VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
OPENHARTIGHEID EN
MOREELE CONTROLE
De „Merdeka" levert commentaar
DE „VLISMAR" HERSTELT ZICH
HET WEER
Vrijdag
22 Februari 1946
NUMMER 396
8e JAARGANG
Al*. Leiding: B. G. Kloosterziel en 8. L. Boerma. Hoofdredacteur: J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2. Tel. 2163. Gironummer 410357
De voorzitter van de „United
Nations Organisation", de Bel
gische minister Spaak, heeft
tegenover journalisten zijn
meening gezegd over de ver
gadering der U. N. O., door
hem in Londen geleid. Hij uit
te zich zeer optimistisch, en
verheugde zich over dit ver
trekpunt zooals hij het noemde,
Natuurlijk kunnen, zei hij,
niet opeens alle politieke en
sociale kwesties geregeld wor
den. Maar het organisme is
geschapen, en het function-
neert.
En wat zijn dan de bijzonde
re winsten, die werden ge
maakt
Wij zien het, in de lijn van
Spaaks gedachten, aldus:
Internationale openhartigheid.
Het oude systeem der diplo
matie, die voornamelijk achter
de schermen werkte, en steeds
een bedryf was, dat met arg
waan moest worden beschouwd
heeft plaats gemaakt voor een
soms wel wat crue, doch ge
zonde openhartigheid. Men zegt
elkaar in de de vergadering
van de U. N. O. en van haar
voornaamste onderdeel, den
Veiligheidsraad, vierkant de
waarheid, zoodat de vonken er
vaak afvliegen. Maar het ge
schiedt haast argeloos, kinder
lik, sla er op, jongens, zou je
soms geneigd zijn te zeggen.
En aan het eind van de debat
ten rammelt er niemand met
zijn sabel, en ook loopt er nie
mand kwaad weg.
Meestal vindt men een com
promis- voorstel, en ook als
de vraag openblijft die werd
gesteld, is er toch een zekere
bereidheid om aan de tegen
gestelde verlangens tegemoet
te komen.
Zoo in Perzië, In Griekenland
in Indonesië, in den Levant.
Wat Rusland wil, en wat En
geland wil, ditmaal de twee
groote tegenstanders in het
debat, kan heel wel worden be
reikt door een ontwikkeling,
die ter vergadering reeds werd
voorbereid.
Een der kleinere geïnteres
seerden zeide: Wij zijn maar
pionnen in het schaakspel der
grooten. Dat is toch niet hee-
lemaal waar. Al deze kleinen
zullen er ten slotte beter by
worden, bij deze internationa
le belangstelling, dat zult ge
zien!
En dat waarom?
Internationale moreele controle
De nieuw geïntroduceerde
waarde in het volkerenleven is
deze: men bekommert zich
voortaan wel heel speciaal om
wat de gezamenlijke volken
over ieders gedrag zullen den
ken! Gezamenlijk heeft men de
twee brute vijanden van de
wereld klein gekregen, en hun
verderflijke invloed is voorgoed
geëlimineerd, naar we mogen
hopen. Maar nu blijven de 51
verbonden mogendheden samen
als een soort internationale
broederschap, die samen belij
den: wij willen niet zijn als
Duitschland en Japan, die ten
koste van allen zelf groot wil
den worden, en daarvoor de
meest immoreele middelen ge
bruikten. Wij willen elkander
respecteeren, en eerlijk en open
tegenover elkaar zijn.
En zoo ging dan het scheep
je der U. N. O. in zee.
De bemanning heeft wel eens
kif met elkaar. Maar niemand
wil door de algemeene verach
ting getroffen worden. Ieder
Nederlanasch Indiè
De verjonging van het K.N.I.L.
IN de „Merdeka" van gisteren wordt commentaar geleverd
op de Nederlandsche voorstellen. Het blad heeft bezwaar
legen een overgansperiode, die, zoo zegt het blad, de
kwaadwillende Nederlanders in staat zou stellen posities
te veroveren, waaruit zü slechts met bloedverlies en groote
opofferingen verwijderd zouden kunnen worden. Het blad
vraagt zich af hoe de toestand zou zyn als diegenen, die
op het oogenblik de teugels der regeering in Nederland in
handen hebben, weg zullen zijn en zegt dan: wij willen niet
afhankelijk zyn van den politieleen toestand in Nederland,
noch van het verloop der fneeningen van die Nederlanders,
die hier de belangrijkste posities zullen bezetten.
Verder protesteert de Merde
ka tegen een vorm van een ge-
meenebest, die uit deelen be
staat met een verschillende
graad van zelfbestuur, zooals in
de voorstellen is aangegeven,
„dit beteekent, dat de Neder
landers de Indonesische eenheid
niet erkennen" schrijft het blad
dat besluit: „wij vertrouwen de
Nederlandsche voorstellen niet
er kan geen sprake zijn van een
overgangsperiode."
Jonge officieren
Het gereorganiseerde Neder-
landsch-Indische leger zal een
verjongd officierencorps hebben
De commandant van het K.N.l.
L. heeft een circulaire doen ver
schijnen, waarin hij de richt
lenen aangeeft volgens weike
ien onderen officieren geleide
lijk ontslag verleend zal wor
den, daar de gemiddelde leeftijd
der troepenofficieren te hoog
was. De^e maatregel is des te
meer noodzakelijk, daar tenge
volge van den oorlog en door
ne,. feit dat vele militairen i
krijgsgevangenschap waren,
n eer dan vier jaren, geen oni
siagen wegens het bereiken der
leeftijdsei ens meer verleend
waren.
Alle officieren, die door dezen
maatregel getroffen worden,
in de gelegenheid worden
gesteld eervol ontslag a;
vrager uit den militairen dienst
tegen 30 April. De legercom
mandant is van plan voor U
stellen, dat de regeering de of
ficieren, die op het punt sion
den promotie te maken, vooi
hun ontslag te bevorderen. Daar
naast overweegt men maatrege
len, die zullen voorkomen, dal
er voor de betrokkenen finao-
cieel nadeel uit het ontslag
voortvloeit.
Sir Archibald Clark Kerr
naar Batavia
Gistermorgen is sir Archibald
Clark Kerr voor een korte inspec
tie van den plaatselijken toestand
naar Soerabaja gevlogen. Hij zal
de 1ste Britsch-Indische divisie
inspecteeren en daarna weer naar
Batavia terugkeeren.Sir Archi-
Clark Kerr heeft met dr. van
Mook in diens paleis gedineerd.
De Britsche bezetting
De Indonesiërs zullen vermoede
lijk weerstand bieden aan de po
gingen van de Britsche strijd
krachten om meer gebieden te be
zetten. Gisteren werd in officiee-
le Indonesische kringen gezegd,
dat dit niet wordt aangekondigd
als een officieel besluit van over
heidswege, doch „dat dit de na
tuurlijke reactie van de plaatse
lijke bevolking op de Britsche
agressie is".
De Indonesiërs zijn geneigd om
het thans door de Britten bezette
gebied als niet meer voor uit
breiding vatbaar te beschouwen.
Doch deze opvatting deelt men in
Britsche kringen niet.
Indonesiërs wenschen
onderzoek door de U.N.O.
De leden van het Indonesi
sche Werkcomité hebben in
een gisteren te Batavia ge
houden vergadering den
wensch te kennen gegeven,
dat door de U.N.O. een on
derzoek wordt ingesteld naar
den toestand in Nederl.-In-
dië. De houding van dit
lichaam is wellicht een veel
zeggende aanwijzing voor de
reactie van het Centrale
Nationale Comité dat min of
meer de functie van volks
vertegenwoordiging vervult.
Banka onder controle
Uit officieele bron wordt verno
men, dat de Nederlanders alle
sleutelposities op het eiland Ban
ka onder controle hebben.
Prins Bernhard op
Buckingham Palace
Z.K.H. Prins Bernhard zal
eden door Koning George
van Engeland in audiëntie
ontvangen worden in het Buc
kingham Palace en aldaar de
lunch gebruiken. De Koning
zal Prins Bernhard dien dag
de versierselen uitreiken van
het Knight Grand Cross of
the Order of the British Em
pire.
Muiterij onder lnheemsche
troepen
Gisteravond is te Batavia het vol
gende officieele communiqué uit
gegeven: Onder inheemsche sol
daten van het Nederlandsch-In-
dische leger te Menado, is mui
terij uitgebroken. Als redenen
voor de muiterij worden opgege
ven de verschillen, die gemaakt
zouden worden bij de bezoldiging
en de voeding. Het geheele mi
litaire en burgerlijke gezag is
door de aanvoerders der muiters
overgenomen. Alle Nederlandsche
mannen en vrouwen zijn gearre
steerd en de aanvoerders hebben
verklaard, dat zij goed verzorgd
worden. Reeds is te Menado
eer. missie aangekomen bestaan
de uit subalterne Britsche en Ne
derlandsche officieren, die een jn
derzoelc zullen instellen en zullen
trachten den toestand op te hel
deren. Er zijn geen. berichten ovei
onordelijk gedrag, plundering of
moordaanslagen.
Een nasleep van
Dolle Dinsdag
AXEL. In verband met een
bij de Justitie binnen gekomen
klacht van den heer C. B. An-
theunis te Axel en naar aan
leiding van de geruchten, wel
ke sinds eenigen tijd de ronde
doen in Zeeuwsch Vlaanderen,
heft de justitie een - diepgaand
onderzoek geopend naar de
verdwijning van Mej. Maria
Antheunis en Dina van Es.
Beide meisjes waren op Dolle
Dinsdag aangehouden door de
O. D. en sindsdien onvindbaar.
Volgens de geruchten zou
den zij terechtgesteld of in elk
geval gedood zijn. Deze geruch
ten hebben thans bzvestiging
gevonden. Woensdag j.l. zijn
onder leiding van en in tegen
woordigheid van den rechter
commissaris van Middelburg
opgravingen verricht in Sint
Jansteen bij Hulst, waarbij het
stoffelijk overschot naar alle
waarschijnlijkheid van mej. van
Es werd aangetroffen.
Het onderzoek, dat nog niet
beëindigd is, wordt met kracht
voortgezet.
De Amerikaansche vlootcommls-
sle, belast met de atoomexperi
menten heeft besloten bij de ko
mende proefnemingen op de
Marshall-eilanden dieren op de
oorlogsschepen te gebruiken om
de uitwerking van de bom op le
vende wezens te bestudeeren.
Nog dit jaar 6.000 ton tankruimte
wil tegenover dat wereldforum
zuiver blijven staan. Geen voor
deel ten koste van 't recht. En
het wereldgeweten klopt aan.
als er iemand in dit opzicht
dreigt te struikelen.
Het wereldscheepje is uitge
varen, naar open zee. Stuur
man is de eerlijke wil om het
.men te .vinden. En kapitein
is, wat heel de menschheid als
recht en waarheid beschouwt.
Wij wenschen het een goede
•eis! Red.
De Vlissingsche olieraffina
derij heeft in de afgeloopen
jaren een zware tol betaald,
mar de beschieting van No
vember 1945 zette de kroon wel
op het verwoestingswerk.
Inmiddels kwam ook het wa
ter door de stukgebombardeer-
de sluizen binnen stroomen en
daar de toch al lichte dijk, die
om de terreinen licht door een
bomtrachter onderbroken was,
kon het water ook van onder
zijn vernietigend werk begin
nen.
Het is moeilijk een beeld te
;even van de verwoestingen en
door de vliegtuigen èn door het
water verricht.
Wanneer men als leek eens
langs al deze verwoestingen
loopt, lijkt het wel het beste
de heele zaak te sloopen en al
les nieuw op te bouwen.
Gelukkig is het echter niet
zóó erg. Nu het water verdwe
nen is en de terreinen reeds
gedeeltelijk schoon gemaakt
zyn, blijkt wel dat er nog heel
wat gerepareerd kan worden.
Van de 50.000 ton tankruim
te, die op het fabrieksterrein
stond, is er plm. 20.000 ton to
taal verwoest. Evenals de 50000
ton opslagruimte achter de
buitenhaven, hiervan kan ook
plm. 30.000 ton gerepareerd
worden in dit jaar. Mits, en
daar komt het, als er arbeiders
zijn en de materiaalaflevering
wat vlotter geschiedt.
Hier hangt haast het heele
herstel op. Immers, de weinige
arbeiders, die er thans zijn,
kunnen onmogelijk in deze ver
woesting een normalen gang
van zaken vestigen.
Het arbeiderstekort ligt weer
aan de woningruimte. Zoolang
er gen betere woningtoestan
den geschapen worden zal dit
voor alle werkgevers in Vlis-
singen een probleem blijven.
We denken o.a. aan „De
Schelde", die ook nog plm. 1000
arbeiders tekort komt.
Toch, de directie van de Vlis-
mar zit niet stil en ze heeft
goede hoop nog dit jaar 60.000
ton opslagruimte hersteld te
krijgen.
Eveneens zullen er pogingen
gedaan worden om het tank
schip, dat in de buitenhaven
onder water ligt, te lichten.
Het zal echter lang geen kin
derachtig karweitje zijn om dit
8000 ton metende tankschip
boven water te krijgen en weer
te herstellen.
Wanneer dit echter aan het
eind van dit jaar allemaal in
orde is, heeft de Vlismar weer
een behoorlijke capaciteit be
reikt en kunnen de gegadigden
weer voorzien worden van ver
schillende artikelen, zooals:
benzine, petroleum, teer, ver
schillende praeparaten en niet
te vergeten asfalt, dat ook heel
belangrijk is voor den opbouw.
Maar er komt nog iets kij
ken eer het zoover is.
Vroeger kwamen de tankers
met hun plm. 12.000 ton ruwe
olie tot voor de steigers van
de Vlismar en werdén leegge
pompt. Nu zijn echter de ha
vens verzand en bovendien lig
gen er in de buitenhaven nog
bij den ingang de schepen door
de Duitschers tot zinken ge
bracht om dienst te doen als
versperring.
Naast andere betrokkenen
zit ook de Vlismar met deze
kwestie en niet eerder kunnen
de schepen de havens weer bin
nen of de obstakels moeten ge
licht worden en de havens uit
gebaggerd.
De bedoeling is dat er in de
buitenhaven tusschen de wrak
ken een geul gebaggerd wordt
waardoor het met voorzichtig
manoeuvreeren mogelijk is de
haven binnen te komen.
Dit geldt natuurlyk voor de
groote schepen.
Zoo zijn er voor de Vlismar
nog tal van moeilijkheden weg
gelegd, maar ze zijn er om
Weer boter
Met ingang van 3 Maart zal voor-
loopig tot nader aankondiging be
halve aan kinderen van 0 t. en m
4 jaar ook aan oudere personen
wederom boter worden verstrekt.
De eerste groep behoudt haar nor
male rantsoen van 250 gram per
14 dagen, de overigen krijgen in
dezelfde periode de 125 gram toe
gewezen.
Eveneens van 3 Maart at zuilen
veehouders-m eik-leveranciers op
hun bonnen van margarine boter
ontvangen. Op bonnen van vet
krijgen veeliouders-melkleveran-
ciers uitsluitend vet.
Penicilline aangekomen
Een billioen eenheden penicilline,
door het Amerikaansche Roodo
Kruis geschonken aan het Neder
landsche Roode Kruis zijn per
vliegtuig op Schiphol aangeko
men.
De penicilline werd een maand
geleden door vertegenwoordigers
van het Amerikaansche Roode
Kruis in Holland aangevraagd,
voor het geval, dat besmettelijke
ziekten zouden uitbreken.
De penicilline zal via het Rijks
instituut voor de Volksgezondheid
te Utrecht verdeeld worden over
14 depots hier te lande.
overwonnen te worden.
Zooals we reeds gezegd heb
ben, hangt het voornamelijk
af van het aantal arbeiders,
hoe het tempo van den opbouw
van dit bedrijf zal zijn.
Voor de arbeiders is het ech
ter ook niet gemakkelyk, want
de benoodigde werkkleeding is
heel moeilijk te verkrijgen.
Laarzen zijn hier haast on
misbaar, maar toch moet het
werk gedaan worden met de
weinige paren die aanwezig
zijn.
Voor Vlissingen en haast
heel Nederland is het echter
van groot belang dat dit be
drijf weer in werking zal ko
men, want het kan vele kost
bare materialen verschaffen
voor den opbouw van ons va
derland, een opbouw, die in een
zoo snel mogelijk tempo moet
geschieden.
Toenemende wind. Matige,
aan de kust tijdelijk krachtige
wind tusschen West en Noord,
toenemende bewolking, nu en
dan regen. Aanvankelijk nat
met sneeuw of hagel, tamelijk
koud.
Zon onder: 18.0S; op: 7.40.
Maan op: 00.08; onder 10.17.
Laatste kwartier: 24 Februari.