mm
Vrede op Aarde
KERSTMIS
SLë
Gesprek met God
mm
tot tied
Charles Dickens
VRIJESTEMMEN - MAANDAG 24"DECHMBER 194S
De boetprofeet Jeremia heelt tot zijn volks-
genooten een hard woord gesproken. Rond
om overal onrecht en eilende. Maar de
korkmenschon zeggen..Vrede, vrede, het
gaat alles best Doch Jeremia zegt eerlijk
en open„Daar is geen vrede 1"
Als de menschenwereld Kerstmis gaat
vieren, en het alles best gaat vinden, met
kerstgroen en lichtjes, en zij wil van
„vrede" zingen dan is er oen boelproieei
ln ons hart, die zegt„Daar is geen
Do oorlog is goddank voorbij in Europa.
In de heeie wereld, als wij uilzonderen
ons rampzalig Nederlandsch Indië, waar
nog hard gevochten wordt innerlijk zon
der reden, want men wil uiteindelijk het-
Maar al is de oorlog verder voorbij
van vrede, echten vrede, is de wereld
Welk een ontzettende verwarring nog
overal in de wereld. Welk een ellende van
kou en honger rondom over miliioonen mon-
schen. Hoeveel onrecht wordt niet dag aan
dag gedaan, en geduld, ook door hen.
die beter moesten weten 1 Wrok en haat
en verbittering stijgen omhoog als een
zondvloed, die heel onze samenleving dreigt
te verzwelgen.
En wij staan op den Kerstmorgen be
schaamd en vorlogenmogen wij nu van
„vrede" zingen
HET ENGELENWOORD IS EEN WOORD
VAN VERTROUWEN.
Die herders hadden ook nlet3 anders dan
een donderen nacht rondom, en straks een
schamele stal, en oen klein kind.
Maar tochze hoorden dat hemelsche
v/oord, en zij gelóóiden het. Die engelen
vertrouwden dat het soo komen zou, dat
het zoo was. En zijvertrouwden ook, on
gingen met haaste
Voor ons nu spreekt ook het Godswoord
zijn vaste, dwingende taal. Het is zoo.
God doet hol. Hij brengt Zijn vrede op
onze aarde. Wij spreken er allen van. ieder
met eigen woorden. Maar één zijn we in
het wc-len God brengt het. God doet het.
Die vrede is er, in hel gezang der engelen.
Rondom de kribbe. Heel het leven van
Christus door. Rondom hel kruis. Tot in
eeuwigheid. „Vrede op aarde En wij
spreken het na, in groot vertrouwen. Zoo
is het. eeuwig door.
EEN WOORD VAN BELOFTE 1
Want niet alleen dat God dien vrede
brengt, in en door dat kind. Hij wil het
oolc verwezenlijken in de wereld.
En dat gaat u en mij direct aan.
Heel dicht bij hui3, In huis.
Vrede Doze dagen moot het, in elk
Met uw huisgenooten broederlijk en zus
terlijk te zamen.
Man en vrouwéén. Het vloekt toch
tegen Kerstmis, als wij nu ruzie maken
In uw kleine wereld rondomtrachten
overoon te komen met elkaar, in goedr
vriendschap. Geen bitterheid zaaien, geen
verwijdering vergrooten. Het vuur van de
haat niet aanblazen. Gesn lasterpraat.
En dan wat medodeelzaamheid, wat
hulpvaardigheid. Vrede op aarde 1 Samen.
Samen leven. Niet ieder apart, van de
in Great Britain
Bijna iedereen heelt wel eens hooren ver
tellen over het Engelsche Kerstfeest en is
overtuigd dal men hier veel meer werk van
Kerstmis maakt dan do meeste menschen
in Nederland.
Het Engelsche Kerstfeest is als het wart
oen combinatie van ons Sinterklaas dat
men hier niet kent en ons Kerstfeest.
De kinderen hangen hier met Kerstfeest
een kous aan den schoorsteen, gevuld met
hooi. wortelen enz., zijnde voedsel voor het
rendier van Sante-Claus. dat is de Engel
sche naam voor den Kerstman. De namen
Sinterklaas en Sante-Claus zijn van den
zelfden oorsprong.
Sante-Claus wordt verondersteld te rijden
in een arreslee over de daken en de kin
deren wordt verteld dat hij door den schoor
steen komt en de geschenken deponeert in
hun kousen, welke voor die gelegenheid
worden opgehangen aan den schoorsteen
mantel of aan hun bed.
Met Kerstmismorgen zien we hier de
zelfde stralende kindergezichten, die wij in
Nederland voor den oorlog konden zien.
Bijna ieder huis is opgesierd met hulst
en het beroemde mistletoe.
Ieder die het geluk heeft een dame te
verwelkomen, terwijl doze zich onder een
takje mistletoe bevindt, mag haar zoenen.
Een van de beste plaatsen is daarom een
takje juist boven de huisdeur.
Verder vindt men in nagenoeg elk huis
eon mooi opgesieiden kerstboom, die vaak
vol hangt met presentjes voor de ouderen,
die niet meer in Sante-Claus aelooven.
Erg veel werk wordt er hier gemaakt
van de maaltijden, met als hoogtepunt hel
kerstdiner.
Bijna iedereen probeert een kalkoen op
lalel te krijgen, maar bet grootste moment
is daar. als de beroemde plumpudding bin
nen gebracht wordt. Het licht wordt uitge
draaid en de plumpudding in de keuken
overgoten met rhum of brandy, wordt aan
gestoken en gehuld in een blauwe vlam.
plechtig binnen gebracht.
Hel is een soort taart, die een hoop kren-
ton en rozïinen bevat en vaak al een half
jaar tevoren wordt klaargemaakt. Een aar
digheid is verder, dat er vaak één of meer
zilveren 3-pence geldstukjes ingebakken
worden en ioder die het geluk heeft eon
van deze geldstukjes te vinden, moet dit
bewaren en men zegt dat hot haar oi hem
geluk zal brongen tot het volgendo Kerst
feest.
Ook eet men de z.g. mince-pies en als
men het eerste hapje van de eerste pie
eet, mag men een wensch doen.
Het Engelsche Kerstfeest is veel meer
een leest dan in Nederland, waar hel inder
daad voor do meeste menschen een waar
godsdienstig feest ls. Er zijn hier enkele
kerkdiensten, maar hel echt diepe gevoel
van vrede, dat het Nederlandsche Kerst
feest ons kan geven, ontbreekt hier ten
Oudejaar is hier net als ln Nederland
een groote gebeurtenis. Oude gebruiken,
zooals onze rommelpotterij e. d., ben ik hier
nog nooit tegengekomen en schijnen hier
inderdaad niet te bestaan.
Een oud Engelsch geloof is. dat do meeste
menschen hopen dat de eprste persoon die
hun huis na 12 uur 's nacvts bezoekt.
Iemand is met zwart haar. Het zal hen
geluk brengen gedurende het geheele jaar.
Nieuwjaarsdag is hier een gewone werk
dag. R. M.
anderen afgekeerd. Maar open voor ol-
Vrede op aarde 1 Dal wil ook zoggen
God zal ons helpen 1 Hij wil het. En wij
en het bereiken. Zijn belofte hebben
we. En daarom vechten we voor een recht
vaardige gemeenschap. Heel ons volk ge
meenschappelijk verzorgd en behoed. Geen
armoede meer. Geen levens-angst om al
de zich opstapelende nooden. Maar allen
werken voor allen.
in de groote wereldvrede tusschen
de volkeren. Recht on waarheid. Maar ook
broederlijkheid. En groote en kleine vol
keren reiken elkaar de hand. En zelfs de
vroeger vijandelijke volken moeten weer
ieuw leven worden gebracht. God wil
Ieder van ons getuige daarvan mede.
En Zijn belolte wordt eens waarlijk ver-
EEN WOORD VAN INNERLIJKE
WERKELIJKHEID.
Die met vertrouwen gelóóft In Godsbe
lofte, vindt innerlijk dien vrede.
Hij doet het zeil niet. Hij praat zich het
niet zeil aan. Maar het komt tot hem, uit
;n hoogere wereld.
Ik weet zekerOok de sterkst onqeloo-
vige, die er prat op is. te zeggen „alle
maal onzin ik goiooi er niks van" als
de kerstklokken klinken, en het licht wordt
aangestoken, en een kerstliedje uit de kin
derjaren komt Ie neuriën in zi'n hart, dan
voelt ook hij hetdaar is vrede van bin-
■n Het wonder Gods. Vrede nü
Moge ook ons hart, het hart van ons
allen,1 het verstaan. Red.
KERSTBEEST
achter prikkeldraad
nu het Kerstfeest in
het Kerstfeest in ge-
i allen die ons dier-
velen, maar toch
Wat een verschil
vrede en thuistoen
vangenschap, ver va
baar zijn. We waren
voel je je dan in deze dagen
Steeds do dreigende dood voor oogen. de
dood dio zoo velon onzer weg nam. Zij
keerden niet terug, zij beleefden den vrede,
waar we allen naar snakten, niet.
We hadden honger, honger die pijn deed.
maar zie. dank zij hel Roode Kruis zullen
we met de Kerstdagen eens geen honger
hebben, want allen ontvangen we pakketten
van het Nederlandsche en het Engelsche
Roode Kruis. Pakketten, onbetaalbaar, met
kostelijke levensmiddelen. Ze brengen ons
in een betere stemming en enkelen weten
zelfs een kerstboom te bemachtigen, die
hot Kerstfeest in onze trieste barak werke
lijk tot een echt Kerstfeest zal maken.
Nooit zullen we dit Kerstfeest vergeten.
We konden nog Kerstliederen zingen ve
len huilden van aandoening. We aten van
onze pakketten en konden zelfs de Russen
en Italianen, die de schillen uit onze vuil
nisbakken zochten en op-aten, wal geven.
Zij huilden van vreugde, als ze een bis-
cuitje kregen.
„Vrede op aarde, in de menschen een
welbehagen."
Hier in deze gruwelijke ellende klonken
deze oude vertrouwde woorden onwerkelijk.
Nu zullen we weer zingen, thuis en in
vrijheid, een vrijheid die we niet genoeg
kunnen waardeeren.
Toch zullen onze gedachten even terug
gaan naar ons Kerstfeest achter prikkel
draad, machinegeweren en bajonotten.
we zullen een gevoel van afschuw, m
ook van dankbaarheid hebben dankbaar
heid, omdat we terug mochten keren nai
allen die ons zoo diorbcxar zijn. d. R.
„We walk alone
Voor de vele hulpacties die in verschil
lende landen voor Nederland op touw ge
zet zijn. moet Nederland dankbaar zijn.
Die acties geven blijk van medeleven met
onze materieele misère. Laten wij ons ech-
er niet gaan verbeelden, dat er in he
buitenland veel begrip heerscht omtrent
hetgeen wij onder de Puitschers moesten
doorstaan, noch omtrent den toestand waar
in de moffen ons hebben gelalen.
Die buitenlanders hebben hun eigen zor
gen. Van hetgeen in ons land gebeurd is
hebben zij vreinig gehoord en maar heel
weinig gezien. Aan hun eigen zorgen heb
ben ze genoeg en zo zullen zioh dan ook
niet te snel in die van anderen verdiepen.
Typeerend is het volgende vooral
Ergens in het buitenland werd tijdens het
voorprogramma in een bioscoop een pro-
paqandafilmpje voor Nederland qedraaid.
Het filmpje was goedhet gaf een beeld
van onze moeilijkheden, bogrijpelijk ge
maakt voor buitenlanders. Echter uit het
publiek klonk het„Geef mij maar Micky
Mouse
Dal was leekonend. We moeten er uit
.leeren, dal de wereld van ons verwacht,
dal wij onze eigen boontjes doppen 1
In de komende wintermaanden zal
de onlangs opgerichte afd. jeugdtoerisme
van den Kon. Ned. Toeristenbond A.N.W.B.
een schriftelijken toeristischen cursus ge
ven. getiteld „Met open oog en oor", voor
de jeugd van 1116 jaar. Doel is de jon
gens en meisjes voor te bereiden op hun
tochten in do toekomst, door hun te ver
tellen van alles, wat ieder, die naar buiten
trektzonder moeite langs den weg kan
kan opmerken, maar waar velon gedacn-
toloos aan voorbijgaan.
„°0 ifM;
Gevonden op een gesneuveld
Amorikaansch soldaat
Zie, God, ik heb nog nooit met U gepraat.
En nu zeg 'k steedshoe maakt Gij het, mijn God
Zij zeiden mij, God, dat Gij niet bestaat,
En ik geloofde dat. Ik was een zot.
Ik heb U nooit gekend. Gisteravond echter
Zag ik Uw hemel vanuit een granaattrechter.
Zij logen, dacht ik toen. 'k Geloofde sedertdien.
Had ik maar eerder naar Uw schepping omgezien 1
Ik vraag mij af. God, of Gij het nog goed wilt maken
Iets in mij zegt mij dat Gij mij verstaat.
Vreemd, dat ik eerst in deze hel meest raken
Voor ik een glimp opving van Uw gelaat.
Komaan, 'er valt wel niet veel meer te spreken
Dan dat ik blij ben dat 'k U heb ontmoet
Spoedig zal wel de nacht voor mij aanbreken
Maar ik ben in Uw hand, en zoo is 't goed.
Daar gaat 't signaal en roept mij tot de orde
Ik kan het nu als Uw bevel verstaan.
Het zal een vreeselijk gevecht gaan worden
Misschien klop ik vannacht nog bij U aan.
En stelde ook mijn leven U teleur,
Zult Gij mij opwachten ginds aan Uwe deur?
Wat Ik huil vreemd, ik die nimmer schrei
Dat 'k U ook al dien tijd heb moeten derven 1
Wel God, ik moet nu gaan. Good bye, good bye,
Ik zal nu nooit meer bang zijn om te sterven.
Vertaling Bertus Aafjes.
(UitWoord en Wereld).
NAAR WAARHEID
Toen God de Heei geboren was.
Toen was hel koud.
Wat ziel Maria ldngs het pad
Een vijgeblad.
Maria, laai de vijgen staan.
Wij hebben nog dertig mijlen te gaan.
En haast U wat 1
En toen Maria in 't stadje kwam
Nabij een schuur.
Sprak zij tot eenen kleinen boer
Herberg ons hier.
Trek het u om dit kindje aan.
Het zal u anders slecht vergaan.
De nacht is quur.
De boor. die sprak van harte ja,
Gaat in den stal
Doch rond het uur van middernacht
Ontwaakt de man
V/aar zit gij toch, gij arme liên
Zijt gij bevroren of zoo, misschien
Maar Goddank, neen.
De boer ging weer al in zijn huis
Van uil zijn schuur.
Sta op, mijn trouwe vrouw, sta op.
En maak oen vuur
En maak het good, en maak het warm.
Want deze lieden zijn bitter arm
En blauw van kou.
En toen Maria het huis inkwam.
Werd zij verheuqd.
Sint Josef was een goedig man.
Die bracht zijn zak
Hij nam een etenspot van tin.
Het kind deed er een sneeuwvlok in
En dat werd meel.
Het deed een weinig water er door
En dat word melk.
Zij hingen don ketel boven het vuur.
Het duurde niet langer dan een kwartier
Het papje kookt.
Een lepel sniidl de brave man
Uit een brok hout.
Die werd van louter elpenbeen
En louter qoud
Maria gaf het kind de brei.
Toen zag men dat hel Jezus was
En enkel Hl;.
Uit „Des Knaben Wunderhorn"
Vri] bewerkt door Bertus Aafjes.
KUNST
JAN DE HARTOG'S
„SCHIPPER NAAST GOD".
In Londen werd bovengonoemd toonoel-
sluk opgevoerd van onzen bekenden roman
schrijver. De titel in hot Engelsch luidt
„Skipper next to God", Jan do Haxtog
speelt zeil de titelrol.
The Star schrijft hierover
„Weinig stukken, dio ik gezien'heb, heb
ben door de vurige oprechtheid waarmee
zij geschreven zijn, meer indruk op mij ge
maakt dan „Schipper naast God". Het is
onmogelijk om do gedachte van je ai te
setten, dat de jonge Nederlandsche auteur
iet niet in de eerste plaats schreef, omdat
hij een succesvol stuk wilde maken, maar
omdat hij zich qedrongon voelde zün over
tuiging op de een of andere wijze gestalte
te geven. Deze overtuiging is gebaseerd
op een hevigen alkeer van het anti-semie
tisme, en zii is tot uitdrukking gebracht in
een doeltreflenden dramatischen vorm. waar
in intelligente gedacht9n gepaard gaan met
Do meoningen in do andere Engelsche
dagbladen waren zeer verdeeld.
Een grootsche
vredesmanifestatie
Van 28 December tot en met 1 Januari
tal in het Concertgebouw te Amsterdam oen
grootsche vredesmanifestatie worden aehou
den onder den titel „Het Spel van Goedon
Wille". Carel Briels heeft hel ontworpen,
en heeft ook de regie. In het Eere-Comito
hebben onder meer zitting de drie ministers
Schermerhom, Meiinen en Van der Leeuw,
en talrijke leidende figuren op allerlei Ge
bied. Er zullen negen uitvoeringen worden
gegeven op die dagen. Een groot aantal
kunstenaars werkt medé.
Over den Inhoud wordt reeds 't volgende
medegedeeld
„Hot Spel van Goeden Wille wil zün oen
spel door allen en voor allen, en wil de
kerstgedachte met den vredeswil verbinden.
Het podium van het Concertgebouw wordt
in oen weidscho kathedraal herschapen, met
het orgel op den achtergrond. De kathe
draal wordt gedacht in een stad te staan,
welke op het punt is. bevrijd te worden.
De koster vraagt zich af. wat het voor zin
heelt. Kerstfeest te vieren in den oorlcg.
waartegenover de organist op hoogere
waarden wiisl. Hij begint op het orgel te
spelen en onderwijl wordt de stad gebom
bardeerd. waardoor de inwoners in de
kathedraal vluchten. Zij durven uit vrees
voor de Duitschers het kerstlied alleen maar
te neuriën.. De zeer heterogeen samenge
stelde vluchtelinqenmassa bespreekt onder
elkaar het bombardement en de aanstaande
bevrijding, waarop het hoogtepunt, de be
vrijding. komt, en als apotheose het
deslied wordt gezongen.
Zoo zijn er ook
Een ex-lifter vertelt
Ik heb steeds veel geluk gehad met
liften en daarom neem ik, nu ik zeil r
met mijn auto mag rijden, als er
plaatsje over is altijd één van die wach
tenden bij kruispunten of langs hoofdwegen
Een paar dagen geleden pikte ik e9n
heer op. De man, die ik een plaatsji
mijn wagen aanbood, zag er tenminste als
heer uit. Hij droeg een nette, donkere
een keurige das en een bolhoed. In zijn
Hand had hij een degelijk leeren koffertje.
De heer kwam mij bekend voor en terwijl
wij voort reden en mijn metgezol honderd
uit kankerde over de dingen, waar
meeste menschen over kankeren, schoot
Ie binnen, waar ik hem eerder gezien
had. Wij hadden eens samen gereisd op
een open vrachtwagen tusschen zakke'
een kinderwagen, kisten en koffers. H
had op de plaats van bestemm'ng zc
staan op spelen legen den chauffeur va
den vrachtwagen. Hij vond het namelijk
ongehoord, dat de man den prijs var
reis per trein derde klasse berekende
het mogen meerijden van den Bosch
Amsterdammaar hij betaalde met
zuur geziebt.
De reis dezen keer was even lang en
erg vermoeiend, want de heer praatte
praatte. Hij had overal critiek op, m
nooit wist hij to vertellen hoe de zaken, die
Een schilderstuk, door Hare Majesteit de Koningin gemaakt.
Het geeft in de witte stilte van dit berglandschap goed de
stemming weer, waarmee wij thans in eerbied het Kerstge
beuren naderen.
ALS KERSTVERTELLER
Kerstmis is het feest van contrasten. Uil
de duisternis het Licht. Uit den nood van
ons geslacht, het eeuwig Heil.
Indien wij de tegenstelling tot ons leven
niet meer in het Kerstieest kunnen aan
schouwen, dan heeft dit leest der roeping
voor ons zijn roeping gemist.
Op Kerstmis willen wij uil ons zelf treden
in iets wat anders is dan wij zijn, om dan
te gaan weten wat dat andere, dat hoop
en perspectief biedende, nog in ons leven
kan gaan beleekenen.
Daarom zijn wij op Kerstmis voor Dickens
ontvankelijk. Hij toont ons, wat wij niet
meer hebben en wal misschien begeerlijk
zou zijn om weer te verwerven.
Als wij Dickens lezen, dan beseffen wij.
dat de sieer. die er in zijn boeken heerscht.
verloren is gogaan. Oude straten met naar
elkaar toegebogen topgovelenolie-lan
taarns, waarvan de lichten grillig Hakke
ren, als de storm gaat rammelen aan hun
ruiten een heirleger van spoken en geest
verschijningen, die niet meer willen wonen
op onze „flats"dampende paarden, die
de karossen trekken, waarin de Kerstgaston
naderen over do eindelooze wegen, die niet
meer bestaan sedert de stad het land ging
opvreten en de auto het begrip van verte
en afstand vernietigde en dan bel
oude, opgedirkte iamilieieest, met zijn vrach;
van kleederdrachten en zijn guirlande van
ingewikkelde dansen.
Wij hebben niet alleen die sfeer verloren,
maar ook dat gemoedelijke, waarvan
Dickens meestal blij eindigend drama door
drongen is.
Dickons vervulde den eisch van de Kerst
vertellinghij gaf niet dramatiek en be
peinzing, maar een keyvelend verhaal,
waarin gevoel en denken dooreengewevon
Dickens is wellicht wat langdradig. Hi)
begint drie bladzijden lang over een mijn
heer of een juffrouw te praten en dan weten
,wij eigenlijk pas en soms nog niet eens,
over wien hij het heelt. Hij wemelt van
„a propo's". Maar langdradigheid ligt ook
in zijn tijd. De lezers hadden den geheelon
avond voor zich. Er waren geen radio's,
geen iilms en geen andere storende ele
menten.
Dickens ziet de eigenaardigheden in de
beschreven figuren. Het is hem niet vol
doende te zeggen, dat een man een roode
neus heeit. Dickens zal het feit van dien
neus van A tot Z'beschrijven.
De Scrooge figuur in zijn „Christmas
Carol" is niet willekeurig gekozen. Het is
niet toevallig, dat Dickens een vrek nam
als hoofdpersoon van zijn voornaamste
Kerstverhaal. Zonder twijfel zal hij pein
zende over het leest der contrasten, dat
Kerstmis is, de tegenstelling hebben gezocht
van den overvloed, die in het Kerstieest
ligt besloten, maar toch heeft hii in den
op geld belusten Scrooge het levend sym
bool gevonden van zijn tijd. De nood van
zijn tijd, die een verarming en een verach
ting van de volksklasse te aanschouwen
gal, drong zich onweerstaanbaar aan hem
opde verontwaardiging over de liefde
loosheid der heerschende klasse is de
grondtoon geweest van zijn gevoels-leven.
Wanneer hij Scrooge laat vragen, als hem
oen Kerstgave voor de armen wordt
zochtzijn or dan geen gevangenissen, zijn
er geen werkhuizen?, dan geeft hij daar
mee de gemiddelde gedachte woer van den
gemiddelden bourgeois van zijn lijd. Maai
het clement van sociale satyre is in de
„Christmas Carol" verdrongen door Dickens
verlangen, in dat eerste Kerstverhaal te ge
ven het drama van den eenzamen mensch.
Kerstmis spreekt het eerst tot het hart van
den enkeling, het voert hem door de familie
heen, naar de menschheid toe. Het begi
niet met de menschheid. Maar bovendien
het psychisch drama, dat in Scrooge's
keering des schrijvers aandacht vroeg, v
te zeer in zich zelf vervuld, dan dat
plaats was voor veel sociale satyre.
Dio sociale satyre heeft Dickens gegever
ln dat andere Kerstverhaal„De Nieuw
jaarsklokken".
De boodschappen-looper Toby, dio op de
stoep van den rechter Cute zün middag
maaltje zit op te peuzelen, wordt van d'
deur gejaagd, maar krijgt toch 'n opdracht,
hij moet een brief brengen aan het parle
mentslid Sir Jozoi Bowley. Dit parlements
lid is anders dan Scrooge, oen nakomelinq
van den duivel. In hem teekent Dickens
die zoo ongeschikt was om gocompliceerdc
naturon te scheppen, omdat hij zeil zoc
rechtschapen was. het typo van den hui
chelaar. Rechter Cute geelt hem te kennen,
dat men hen. dio gebrek lijden, het bes
kan opsluiten. Dit geldt dan in het bijzonder
William Fern, den van zijn grond opge
volgens hem heelemaal verkeerd gingen,
dan wel moesten gaan.
Ik was blij. dal hij al vóór Amsterdam
zijn plaats naast mij verliet. Natuurlijk
vroeg hij, wat hij mij schuldig
vrees op een verzegelde collectebus, die
aan het dashboard hing.
„Als U iets voor het goede doel
oiferen, ben ik tevreden" antwoordde Ik.
De heer lachte en haalde zijn portemon
voorschijn. Met oen voorzichtig ge-
„Hartelijk dank vo.
de heer vriendelijk ei
in de gleul glijden.
Nu ben ik ook c
tusschen zijn v
heer. Ik heb alleen
jaagden pachter. Dickens neemt do gele
genheid te baat, om tegenover de hypo
crisie der hoogere standen de ontroerende
opofferingsgezindheid te schilderen, die aan
de vertrapte volksklasse eigen is. Toby
neemt William Fern, den opgojaagden pach-
r, met zijn pleegkind op in zijn huis. Toby
aat Fern zijn voedsel ai en zijn bed.
Terwijl in de „Christmas Carol" Scrooge
bekeerd wordt tot een beter mensch, wordt
Toby in het andere een revolutionnair.
Dickens kan alles, omdat hij verteller is.
Hij gaat uit van het eenvoudige. Zijn mo
raal is simpoL zijn verontwaardiging is
ongekunsteld.
Op Kerstmis vieren wij het leest van
contrasten. Dickens geelt de contrasten zoo
meeslerli)k, als geen voor noch na hem.
Op Kerstmis zoeken wij aosprek en ge
meenzaamheid en verte. Beseiten wij, adt
verlangen naar het vernaai op den
bodem ligt van onze ziel. Op Kerstmis
zoeken wij niet de psychologie, maar den
aroom, ontsproten uit ons beset der eeuwig-
beid. Op Kerstmis zoeken wij hel goedo
Dr. L. L. Zamenhoff,
bouwer aan den wereldvrede
Men schrijlt ons
De 15de December hebben, zooals elk
ar, de Esperantisten de geboortedag van
in grooten voorganger. Dr. L, L. Zamenhol,
de samensteller van het Esperanto, gevierd.
Dr. Zamenhol werd op 15 December 1859
Bialystok geboren.
Bialystok, een Poolsche stad, stond toen
onder Russische heerschappij en werd be
woond door Polen, Russen. Duitschers, Li-
is en Joden. Ieder sprak zijn eigen
taal. hoewel de olficiëele taal het Russisch
Deze taalverscheidenheid was dik
wijls oorzaak van onderlinge gevechten,
pogroms waren aan de orde van den dag.
Elk begrip omtrent elkanders zeden en ge
nten ontbrak. Dit aiies was de ooizaak.
dat Zamenhol reeds op jeugdige teeltijd
droomde van een middel, dat de menschen
tot elkaar zou brengen. Ouder geworden
constateerde hij, dat, zooals het was in
Bialystok, het in de geheele werold was.
Zijn jeugddroom nam vastere vorm aan.
Hij kwam tot de overtuiging, dat een der
middelen om do menschen tot elkaar te
brengen, een taal moest zijn, die door
allen geschreven en gesproken zou kunnen
worden. De vraag, welke taal dit zou zijn,
werd door Dr. Zamenhoi van alle kanten
bekeken. Hij kwam tot de conclusie, dat
de nationale talen hiervoor niet in aan
merking kwamen. Boven de politieke,
economische en cuitureele moeilijkheden,
die ik hier onbesproken laat, stond de
moeilijkheid, dat iedere nationale taal zijn
uitzonderingen heeit, zijn eigen uitdruk
kingswijze en niet met de goschreven taal
overeenkomende uitspraak. Dit zou volgens
Dr. Zamenhol een ernstig beletsel zijn voor
zeer velen om een nationale taal te leeren
naast de eigone. Die ééne taal zou ge
makkelijk te leeren moeten zijn, woorden
moeten bevatten, die al door velen gekend
werden, een met de geschrevene taal over
eenkomende uitspraak moeten bezitten, op
dat niemand zich hoeit ai to vragen hoe
een woord nu eigenlijk uitgesproken moet
worden, maar die taal zou bovenal logisch
moeten zijn en dus geen uitzonderingen
in zich bergen. De plaatsruimte laat niet
toe uit to weiden over de moeiten en te
leurstellingen. die Dr. Zamenhofs deel zijn
geweest. Van groot belang is echter, dat
hij geslaagd is in het samenstellen van een
Wereldhulptaal. dio de bewondering al-
dwingt van vele taalgeleerden. Maar hel
allerbelangrijkste is wel, dat Dr. Zamenhol
zijn werk niet aan één of andere instantie
heeft aangeboden, maar het geschonken
heelt aan de geheele menschheid. Het ls
dus niet het eigendom van wie dan ook
)n daardoor juist van ons allen. Juist daar-
•m staat het Esperanto boven de nationale
alen en bestaat ook niet het gevaar, dat
:én oi andere nationale taal een plaats
nneemt, die niet gowonscht is. Dit alles
naakt hot Esperanto bovenmate geschikt
)m de taak to vervullon waarvoor Dr. Za-
nenhol het samengesteld heelt n.l.Het
lot elkaar brengen van alle menschen 1
daardoor zal het Esperanto een belangrijke
iactor zijn ln do arbeid voor de wereld-
Postduiven
Naar do secretaris van den Concours-
bond „Zuid>3eveland", de heer A. van
Doorn, ons mededeelt, zijn er van de on
langs door de R.A.F. beschikbaar gestelde
1000 koppels kweekpostduiven. voor de go-
dupeerde Ned. Postduivenliefhebbers, 37
koppels toegewezen aan do Aid. West Bra
bant on Zeeland van den Ned. Bond ven
Postduivenhouders. In overleg met het afd.
bestuur zijn hiervan 18 koppels toegewezen
aan Z. Beveland en Walcheren. Z. Beve
land heeft hiervan de helft, t.w. 9 koppels
gekregen en deze zullen dus dienen voor
den wederopbouw van de postduivenkolo
nie op Z. Beveland.
De duiven zijn ondergebracht op de hok
ken van den hoer J. van Langevelde te
Xruiningen en zullen de Jonge vogels Hier
van in 1946 verdeeld worden onder de le
den van do bij den Concoutsbond aange
sloten vereenlgingen. Do duiven zijn Zater
dag 22 Dec. a.s. te bezichtigen ln „De P.in3
van Oranje" to Goes, van des namiddags
3 tot 6 uur.