VRIJE STEMMEN
Vijandelijkheden in China gestaakt
Communisten erkennen Tsjang-kai-Tsjek
DE OPBOUW
VAN NEDERLAND
Doctor Ingenieur van der Meer heelt
te Nijmegen voor de pers uit de
verwoeste gebieden namens den voorlich
tingsdienst van het ministerie van Open
bare Werken en Opbouw, over het herstel
en den opbouw in Nederland gesproken.
Gedurende het jaar 1945 zijn er van de
300.000 huizen, welke licht beschadigd wa
ren, ruim 240.000 weer bewoonbaar ge
maakt. Hel herstel van .He 130.000 wonin
gen, vernield of zwaar beschadigd, zal
vermoedelijk eerst kunnen geschieden bij
den nieuwbouw welke_ in 1947 aanvangt.
In 194G hoopt men met den noodbouw ge
reed te zijn.
Het verkeer te water en te land van
Zuid naar Noord en van Oost naar West
kon vrijwel geheel hersteld worden, dank
zij ook de medewerking van de Engelschen
die negen km. baileybruggen bouwden
Het puinruimen behoort vrijwel tot het ver
leden.
Van de duizenden boerderijen, die ver
nield zijn, waarvan 2100 in Gelderland,
2000 in Brabant en 1200 in Limburg, zijn
intusschen 3S00 noodboerderijen en 4000
noodstallen gemaakt. Er zijn er resp. nog
1400 en 1600 in aanbouw. In 1946 zal
geleidelijk aan begonnen worden met de
verwezenlijking van een grootsch bouw
programma, waarvoor allerwegen voorbe
reidingen zijn getroffen. Er zal gezorgd wor
den voor een voldoend aantal geschoolde
arbeiders. Door den oorlog verloor men
er 50.000, thans beschikt men nog over
150.000 tot 160.000. Men hoopt door scho
ling de andere 50.000 op tijd te kunnen
inschakelen. Van hoogerhand zal er naar
gestreefd worden dat zoo rationeel moge
lijk wordt' gebouwd. Er zal voor gezorgd
worden, dat het dringende en noodzakelijke
voorrang krijgt boven het minder dringende
Ton einde dit te bereiken, zal voor 1946
de bouwactiviteit nog volledig onder con
trole moeten blijven, door middel van bouw
vergunningen en distributie van materialen.
Het woningtekort, dat in Nederland is,
kan geschat worden op 300.000. Dit tekort
hoopt men in te halen door jaarlijks 70.000
woningen te bouwen, waarmee minstens,
om in de algeheele nood te kunnen voor
zien, tien jaar gemoeid zullen zijn, wat
materiaal betreft, lijkt de toestand niet on
gunstig. Cement komt bonvrij. Baksteen
zal in de eerste helft van 1946 nog moei
lijkheden opleveren in verband met brand-
stoffengebrek. Hierin zal men weldra kun
nen voorzien. Pannen zullen makkelijker
verkrijgbaar zijn. Voor hout en glas is men
aangewezen op den import, maar spreker
hoopte, dat men door ruimen export, o.a.
naar Zweden en naar België, ook deze
moeilijkheden zal kunnen overwinnen. De
materialenpositie lijkt voor den opbouw
gunstiger dan do arbeidsmarkt.
Over de schadevergoeding op basis 1940
deelde Ir. van der Meer nog mede. dat
deze kwestie weldra door minister Lieftinck
in de kamer zal worden behandeld. Het
laatste woord is hierover nog niet gespro-
1946 zal zoo veel mogelijk besteed wor
den voor den noodbouw, terwijl 1947 het
eigenlijke begin voor den nieuwbouw zal
brengen.
2e JAARGANG
NUMMER 361
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zaterdag 12 Januari 1946
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boenna.
Hoofdredacteur
J. Koekcbakker.
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163
HET VERRE OOSTEN
China
Vertegenwoordigers van de Kwomintang
de regeeringspartij en de Chineesche
communisten zijn overeengekomen, dat „aJ)e
vijandelijkheden onmiddellijk gestaakt zul
len worden. Dit nieuws, waarop geheel
China wachtte, is bekend gemaakt na een
bijeenkomst van de onderhandelaars met
generaal Marshall, die als arbiter optrad.
In een voor den politieken consullatieven
raad uitgesproken rede heeft de voornaam
ste communistische afgevaardigde, gene
raal Tsjoe Eng Lai verklaard, dat de Chi-
neesche communistische partij het gezag
van generaal Tsjang Kai Tsjek erkent.
Japan
Donderdag had de Japansche minister-
-esident Sjidehara besloten, dat zijn ka
binet gedeeltelijk hervormd zou worden. In
verband hiermede is de minister van justi
tie. Iwata, dien den minister president, die
ziek is. vertegenwoordigd, door den Keizer
ontvangen.
Vrijdag evenwel liet de minister presi
dent. die nog altijd ziek is, bij monde van
den mininster van buitenlandsche zaken,
Sjigeroe Yosjida meedeelen, dat hij had be
sloten tot een gezamenlijk aftreden van het
kabinet.
Hiermede is de politieke crisis, waarin
Japan sinds een week verkeert, tol uiting
gekomen. Zij is een gevolg van de richt
snoeren, die generaal Mac Arthur vorige
week Donderdag voor de politieke zuivering
uitvaardigde.
Japansche regeering
niet afgetreden
Later bericht Reuter uit Londen, dat uit
Tokio wordt bericht, dat de mededeeling
het aftreden van de japansche regee
ring onjuist moeten zijn. Verdere bijzonder
heden zijn nog niet bekend.
INDONESIË
De toestand op Java
De besprekingen, die gevoerd worden
United Nations Organisation
Attlee: „Op ons rust de taak blijvende uoor-
waarden voor den vrede te scheppen.'' De
atoom-bom de laatste groote waarschuwing voor
de menschheid. De Economische en Sociale
Raad moet gerechtigheid en welvaart bevor
deren, de grondslagen voor een blijvende vrede.
De samenkomst in Westminster der or- Uit de rC(lc V3n Attlee
ganisatie van de Vereenigde Volkeren is
op dit moment wel het allerbelangrijkste
gebeuren in de geheele menschenwereld
Afgevaardigden van 51 volkeren uit heel
de wereld komen hier bij elkander, om
overleg te plegen over het uitbannen van
oorlog, en over vriendschappelijke samen
binding van heel de menschheid, ter be
vordering van de algemeene welvaart en
den eeuwigdurenden vrede.
Dc organisatorische opzet
In de Central Hall van Westminster was
op 10 Januari reeds een enorme menigte
verzameld, die de galerijen vulde. Rechts
zalen diplomaten, staatslieden, generaals,
admiraals, rechters, geleerden en anderen.
In het midden 428 journalisten, die in 20
verschillende talen verslagen maaklen.
Links op de publieke tribune hadden 300
Britsche mannen en vrouwen een plaats ge
kregen, waarvan sommigen wel 15 uur in
de rij hadden gestaan.
Om 5 uur waren alle delegaties in de
groote benedenruimte aanwezig, onder wel
ke ook do Nederlandsche, onderleiding van
Van Kleliens.
Reeds den vorigen dag waren de gede
legeerden de gasten geweest van Koning
George, die hun een banket had aangebo
den in St. James Palace. Daarvoor was het
gouden servies gebruikt, dat in het bezit
is van het Britsche Koningshuis. Koning
George hield een welkomstrede, waaruit we
dit woord aanhalen„Gij zult de funda
menten moeten leggen voor een nieuwe
wereld, waarin geen conllict, als waardoor
onze wereld nog pas op de grens van de
algeheele vernietiging is gebracht, meer
mogelijk mag zijn".
In het begin der zitting van 10 Januari
sprak de voorzitter der voorbereidende com
missie, Dr. Angel Zuleta, gedelegeerde voor
olumbia, een openingswoord, Daarna hield
de Britsche minister-president Clem. Attlee,
oen groote rede. welke aan het slot luide
word toegejuicht.
Benoemingi
en
Allereerst kwam nu aan de orde de ver
kiezing van een voorzitter der algemeene
vergadering.
De Sovjet-Russische delegatie stelde daar
voor candidaat Trygve Lie, de Noorsche mi
nister van Buitenlandsche Zaken. De dele
gaties van de Oekraine, Polen en Dene
marken ondersteunden dit voorstel. De
Oekraine gaf nu in overweging, deze ver
kiezing bij opon stemming bij acclamatie
te doen geschieden.
Dit voorstel werd met 15 tegen 9 stern-
Vele gedelegeerden hadden zich hierbij
van stemming onthouden.
Bij geheime stemming word daarna de
Belgische minister van Buitenlandsche Za
ken. Paul Henri Spaak, tot voorzitter geko
zen. Hij kreeg 2 stemmen, tegen 23 op
Spaak nam zijn plaats als voorzitter in
..Ik bon eenerzijds Irotsch op do eer, welke
mij en mijn land door deze onderscheiding
ts beurt valt, doch anderzijds voel ik mij
erdoor belast".
Den volgenden dag zou hij zijn oificieele
rede houden.
rr de bijeenkomst te San
Francisco, die dit samenzijn had mogelijk
gemaakt.
De menschheid staat nu voor de keuze.
Twee keer hebben wij van mijn leeftijd be
leefd, dat ongekende ellende over de
menschheid is gebracht. Een derde oorlog
zou voor eeuwen het werk der beschaving
vernietigen. In den jongsten oorlog hebben
talloozen hun leven gegeven voor de idea
len die wij nu moeten verwezenlijken.
Thans moeten allen de waarheid erken
nen van het woord, dat de minister van
Buitenlandsche Zaken der Sovjet-Unie te
Gonove heeft uitgesproken„De vrede is
ondeelbaar". Het welzijn van ieder is ver
bonden met het welzijn der geheele wereld
Het geheele probleem van de atoom
energie moet volgens de genomen beslissing
worden overgedragen aan eon commissie
van do U. N. O.
Wij moeten kiezen tusschen leven en
Ik hoop, dat ieder gedelegerede hier is
gekomen met vertrouwen en met hoop. De
pessimistische gedachte„Er is altijd oor
log geweest, en er zal altijd oorlog zijn",
moet worden uitgebannen.
Zonder sociale rechtvaardigheid en ze
kerheid beslaat er geen werkelijke grond
slag voor den vrede. Naast de Veiligheids
raad staat dan ook do Economische en
Sociale Raad.
Geen uitreisvergunning
meer noodig
De chef staf mililair gezag heeft besloten
met ingang van 15 Januari 1946 de uitreis-
vergunningen voor reizen naar het buiten
land af Ie schaffen.
Tot nu too was het reizen naar het buiten
land vanwege de Nederlandsche regecring
alleen toegestaan, indien men zich van te
voren had -,-ereolcerd van de loestomming
ran hot bureau Nationale Veiligheid. Deze
toestemming bleek uit een uitreisvisum en
een stempel met handteekenina.
Van 15 Januari 1946 af zal men nu zon
der eenige formaliteit van Nederlandsche
zijde naar het buitenland kunnen reizen.
Noodig blijven voorloopigeen geldig
Nederlandsch paspoort en het visum voor
hot land, waar men heen wenscht te gaan,
evenals voor de landen, waar men door-
Voor zakenreizen, waarvoor men devie-
:en wenscht, blijven de z.g. „ordres de mis
sion," te verkrijgen bij het ministerie van
Handel en Nijverheid, Bezuidenhout 58,
noodig.
Heruitzending
Roode Kruis-prijsvraag
De Roode Kruisprijsvraag van Koos Koen
zal worden heruitgezonden op Zondag 13
Januari in hel programma van Hilversum 2
van 15 tot 15.35 uur.
De Friesche gedichten zullen in verband
hiermede worden uitgezonden van 13.25 tot
13.40 uur.
Van de ruil
gische Joden z
keerd.
tusschen de Britten en de vertegenwoordi
gers van de T.K.R., over de evacuatie van
geïnterneerden en het transport van Japan
ners verloopen zeer gunstig.
De berichten uit Bandoeng zijn somber.
Er heerscht daar een rattenplaag en pest
teistert de stad. De voedselpositie is er zeer
slecht, veel districten hebben geen water
en geen electriciteit.
In Tandjong Priok komen steeds meer
goederen aan. maar de havenautoriteiten
hebben te kampen met onoplosbare proble
men wat opslagplaatsen en vervoor betreft.
Ondanks de bewaking wordt veel gestolen.
De Nederlandsche legerautoriteiten heb
ben het bevel uitgevaardigd, dat de Indo
nesische politie in Batavia, die ingevolge
een besluit van het geallieerd militair be
stuur. dienst gaat doen. door alle Neder
landsche strijdkrachten gerespecteerd moet
worden.
Ook Gen.-Maj.Van Straaten
vraagt ontslag uit den dienst
Generaal majoor N. L. W. van Straaten
van het K.N.I.L. heeft ontslag uil den mili
tairen dienst gevraagd. In een intervieuw
heelt hij geweigerd de redenen hiervan op
te geven, maar hij heeft er den nadruk op
gelegd, dat zijn ontslagname in geen ver
band stond lot de mogelijkheid dat een
jongere officier tot commandant van het
K.N.I.L. zou worden benoemd. Generaal-
majoor van Straaten bracht als zijn mee
ning naar voren, dat de autoriteiten geheel
vrij moesten zijn den juisten man op de
juiste plaats te benoemen, zonder dat dit
automatisch tot hef ontslag van de oudere
officieren moest voeren.
De a.s, verkiezingen voor
de Staten van Suriname
De candidatenlijst voor de komende ver
kiezingen voor de staten van Suriname be
vat 22 namen. Dr. J. C. de Miranda, P.
Paijens en W. Kraan, thans leden van de
staten, komen niet moer op de lijst voor.
De verkiezingen zullen in Februari worden
gehouden.
Het proces te Neurenberg
In het proces werden thans aanklachten
tegen Frank, Streicher en Schacht inge-
De eerste had een dagboek nagelalen.
waardoor het vrij eenvoudig weid voor
zijn rechters. Met verbazingwekkende
openhartigheid heelt hij alle gruweldaden
aangeteekend.
Togen Julius Streicher is een bijzonder
groot dossier verzameld. Het meest weer-
ekkend zijn wel de kinderprentenboeken
hij liet maken om de Jodenhaat reeds
vroeg bij de kinderen in te prenten.
Schachts activiteit was reeds in 1930 be
gonnen. In dit jaar kwam deze economische
goochelaar al in contact met Goering en
m jaar later in Goerings huis met Hitier.
In 1943 ging Schacht in een rede er prat
op, dat zijn „gedurfde financiering" tot de
grootste bewapening ter wereld had geleid.
VAN HIER EN DAAR
Te Washington zal een voorbereidende
Conierentie worden belegd, om tot vermin
dering van handelsbelemmeringen te ko
men. Onder de twaall landen, die de uii-
noodiging ertoe aanvaard hebben, bevindt
zich ook Nederland.
In Zuid-Afrika is een dag van ootmoed
en gebed om regen uitgeschreven, bericht
de „Times". De groote droogte van 1933
wordt olficieel „kinderspel" genoemd, ver
geleken bij de huidige. De opbrengst van
mals, vleesch, zuivelproducten en aardap
pelen is er reeds sterk door gereduceerd.
Verwacht wordt, dat de aanstaande ver
kiezingen in Italië drie groote partijen zul
len opleveren. De Christelijke Democrati
sche partij - fe vergelijken met de M.R.P.
in Frankrijk zou de meeste zetels beha
len. De communisten zouden de tweede in
grootte zijn. Daarna de socialisten. Hel
eenheidsstreven tusschen de beide laatste
groepen is voorloopig opgeschort.
In 44 stalen van Amerika staken bijna
8000 arbeiders van den telefoondienst. Het
geheele telefoonverkeer dreigt in de war
te loopen. 7000 employe's van de telograaf-
maatschappij „Western Union" staken even
De Amerikaanscho piloten eischen een
salaris van 22.500 dollar voor transatlan
tisch vervoer, en 17.500 dollar voor binnon-
landsche lijnen. Het huidige salaris is
13.500 dollar.
Churchill is met zijn vrouw naar Florida
vertrokken, voor herstel van gezondheid.
Goederen
uit Duitschland terug
Door de zorgen van het commissariaat-
-neraal voor de economische belangen in
Duitschland is weer een belangrijke hoe
veelheid goederen in ons land terugge-
In de haven van Delftzijl is de coaster.
„Wilda." kapitein J. Grootenhuis uit Bussum
komende van Cuxhaven. aangekomen mol
een belangrijke, lading goederen, die door
do Duitschers uit ons land werden geroofd.
Behalve ruim twintig duizend handdoeken
en tienduizend borden en rollen zeildoek
van de Rottordamsche Lloyd bevindt zich
ender de lading ook de kortogolfzonder-
Instailatie van Kootwijk. Hoewel een nader
onderzoek nog niet heeft plaats gehad
heelt men goede hoop. dat de zendlampen
van het apparaat onbeschadigd zijn.
De goederen, die de „Wilda" meevoerde,
zijn gevonden in hel door de Amerikanen
bezette Blumer.thal bij Bremen.
De waarde van do teruggevonden goe
deren wordt op enkele mïllioenen geschat.
In den loop van doze week worden nog
tweo schepen met machines en plaatijzer
voor fabrieken en werven in Nederland ver-
Twecdc Kamer
Witboek Gerbrandy gereed
Op den duur
vijfdaagsche werkweek
Minister president Schermerhorn heeft in
zijn antwoord aan de Tweode Kamer me
degedeeld, dat het memorandum van Prof.
Gerbrandy gereed-is. Prof. Gerbrandy heeft
den wensch Ie kennen gegeven, eerst nog
overleg Ie willen plegen met zijn Londen-
sche collega's.
Wat de zaak De Geer betreft, het zou
wenschelijk zijn wegen te vinden om ook
dit onderwerp aan de openbaarheid prijs
Ie geven. Mogelijk dat het witboek van
Pof. Gerbrandy hierover licht brengt.
De regeering acht het noodzakelijk met
het doen van stappen te wachten totdat zij
kennis heeft genomen van het witboek-
Gebrandy. Spr. laat het aan de Kamer
over, geëigende wegen te zoeken, bijvoor
beeld door een parlementaire enquête, zich
in dezen licht te verschaifen. Hetzelfde
geldt inzake heigeen zich heeft afgespeeld
rondom het ontslag van generaal Reinders
voor den oorlog, waarover een publicatie
is ve'schenen.
In zijn betoog ontkende de minister pre
sident, dat socialisatie van den landbouw
grond een programmapunt van de regeering
Op Walcheren wordt met medewerking
van de bevolking niot anders beoogd dan
een herverkaveling vcm den grond, waar
bij een groot gedeelte weer aan den par
ticulieren eigenaren zal worden terug ge
geven. Van inbreuk op de persoonlijke vrij
heid op Walcheren is geen sprake. Spr.
herinnort er in dit verband aan, op hoe
veel tegenstand de eerste ruilverkavelin
gen stuitte. Thans denkt men er heel an
Van dit kabinet is geen staatssocialisme
te wachten, omdat het van meening is, dat
daarbij menscheiijke persoonlijkheid niet
ontplooiing kan komen.
Wal de Zondagsrust betreft, staat spreker
op het standpunt, dat op den duur in Euro
pa een vijfdaagsche werkweek voldoende
zal zijn om in de wolvaart te voorzien. Dan
zou de Zaterdag een sport en ontcpanning
kunnen worden besleed en zou men zich
Zondags aan zijn gezin kunnen wijden.
De minister van binnenlandsche zaken,
de heer Beel. zegt, dat de klacht over de
achterstelling van soc. democraten bij de
burgemeestersbenoemingen zeker niet voor
dit kabinet geldt. De benoemingslijsten spre
ken ten dezen opzichte duidelijke taal.
De regeering zal er naar streven ook de
juiste vrouw op de juiste plaats te kie-
i Justitie, de heer Kolf
schoten, zegt dat de benoembaarheid van
de vrouw als rechter een juridisch en poli
tiek aspect heeft. Spr, is geneigd, doch moet
hierover nog nader advies inwinnen, aan
te nemen dat de wet geen bezwaren bevat-
Een andere vraag is, of het gewenscht
is vrouwen als rechters te benoemen. De
vroaw zou dan allereesrt tot kinderrechter
kunnen worden benoemd.
Persoonlijk is spreker ook geen tegen
stander van de benoeming van vrouwen
tot notaris, evenals dit bij de leden der rech
terlijke macht het geval is, heeft de wetge
ver destijds blijkbaar aan de benoembaar
heid der vrouw niet gedacht.
KUNST
MUZIEK
„Die Jahreszeiten"
Op 8 en 9 Jan. gaf de Goessche Orato-
riumvereeniging onder leiding van den heer
Jan Kousemaker voor een geheel bezette
Schuttershofzaal „Die Jahreszeiten" van Jo
seph Haydn, met als solisten Mevr. Ankie
van Wickevoort-Crommelin, sopraanHan
lo Fèvre, tenor en Laurens Boglman, bas.
Met dit werk schildert Haydn ons met
zijn verfrisschend optimisme, het leven van
het landvolk en natuur, hoe het zich be
weegt door de jaargetijden heen. met haar
strijd en vroolijkheid. die bij het aardsche
leven behooren. Onverbiddelijk staat echter
de dood aan het eind van dit leven.
Verhalend en uitbeeldend brengen de
listen dit groote werk, als Simon, de pach
ter, bas Hanne, zijn dochter, sopraan,
Lucas, de jonge boer, tenor, gesteund
aangevuld tot machtige hoogtepunten door
het koor, het landvolk, en orkest.
Het is zeker geen gemakkelijke taak.
welke de heer Jan Kousemaker zich opge
legd heeft, want zonder een langdurig!
voorbereiding van goede krachten is he
niet mogelijk dit werk behoorlijk uit te voe
Wanneer het orkest de
die den overgang van w
weergeeft, blijkt het. dal ze technisch
tegen het stuk opgewasschen zal
wijl er ook veel aan de afwerking hapert,
wat waarschijnlijk zijn oorzaak vindt in een
tekort aan repetities. Het belangrijke or
kestwerk, dat ons moet brengen in de sfeer
van ieder jaargetijde, dat de
moet geven, eischt c
leon door langdurige oefoning o
tot stand gebracht kan worden,
bleek de zwakko plek van deze uitvoering,
terwijl ze juist de sterke stuwende kracht
Nu de inleiding van do solisten klinkt het
mooie „Komm, holder Lenz", door het koor,
waarna we de sprankelende Lentemuziek
hooren, met het mooie trio en de goede in
zet der blazers, eindigende in een machtige
dankbede, door alle medewerkenden.
Zacht zet het orkest de morgenschemering
in, waarmco de zomer ingeleid wordt. Mooi
voorgedragen zingt de sopraan even daarna
het „Willkommen jetzl, o dunkier Hain".
met de goed gespeelde vioolsolo, uitloopen-
de op de zwoele sfeer van het naderende
onweer, dat in alle heftigheid losbarst, en
na de verkwikkende frischheïd die nu komt
hooren we de avondklok en gaal ieder ter
De herist brengt ons het landelijke lief
desspel met het prachtig gezongen duet
voor sopraan en tenor, de jachtpartij en de
feestelijkheid om de druivenoogst, met de
vroolijke rhythmische boeren-dans wijzen.
De winter geelt de gezelligheid van den
huïselijken kring bij het spinnewiel met het
„Knurre, Radchen, knurre" en het geestige
liefdesverhaal.
Mooi leiden de bas en orkest ons in den
sfeer van den dorren winter, die al het vo
rige vroolijke spel doet vergeten en sym
bool is van den dood, maar welke door
den mensch overwonnen kan worden wan-
wilskracht
Het orkest
Ingezonden mededeeling
DE TIJDEN WORDEN
WEER GOED
Een bijzonder voordeel
voor het gezin
Nederland herrijst weer! Bruggen
worden hersteld, wegen vernieuwd,
huizen weer opgebouwd.
Nederland doet zijn stem weer
hooren in de wereld, uc stem van
een vrije, natie. Nederland is ui(
zijn doodelijken sluimer tot een
nieuw leven opgewekt. Dc tijden
worden weer goedElk gezin deelt
in deze opleving. Door de toename
van den aanvoer en de vergrooting
van den omzet, kan De Gruylcr
weer cassabons geven. Met de
cassabons van tien levensmiddelen
pakketten kan bet elfde pakket
bekostigd worden. Want men ont
vangt voor tien gulden bons een
gulden contant terug.
neer hij zich overgeeft aan de deugd, de
goedheid.
Machtig klinken deze overwinningsklan
ken door solisten, koor en orkest in hel
laatste Amen. waarmede dit bekende werk
van Haydn word besloten. De V. B.
UIT STAD EN LAND
HERBENOEMING.
Bij Kon. Besluit van 28 Dec. 1945, nr.
67. zijn herbenoemd tot kantonrechter-plaats
vervangerin het kanton Middelburg, Mr.
C. M. Kegge in het kanton Terneuzen, Mr.
G. Tichelman en Mr. H. B. L. de Rechter
in hel kanton Zierikzee. Mr. Ch. J. B. du
Middelburg
INSTRUCTIEVE PIANO-AVOND
De derde en laatste avond van de Z.V.U.
in de cursus Romantische meesters van het
klavier, door den heer Jan Kuile'r, bracht de
componisten Felix Mendelssohn-Barhloldy
Mendelssohn, die reeds op 9-jarigen teel
tijd als wonderkind optrad, wist met een
buitengewone gemakkelijkheid de zware
leerstof der muziek te verwerken, waardoor
hij op zijn 18de jaar een volleerd compo
nist was en zijn belangrijke plaats in de
Duitsche muziekwereld kon innemen.
Zijn romantischen inslag, zijn verfijnde
muziek, de eigenaardigheden en belang
rijke vernieuwingen liet de heer Kuiler ons
door zijn mooi spel hooren in verschillende
voorbeelden en composities.
Duidelijk kwam dat uit in de „Lieder
ohne Worle", in het pianoconcert in D-klein
en in het prachtige Rondo Capritio.
Franz Liszt, 's werelds grootste pianist,
genoot een bijzondere vermaardheid en
werd in geheel Europa als een vorst be
handeld.
Belangrijk zijn zijn verbeteringen van het
klavier en klaviertechniek.
Naast zijn grootheid als componist en di
rigent, was hij vooral de harde werker voor
de muziek en musici. Met ware zelfverloo
chening haalde hij anderen naar voren.
Met stille aandacht luisterden de aanwe
zigen vervolgens naar de brillante gedeel
ten van het pianoconcert in E-dur en de
mooie hartstochtelijke melodie uit Lïebes-
Hierna bracht het slot van deze avond
tevens het einde van deze belangrijke cur
sus, welke op aantrekkelijke wijze door den
heer Kuiler behandeld werd en door wiens
spel de aanwezigen mooie oogenblikken
beleefden. de Vos B.
JUBILEUM
Donderdag 10 Jan. 1946 was het 10 jaar
geleden dat de heer C. J. Bouwens. mon-
teur-electricien le klasse, werkzaam ten
kantore der N. V. Provinciale Zeeuwsche
Electricileits Maatschappij le Middelburg, in
dienst trad van de Tramweg-Mij. Vlissingen
Middelburg, welk bedrijf per 1 Jan. 1929
door de eerstgenoemde Mij. werd overge-
In een der kantoorlokalen werd de jubi
laris des morgens door zijn chefs toegespro
ken en werden hem namens het te Middel
burg en Vlissingen werkzaam zijnde perso
neel bloemen en enkele iraaie geschenken
aangeboden,
Van de directie ontving hij de gebruike
lijke enveloppe met inhoud.
POORTVLIET. De politie heeft tegen v.
A. proces-verbaal opgemaakt wegens het
clandestien slachten van een varken. Het
geslachte varken is in beslag genomen.
OVERDE NK I NG
Van wording, doen en zijn
WORDING
Als men jeugd, middelbaren leeftijd en
ouderdom naast elkander stelt in zijn over
denking, dan kan men ze onder drieërlei
gezichtspunt brengenvan wording, van
doen en van zijn. Beurtelings valt op éen
dézer het accent. Is het leven onzer eerste
vijf en twintig, dertig jaren niet een pro
ces van wording Ouders ontvangen het
pasgeboren menschenkind als hun bezit,
tegelijkertijd "als het pand hun toevertrouwd
tot vorming en zij met hun opvoeding,
weldra terzijde gestaan door andere leiders
op school en in maatschappij, doen het
hunne om iets te doen worden. En wan
neer zij zich meer en meer moeten terug
trekken, omdat de opgroeiende jeugd in
zelfstandigheid zich zeil moet opvoeren, zal
hun laatste woord van vermaan zijn Grijp
u aan, gij moet iels wórden. Maatschappe
lijk, maar ook zedelijk, in ruimeren zin nog
genomen geestelijk moet de jeugd mensche-
lijkheid bereiken. Men is niet mensch bij
gratie van geboorte, maar men wordt een
mensch krachtens voortgaande inspanning
van willen. De hoogste menschwording ver
onderstelt dat geestesleven in God, dal wij
Geloofsleven heeten tijdens de jeugd kan
dat ook niet meer nog zijn dan verwerven,
ïn veroveren van den schat des levens, die
in staat zal stellen te gaan handelen in
spankracht van deugd en vroomheid.
DOEN
'De middelbare leeftijd is als zoodanig te
jtellen onder het gezichtspunt van doen. In
zekeren zin zou dan met de jeugd ook reeds
kunnen geschieden, want deze is van na
ture zeer actief zij toont in haar spel, in
haar liefhebberijen, meer wellicht nog dan
in haar schoolschen arbeid. Maar bij haar
is de kracht nog ongevormde kracht hoe
eou het ook ander kunnen zijn gedurende
den leeftijd van wording Echter als men
den middelbaren leeftijd heeft bereik! na
zoovele jaren van vorming, wanneer men
iets kan door velerlei oefening, dan zal het
doen als karakteristiek voor deze levens
periode op den voorgrond treden. Men is
geworden, het karakter heeft zich gevestigd.
Het geheele leven gaat een beroep doen
op iemands handelende vrouw, de man
hebben gehoor te geven aan wat van hen
gevraagd wordt in gezin en maatschappij,
in de engere en wijdere verhoudingen waar
in zij verkeeren. Die niets vermag te doen
is een nutteloos wezen, dat uitgestooten
wordt. Bovenal komt het er nu op aan om
ie activiteit zuiver te richten. Nu moet het
blijken wat men werdgoed, slecht, ern
stig. oppervlakkig, liefdevol, egoistmensch
levende uit Gods wil of zoekende het min
derwaardige. Geen woorden en geen hou
ding. maar de zichtbare daad uiting van
gezindheid en gedachte zal het beslis
sende getuigenis zijn.
ZIJN
De middelbare leeftijd gaat voorbij. On
merkbaar schuiven de jaren voort, ondanks
veel dat geschiedt toch bijna geruischloos
den meesten. Men hoort altijd ouden van
dagen hun verwondering uitspreken over
het feit, dat zij het derde stadium van hun
leven zijn ingetreden. Als zij er zich reken
schap van gaan creven half in humor,
hall in weemoed, zegt men eikaarwij
beginnen toch oud te worden. De arbeid
vlot nog wel. maar hel tempo wordt gelei
delijk aan wat langzamer, en men gaal
opzien legen den omvang van vroeger. De
menschen in de volle kracht van hun leven
willen wel overnemen, en gaan de ouderen
ontzien. Zoo worden dezen zich bewust,
dat zij zoo hier en daar een streep onder
moeten gaan zetentopgeteld, afgerekend.
Maar dan, als dit zoo voortgaal en het
handelen krimpt in, wat blijft? Hel Zijn.
Dit is het restant van hel leven, dal nooit
wegvalt. Dit is „het gewordene", dat nu
slijken moet tijdens den ouderdom vervul
ling te bieden en 's levens onvergankelijke
kracht te zijn. Wanneer het geloofsleven
in de jeugd nog slechts woelend zoeken
is en idealisme, en in de middenjaren van
het leven drijft tot actie, dan zal het op
den ouden dag bovenal zijn een innerlijke
verzekerdheid en een heerlijkheid. Er is
een gebied van innerlijkheid, waarop men
zich mag terugtrekken. Wee ons, als hot
Prof. M. C. v. MOURIK BROEKMAN f
Uit„Wijd Uw dag".
Na-inlevering
oud bankpapier
Het ministerie van financiën deelt mede,
dal het -bericht van 4 Januari inzake na-
inlevering van oud bankpapier tot misver
stand aanleiding heeft gegeven. In verband
mot het zeer groote aantal aanvragen is
het noodzakelijk gebleken voor de behan
deling een afzonderlijk bureau in het leven
le roepen, hetwelk ressorteert onder de Ne
derlandsche bank te Amsterdam. Alle aan
vragen. welke tot 1 Januari 1946 op hel
ministerie van financiën zijn ontvangen, zijn
naar dit bureau doorgezonden. Binnenkort
zal een bericht worden gepubliceerd, op
welke wijze nog aanvragen kunnen worden
ingediend. Het heeft dus geen zin, in dien
tusschentijd over dit onderwerp te corres-
pondeeren.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk. Aangenomen naar Scher-
penlsse. toez., N. Kooreman, cand. te Lei
derdorp.
VOOM DE JEUCpD
RAADSEL
Ina Noussen, 12 jaar, uit Wemeldlngc
stuurde een eenvoudig raadseltje, dat jullie
allemaal zsker kunnen oplossen.
Hier ia hel
Mijn eerste is iemand uit den ouden tijd.
mijn tweede is een gebouw, mijn geheel is
een gemeente in Zuid-Holland.
Wie ben ik
Volgende week komt de oplossing in de
GELUKKIG NIEUWJAAR!
Van veel vriendjes en vriendinnetjes
kreeg „Vrije Stemmen" nieuwjaarswen-
schen. Wij zijn een beetje laat, maar toch
wenschen wij al onze jonge lezeressen en
lezers nog veel geluk en voorspoed in het
1946
DE NAMEN VAN DE MAANDEN
De dagen werden, zooals wij een vorigen
keer vertelden, vernoemd naar Goden en
godinnen uit de Germaansche mythologie
ïaar hemellichamen. De maanden heb
ben hun namen gekregen in den tijd van
Julius Caesar. Het jaar begon toen op
1 Maart. De maanden heettenMartius,
Aprilis. Maius. Junius. Quintïlis, Sextilis,
September. October, November, December.
Januarius, Februarius. Quintilis werd her
doopt in Julius en Sextilis in Augustus.
De namen zijn dus niet veel veranderd.
Januari was gewijd aan den oud-Itali-
aanschen God van hel begin en het einde.
Janus, die steeds met twee gezichten werd
voorgesteld.
In Februari ligt het Latijnsche woord van
reinigend (februus) opgo-iloten. Martius of
Mars. is de naam van den Oorlogsgod, aan
wion Maart gewijd was.
April is de maand, woajiu alter, open
gaat. (Aporire is het Latljnzcho woord voor-
openen).
In het Nederlandsch wordt Mei wel Bloei
maand genoemd, dat eigenlijk hetzelfde be
duidt als Mei, want die naam is afgeleid
van het Latijnsche woord Maius of Magnu-;,
wal groeiend of groot beteekent.
Juno v/as de Romeinsche huwelijksgod;-:
en naar haar werd Juni genoemd.
Julius Ceasar werd in Juli geboren en
natuurlijk moest de maand waarin hij ter
wereld kwam, naar hem genoemd worden.
Eerst heette de maand Juli Quintilis. In
dezen laatsten naam ligt het Latijnsche
woord voor vijf opgesloten. Juli v/as ook
oorspronkelijk de vijfde maand van het jaar.
Augustus was natuurlijk aan den groo-
ten keizer Augustus gewijd. In den ouden
naam voor deze maand, Sextilis is het La
tijnsche woord van zes terug te vinden.
September. October, November en Decem
ber ontleenen hun namen aan do getallen
Septem (7), Octo (8), Novem (9) en Decern
(10). Zij waren eerst ook inderdaad do
zevenae. achtste, negende en tiende maand
van het jaar.
Het was Henk van Koeveringo. 10 jaar,
uit Kloetinge, die gevraagd had hoe de
maanden van het jaar aan hun namen
zijn gekomen.