VRIJE STEMMEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Een nuchter oordeel van Hadji Salim
HET WEER
De heer A. Pelt adjunct-secretaris
van de U.MO.
Rustige verkiezingen in België
Alg. Leiding: B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma. Hoofdredacteur: J. Koekebakker. Redactie en Admin.: Goes, Beestenmarkt 2. Tel. 2163. Gironummer 410357
8 FEBRUARI 1946
3e JAARGANG
Katholieke Volkspartij
en
Partij van den Arbeid
Het is nog volstrekt onze
ker hoe de verkiezingen in Mei
zullen uitvallen.
De nieuwe Partij van den
Arbeid heeft groote verwach
tingen.
De nieuwe Volkspartij meent
wel zeker te kunnen rekenen
op minstens haar gewone con
tingent aan katholieke stem
men.
Wat de andere groepeeringen
betreft: daarvan verneemt men
weinig.
Het Handelsblad o.a. propa
geert de oprichting van een
Middenpartij, die dan de Libe
ralen, de vrijzinnig democraten
en de christelijk historischen
zou moeten omvatten, voorzoo-
ver deze niet in de Partij van
den Arbeid zijn overgegaan,
Komt deze middenpartij tot
stand, dan is elke gissing voor
barig omtrent den aanhang die
ze zal krijgen. Groot zal die
fractie in de Tweede Kamer
vermoedelijk niet worden.
Daarnaast staan dan de An
ti Revolutionnairen en de Com
munisten, die elk wel zeker
kunnen zijn van een vasten aan
hang, zoodat de eersten wel
minstens hun oude zetel-aan
tal zullen behouden, en de Com
munisten tengevolge van de ra
dicaliseering der geesten wel
winst zullen boeken. Een schat
ting van tien zetels is wel zoo
wat hun wordt toegeschreven.
Maar het is een gissen in den
blinde.
Verdere kleine partijtjes kun
nen we hier verwaarloozen.
De twee groepen bovenge
noemd in ons opschrift weten
echter wel zeker, dat zij als in
vloedrijke fractie uit de stem
bus zullen komen.
Maar behalen ze ieder afzon
derlijk de meerderheid?
De Volkspartij verwacht dat
zeker niet. Daarvoor is het ka
tholieke volksdeel in Nederland
toch niet groot genoeg.
Deze partij ziet dus thans
reeds uit naar een makker, die
met haar de verantwoordelijk
heid voor de toekomstige re
geering zal willen deelen.
Zal dat de Partij van den
Arbeid zijn?
Deze laatste heeft zich nog
niet definitief daaromtrent uit
gesproken.
Op het gehouden congres
klonk ook een stem, die hoopte
dat zij alléén de meerderheid
zou kunnen bekomen.
Maar van de bestuurstafel
werd een meer gematigde ver
wachting uitgesproken.
In elk geval houdt men zich
daar nog wat op de vlakte, en
beproeft zooveel mogelijk zelf
te winnen, om daarna verder
te zien.
Een begrijpelijk standpunt.
Voor de katholieken ligt de
zaak evenwel iets anders.
Neiging om als voorheen
met de anti revolutionnairen in
zee te gaan is daar niet te be
speuren.
Daarom doet de katholieke
Volkspartij een formeel aan
zoek om de hand van de Partij
van den Arbeid.
En vraagt haast met zoo
veel woorden: willen wij niet
samengaan
Het aanzoek
De Volkspartij deelt mede:
dat z}j op grond van het
gepubliceerde urgentieprogram
van de Partij van den Arbeid
een ontwerp heeft opgemaakt
voor een gezamenlijk urgentie-
program;
Nederlandsch Indie
HET FEIT, dat de veiligheidsraad den eisch van de
Oekraine tot het instellen van een onderzoek naar
het optreden van de Britten in Indonesië, heeft ver
worpen, zal de Indonesische honding ten aanzien van de on
derhandelingen met de Nederlanders in het geheel niet be-
invloeden" zoo heeft gister Hadji Salim, de woordvoerder
van Sjahrir, verklaard. „Wy beseften, dat wy gebruikt wer
den als pion in het politieke schaakspel.
Hoewel wij de Oekraine dankbaar
zijn voor haar belangstelling in
onze zaken, vragen wij geen in
menging van derden in dit sta
dium". Hadji Salim zei verder,
dat de Indonesische regeering
hoopte overeenstemming te berei
ken met de Nederlandes bij de
onderhandelingen over den toe-
komstigen status van Indonesië
„met den welwillenden bijstand
van sir Archibald Kerr. „Als wij
op een dood punt komen, zullen
wij om bemiddeling verzoeken"
vervolgde hij.
Hadji Salim zeide, dat de voort
durende onrust in Indonesië ver
oorzaakt wordt door jonge men-
schen, die denken dat zij de re
geering steunen door te vechten.
De jongeren zijn van meening,
dat de beroepen, die hun leiders
op hen doen om het vechten te
staken, niet van harte gemeend
zijn. Hij verwachtte, dat de snel
le ontwikkeling van de T.R.I., (de
opvolgster van de T.K.R.) zeer
spoedig tot meer rust zou leiden.
Commando Groote Oost
De Nederlandsche Marine Voor
lichtingsdienst heeft bekend ge
maakt, dat het vlootcommando
Groote Oost, onder bevel van ka
pitein ter zee P. J. G. Huyer,
vanaf 15 Februari te Makassar ge
vestigd zal zijn. Er wordt ook ge
meld, dat de onderzeeër O 24 te
Tandjong Prlok is aangekomen.
Schermutselingen
Het officieele Britsche commu
niqué van gisteren meldt, dat de
toestand in Muntok op het eiland
Banka, waar het debarlceeren van
alle troepen, voertuigen en voor
raden zonder incidenten vol
tooid is en dat de controle over
de kampongs in de omgeving
uitgebreid. Een peloton maakte
een verkenningsmarseh van £0
K.M. langs den weg van Muntok
n-ar Pankalpinang zonder tegen
stand te ontmoeten. De soldaten
werden door de plaatselijke Chi-
neesche bevolking hartelijk ver
welkomd. Een patrouille, welke
oprukte van Masamba naar Ma-
lagka, werd door 200 Indonesiërs
aangevallen. Bijzonderheden om
trent dit gevecht zijn nog niet
bekend. Ten Z. Oosten van Ko-
laka, te Baroa, had op 0 Febr
eveneens een botsing plaats. Den
zelfden dag zijn twee pelotons van
GELDIG TOT MAANDAG
AVOND.
Iets minder koud. Meest
iwaar bewolkt met tijdelijk
eenige regen, vrij krachtige,
langs .de Waddenzee tijdelijk
•itorraachtige wind tussehen
West en Noord-West.
dat zij met deze partij daar
omtrent besprekingen zal voe
ren;
dat zij zooveel mogelijk aan
sluiting heeft gezocht aan bo
vengenoemd urgentieprogram;
dat zij daarnaast een aantal
aanvullingen heeft opgenomen.
Een der katholieke bladen
heeft reeds geschreven, dat het
nu gewenscht was, elkander bij
de stembus niet te bestrijden.
Op het congres van. de Partij
van den Arbeid klonk de stem,
dat men eerst overal zelfstan
dig moest optreden, en eerst
né. den uitslag kon gaan pra
ten.
Maar officieel is nog niets
naders vernomen.
Binnenskamers zal men wel
bezig zijn, elks standpunt te
bepalen.
Maar het raadsel van de
stembus blijft.
Half Mei wordt dit opgelost.
Red.
Kota Baroe zonder incidenten op
het eiland Salajan geland. In
gewapende botsingen bij Soera-
baja zijn twee Brltsch-Indlsche
soldaten gewond. Te Batavia zijn
tijdens een razzia in de gebieden
van Soeperto en Koeroes 84 per
sonen ondervraagd en 9 gearres
teerd, zonder dat zij tegenstand
boden. Onlangs vonden soldaten
die op patroille waren in het ge
bied van Djembatan Docren, een
uitgeplunderde woning, waarin
zich de lijken van een vrouw
een Jongen bevonden.
Britsche
waardeering
voor van Kleiiens
„Een Fransch spreekwoord",
dus de Daily Mail, „geciteerd
door den Nederlandschen gedele
geerde, behoedde den Veiligheids
raad voor een late avondzitting.
In de „Deily Telegraph" geeft
Ashley een schets van 18 belang
rijke gedelegeerden, en zegt daar
bij over Mr. van Kleffens: „Ir
een vergadering waar niet ieder
een een vriend van Engeland was
was Mr. E. N. van Kleffens,
Nederlandsche minister van bui-
tenlandsche zaken, een invloed
rijke uitzondering. Al was
geen lid van de Britsche delegatie
hij was toch een belangrijke reser
ve. Deze lange, escetlsch-uitzlen-
de Nederlander, die zoo onbe
vreesd ln de Indonesische discus
sie gesproken heeft, is een vriend
die eens wellicht nog nuttiger zal
zijn."
De Vereenigde Volken
VOLGENS een bericht van Press Association zyn door
den secretaris-generaal van de Organisatie der Ver
eenigde Volken, de heer Trygve Lie, de eerste benoe
mingen by het secretariaat bekend gemaakt.
De heer Adriaan Pelt wordt adjunct-secretaris-generaal, be
last met de conferentie en algemeene diensten. De beer Ar-
kadia Sobolev wordt adjunct-secretaris-generaal belast met
de afdeeling ten behoeve van den Veiligheidsraad. De heer
A. D. K. Owen wordt uitvoerend adjunct by het bureau
van het secretariaat-generaal met den rang van directeur
en de beer Abraham H. Feller wordt algemeen raadsman
by den secretaris-generaal, eveneens met den rang van di
recteur.
De heer A. Pelt was geduren
de den oorlog hoofd van den
Nederlandschen regeeringsvoor-
lichtingsdienst te Londen. Van
1920 af maakte hij deel uit van
den inlichtingendienst van den
Volkenbond, van welke afdee
ling hij in 1940 directeur werd.
In dat jaar begaf hij zich naar
Londen. De heer Pelt maakte
deel uit van de Nederlandsche
delegatie bij de conferentie te
San Francisco. De heer Owen
41 iaar oud. Hij is sedert de
conferentie te San Francisco
nauw verbonden geweest met
de Organisatie der Vereenigde
Volken.
DE VREEMDE TROEPEN
IN SYRIË.
De Libaneesche afgevaardigde
Hamid Bey Frangie wees het Ne
derlandsche voorstel, aangaande
directe onderhandelingen tussehen
belanghebbenden van de hand
Hij steunde echter het Egyptische
voorstel, inhoudende, drt de troe
pen, indien de door den raad
voorgeschreven tijd was verstre
ken, verdwenen zouden zijn.
De Amerikaansche gedelegeerde
Edward Stettinius deed daarop
een poging tot bemiddeling, in
zooverre als hij meende, dat de
raad moest verklaren te verwach
ten, dat de vreemde troepen zoo
spoedig mogelijk teruggetrokken
zouden worden, terwijl de raad
van het verloop der onmiddellijk
ln te zetten onderhandelingen op
de hoogte moet blijven.
De Sovjet-vertegenwoordiger Wi-
sjinskl viel den Egyptischen ge
delegeerde bij en verklaarde zich
tegen het Nederlandsche en het
Amerikaansche voorstel.
De Fransche afgevaardigde Bi-
dault verklaarde, naar aanleiding
van een verzoek van Stettinius,
dat de betroken partijen zijn voor
stel in overweging zouden nemen,
dat hij van meening was, dat zijn
regeering dit voorstel zou aan
vaarden. De Syrische afgevaardtg
de Faris Al Khoery zeide, dat
Syrië bereid was het voorstel van
de V. S. met een paar wijzigingen
aan te nemen. Het Syrische amen
dement, zoo zeide hij, hield Ln,
dat de onderhandelingen zouden
worden beperkt tot de eigenlijke
technische bijzonderheden van
de terugtrekking der troepen.
Bevin wees dit echter van de
hand, daar er, naar zijn zeggen,
andere problemen, behalve die-
van de terugtrekking der troe
pen, met de Levantijnsche staten
moesten worden besproken. De
Libaneesche afgevaardigde ver
klaarde daarop vastberaden, dat
noch Syrië noch de Libanon be-
PRINS BERNHARD BEZOEKT
STAATSMIJN EMMA.
Dezer dagen is de Mijnraad,
die onder haar leden Prins
Bemhard telt, vereerd door
diens koninklijk bezoek. In de
Limburgsche mijnstreek aange
komen, stapte bet gezelschap af
bij de Staatsmijn Emma te Free-
beek. De leden zijn afgedaald in
de,, ondergrondsche werken van
de mijn en hebben dés middags
de opleiding van jonge mijnwer
kers op deze zelfde mijn be
zocht. Na afloop van deze in
spectie kwam de mijnraad t«
Heerlen in vergadering bijeen.
reid waren besprekingen te
ren over de terugtrekking
troepen. Wisjinski drong er
aan, dat de Veiligheidsraad
onmiddellijke terugtrekking
aanbevelen. De onderhandelin
gen konden naar zijn meening
slechts over technische details
gaan.
der
zou
Moeilijkheden in China
Naar een vertegenwoordiger van
de Chiheesche regeering na een
inspectiereis meedeelde, heer-
schen ln de Noord-Oostelijke pro
vincies van China builenpest en
typhus. Duizenden lijden aan be
smettelijke ziekten en honger
oedeem. In de provincie Jehol
wonen meer dan 14.000 kinderen,
die tijdens den oorlog wees zijn
geworden, in holen.
Nederlandsche
kustvaarder vergaan
Ongeveer zes mijl van South Fo
reland Is in een zware mist even
na middernacht het .250 ton groo
te Nederlandsche kustvaartuig
„Tiger" geladen met porcelein-
aarüe midscheeps aangevaren
door het ruim '(000 ton groove
Amerikaansche vrachtschip „Ed
ward R. Squibb". Het Nederland
sche vaartuig zonk binnen drie
minuten, terwijl de zeven opva
renden in zee geslingerd werden.
De schipbreukelingen zijn echter
opgepikt door sloepen van de Ed
ward R. Squibb. Een Nederland
sche vrouw en haar kind dreven
anderhalf uur rond alvorens -aj
gered konden worden. De gered
den werden op het East Good
wins lichtschip ondergebracht, ter
wijl ook zeven Amerikanen die
voedsel en rust noodig hadden
daar werden achtergelaten. Het
lichtschip verzocht daarop de red
dingsboot van Ramsgate steun te
Deze haalde de veertien perso
nen van het lichtschip. Lr
heerscht zulk een zware mist, ciat
een der van de Edward R. Squibb
ter redding der schipbreukelin
gen uitgezonden booten, geen con
tact met den Amerikaanschèn
Vrachtvaarder kon maken en nog
steeds niet terecht is. Men is
thans doende deze boot op te
sporen. De Nederlandsche moe
der en haar kina bevinden zich
in het hospitaal te Ramsgate.
Staalstaking in Amerika
beëindigd
De staalondememingen en de
vakvereenigingen zijn tot over
stemming gekomen. De arbei
ders zullen een loonsverhooging
krijgen van 181/* dollarcent pet
uur.
Vrouwen in de rij
Het is blijkbaar onmogelijk iets
in Engeland gedaan te krijgen
zonder eerst in de rij te hebben
gestaan. Er werd zelfs een rij ge
maakt voor de microfoon door de
protesteerende vrouwen in het
gemeentehuis te Ilford, waar het
stampvol vrouwen was, alle met
de boodschaptasch ln de hand.
Hier volgen eenige van haar uit
latingen:
L „Het is onmogelijk de wasch
te doen met het verstrekte rant
soen zeep."; 2. „W a a r y ra
wordt niet een deel
van het voor Ame
rikaansche films
gebruikte geld aan
voedsel besteed.";
3. „We zijn maar met zijn tweeënj
maar we verhongeren bijkans.";
4. „Men diende minder voedsel
aan de restaurants te verstrek
ken. Wij moeten in de rij staan,
omdat wij aan de winkeliers zijn
overgeleverd."; 5. „Wij hebben
het heel moeilijk gehad. Wij heb
ben bommen en raketbommen
weerstaan en wij hadden gedacht
dat wij, als de oorlog gedaan was
althans geen rantsoenverminde
ring zouden hebben te trotseeren'
6. „Wij weten dat andere landen
er slechter aan toe zijn dan wij,
maar wij weigeren aan te nemen
dat alle landen op dit moment er
slecht aan toe zijn".
De moeilijkheden over de voor-
jestelde verdeeling van de zetels
in de staatsraad duren nog voort.
De communistische en de liberale
partijen hebben om een totaal
van 14 zetels gevraagd, hetgeen
noodlg is om in dezen raad een
veto te kunnen uitspreken.
De communistische leider Tsjoe
En Lal heeft, Ingesloten bij een
waarschuwingsbrief, een kogel
ontvangen.
Gisteren hebben 21/* miilloen Bel
gen bij de eerste algemeene ver
kiezingen sinds 1939 hun stem Uit
gebracht. Het was een van de
kalmste verkiezingsdagen in de
historie van het land. Bij het slul
ten van de stembureaux haddBn
geen berichten over incidenten
uit eenig deel van het land de
hoofdstad bereikt.
Gisterenavond kon over de ge
deeltelijke uitslagen der verkie
zingen, die tot nog toe waren in
gekomen, slechts een voor wijzi
ging vatbare totaalindruk wor
den gegeven. Het eenige wat men
tot dusverre kon zeggen, was dat
te Brussel en ln Henegouwen,
welke provincie hun trad^JJnneeIeid%
vesting is, de socialisten een aan
zienlijke meerderheid behaalden.
De Christelijke Volkspartij daar
entegen schijnt een flinken voor
sprong te hebben in het Vlaatn->
sche landsgedeelte. Laatstgenoem
de partij leidt ook te Antwerpen.
Zij behaalde tevens uitgesproken
successen in sommige streken in
Wallonië, met name in de provin
cie Luxemburg.
De communisten gaan merkbaar
vooruit, terwijl de liberale partij
aan de verliezende hand is.
Opmerkelijk is, dat de Christe
lijke Volkspartij te Eupen (in de
tot de Belgische gemeenschap te
ruggekeerde Oost-kantons) een ver
pletterqnde meerderheid behaal-
