VRIJE STEMMEN
Recht, maar geen sluipmoord
Via de radio kon U onlangs het nieuws
vernemen, dal in Dordrozhl oen N.S.B. cr.
die was vrijgelaten en naar zijn woning
was teruggekeerd, door een handgranaat,
die in zijn kamer werd geworpen, word
gedoodzijn vrouw werd ernstig gewond.
Achter dit simpele berichtje, dat ik eer
lijk gezegd al veel eerder had verwacht,
verschuilen zich drie zaken, die noodzake
lijk voor het voetlicht moeten worden ge
bracht.
Daar is in do eerste èn zeker de voor
naamste plaats, demonstratief tot uiting ge
bracht, dat er duistere elementen in ons
vaderland rondloopen, die eigenmachtig
rechtspraak willen uitoefonen. Moch dit op
treden tijdens de Dultsche bezetting nood-
rakelijk zijn geweest en zelfs toe te juichen,
thans is het een bewijs van de beklagens
waardige mentaliteit die velen bezitten en
die als een erfenis is te beschouwen van
de verderfelijke nazi-leer.
In een fatsoenlijk land, in een Rechts
staat. zooals ons vaderland er een wil zijn.
mag zooiets beslist niet voorkomen.
Daar is in de tweede plaats en zeker
niet minder belangrijke het bewijs gele
verd, dal er met onze rechtspraak iels nog
niet lieelemaal in ordo is.
Is het al een paskwil, dat in 's-Hertogen-
boseh geheel anders vonnissen worden ge
veld dan in Goes oi M.ddelburg, het feit,
dal duistere individuen en misselijke iiqu-
rsn uit den bezettingstijd zoo maar slapjes
weg worden behandeld of zelfs vrijgelaten,
is een nalalighr.-jd in het regeeringsbeleid,
die do kiem van teugelloosheid in zich
draagt.
Wil men. de lichtschuwe elementen het
gras van eigen rechtertjo spelen voer de
voeten wegmaaien, dan is een Rechtspraak
mol een hoofdletter 1 een conditio
sine qua non. Laat dit onze Regeering dui
delijk z.jn, dat vrouwe Justilia een blind
doek voor de oogen heeftzij moge dan
haar zaken niet behoeven dicht te naaisn.
maar watjes in de ooren lijkt me toch niet
oveibodig.
En in de derde plaats bewijst dit betreu
renswaardige geval, dat in den geest van
ons volk een element is geslopen, dat er
vroeger niet is geweest en er ook absoluut
niet in thuisbehoort, de goost van den sluip
moord.
11: pleit hier geenszins voor het systeem
„Alles slikken", maar tusschen dit en het
eigenmachtig optreden, dat menschenlevsns
gaat kosten en er komen er neg meer
liggen nog wel andere mogelijkheden.
Maar op deze wijze gaat het met ons
volk verkeerd 1
Er is niet langer moor do geest van
eensgezindheid die er tijdens de illegale
periode was, waarbij zulke kostelijke din
gen werden bereikt. We zakken weer al
naar die dulfe politiek van sectarisme en
haatdragende venijnigheden, zooals bijv.
onlangs bleek, toen een geestelijke het le
zen van een anders georiënteerd dagblad
verbood, nota bene van den kansel
Noch Dr. Schaepman, noch Dr. Kuyper,
noch Troelslra of wie U maar wilt. zijn de
zen weg van scrupuleuze muggen- en letter
zifterij gegaan om de mannen te worden
die geschiedenis hebben gemaakt en thans
nog met eere worden genoemd.
En zoolang deze mentaliteit ons vcllc weer
in zijn verderfelijke klauwen tracht te krij
gen, zal er van een geestelijk en dus een
daadwerkelijk herstel geen sprake kunnen
zijn. Ook niet als de Justitie la la dcet, ol
menschen met revolvers en handgranaten
het heft in handen nomen.
Dagelijks hoor je..Dat zou onder de
moffen niet gebeurd zijn". Nee. precies, ive
welen o zoo nauwkeurig, hoe de mofion
deden, laat ons het dan net andersom
doen, d.w.z. fatsoenlijk. En dus ook niet
verbieden naar een anderen zender te luis
teren krant te lezeit>en ook geen Ges-
tapo sluipmoorden bedrijven.
Nederland zal herrijzen. Oké, niaar dan
met de werktuigen zooals die kerels in
Walcheren hebben gebrui t en nog gebrui
ken en niet die uit Dordl
Als er op die manier „Schol ia zit", heb
ik maar liever weer den ti.id tsrug. dat we
tegon elkaar zeiden.,'t Gaat goed hé
PRIK.
Geen schisma teverwachfcn
in de Ger. Kerk Mundo Nobo
Men schrijft i
Curac
?e JAARGANG
Toon in 1934 de Gereformeerde Kerk ae
vermd werd op Curacao was Mundo Nobo
neg een landelijk oord. Thans niet meer.
Geasfalteerde autcwogen kruisen er elkan
der en glimmende wagens rijden de gan
sche dag voorbij de villa's der bewoners.
Daar wonen vooral Europeesche Nederlan
ders in die buurt. Vele politieagenten van
onderscheidene rangen, ambtenaren en par
ticulieren.
Maar ook is Mundo Nobe het middel
punt van hel gereformeerde levon op het
voor ongeveer 80 pet. Rcomsch-Katholieke
Curacao. Daar staat de sierlijke kerk van
Ds. Hendrik W. Kroere, den vriendeiijken
Zeeuw, die al ruim tien jaren herder i3
van de ongeveer 500 leden tellende Gere
formeerde Kerk alhier. Feitelijk staat de
Gereformeerde Kerk op Mundo Nobo in
verband mot de Gereformeerde Kerk van
's-Gravenhage West, een soort „wijk" dus.
Maar de oorlog heeft dezo Curacaose Ge-
roformeerde Kerk het oude geloof der
kolonisten dat langzamerhand een moder
nistische inslag kreeg, ging zijn bakermat,
de Fortke'k. een fusie aan met de Luther-
sen, waarna beïa'e vrijzinnig werden
geëmancipeerd. De middelen uit Europeesch
Nederland bleven uit. maar de eigen leden
hebben het klaar gespeeld alles voort te
zetten. Zelfs wérd het tractement van den
predikant, toen de levenskosten enorm ste-
gen. mede verhoogd en kon Ds. Kroeze
met zijn gezin in de loop van het thans
eindigende jaar een vacantieeis naar
Costa Rica maken op het vasteland van
Middel-Amerika.
Reeds gedurende d9n oorlog heeft mos
op Curacao iets vernemen van de moei
lijkheden in de Gereformeerde kerken. Me/,
hoorde geruchten over een schisma. Tot
na de bevrijding contact mogelijk werd en
het helaas zelfs oen betrekkelijk omvang
rijk schisma bleek te zijn, waardoor een
groot aantal zich vrijgemaakt had.
Het is niet te voorzien, dat de Gerefor
meerde Kerk op Curacao mede zal gaan
in hot schisma. Man staat hier verder af
van de verwikkelingen. Dezer dagen zijn
er een twintig Gereformeerden uit Neder
land hier aangekomen. Wii hebben mot
hen gesproken. Sommigen ziln sterk pro-
Schilder. anderen staan meer aan den kant
ven de Synode. Men praat er overlec
tuur komt thans binnen, maar op grond
van goede gegevens kan uw correspondent
verklaren, dat een schisma vo-rshands in
West-Indië niet te verwachten is.
Do Gereformeerde Kerk op Curacao blijft
een merkwaardige gemeenschap, want
naast de leden die op Cu-acao wonen,
lelt zij leden in Zuid-Amorikacnsr'io repu
blieken als Vonezuela, Ecuador, Columbia.
Ook op Aruba en in Suriname wenen
enkole leden. Daarnaast kerken enkele
nlet-gereformeerden van e'dors. maar woon
achtig op Curacao, bij Ds. Kroeze, waar
zij ook aan het Heilig Avondmaal mogon
deelnemen.
NUMMER 354
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 4 Januari 1946
Algemeen* Leiding i
Een experiment met een Duitsche pegeering
In Sovjeft-Eusland worden candidafen gesïeld voor a.s. verkiezingen
Aniê"semÊtisme Ifoij Un:t*ira-lleEellëmg
Se Perzische twlstappeö
Duitsch burgerlijk bestuur in
Hes^en-Nassau
Aan het Dui'.sche burgerlijk bestuur Sn
do pas geconstitueerde provincie Hessen
Nassau in de Fransche bezettingszone i-
heden de macht overgedragen. Het aantal
inwoners van deze provincie bedraag!
1.600.000. De voornaamste taak van hol
nieuwe bestuur zal zijn het onder Franse!
- p-ertoezich! uitvoeren von een volledig'
zuivering van alle nazi-elementen in de
provincie. De Duitsche poiitie.ee partijen
:ullen volledige vrijheid van handelen be
:itten. Een hoog Fransch officieel persoor.
:elde. dai de Fransche politiek er op ger ch'
s een uiteindelijke verbinding t:t stand t"
orengen tusschen deze provincie en het
Fransche economische systeem.
Verkiezingen in Rusland
Generalissimo Stalin is heden candidaat
gesteld in het kiesdistrict Stalin. De ve.kio-
zingen zullen op 10 Februari gehouden wor
den. Er zullen 656 leden voor den raad van
afgevaardigden Eerste Kamer en 631
leden voor den raad dor nationaliteiten
Tweede Kamer gekozen worden. De lijs-
len zijn niel beperkl lol communistische can-
didalen. Vakve-esnioingslpden. die geen
partijlid zijn, leden van coöperaties en le-
-naaide arbeid? sgroepen ziin
ook verkiesbaar. Het roode leger heeft het
t een lid voor ieder hon Jeridulreno'
in bepaalde gebieden, mot inbegrip
bezet Duitschland. te kiezor.. Per 30D00r
wordt voorts een lid per kiesdis
trict gekozen. Gemeld wordt, dat er maat-
regelen zijn genomen om de verkiezingen
geheim te houden.
Opzienbarende verklaringen
van lu t-grn, M rgan
Do leider van de UNRRA in Duitschland,
luitenant-generaal Frederick E. Morgan,
'reeft dezer dagen verklaard, dal er oen
johoime Joodsche strijdmacht in Europa
bestaat, die als doel heeft een massa-uil
ocht naar Palestina mogelijk te maken,
'oorts deelde hij als zijn meening mede.
lat de gemelde progroms en wreedheden
.egen Joden in Polen steeds minder op fei
sn zijn gebaseerd.
De liberale „Neuws Chronicle" schrijf
naar aanleiding hiervan eon artikel „dat dc
vage en tevens alatmeersnde verltlarinqer
van generaal Morgan uit een dermate bc
trouwbare bron komen, dat zij om een on
middellijk onderzoek vragen".
Het blad dringt er op aan, dat do ve_
klaringen van Morgan voorgelegd zulle
worden aan de Eng'.'jeh-Amerikaansc
Commissie van Onderzoek inzake Palestine
Tegenover deze ruggeslies heefl hel J'
dondom resoluut stolling genomen. De p
iitike secretaris van het Joodsche Were'.:'
rengres te Londen. A. L. Easterman. hee
legen dit bericht ten stelligste geprc testeer
'dij neemt deze opvatting zuiver nalionaa
socialistisch, en een poging om oen voo
vendsel te scheppen b'j de Engelsch-Ame
.ikaansche Commissie van Onderzoek. De
Lotgevallen van een
geïnterneerde op Java
Aan een brief van een geïnterneerden
landgenoot, die onlangs voor de derde keer
werd bevrijd, ontleenen wij het volgende
Hij schrijft: „Ml!n carrière onder de Jap
pen is als volgt geweest.
26 Aug. 1942 gevangen genomen door
de Kem-e: Tai Japansche Gestapo
gemarteld, drie dagen en nachten ve
hoord zonder eten of slaap: 20 Nov. IS'?
"/eer vrij gelaten onvergefelijk i-
December 1942 twee weken naar Tosar'
om weer wal op Ie knappen dat k—
nog net, war.t twee dagen na irri'n t-rue
'•eer n-nr Fr-era'-a'a werden in Tosari er
omgeving alle Europeanen opgepakt
13 Februari 1313 goïntem—rd in de gevar
nenis van Scerabija 20 Msi 1913 ove-gr
bracht naar Ke-i'les, een landbouwkolon'
salie ten Zuid-Weden van B-ni-ewan-'i
medio Augustus 1913 overqcbracM nar
Jn Fan-oe Bir«e. j.;: Jtrnh-rrawc
Midden Javabegin Februari 19'4 ove
-«bracht n-ar Bandoename d-iOrtobe
1944 overgebracht naar Trima'ri. In Banjo,
B'rie heb ik n"a al aezu''kpJd r>':
ingewanden, eerste hen-e-ver<-<-h::n-e'e-
-'u'ze'i-aen enz. in R-ndoeng heb ik ee'
maand in het zi^^enhuis ae'-i-n n"ri ei~
-,:o hnn-ozoedeem gezwollen keener
J"pn. horden en haofH in Tjimavi her^n
"noen hiervan irèt he-i-beri en ander'
devMaminose-versrhrn'elen.
Moar tenslotte ben ik or gezond en we'
doorheen gekomen en was ik sinds 2
"eotember weer op mijn post bij het Rocd
Kruis'.
H:j schrijft vervolgens, dat hii tot zü-
verbazing nog privé-bezit'ingen torugvon-'
Het verslag gaal verder„Ik looee-''
-anvtrnkoliik bii miin trouwen medewe
ker bij hot Roode Kruiswerk in 191'
-on vroe-oren Zw'u-rschon c-nsul Kelle-
die zelf 1 Vz jaar bij de Kern-mi Toi ha
-exetcn on in foril j.l. donk zij stanpe-
"cn de Zw'teerscbe reaeering was vrij rr
'aten en b"b begin October een eigen wc
-ring betrekken.
De toestand in de stad werd qeleidelij'
onrustiger, nadat 1 en 2 October de Jr
oan3che bezetting door de inlanders wa
-ntwapend en gevangen genomen. Op 1
October werd ik on wog naar huis om I
•aan lunchen, aangehouden en weer nac
4? gevangenis, svaar ik 2','z jaar tevorc
'rie maanden had gezeten., gebracht. Dac
.verdon dien dag bijna 3003 European?
•n Indo-Europeanen gevangen gezet. F
don ingang van de gevangenis was Ge
wilde menigte gewapende in'ande-s ve
-.-meld, die vrij snel met ons hadden, n—
-chatting werden 40 man gedood en ruir
00 min of meer zwaar opwond. Ik bp
-nboschadigd in mijn ce] beland, roei 1
man in een 1-persoonscel .- later overq'
bracht naar een groolere zaal van 50 ma-
en kreea daar de leiding over 24 zalen me
olm. ir00 man.
De medische vorzorg'ng van zieken en
•enden was schrnJe!"k,
rerd
d-t
Mock of Van dor Plas
mendo hui'vesfng en de Paging waren
'-o hem*! schreiend, en wii h-dd-n r.t~t-
-'an de kleeren. die wii aan het ii!f ha-5
den. toon we wrden opgepakt, maar d
voe-Mno was voldoende.
Ven 28 tot 30 October waren wij oorg'
'nlgon van hefti-e gevechten rondem d
-evanaenis, daarna onl-t-nd een on"e
'-'aarkgre st'lte en verschonen n«g steed
"""i Fnne's-hen. On 10 N-vember be
de strijd opnieuw, nu met zwaar a-lilleri'
-uur en bombardementen u't vl-egtutaen r
tegen 4 uur verschenen plotseling Britse'
Uitspraken Tribunaal Goe
Het Tribunaal te Goes heeft de volgen
de vonnis gewezen
Jan Weslstrale. 27 iaar, landarbeider t
Waarde: W. C. de J-ng, "1 iaa', ar-nd
werker to 's Heeronhoek. beide ontzetting
u't reahten. eerstgenoemde tevens verbaurr
verklaring van vermogen.
Loendert Huissen, landarbeider te Waar
de, vor'-eu-dverhlarlng ve mogen l-t 125 -
C. van Halst, 68 jaar. bakker Ie Wisseke-
ke, 1 jaar intemeering, verbeurd verklar.n'
vermogen tot f 3000 sn ontxell'ng ro-hton
Z. T. van Halst, 33 jaar. bakker te Wisse-
kerke, hervatting van het onderzoek.
Vrijgesproken werd de 19-jarige Adr-ana
Zuidweg. hulp in do huishouding to Hein
kouszand.
'ische troepen binnen de gevangenis.
In een min.mum von t d hadden zii allo
cellen opengebroken en denzeliden mi 'da-
•q werden wij naar de haven Tandjon"
Perak afgevoerd. Na eenige weken vechter
werd de Europesche wijk G~ebenq bevriid
Aan dit nuchtere verslag in telegramst"
waarin echter een we-e'd van e'Mnde ver
'•oroen ligt. wordt nog toegevoegd
„Onze Roode Kruis organi-atie be-ri-"
-'ch geleidelijk aan wee' te ontplooien \v"
"n inoescha'-eld in de A'lied Milit-ry Cor
--1 Civil Administration Branche en 'k z
'wen achtereen met Jan en alleman I'
-«-'erew-n over de herbev-r-ing van dc
stad en het herstel ven een normaal lever
voor'oooig zori-ipr in'rndscbo bevolking
-rant die is volledig verdwenen".
•iuziekstijlen cn ti'dperkrn voor
den concertbezoeker
Dc Romantiek
Reeds bij Beethoven, beg'n 19e eeuw
itpople zich de Romantiek, welke go
urende een volle eeuw, tot begin 1930
'iet alleen de muziek maar de qehoc'-
-unsl en levenssfeer in haar .ban hie1''
cn zelfs in onze eeuw nog een groolr
'cwerkinq heeft.
De geladen menschelijke ziel zocht zich
—n uit—og in nieuwe meer gecompliceer
Je klanken, rythmen en in talrijke vormer
M^n ziet naast kleine ex-ressieve coa>
cecities, werken van kolossale omvana
-■ms zelfs soheuaiagen waar de vorm bijnr
■iel te onderscheiden is.
De algemeenheid en eenvoud der Kla*
-iske perioJe hadden hun p'ichl gedaaa
De kunst der Grieken werd over boor
reworpen en men nam a's uitgang de ro
cautiek dor eigen ges-bi->den:s. De mid
'«leeuwen met hun ridderverhalen mer
looi aan bii SbgVe-cpeare en G-»ethe, p^e'
-«m sagen, sorookies en legenden uit eiger
■o'k en landstreek.Men zc-ht >n de n~
•lur. men droomde van onaekende ved"
n een hevig niet Ie bevred'-ien ver'an""'
lin''t donr in de Romrrn,;ok. ]ie'J-
-'■erdt eén van de belangrijkste onde-
-verpen.
De dichterlijke ziel ontvlucht de werk'
'ikheid, de harde realiteit, en plaatst zie'
ri oen zelfgeschapen droomenwerold.
In tegenstelling met het i-.temationa'-
•aral-fer van het Klassieke tijdperk, (ree-1
a do Romantiek de nationale tendens ster'
koloriet aan de klanku:tveeldinq.
In de nieuwe convoosit'os herkent me
de eigenaardige rythmen van de volksaar
welke wel zeer ste-k naar voren komc
'n de werken van Chopin met de t-»oisc'
Poolsche volksdansan en bij Liszt met d.
Hcngaarsche rapsodieën.
In haar drang fot ontplooiing zccht d
"Jomanlick zich een wisselwerking tusscho-
'c verschillende kunsten. De woord>un
n muziek hebben een grocto invloed o-
'lkaar en men tracht door een qeinmer
;ke uitdruk' ing tot d'.epero belevenis t
--men. Talrijk zijn de liederen voo rr
'chubert toont een groote vruchtbaarhe"
net ongeveer 800 liede-en. Vorder kon
von de liederen van Schumann, Wollf e:
Wagner is het hoogtepunt van dec
•lroominghij tracht do-r het z.g. „Ge
nrnlkun-twerk," het muiiekdrama. de 've
ino'ing van alle kunsten, een uitdrukkjn-
!o vinden vcor do horge vlucht van d'
-ïenschelijke geest. Het ka a'-ter en om
ang dor werken eischle een eigen schouw
u.-g en sfeer en zoo kwam na uiterst-
rachlsinspann'ng het „Feslspielhaus" f'
""(T'reuth tot stand. Daar was p'aats on-
Der R'ng des Nibelunaen" uit te voeren
et uit vier aoarle d«elen beslaande m«
■umenlale werk van Wacner, wat vor oer
c-heele uitvoering vier dagon nocdig heeft
Do z.g. „Vr-ieg Romantl-i." Schube-t
"chumann en Mendelsohn tra-hten nog ds
lassieke vormen vast te houden, maar d-
tshoud van hun werken toont een t"pisch
nantisch karakter Ook ziet men al ver
-chillonde kleinere vormen, zcools de ro
conces on de liederen. Pij Cb«-,in Gn
'<-zt breidt het aantal vormen zich 'snel
uitde polonaison, nocturne's, prelude's.
beweringen van Morgan noemt hij fantas-
lisoh en onwaar. Dat de berichten over
progroms louter fantasie zcurien zijn, acht
>en lasterlijke aantijging. Zo richt zich
alleen tegen de Joden, die de gaska
der Nazi's hebben overleefd, maa:
ook legen do zes miilioen gedoode Joden".
Perzië en Sovjet-Rusland
Zal do kwestie over Azerbeidsjan ter
-lette op de Algcmeene Vergadering de
Vereenigde Volkeren ter sprake worden ge
bracht Indien dit zal geschieden, zoo deel
iet Amerikaansche Ministerie van Buiter
'andsche Zaken mede. zal hiertoe door d'
Perzische regeering een verzoek moeter
vorden gedaan. Noch Engeland, noc'
Tmerika zal hiertoe stappen ondernemen.
De „Times" schrijf over deze zaak be
;a:tigenswaardige dingen.
indertijd was de zwakte der Perzisch
sgeering, die niet in staat bleek, een e'n
n maken aan de kuiperijen der as-agentcr
n dat land, de oorzaak, dat dit land dc
nililaire strijdkrachten van drie mogendhc
'en werd bezet. Deze bezettinq duurt nu c
ier jaar. Daardoor heeft de regeoring ve:
ran gezag en stabiliteit ingebost. Het "e
olg is. dal van Sovjet-Russische zijde dr
r-roering Teheran niet geheel ten onrecht-
veschouwd wordt als onafhankelijk va-
-ilsche en Amerikaansche steun, 'tsrw'ijl dr
ngelsaksische regeeringen waarsc'niinlijl
•et nog meer recht het nieuwe autonome
ozag in Perzisch Azerbeidsjan bes-h-uvei
!s een instrument van Sovjet-invlced.
Terecht zegt dan ook de „Times", do
ri'een een openhartige bespreking van he
'erzische vraagstuk tusschen de aroote Dr!
it overeenstemming kan leiden. Dan alieer
'can een stabiel en onafhankelijk Perzic
nlstaan.
Martin Bormann dood
Marlin Bormann. die het onderwerp ir
geweest van de grootste „menschenjacht'
Ier geallieerden, is dood. De ccnt-a spion
raasdiensl van het Engolsche leger hes'
-ekend gemaakt, da! zijn hoofd werd a'
aerukt, loen hij traohtle Ie ontsnappen ui
Jen bunker onder de rijkskanselarij, waar
in Hlller en eenige andere leidende fiqu-er
orblevon. De tank. waarin hij zich be
zond, vloog in de lucht.
Exportccrcn
maakt Nederland gezond
lu Nederland is nog gebrek aan ui'e-
U ziel verlangend uit naar uw dagelijkse'
eitje aan het ontbijt, naar een nieuw pa'
kleeren, naarja. het is te veel om op
Ie nemen. Daarom klinkt het vreemd ir
uw ooren als er gesproken wordt over ex
nort. Hoe kan een land, dat niets heeft dar
ruïnes, ge-inundeerde landerijen, een lan-'
reel kinderen op blo-te voeten loc
het
koler
denken aan export zult u vragen
Tech moet er aan export gedacht w
den. Fxport alleen kan Nederland wee
-eznnd maken en welvaar brengen. Het 'r
'aarom zaak om de exportkansen, die e-
rijn. grel'q aan to grijpen en al'e verbet'
ringen, die er direct of in de naaste 1op
'--pist toepassing kunnen vinJen in faV'
-'a"rtij „De cost gaet voor de baet uit".
Het maandblad „Succes" geeft verschil
'ende tips.
Egypie b.v. is een land, dat t'idenn der
-or'og rijk geworden is. De beto'lngs'-a'an-
wijst een voordelig saldo van 400 mil'ioer
gu'den aan. Hel land is dus zeer koop
■raohlig. Hoel waarschijnlijk is er voor Ne
Jerlandsche artikelen en producten afzet tc
rondere heerlijkheid gewo-den. De e'erop
•réngst moet sterk vergroot worden. Er moei
•/oorzien worden in onze eiaen behoefte er
t: moeten weer eieren geëxporteerd wor
den.
In Amerika wordt de eierenleg bevorderd
door foto-electrischo lichtconlrole. In de rer
isn gaat op vastgestelde lijden uit zizh
-elf het licht aan en ook gaan de deuror
■an de rennen open als het tijd is vo-r
'e kippen om een wandelingetje te gaan
Kunnen Noderlandsche technici v-or onse
'ri-ponboeren niet een dergelijke installatie?
.-Ü.knobbelen en iabriceezen
Als straks do koeien weer meer melk
vaan geven en de veestapel zich uitbreidt
al er wel weer eon overschotje van dit
•lie vocht komen. Dat overschot kan ver-
-erkt worden tot verfstoffen, vernis, rub
er, glas en vilt. Amerikaansche inqenieurs
':n al jaren bezig de precedes te verbe
eien. Behalve gecondenseerde melk Urm
"oJer!and straks misschien ook dergelijke
lelkderivaten naar het buitenland leveren.
Wat Duitschland vrceaer maakte en in
'ederland importeerde, kan Nederland nu
elf aaan maken en experteeren. Jn, de
•oellijkheden zijn vele, maar kansen zijn
•r ook genceg.
Radio-toespraak
H M. de Koningin
H. M. de Koningin zal op Zondag 6 Jan.
s. om 20 uur over beide radio-zenders
rn Hilversum, naar aanleiding van de
cankomst van de eersle groep repatriee-
renden uit Ned. lndié, het woord richten
tot die landgenocten, die sedert de bevrij
ding van Nederland uit gevangenissen en
concentratiekampen naar het vaderland
terugkeerden.
De 5e en 6e KOLENBON
aangewezen
In het lijdvak van 4 tot en met 19 Janu
ari a.s. dienen de bezitters van een bon-
:aar! T 503 en T 505 de daarop voorkomen
lo bonnen 47 en 48 bi] hun leverancier
n to leveren, op elk waarvan zoo spoedig
nogelijk een eenheid voorradige brandstol
-al worden geleverd.
De klantenbinding blijft gehandhaafd,
:oodal het niel is toegestaan van brandsloi-
enhandelaar te veranderen. Aangezien de
ootraden bij de brandstoffenhandelaars
;ering zijn, en bovendien nog niel iedereen
P de bonnen 45 en 46 is bevoorraad, zal
irompte levering op de thans aangewezen
■onnen 47 en 43 in het algemeen niet mo-
eüjk zijn. Er is reeds eerder op gewezen,
'at aan verzoeken om levering van gewil-
e soorten, zooals anthraciet, eierkolen, pa
cokes en dergelijke niet altijd gevolg zal
:unnen worden gegeven, omdol groote hce
eelaeden andere soorten voor huisbrand-
oeleinden moeten worden ingezet, ten ein-
le het in het vooruitzicht gestelde rantsoen
e kunnen verstoken. Zelfs heeft het Rijks-
.'oJenbureau zich genoodzaakt gezienom
'.oeveelheden Amorikaansche kolen voor
'.uisbranddoeleinden in te deelen, ten einde
len verbruiker in staat te stellon, deze vrij
-eol gruis bevattende kolen op de meest
•flectieve wijze Ie benutten, zu'len hiervoor
rinnenkort stookadviezen worden gogeven.
Je „hulpagenten" van politie
Naar aanleiding van het ingezonden r.tuk
iver „Hulpagenten van politie" in ons blad
an 27 December, die zich zonderling zou-
len hebben gedragen, ontvangen wii nog
nkele brieven, waaruit verdere gegevens
•ver dergelijke feiten kunnen worden ge-
listilleerd.
Allereerst een brielje van onzen rbon.iee
Irhot uit Kloetinge, die het door hem be
chrevon geval aan den Officier van Jnsii-
e heeft voorgelegd, waarop deze nader
•nderzoek toezegde. Hij wenschl echter ook
publicatie omdat dit prevontiave werking
:ou kunnen hebben. Wij nemen dit brielje
•p buiten verantwoordelijkheid van de ro-
laclie, omdat wij niet voor den inhoud
unnen instaan.
Het ingezonden stuk betreffende het cp
eden der hulpagenten gelezen hebbende,
otuig ik den schrijver mijn veile adhaesie.
Jeze jongens, die oen bl ouwen Maandag
\ulpagent zijn, geven inderdaad blijk, van
jdere weiskennis gecpoenc te zijn. Bij een
ermeende overtreding had ondorgeleeken-
!e hot „genoegen" één dier jongens te
jnlvangen. In miin geval ontzag de hulp
sgent, alleen in dc kamer z;:nde. z'ch niet
•tri een map privé-correspcndenlie door te
snuffelen. Van crl. 113 V/. v. Sir., dat zulks
xitdiukkelijk verbiedt, had hij z'-ker nog
s-oit gehoord. Dat art. 370 W. v. S'.r. zegt:
De ambtenaar, die met overschrijding van
rijn bevoegdheid, boeken oi ande-e papio-
•en onderzoekt, wordt gestralt met een ge
angenisslral ven ten hoog-to 1 jaar o'
een boete van f 300, zal de hulpagent ock
vel niel geweten hebben. Dit aeval Is on
'erwijld den officier van Justi'ie meege
'eeld, en enders-ek is toear-zoad. Ik aeef
'an ook ieder, die door een hulpagent on-
'ervraagd wordt, in overweging, zich te
•eroepen op art. 29 W. v. Sir., dat zeqt
.Do verdachte is niet tot antwoo-den ver
>'ichi". De noodzaak van hel aanstellen
'an hulpagenten kan ik niet beoordselen.
""e betrokken instanties dienen echter m.i.
vel selectie toe te passen, en, minstens de
•ulpagenten een en ander bij tc brengen,
rlvorens ze op het publiek los Ie laten.
O-k lijkt het mij het beste, dal ieder, die
gemotiveerde klachten heeft over het oo
eden der hulpagenten, deze terstond aar
len Officier van Justitie kenbaar maakt
"riine Polizeimethoden lusten wij nie
Van den waarnomenden Groeps-comman
la.it der Koninklijke Marechaussee te 's H
brsndskerke ontvangen wij een schrijven,
vaarin deze mededeelt, dat er aldaar aeer
ulpagenten van politie zijn. Vermoedelijk
rullen volgens ail schrijven hul^marechau-
■eos bedoe'd zijn. De noodige in'izht'mqen
•ver het geval zijn bii hem te krijgen, zoo
•chrijft hij. en hij noodigl don inzender uit
zich daartoe bij hem te vervoegen.
Het zou dunkt ons wel zoo qoed zijn ao
wesst. als de waarnemende Groepscomman
dant ons zelt ten behoeve van onze be
'angstellende lezers deze inlichtingen had
'-villen verstrekken. Thans zullen wij deze
raak evenals de bovengenoemde ter onder
roek moeten overlaten aan den heer Ofli
rier van Justitie.
Niet samenhanqend met deze kwesties
-ntvangen wij weder, als vroeqer herhaal
lelijk, uit een der dorpen van Zuid-Beve
land. een klacht over no'itie. die tijdens
Je bezetting zich als svmpathisecrend me!
de Duitschers en de N.S.B.ers had doen
kennen, en thans weer oezag uitoefent. Wi'
raden ook dezen inzender aan, zi-h met
zijn klachl tot de bevoegde instanties te
wenden. Maar hij moge wel bedenken, dat
alleen nauwkeurige feiten van beteekenis
kunnen zijn. Blijft alles vaag, dan kan niet
worden ingegrepen. Red.
ond.
schieten 1
Weber ontdoet de opera van alle v-eerr
'e invloeden en schept het eigen Du'tsch-
Jrama, waarop Wagner later voortbouw
Eén der krachtigste figuren der Romor
lek is de Franschman Berlioz, die voo
'n geweldige stuwende kracht, ongehoor*
TTOole orkestmiddelen noadig had. en wien*
verken door hun qroote omvang bijna on
ritvoerbaar ziin. Hii w-s de schepper var
ïieuwe k'ankcombisaties. om aan de
grootse uitingsdrang der Romantiek lege
moet te komen.
Eon groot aantal como-nïsten ontwikke'
den en ontplooiden de Romon'ische sti'l
waarbij zich t—ee rlr-o-Tvn-ou kenmeric-
'-n, c'e z.g. Klassiehe-Romantici en de
No-Romantici
Do ee'st-'nriemden, welke richting ont-
-tond met Mendelsohn houdt zich non aan
de oude klassieke vormen vast. Voo-al
Brahms is voorve-hter geweekt van dene
'tr-OTninn, wal zi-h toenl in z'm in«t-u-non-
tale werken. Hij sluit aan bij Mendelsohn,
orwijl ook Max Reger die richting toont.
De Neo-Romantici scheiden z'ch heele
•aal van de oude Klassieken af en gaan
un eigen weg (Liszt. Wagner) met eigen
'ormen. zooals het symphonisch gedicht.
De grootsten. die de-e stroomingen ver-
'egenwoordigen zijn Wanne-, Lisri, Bruck-
ier, Franak, Brahms, Mahler, Reger en
"Irausz. In Rusland Tsjalkov/sky en Maur-
sowsky. In Noorwegen Gr'eg. 'in F-rrnk
rijk Saint Saens. Massenet. Gouncd en Bizet
"n Ita'ië Vo-Hj Gn Pucoiri.
In Frankrijk ontstaat nog een eigen rich
ting der Romantiek, het z.g. Impressionisme
met Dehussv en Ravel als hoogtepunten.
Een uiterst verfijnde weergave van natuur
impressies, die op zich zelf een nieuwe
k'onk en instrumenten-combinatie verei-
schen.
Hierme-'o staan we reeds in het begin
van de 20o eeuw en zün de uiter-te con
sequenties van een tiid-ork qet-okken.
Men is op zoek naor geheel nieuwere we-
a°n, v.-olk zoeken men aanduidl met de
Modernen.
NIEUWE BONNEN
Elk der volgende bonnen geeft recht op het
koopen van
Bonkaarten KA, KB, KC 601
No. 535 l.m. 541. 800 gram Brood
No. 542, 543, 200 gram Bloem
No. 544. 400 gram Suiker
No. 545. 50 gram thee
No. 546, 125 gram Boter
No. 547, 250 gram Margarine
No. 543, 100 gram Vet
No. 549, 100 gram kaas
No. 550, 551. 552. 100 gram Vleesch
No. 553, 2 kg. Aardappelen
B 51, B 52, 400 gram Brood
A 53, IVï liter Melk
B 53, C S3, 3 liter Melk
B 54, 1 kg. Aardappelen
Bonkaarten KD, KE 601
No. 635. 636, 800 gram Brood
No. 637. 638, 200 gram Bloem
No. 639, 250 gram rijst ol kindermeel
No. 640. 500 gram Suiker
No. 641, 250 gram Boter
No. 642, 125 gram Margarine
No. 643, 100 gram Kaas
No. 644. 5 liter Melk
No. 645, 616, 647, 100 gram Vleesch
No. 648, 1 kg. Aardappelsn
D 51, D 52, 400 gram Brood
E 51, 250 gram rijst of kindermeel
Tabakskaarten enz,
T 07, 'i rantsoenen Tabaksartikelen
(geen import clgaretten)
V 07. 100 gram Suikerwerken
X 07. 2 rantsoenen Tabaksartikelen
(geen imporl-cigaretlen)
G 03 (groentekaart) periode van 20 Jan.
t.m. ló Feoruari 1946.
De bonnen voor melk en aardappelen zijn
geldig tot en met Zaterdag 12 Januari a.s.
Bon G 03 der Groentekaart mort uiterlijk
op Zaterdag 12 Januari bij een groente
handelaar worden ingeleverd. Men kan op
dezen bon groente betrekken van 20 Jan.
l.m. 16 Febr. a.s.
Voor de weck van 13 t.m. 19 Jan. a.s.
zullen nog bonnen worden aangewezen voor
melk, aardappelen, jam, tabak en versna-
Op de bonnen voor kaas zal voor de
h°"l maoe*° of 20— kaas en voor de helft
volvette of 40-j- kaas, waaronder eventueel
beg.epen bu.t&nlanasche kaas, worden ge-
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op
Vrijdag 4 Januari a.s. van des middags 12
uur af worden gebruikt, met uitzondering
ran de bonnen voor vleesch. melk en aard
appelen, waarop eerst met inganq van
Maandag 6 Januari mag worden afgeleverd.
Bij deelneming aan maaltijden van de
Centrale Keukens moeten aldaar de bonnon
550 of 645 voor vleesch en 553 voor aard
appelen worden ingeleverd.
In de week van 12 Januari lot en met 19
Januari moet bij de Centrale Keukens bon
551 of 646 worden ingeleverd voor vleesch.
derde aardappel-rantsoen kan 1 kg. uil den
L.i .8 -u u .ïoiiien gevo.mden voorraad
worden genomen.
Ingezonden medrd'
'n Adelaar-product prima!
Handel tusschen
Nederland en Engeland
Minister H. A. Marquand, minister voor
den Overzeeschen handel, heelt in een
toespraak tot de Nederlandsche Kamor van
Koophandel te Londen onder meer gezegd,
dat de leening die Engeland gesloten heeft
bii de Vereoniqdo Slaton gebruikt zal wor
den om noodzakelijke goederen voedsel
en grondstoifen te kunnen koopen in
alle deelen van do wereld. Engeland wil
gaarne graan en thee, spek en beter, rub
ber en petroleum koopen. Omdat Engeland
nog nief genoeg kan uitvoeren om ziin in
voer te betalen, is deze leening noodzake
lijk.
Er is reeds een toename van de handel
tusschen onze twee landen.'zei hij vorder.
Zeker is de Nederlandsche industrie, even
als de onze, nog niet gereed voor don
uitvoer van een deel der goederen, dio
Engeland het liefst zou koopen. Dank zij
een overeenkomst, in den herfst gesloten,
zal do sombere strengheid van vele Brit-
sche huizen in de a.s. lente worden ver
licht met Nederlandsche tulpen en hyacin
then maar de Brilsche industrie zou toch
beter glaszand en strookarion kunnen go-
bruikon. De minister kon niet zeggen, wat
zii.i collega voor de Voedselvoorziening
van plan was, maar hij hoopte, dat deze
niet doof zou blijven voor wal men hem
in hel oor zou fluisteren over Nederland
sche kaas, of fruit en groenten, of zelfs
ham en eieren, die mi'linenen Brition in
geen jaren op hun ontbijttafels hebben ge
zien. Aan den anderen kant sprak de
minister de hoop uit, dat de Britsche Nijver
heid de Nederlandsche zou kunnen helpen
harstellen. Textiel voor kleedinq en indu
strie kon de minister nog niel beloven,
omdat de vraag in het eigon land, mot
He teruokeerenclo soldaten, zoo groot is.
Verscheidene lakken van nijverheid daar-
enteoon scheepsbouw, electrische en
«hem'sche niiverheid. ijzer en slaal-con-
structie, de coment-nüverheid en de m"Hr-
in-'u'trie. om er enkele te n«emen heb
ben toegezegd, hun exportbedrijf belangrijk
te zu'len uitbreiden.
Vóór den oorlcg, zoo besloot minister
Marquand. was het Verrentqd Koninkrijk
Nederlands boste klant. Hij hoopte dat do
Britten in staat zouden zün. weer groote
ho«"«"'hoden van NeJerland te koopen, en
dat En-eland hooier zou komen te staan
op da Nederlqndsche lijst van leveranciers.
