VRIJE STEMMEN Manouilsky böijff bij zijn eisch I Winterpeenkweekers ernstig gedupeerd! VOLKSHUISVESTING IV. Ordening der bouwnijverheid In de jaren na den eersten wereld oorlog hebben wij op het gebied van den woningbouw' veel ervaring opge daan; in menig opzicht hoe het niet moet. Ook toen was er een ernstig te kort aan woningen en de drang tot w'oningbouw zeer groot. De materia len, die in onvoldoende hoeveelheid be schikbaar waren, werden in onderlin ge concurrentie opgekocht en diver se ondeugdelijke materialen werden in den bouw verwerkt. Wegens het tekort aan geschoolde bouwvakarbeiders wei den deze als een soort handelsobject gebruikt. Het meerendeel van de nieuw ge bouwde woningen was min of meer ondeugdelijk en de bouwkosten wer den op deze wijze abnormaal en onver antwoord hoog. De financieele exploi tatie werd zeer hoog en de onderhouds kosten overschreden reeds vrij spoedig het normale. Vele gemeenten en woningbouwver- eenigingen zuchten thans nog onder de financieele consequenties, terwijl bovendien uit een oogpunt van volks huisvesting en volksgezondheid de re sultaten niet bevredigend zijn. Dergelijke bezwaren zullen voor de toekomst alleen ondervangen kunnen worden door een strenge en rechtvaar dige centrale ordening der bouwnij verheid. Vanzelfsprekend zal hierbij een sterk decentraliseerde uitvoering niet ge mist kunnen worden, waarin gemeen telijke en regionale besturen worden ingeschakeld en ruimte overblijft voor het particuliere initiatief. Indien men van overheidswege lan delijke, regionale en gemeentelijke be hoefte-plannen opmaakt, kan aan de hand hiervan jaarlijks het beschikbare bouwmateriaal worden verdeeld en toegewezen. Er moet streng op worden toege zien, dat alleen met deugdelijk mate riaal gebouwd wordt en voor de bouw vakarbeiders moet een behoorlijke en bindende loonregeling tot stand ko men, zoodat concurrentie en opbieden, evenals ifij de materialen, mogelijk is. Alleen op deze basis kan een goede woningbouw en een aan de eischen voldoende volkshuisvesting worden verkregen. NEDERLANDSCHE AANKOOP van sigaretten in de Vereen. Sta. en De heer Polak, van het rijksbureau voor tabak, en de heer A. J. Blok, di recteur van de Haagsche sigaretten import Mij, zijn via Engeland uit New York per vliegtuig naar Nederland vertrokken. Zij hebben onderhandelin gen gevoerd met Amerikaansche of- ficieele personen uit de tabaksindu strie. De heer Polak verklaarde, dat zij niet zooveel hadden kunnen koopen als zij hadden gewenscht, daar de regeering een ander gebruik maakt van haar dollarvaluta en dat hij hier was om afspraken te maken over den aankoop van tabak voor het maken van Nefderlandsche sigaretten. Hij voegde hieraan toe, dat het een of anderhalf jaar zou kunnen duren voordat de Ned. Indische productie (Sumatra) weer op haar vooroorlogs peil is gebracht. De heer Blok zeide, dat het verbruik van sigaretten in Nederland nu 30 pcc van het vooroorlogsche aantal, 5.5 billioen, bedraagt en dat de Neet. re- geering een half jaar geleden 300 mil- lioen Amerikaansche sigaretten had gekocht, die inmiddels verbruikt zijn. VERHOOGING PRIJZEN VLEESCH in BLIK Ter verkrijging van een juistere verhouding tusschen de prijzen van versch vleesch en die van vleesch cn vleeschwaren in blik, zullen met in gang van Maandag 11 Februari a.s. de prijzen van geïmporteerd vleesch in blik en vleeschwaren in blik wor den verhoogd. De basis waarop-de prij zen van vleesch werden berekend, was voor den inkoopprijs voor den detail list f 1.05 per kg. cn voor den verkoop prijs voor den detaillist f 1,40 per kg. Deze prijzen worden titans vastgesteld resp. op f 1.60 per kg. en f 2 per kg. VERKIEZINGEN 17 EN 24 MEI De verkiezingen voor de Tweede Kamer zullen op 17 Mei a.s. gehouden worden en die voor de Provinciale Staten op 24 Mei. Zooals men weet, was aanvankelijk het plan de beide stemmingen op ê4n dag te houden. De Tweede Kamer heeft echter anders besloten, redenen waarom de verkiezingen thans op twee verschillende data zijn vastgesteld. GAZELLE-FABRIEKEN GAAN MEER RIJWIELEN MAKEN De directie van de Gazelle-fabrieken te Dieren deelt het A.N.P. mede, dat het volledige machinepark uit Duitsch- land is terug gekeerd, zoodat, wanneet- de aanvoer van grondstoffen meevalt, zeer binnenkort de productie der Ga zelle-rijwielen hervat kan worden. ken zeker dat we dooie vissies-eters benne". En dan volgt een verhaal van een juffrouw, die ze woue „neme". Maar ze was te „link" en ze had 't door. Gelukkig voor d'r. Maar 'tis ge meen om met dooie visch te gaan leu ren. Als recept voor het visch keuren lean ik u het volgende aanbevelen. Men neme het beest met duim en vinger uit de kar, legge hem op den rand, en als je dan met je vinger op» zijn stère- tje drukt en ie „wiept", dan is ie goed. Doet ie niks, dan deugt ie niet. Smakelijk! CHEERIO. 2e JAARGANG NUMMK.R388 DAGBLAD VOOR ZEELAND Woensdag 13 Februari 1946 Algemeene Leiding: B. G. Kloosterziel cn S. L. Boerma. Hoofdredacteur t J. Koekebakker. Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163 Bestaat er een oorlogstoestand in Indonesië 1 Amerika tegen uitzending commissie De houding van China De bespreking van de Indonesische kwestie voor den Veiligheidsraad gaat voort. Manoeilski, de Oekrainische afgevaardigde, hield een rede, waarin hij ontkende, dat de Oekrainische brief omtrent Indonesië een interventie in de binnenlandsche aangelegenheden Groot Brittannië of Nederland zou beteekenen. De Indonesische kwestie, aldus zei- de hij, viel onder de bevoegdheid vai, den Veiligheidsraad en de volkeren der wereld zouden Bevins standpunt oeilijk kunnen begrijpen. Het was een feit, zoo zeido hij, dai Japansche troepen tegen dc Indo.ie siliis waren gebruikt. Dit was in strrjc met internationaal recht cn interna tionale moraal en daarom viel de situ atie in Indonesië onder de bevoegdheit van den Raad. Manoeilski bracht verder als argu ment naar voren dat door geen enkelt geallieerde overeenkomst in een der gelijk gebruik van vijandelijke troe pen in bezet gebied werd voorzien. Als Mr. van Kleffens wilde zeggen aldus verklaqrde Manoeilski, dat di Nederlandsche regeering bevoegd waf een dergelijk gebruik van vijandelijk' troepen Le maken, zou dit zeer ern stige gevolgen kunnen hebben. Hij trachtte voorts te bewijzen, dat er in Indonesië een oorlogstoestand be stond. Indien zulke omstandigheden geen interventie van den Raad reent- vaardigen, aldus Manoeilski, wat voor een geval zou dan volgens den Raad wél zijn interventie rechtvaardigen! Tenslotte drong Manoeilski er bij den Raad op aan, in deze kwestie een definitief besluit te nemen en wees hjj cp de resultaten van het niet nemen een beslissing door den Volken bond inzake Spanje. Hij stelde een resolutie voor, waar in werd gevraagd om een commissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van Groot Brittannië, de Vereen. Sta ten, de Sovjet Unie, China en Neder land, welke commissie naar Indonesië zou moeten gaan om te dezer zake een onderzoek in te stellen en vrede tot stand te brengen en verslag uit te brengen aan den Raad. DE .MEENING VAN STETTINIUS Deze legde den nadruk op de be langrijkheid van het recht tot onder zoek van den Raad en verklaarde, dat dit recht geen lichtvaardig ge bruik moest worden gemaakt. Een on derzoek zou slechts moeten borden in gesteld, wanneer in een bepaald geval de noodzaak daartoe was aangetoond, en de Oekraine was er niet in geslaagd dit geval te construeeren. Hij gaf uitdrukking aan het leed wezen van de Vereen. Staten over hel feit, dat het uitvoeren door Engeland van zijn verplichting had geleid lol gewapende conflicten met de Indone siërs, doch, aldus zeide hij, slechts wan neer de ledeu van de Vereenigdo Vol keren begonnen met eikandsis g-.ied. trouw aan te nemen, zouden vrede c>- vriendschappelijke betrekkingen tot stand gebracht kunnen worden. De beste hoop op oplossing van de kwestie in Indië was gelegen in de onderhandelingen, welke thans aan den gang waren tusschen Nederland en de Indonesische nationalisten. Stettlnius sprak de hoop uit, dat de besprekingen succes zouden hebben en tc oordeelen naar wat Mr. van Klef fens had gezegd, scheen het, dat aan de gewettigde verlangens van het In- lonesisclie volk tegemoet zou worden gekomen. Een commissie zou daarom geen zin hebben. De beste hoop op vrede wa3 gelegen '11 een succesvol besluit van de thans ondernomen handelingen, en het zou n-nstig zijn wanneer de Raad iets zou ioen, wat aan een succesvol resultaat n den weg zou staan. Hij was er niet oor, dat de Raad eenige actie zou mdernemen, ofschoon misschien de hoop uitgesproken zou kunnen worden dat het mogelijk zou zijn de ontwape ning der Japansche troepen tot uit voering te brengen. Daarom was hij tegen het instellen van eenige com missie van onderzoek. CHINA'S BELANG BIJ DEZE KWESTIE Wellington Koo, de Cliineesche afge vaardigde, zeide, dat China speciaal in deze kwestie belang stelde, omdaL er twee millioen Chineezen in Ned. Indië waren. Er waren ongevallen onder de Chineesche bevolking voorgekomen. Hij legde nog specialen nadruk op dé sympathieke houding van Mr. vaD Kleffens tegenover de nationalistische beweging in Indonesië. Overigens waren de Chineezen, dc verklaring van Bevin buiten geding latend, niet gekant tegen een commis sie, mits algemeene instemming zou bestaan. Overstroomingen in het Oosten des lands Dijk Schipbeek bij Colmschate doorgebroken. 3roote schade aangericht I-Iet zijn wel ontstellende berichten, lie ons uit het Oosten des lands be- eiken. Er heerscht daar watersnood, jii wat dat beteekent, weten wij Zeeu- ven, die zooiets in al haar verschrik- iting hebben meegemaakt, maar al te goed. Ons land, eerst zoo zwaar geteisterd door den oorlog, wordt htans weer ge slagen door de natuurelementen. Het meest ontstellende is wel, dat dc dgk Schipbeek bij Colmschate is doorgebroken over een lengte van 20 meter. Het water stroomt over de lan derijen in de richting van den IJssel. Vele boerderijen zijn geïsoleerd. Alles is in touw om menschen en vee te red den. Hoe goed kennen wij dat triestige beeld van een haastige vlucht voor den snel naderenden vloed. Oxe is, evenals' de gemeente Diepenveen, overstroomd. Het water is ook doorgedrongen tot. in de binnenstad van Deventer, Hen gelo en Enschedé. De verwoestingen, die het met kracht voortstuwende water aanricht zijn zeer groot. Bruggen bezwijken, telefoon- en telegraafkabels worden wegge spoeld. Deventer heeft geen telefoon verkeer mep Hengelo meer, de kabei is weggeslagen. Een correspondent van het A. N. P. beschreef dit alles en zeide, dat het MIDDELBURG Uitspraak Tribunaal In zijn zitting van 11 Febr. heeft het Tribunaal de volgende uitspraken gedaan Pieter Stomsche, koopman te Am sterdam, voorheen te Vrouwenpolder. Beschuldiging vervallen. P. J. Daalhuize, winkelier te Middel burg, een half jaav interneering, ver beurdverklaring van f 40.000 en ont zetting rechten. Eduard Vermast, oeslcrkweeker te Yerseke, ontzetting rechten en bevel tot onmiddellijke invrijheidstelling. F. W. Geldof, dienstbode te Seroos- kerke. ontzetting rechten. Jozina van Luyk, winkeljuffrouw onzetting rechten, bevel tot onmiddel lijke invrijheidstelling. lijkt op een rij dominosteenen, waar van er een een duwtje heeft gekregen Hoe hoog het water in den IJsse) wel was, blijkt uit het feit, dat ei- Maandagmorgen een stand van 7.05 meter werd geregistreerd. BENEDENSTAD VAN NIJMEGEN OVERSTROOMD. Ook de Waal voor Nijmegen is ab normaal snel gestegen door den hevi- gen regenval. Het verkeer langs de kade is geheel gestremd. Op sommige plaatsen kwam het water meer dan een meter hoog op de kade. Tengevolge van de vernielde huizen en borstweringen langs de kade kor liet water doordringen tot de lagei gelegen straten van de beneden-stad. NIEUWS IN HET KORT De algemeene vergadering van de U. N. O. heeft bij loiing de volgende leden van het Internationale Hof voor Justitie voor negen jaar gekozen: Basdevant. Frankrijk; Mac Nair Vereenigd Koninkrijk; Guerrero, San Salvador; Acevedo, Uruguav; Alvarez Chili. Voor zes jaar weiden gekozen: De Visscher, België; Alfaro, Mexico Vrijlof, Rusland; Hockworth, Veren. Staten. De eerste groep van 5000 Duit- schers heeft Silezië verlaten op weg naar de Britsche zone in Duiïschland. meldt de „Observer". Ongever 1.5 millioen Duitschers zullen worden ge- evacueerd. Binnenkort zullen er 8U00 Duitschers per dag Polen verlaten Dc Slovaaksche Quisling Dr. Tiso zal voor het nationaal gerecht te Bra tislava terecht staan. NIEUWE EN TWEEDEHANDSCH AUTO'S AANGEKOMEN Met het Engelsche stoomschip „Sa- myale" is uit Londen in Rotterdam een zending nieuwe en tweedehandsch vracht- en bestelauto's gearriveerd van verschillende merken, in totaal aan auto's en chassis 161 stuks, be stemd voor de Ned. regeering. Hieronder bevinden zich eenige autobussen, o.a. een vijftal z.g. dub beldekkers, d.w.z. autobussen met een verdieping erop. REIS PRINSELIJK PAAR UITGESTELD De toestand van Prinses Juli ana is langzaam vooruitgaand. In verband met de kans. dat H. K. H. niet op tijd hersteld zal zijn, is de reis ran het Prinselijk paar naar Denemai.cen, Zweden en Noorwegen, welke eind Fe bruari zou plaats hebben, echter eenigen tijd uitgesteld. GOES Naar men verwacht, zullen tegen het einde van deze maand de nood woningen in bouwplan III gereed ko men. Momenteel is men bezig met het aanleggen van rioleering- en gasbui- Op den hoek van de Wijngaard straat en de Zusterstraat liep een paard en wagen van bakker B. uit Kapelle tegen een paal. Het gevolg was, dat paard en wa gen kantelden. Met behulp van om standers werd het evenwicht weer her steld. Er vielen geen persoonlijke on gelukken voor. MIDDELBURG „Marjatta" Gisteravond had in het Schutters hof de opvoering plaats van Marjatta van Arie van der Lugt. De tooneelvereeniging „Reederij- ckers" uit Goes, die het stuk vertolk ten, mogen met voldoening terug zien 3p het zeer geslaagde spel dat zij naar voren brachten. Zulk een spel mag nog wel eens in Middelburg vertoond worden. Mis schien dat er vele Middelburgers nog heel wal mee leeren. VERTREKPLAATS AUTOBUSSEN De N.V. stoomtram „Walcheren", welke thans het geheele personenver voer op Walcheren en naar Goes in handen heeft, heeft haar kantoor op Jen Blauwéndijk en laat alle bussen met uitzondering van die naar Goes ballonwagcns enz. vanaf deze plaats vertrekken. Dit zou op zichzelf geen bezwaar zijn, ware het niet, dat daardoor dik wijls gevaarlijke situaties ontstaan. Vooral des avonds tusehen 5 uur en half zes is het daar een ware verkeers chaos. Er staat dan vlak bij den hoek Stationsstraat een aantal bellenwa gens, soms 5 of 6, aan den trottoir kant, en aan de kanaalzijde een vracht wagen die eveneens pasagiers opneemt Daar tusschen door wringt zich moei zaam het verkeer vanaf Poelendale- singel, richting stad cn Stationsbrug, terwijl bovendien vele peisonen heen en weer loopen om een plaatsje in één der bussen te bemachtigen. Staat het verkeerslicht op de brug op rood, dan staat er tenslotte nog een aantal wagens vóór de brug te wach ten Het is daar inderdaad een pnhoud- bare toestand en indien er niet spoe dig verandering komt, kunnen onge lukken niet uitblijven. De Blauwedijk, welke voor het door gaande verkeer een drukke weg is. is nu eenmaal geen geschikte plaats voor autobusstation. VLISSINGEN Het U. V. V.-team in Vlissingén Het lijkt ons wel gewenscht dit team, dat zooveel goed werk in Vlis singén verricht, eens te memoreeren. Het zijn op het oogenblik een 8-tal meisjes uit verschillende deelen van ons land. die geheel belangeloos Vlis singén willen helpen en niet alleen 'willen, maar dit ook werkelijk doen. Deze meisjes hebben op zich genomen VOOR DE VROUW WERP GEEN BROOD WEG Het voorlichtingsbureau van den Voedingsraad deelt mede: Is het aan de eene zijde verblijdend, dat vocfr vele het broodrantsoen toe reikend of zelfs ruim voldoende mag worden genoemd, aan den anderen kant is het bedroevend, dat men gaan de door stad en dorp, op straat, in en naast de vuilnisbakken, weggeworpen brood ziet slingeren. Terwijl de grondstoffen voor het brood schaarsch zijn en uiterste zui nigheid geboden is, gooien vele huis vrouwen zonder nadenken het overge schoten brood weg. Dat is zeker ten sterkste af te keuren. Het is ook niet noodig, want er zijn vele mogelijkhe den om ovex-geschoten, meestentijds oud brood, te gebruiken en hiervoor volgen dan ook eenige recepten, Paneermeel Oud bx-ood in dunne sneedjes snijden en deze op een emaille bord leggen, dat tjjdens het koken als deksel op een pan dienst doet. Of het brood in de dx-oge koekepan op een matig vuur langzaam laten uitdrogen. De sneden af en toe omkeeren om het uitdrogen te bespoedigen. Het uitgedx-oogde brood koud laten worden en het daar na fijn maken door het te malen of door net met een flesch op een stevig stuk papier fijn te rollen. Geroosterd brood Oud brood in dunne sneeden snijden en deze vlug in een droge koekepan op een matig vuur of in een warmen oven onder voortdurend omleggen x-oos teren. De wai'me boterhammen geven, dun beboterd met een hartig of zoet belegsel. Warme broodpudding (4 personen 5 sneden brood. 0.5 liter mell:, of water, 30 gram (4 afgestreken eet lepels) puddingpoeder, 40 gram (vier eetlepels) suiker, 40 gram (5 lepels) rozijnen, citroenschil of essence, vier eetlepels jam. De melk aan de kook brengen en ex- het brood, dat van de korst ontdaan is, in fijn maken. Het puddingpoeder en de suiker met uitlekwater van de rozijnen tot een papje aanmaken en gieten bij de kokende broodmassa. Wanneer de massa gaar is de pudding flink opkloppen, zoodat ze wat luch tig wordt. 'De uitgelekte geweekte ro zijnen en de citroenessence toevoegen. De massa overdoen in een ingevet stroopblik of warmen puddingvorm en de massa gedui-ende 15 min. „au buin Marie" koken (in een pan, waarin een bodem water aan de koek gehouden wordt). De i udding kort voor het gebruik opdoen en er een saus bij ge. m \axi met warm water aangemaakte jam. de Vlissingevs te helpen met' den schoonxxiaak van de vervuilde wonin gen. En wat ze doen, doen ze goed; vraagt u dat maar eens aan de men schen die door hen geholpen zijn! Toch schijnt er nog een misverstand te bestaan onder velen. Vex-schillende menschen denken n.l., dat deze hulp alleen voor zieken of invaliden is. Dc leidstei- heeft ons verzocht dit vool'al te willen zeggen, dat de hulp voor iedereen is. Ieder die hulp noodig' heeft mag die vragen en zal ze krijgen ook! Zijn er momenteel een 8-tal, den 25- sten Febxuari zullen er nog een 15 jongedames bijkomen uit het Noorden. Toeix we de dames eens een bezoek bracht en bleek wel dat ze hun werk met veel plezier deden en dat. ze het in Vlissingén heel best naar hun zin hadden. Zij zijn in een kamer van „Bethesda" heel genoeglijk geïnstal leerd en zullen zich gelukkig niet ver velen. „De 1-croon op het werk is wel de dankbaarheid van de menschen waar wc komen", vertelde de leidstei'. Wilt u zich opgeven voor hulp. dan kunt u dat doen bij de leidster van het team, die eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag van 10 tot 11 uur te be reiken is in het woningbureau, Spui straat 4. Ook mag er op attent worden gemaakt, dat de dames van 15 tot 25 Februari zullen pauzeeren en dat de leidster dan niet te spreken is. Millioenen kilo's dreii In ons blad van 7 Februax-i hebben wij xeeds gewezen op den zeer ernsti- geu toestand in de wintei-peenproduc- tie. Namens vrijwel alle kweekers van winterpeen in Waarde wordt de aan dacht nogmaals gevestigd op deze on houdbare situatie. Vele honderden andere telers op Rilland, Krabbendijke, Kruiningen en talrijke andere plaatsen in Noord- en Zuid-Beveland vex-keeren in dezelfde moeilijkheden. Wij laten hier het relaas van de kweekers uit Waarde volledig volgen. Op liet Zuid-Bevelandsche dorp Waarde houdt de laatste weken wel niets zoo zeer de genxoedo-en bezig als de kwestie der wintei-pcen. Dat is ooit geen wonder, want er dreigt een catastrofe. Wat is het ge val? Van oudsher houden de talrijke klei ne landbouwers te Waarde zich bezig met den teelt van winterpeen, ook wel wijnpeen genaamd, alsook met die van uien. Toen in het voorjaar van 1915 de actie „Zuid helpt Nooixl" op gang kwam en in het toen nog bezette deel van het land de honger als een scherf zwaard heerschte, hebben de menschen te Waai-de weer wijnpeen gezaaid. Im mers, zij wisten niet hoe het met der. uitzaai in bezet Nederland gesteld wa.< en zij wilden daarom zooveel mogelijk pioducecren. Van overheidswege i: nooit gezegd, dat zjj dit niet moesten doen. Het motto was zooveel mogelijk voedsel produceei-en ook met het oog op de geïnundeerde gebieden. Er was wel te weinig kunstmest en 1915 was wel een di-oog jaar, doch de kleine boer tjes te Waai'de hebben hun gewassen met groote liefde verzorgd. Ze zagen verlangend uit naar het moment dat ze met het rooien der peen konden beginnen en dus hun product zouden kunnen vei-koopen en te gelde maken Het was daarom een groote tegen- vallei-, dat men reeds in Augustus '45 jen verloren te gaan het i-ooien van wijnpeen van hooger- hand verbood. Begin September '45 mocht het x-ooien weer plaats vinden. Dat was een opluchting. Men meende nu het product van de hand te kunnen deen, doch helaas had men misgere- kend en niet zoo'n klein beetje ook. Reeds in de eerste dagen van Septem ber 1945 werd de aanvoer van peen op de veilingen (vex-koop moest via deze instellingen geschieden) verbo den. Van te gelde maken der voorraden kwam niets. Bewaren dus. Intusschen kwam de geldsaneering met blokkee ring e.d. Voor levensondei-houd waren de telers van wortelen aangewezen op Jen opbrengst van de door hen geteel de producten, doch zij konden en mochten die niet ver koopen. Had men nog eens een partij die van slechte bcwaarbaarheid was, dan bestond in theorie do mogelijkheid die af te leve ren, doch heel wat slechte partijen moesten toch bewaai'd blijven. Het verkoop- en afleveringsverbod bleef tot in Novembei- van kracht. Eindelijk ging het beti-okken Be- lrijfschap er toe over naar gelang van Je behoefte aan peen deze bij de vei- 'ingen af te roepen. Kleine hoeveelhe- len kon men af gaan leveren, doch net de feestdagen, tegen het einde van December en de vorstperiode in Ja nuari j.l. kwam de verlading practiscli geheel tot stilstand. De binnenlandsche consumenten hadden al zooveel peer te eten gekregen dat men ze beu ge worden was. Men wilde geen winter peen meer, doch verlangde andei-c gi-oenten als spx-uiten. witlof e.d. Ook na de voi-stperiode in Januari 1946 kwam er geen opleving in de vraag naar peen. De boei-en maakter zich daarover ernstig ongerust, want gi-oote hoeveelheden die niet houdbaax waren en x-eeds maanden geleden op geruimd hadden moeten zijn, waren gerot en dat beteekende flinke finan- cieele sti'oppen. Men werd ongeduldig en op menig veilingkantoor waar de tuinders zich vervoegden om hun peen kwijt te raken werd menig hartig woordje gesproken. Die veilingen moes ten zicli evenwel aan de instructies van hoogerhand houden. Zij konden alleen in Den Haag aandx-iugen op het spoedig nemen van maatregelen voor een vlotteren afzet. Zij hebben dat ook gedaan. Eindelijk had men in Den Haag ook wel ingezien, dat er veel te veel winterpeen waren en dus gaf men een groot kwantum voor export vrij. Dat gaf de telers meer moed doch het bleek al gauw dat re van dieu ex port weinig of niets zou komeu. Ter wijl de telersprijs voor prima peen f 6Sof f 71per ton was, schi-eef Je regeeriug aan de exporteurs voor, lat zij niet lager dan tegen f 120 per ton los geladen fi-anco Hollaudsche ?rens mochten vei-koopen. Aangezien Je exporteur bruto 10 pet. mag ver- lienen, bleek uit de prijsvaststelling van f 120.dat ook dc regeering nog een flinke winst wilde maken en we! een winst van ongeveer 50 pet. van Jen telex-sprijs. Groote wereldnond en toch geen export De x-egcering beepaalde tevens, dat liet naar Fi-ankrijk geëxporteei-d mocht worden, terwijl juist in Frank rijk de voedselvoorziening van dien xard is, dat men daar wellicht gaai-ne Je peen zou willen hebben. Naar Frankrijk mag men dus niet xxporteeren en naar andere landen k a n men dit bij de van regeex-ings- :ijde vastgestelde minimumprijzen van f 120.per ton niet, omdat b.v. de Belgische boeren de peen voor f 30. ot f40.per ton verkoopen en in En geland de maximum telersprijs f 67 lot f 75— per ton bedraagt. Als in een of an<Ier land nog peen geïmporteerd kunnen worden zal Bel gië ze wel daarheen expox-teeren. Aan gezien de afzet blijft stagneeren heeft het Bedrijfschap intusschen besloten, Jat de niet-houübare -winterpeen voor veevoeder verkocht mogen worden. Voor verkoop van deze voor men- ichelijke consumptie geteelde peen be stemd voor veevoeder draaien de vei lingen nu weer en de telers ontvangen een prijs van rond de f 30per ton. De peen, die niet langer bewaard kun nen worden mogen nu verkocht wor den, doch de andex-e peen blijven lig gen, wellicht in de hoop, dat men die nog voor menschelijke consumptie, het zijn in het binnen-, hetzij in het buitenland zal kunnen afzetten. Omdat het hier nog over veie mil lioenen kilo's gaat zijn de boex-en niet optimistisch. De grieven van de boeren zijn: 1. het ongemotiveerde x-ooiverbod in Augustus; 2. het ongemotiveei-de verkoop- en af- leveringsverbod in September, dat tot-diep in November duurde. Daardoor heeft men de gelegenheid flinke partijen peen van de hand te doen voorby laten gaan en heeft men de telers het beschikkingsrecht over hun product ontnomen en onthouden. Vex-der; 3. de ongemotiveerde afzetregellng van November met als gevolg aan voer der peen op de veilingen op oproep 4. de veel te hooge minimum export prijs, waarvoor expox-t mogelijkheid is en de ï'egeering te veel op de peen wil verdienen; 5. liet vrijgeven der niet-bewaarbare peen voor veevoeder, waardoor de telers aanzienlijke schade lijden om dat men slechts de helft'maakt van de pxijs voor consumptiepeen ep waardoor men de nog wel te be waren peen zoolang laat liggen dat deze straks ook alleen voor veevoe der verkocht zullen kunnen worden De telers meenen tevens; a. dat door de verantwoordelijke in stanties die rooi-, verkoop- en af leveringsverbod hebben afgekon digd resp. daartoe geadviseerd hebben ERNSTIGE FOUTEN zijn gemaakt, waarvan de telex-s de du pe zijn geworden en nog steeds worden b. dat de x'egeeringsinstanties aan de eene kant de telers het beschik- kingsi-echt over hun pi-oduct heb ben ontnomen teneinde daarmede te kunnen speculeeren en aan den anderen kant de boeren de lasten van deze mislukte speculatie laten dragen. De boeren meenen, dat nu de x-e geering het zeggenschap over dc voor raden reeds in Augustus 1945 op zich genomen heeft, de i-egeex-iug ook ver plicht is de boex-en op basis van de officieelc prijzen voor consumptiepeen schadeloos te stellen. Immers men kan niet beginnen in Augustus 1915 de geleide economie toe te passen en bij het verkeerd uitkomen daarvan af te stappen en in Februari 1946 als het x-eeds te laat is. den vrijen handel de zaak te laten opknappen en de boe- ren voor de aanzienlijke financieele stroppen te laten opdx-aaien. Nog veel minder begx-ijpen de boeren waax-onx het noodig is, dat nu reeds maanden lang kostelijk voedsel aan dc verx-ot- tiiig is prijsgegeven en nog steeds ligt te verrotten, terwijl men vooral de laatste dagen hoort van dreigende hon gei'snood en de slechte positie van de 'voedselvoorziening in vele landen. Ook in het voox-jaar van 1915 zijn ex- veel peen verrot, doch als vexontschul- diging daai-voor kon men toen nog het beperkte afzetgebied in bevrijd Neder land en de onmogelijkheid te expor- teei-en aanvoeren. Thans lean men geen enkel excuus laten gelden. De te lers te Waarde meenen. nu zich dit feit ten tweeden male voordoet, hier op in de pei-s de aandacht te moeten vestigen. Zij hebben zich, omdat hier- van hun beslaan afhangt, reeds tele grafisch tot den Minister van Land bouw gewend alsmede tot het Bedrijf schap en Hoofdbedrijfschap, waax-in zij duidelijk hebben laten uitkomen, dat zij voor het voedsel, dat verloren gaat, geen verantwoordelijkheid op zich nemen. Zij hebben telegrafisch op versnelden afzet en schadeloosstelling aangedrongen. Het zijn niet alleen de kleine boertjes op Waai-de, die zich in de omschreven positie bevinden. Ook die op talrijke andere plaatsen op Zuid en NBeveland maken hetzelfdemee. Oplossing van deze peenkwestie is dus een specifiek Zeeuwsch belang en geenszins een locale zaak, die alleen Waarde aangaat.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1