelingen na, waarvan de
voornaamsten zijn: .Xe cl
nier de St Germain", JLe chanson
nier du Rol", .Xe chansonnier
d'Arras". om., terwfjl enkele de-
belangrijkste Troubadours waren
Richard leeuwenhart Marcabrn,
Bern art de Ventadom en laufré
RudeL
De kunst der Troubadours vond
vooral aftrek in V'eri- en Noord-
Frankrijk, waar Elsonara, de ge
malin van Lodewijk VUe van Frank
rijk, de orde van Trouvères sticht
te, die zich niet alieei verspreidde
onder de edellieden, maar ook ver
dedigers vond onder de burgers.
Voor de uitvoering van de liede
ren zorgden de Minstreels en Jong
leurs, of de adel liet rich door dese
speellieden begeleiden.
Eén der beroemd-" onder hen
was Adam de la Hale, de maker
van de Pastourelle „Jeu de Robin
Marion", een herderszangspel,
dat voor het eerst te Napels werd
'opgevoerd en als de eerste voor-
looper wordt beschouwd van de
Fransche opera.
De éénstemmige Eedkunst bleef
echter niet beperkt tot Frankrijk,
want ook onder de Duitsche edelen
vond ze ingang, terwijl eveneens
in Italië en Spanje vormen van de
ze kunst ontstonden.
Belangrijk was de verbreiding
i de Duitsche hoven, waar de
dichter-zangers den naam kregen
van Minn es anger, die dlkwBls de
zelfde geestesgesteldheid ve. loon
den als de Troubadeurs en Trou
vères, en evenals deze liefdesliede
ren vandaar den .aam Minne-
san ger kruistochtliederen, Tage-
lieder, Spruche gedichten met
moreele strekking Leiche enz.
dichtten en componerden.
made Minnes anger waren
o.a. Wahher von der Vogelweide,
Relmar der AHe, prins Wltslau von
Rügen en Neidhart von BeuenthaL
de z.g. meester der „Loefische Borf
poesie".
Wagner vond In de werken van
Minnesanger gegevens, waarop hij
.aler rijn opera's „Parsifal" en
„Tristan und lsolde" bouwde. Van
de Duitsche adel plantte de dicht
zangkunst zich over naar de
Duitsche steden, met als eemie
centrum ds stad Mains, waar ze
de kunst werd der Meister-singer,
door burgers beoefend.
Vanuit Mains verspreidde ze zich
over talrijke steden en overal wer
den zangers-scholen o~>gerichl en
werd de kunst der Meistersinger
sterk georganiseerd in het Gilde-
wezen, waarin men verschillende
giaden van ontwikkeling kon door
loopea.
Men kon, zanger, dichter en den
hoogsten graad van meester berei
ken, wat wilde zeggen, dat men
het dichten en componeren volko
men beheerschte. De beoefenaars
van dezen zang waren hoofdzake
lijk handwerksEeden, die gebonden
waren aan strenge wetten en for
mula's, de z.g. tabulatuur, waar
door de vrije soepele kunst der
Trouvères en Minnesanger, veran
derd werd in schoolsch vakmans-
werk. Lang, tot in de XVIIe eeuw
heeft het gilde der Meistersinger
zich kunnen handhaven, totdat het
in eigen starheid van regels dood
liep.
Een belangrijke figuur In den
overgang van de Minnesanger naar
Meistersinger, was Heinrich von
Meissen, bijgenaamd Frauenlob,
naar rijn hooge vereering voor de
vrouw.
Hans Sachs was het middelpunt
van de beroemde zangerschool in
Neurenberg. Een beeld van het le
ven der Meistersinger geeft Wag
ner In z'n opera „Die Meistersinger
van Nümberg".
Gelijktijdig met de kunst der
Troubadours en Trouvères ontstond
een eenstemmige Eedkunst in ItaEë,
genaamd Lauda of Lande. In te
genstelling met de wereldlijke kunst
der Franschea en Duilschers, had
deze liedkunst een veel meer reli
gieus karakter en werd voorname
lijk beoefend en ontworpen door
de broederschappen, doch later
werden ook In de Itallaansche ste
den genootschappen opgericht ter
beoefening der LaudL
In Spanje ontstond eveneens een
verzameEng éénstemmige reUgieu,
se Eederen, genaamd Lautigas de
S. Maria, waarvan de teksten alle
geschreven rijn door koning Al
phans de Xe en welker Inhoud
voornamelijk een vereering is der
H. Maagd.
Aan deze eenstemmige liedkunst
welke zich zoo sterk over West- en
Zuid-Europa verbreidde, voegde
men den naam wereldlijk toe, In
tegenstelling met het algemeen ge
bruikte Gregoriaansch, de kerkzang
der kalhoEek© kerk, welke in de
eerste 10 eeuwen de oenige zang
was, die door het volk gezongen
werd. Dit het Gregoriaansch kon
rich pas lcier de meerstemmigheid
ontwikkelen en tot zelfstandigheid
komen.
Zoo wist de wereldfljke liedkunst
Geestelijk leven
Canon H. A. Wittenbach
schrijft in „The Outpost", het
blad van de Anglicaansche dio
cese in Hongkong over de oecu
menische gemeenschap, die er
bestond tusschen Japansche en
Chineesche Christenen, zoowel
gedurende den oorlog als na
het beëindigen der vijandelijk
heden.
„In 1942", zoo zegt hfc', „na
de Japansche bezetting van
Hongkong, stuurde de Japan
sche regéering Rev. M. Same-
jima naar Hongkong om op te
treden als raadgever van de
Chineesche kerken in die kolo
nie. Deze vormde een comité,
bestaande uit vertegenwoordi
gers van de niet-Roomsche ker
ken en was op deze manier tot
grooten steun van de Chinee
sche geestelijken en van Dr.
Met Paschen zal door de ver
schillende Prot. Kerken in ons
zuidelijk nabuurland een Bijbel
dag worden gehouden, waarop
dê jongeren zelf allerlei punten
onderling zullen bespreken.
Ieder zal 5 minuten over een
bepaald onderwerp een toelich
ting mogen geven, waarna al-
gemeene discussie volgt/
Ditmaal komen o.a. aan de
orde: „DoenV/ij aan politiek?"
„Hoe ataan wjj tegenover de
Roomsche kerkleer?" enz.
Op de eerste vraag antwoor
den twee inleiders: „Ja", één
„neen". Op de tweede vraag
antwoordt er een: „Niet afwij
zend". Een ander „afwijzend".
Een Belgisch voorbeeld 'voor'
Nederland
Nederlander in Frankrijk
terechtgesteld
De Nederlandsehe onderdaan
Gedeon van Houten, die te
Neuilly agent van de gestapo
is geweest en 75 millioen francs
heeft verdiend met den handel
in Joodsche goederen, is gister
in het fort van Chatillon gefu
silleerd.
naast de Etuxgische zang, uitdruk
king te geven aan gevoelens die
als wereldsch werden beschouwd,
en buiten de ingetogen kerkleer
stonden. de V. B.
Harth, den secretaris van den
Bisschop. Soms kwam hij zelf
in moeilijkheden met de regee
ring, doordat hij zich krachtig
verzette tegen het in beslag ne
men van kerkelijke goederen
en door geestelijken en leden v.
de kerk te verdedigen, die on
der verdachtmaking stonden.
Na de capitulatie van Japan
in Augustus 1945, werd Mr.
Samejima geïnterneerd met de
Japansche burgers en die uit
Formosa in de Whitfield kazer
ne.
Hier zette hij zijn werk voort.
Het is van belang te vermel
den, dat de Japanners de Brit-
sche geïnterneerden in het
Stan ley kamp nooit beletten om
voor godsdienstoefeningen bij
een te komen, hoe gespannen
de toestand ook was en niette
genstaande strenge maatrege
len die er werden genomen te
gen allerlei andere bijeenkom
sten. De Britsche autoriteiten
hebben dezelfde houding aan
genomen tegenover de gods
dienstoefeningen van de Japan
sche Christenen.
Op Zondag 21 Oct. 1945 hield
Mr. Samejima den eersten
dienst in de kazerne. Een paar
dagen later kwam hij naar me
toe, natuurlijk onder geleidé en
vroeg me, of ik mijn toestem
ming wilde verleenen voor een
bijeenkomst van Japansche
Christenen in St. Andrew kerk.
Zoo kwaraèn dan op den be
paalden dag 30 mannen en
vrouwen uit de kazerne naar
de kerk toe, begeleid door twee
Britsche matrozen. In de kerk
waren ook een 12-tal Chinee
sche Christenen aanwezig. Er
werd een korte preek gehou
den door Rev. Samejima. Toen
bediende Tsjang Kei Ngok het
Heilig Avondmaal, gedeeltelijk
in het Chineesch, gedeeltelijk
in het Engelsch en Japanners
en Chiheezen knielden naast
elkanders neer om van een
Chineeeschen geestelijke ln een
Engelsche kerk de teekenen
van het verbroken Lichaam, en
het vergoten Bloed te ontvan
gen ter verzoening van een
zondige wereld.
Hongkong heeft de laatste
vier jaar droevige dingen be
leefd. God zij gedankt, dat wij
ook deze uiting van de kracht
van het Christelijk geloof heb
ben mogen beleven, die den
scheidsmuur van haat en wraak
kan neerhalen".
Feuilleton
AIDER MATIN-MAGOG
Vrij naar het Engelsch door D.A.O.
12
„Mij ook, geloof me. Ik sym-
pa' iïiseer ten volle met u. Maar
zoals ik zeide. wat moet ik
doen?" En hij hief de handen
als in wanhoop omhoog. Toch
wist hij genoeg moed te ver
zamelen om zijn compagnon
vlak in het gelaat te zien en
te herhalen: „Wat moet ik
doen?"
De Corsicaan bleef zeer kalm
Z$n oogen vertoonden geen
spoor van boosheid.
Bevend van nieuwsgierigheid
trots zijn poging tot zelfbe-
heersching, mompelde de ban
kier:
,Xk hoop, dat u niet belee-
Mng. gemeentelijk, regionaal
Pasquale schokte omhoog
•«net de onstuimigheid van de
bewoners der zuidelijke lan
den. Hjj hief zijn armen om
hoog en zijn oogen rolden door
de oogkassen.
„Beleedigd? Ik? Wel. mijn
goeie kerel, dat is onzinnig!
Beleedigd Waarom Het is
niet anders dan natuurlijk! Ik
moet de eerste rechten eerbie
digen. Natuurlijk spijt het me,
spijt het me geweldig, dat ik
mijn droomen moet opgeven
maar, zooals ik u al zei, wat
valt-er aan te doen? Ik hoop
van harte, dat deze gebeurte
nis op geen enkele wrjze onze
vriendschap zal schaden en dat
uw dochter den onfortuinlijken
minnaar zal vergeten en in!
hem slechts een vriend zien
zooals vroeger."
„Welja, natuurlijk", sprak
de bankier luid, grootelrjks ver
licht. „Ze zal veel te big zijn".
„A propos", zei de Corsi
caan ploseling, „als u er niets
op tegen hebt. moeten we het
eens over ons contract heb
ben. Het moet dadelijk worden
vernieuwd".
Savill kleurde. „Wanneer ge
maar wilt", zeide hij gretig.
„Ik ben tot uw dienst".
„Welnu, we zullen straks
naar den notaris gaan. Wat
dunkt u van eén gezamenlijk
diner-tje ter gelegenheid van
de verloving?"
„Een prachtidee!" riep Savill
overgelukkig uit. „We zullen
u verwachten
Hij brak zijn zin af in plotse
linge verlegenheid. „Tenzij u
u tegen de ontmoeting op
ziet met.
„Den heer Masterley?"
j Borsetti lachte luidruchtig.
„Kom, kom, m'n goeie man!
Je schijnt me voor een men-
scheneter of voor een dwaas
aan te zien."
„Kijk eens", verklaarde Sa
vill, „ik was ongerust ik
vreesde een misverstand ik
zou u niet graag beleedigen",
Borsetti met zijn scherp ver
stand begreep. Hij verraadde
zijn gevoelens niet, noch toon
de gekwetste ijdelheid. Inplaats
daarvan riep hg uit: „Ben je
mal.' Jk ben geen kind. Ik be
grijp de situatie volkomen. Bo
vendien is 't geheel mijn eigen
fout. In plaats van u onver
hoeds te overvallen had ik
eerst eens moeten-polsen en u
voorzichtig uithooren. Dan
zoudt u de verhouding tusschen
juffrouw Savill en Masterley
waarschijnlijk genoemd heb
ben".
„De zaak is deze", hernam
Savill met ongekunstelde vrien
delijkheid. „het is zoo'ns oude
historie dat ik meende dat
iedereen ervan wist. De situatie
leek mij zoo duidelijk. Ik be
schouw Roland eigenlijk als
mijn eigen kind. Nu ik er aan
denk moet ik u dikwgls doode-
lijk verveeld hebben met mijn
eindelooze verhalen ove" hem".
„Zoo is het. Vandaar mijn
vergissingen. Ik was hem gaan
beschoT-sn ais een iid van het
gezin! Als we nu het onder
werp eens lieten rusten. Ik be
ken dat ik ezelachtig geweest
ben".
„Heeiemaal niet, heelemaal
niet.'" protesteei'de zijn com
pagnon beminnelgk.
„Dat ben ik wel. Het beste
wat ik doen kan is het geval
vergeten. Op stuk van zaken
zijn wij serieuse mannen, jij en
ik", voegde hg er schertsend
aan toe.
„U hebt gelijk. Gelukkig zijn
er andere dingen die onze i
dacht vragen, behalve dwaze,
s'enümenteele kwesties".
„Dat zou ik denken! ïk voor
mij heb de zaak al van mij af
gezet".
Een uur later kon Frank
Savill gezworen hebben, dat
zijn compagnon over zijn teleur
stelling heen was. De laatste
gedroeg zich als gewoonlijk en
was zeer opgeruimd.
Dien avond hernieuwde Frank
Savill zijn Invitatie aan Borset
ti en opperde het plan dat zjj
samen naar zijn woning 'zou
den 'rijden in Knightsbridge.
„Het is ter 'eere van de con
tractvernieuwing en van mijn
dochter's engagement", zei hij
hartelijk, toen ze de .wachtende
auto binnenstapten.
Borsetti lachte minzaam,, zijn
glinsterende witte tanden ver-
toonende. „Inderdaad verlang
ik een van de eersten te zfln,
die juffrouw Savill en haar aan
staande geluk wenscht", zei hij
bedaard.
Toen ze arriveerden vonden
Savill en zijn gast den salon
ledig.
„De jongelui moesten er toch
zijn", meende Savill verbaasd.
Hij schelde om inlichtingen
te kunnen vragen, maar bflna
terstond verscheen Mevrouw
Savill. -
Ze gaf Borsetti de hand.
De jarenlange binnenlandsche
staatkunde als vrouw van een
bankier hadden haar geleerd
haar ontroering te onderdruk
ken en haar gevoelens te ver
bergen. Ze liet niet merken dat
ze Borsetti niet mocht. Ze ver
welkomde hen glimlachend.
„Violet komt wat laten. Ze is
in de war, daar Roland de een
of andere geheimzinnige reis
heeft ondernomen. Voor zoover
ik uit kan maken is hg plotse
ling tot dit uitstapje besloten",
verklaarde ze vergoelijkend.
„Een uistapje!" Haar man
keek haar met 'groote oogen
aan. „Roland op reis. Maar wat
gaat er dan om?"
„Ik kan het heusch niet. zeg'
:n. Kaar- ik vind dat alleen
iets van 't grootste belang
(Wordt vervolgd
f
