VRI JE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND Republikeinsche stem over de toestand Prof Dr. 1 Oranje ter aarde besteld Vrijdag 12 April 1946 NUMMER m HJAARGANG Alt. Leiding: B. G. Kloosterziel en S- L. Boerma. Hoofdredacteur: J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt?. Tel. ?163. Girona turner 411399 Regionale en Economische verdragen In dezen tijd van deviezen- schaarschte en van noodzake lijke crëdietverleening" is de eenvoudigste weg tot het drij ven van handel ongetwijfeld het sluiten van ruilovereenkom sten tusschen landen, die el kaar wat te bieden hebben. Zoo is er thans een accoord op komst tusschen Nederland en Frankrijk, waardoor met ge sloten beurzen kan worden be taald door beide landen die in financieel opzicht er maar droevig voorstaan. Doch waar zulke overeenkomsten met alle landen kunnen worden gesloten ook A liggen zij geografisch ver uit elkander, ligt het met het oog op de transportkosten en het tijdverlies vooi: de hand dat speciaal landen die ln el kanders buurt liggen zullen be proeven, of zij met elkander zaken kunen doen. Een paar staaltjes van zulke regionale handelsverdragen wil len wij hier kort vermelden. I. Nederland en de Belglsch- Luxemburgsehe Economische Unie. Op 17 en 18 April zullen de Eelgische ministers van Bui- tenlandsche zaken, v«£ Finan cien, van Economische zaken, en van Landbouw, en de Luxem burgsche minister van Buiten- iandsche zaken een bezoek aan Nederland brengen. Er zullen met da NederlandecDe regee ring besprekingen worden ge voerd over het bevorderen van de wederzijdsche handelsbetrek kingen, en over de problemen omtrent de douane-overeen komst die te Londen is afge sloten. Er is thans, zooals algemeen bekend is, een sterke smokkel handel aan de Belgisch-Neder- landsche grenzen. Deze moet natuurlijk worden tegengegaan Doch daaruit blijkt toch, dat er zekere producten zijn, die België van ons zou begeeren, terwijl er andere producten zijn, die vanuit België in Ne derland zouden kunnen worden ingevoerd De mogelijkheid om aan den smokkelhandel en de daaraan verbonden zwarte markt de wind uit de zeilen te nemen moet niet worden on derschat. Beter een officieel toegelaten ruilhandel, dan een riskante bedriegerij, die maakt dat er onrechtmatig verkregen winsten worden geboekt door zwarte handelaren, welke met he levensgevaar van de smok keiaars worden betaald. Nederlandsch Indie MERDEKA" heeft een oproep van het republikeinsche ministerie van binnenlandsche zaken gepubliceerd, jj waarin er Lö de bevolking op wordt aangedrongen zich te onthouden van elke willekeurige gewelddadigheid, daar deze de nationale zaak slechts kan schaden. 2. Samenwerking der Skandir...iache landen. De oorlog bracht verminde ring van handel tuschen de drie Skandinavische staten, omdat Zweden neutraal bleef, Dene marken bezet was en Noorwe gen veroverd. Nu, na het be ëindigen van den oorlog, wordt het contact weer sterker. Eenigen tijd geleden zijn de burgemeesters der drie hoofd steden bijeen geweest, om de gemeenschappelijke problemen te bespreken. Ook de haven autoriteiten hebben onderling overleg reeds noodzakelijk ge acht. Nu eind Maart waren de drie ministers van buitenland- sche zaken te Oslo bfleen. Zij besloten o.a., dat de leiders van de 3 handelsafdeelingen even als vóór den oorlog regelmatig bijéén zullen komen, om de on derlinge handelsbetrekkingen nauwer aan te halen. Ook nog wijdere perspectie- In de oproep wordt verwezen „naar vele voorbeelden van agressie tegen Chlneezen, Arabie ren en zei is tegen de eigen broe ders in de Minahassaen op Am- bon." Er wordt "tevens den na druk gelegd, dat het recht om te straffen uitsluitend berust bij door de regeering daartoe aangewezen organen. t een hoofdartikel spreekt net blad „er zijn voldoening over uit dat de stem v-an de jongere gene ratie ih Nederland, die de schep ping van een nieuwe gemeenschap voorstaat, waarin niet langer ver schil wordt gemaakt tusschen heersehers en overheersehten, krachtiger wordt, doch het blad roept op tót nimmer aflatende waakzaamheid, zoolang „reaction- nairen als de hoofdredacteur van het „Dagblad" hun standpunt rnet herzien en hun macht behouden. Australische persstemmen De Australische pers wijdt groote aandacht aan de annüleerïng van de Nederlandsche orders ln Au stralië. ;en hoofdartikel ls de „Argus" meening, dat de vestiging van de Nederlandsch-Indische gecrlng ln Australië gedurende den oorlog nieuwe mogelijkheden voor den handel had geopend en den Australiërs waardevolle rela ties had verschaft. Wélke ook de uiteindelijke regeeringsvorm van .Nc-deriandsch-Indië-moge -atjn-; hij is ten nauwste mét onze toëkom- stige veiligheid verbonden. Al de- overwegingen hebben geen rol gespeeld om een onvergeeflijke reden, n.l., dat de havenarbeiders de buitenlandsche politiek voor schrijven aan de regeering, tol wiei uitsluitende bevoegdheid de- toch behoort. In een- hoofdartikel betreurt de Telegpaph" de door de Neder landsch-Indische regeering ver richte annuleering van orders vat Australische goederen tot een waarde van 6.&OO.OGO pd. st. zuiks dcor het vastgehouden worden der schepen, en is dan verder van meening: „Het is waarschijnlijk, dat wij ten gevolge hiervan een pijnlijken terugslag voor de toe komst zullen ondervinden. Nederlandsch-Indië had een van or.ze rijkste markten, speciaal voor onze fabrikanten kunnen Wordpn. Bij het produceeren van de goederen, die deze eilanden noodlg hebben, hadden tiendui zenden werk kunnen vinden." Officie©!© verklaring De annuleering van de Neder landsche orders is te wijten aan gebrek aan betaalmiddelen ln Au stralië en niet aan het vastgehou den worden van dê Nederlandsche schepen, aldus heeft de Australi-' sche minister-president, Chiefley heden ln het parlement verklaard De leden van de oppositie lieten een hoongelach hoeren, toen: Chiefly mededeelde, dat de on derhandelingen om de schepen leeg te dóen uitvaren, nog steeds niet gelukt waren. De evacuatiemaatregelen Aangaande de stopzetting van de evacuatie naar Nederland na .5 April wordt van het centraa' evacuatiebureau te Batavia nog vernomen, dat voor geïnterneer den, die momenteel nog ln Mid den en Oost Java verblijven, een uitzondering zal worden gemaakt Sjarifoadin in Medan Uit Medan wordt bericht, dat Sjcrifóedln hier per vliegtuig uit Java is aangekomen. Hij is onmid dellijk met zijn besprekingen be gonnen. De Indonesische politie Volgens betrouwbare berichten uit Buitenzorg werkt de Indonesi sche burgerpolltle nu over het al gemeen samen met de geallieer den en een hoeveelheid bij plun deraars ln beslag genomen goede ren is door haar' reeds overgedra gen De toestand Betrouwbare berichten uit Soe- rabaja deelen mede, dat een groep Indonesiërs, die zichzelf „het boerenfront" noemt, een vijandige houding tegenover de geallieerden aanneemt. Alle berichten uit Makassar wij zen erop. dat de toestand daar rustig is. In Bandoeng openen de Chinee- zen hun winkels weer. In de Noor dclijke wijk heerst nog steeds ac tiviteit van patrouilles. In het Zuiden van de stad zijn overdag verscheidene branden gebluscht. Singapore Hoofdkwartier De Voorlichtingsdienst van de Nederlandsch-Indische Regeering deelt mede, dat van 26 Maart 19-16 af een hoofdkwartier Nederland sche troepen te Singapore is ge vestigd. In dit hoofdkwartier zijn allo staven der militaire eenhe den gevestigd Welke ln Singapore aarwezlg zijn, onder niet onmid dellijk bevel van den comman dant der Nederlandsche troepen op Malakka, die zijn hoofdkwar tier in Kuala Lumpur heeft. ven werden geópend. Straks komt in "de vergadering der Vereenigde Naties de inter nationale handel aan de orde. De Skandinavische staten zul len de daar te bespreken vraag stukken eerst gezamenlijk on der de oogen zien, omdat hun belangen vrijwél parallel loo- pen. Voorts was er een overeen komst omtrent de uitlevering van misdadigers, de executie van vonnissen in crimineele zaken, en omtrent de regels met betrekking; tot 't burger schap. De drie lander zullen hierover de zelfde gedragslijn volgen. Ten slotte werd besloten tot wetenschappelijke samenwer king zoowel wat de studie be treft als wat aangaat het we tenschappelijk onderzoek. Het is zeker, dat al zulke Onderwijzers krijgen politie bevoegdheid Ter afdoende bestrijding van de baldadigheid onder de jeugd, welke ook in de Gooische hoofd stad gevaarlijke vormen heeft aangenomen, heeft de burge meester mr. J. A. G. M. van Hellencerg-Hubar, thans als een novum in den lande en groot aantal leerkrachten bij het lager, middelbaar en nijverheidsonder wijs, beëedigd als onbezoldigd rijksveldwachter, zoodat zij daad werkelijk tegen den baldadigen kunnen optreden. Senaat spreekt ver trouwen in Belgische regeering uit De Belgische Sentaat heeft gisteren met 84 tegen 82 stem men zijn vertrouwen in de nieuwe regeering Van Aeker uit Nederlandsche Ministers en Dr. van Mook naar Londen De Minister-President, prof. ir. W. Schermerhorn, de Mi- nistei van Buitenlandsche Za ken Dr. J. H. van Roy en, tie Minister van Overzeesche Ce- biedsdeelen Prof. Dr. J. H. A. Logemann, en de Luitenant- Gouverneur-Generaai van Ne derlandsch-Indië Dr. H. J. v. Mook, zullen hedenochtend om 10 uur per vliegtuig naar Lon den vertrekken. Zaterdag 'aat in den middag zullen zij li - rugkeeren. Long Island tijdelijke zetel VN William Odwyer, de burgemees ter van New York, heeft meege deeld, dat het terrein op Long Is land, waar voor den oorlog de wereldtentoonstelling is gehouden tot tijdelijken zetel voor de bij eenkomsten van de V. N. Is gesproken. Een lid van de CVP - kozen. De afstand tusschen het was afwezig. (De Senaat telt 167 zetels n.l. 34 voor de drie regeeringspar- tijen en 83 voor de oppositie). Laatste spanning Ijselspoorbrug in Men is thans begonnen met het: plaatsen van de laatste ontbreken de overspanning van de IJselspopr brug bij Zwolle. Het gevaarte weegt 260 ton, heelt een lengte van 73 meter en wordt door een; lier over het water getrokken en op zijn plaats gebracht. Over en kele dagen hoopt men met het Werk gereed te komen. Zooals men weet zal de spoorbrug, die 45U meter lang ls op 2 Mei a.s. officieel worden geopend. OOSTENRIJK heeft verzocht de huidige Volkenbondsvergadering te mogen bijwonen. Het bondsbu- reau heeft voorgesteld het land ais waarnemer toe te laten. centrum van New York en nieuwe vergaderplaats wordt dooi den ondergrondschen spoorweg ln 40 minuten afgelegd. De Bakkers wiiien vacantie De Alg. Ned. Bond van Arbei ders in het Bakkers-, Chocolade- en Suikerbesverkingsbedrijf ver gaderde- met de vertegenwoordi gers uit het personeel van de Haagsche bakkerijen. De ontstemming over het uit blijven van een definitieve vacan tieregeling was groot. In 1945 was reeds in uitzicht ge steld. dat de vacantie (12 d3gen mei een weekloon toeslag) m 19-10 zou ingaan. Ren officieel be sluit. hieromtrent is evenwel nog steeds uitgebleven. Het bestuur zegde toe, aan de oorspronkelijke voorstellen te zul len vasthouden en een uitspraak op korten termijn te bewerkstelli gen Drs. Korthals terug Naar wij vernemen, heeft dt parlementaire commissie v. d Pol in de vorige weken op diver- e plaatsen ln ïndië besprekln- ;en gevoerd en ls zij Dinsdag i.J naar de groote* Oost vertrokken zich aldaar van den toestand oo de hoogte te stellen. Het lid dei commissie, drs. H. A. Kort hals is evenwel reeds eerder naar Nederland vertrokken. Zondag j.l. verliet hij Batavia per Skymas- tei en hij is Woensdagmiddag op Schiphol gearriveerd. Moeilijkheden met de VISCH Daar de aanvoer van visch IJmuiden de laatste dagen zoo groot was, dat men de vraag overschreed, heeft de vakgroep groothandel heden geweigerd de vangst van de twee schepen die binnen waren, een trawler en een logger, over te nemen. Groote hoe veelheden tong en groote schol zijn reeds ln de koelhuizen opge slagen en aangezien men verdere moeilijkheden bij de afzet vér- wacht, wil de vakgroep eerst de situatie opgehelderd zien, alvo rens weer visch af te nemen. Men hoopt nu, dat van regee- rlngswege Ingegrepen zal worden, alhoewel bekend ls, dat het direc- hindtne-ón medewerken tot een tQ1 aat-generaal voor de prijzen utnaingen. meaewerwen tot een nlet genegen is tot verlaging van de maximum prtjzdn over te gaan De vakgroep acht dit voor be paalde soorten zeker noodlg om de zaak weer ln goede banen te lelden. algemeenen vrede. Het doel is steeds: tégen niemand, doch vóór vredelievende ontplooiing van de wereldeconomie. Gistermiddag werd op de Am- sterdamsche begraafplaats Zorg- vlied het stoflelijk overschot van Prof.' J. Oranje ter aarde besteld Prof. Oranje was sedert 9 Februari 1940 hoogleeraar in het burgerlijk recht en het pro cesrecht aan de Vrije Universi teit te Amsterdam, tijdens de be zetting was hij een van de meest prominente figuren van het ver zet en na de bevrijding was hij een van de gezaghebbendste le den van het collge van vertrou wensmannen der regeering. Toen' om 2 uur de stoet op de begraafplaats was aangekomen en de baar in de aula was op gesteld. vereenigden zich daar rondom met de familie een groo te sch»re, die den grooten doode hun laatste eer kwamen bewij zen. Onder dezen bevonden zich hunne excellenties prol', ir. W Schermerhorn, minister-presi dent; prof. dr. P. S. Gerbrandy, oud-premier; W. Drees, minister van Sociale Zaken en mr. J. Meynen, minister van Oorlog. Minister Schermerhorn sprak als eerste, namens de regeering, een herdenkingsrede uit. waar in Z.Exc. prof. Oranje schilderde als een Nederlander van sterke overtuiging, met een groote breedheid van blik. Een l'iguur die voorbestemd was in het open bare leven en voor de nationale zaak nog een belangrijke rol te spelen. „Graag had de regeering nog blijk gegeven van haar waar deering voor wat Oranje ge daan heeft", aldus minister Schermerhorn. Prof. Dr. Gerbrandy bracht in herinnering hoe zijn overleden vriend was „kort, moeilijk, rijk voor Nederland, voor hem zelf en voor de 2aak waarvoor hij heeft gewerkt." Prof, Dr. J. Coops sprak na mens het college van curatoren en oen academischen senaat van de Vr. Un. Spr. teekende zijn heengegane confrère als de ziel van het professorenverzet en ook als de groote figuur van het studentenverzet. Welk een gewaagd staaltje van durf was het r>iet van Oranje om persoon lijk alle studentenkampen m Duitschland af te reizen om zijn jongens tot nimmer tanende sterkte aangemoedigd te houden' in vele gevallen hun zelfs de mogelijkheden te wijzen tot te rugkeer naar het vaderland. Namens de juridische faculteit sprak prof. mr.- N. Okma. na mens de studenten de heer Y. Scha3fsma; voor het Ned. Bij belgenootschap prof. F. W. Gros heide; voor het professorenver zet prof. J. G. Borst; voor het college van vertrouwensmannen der regeering prof. mr. R. P. v. Cleveringa en namens de L.K.P. de heer Scheepstra. Na het zingen van psalm 43. vers '1 en 5 werd het stoffelijk overschot door een 20-tal stu denten naar de groeve gedragen. Toen de kist was neergelaten bracht dr. L. Oranje, broer van den overledene, allen dank, waar na dr B. A. Knoppers, geref. predikant, de Geloofsbelijdenis en het Onze Vader uitsprak. HET WEER Iets zachter. Meest zwaar bewolkt met plaatselijk, nog eenigen lich ten regen of motregen, in het bijzonder in het Noorden des lands. Iets zachte dan van daag. In hel Noorden en aan de kust tijdelijk nog krachtige, overigens matige W'estelijke wind. Zon onder 19.31, op G.47. Maan op 14.57, onder 5.#6. Volle Maan: 14 April.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1