VRIJE STEMMEN
Bet coiiniiiqué van de Moskousche conferentie
Christison bezocht Sjahrir
W est-Europeesche
politiek?
III.
CULTUREEL EN ECONOMISCH
CONTACT
Wij vragen len slolte of ook Nederland
past in een Wost-Europeescho combinatie,
zooals wij in de tweo vorige artikelen heb
ben geschetst.
Cultureel zeer zeker. Want van ouds
hebben wii veel betrekkingen met alle drie
genoemde volken. België, ons buurland, En
geland, onze groote handelspartner, en
Frankrijk, van ouds ook voor ons de baker
mat der West-Europeescho beschaving.
Nu Duilschland voor afzlenbaren tijd prac-
tisch is vroggevallen, zullen wii ons zeker
gaarne aanleunen aan wat de drie aange
wezen partners ons aan cultureele steun
kunnen bieden, terwijl wij voldoende bezit
van eigenwaarde hebben, om niet te we
ten, dat Nederland ook wel iets op cultu
reel gebied heelt te geven.
Economische belangen verbinden ons ze
ker met alle drie. Wij hopen onze produc
ten naar alle drie te kunnen exporteeren,
als bij ons alles weer goed op gang is. En
or is veel dat wij van do producten onzer
drie vrienden zullon kunnen gebruiken. Een
levendige ruilhandel zal. als de tolmuren
geheel zijn geslecht, kunnen ontstaan, en
ook onderlinge reizen zullen onze betrek
kingen kunnen versterken.
POLITIEKE OVEREENSTEMMING
Maar nu de hoofdvraag passen wij po
litiek bij elkaar?
Als wij het met elkaar in ons blad er
over eens zijn, wat ik nu maar veronderstel,
dat intiemere bandon in West-Europa ge-
wenscht zijn, dan zouden we mogen con-
cludeeren. dat hel dan ook noodzakelijk is
dat vrij onze politiok met die van onze drie
partners in overeenstemming brengen. Zij
sturen thans alle drie in socialistische rich
ting. en wenschen alle drie sterk do ver
bondenheid met de Veroeniade Volkeren,
ook en vooral mot de Sovjetunie, thans het
machtigste bolwerk van geheel Europa.
Maar wij weten wel, dat niet deze won-
schelijkheïd van overeenstemming met onze
buurlapden de koers onzer politiek kan be
palen.
Hier is alleen beslissendwal wil het
Nederlandsche volk in meerderheid Zal
het binnenkort uitspreken, dat een socialis
tische koers moot worden gevaren door het
schip van staat En zal het positief uit
spreken, dat in den boezem van de orga
nisatie der Voreenigde Volkeren, inclusief
de Sovjet-Unie. ook onze Nederlandsche be
langen alleen veilig kunnen zijn. zoodat wii
in volgende jaren zullen voeren een inter
nationale en sociale politiek
DE KABINETSVORMING
Het is hier alles nog vaag. Maar er zijn
toch gunstige toekenon.
Allereerst de keuze van onze Koningin
bij de laatste kabinetsvorming.
Zij wees als kabinctslormateurs aan twee
politieke persoonlijkheden die beide zich
hadden uitgesproken voor een socialistische
politiek. Deze aanwijzing door Hare Maje
steit geschiedde na uitvoerige raadpleging
van vele politieke adviseurs en zal zeker
niet zuiver persoonlijk geweest zijn. Toen
was dus het algemeen ideehet moet in
die richting gaan. En het ministerie dat
toen werd gevormd wees dan ook in die
richting. Zoowel de sociaal-democratische
ministers als ook do ministers uit den kring
der Nederlandsche Volksbeweging hadden
hot socialisme op hun program, zij het dan
dal de eene groep van personalistisch soci
alisme sprak, en de andere zich vroeger
steeds sociaal-democratisch had genoemd.
Ook do Roomsch Katholioko ministers wa
ren verwant aan de Volksbeweging, terwijl
de protestantsch gekleurde ministers even
eens uit dit kringen waren voortgekomen.
Zou dit alles zoo zijn geschied, als ons
volk niet aldus had qewild
Het is niet waarschijnlijk.
GEEN ANTITHESE
Een tweede gunstig teeken voor oen koers
in de gewenschte richting is wel het groei
ende isolement waarin de anli-rovolutionai-
ro partij komt te verkeeren. Nadat de Ne-
derlandsch Hervormde Kerk zich ostentatie!
uit dat milieu heelt losaemaakt, en de R.-
Katholieke Staatspartij geloond heeft niets
voor oen vemieuwina van de antithese-
politiek te gevoelen, is er ook in de Chris
telijk Historische Unie con sterke neiging
om zich los te ma,-on van de banden, die
haar voorheen met de anlirovolutionno.
hadden gebonden.
Er komt dus grootere leans, dat de samen
werking in dit kabinet door de verkiezïnaen
zal worden bevestigd.
OOK NEDERLAND INTERNATIONAAL
Zal het ook in internationale richting
gaan, zoodat ook vriendschaonolijk met
Rusland zal worden samengewerkt Do
communisten willen het zeker. Hoe sterker
deze worden, hoe meer kans hierop is.
Maar afgescheiden hiervan een sociale
koers beteckent ook samenwerking mot an
dere socialistisch geregeerde landen. Want
socialisatie kan ton slolte alleen in inter
nationaal verband volledig slagen. Er is
dus alle kans dat ons land in deze rich
ting zal worden gestuurd in do eerstkomen
de jaren. En dan passen wii volkomen in
het milieu van een vierbond, waarvan alle
vier de leden internationaal gezind, vrien
den van Rusland, en socialistisch zijn.
De toekomst der wereld zal er wel bij
varen. Red.
2e JAARGANG
NUMMER 350
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zaterdag 29 December 1945
Algemeene Ldding i
B. G. Kloosterziel es
S. L. Boerma.
Hoofdredacteur
J. Koek eb akker.
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
SeslBssSngen over de vredesverdragen
Adviescommissie voor hei Verre Oosten
Geallieerde raad voor Japan
Regelingen betreffende Korea en China
Adviezen aan Bulgarije en Roemenië
Atoomenergie onder controle
De ministter-conferentie in Moskou is al-
geloopen, een communiqué is de wereld
ingestuurd.
Bevin heeft verklaard, dat de conlcren-
tie oen stap vooruit beteekende en Inder
daad is er op verschillende punten over
eenstemming bereikt.
DE VREDESTRACTATEN
Aan bel opstellen van de vredeslracla-
ten met Italië, Roemenië. Bulgarije, Hon
garije en Finland zullen alleen die leden
van den raad van ministers van buiten-
landsche zaken mogen meewerken, die de
wapenstilstandsvoorwaarden hebben onder
leekend. Zoo zal het vredesverdrag
Italië worden opgesteld door de ministers
van buitenlandsche zaken van Engeland.
Frankrijk, de Ver. Staten en de Sovjet-Unie.
De ministers van buitenlandsche zaken
van de Sovjet-Unie, de Ver. Staten er
geland maken de vredestractaton met
menië, Bulgarije en Hongarije, terwijl het
verdrag met Finland opgesteld zal worden
door de Sovjet en EngeJscbe ministers
buitenlandsche zaken.
Wanneer de voorbereidingen voor
vredesverdragen zijn getroffen, zullen di
ministers van buitenlandsche zaken, samen
met alle leden van de U.N.O., w.o. Neder
land, in een conferentie, die uiterlijk 1 Me'
1946 zal worden gehouden, de verdragen
bestudeeren.
Eerst daama worden de definitieve lek
sten opgesteld.
ADVIESCOMMISSIE VERRE OOSTEN
De Adviescommissie voor het Verre Oos
ten, die thans is ingesteld, Ss gevormd uit
vertegenwoordigers van U.S.S.R.. het Ver.
Koninkrijk, China. Frankrijk, NEDERLAND.
Canada, Australië, Nieuw Zeeland, Indië,
en de Pbilippijnen.
Deze commissie zal bij haar werk uit
gaan van het feit, dat er een geallieerde
raad voor Japan is gevormd. De bestaande
bestuursmachinerie, met inbegrip van
commando-verbindingen tusschen do regee
ring dor Ver. Staten en het opperbevel der
bezettingsmacht, zal zij eerbiedigen. Zij zcl
voorts do politieke beginselen en maatsta
ven. waarmee Japan zijn wapenstilstands
voorwaarden dient na te komen, formulae-
ren en de richtlijnen, die de geallieerde be
velhebber gegeven heeft, toetsen.
Het hoofdkwartier van de commissie, die
zal zorgen voor een behoorlijk overleg met
vertegenwoordigers der Ver. Volken, mol
leden van de commissie, zal in Washing
ton gevestigd zijn.
GEALLIEERDE RAAD VOOR JAPAN
Deze zal zijn zetel in Tokio hebben en
staan onder voorzitterschap van den op
perbevelhebber, optredend voor de gealli
eerde mogendheden. De leden zijn:
St., Sovjet-Unie, China, EngelandAustra
lië, Nieuw Zeeland en Brïlsch Indië zul-
len gezamenlijk een vertegenwoordiger heb-
De Read zal den opperbevelhebber van
advies dienen, terwijl deze ook aeraai-
pleegd kan worden met belrekting lot 1 et
nakomen van de voorwaarden van over
gave. bezetting en bestuur van Japan.
Minstens een maal in tie twee weken
zal de Raad bijeenkomen. De acties zullen
uitgevoerd worden door en onder den op
perbevelhebber.
KOREA, ONAFHANKELIJKE STAAT
Om hulp te verleenen bij do vorming van
een voorloopige Koreaansche staat zat een
gemengde commissie, bestaande uit ver
tegenwoordigers van het Amerik. opperbe
vel in Zuid-ICorea en het Russische opoer-
bevel in Noord-Korea, ingesteld worden.
De regeering van Korea zal democratisch
zijn, zal ontwikkeling van industrie, land
bouw en vervoer bevorderen en de verder
felijke resuitalen van de Japanscho bezet
ting Hkwideeron.
Binnen veertien dagen zal over deze
aangelegenheid in Korea gsconleroerd
worden.
EENSGEZINDHEID OVER CHINA
De ministers van buitenlandsche zaken
hebbon hun verzekering, dat zij een poli
tiek wenschten van niet-inmenging in de
interne aangelegenheden van China, her
nieuwd en waren het er over eens, dat in
De veiligheidsmaatregelen in Indonesië
Voorstellen van Christison
Sir Philip Christison bracht gisteren oen
bezoek aan Sjarir om op hem een beroep
te doen samen to werken met de Britten.
Volgens Reuter zijn do betrekkingen tus
schen Christison on Sjarir vriendschappe
lijk en de Indonosische leiders schijnen de
voorstellen van Christison goed te hebben
ontvangen.
Sjarir zeil verklaarde in principe in do
voorstollon toe te stemmen. Zijn „kabinet"
is bijeengekomen om de voorstellon te be
studeeren.
Nieuwe veiligheidsmaatregelen, die de
medewerking van de Indonesiërs inhou
den, voorzien in de bewapening en uilrus-
ting van speciale groepen van de T.K.R..
die door de goallioerdon hiervoor worden
uitgezocht.
Deze groepen zouden optreden als vrij
willige politie, die do olficieele Indonosi
sche burgorpolitie zal assisteeren bij het
handhaven van do ordo onder de burgers.
TegelijJc zal hiermede oen welbewuste po
ging gedaan worden om de economische
situatie het hoofd te bieden. Een beroep
zal worden godaan op Indonesische. Neder
landsche en Britsche experts, om Ie helpen
bij hel organiseeren van regelmallge voed-
selverstrekkingen en voldoonde bevoorra
ding met kleoding en andere benoodigd-
heden.
„Bevredigende vorderingen"
bij besprekingen over Indië
Van de besprekingen op het landgoed
Chequers, over Indië komt weinig positie!
nieuws door. Er wordt medegedeeld, dat er
„bevredigende vorderingen" zijn gemaakt.
Onderlusschen ontbreekt het niet aan
gissingen en voorspellingen.
Jacob Huizinga geeft de algemeene opi
nie goed weer, wanneer hij in zijn Engel-
sche brief voor Herrijzend Nederland zegt,
dat over het lot van het Koninkrijk thans
beslist wordt.
Van de besprekingen te Londen zal hot
afhangen, aldus Huizinqa, ol Engeland en
Nederland deze zaak zullen oplossen, of
dat do oplossing door de Verec-nlgde Vol
keren zal moeten worden gevonden.
Het Britsche ministerie van Buitenland
sche zaken wordt vertegenwoordigd door
Noel Baker, minister van staaf.
Welingelichte kringen zijn van meening,
dat Engeland zal aandringen op hervatting
van rechtstreeksche besprekingen tusschen
Nederlandsche en Indonesische vertegen
woordigers.
Onrust op Sumatra's Oostkust
Op Sumatra's Ooslkusl maken moman
teel extremistische elementen do omgeving
van Medan onveïliq.
Verschillende personen zijn vermoord.
dat land noodzakelijk is een nationale ,-s-
geering en beëindiging van den burgor-
Mololof en Byrnes hebben enkele malen
besprekingen gehouden over de Sovjet en
Amerikaansche strijdkrachten in China.
Op verzoek van de Chineesche regee
ring, verklaarde Molotof, was de terug
trekking van de Soviet strijdkrachten uit
gesteld tot 1 Februari.
Byrnes verklaarde, dat de Amerikaan
sche troepen zouden vertrekken, zoodra d"
Chineesche rogeering zonder hulp van de
Amerikanen do Japansche troepen kon
ontwapenen.
Beide ministers waren het er over eens.
dat een terugtrekken der strijdkrachten
wenscheüjk is, zoodra dit practisch mogelijk
is.
Advies aan Koning Michael
Do ministers zullen koning Michael van
Roemenie adviseeren de regeering te re-
organiseoren, door leden van de nationale
boerenpartij en do JiberaJe partij co te ne
men. Deze regeering moet verklaren, dal
er zoo spoedig mogelijk algemeene verkie
zingen zullen worden gehouden.
Engeland en de Ver. St. zullen dan de
Roemeensche regesring erkennen.
TUSLAND ZAL BURGAR1JE VAN
ADVIES DIENEN
Op vriendschappelijke wijze zal de Sov-
'otregeering de Bulgaarsche regeering ad
viseeren ook vertegenwoordigers van an-
Jere democratische groepeeringen dan die
van het Vadorlandscho Front op te nemen.
Zoodra dit gebeurd is. zullen de Vereen. St.
Tribunaal te Goes
A. M. Jansen, winkelier te Hansweerf,
was in Aug. 1942 uit „socialistische over
wegingen" sympathiseerend en in 1943 ge
woon lid van do N.S.B. geworden. Hij had
voor de weermacht wachtdiensten verricht
te Middelburg en Hansweerf. Te Hansweerf
was hij gewapend, maar kon niet schieten,
zoi verdachte. Voorts had hïi ook nati soc.
literatuur vorspreid. Op enkele vragen van
den heer Ouwohand zoi beklaagde, dat hij
nu fe laaf inzag, foul gehandeld fe hebben.
Mr. Dirven wees er op, dat het pakhuis
ven verd. in 1940 is afgebrand. Ook ziin
ventwagons gingen in de vlammen op. De
groepsleider Griep heelt hom toen voorge
spiegeld, daf hij er weer boven op kon
komen door N.S.B.er to worden.
Joh. Hollestolle, landarbeider te Ovezan-
do. had reeds voor den oorlog in Duitsch-
land gewerkt. Om betere verzorging te kni
eren bi; den beer. waar hij werkte, had hij
zich bij do N.S.D.A.P. aangesloten. Na
terugkeer in Nederland, was hii in 1942
N.S.B.er geworden. Daar hij eigenlijk geen
vast werk kon krijgen, was hij vrijwillig
voor de Org. Todt gaan werken. Hij zag
niet in, dat hij verkeerd gehandeld heeft.
God zal hem helpen, zegt hij. Maar het
schiint, dat het hom meer om zijn levens
onderhoud dan om zijn overtuiging te deen
Uit het verhoor van de echtgenoote blijkt,
dat verd. erg onontwikkeld is.
Mr. P. C. Adriaanse legde ook vooral op
dit laatste don nadruk.
Marfina Korslanje te Wol/aartsdijk was
in Dec. 1941 lid van de N.S.B. geworden.
Zij was door omstandigheden daartoe ge
komen, zei verd. Zij heeft er nu veel spijl
van, maar een buurman had haar en haar
man overgehaald.
Corn. v. d. Klippe, aannemer te Vlissin-
gen, werd ervan beschuldigd ten behoeve
van de Duitsche weermacht op Walcheren
allerlei werken te hebben uitgevoerd, zoo
als hef bouwen van barakken, schuilkel
ders. camouflagewerken, een officierscan-
tine en vele andore werken meer. Hieraan
heeft hij ongeveer f 500.000 verdiend. Vol
gens beklaagde is hij hiertoe gedwongen.
Hel begon mol een order om op hef vlien.
veld te werken. Toon het hem duidelijk
werd. v/aar het om ging. had hii geweigerd
doch toen de Duitschors hem dreigden, had
irh niet verder verzet. Hij had het plan
gehad van de groote vermogensvermee'de-
ring een deel af te staan aan de onder-
grondsche. doch had dit niet gedurfd, daar
hij meende, dal „de staat dit later terug
zou vorderen". Hij heeft het geld echter
op solide manier op eigen naam belegd.
Als eerste getuige werd de heer L. de
Jonge, oveneens aannemer, gehoord. Deze
was in Aug. 1940 op verzoek van v. d.
Klippe voor deze als uitvoerder bij het
bouwen van een barak opgetreden. Hii
voelde daar aanvankelijk niet veel voor,
r was gezwicht, nadat hem een deel
do winst werd aangeboden. Een be
drag was echter niet vastgesteld. Tnnlaats
helderder, werd door dit verhoor de
zaak sloeds duisterder. Mr. Vlaminq meent,
da! getuige niet al te betrouwbaar is.
Getuige W. Gabriolse. dokwerker te
Westkapollo, die voorman bij v. d. Klippe
geweest was. zei. dat deze nooif hard voor
do Duitschers liet werken. Hij zou zelfs van
labotago beschuldigd zijn.
Als collega getuigde de de heer J. la
Gasso te Koudekorke, die vertelde van de
aroote moeilijkheden, die de hoor v. d.
Klippe had gehad, toen hii een werk Ie
Woonsdrocht voor de Duitschers moest uit-
Na het voorlezen van nog enkele ver
klaringen voerde Mr. A. A. Terwoorf de
verdediging.
UitsprakenTribunaal Middelburg
Hol Tribunaal fe Middelburg deed de
volaende uitspraken
Maaljo P. van Keulen, zonder beroep, to
Middelburg. 3 jaar intornoering. Verbeurd
verklaring van oen bedrag van i 90, ont-
zelling uit kiesrecht.
Herman G, Hartjesveld, electro monteur
te Vlissingen, 1 jaar intemeering, ontzet-
ig uit kiosrecht.
Cornelia W. Munter te Middelburg, twee
ar intemeering, ontzetting uif kiesrecht.
Ccrnclis M. Gelion. boekhouder te Vlis
singen. 2Vz jaar intemeering. ontzetting uit
kiosrecht.
Controle op do atoom-energie
Ter bestudeerinq van de problemen, die
voortvloeien uit de ontwikkeling van de
atoomenergie adviseeren de drie ministers
de oprichting van een commissie voor dc
controle der atoomenergio, door de Ver-
eeniade Volkeren.
Het communiqué geelt aan hoe deze
commissie zal moeten handelen en zegt. da'
de commissie zal zijn samengesteld ui>
vertegenwoordigers van elk der staten, ver
tegenwoordigd in den Veiligheidsraad er.
Canada, als deze staat geen lid is van der.
Veiligheidsraad.
De commissie zal een voorstel indiener
tot uitschakeling van atomische wapens ui
de nationale bewapeningen bonevens d<
uitschakeling van allo andere zware wa
pens. die voor vernietiging op groote schaa
kunnen worden gebruikt.
Geen overeenstemming omtrentIrar
De kwestie Iran is uitvoerig besproken
liet Bevin mededeelen, maar deiinilievc
overeenstemming werd niet bereikt. Do be
sprekingen zullen langs de diplomatiek:
.«analen worden voortgezet.
Voor het terugtrekken dor troepon blijlt
den datum 2 Maart 1946 gehandhaafd.
Radio AnkaracontraMoskou
Volgens radio Ankara heelt het Anato-
lische nieuwsagentschap verklaard, dat het
geheele Turksche volk bereid was liever
„zich in het vuur te v/erpen, dan een duim-
oreedte van zijn grondgebied ai te staan".
Turkije zal ook niet hot kloinste deel van
zijn grondgebied alstaan, noch zal het
zwichten voor drang, onverschillig van wel
ke zijde deze komt, hetzij van vriend ol
Radio Ankara gaf later op don avond
commentaar op een mededeeling voor ra
dio Moskou over den „ongunsti-en toestand
van het Turksche bedrijlsleven", welke me-
dedeeling eindigde met de woorden „Men
kan onmogelijk uit het oog verliozen, dat
in Turkije stormen op het punt staan uil
te breken". Radio Ankara merkte naar aan
leiding hiervan op„Indien de door radio
Moskou verwachte storm van dezelfde soort
is als die) welke zijn uitgebroken in de
Ealkanlanden, dan weel radio Moskou maar
al te goed. dat het klimaat van Turkije
het minst gunstige klimaat heelt voor der
gelijke atmosferische storingen".
Lacunes in het
Moskousche communiqué
De diplomatieke correspondent van de
Times merkt op, dat de bestudeering van
den volledigen tekst van het communiqué
der Moskousche conferentie eenige veront
rustende lacunes aan het licht brc-ncjt.
Zells indien do besprekingen ovc-r Iran
informeel waren, zooals het geval schijnt
te zijn geweest, zou oen afzonderlijke ver
klaring over Azerbeidsjan geruststellend ge
weest zijn. Ook het stilzwijgen over Tur
kije doei vragen oprijzen. Voor zoover be
kend, handhaaft de Sovjet-Unie haar
wensch tot herziening der conventie van
Montreux belrelfende de zee-engton. ver
langt zij een basis voor de delensie, als
mede een terugkeer naar de grenzen van l
1921, hetgeen voor Turkije zou boleokenen
het alstaan van de gebieden Kars en Ar-
dahan. Do Turksche openbare meening is
echter vastberaden gekant zoowel tecon
het alstaan van een basis aan de zee-eng-
ten als van genoemde Oostelijke gebieden.
In Ankara zijn de berichten uit Moskou
over het algemeen met voldoening ontvan
gen, hoewel eenïge ongerustheid valt op
le merken met betrekking tot de behande
ling der kwesties aangaande den Balkan,
het Midden-Oosten en in hel zijzondor Tur
kije zeli.
De Moerdijkbmg bijna gereed
De K.N.A.C. meldt, dat naar alle waar
schijnlijkheid do verkeersbrug bij Moerdijk
over het Hollandsch Diep reeds de volgen
de week voor hel verkeer zal kunnen wor
den opengesteld. Over twee gedeelten cal
eenrichtingsverkeer moeten worden toege
past in verband met de geringe breedte
van enkele overspanningen.
'nteroationale Roode Kruis
Luister wedstrijd
Op Nieuwjaardag des avonds le 8.15 uur
zal over den zender Hilversum I onder den
titel „Hallo, met wie een internationale
Roode Kruis Luisterwedslrljd worden uitge
zonden ten bate van hol fonds „Nederland
helpt Indië".
Koos Koen, die ook in dit opzicht zijn
sporen verdiend heelt, zal dozo uitzending
verzorgen. Hii zal daarin in willekeurige
volgorde een aantal karakters uitbeelden,
en wel
I. de ingebeelde zieke 2. de kwaad
spreekster 3. do nieuwsgleriae 4. de ver
liefde 5. de Panlolfelheld 6. de fantast
7. de gemakzuchtige8. do gewichtige
9. de nerveuze10 de tevredene.
Het zal vorder de taak dor luiste
raars zijn. deze karakters in juiste volgorde
van uitzending te plaatsen en in cijfors,
b.v. 8, 3, 1, 6 enz. in to zenden.
De oplossingen moeien worden ingezon
den op een briefkaart aan hel hoofdbestuur
van het Ned. Roode Kruis, Prinsessegracht
27. Den Haag, met op de achterzijde in
den linkerbovenhoek do vermelding „Hallo,
met wie Op de brlelkaart moei. behalve
de normale port. minimum f 0.30 tot maxi
mum 11 aan postzegels worden bijgeplakt.
Dat extra port komt ten goede aan hel
fonds „Nederland helpt Indië".
He! inzenden van meer oplossingen is i
mogelijk en zelis wenschelijk, des te meer
kans heelt men op het winnen van een
der talrijke Iraaien prijzen, waaronder oen
aantal complete nieuwe lietsen.
In verband met het goede doel en do uit
geloofde prijzen verwacht mos, dat tn elk
Nederlandsch huisgezin aan deze prijs
vraag zal wordon deelgenomen.
In aansluiting hierop deelt de persdienst
van radio Herrlizend Nederland nog mede,
dat ongeveer 1000 prijzen beschikbaar zijn
gesteld. Hieronder bevinden zich 4 wollen
dekens, een emaille keukeninrichlinq. een
hall dozün linnen theedoeken, 3000 siga
ren, 40 blikken Eng. sigaretten van 50 sf„
'wee fauteuils met gobelin bekleeding. twee
kinderstoelen, coupons voor dameskleoding,
handschoenen enz.
De telefoon
en de jaarwisseling
Tot dusverre werd in de eerste uren
den eersten Januari en verder op den ge-
heelen Nieuwjaarsdag een groot aantal
rhiv. 'jaarswenschen per telefoon afgehan
deld.
Dit legde eon zware extra belasting op
het bedienend personoel van den telefoon
dienst, dat daarom in meer normale lijden
sterk uitgebreid moest worden.
In de huidige omstandigheden is het op
andere dagen door personeelsgebrek, al
cndoenlijk den dienst zonder groote vertra
ging te laten lunctionneeren, en is uitbrei
ding met extra personeel niet mogelijk. Bij
Je jaarwisseling zal dan ook slechts de
normale bezetting op de telelooncentralen
aanwezig kunnen zijn.
Er wordt hierom een dringend beroep op
het publiek gedaan om dit jaar de leleloni-
iche gelukwenschen achterwege te laten.
'ngezonden mededeeling
DE GROOTE DAG
Het einde der zorgen voor
de huisvrouw.
Nederland heefl groole dagen
gekend in zijn geschiedenis.
Hel was een groole dag, loen de
eerste schepen met vreemde spe
cerijen onze havens binncnlic-
nen. Hel tvas een groote dag, loen
Nederland onafhankelijk werd,
na een oorlog van bijna S0 jaar.
Hel was een groole dag, de dag
van onze bevrijding in lO'tö.
Maar de GUOOTE DAG gaai
aa komen. De dag, waarop de
huisvrouw bevrijd wordt van
kleine zorgen, die de oorlog haar
bracht. Dan kan zij weer met ge
noegen winkelen bij De Gruijler.
die haar voorkeur heefl om zijn
beter verzorgde waar, wiens éta
lages een lust voor het oog zijn.
Dan geeft Dc Grugter weer cassa-
bons vil. Voor licit gulden bons
één gulden terug. Deze dag gaat
spoedig komen. 653
UIT STAD EN LAND
Rotterdam helpt Zeeland
Op Zaterdag 22 Dec. werd een collecte
in Rotterdam gehouden voor Zeeland.
Wij ontvingen een verslag van de collec
te, waaraan wij het volgende ontleenen
Hc-t was een vroolijke groep van onge
veer 25Ü Zeeuwen, in kleederdracht.
Vrijdagavond om 10 uur het Luxortheater
binnentraden om een feest bij te wo:
dat om 3.15 's nachts werd besloten
een Zeeuwscho dans onder leiding van
heer Chr. J. Mazure.
Verder was er oen keurig verzorgd
riété-programma, waarbij o.m. optrad Lou
Bandy, die de stampvolle zaal kostelijk
amuseerde met liedjes, enz.
Den volgc-nden morgen zette men het col
lecteoren Hink in. Het muziekkorps var
Rotterdamsche politie verleende zijn mede
werking. Op ieder druk punt va:i de stad
gaf het een nummertje ten besto. Vele
collectebussen waren om drie uur reeds
gevuld.
De diergaarde „Blijdorp", waar tusschen
den middag een esnpans-maailijd werd
uitgereikt, had oen groep kameelen afge
staan, die bij velen de aandacht trok. voor
al toen een Walcherscho schoonheid een
van deze dieren bereed.
Ook de brandweer en de Rotterdamsche
tram, die eon keurig versierde en verlichte
tramboot door de stad liet rijden. Geen res
taurant of warenhuis werd overgeslagen,
overal, langs de huizen en kantoren, zag
men de goene bus, die iedereen toeriep
„Helpt 1"
En er word geholpen.
Tegen don avond zag men bijna iedor-
een in de stad met het speldje „Luctor et
Emergo", het wapen van Zeeland, loopen.
TREINONGEVA4L
Betreffondo het treinongeluk, dat bij Kruï-
ningon plaats vond, vernemen wii nog
Acht wagons van den trein, die 's mor
gens om vier uur uit Vlissingen verlrekt.
ontspoorden. Het verkeer werd ernstig ge
stagneerd. Do reizigers van den trein van
vier uur en ook die van de volgende trei
nen moesten in een anderen trein over
stappen. Dit gaf groote vertraging. Zooals
wij reeds meldden, kwamen er geen per
soonlijke ongelukken voor. De oorzaak van
de ontsporing is vermoedelijk een verkeer
den wisselstand.
OVERDENKING
DANKBAARHEID
Ik weet niet. zwarte kameraad,
Hoe jij je wagens kolen v/int.
Ik weet niet, ondergrondscho maat,
Hoe jij je weg beneien vindt.
Ik weel alleen en daar komt het op aa»
Jouw kolen vormen mijn bestaan.
Toen voor het eerst op de fabriek
De ketel stoom ging maken.
Toen leek de stoomlluil op muziek,
Die schalde van de daken.
Jouw kolen hebben dat gedaan.
Jouw kolen vormen ons beslaan.
En als de schepen weer gaan varen.
Hef roest weer vat de pijpen gaat.
De schuit zijn kop zet in de baren.
Dan is dat jouw work, kameraad.
De haven kan weer draaien gaan.
Jouw kolen vormen ons bestaan.
Ik heb als kerel soms gegriend.
Toen mijn kind'ren vergingen van kou.
Jij hebt aan mijn peuters de hemel verdiend
En jij stal het hart van mijn vrouw.
Jouw kolen kommen nou weer aan.
Jouw kolen vormen ons boslaan.
Nou ik van jouw lees in de krant.
Met al die nullen en die tonnen.
Nou weet ik, dat or in ons land
Aan onze iookomsf is begonnen.
Jij laat ons niet ten onder gaan,
Jouw kolen vormen ons bestaan.
In godsnaam, kameraad, hou vol.
Zonder jouw ondergrondsche buit.
Zonder jouw diep gegraven hol.
Gaat hier de lamp voor eeuwig uit.
Jij. met io vreemde, zwarte baan.
Jouw kolen vormen ons bestaan.
Ik dank je, verre kameraad.
Die zweetend wagens kolen wint.
Ik dank je. zuidelijke maat.
Die staag zijn weg benejen vindt.
Jij, Ridder van de Zwarte Vaan,
Jij brengt ons weer een brok bestaan.
JAN VAN AMSTERDAM.
Overgenomen van do Stichting
Mijnworkersvoorziening.
RAMMEKENS HOUDT STAND
Ondanks de krachtige storm van het
laatste etmaal houdt do dijk bij Ramme-
kens zich goed. Tot gisterenmiddag kwam
geen onrustbarend niouws binnen.
Goes
Voor „Wetenschappelijke Bolangen" hield
Prof. Dr. M. G. Minnaerl. directeur van
de Sterrenwacht een lezing met lichtbeel
den over „De zon en haar invloed op de
aarde". Nadat spreker eerst de zon zeli in
haar historische beteokenis voor de vol-
keren en daarna haar physiscaen toestand
had beschreven, ging hij na de pauze over
tot zijn oigenlijk onderwerp. Over het alge
meen kan gezegd worden, dat Prof. Min
naerl deze materie op voor leeken _sfer
bevattelijke wijze behandelde. Hef publiek
toonde groote belangstelling en gal den
spreker een stevig applaus.
De storm raasde gisteren over Goes
en smakte op den Oostwal een schutting
legen den grond. Enkele voorbijgangers
wisten nog maar net bijtijds te ontkomen.
Hier en daar vlogen enkele dakpannen
op straat, terwijl eenige personen een wed
loop met hun hooiddoksel aangingen.
Bij de Ganzepoortbrug wandelde de
heer in niet geheel nuchteren toestand
verkeerend, tegen oon auto op. Hij kwam
er met enkele verwondingen heelhuid*
van ai.
Middelburg
N.S.B.-ERS GEARRIVEERD
J.l. Zaterdag is weer een contingent N. 5-
B.ers gearriveerd, gedeeltelijk aUemslig uit
een kamp te Laren en te Den Helder. H, i
zijnJ. W. Biercns, J. M. Dhaeze, S.D..
agente, J. F. Eggei, J. M. den Engelsman,
J. van Kempen. L. Scheijboler. C. Stom. al
len le MiddelburgJ. H. Goozscns. D. J.
Schallenborg te St. Laurens, A. de Wijze
te Souburg, J. Machielsen te Terneuzen, Th.
C. Dommisse en J. Janisse te Vlissingen.
Behalve de S.D. agente zijn allen naar
hef MiJilair Hospitaal overgebracht.
AFSCHEID IR. H. C. GHIJSEN
Donderdag 27 Dec. nam het personeel
van The Vilrite Works in den Schouwburg
afscheid van haar scheidenden Directeur.
Ir. H. C. Ghijson, die na een ambtsperiode
van bijna 40 jaren het bedrijf gaat veria-
De heer B. A. Hesselink, onderdirecteur,
leidde de vele sprekers in, die allen de
stuwende kracht en do werklust van den
scheidende gedurende den lanaen tijd, dat
hij aan het bedrijf verbonden was. belicht
ten. Verschillende geschenken werden den
heer Ghijsen aangeboden, o.a. namens hel
geheele personeel een radiotoestel.
KERSTMIDDAG
De onlangs opgorichte ontspanningsclub
van The Vitrile Works gal oen Kerslmiddag
voor de kinderen van do arbeiders.
Hel werd een gezellige middag voor de
kleinen, die zich goed amuseerdon in de
keurig versierde zaal met een groote kerst
boom. Iedere kleine kreeg een aardig kerst-
geschenk en Ie oordeelon naar de glunde
rende kindergezichtjes, vielen deze goed in
den smaak.
KOLIJNSPLAAT. Op do ieestavond van
S.D.G. bracht dc collecte voor het Roodo
Kruis. 169.13 op.
VOOM DE JEU©©
JONGENS EN MEISJES.
De post heelt heel wat brieven met ver
haaltjes, gedichtjes, raadseltjes en vragen
van jullie bij ons gebracht. Dat vonden wij
erg prettig. Het is evenwel niet mogelijk
om alles in één keer al te drukken en ook
is lang niet alles geschikt om in de krant
te worden opgenomen. Wat geschikt is,
komt beslis! in jullie hoekje, maar er zijn
opstelletjes gekomen met veel iouten en
gedichtjes, die de inzenders(sters) niet hee-
lomaal zelf gemaakt hebben. Die kunnen
wij natuurlijk niet in de krant zetten. Jullie
moeten probeeren zoo weinig mogelijk iou-
lon te maken en wat jullie aan ons zen
den, moot absoluut door jullie zelf gemaakt
zijn. Spreken wij dat al
Do oplossingen van de laadsels komen
steeds de volgende week in de kranf. Jullie
hoeven de oplossingen dus niet aan ons
op te sturen. Als er aan de raadsels een
prijsvraag verbonden is, zullen wij dat er
speciaal bij schrijven.
Wij hebben den vorigen keer vergeten
te vragen of jullie steeds jullie leeftijden
vormeiden bij jullie naam en adres. Enke
len deden het uit zichzelf, de anderen wil
len er voortaan wel om denken, dat zij
ons schrijven hoe oud zij zijn
Er zijn verschillende jongens en meisjes,
die vragen of zij een bepaalden schuilnaam
krijger.. Wij vinden het echter beter, als
jullie onder je eigen naam werk instuurt.
Als Je een schuilnaam gebruikt, is het net
alsof je iets verbergen wiL En dat is toch
niet zoo Dus wij zullen nog esns goed
afspreken Jullie mogon sturen en vregen
wat je willen (niel lederen dag iets nieuws
natuurlijk) en jo schrijft daar duidelijk bij
je naam. je adres en je leeftijd. Op de
enveloppe zettenRedactie „Vrije Slem-
men." Beestenmarkt 2. Goes. In de linker
bovenhoek „Voor de Jeugd."
DE NAMEN VAN DE DAGEN
„Ik zou graag willen welen," schrij/f de
9-jarige Mientje Dronkers uit Hansweert.
„hoe de dagen van de weck aan hun
namen komen."
In heel oude tijden. Mientje, hebben de
menschen de dagen van de week gewijd
aan Goden en hemellichamen, waarvoor
zij ontzag en bewondering voelden. Do
namen zijn in den loop der c-ouwen soms
heel erg veranderd, maar de oude woorden
zijn toch nog terug te vinden in de namen,
die do dagen nu hebben.
De beteekenis van Zon- en Maandag is
natuurlijk duidelijkdeze dagen waren
gewijd aan de zon en de maan. Dinsdag.
Woensdag. Donderdag on Vrijdag waren
gewijd aan Tyr. Wodan en Frigg.
Do eerste drie zijn Germaansche goden en
de laalste is oen Godinhun namen zijn
in de verschillende streken, ook verschil
lend. Wodan wordt wel Odin genoemd
en Donar Thor b.v. Wodan, Was de heer
van hemel en aarde, zijn zonen Tyr en
Donar waren de Ascn (het germaansche
woord voor Godon) van oorlog en van
donder en weerlichf. Frigg (soms wordt zij
wel Freya genoemd, maar sommigen moe-
non, dat Frigg en Freya verschillende go
dinnen waren), een dochter van Wodan,
was de godin van de vruchtbaarheid.
De Zaterdag was gewijd aan Saturnus.
op Jupiter na do grootste planeet van het
zonnestelsel. Deze planeet heelt tien ma-
De namen van do hemellichamen en
Goden zijn wel veel veranderd, maar met
een beetje goeden wil kun je ze toch
wel terugvinden in do namen van do
dagen.