VRIJE STEMMEN
Musseri voor den Raad van Cassatie
DAGBLAD VOOR ZEELAND
NUCHTER OORDEEL
GEWENSCHT
Hij is nog steeds arrogant
DE NIEUWE BONNEN
De Nederlandsche voorstellen in
Indische oogen
Tribunaal Goes
HET WEER
Donderdag
21 Februari 1946
Ze JAARGANG
AIs. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma. Hoofdredacteur: J. Koebebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2. Tel, 2163. Gironummer 410352
Uiteraard ontvangt de re
dactie van een dagblad veel
brieven. Dit is op zichzelf een
verheugend verschijnsel, want
het bewijst, dat er contact tus-
schen lezer en redactie bestaat.
Vaak wordt er in zulke brie
ven, wat men zou kunnen noe
men, gekankerd.
Ons volk, en speciaal ook de
Zeeuw, is critisch van aard en
dit is een zeer gelukkige om
standigheid.
Toch moet men critiek niet
tot in het eindelooze doorvoe
ren. Constructief denken, nuch
ter oordeelen is altijd, maar ze
ker in onzen tijd, hard noodig.
Dat de geëvacueerden het
niet gemakkelijk hebben, is ge
noegzaam bekend. De bezetter
heeft veel leed over ons ge
bracht en de gedwongen eva
cuaties waren daar, wat Wal
cheren betreft, een niet gering
deel van.
Doch ook de evacuaties na
de bevrijding stuitten op een
zeer begrijpelijk verzet.
Eén deze Walchersche ge-
evacueerden schreef ons een
brief, waarin hij gewag maakt
van het gezoek van het Ame-
rikaansche Roode Kruis op
Walcheren, Mr. G. Webster,
dat gepaard ging met een ex
tra uitreiking van jam en zeep
voor de oorlogsgetroffenen.
Dan zegt onze schrijver:
„De oorlogsgetroffenen van
Walcheren, „evacué's", welke
meerendeels op Zuid Eeveland
zitten, dus het dubbel aan den
lijve voelen, hebben in totaal
één „Extra bonkaart Roode
Kruis" ontvangen, een stukje
papier zonder meer! Hierop
kon men ongeveer 3 weken ge
leden een stukje toiletzeep ha
len waar dit te bekomen is we
ten de menschen die het weten
moeten ook niet!!
Bitter zegt de inzender, dat
de evacué's als een noodzake
lijk kwaad beschouwd worden
en van alles wat tot nog toe
naar Walcheren is gezonden,
verstoken zijn gebleven.
Wat betreft de toewijzing
van zeep, die alleen op papier
bestond, dit laten wij aan de
betreffende instanties over.
Dat deze het goed in de ooren
knoopen. Ons volk is wars van
beloften die niet gehouden wor
den en zeer terecht.
Toch wagen wij ook van on
zen briefschrijver een nuchter
oordeel.
De geëvacueerden hebben 't
moeilijk, er wordt onder hen
geleden.
Dat de schrijver spreekt van
'n noodzakelijk kwaad, spreekt
boekdelen. Zij die evacué's in
huis kregen, moeten beseffen,
dat deze menschen gedupeer
den zijn. Hier komt de naas
tenliefde in het geding, die he
laas nog maar al te dikwijls
ontbreekt.
De geëvacueerden missen
veel. Inderdaad. Doch zij die
bleven op Walcheren weten er
ook van mee te praten. Vraag
het, om maar een voorbeeld te
noemen, de Souburgers.
De strijd tegen het water,
dag in, dag uit, is daar iets
mee te vergelijken?
Hebben zy, die op Zuid JBe-
veland zaten, er een tijdlang
niet beter voorgestaan wat de
voedselpositie betrof?
En als de evacué's woning
moeilijkheden hebben, is dit op
Walcheren niet in even sterke
mate zoo?
Is het ooit geheel te peilen,
wat er in het afgeloopen jaar
op Walcheren is doorleden en
ISTERMORGEN ómtreekf 10 uur is een aanvang ge-
-j maakt met de laatste fase van de berechting van ir.
Anton Adrlaan Mussert, leider der N.S.B.
Be bijzondere Raad van Cassatie, het hoogste rechtscollege
der bijzondererechtspleging, was in het gebouw van den
Hooge Raad der Nederlanden aan het Plein te 's-Graven-
hage byeen gekomen om een oordeel te vellen over de ge
dragingen van Mussert tydens de bezetting.
Zooals men zich zsA herinneren,
werd Mussert na een proces, dat
twee dagen duurde, door het Bij
zonder Gerechtshof ie 's-Graven-
hage op 12 December 1945 over-
eemcomstig den eisch van den
Proc. Fiscaal, mr, J. Zaayer, ter
dood veroordeeld. Mussert, die
tijdens dat proces werd bijgestaan
door mr. C. R. C. Wijclcerheid
Bisdom, teekende tegen dit von
nis cassatie aan, welk cassatie
verzoek thans werd behandeld.
Als verdediger van Mussert bij de
behandeling van gisteren traden
op mr. C. R. C. Wijckerheld Bis
dom, te 's-Gravenhage en n
H. de Pont, ie Amsterdam.
Nadat om kwart over tien de Bij
zondere Raad van Cassatie, wel-
is samengesteld uit mr. H. Ha-
ga, president, prof. van Brakel,
mr. dr. Feber en prof. mr. Kra
nenburg als juridische leden; mr.
Tollenaar en mr. van Driest als
militaire leden en mr. H. van
Oort, griffier, alsmede de advo
caat-fiscaal prof., mr. Q. E. Lan-
gemeier achter de tafel heefi
plaats genomen, volgen eerst en
kele uitspraken.
Dan wordt Mussert binnengeleid,
keurig gekleed en geschoren. Hij
maaki een gezonden indruk er
kijkt op de hem zoo bekende ar
rogante wijze de volkomen bezet
te zaal in.
Mussert wist er niets van
Nadat prof. Kranenburg al
porteur de sententie van het
Bijzonder Gerechtshof heeft
voorgelezen en ock aan de an
dere gebruikelijke formaliteiten
is voldaan, stelt mr. Haga Mus
sert de vraag of hü wist, dat
de Duitscliers Nederland in Mei
1940 zouden binnenvallen.
„Weten deed ik het niet", al
dus Mussert, „maar na den in
val in Noorwegen moest hel
iedereen duidelijk zijn geweest,
djyfe de Cuitschers ook bij ons
zouden binnenvallen.
Ik had geen enkele relatie met
Duitschland" zegt Mussert dan,
doch de president leest hem een
verslag voor van een onderhoud
met een afgezant van Goebbels
waaruit duidelijk de plannen
der Duitschers bleek. Mussert
zegt dan, dat hü de Nederland
sche regeering niet had gewaar
schuwd omdat deze zeker was
ingelicht.
De ondervraging richt zich dan
op de aanbieding van de N.S.B.-
klok aan Goering. Mussert no-
tiveerde dit door te zeggen, dat
hij de hoop hqd Goering uit te
kunnen spelen tegen Hlmmler,
welke opzet overigens een volko
men mislukking werd. „De eeni-
ge steun, welke ik vond was bij
Reichscommissaris Schmidt", al
dus Mussert. „Maar achter ons
stond Hitler, die ons niets wilde
ontnemen. In hem had ik vertrou
wen. Hitier wilde in het Oosten
zijn uitbreiding hebben. Niet in
het Westen".
Dan vraagt mr. Haga: „Wist U
niet, dat Hitier vele beloften had
gedaan zonder ze ooit na te ko
men?"
Musserts antwoord is: „Men ver
telde zooveel propagandaverhalen
over Hitler, die ik niet kon geloo-
ven."
„Nadat Schmidt was vermoord
verloor U toen niet uw zelfver
trouwen?" was de volgende vraag
,Ik mocht toen het schip niet
"«-i-'"-" antwoordde Mus-
„Een verstandige
maatregel"
Dan brengt echter de president
een brief ter sprake van Mus
sert aan Seyss Inquart, waarin
hy zegt naar aanleiding van
den moord op Duitsche soldaten
in Januari 1943 te Haarlem: „Het
was een verstandige maatregeV
als repressaille Joodsche com
munisten dood te schieten. Wy'
moeten consequent doorgaan
voor eiedére natianaal-socialist
die valt: tien Joodsche commu
nisten".
Prof. van Brakel vraagt vervol
gens Mussert of hü een voorbeeld
kan geven waaruit zou blijken
dat hij ooit wel eens iets heeft
gedaan dat ten voordeele van het
Nederlandsche Volk, doch tege
lijkertijd ten nadeele van de
N.S.B. of Mussert zou kunnen
zyn. Mussert moet op deze vraag
echter een antwoord schuldig blij
ven.
„Zelfs toen U zag, dat Duitsch
land verloor heeft U vastgehou
den aan samenwerking met
Duitschland ten nadeele van Ne
derland" zegt prof. van Brakel
dan. Mussert onthult dan, dat met
hem over een atoombom ls ge
sproken door de Duitschers, zoo
dat hij dus altüd is bhjven ge-
looven in een Duitsche overwin
ning.
Op een vraag van mr. Haga zegt
Mussert: „De verhouding tusschen
Seyss Inquart en mij was van be
ginne af aan een gewapende vre
de".
Prof. Kranenburg krijgt dan het
woord en vraagt Mussent, of het
feit, dat hij den titel regent am
bieerde, wilde uitbeelden, dat hij
slechts tüdehjk de koninklijke
macht aan zich wilde trekken.
Mussert antwoordde daarop, dat
er geen beslissing te nemen viel
op dat moment. Hij wilde trach
ten, hoe dan ook, de macht over
het Nederlandsche Staatsappa
raat weer ln Nederlandsche han
den te brengen.
Dan mengt mr. Langemeyer zich
voor het eerst in de ondervra
ging en brengt wederom de ko
ningskwestie ter sprake. „Dacht
u werkehjk, dat Hitier ooit toe
gestaan zou hebben dat in Neder
land een referendum ovér de al
of niet terugkeer van de Konin
gin zou worden gehouden?" Mus
sert zeide, dat hij zich heel goed
een referendum had kunnen voor
stellen. Hitler had immers zelf
een referendum in Duitschland
gehouden."
„Een referendum van een heel
bijzonder soort", merkte daarop
mr. Langemeyer op.
Mussert verdedigt zich
Mr. Haga geeft dan Mussert ge
durende een half "uur de gelegen
heid zijn standpunt zelf uiteen te
zetten.
Hierna was het woord aan de ver
dedigers.
voor de eerste helft van de
3e periode 1946 (17 Febr. tot
en met 2 Maart 1946).
Nederlanasch Indiè
Moeilijke positie van Sjahrir
SOEKARNO en Hatta hebben toespraken gehouden voor
een volksvergadering te Pasoeroean. Hatta zeide, dat
de Indonesiërs bereid waren met andere volken samen
te werken op basis van honderd procent onafhankelijkheid.
Soekarno viel de Nederlandsche politiek aan, zeggende, dat
zü gericht is op her-koloniseering.
„De Hollanders voeren een politiek van verdeeling, verlei
ding en bedreiging, doch deze politiek zal zeker stranden",
aldus Soekarno.
Indië, waarvan de Ambonneesche -
een der voornaamste ls, alle.
aandacht verdienen. Hij gaf ten
slotte uitdrukking aan de „On-
schokbare trouw van de Ambon-
neezen aan Koningin Wilhelm!-
doorstreden? Daarom gelooven
wij, dat geen mensch, ook de
evacué's niet, de extra'tjes, die
de Walchenaren zoo af en toe
ontvangen, met afgunst zullen
nakijken.
Oorlogsslachtoffers zijn ook
de geëvacueerden, doch laten
zij er van verzekerd zijn, dat
zij gelukkig het een en ander
konden overslaan wat zij, die
bleven, te doorworstelen kre
gen. V.
Het blad „Rajat" constateert
een afnemende lust tot eommen-
tarieeren omdat de voorsteller,
minder ver gaan dan de dominion
status en nog te veel den ouden
geest ademen. „Niet wij, doch de
Nederlanders, gesteund door de
Britten, willen besprekingen om
tot oplossing van het geschil te
komen". Besprekingen geven ech
ter aan de Nederlanders de gele
genheid om hun positie volgens
het door henzelf geteekend char
ter der Vereenigde Volken uiteen
te zetten.
Rede van Sjahrir te Solo
„Merdeka" heeft de rede van
Sjahrir welke deze te Solo ge
houden heeft, gepubliceerd waar
in hij zeide: eenheid legt beper
kingen op, sluit zelfs de moge
lijkheid tot uitroeiing der contra
revolutionaire elementen niet uit"
en verder: „het leger mag zich
niet losmaken van de beginselen,
die in de grondwet vastgelegd
zyn, en dient zich verre te hou
den van fascisme". De staat dient
als element der democratie gebe
zigd te worden.
De Ambonneezon
Dezer dagen heeft luit.-gene-
raal S. H. Spoor, opperbevelheb
ber van het K. N. I. L., een dele
gatie van de Ambonneesche ge
meente te Batavia ontvangen. Het
hoofd van de delegatie richtte zich
tot generaal Spoor en verklaarde,
dat de Ambonneezen er volledig
op vertrouwden, dat de beloften,
tijdens den oorlog door de Ne
derlandsche regeering gedaan, na
gekomen zouden worden. Hy zei
de voorts, dat de Ambonneezen
gaarne loyaal en nuttig met de
Nederlanders willen blijven sa
menwerken.
Mete Kohy verzocht generaal
Spoor de Nederlandsche regeering
erop te wijzen, dat de belangen
rechten der minderheden in
Vervolg
Marinus Drijgers, timmer
man uit 's-H. Abtskerke, werd
in 1941 lid der N. S. B. Hij was
ook lid van den Volksdienst en
N. A. F. Ook colporteerde hij
voor Vova en was hij lid van
de Landwacht.
De Landwacht was velgens
verdachte een Nederlandsche
beweging.
Verdachte zegt, dat hij al
leen maar persoonsbewijzen
moest controleeren, maar dat
hij dit nooit gedaan had.
Mr. Vlaming betwijfelt dit.
Hij noemt verdachte .een der
grootste schurken, die tijdens
de bezetting rondliep.
Als reden, dat hij N. S. B.er
werd, gaf verdachte zijn slech
te maatschappelijke positie op.
Verdachte heeft o.a. een huis
zoeking verricht bij iemand, die
niet wilde „spitten".
Mr. F. W. Adriaanse las ver
klaringen van den predikant en
van den burgemeester voor,
waaruit blijkt, dat in het dorp,
voor zoover hun bekend is, nie
mand door verdachte was aan
gehouden-
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het koopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 603:
Algemeen:
051, 250 gr. jam, stroop enz.
052, 100 gr. cacao.
053, 100 gr. koffie.
054, plm. 112 gr. huish.zeep.
055, 2 doosjes lucifers.
Reserve:
B 15, 1 kg. aardappelen.
Bonkaarten LA, LB, LC 602:
A 08 melk, 1 y2 1. melk.
B 08, C 08, 3 1. melk.
018 aardapp., 2 kg. aardapp.
Bonkaarten KD, KE 603:
Algemeen:
551, 250 gr. jam, stroop enz.
552, 100 gr. cacao.
553, plm. 112 gr. huish.zeep.
554, 2 doosjes lucifers.
Bonkaarten LD, LE 602
D 08, E 08 melk, 5 1. melk.
518 aardapp., 1 kg. aardapp.
Tabakskaarten, enz.:
T 14, 2 rants, tabaksartike-
len (geen importcigaret-
ten).
V 14, 100 gr. choc, of suiker
werken.
X 14, 100 gr. choc, of suiker
werken.
Bovengenoemde bonnen kun
nen reeds op Vrijdag 22 Febr.
a.s. worden gebruikt, met uit
zondering van de bonnen voor
melk en aardappelen, waarop
eerst met ingang van Maan
dag 25 Febr. mag worden af
geleverd.
De lucifers op bon 055 en 554
Algemeen zullen in verband
met de bevoorrading van den
handel eerst in den loop der
week verkrijgbaar zijn.
Bij deelneming aan de maal
tijden van de Centrale Keukens
moeten aldaar de bonnen „020
of 522 vleesch" voor vleeseh
en „018 aardappelen" voor aard
appelen worden ingeleverd.
Uitspraak 5 Maart.
Francina Pieternella Water
man uit Goes. Zij had omgang
met leden van de weermacht,
zij was lid van den Volksdienst
volgde een spincursus in Gaas
teland en collecteerde ook voor
Winterhulp.
Mr. Vlaming las verschillen
de verklaringen voor. In brie
ven van verdachte heeft deze 't
over haar successen bij het aan
werven van N. S. B.-leden.
In een brief staat vermeld,
dat verdachte regelmatig in 'n
bunker met een Duitscher sa
menkwam. Men heeft een feli
citatiekaartje van Mussert ge
vonden, waarin hij verdachte
geluk wenscht met het a.s. hu
welijk.
De man van verdachte, S. G.
M. van Strien uit Goes was ad
ministrateur van de W. A_
Rectificatie
In ons blad van Woensdag
20 Febr. is onder de uitspraken
van het Tribunaal te Goes
vermeld, dat de heer J. van
Dalsen ontzet is uit de rechten.
Nader vernemen wij, dat er al
leen sprake is van ontzetting
uit het kiesrecht.
Vrij koud. Krachtige, Noorde
lijke wind, wisselende bewol-
ging. Nog regen, hagel of
sneeuwbuien.
Zon onder 18.04; op 7.43.
Maan onder 10.00 uur.
Laatste kwartier 34 Februari.