VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Ir. Soekarno is teleurgesteld
Waterramp te Almelo
15 FEBRUARI 1946
2e JAARGANG
NUMMER
Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma. Hoofdredacteur: J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2. Tel. 2163. Gironummer 410357
Naar een internationaal
HANDELSVERDRAG
Terwijl er in Amerika tel
kens weer groote onrust komt
door stakingen op allerlei ge
bied, en terwijl anderzijds groo
te werkloosheid dreigt te ko
men in vele landen, terwgl er
alom gebrek is aan de gewone
levensmiddelen en verdere be-
noodigdheden voor een regel
matig en verzorgd leven, ter
wijl alom groot gebrek is aan
woningruimte, terwijl vele in
dustrieën niet op volle kracht
kunnen werken uit gebrek aan
grondstoffen of kolen, terwijl
tallooze groote objecten onuit
voerbaar blijven omdat de mid
delen ontbreken om ze aan te
de wereld de economische en
vatten, terwijl aldus over heel
sociale werdeopbouw geremd
wordt door duizend belemme
rende factoren, zien vooruit
denkende menschen naar een
middel om heel dezen warboel
toch eindelijk eens geregeld te
krijgen, en niet meer elk land
apart te laten modderen met
de eigen nooden en de eigen
moeilijkheden, doch gezamen
lijk als menschheid de schou
ders te gaan zetten onder de
nieuwe opbouw van de samen
leving, waardoor elks bijzon
dere belangen en behoeften op
gevangen worden door de
groote menschengemeenschap,
waardoor men leeren zal, niet
meer als afzonderlijk volk over
deze problemen te denken, doch
als menschengemeenschap sa
men de groote vragen te gaan
beantwoorden zooals daar zijn:
1. Hoe voorkomen wij de werk
loosheid op eenig punt van
de wereld?
2. Hoe voorkomen wij werk
staking op eenig punt van
de wereld?
3. Hoe voorkomen wij tekor
ten aan eerste levensbe
hoeften op eenig punt van
de wereld?
4. Hoe regelen wg den onder-
lingen handel en de uitwis
seling van producten tus-
schen alle volken op heel
de wereld, zóó dat ieder doet
wat hij kan en krijgt wat
hij behoeft?
5. Welk internationaal lichaam
kan deze reuzentaak aan
vatten om van de mensch
heid één groot huisgezin te
maken, waar ieder werkt
voor allen, en ieder ont
vangt wat hij voor zichzelf
en de zgnen noodig heeft?
Nederlandsch Indie
Meer activiteit bij do Republikeinen
DR. SOEKARNO, „president" van de Indonesische Repu
bliek, en de Indonesische leiders by zyn hoofdkwartier
in midden-Java, zyn teleurgesteld door de Nederland-
sche voorstellen inzake de toekomst van Indonesië.
Volgens de eerste berichten,
Batavia bereikt hebben sedert .de
voorstellen Zondag aan de Indo
nesiërs overhandigd zijn, was Soe
karno's eerste opmerking: „Dit
beteekent geen verbetering".
Het algemeene gevoel was, dat de
Nederlanders de kracht van de
nationalistische eischen van on
afhankelijkheid onderschat had
den.
De vooruilzichten
Gistermorgen vroeg heeft Sjahrir
zijn „minister van openbare wer
ken", dr. Poetoehena, en den se
cretaris van Soekarno ontvangen
die beiden juist uit Djokjakarta
te Batavia waren aangekomen.
Voor de kabinetszitting, welke la
ter op den dag zou worden ge
houden, zouden de besprekingen,
gisterenavond tusschen sir Archi
bald Clark Kerr en Sjahrir ge
voerd, op de agenda staan. Tot
nog toe is geen persoonlijk com
mentaar van Soekarno aan Sjah
rir overhandigd. Vrijwel terstond
na ontvangst van den tekst der
voorstellen zijn Soekarno en Hat-
uit Djokjakarta vertrokken
voor een bezoek van een week
aan Oost-Java.
De intellectueele Indonesiërs te
Djokjakarta waren er niet var.
overtuigd, dat de regeeringsvoor-
stellen zeer veel verder reiken
dan de voorstellen, ln November
gedaan.
De tijdelijke oplossing
Het probleem, boven geschetst,
vindt een tijdelijke oplossing in
het werk van de Unrra, maar
nog zeer- gedeeltelijk en onvol
doende. De allerergste nood
wordt hier en daar gelenigd.
En elk volk moet dit werk
steunen wéAr het maar kan,
zooals ook elke nood op de
aarde door de Unrra wordt ge
zien; en naar vermogen wordt
er voedsel, kleeding en verdere
zorg gegeven.
Doch dit is feitelijk niet an
ders dan weldadigheid. Nood
zakelijk. Een Christelijke deugd
Doch onvoldoende. En princi
pieel niet gewenscht.
Er is meer noodig. Een de
finitieve oplossing van het pro
bleem.
Waar die te vinden?
De wereldhuishouding
De eenige blijvende maatre
gel die kan worden genomen,
is wat thans in een der onder-
deelen van de U. N. O. op touw
wordt gezet.
In de vergadering van de
Economische en Sociale Raad
van de U. N. O. heeft Winant,
de afgevaardigde van de Ver-
eenigde Staten van Amerika,
het voorstel geddan, in den
loop van dit jaar een Confe
rentie te houden "ovér den in
ternationalen handel en de in
ternationale bestrijding van de
werkloosheid. Hg kan van de
dreigende gevaren in deze din
gen op de hodgte zijn! Wordt
niet alom in Amerika gevreesd,
dat na een schijnbare opleving
straks een massale werkloos
heid zal komen? En die milli-
oenen werkloozen moeten toch
leven! En elders op de wereld
schreeuwt men om producten
voor den wederopbouw en ver
betering van levensomstandig
heden!
Winant ziet het juist: Hier
kan alleen internationale sa
menwerking redding brengen!
In zijn voorstel worden de
volgende punten speciaal ge
noemd:
1. Een Internationale overeen
komst voor het verkrijgen
en handhaven van een hoog
en stabiel niveau van arbeid
en economische activiteit.
2. Een internationale overeen
komst betreffende de bepa
lingen, beperkingen en dis
criminaties van den wereld
handel.
3. Het stichten van een inter
nationale handelsorganisa
tie als speciaal onderdeel
van de U. N. O.
Voorloopige discussie hierover
De afgevaardigde van Cana
da zei: dit is een goed plan!
Want de handel kan alleen
bloeien als men 't ziet als een
straat met twee-richtingen-
verkeer. Als een land probeert
er een één-richting-verkeer van
te maken, komt er een alge
meene ineenstorting der han
delsrelaties.
De afgevaardigde van Co
lumbia diende een amendement
in, waarin hg verzocht, speci
aal rekening te houden met die
landen, wier industrie nog in
een begin-stadium van ontwik
keling verkeert.
Ecuador vroeg om vooral op
internationale crises te letten.
Men zal verder alles overwe
gen. Het begin is gemaakt.
Red.
Schout bij Nacht Pinke
bevorderd
De opperbevelhebber van de
Koninklijke Nederl. Marine in
Nederlandsch-Indië, Schout-bij
-nacht A. S. Pinke, is met
ingang van 28 December 1945,
bevorderd tot Vice-Admiraal.
Intusschen zal binnenkort in ple
naire zitting het regeeringsvoor-
stel worden besproken tusschen
het „Republikeinsche Centrale
Nationale Comité" en de republi
keinsche „regeering".
Een republikeinsche woordvoer
der verklaarde dat de oppositie
partijen ln dit comité geleidelijk
meer op den voorgrond treden
Hij legde er evenwel den nadruk
op, dat onder de huidige omstan
digheden de republikeinsche „re
geering" geen actie zou onderne
men, welke de atmosfeer zou kun
nen bederven.
Het Werkcomité bijeen
Men verwacht, dat het Indonesi
sche Nationaal Werkcomité, dat
uit ongeveer 250 plaatselijke lei
ders bestaat, Vrijdag te Djokja
karta bijeen zal komen, teneinde
de Nederlandsche voorstellen met
betrekking tot het Indonesisch
„gemeenebest" in beschouwing te
(wij merken hierbij op, dat uit
het bericht niet duidelijk blijkt,
welk comité bedoeld wordt, het
centraal nationaal comité uit on
geveer 250 leden bestaande, dan
wel het werkcomité, hetwelk
slechts 17 leden telt. Ter toelich
ting zij vermeld, dat het centraal
nationaal comité het vertegen
woordigend lichaam van de „re
publiek" is. Uit en door dit li
chaam is een werkcomité ge
vormd. Soetan Sjahrir was de lc
voorzittefc van dit comité. De hui
dige voorzitter is mr. Sjafroedin
Prawiranegra.
Sjahrir naar Soekarno
De republikeinsche „regeering"
schijnt op het oogenblik de po
litiek te voeren de belangrijke
punten in de besprekingen met
de Nederlanders, eerst aan Djok
jakarta voor te leggen, voordat
zij eenig besluit neemt. Het voor
naamste resultaat van de repu
blikeinsche kabinetszitting van
gisteren was, dat Sjahrir zoo spoe
dig mogelijk een ontmoeting net
Soekarno zal hebben. Eenige voor
aanstaande republikeinen hebben
zich bereid verklaard de bespre
kingen met de minst mogelijke
vertraging voort te zetten.
teerde Tan Malaka in principe te
gen de besprekingen, die niet tn
overeenstemming zijn met „het
minimum program" en hij be
sluit: „we weten nog niet welke
wapens wij zullen gebruiken bij
de verdediging der vrijheid, maar
in het politieke, militaire, sociale
en economische verzet zullen wij
een uitgesproken revolutionnaire
geest toonen".
Bandoeng Hoofdkwartier
van Gen. Hawthorn
Het hoofdkwartier van de
Britsche divisie is heden officieel
te Bandoeng gevestigd, daar ge-
neraal-majoor D. C. Hawthorn
van Batavia naar Bandoeng
vertrokken.
Onze Marine in actie
De Mar. Vo. maakt bekend, dat
de Koninklijke Nederlandsche
Marine heeft deelgenomen aan
een zuiveringsactie ten Oosten
van Batavia. Hierbij vielen eenige
slachtoffers. De begrafenis heeft
met militaire eer plaats gehad.
H. M. Kruiser „Heemskerck"
heeft zoojuist met een groep me
disch personeel van het Neder-
landsch-Indische leger aan boord
Batavia verlaten.
H. M. „Jan van Brakel" heeft
met de mijnenvegers „Tholen'
„Walcheren", „Wieringen", „IJs-
selmeer", „Voorne", „Overi'lak-
kee"„ „Duiveland" en „Schok
land", Batavia verlaten na de
taak in de baai van Batavia ten
uitvoer gebracht te hebben. De
ze oorlogsbodems zijn nu op weg
naar Parepare (Celebes), waar
een mijnenveld moet worden op
geruimd.
De Parlementaire commissie
In gemeenschappelijk overleg
hebben de leden der Sociaal-
Democratische Eerste en Twee
de Kamerfracties besloten zich
te onthouden van persoonlijke
deelneming aan de del _Atie
van het parlement naar Neder
landsch Indië. Van de zijde dier
fracties wordt erop gewezen,
dat reeds de leden der Vrijzin
nig-Democratische fracties in
^eiyken zin ,!n. afwijzend stand-
punf fiëlfbèn ingenomen en dat
dit standpunt gedeeld wordt
door de leden der Christen-De
mocratische Tweede Kamer-
Fractie, alsmede door enkele
niet tot een bepaalde fractie lie
hoorende Tweede Kamerleden
die inmiddels echter tot de Par
ty van den Arbeid zyn toegetre
den. Het besluit kan derhalve
worden beschouwd als een be
slissing van de parlementaire
van de Par-.
vertegenwoordiging ve
tij van den Arbeid.
Tan Malakka:
Conditio sine qua non
„Wy willen slechts onderhande
len nadat de Indonesische on
af hankeiykheid volledig erkend
Is," zoo schrijft Tan Malaka, lid
van het werkcomité van het
volksfront ln het repblikeinsche
blad „Rajat". Als deze voor
waarde niet wordt aangenomen,
zullen wy ten hevigste protes-
teeren."
Tan Malaka komt dan met het
volgende naar voren, zonder het
welk volgens hem, onderhande
lingen onmogelijk zijn: le. Het
terugtrekken van de Britsche en
Nederlandsche strijdkrachten; 2e.
Het vrijlaten van Pemoeda's en
politieke gevangenen; 3e. Het ont
binden van de Internationale ge
rechtshoven".
Malaka verklaart „als dit pro
gramma niet door de regeering
wordt geaccepteert, zal het volk
zelf de politiek van het volks
front bepalen". Tenslotte protes-
WEERSVERW ACHTING GEL
DIG TOT VRIJDAGAVOND.
Zwakke of aan de kust matige
wind tusschen West en Noord-
West met op vele plaatsen aan
vankelijk nog mist of eenigen
het weer. Temperaturen oploo
pend tot 6 8 graden Celsius
lichten regen. Later verbetert
Thans achten genoemde leden
hun uitzending niet opportuun.
Zij blijven van meening, dat deze
uitzending ten aanzien van de te
Batavia gehouden besprekingen
vertroebelend zal kunnen wer
ken. Naarmate de commissie
meer representatief zou zijn voor
de Kamer In haar huidige sa
menstelling, zou dit ongewenschte
effect toenemen.
Bovendien moet er in dit verband
op worden gewezen, dat zelfs
de .meest nauwkeurige afspiege
ling van het beeld der thans zit
tende Kamer niet de verhoudin
gen in het Nederlandsche volk
juist zal weergeven.
H.M. DE KONINGIN
inspecteert oorlogsbodems
H. M. de Koningin heeft de tor-
pedobootjager „Evertsen" en hel
fregat „Johan Maurits", die ge
meerd liggen in 't steenen hoof dl
in het Westerdok van de Holland
Amerika Lijn, in de Amsterdam-
sche haven geïnspecteerd.
Er heerschte groote bedrijvig
heid op het steenen hoofd. Eve-i
voor tien uur marcheerde 40-
ruischloos op rubberzooien e:.-:»
compagnie Koninklijke Mariniers,
voorafgegaan door de mariniers
kapel der Koninklijke Marine,
onder leiding van adjudant Stein-
roth, de kade op, waar de man
schappen zich opstelden als eere-
wacht voor de „Evertsen".
Om klokslag tien uur arriveer
de H. M. de Koningin in gezel
schap van baronesse van Harden-
broek, dame du palais, haar ad
judant luit. ter zee le kl. H. v
W. Goossens en den kapitein-vhe
ger R. J. E. M. von Zinnicq
Bergmann.
Onder de enthousiaste begroe
tingen van het publiek stapte Ha
re Majesteit uit den Koninklijken
wagen, waarna de marine-kapeL
het Wilhelmus inzette. Daarop in
specteerde de Landsvrouwe de
eerewacht. Gedurende ruim 15 mi
nuten onderhield zij zich met een
viertal A. R. O.-mariniers van de
compagnie, waaronder L. H. M.
Willems uit Maastricht, wien zij
o.a. vroeg haar iets te vertellen
over zijn ervaringen bij de op-
marsch van het negende Ameri-
kaansche leger in Duitschland,
waarbij hij in 1944 heeft gediend.
Toen zij zich aan boord van de
„Evertsen" begaf om twintig mi
nuten over tien, stond de voltal
lige bemanning van ongeveer 230
man aangetreden. De Koninklijke
standaard vloog in top en ont
vangen met vol ceremonieel,
schreed H. M. de Koningin door
dubbele valreepsgasten, aan boord
Hier werd zij ontvangen door vi-
ce-admiraal G. W. Stüwe, com
mandant van de Zeemacht Ne
derland en door den commandant
van de „Evertsen", luitenant ter
zee le klasse G. Küller.
Later snerpte aan boord van
het fregat „Johan Maurits" het
bootsmansfluitje en ging de be
manning in de houding staan. Be
geleid door den commandant, den
luit. ter zee le kl. J. H. P. van
Roosevelt, betrad de Koningin
het schip, dat zij eveneens in zijn
geheel inspecteerde. De „Maurits"
vertrekt via Engeland naar West-
Indië voor opmetingen op de ri
vieren van Suriname en voorts
voor vlagvertoon ln Zuid-Ameri
ka. Deze reis zal een jaar duren.
Nadat de Koningin het schip
./eer verlaten had, heeft zij nog
eenigen tijd gesproken met den
oud-Atjehstrijder S. van. der Meu-
len M.W.O., en terwijl de beman
ningen van beide oorlogsbodems
aan dek stonden aangetreden,
schalde het „Léve de Koningin"
langs de kade en over de schepen.
Onder toejuichingen van het nog
steeds aanwezige publiek vertrok
Hare Majesteit per auto.
Het Koninklijk bezoek had ln
het geheel twee uur geduurd.
DE SITUATIE in Almelo
begint als gevolg van de
overstroomingen critiek
te worden. In de stra
ten staat op sommige punten
ruim VI* meter water. De voed
selvoorziening baart zorgen en
ook de gas- en electriciteits-
voorziening stuit op groote
moeilijkheden.
De burgemeester van Almelo
maakt bekend: In Duitschland
en ook in Nederland zijn diver-
dijken doorgebroken. Ook van
het kanaal AlmeloNordhorn
en van de Dinkel. Deze samen
loop van omstandigheden bracht
een ramp over Almelo. Duizen
den kubieke meter water stroo
men naar het laagst gelegen
deel van Twenthe, waarvan Al
melo het middelpunt is. Het ge
meentebestuur van Almelo doet
alles wat in zijn vermogen ligt
en het wordt daarbij geholpen
door de geheele bevolking. Er
heeft kans bestaan op doorbraak
van het Twenthe-Rijnkanaal.
Dank zij het spontane optreden
van de, Almelosche werkers is
Jit dreigend gevaar bezworen.
De Almeloers maken er van
wat er van te maken is. Ieder
een werkt mee. Het gebrek aan
auto's en booten belemmert de deze stad.
hulpverleening. Er is ingesteld
een centrale post voor nood-
evacuatie, gevestigd in de H.
B.S. Het hoofdbestuur van het
Nederlandsche Roode Kruis
heeft ambulance-wagens gezon
den.
Ook het leger helpt waar het
kan. Een afdeeling genie en pi
oniers, ter sterkte van 150 man,
is met booten en auto's gearri
veerd. Ook heeft men nu de be
schikking gekregen over rub
berbooten en 20 pontons. De
brandweerinspectie heeft auto's
en honderd man gezonden. Al
deze hulpkrachten zorgen voor
evacuatie en voedselvoorzie
ning. Het Roode Kruis doet
moeite om 2500 voedselpakket
ten, ieder van 12.000 caloriën te
zenden hiertoe door het Ameri-
kaansche Roode Kruis ter be
schikking gesteld.
Gistermorgen is een tiental
wagens van het Nederlandsche
Roode Kruis met veertig ton le
vensmiddelen vanuit den Haag
naar het ondergeloopen Alme
lo vertrokken, teneinde te voor
zien in de momenteel zeer
schaarsche voedselpositie vaa
