VRIJE STEMMEN De Russische aanklacht in Neurenberg DE TOESTAND OM IND1E WALCHEREN HERRIJST I TWEE HOOPVOLLE PROEF- STEMMINGEN Het persoverzicht van de Neder landsche Volksbeweging zendt ons een overzicht van twee peilingen van de Nederlandsche volksgezindheid. De eene geeft een antwoord op de vraag, hoe ons volk vermoedelijk kie zen zal bij de aanstaande stembus. De ander tracht te weten te komen, wat ons volk denkt van Indonesië, Als antwoord op de eerste vraag wordt gevonden, dat de op te richten Partij van den Arbeid vermoedelijk •15 pet. der uitgebrachte stemmen zal verkrijgen. Volgens de tweede peiling zou 70 pet. der ondervraagden van oordeel zijn, dat er een belangrijke verster king moet komen van den Indonesi- schen invloed. Ziehier een kort overzicht der beide onderzoekingen. Verkiezingen Het Ned. Inst, voor Publieke Opinie hield een proefverkiezing (Het Parool, 1 Februari). Het resultaat was: Kath. Volkspartij nog vaak aangeduid ais R.K. Staatspartij 27 S.D.A.P20 Ned. Volksbeweging II Partij van den Arbeid 10 '1 Anti-Revolutionnairen 9 Christelijk Historischen 6 C.P.N6 Vrijzinnig Democraten 3 Liberalen 2 '7r Combinatie Chr. partijen 2 Links Secialistische partij 2 r/o Chr. Democratische Unie 1 Rechtsche Chr. partij 1 Opmerkerkelijk is, dat 10 pet. van alle ondervraagden opgeeft op de Par tij van den Arbeid te willen stemmen, alhoewel deze partij als zoodanig nog niet bestaat. De partijen en de Ned. Volksbewe ging die de oprichting van de Partij van den Arbeid voorbereiden, veree- nigden bij deze proefverkiezing 45- pet. van alle uitgebrachte stemmen op zich: S.DA..P20 N.V.B11 Partij van den Arbeid 10 Vrijzinnig Democraten 3 Chr. Democratische Unie 1 45 De Nederlandsche Volksbeweging staat hier onder de politieke partijen gerangschikt. Daai-bij dient opgemerkt te worden, dat een deel der onder vraagden deze keuze aanduidden als „Partij van de N.V.B." e.d., een ander deel echter noemt kortweg de ,,N. V. B.". Indonesië Het Gallup-onderzoek van de Ned. Stichting voor Statistiek, afd. Opinie onderzoek inzake Indonesië, doet zien, dat de mannelijke Nederlanders zich voor 84 pet., de vrouwelijke voor 63 pet. een meening gevormd hadden. De verdecling der meeningen was als volgt. De resultaten wijzen uit, dat 70 pet. der ondervraagden een belangrijke versterking van den Indonesischen invloed wenscht, 11 pet. wil Indië ge heel onafhankelijk van Nederland zien, terwijl 17 pet. de betrekkingen wil la ten zooais ze voor den oorlog waren. Voegt men de personen die b of c kozen samen, dan blijkt dus dat 81 pet der bevolking, voor zoover deze zich inzake het Indische vraagstuk een meening gevormd heeft, een nieuwen koers in Indië wenscht. Naar politieke gezindheid gegroe peerd zijn de cijfers: Belangrijke Verhouding venterklni, Indle onaf hankelijk Indo» N.V.B3 94 ViD12 S2 6 C.H.U17 79 4 S.D.A.P7 74 17 A.R21 73 1 Overige partijen S 73 19 R.K.S.P25 69 3 Geen partij 19 65 13 Lib- St. parts 41 57 2 C.P.N3 30 67 Op de vraag in hoeverre men ver sterking van den Indonesischen in vloed wenscht, was het antwoord: „Het blijkt, dat het den voorstan ders van een belangrijke versterking van den Indonesischen invloed met dit woordje „belangrijk" ook wel degelijk ernst is. Wel wil men dezen grooteren invloed vooral op het terrein der bin- nenlandscho politiek een rol laten spe len. Hel blijkt n.l., dat 65 pet. dezen invloed op het gebied der binnenland- sche politiek ook van doorslaggeven- den aard wil doen zijn; 26 pet. wilde zoo ver niet gaan, terwijl 9 pet. zich hier van een oordeel onthield. Op het gebied van buitenlandsche politiek is evenwel slechts 11 pet. voorstander van een doorslaggevenden Indonesi schen invloed, 77 pet. is daarvan in dit geval een tegenstander, terwijl 12 pet. zich hier geen meening gevormd bleek te hebben". REGEN, NIET LEUK, MAAR NOODIG 't Plast en plenst naar beneden; in de stad heb je er niet zooveel last van, maar kom je even op den weg, dan striemen de vlagen je in het gezicht. Natuurlijk, en cla's goed Hollandsch ook, sla je aan het mopperen. 't Valt ook niet mee in je jasje van enkele jaren oud, dat inplaats van regenjas meer aanspraak mag maken op den naam „zeef". Maar, als je dan even druipend als een poedel, wat beter doordenkt, snap je dat hoe meer het regent, hoe vlug ger ons kostbare land ontzilt zal zijn. En dat is méér waard dan een nat pak. Laat het maar regenen hoor! Hoe meer hoe liever; ik zit toch lek ker bij de kachel. CHEERIO. 2« JAARGANG NUMMER 386 DAGBLAD VOOR ZEELAND Maandag 11 Februari 1946 Hoofdredacteur J. Koekchakker. Redactie ea Administratie Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163 Bureau Middelburg i DAM 9. Rudenko schildert de Duitsche gruwelen Goering las een roman De Russische aanklager Rudenko had het woord in Neurenberg. Voor het eerst was de zaal weer gevuld. Zoowel Goering als Hess hadden een ■oman meegebracht en luisterden de monstratief niet naar wat er gezegd erd. Rudenko sprak over de slavendrij- ;r:j in het Oosten, in zijn rap port bevond zich een rede van Sauckel van 3 September 1912. was vervat. Sauckel maakte duidelijk dat van een half millioen Oekrainisehe meisjes, die naar het Reich moesten worden gezonden,-de beste in aanmer king Iconden komen om te worden ge germaniseerd. Want het is de wil van den Fiihrer, dat over honderd jaar 250 millioen Duitschers in Europa zullen leven. Rudenko maakte ook melding van de toestanden achter de frontlinie, door de Sovjet commissie van onder zoek uitgewerkt in een rapport. In de door de Duitschers ingerichte kampen, waren tienduizenden vrouwen en kinderen op den barren grond zon der eenige beschutting, die als dieren moesten leven. Hier waren, tienduizenden typhus- patienten, die door de Duitschers wer den gebruikt om de dorpen, die zij moeste^ ontruimen met deze ziekte te besmetten. Ook behandelde Rudenko een rap port over Auschwitz, dat in hoofdzaak overeenkwam met de Amerikaansche en Britsche rapporten, maar waarin de Russische aanklacht nog enkele minder bekende bijzonderheden, zooals de fabricage van zeep van de vergaste lichamen. S.S.-dolctoren floten vroolij- ke wijsjes, terwijl zij rondgingen onder de nieuwe transporten menschen aan te wijzen voor de gaskamers. Van elk transport van 1500 man werden er 1200 tot 1300 uitgezocht. Na ook de vernietiging van kunst schatten en fraaie steden als Smolensk en Poltawa te hebben beschreven, eischte dc aanklager in naam van vrede en veiligheid van de toekomstige wereld de doodstraf over de beklaag den. Het voorstel van Manoeilsky om een „commissie" naar Indië te zenden kan, al evenmin gunstig genoemd worden, als het voorstel van Poll in de twee de kamer. Commissies brengen het in den regel, in zulke gevailen althans, niet verder dan een rapport, dat en kel wrevel kan verwekken en die aan beide zijden ongemotiveerd wantrou wen te voorschijn zullen roepen. Trouwens het betoog van Manoeils ky was zeer zwak te noemen in ver gelijking met de verklaring van Be- Uit een brief van Dominee Niemöller Ik heb nooit hel Duitsche volk zonder onderscheid verantwoordelijk gesteld voor de misdaden van de nationaal-socialislen, maar ik heb telkens weer gezegd, dal wij geen recht hebben, alle schuld op de slechte Nazi's te schuiven en daardoor te doen, alsol wij onschuldig waren. Daarbij heb ik steeds erop gewezen, dat wij niet allen moordenaars, dieven en sa disten zijn, maar we hebben weinig ol niets gedaan om het verderf tegen 1e hou den en voor alles zijn vrij (d.i. de Kerk) tekort geschoten, want vrij konden onder scheid maken tusschen den verkeerden en den rechten weg. en hebben de menschen zonder ze te waarschuwen in het verderf gestort. Ik sluit mijzeli van deze schuld niet uit, doch ik schaar mij er iedere keer uitdrukkelijk ook onder, want ik heb ook gezwegen, waar ik moest spreken 1 Maar juist degenen, die niets gedaan en niets gewaagd hebben en niets beleden hebben, willen van schuld niet hooren, ter wijl ik onder mijn medegevangenen veel oprecht berouw heb gevonden en ook uit mijn eigen biltere en zalige ervaring weet ikhet is mijn schuld, mijn zeer groote schuld En dit juist met het oog op datgene, wat Duitsche broeders overtreden hebben tegenover deqenen, die tot ons eigen volk of tot een vreemd volk behooren. Dit moet ik eerst zeggen en wanneer dat niet aan het licht komt en we ons niet omkeeren en onszelf en onzen Heer bekennen, dat we een verkeerden weg zijn gegaan uit vrees en ongeloof, dan blijft de vloek op ons liggen en geen enkele profeet zal ons de troost Gods in onze verstoktheid verkondi gen. En wanneer wij nu, nadat wij de wereld vervuld hebben van ellende, bloed en lijken, van ruines en verwoesting, be ginnen met de ander zijn schuld voor te houden, kan ik slechts zeggen dat alles is maar een kleinigheid tegenover de groote last, die wij op ons geweten hebben ge laden, en dit zeg ik nadat ik twaalf dagen in Berlijn ben geweest, waar bijna geen vrouw is, die niet smadeliik behandeld is, en waar de engel des doods rondgaat, zooals nooit tevoren, behalve dan in Polen en in Westelijk Rusland „Waarom waren bijvoorbeeld in Dachau slechts 45 Evangelische geestelijken tegen over 450 Roomsch-Katholieke priesters Waarschijnlijk hebt u nog nooit een gas kamer van binnen gezien, of hebt u nooit voor het crematorium in Dachau geslaan, waar een kwart millioen menschen zijn ver brand. Neen, de Kerk heelt niet gezege vierd, maar is haar Heer en Heiland on trouw geweest, waar ze steeds zei„ik ken den mensch niet," zij wist wat er zich afspeelde en heeft gedaan of deze offers haar niet aangingen. Hoe kunnen wij het woord der Genade hooren, als we onze schuld niet willen zien, en ik vind overal menschen, die zichzelf rechtvaardigen door Ie zeggen„Het had me wel het leven kunnen kosten." of„Ik riskeerde er mijn positie en betrekking mee." „Nu zijn er talloozen, die vragen „Was het dan werkelijk zoo erg als de kranten het voorstellen?" En steeds weer antwoord ik slechts „Nee. zoo erg was het niet, het was alleen maar honderd maal erger Alle menschelijke verontschuldigingen loopen steods uit op de oude melodie „Bon ik mijns broeders hoeder „Neen. de Kerk heeft niet gezegevierd ze is tekort geschoten en doet dat nog steeds daar ze het gericht, dat om haar heen plaatsgrijpt, op de gelieele wereld toepast, doch niet op zichzelf. Ziet u, daarom qaat het en dat laat ik niet los terwille van de Kerk en van mijn arm gelield volk, opdat niemand de genade ontvalt, die ons nu nog. en misschien voor de laatste maal in dc geschiedenis van ons volk wordt aange boden. Men spreekt van hulpacties en men is gerustgesteld als er weer eén druppel op een heete steen is gevallen, men spreekt over de eenige ware leer van hel luthe ranisme en de noodzakelijkheid, dat men zich van de Calvinisten afscheidt, en meer dergelijke godslasteringen, maar men wil niet weten, dat Gods mes al op de keel vin, die het Engelsche standpunt op heldere wijze verdedigde. Er is inder daad veel aan te merken op Engelands houding in Ind. Wat Bevin verklaarde over het redden van de geïnterneerden is dit nog slechts zeer gedeeltelijk ten uitvoer gebracht. Maar inder daad zou het een ramp zijn, indien de Engelschen werden terug getrokken. Indien men Indië wil helpen, dan zal men niet moeten beginnen met nog een commissie naar Indië te zenden, maar kan men slechts aandringen bij degenen, die onderhandelingen voeren alle 'trachten in te spannen om een regeling te treffen. Eerste en Tweede Kamer zijn in co mité generaal bijeen geweest. De Ka merleden werd geheimhouding opge legd. Men kan slechts hopen, dat de geering althans zooveel heeft los gelaten, dat de heeren hebben afge- i van een reis naar d.e tropen! Overigens ontbreekt het niet aan gissingen over de voorstellen van de Nederlandsche regeering De „New York Times" meldt, dat de voorstellen o.m. zouden inhouden: zelfbestuur binnen het kader van het Koninkrijk met een status als een Britsch dominion, zonder recht van afscheiding; de Indonesiërs zouden ge heel gelijk gesteld worden met Neder landsche staatsburgers en eigen be stuur krijgen, met uitzondering van buitenlandsche politiek en gebruik van leger en vloot (behalve voor politie doeleinden). Wel zouden de Indonesi ërs een eigen diplomatieken dienst kunnen hebben. Van belang is ook, wat admiraal Helfrich op een pers conferentie meedeelde. Vooral wat be treft de voorlichting van Nederland over toestanden in eigen land en Indië. Deze is zeer gebrekkig. Nog altijd beschouwt de wereld Holland als een land van dijken, tulpen, klompen en merkwaardige kleederdrachten. „Wij zijn er zelf de schuld van, dat de wereld zoo weinig van ons weet en thans moeten wij daarvoor boeten, al dus Helfrich. In het Midden Westen en aan de Westkust van Amerika oe- slaan sterke antl-Neder.ar.dscho ge voelens. Politici maken er gebruik van voor hun eigen belang de positie van ons land verdacht te maken. Men weet in Amerika tn Australië nog veel te slecht, wat de Nederland sche vloot gepresteerd beeft. Zond< i onze vloot zou Australië er op het oogenblik beslist anders uitzien. Helfrich zei nog, dat van de capi tulatie niet alleen de groote mogend heden profijt mochten trekken, maar dat die capitulatie wel degelijk in het belang was van de betrokken volke ren. Indien de Engeischen dit hadden ingezien bij de landing in Indië en ver klaard hadden: dit is Hollandsch ge bied, dan zou de toestand zich geheel anders hebben ontwikkeld, aldus miraal Helfrich. Hoe ziet ons eiland er straks uit 1 Meer wegen, betere verbindingen 15e voorlichtingsdienst van den Pro vincialen Planologischen Dienst voor Zeeland heeft het een en ander mede gedeeld over de plannen ten aanzien van den planologischen opbouw van Walcheren. Het slofct wel vast, dat het nieuwe wegenplan er heel anders zal gaan uitzien dan het oude plan, al is nog geen enkel definitief besluit gevallen. Door eenige wijzigingen in het oor spronkelijk ontworpen net van hoofd wegen, zullen nu alle dorpen behoor lijk met elkaar verbonden worden, ter wijl ook do doorgaande verbindingen zullen worden uitgebreid. Het stelsel van landwegen 'zal aanzienlijk dichter zijn dan voor de inundatie, datir na de herverkaveling alle perceelen aan een openbaren weg zullen zijn gelegen. Voor het nieuwe landschap is een globaal overzichtsplan gemaakt, waar bij Walcheren is verdeeld in le. zone's met sterke bebossching, zooals de kuststrook aan den Noord kant van het eiland tuschen Domburg en Vrouwenpolder en aan de Zuid- Westzijde van het eiland tuschen VI is- singen en Zoutelande. 2e. In gebieden met nog rijke be planting. In hoofdzaak zijn dit dc hoo- ge ruggen, waarop de hoofdwegen zijn gelegen en waar de concentratie van boerderijen met de hierbij behoorende beplanting van erven, dreven en weg getjes een rijk gestoffeerd landschap toonde. 3e. In z.g. decompartimenten met een open landschapsbeeld waar slechts ec-.n stoffcering van het landschap door laag struikgewas, zooals de mei doorn. voorkwam. Wil men net Walchersche landschap geen geweld aandoen, dan zal deze hoofdindeeling ook in het nieuwe land schap gehandhaafd moeten worden. Vooral de beplanting van wegen zal met deze hoofdindeeling rekening g-. houden worden. Ten aanzien van de bij de eerste zone reeds genoemde kuststrook tus schen Vlissingen en Zoutelande is mei de werkzaamheden reeds een aanvanp gemaakt. In dit voor de recreatie zoo belang rijke gebied treft men een controverse aan tusschen de belangen van de 1 creatie en het watervvinningsgebied. Daar in de toekomst een sleike 01 wikkeling van het badleven niet dei'.k- beedfg is te achten, zal er groote aan dacht aan dit probleem moeten wor den geschonken. Hel vraagstuk wat er met de by en door de dijkbreuken ontstaue kree- ken zal geschieden is nog niet opge lost. Zeker is. dat dezen winter in geen geval met dichtspuiten zal wor den begonnen. Nagegaan wordt nog. in hoeverre het mogelijk zal zijn hier bij bruikbaren landbouwgrond terug te winnen. Waar dal niet mogelijk zal zijn, zal worden getracht de krecken aan de recreatie dienstbaar te maken. Daar het bij Westkapelle niet mo- gelyk is vanuit zee zand aan te voe ren, zullen de kreeken hier vermoe delijk vrijwel in vollen omvang moe ten blijven bestaan, doch zal ge-tracht worden deze kreeken tot een aantrek kelijk deel van het landschap le ma ken. LAATSTE NIEUWS Een rcgeringsmcdedeeling over Indië houdt o.m. het volgende in: De bevolking van Indonesië zal na een begrensde periode van 'oorbereiding over haar staatkundig lot kunnen beschikken. In overleg met verte genwoordigers van Indonesië zal een struc- r ontworpen worden voor 4iet Koninkrijk voor Indonesia, gebaseerd op een deel- genootschappelijke democratische grondslag. Aan het einde van de reeds eerder genoem de begrensde periode zullen de deelgenoten zelfstandig beslissen, omtrent de voortzetting van hun betrekkingen. De onderhandelingen tusschen Dr. van Mook en Sjahrir, die vol ledige bevoegdheden heeft gekregen van Sockarno, zijn begonnen. O.a. zullen de volgende punten worden besproken: Er zal een gemeenebest Indonesië worden opgericht deelgenoot in het Koninkrijk, samengesteld uit landen met uiteenlopende graden van zelfregcering. In dc voorwaarden worden verder genoemd een vertegenwoordiger van dc Kroon ter waarborging van formeele rechten van goed bestuur en financiën, een volksvertegenwoordiging met Indonesische meerderheid, een ministerie samengesteld in politieke overeenstemming met de volks- veregenwoordiging. DLSTRIBUTIENIEUWS Een extra i In cie periode kaas 17 Febr. tot en met 2 Maart zal een extra rantsoen van 100 gram kaas beschikbaar wor den gesteld voor alle leeftijdsgroepen. Voor de'periode van 3 tol 16 Maart zal het normale rantsoen uitsluitend in buitenlandsche kaas worden ver strekt. Bon voor pindakaas inleveren In aansluiting aan hetgeen eerder werd bericht over de beschikbaarstel ling van 370 gram pindakaas voor kin deren van 15 tot en met 20 jaar, wordt thans medegedeeld, dat men, om hier voor in aanmerking te komen, bon 72 der bonkaart KB 602 by een detaillist in kruidenierswaren moet inleveren en wel uiterlijk op Zaterdag 16 Februari. De detaillist zal een ontvangstbewijs afgeven. De aflevering zal na 10 Mrt plaats hebben tegen inlevering van het ontvangstbewijs. Op het bureau van ons blad op de Beestenmarkt té Goes ligt een passagierslijst van de „Bois- sevain" ter inzage. VORDERINGEN OP GEALLIEERDEN In de Nederl. Staatscourant van ,4 Febr. 1946 is door het Centraal Bu reau Vergoeding Militaire Vorderin gen een publicatie geplaatst, waarin wordt bepaald, dat alle vorderingen aanschaffing ten behoeve van de ge allieerde strijdkrachten binnen het grondgebied van Eurojja gedaan, 20 Febr. moet worden aangemeld. Hierbij is tevens bepaald, dat de daarvoor bestemde formulieren ter ge meentesecretarie beschikbaar zullen worden gesteld. Het is in verband met de onderhan delingen met dc Geallieerde Regeerin gen, in het bijzonder de Canadeesche, noodzakelijk, dat ten spoedigste wordt beschikt over een zoo volledig moge lijk overzicht van alle vorderingen en aanschaffingen als boven bedoeld. Vorderingen, geschied door Militair Gezag, O.D., B.S., Stoottroepen, enz., zijn voor de onderhandelingen niet van belang en vallen dus buiten dezen aan meldingsplicht. D. N. O. CONTRA MICROBEN De U. N. O. zal een nieuwen oorlog verklaren, een oorlog tegen de micro ben. De commissie voor economische en sociale aangelegenheden heeft be sloten een commissie op te richten, welke de vorming van een enkele we reldgezondheidsorganisatie in bchande ling zal nemen. „Wees niet bevreesd voor dezen nieuwen oorlog", zoo zeide de Chi- neesche afgevaardigde, Dr. Chang, .-.het is een oorlog tegen ziekten. Maar bet zal er een zijn, welke zal worden uitgevochten met bloed, zweet en tra nen voor het welzijn van de mensch- heid". CHURCHILL KRIJGT EERE-DOCTORAAT IN LEIDEN Voor het eerst sedert de bevrijding heeft Leiden op plechtige wijze de stichtingsdag van de Leidsche Univer siteit herdacht. H. M. de Koningin hield een toe spraak. waarin zij o.a. zei, dat de naam van de Leidsche Universiteit verbon den blijft aan het beste, wat onze stam vermag te geven. Zij bracht woorden van hulde aan de nagedachtenis van Prof. Felders, en aan de vele studen ten, die in de afgeloopen jaren geval len zijn. Prof. Cleveringa deelde mede, dat Winston Chuvchill het eere-doctoraat in de rechtsgeleerdheid wordt verleend Deze hooge onderscheiding zal door den nieuwen doctor in een plechtige zitting van den Senaat in ontvangst worden genomen. UIT STAD EN LAND EINDELIJK FUSIE DER ZEEUWSCIf-VLAAMSCHE TRAM Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben voor de zooveelste maal po gingen in liet werk gesteld om te ko men tot een fusie der Zeeuwsch Vlaam sche tramwegmaatschappijen. Indien deze poging thans met succes be kroond zou worden, zou dit zeer ten gelieve van het reizigersverkeer al daar zijn, waar men vaak tot de ont dekking kwam, dat bij aankomst van een boot, juist een der trams van de Z.V.T. weg was en omgekeerd. GOES TOERISTEN-UITWISSELING MET HET BUITENLAND Van vele zijden werden vragen ge steld aan de instanties van het vreem delingenverkeer, met betrekking tot de ivederzijüsche uitwisseling van groe pen toeristen, tusschen ons land en andere landen. Ingevolge de bepalingen van het Deviezenbesluit zijn dergelijke parti culiere regelingen op het gebied van toerislencompensaties echter niet toe gestaan zonder een speciale vergun ning. De A. N. V. V. heeft zich nu in ver binding gesteld met het kan tooi- De- viezenvergunningen van de Ned. Bank met het gevolg, dat aanvragen tot ver gunning voor het particuliere toeristen compensaties met andere landen door bovenbedoeld kantoor in welwillende overweging zullen worden genomen. Verdere inlichtingen verstrekt het Provinciaal Bureau der V.V.V., Patijn- weg 78, Goes. I'TLMNIEUWS Het Grand Theater brengt deze week „Vrouwen onder Verdenking", een spannende opname, die ons verplaatst in de sfeer van het gerechtshof. Een officier van justitie, die met meedoogenlooze hardheid optreedt in de gerechtszaal, en die evenwel tege lijkertijd gedwongen wordt een ander leven te leiden, n.l. het huiselijk leven, waarin hij niet zoo goed slaagt als in zijn justitioneele carrière. Het conflict tusschen zijn ambtswerk zaamheden en zijn huiselijk leven breekt dooi' in het proces Mac Allen. Plotseling ontdekt de strenge officier van justitie, die niet kon gciooven. dat een intellectueel mensch 'n moord in een vlaag van jaloesie kan plegen, door een analoge ervaring, dat psy chologie veel waard is. De misdadiger komt er nog goed af en de officier van justitie gaat in vollen vrede op reis met zijn vrouw Een film, die hier en daar sterke climaxen vertoont en dc toeschouwers van het begin tot het einde boeit. In het voorprogramma o.a.: „Het Rijksmuseum", een zeer verdienstelij- lijke documentaire film. Burg. Stand. Geboren: Bernardus J. C„ z. v. J. de Kok en M. J. Bal; Arnoldi M„ d. v. A. C. van de Merwe en A. M. Schippers; Jacob M„ z. v. D. J. Weststrate en J. Reijerse; Gerrit A„ z. v. P. de Dreu en C. P. Faro; Pieter M„ z. v. M. Korstanje en P. Paardekooper; Adriaan H. J., z. v. G. J. J. Neels en J. Goeree; Erica B„ d. v. G. Wagenaar en G. Frankenhout; Willem, z. v. W. J. de Jager en P. C. Roelofs; Jozina C. J„ d. v. D. Rijk*en A. van den Dries, te Heinkenszand: Cornells, z. v. H. Lammers en M. Hoo- gesteger; Anthonia P., d. v. C. Oele en J. J. Brandt. Ondertrouwd: A. de Dood, 44 j. en E. van de Guchte, 30 j.; M. Polder man, 27 j. en L. E. Steutel, 22 j. Overleden: P. Kriekaard, 84 j„ wed. van J. van der Briek; S. Bedet, 60 j.. wed. v. D. Verburg; M. T. Polfliet. 76 j., echtg. van J. F. Borgs: M. J. Koo ien. 21 j.; W. P. Provoost, 22 f., te Wissenkerke. VOOR NATUURVRIENDEN Plan n. Ook de beplanting van de boeren erven is een onderwerp van groot be lang. Niet alleen voor de boeren zelf is het een zaak van gewicht, of hun erf er aantrekkelijk beplant uitziet, voor het geheele landschap is het van doorslaande beleekenis, lioe, en met wat de boerenerven zijn beplant. In vlakke streken als de onze, zijn het immers de hoornen langs de wegen en de boschages langs de hofsteden, die vrijwel het eenige opgaande hout vormen, en die dus in het landschap een beslissende factor zijn. Het zyn voornamelijk dc geïnundeer de gebieden die onze speciale aandacht vragen. Vooral Walcheren heeft een belangrijke reputatie in dezen op te houden, want de Walchersche hofste den en hun boschjes zijn door den zee wind schuingeschoren boomen, waren voor elkeen, niet het minst voor den toerist, altijd een lust voor het oog. Doch ook op de boerderijen in de niet overstroomde gebieden, is zooveel hout gekapt, gedwongen en voor huisbrand, dat hierdoor vaak het natuurschoon ten zeerste is geschaad. Hét is een bekend feit, dat de Zeeuw sche boer over het algemeen op een goed en fraai beplant erf gesteld is. Vergelijken we b.v. de Zeeuwsche met de Friesche boerderijen, dan valt het verschil duidelijk in hel oog. De Frie sche boerderij, hoewel architectonisch vaak zeer fraai, is meestal maar ka rig of in 't geheel niet door hout om geven. Nu zal iedereen, ook de grootste materialist, willen toegeven, dat een mooi beplant erf een lust voor het oog is. Behalve dat. heeft men scha- duivkoelte in de zomerhitte, brengt men met houtgewas een menigte zang vogels rondom het huis, en heeft men, bij verstandigen aajileg, ieder jaar lioul voor huisbrand. Voor alle erven, bestaande en nieuw in te richten, wil bet Staatsboschbe- heer, desgevraagd, gaarne gratis ad viezen geven wat be- of herbeplanting; en kostprijsberekening betreft, terwijl voor de taatsten, dus de erven van de geïnundeerde gebieden, wellicht Land- bouwherstel een tegemoetkoming ge ven kan in de kosten van aanschaf der boomen. De vorige maal stipten we reeds aan dat het ook noodig is, aandacht te be steden aan den aanplant van boomen langs de wegen. In Tholen b.v. moeten alleen reeds 60.000 ex. worden inge plant. Nu zou het bijzonder jammer zijn, wanneer langs alle wegen enkel Canadeesche populieren komen te staan. Helaas schijnen andere boom soorten voor ons zeeklimaat en de heerschende Westenwinden niet zoo geschikt; ze groeien slecht, of krom. en zijn dan als werkhput niet meer te gebruiken. In het landschap echter, en dat mag toch ook een woordje meespreken, kunnen die sclieefgegroei de boomen een prachtig effect maken, zooals de vroegere abléelen langs som mige Walchersche wegen b.v. Maar sprekend met deskundigen van Staatsboschbchecr komt men onder den indruk: abeelen groeien scheef en komen vol houtrups, iepen worden nog steeds ziek; kastanjes en linden groei en slecht en kunnen niet tegen den wind; esschen idem, etc. Zoodat over blijft: de Canada met zijn enkele va riëteiten. De meeste variëteiten zijn stijf van vorm en weinig sierlijk, maar zij hebben het voordeel snel te groeien (vandaar de volksnaam gauw-groo- ten), al knappen ze licht bij tientallen af in eiken storm. De boom heeft enkele prettige eigen schappen: zijn bloei van duisterroode hangende katjes, dan het goudbronzen gedans van de teere, pasonlluikende blaadjes die de wegen als met een zonnig licht kunnen omgeven op een somberen voorjaarsdag, en de heerlij ke balsemgeur van knoppen en hout; maar de takken zijn stug eii stijf en bieden weinig plaats voor vogels om te nestelen; enkel eksters en kraaien probeeren het nogal eens, en vaak met Of nu die andere boomen in Zee land niet zoo best langs de wegen wil len groeien betwijfelen we een beetje; vanwaar dan al die prachtige hooge linden op alle sprongen der wegen in Zuid-Beveland; de zware kastanjes, esschen en vele andere boomsoort: n tp de boerenerven? Bovendien ware het, om afwisseling aan te brengen, te probeeren hier en daar eens een weg of dijk met knot wilgen of struikgewas van inheemsche heestersoorten te bepooten. Vooral knot Wilgen, hoewel weinig productief, ma ken een zeer schilderachtig effect, zoo als langs enkele dijken in den Zak van Zuid-Beveland is te zien. Een ander, diep te betreuren ver schijnsel is het steeds meer verdwijnen van de heggen. Vaak wordt om luttel voordeel, een prachtige heg, sieraad in 't landschap een toevlucht en broed plaats voor talrijke vogels, voorgoed verwijderd, en blijft een stukje land, kaal en ontluisterd achter. Over dit onderwerp: bebossching van boerenerven en over vele andere on derwerpen wil het Zeeuwsche Land schap, de vereeniging, die we de vori ge maal reeds vermeldden, in samen werking met het Staatsboschbeheer, lezingen met lichtbeelden en films or- ganiseeren in vele Zeeuwsche plaat sen. Stellig zal de mogelijkheid, hier over iets te hooren en te zien, door zeer vele belangstellenden worden aan gegrepen. Deze lezingen, waarop vragen kun nen worden gesteld, en waar men be halve over het genoemde onderwerp, ook interessante beschouwingen over het leven van de vogels in Zeeland, aangevuld door een prachtige vogel film, hooren zal, zullen het eerst wor den gehouden in Tholen, St. Maartens dere plaatsen aan de beurt komen, dijk en Stavenisse, waarna vele an- W. Rectificatie. De minimum-contribu tie van het Zeeuwsche Landschap be draagt f 2.50 per jaar, en niet f 250 zooals in het nummer van 30 Dec. '45 werd gedrukt.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1946 | | pagina 1