VRIJE STEMMEN DAGBLAD VOOR ZEELAND Generaal Spoor in de Minahasa Dfovdag 19 Maart 194-6 NÜUMBft va 9* lAAMQAma Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boenna. Hoofdredacteur: J. Koekebakker. Redactie ep Admit»,: Goes. Beestenmarkt Tel. £163. Gironummer 41 VS&1 DE PERZISCHE KWESTIE Deze brandende kwestie kan van verschillend standpunt be keken worden. Eenerzyds staan de menschen, die hier al oor logsgevaar ruiken. Wellicht dat er zelfs goddelooze individuen zijn, die als wapenfabrikant of anderszins zich er over verheu gen, dat er misschien weer winstkansen komen, zooals ze in de afgeloopen Jaren er zoo ruimschoots zijn geweest, ter wijl 't millioenenvoudige bloed offer door dezulken niet wordt geteld. Laat ons hopen, dat er niemand ter wereld is die zoo denkt! Anderzijds zyn er ver standige menschen als presi dent Truman, die nog juist ver klaarde, dat hij niet ongerust was over de Perzische kwestie Terwijl ook Bevin duidelijk uitsprak, dat hjj niet kon ge- looven, dat Rusland zich niet zou houden aan zijn belofte, dc onschendbaarheid van Perzië niet te zullen aantasten. Waar op onmiddellijk daarna uit Mos kou officieel werd gemeld, dat er niets waar was van de zoo genaamde troepenverplaatsin gen of -vermeerderingen in Perzië. Wij vragen hier naar de ach tergronden van dit geschil, en zullen trachten er kort iets van te zeggen. 1. De economische kwestie. Men moet niet denken, dat Perzië ('de eigen naam is zoo als men weet Iran) een demo cratisch West-Europeesch land is! Het is nog grootendeels door niet ontwikkeld volk be woond en in de internationale verhoudingen eerst belangrijk geworden door de petroleum- bronden die er werden aange boord- In Zuid-Perzië staan deze on der Angelsaksische leiding, en de groote kapitalen die daarin zijn gestoken, maken, dat de Perzische regeering min of meer onder den invloed is ge komen van deze geweldige eco nomische macht. De regeering is dan ook duidelijk de weste lijke geallieerden toegedaan, en baseert deze neiging op een zoogenaamd democratisch sa mengestelde volksvertegenwoor diging. Nu is ook in Noord-Perzië een Petroleum-industrie ont staan, vlak bij de groote petro- leumbronnen van Bakoe, het groote reservoir van de Russi sche macht. Begrijpelijk is, dat Rusland belangstelling toont voor deze naburige vindplaat sen. Het wenscht niet, dat hier andere mogendheden zich ves tigen. Wanneer er niets anders was dat hier een conflict mogelijk maakt, dan zou vermoedeiyk de kwestie gemakkelijk kun nen worden geschikt. De An gelsaksen in het Zuiden, de Sovjet Unie in 't Noorden, zou dan het parool kunnen zgn. Maar er is nog iets anders. En daarover wordt door Sta lin openlijk gesproken. 2. De politieke kwestie. Rusland, dat na ontzaggelij ke opofferingen het bracht meer offers dan Engeland en Amerika te zamenzege vierend uit den verbitterden strijd met de Nazi's is te voor schijn gekomen, voelt nu als noodzakelijk, te voorkomen, dat ooit weer een dergelijkg evaar zou dreigen". Het stelt als eer ste eisch: in geen der nabuur landen mag een regeering ze telen met anti-Russische sym pathieën. Wie geeft het onge lijk? Nederlandsch Indie GENERAAL SPOOR, de opperbevelhebber van het K.N.I.L., en de waarnemend directeur van het binnen- landsch bestuur, dr. H. C. Hoven, z(jn per vliegtuig op bet vliegveld Lagowan aangekomen. Op weg naar Tomohon werd het gezelschap hartelijk begroet door de juichende be volking, die uit goed gebouwde huizen langs wegen, die door de Japanneezen deerlyk verwaarloosd waren, naar buiten kwam loopen. Soemitro on Zain over de voorstellen Staande voor het monument, ln Menado in 1929 opgericht ter her denking van het 250 jaar oude ver drag tusschen Nederland en de Minahasa, richtte generaal Spoor het woord tot de vroegere mui ters en zeide o.a., dat, nu trouw aan de Koningin de overhand heeft gekregen, de misstap van de velen, die uit zwakheid zich hebben aangesloten bij de muite rij, vergeven en vergeten zou wor den. Hij voegde hieraan toe. dat aan de grieven van de soldaten tegemoet was gekomen en deelde de nieuwe maatregelen mede, die door de slechte verbindingen ten gevolge van de muiterij in de Mi nahasa nog niet volledig bekend waren; het zijn de volgende: ge lijkstelling van Europeesche en In doneslsche soldaten ln alle op-, zichten en een toeslag voor actie ven dienst van 50 procent van hun soldij. Admiraal Pink© te Menado >e marine voorlichtingsdienst deelt mede, dat vice-admiraal Pinke een bezoek heeft gebracht aan Menado, daarbij vergeze'd door kapitein Reardon van de Amerikaansche marine. De auto rit naar de stad was een ware triomftocht, daar de bevolking van alle dorpen langs den 7 k m langen weg door met vlaggen te zwaaien en juichend uit te roe pen „Leve Koningin Wilhelmina op uitbundige wijze uitdrukking gaf aan haar aanhankelijkheid. Het was duidelijk, dat de bevol king, verlost van de roerige ele menten zeer was opgelucht. Na de autorit heeft admiraal Pinke den Menadoneeschen sergeant, die de muiters had helpen arrestee ren, de hand gedrukt, 's Avonds ging de vlce-admiraal aan boord van h.m. „Klndsbergen".. Geen evacuee's naar Australië Door gebrek aan geldmiddelen heeft de Nederlandsche regeering besloten de evacuatie uit Neder- landsch-Indië naar Australië en Nleuw-Zeeland stop te zetten. Na 15 April zuMen daar geen evacue's meer arriveeren. Het laatste schip voor Nleuw-Zeeland zal tegen eind Maart vertrekken. Tot 15 April zullen in speciale gevallen evacué's per vliegtuig worden overgebracht. Alleen zij, die fi nancieel volkomen onafhankelijk zijn, zullen toestemming krijgen naar Australië en Nieuw-Zeeland te evacueeren. doch niet voor J5 ApriL Zij, die tengevolge van de ze maatregel niet naar Australië kunnen evacueeren, zullen evacu atie naar Nederland kunnen aan vragen. Vandaar dat het zijn invloed uitoefent in Oost-Europa, om in de grenslanden verwante re geeringen te krijgen. Vandaar ook, dathet 't noodzakelijk acht dat het zuidelijk grensland, Perzië, onder een met Rusland bevriend bestuur komt. De steun die Rusland heeft verleend aan de gebieden, die zich autonomie willen verwer ven, moet in dit licht worden gezien. En de huidige toestand, zonder parlement, wordt door Rusland benut, om in de regee ring zoo mogelijk menschen te brengen, die tot een bondge nootschap met Rusland willen overgaan. Rusland kan, voor zijn eigen veiligheid niet dulden, dat Per zië een invalspoort zou kunnen worden voor een vijandige macht, die direct van daar uit het petioleumgebied van Ba koe zou kunnen bedreigen. Ziedaar twee gezichtspunten. Natuurlijk is hier overeen stemming te bereiken. Men moet eWtaar alleen maar willen verstaan. Red. Dr. Soemitro en mr. Zain hebben, drie dagen nadat zij in Indonesië zijn aangekomen om „een onder zoek naar den toestand m te stel len", op een persconferent'e in het „repub keinoche ministerie van voorlichting" de Nederland sche voorspellen afgewezen „om dat deze Diljk geven niet te zijn rtgekomen uit het bewustzijn dat m Indonesië een sociale re volutie he-jft plaats gehad". De voorstellen werden het meest aangevallen op het artikel, waar in sprake ls van gelijke rechten voor Nederlandsche en Indonesi sche burgers en op het artikel r de overgangsperiode. Zij wa ren teleurgesteld over de >vijza, waarop de veiligheidsraad van de V.N. het Indonesisch probleem ter hand had genomen. „Er weid te veel machtspolitiek bedreven verklaarde Zain. Na eerst te iipd- ben vastgesteld, dat zij bezwaar zouden maken tegen een voogdij schap over Indonesië, legden zij er den nadruk op, dat „mochten de onderhandelingen tusscaen van Mook en Sjahrlr mislukken. Indonesië de zaak stellig voor de Vereenigde Naties zou brengen en de beslissing daarvan zou afW£n_n 'en. Tevoren had Zain ver klaard: „Al zijn wij niet zoo vol ledig georganiseerd als de Brit ten of de Nederlanders, Indone sië ls in staat zichzelf te regee- ren". Soemitro en Zain verklaarden beiden met nadruk, dat zij voor eigen verantwoording spraken zeiden herhaaldelijk, dat zij Sjah rlr in alle opzichten steunden. Vergadering op Bali Volgens betrouwbare berichten uit Bali wordt medegedeeld, dat op de vergadering van alle Rad- ja'9, welke te Gianjar (Z.W.-Baii) op l Maart gehouden ls, volledige overeenstemming bereikt omtrent alle besproken punten, zooals het ieren van Nica-geld, de distri butie van goederen, het weder op richten van plaatselijke gerechts hoven, waar dit nóodig is, maat regelen tegen de boycot en de wederoprichting van de politie macht op georganiseerde basis Het geheele eiland ls rustig, of schoon uit Tabanan en Denpas- nog activiteit van de terroris- wordt gemeld. Aanval op het huis van dr. Amir Volgens zeer betrouwbare berich ten heeft dr. Amir, -de republl- kelnsche gouverneur van Suma tra, verklaard, dat in den nacnt 14 op 15 Maart door extremis tische leden van de jeugdbew :ing een aanval op zijn huis is gedaan. De aanvallers werden echter verdreven door Indonesi sche politiemachten. Het hoofd van de republikelnsche politie te Medan ls, naar men zegt: in den zelfden nacht ontvoerd, doch ien volgenden dag weer losgelaten op bevel van dr. Amir. Deze laatste heeft op een vergadering van al le partijleiders zijn ontslag inge diend, daar hij niet verantwoor delijk wilde zijn voor dezen oe- stand van wetteloosheid. Zijn ont slag werd echter niet aanvaard. Dr. Amir heeft evens verklaard, dat de functie van republikeinsch resident op Sumatra en aan de Oostkust ls opgeheven en vervan gen ls door een Raad van Vijf, waarin de voornaamste deelen van de residentie vertegenwoor digd zijn. Kon. Marine krijgt vliegkampschip Naar de Marine Voorliehtings dienst mededeelt, zal de Konink lijke Marine zeer binnenkort de beschikking krijgen over een vliegkampschip, in bruikleen af gestaan door de Britsche mari- nene. Het betreft hier de „Wai- rana", een z.g. escortcarrier, welke na de overname den naam Hr. Ms. Vliegkampschip „Karei Doorman" zal dragen. Bon voor zuidvruchten De stand van den voorraad Zuid vruchten ln ons land maakt het mogelijk in de eerste helft van April een vijfden bon voor dit ar tikel aan te wijzen. Voor alle leeftijden zal 100 gram verkrijgbaar zijn. Postzendingen naar Indie Op 23 Maart e.k. zal het mo torschip ,,Kota Gede" van Rot terdam naar Ned. Indië ver trekken. De gelegenheid wordt open gesteld met dit schip te ver zenden a. niet aangeteekende ge- drultfe stukken (couranten, tijdschriften, enz.) tot en met 2 kg., afzonderlijk te verzen den boekdeelen 3 kg., tegen zee-posttarief voor burgers in Ned. Indië, uitsluitend naar de volgende bestemmingen: Bata via, Buitenzorg. Bandoende Se- maring, Soerabaja, Medan, Pa- lembang, Padang en Sabang alsmede nar de meeste plaatsen op Borneo, Celebes en de ove rige eilanden; b. al of niet gedrukte stuk ken. voor Ned. militairen in het Verre Oosten, tegen binnen- landsch tarief (afzonderlijk te verzenden boekdeelen boven 2 kg. en niet zwaarder dan 3 kg. geheel tegen zee-posttarlef Expresse behandeling van deze stukken kan niet plaats vinden. Goud op straat Een militaire vrachtwagen, die de bagage van repatrieerende Canadeezen met hun „souve- vervoerde, verloor onder weg een kist. welke op het Haarlemsche plaveisel uit haar voegen sprong en haar kostba ren inhoud prijs gaf. Gouden horloges, kostbare sieraden, een 'onkelende overdaad van edele samenstelling rolden over den weg. Een handje vol thee, wat sigaretten en een stuk kranten papier vormden het schrille con trast met de uitgestortte rijk dommen. Een bejaard echtpaar die deze schat „ontdekte", zocht alles zorgvuldig bijeen en depo neerde de kist met inhoud bij de politie, waar zij nu op den eige naar staat te wachten. Onderzoek bij Unox te Oss Naar ons van de zijde der econo mische recherche te Rotterdam wordt medegedeeld, is in verband met den bonnenzwendel bij ile Unilever-verkoopcentralé nog' een onderzoek ingesteld bij de Unox- fabrieken te Oss, een dochteron derneming van de Unilever. Het onderzoek had tot resultaat, dat besloten werd den 45-jarlgen pro curatiehouder V. A. J. van \V. '.e arresteeren. Hanugende het on derzoek kunnen nog geen nadere bijzonderheden worden verstrekt Geen sinaasappelen In de gistermiddag gehouden ver gadering van de Rotterdamsche havenarbeiders is besloten een proteststaking te organlseeren. De2e staking is onmiddellijk inge gaan en zal duren tot hedenmor gen acht uur. Aanleiding tot dit conflict is het blnnenloopen van een schip met sinaasappelen uit Spanje. Het betreft hier het Zon dag uit Gandia aangekomen s.s. „Orpheus". dat ligt ln de Lekha KWALITEITSMERK V.N.F. Met instemming van de Regeering en na verkregen medewerking van den Rijksnijverheidsdiem-l staat de instelling van een kwa liteitsmerk van „Nederlandsch Fabrikaat" thans vast. Vakgroepsgewijs wordt het werk ter hand genomen. Churchill naar Nederland Naar wij vernemen zal Win ston Churchill, waarschijn lijk omstreeks half Mei ge durende korten tijd de gast zijn van H.M. de Koningin. Tijdens zijn verblijf in Ne derland zal Churchill per soonlijk het hem d.or den senaat der Leidsche Univer siteit aangeboden eeredocto raat in de rechtsgeleerdheid aanvaarden. De Perzische kwestie Het staat nog altijd niet vast, >f Perzië de kwestie van het ver blijf der Sovjet-ti-oepen op Pc. - zisch grondgebied al dar niet voor den Veiligheidsraad zal br n gen. Er is niets bekend ornt, .i een „ultimatum" aangaande ri-.-t indienen van het protest, welk Ul timatum door de regeering der V.S. aan de Perzische regeering gesteld zou zijn. Een woordvoei - der van het ministerie van buit i landsche za-ken der V.S. ontkent de juistheid van geruchten daar omtrent. De liberale „Manchester Guar dian" zegt voorts. dat lzoowe Groot-Brittannië als de Vereenig de Staten zich waarschijnlijk zul len verzetten tegen een bilaterale overeenkomst (tusschen Iran en de Sovjet-Unie) onder dwang. Voortzetting besprekingen van Perzië met Sovjet-Unie. Officieel ls aangekondigd, dat de nieuwe ambassadeur van de Sov jet-Unie in Perzië, Sadtsjikof. "e Teheran ls aangekomen. Waar schijnlijk zal dus het overleg <us- schen Perzië' ?n de Sovjet-Unie voortgezet worden en Perzië veen beroep op de Vereenigde Volke ren doen. 0e Directie van de Internationale Bank Nederland heeft den. Konink lijken commissaris der Neder landsche Bank, prof. mr. G. W. J. Bruins, candidaat geste. I voor de functie van directeur zoowe; van de Internationale Bank \oor hersl-ei en wederop bouw als van ucl Internationa le Monetaire Fonds. De benoeming is met den steun van Zuid-Afl'ika. waar van het quotum noodig is wil het vereischte percentage be reikt woidcn vrijwel zeker. Nader vernemen wij dat de be noeming van prof. G. W. J. Bruins en dr. J. W. Beyen door den raad van gouverneurs tot di recteur (executive director van het Internationale monetaire fonds en den wereldbank ls goedge keurd. Het Belgische kabinet in gevaar „Le Peuple" schrijft dat er een kentering valt waar te ne men bij de rechterzijde. Het blad schrijft o.a.: „De voorstanders van de onthouding bij de Katholieken schijnen hel te moeten afleggen tegen de le den van de rechterzijde, die de regeering Spaak voor "Woens dagavond willen zien vallen. He' argument, dat het meeste gewicht in den schaal legt bij de rechterzijde, is het volgen de: het ministerie Spaak kan zich slechts staande houden, in dien de Katholieken zich ont houden. Het beschikt niet over vo'doende gezag om de ernsti ge vraagstukken, waarvoor het land staat, op te lossen. Het is dus wenschelijk geen tijd meer te verspillen". HET WEER Matige, aan de kust tijdelijx krachtige wind tusschen Zuid en Zuid-West. Meest zwaar bewolkt of nevelig weer. Gee, rlevtrslag van beteekenls. Ver dere stijging van temperatuui Zon onder: 18.50; op: ö.44. Maan op: 20.44; onder 7.50. Laatste kwartier. 25 Maart.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1