mm Vrede op Aarde KERSTMIS SLë Gesprek met God mm tot tied Charles Dickens VRIJESTEMMEN - MAANDAG 24"DECHMBER 194S De boetprofeet Jeremia heelt tot zijn volks- genooten een hard woord gesproken. Rond om overal onrecht en eilende. Maar de korkmenschon zeggen..Vrede, vrede, het gaat alles best Doch Jeremia zegt eerlijk en open„Daar is geen vrede 1" Als de menschenwereld Kerstmis gaat vieren, en het alles best gaat vinden, met kerstgroen en lichtjes, en zij wil van „vrede" zingen dan is er oen boelproieei ln ons hart, die zegt„Daar is geen Do oorlog is goddank voorbij in Europa. In de heeie wereld, als wij uilzonderen ons rampzalig Nederlandsch Indië, waar nog hard gevochten wordt innerlijk zon der reden, want men wil uiteindelijk het- Maar al is de oorlog verder voorbij van vrede, echten vrede, is de wereld Welk een ontzettende verwarring nog overal in de wereld. Welk een ellende van kou en honger rondom over miliioonen mon- schen. Hoeveel onrecht wordt niet dag aan dag gedaan, en geduld, ook door hen. die beter moesten weten 1 Wrok en haat en verbittering stijgen omhoog als een zondvloed, die heel onze samenleving dreigt te verzwelgen. En wij staan op den Kerstmorgen be schaamd en vorlogenmogen wij nu van „vrede" zingen HET ENGELENWOORD IS EEN WOORD VAN VERTROUWEN. Die herders hadden ook nlet3 anders dan een donderen nacht rondom, en straks een schamele stal, en oen klein kind. Maar tochze hoorden dat hemelsche v/oord, en zij gelóóiden het. Die engelen vertrouwden dat het soo komen zou, dat het zoo was. En zijvertrouwden ook, on gingen met haaste Voor ons nu spreekt ook het Godswoord zijn vaste, dwingende taal. Het is zoo. God doet hol. Hij brengt Zijn vrede op onze aarde. Wij spreken er allen van. ieder met eigen woorden. Maar één zijn we in het wc-len God brengt het. God doet het. Die vrede is er, in hel gezang der engelen. Rondom de kribbe. Heel het leven van Christus door. Rondom hel kruis. Tot in eeuwigheid. „Vrede op aarde En wij spreken het na, in groot vertrouwen. Zoo is het. eeuwig door. EEN WOORD VAN BELOFTE 1 Want niet alleen dat God dien vrede brengt, in en door dat kind. Hij wil het oolc verwezenlijken in de wereld. En dat gaat u en mij direct aan. Heel dicht bij hui3, In huis. Vrede Doze dagen moot het, in elk Met uw huisgenooten broederlijk en zus terlijk te zamen. Man en vrouwéén. Het vloekt toch tegen Kerstmis, als wij nu ruzie maken In uw kleine wereld rondomtrachten overoon te komen met elkaar, in goedr vriendschap. Geen bitterheid zaaien, geen verwijdering vergrooten. Het vuur van de haat niet aanblazen. Gesn lasterpraat. En dan wat medodeelzaamheid, wat hulpvaardigheid. Vrede op aarde 1 Samen. Samen leven. Niet ieder apart, van de in Great Britain Bijna iedereen heelt wel eens hooren ver tellen over het Engelsche Kerstfeest en is overtuigd dal men hier veel meer werk van Kerstmis maakt dan do meeste menschen in Nederland. Het Engelsche Kerstfeest is als het wart oen combinatie van ons Sinterklaas dat men hier niet kent en ons Kerstfeest. De kinderen hangen hier met Kerstfeest een kous aan den schoorsteen, gevuld met hooi. wortelen enz., zijnde voedsel voor het rendier van Sante-Claus. dat is de Engel sche naam voor den Kerstman. De namen Sinterklaas en Sante-Claus zijn van den zelfden oorsprong. Sante-Claus wordt verondersteld te rijden in een arreslee over de daken en de kin deren wordt verteld dat hij door den schoor steen komt en de geschenken deponeert in hun kousen, welke voor die gelegenheid worden opgehangen aan den schoorsteen mantel of aan hun bed. Met Kerstmismorgen zien we hier de zelfde stralende kindergezichten, die wij in Nederland voor den oorlog konden zien. Bijna ieder huis is opgesierd met hulst en het beroemde mistletoe. Ieder die het geluk heeft een dame te verwelkomen, terwijl doze zich onder een takje mistletoe bevindt, mag haar zoenen. Een van de beste plaatsen is daarom een takje juist boven de huisdeur. Verder vindt men in nagenoeg elk huis eon mooi opgesieiden kerstboom, die vaak vol hangt met presentjes voor de ouderen, die niet meer in Sante-Claus aelooven. Erg veel werk wordt er hier gemaakt van de maaltijden, met als hoogtepunt hel kerstdiner. Bijna iedereen probeert een kalkoen op lalel te krijgen, maar bet grootste moment is daar. als de beroemde plumpudding bin nen gebracht wordt. Het licht wordt uitge draaid en de plumpudding in de keuken overgoten met rhum of brandy, wordt aan gestoken en gehuld in een blauwe vlam. plechtig binnen gebracht. Hel is een soort taart, die een hoop kren- ton en rozïinen bevat en vaak al een half jaar tevoren wordt klaargemaakt. Een aar digheid is verder, dat er vaak één of meer zilveren 3-pence geldstukjes ingebakken worden en ioder die het geluk heeft eon van deze geldstukjes te vinden, moet dit bewaren en men zegt dat hot haar oi hem geluk zal brongen tot het volgendo Kerst feest. Ook eet men de z.g. mince-pies en als men het eerste hapje van de eerste pie eet, mag men een wensch doen. Het Engelsche Kerstfeest is veel meer een leest dan in Nederland, waar hel inder daad voor do meeste menschen een waar godsdienstig feest ls. Er zijn hier enkele kerkdiensten, maar hel echt diepe gevoel van vrede, dat het Nederlandsche Kerst feest ons kan geven, ontbreekt hier ten Oudejaar is hier net als ln Nederland een groote gebeurtenis. Oude gebruiken, zooals onze rommelpotterij e. d., ben ik hier nog nooit tegengekomen en schijnen hier inderdaad niet te bestaan. Een oud Engelsch geloof is. dat do meeste menschen hopen dat de eprste persoon die hun huis na 12 uur 's nacvts bezoekt. Iemand is met zwart haar. Het zal hen geluk brengen gedurende het geheele jaar. Nieuwjaarsdag is hier een gewone werk dag. R. M. anderen afgekeerd. Maar open voor ol- Vrede op aarde 1 Dal wil ook zoggen God zal ons helpen 1 Hij wil het. En wij en het bereiken. Zijn belofte hebben we. En daarom vechten we voor een recht vaardige gemeenschap. Heel ons volk ge meenschappelijk verzorgd en behoed. Geen armoede meer. Geen levens-angst om al de zich opstapelende nooden. Maar allen werken voor allen. in de groote wereldvrede tusschen de volkeren. Recht on waarheid. Maar ook broederlijkheid. En groote en kleine vol keren reiken elkaar de hand. En zelfs de vroeger vijandelijke volken moeten weer ieuw leven worden gebracht. God wil Ieder van ons getuige daarvan mede. En Zijn belolte wordt eens waarlijk ver- EEN WOORD VAN INNERLIJKE WERKELIJKHEID. Die met vertrouwen gelóóft In Godsbe lofte, vindt innerlijk dien vrede. Hij doet het zeil niet. Hij praat zich het niet zeil aan. Maar het komt tot hem, uit ;n hoogere wereld. Ik weet zekerOok de sterkst onqeloo- vige, die er prat op is. te zeggen „alle maal onzin ik goiooi er niks van" als de kerstklokken klinken, en het licht wordt aangestoken, en een kerstliedje uit de kin derjaren komt Ie neuriën in zi'n hart, dan voelt ook hij hetdaar is vrede van bin- ■n Het wonder Gods. Vrede nü Moge ook ons hart, het hart van ons allen,1 het verstaan. Red. KERSTBEEST achter prikkeldraad nu het Kerstfeest in het Kerstfeest in ge- i allen die ons dier- velen, maar toch Wat een verschil vrede en thuistoen vangenschap, ver va baar zijn. We waren voel je je dan in deze dagen Steeds do dreigende dood voor oogen. de dood dio zoo velon onzer weg nam. Zij keerden niet terug, zij beleefden den vrede, waar we allen naar snakten, niet. We hadden honger, honger die pijn deed. maar zie. dank zij hel Roode Kruis zullen we met de Kerstdagen eens geen honger hebben, want allen ontvangen we pakketten van het Nederlandsche en het Engelsche Roode Kruis. Pakketten, onbetaalbaar, met kostelijke levensmiddelen. Ze brengen ons in een betere stemming en enkelen weten zelfs een kerstboom te bemachtigen, die hot Kerstfeest in onze trieste barak werke lijk tot een echt Kerstfeest zal maken. Nooit zullen we dit Kerstfeest vergeten. We konden nog Kerstliederen zingen ve len huilden van aandoening. We aten van onze pakketten en konden zelfs de Russen en Italianen, die de schillen uit onze vuil nisbakken zochten en op-aten, wal geven. Zij huilden van vreugde, als ze een bis- cuitje kregen. „Vrede op aarde, in de menschen een welbehagen." Hier in deze gruwelijke ellende klonken deze oude vertrouwde woorden onwerkelijk. Nu zullen we weer zingen, thuis en in vrijheid, een vrijheid die we niet genoeg kunnen waardeeren. Toch zullen onze gedachten even terug gaan naar ons Kerstfeest achter prikkel draad, machinegeweren en bajonotten. we zullen een gevoel van afschuw, m ook van dankbaarheid hebben dankbaar heid, omdat we terug mochten keren nai allen die ons zoo diorbcxar zijn. d. R. „We walk alone Voor de vele hulpacties die in verschil lende landen voor Nederland op touw ge zet zijn. moet Nederland dankbaar zijn. Die acties geven blijk van medeleven met onze materieele misère. Laten wij ons ech- er niet gaan verbeelden, dat er in he buitenland veel begrip heerscht omtrent hetgeen wij onder de Puitschers moesten doorstaan, noch omtrent den toestand waar in de moffen ons hebben gelalen. Die buitenlanders hebben hun eigen zor gen. Van hetgeen in ons land gebeurd is hebben zij vreinig gehoord en maar heel weinig gezien. Aan hun eigen zorgen heb ben ze genoeg en zo zullen zioh dan ook niet te snel in die van anderen verdiepen. Typeerend is het volgende vooral Ergens in het buitenland werd tijdens het voorprogramma in een bioscoop een pro- paqandafilmpje voor Nederland qedraaid. Het filmpje was goedhet gaf een beeld van onze moeilijkheden, bogrijpelijk ge maakt voor buitenlanders. Echter uit het publiek klonk het„Geef mij maar Micky Mouse Dal was leekonend. We moeten er uit .leeren, dal de wereld van ons verwacht, dal wij onze eigen boontjes doppen 1 In de komende wintermaanden zal de onlangs opgerichte afd. jeugdtoerisme van den Kon. Ned. Toeristenbond A.N.W.B. een schriftelijken toeristischen cursus ge ven. getiteld „Met open oog en oor", voor de jeugd van 1116 jaar. Doel is de jon gens en meisjes voor te bereiden op hun tochten in do toekomst, door hun te ver tellen van alles, wat ieder, die naar buiten trektzonder moeite langs den weg kan kan opmerken, maar waar velon gedacn- toloos aan voorbijgaan. „°0 ifM; Gevonden op een gesneuveld Amorikaansch soldaat Zie, God, ik heb nog nooit met U gepraat. En nu zeg 'k steedshoe maakt Gij het, mijn God Zij zeiden mij, God, dat Gij niet bestaat, En ik geloofde dat. Ik was een zot. Ik heb U nooit gekend. Gisteravond echter Zag ik Uw hemel vanuit een granaattrechter. Zij logen, dacht ik toen. 'k Geloofde sedertdien. Had ik maar eerder naar Uw schepping omgezien 1 Ik vraag mij af. God, of Gij het nog goed wilt maken Iets in mij zegt mij dat Gij mij verstaat. Vreemd, dat ik eerst in deze hel meest raken Voor ik een glimp opving van Uw gelaat. Komaan, 'er valt wel niet veel meer te spreken Dan dat ik blij ben dat 'k U heb ontmoet Spoedig zal wel de nacht voor mij aanbreken Maar ik ben in Uw hand, en zoo is 't goed. Daar gaat 't signaal en roept mij tot de orde Ik kan het nu als Uw bevel verstaan. Het zal een vreeselijk gevecht gaan worden Misschien klop ik vannacht nog bij U aan. En stelde ook mijn leven U teleur, Zult Gij mij opwachten ginds aan Uwe deur? Wat Ik huil vreemd, ik die nimmer schrei Dat 'k U ook al dien tijd heb moeten derven 1 Wel God, ik moet nu gaan. Good bye, good bye, Ik zal nu nooit meer bang zijn om te sterven. Vertaling Bertus Aafjes. (UitWoord en Wereld). NAAR WAARHEID Toen God de Heei geboren was. Toen was hel koud. Wat ziel Maria ldngs het pad Een vijgeblad. Maria, laai de vijgen staan. Wij hebben nog dertig mijlen te gaan. En haast U wat 1 En toen Maria in 't stadje kwam Nabij een schuur. Sprak zij tot eenen kleinen boer Herberg ons hier. Trek het u om dit kindje aan. Het zal u anders slecht vergaan. De nacht is quur. De boor. die sprak van harte ja, Gaat in den stal Doch rond het uur van middernacht Ontwaakt de man V/aar zit gij toch, gij arme liên Zijt gij bevroren of zoo, misschien Maar Goddank, neen. De boer ging weer al in zijn huis Van uil zijn schuur. Sta op, mijn trouwe vrouw, sta op. En maak oen vuur En maak het good, en maak het warm. Want deze lieden zijn bitter arm En blauw van kou. En toen Maria het huis inkwam. Werd zij verheuqd. Sint Josef was een goedig man. Die bracht zijn zak Hij nam een etenspot van tin. Het kind deed er een sneeuwvlok in En dat werd meel. Het deed een weinig water er door En dat word melk. Zij hingen don ketel boven het vuur. Het duurde niet langer dan een kwartier Het papje kookt. Een lepel sniidl de brave man Uit een brok hout. Die werd van louter elpenbeen En louter qoud Maria gaf het kind de brei. Toen zag men dat hel Jezus was En enkel Hl;. Uit „Des Knaben Wunderhorn" Vri] bewerkt door Bertus Aafjes. KUNST JAN DE HARTOG'S „SCHIPPER NAAST GOD". In Londen werd bovengonoemd toonoel- sluk opgevoerd van onzen bekenden roman schrijver. De titel in hot Engelsch luidt „Skipper next to God", Jan do Haxtog speelt zeil de titelrol. The Star schrijft hierover „Weinig stukken, dio ik gezien'heb, heb ben door de vurige oprechtheid waarmee zij geschreven zijn, meer indruk op mij ge maakt dan „Schipper naast God". Het is onmogelijk om do gedachte van je ai te setten, dat de jonge Nederlandsche auteur iet niet in de eerste plaats schreef, omdat hij een succesvol stuk wilde maken, maar omdat hij zich qedrongon voelde zün over tuiging op de een of andere wijze gestalte te geven. Deze overtuiging is gebaseerd op een hevigen alkeer van het anti-semie tisme, en zii is tot uitdrukking gebracht in een doeltreflenden dramatischen vorm. waar in intelligente gedacht9n gepaard gaan met Do meoningen in do andere Engelsche dagbladen waren zeer verdeeld. Een grootsche vredesmanifestatie Van 28 December tot en met 1 Januari tal in het Concertgebouw te Amsterdam oen grootsche vredesmanifestatie worden aehou den onder den titel „Het Spel van Goedon Wille". Carel Briels heeft hel ontworpen, en heeft ook de regie. In het Eere-Comito hebben onder meer zitting de drie ministers Schermerhom, Meiinen en Van der Leeuw, en talrijke leidende figuren op allerlei Ge bied. Er zullen negen uitvoeringen worden gegeven op die dagen. Een groot aantal kunstenaars werkt medé. Over den Inhoud wordt reeds 't volgende medegedeeld „Hot Spel van Goeden Wille wil zün oen spel door allen en voor allen, en wil de kerstgedachte met den vredeswil verbinden. Het podium van het Concertgebouw wordt in oen weidscho kathedraal herschapen, met het orgel op den achtergrond. De kathe draal wordt gedacht in een stad te staan, welke op het punt is. bevrijd te worden. De koster vraagt zich af. wat het voor zin heelt. Kerstfeest te vieren in den oorlcg. waartegenover de organist op hoogere waarden wiisl. Hij begint op het orgel te spelen en onderwijl wordt de stad gebom bardeerd. waardoor de inwoners in de kathedraal vluchten. Zij durven uit vrees voor de Duitschers het kerstlied alleen maar te neuriën.. De zeer heterogeen samenge stelde vluchtelinqenmassa bespreekt onder elkaar het bombardement en de aanstaande bevrijding, waarop het hoogtepunt, de be vrijding. komt, en als apotheose het deslied wordt gezongen. Zoo zijn er ook Een ex-lifter vertelt Ik heb steeds veel geluk gehad met liften en daarom neem ik, nu ik zeil r met mijn auto mag rijden, als er plaatsje over is altijd één van die wach tenden bij kruispunten of langs hoofdwegen Een paar dagen geleden pikte ik e9n heer op. De man, die ik een plaatsji mijn wagen aanbood, zag er tenminste als heer uit. Hij droeg een nette, donkere een keurige das en een bolhoed. In zijn Hand had hij een degelijk leeren koffertje. De heer kwam mij bekend voor en terwijl wij voort reden en mijn metgezol honderd uit kankerde over de dingen, waar meeste menschen over kankeren, schoot Ie binnen, waar ik hem eerder gezien had. Wij hadden eens samen gereisd op een open vrachtwagen tusschen zakke' een kinderwagen, kisten en koffers. H had op de plaats van bestemm'ng zc staan op spelen legen den chauffeur va den vrachtwagen. Hij vond het namelijk ongehoord, dat de man den prijs var reis per trein derde klasse berekende het mogen meerijden van den Bosch Amsterdammaar hij betaalde met zuur geziebt. De reis dezen keer was even lang en erg vermoeiend, want de heer praatte praatte. Hij had overal critiek op, m nooit wist hij to vertellen hoe de zaken, die Een schilderstuk, door Hare Majesteit de Koningin gemaakt. Het geeft in de witte stilte van dit berglandschap goed de stemming weer, waarmee wij thans in eerbied het Kerstge beuren naderen. ALS KERSTVERTELLER Kerstmis is het feest van contrasten. Uil de duisternis het Licht. Uit den nood van ons geslacht, het eeuwig Heil. Indien wij de tegenstelling tot ons leven niet meer in het Kerstieest kunnen aan schouwen, dan heeft dit leest der roeping voor ons zijn roeping gemist. Op Kerstmis willen wij uil ons zelf treden in iets wat anders is dan wij zijn, om dan te gaan weten wat dat andere, dat hoop en perspectief biedende, nog in ons leven kan gaan beleekenen. Daarom zijn wij op Kerstmis voor Dickens ontvankelijk. Hij toont ons, wat wij niet meer hebben en wal misschien begeerlijk zou zijn om weer te verwerven. Als wij Dickens lezen, dan beseffen wij. dat de sieer. die er in zijn boeken heerscht. verloren is gogaan. Oude straten met naar elkaar toegebogen topgovelenolie-lan taarns, waarvan de lichten grillig Hakke ren, als de storm gaat rammelen aan hun ruiten een heirleger van spoken en geest verschijningen, die niet meer willen wonen op onze „flats"dampende paarden, die de karossen trekken, waarin de Kerstgaston naderen over do eindelooze wegen, die niet meer bestaan sedert de stad het land ging opvreten en de auto het begrip van verte en afstand vernietigde en dan bel oude, opgedirkte iamilieieest, met zijn vrach; van kleederdrachten en zijn guirlande van ingewikkelde dansen. Wij hebben niet alleen die sfeer verloren, maar ook dat gemoedelijke, waarvan Dickens meestal blij eindigend drama door drongen is. Dickons vervulde den eisch van de Kerst vertellinghij gaf niet dramatiek en be peinzing, maar een keyvelend verhaal, waarin gevoel en denken dooreengewevon Dickens is wellicht wat langdradig. Hi) begint drie bladzijden lang over een mijn heer of een juffrouw te praten en dan weten ,wij eigenlijk pas en soms nog niet eens, over wien hij het heelt. Hij wemelt van „a propo's". Maar langdradigheid ligt ook in zijn tijd. De lezers hadden den geheelon avond voor zich. Er waren geen radio's, geen iilms en geen andere storende ele menten. Dickens ziet de eigenaardigheden in de beschreven figuren. Het is hem niet vol doende te zeggen, dat een man een roode neus heeit. Dickens zal het feit van dien neus van A tot Z'beschrijven. De Scrooge figuur in zijn „Christmas Carol" is niet willekeurig gekozen. Het is niet toevallig, dat Dickens een vrek nam als hoofdpersoon van zijn voornaamste Kerstverhaal. Zonder twijfel zal hij pein zende over het leest der contrasten, dat Kerstmis is, de tegenstelling hebben gezocht van den overvloed, die in het Kerstieest ligt besloten, maar toch heeft hii in den op geld belusten Scrooge het levend sym bool gevonden van zijn tijd. De nood van zijn tijd, die een verarming en een verach ting van de volksklasse te aanschouwen gal, drong zich onweerstaanbaar aan hem opde verontwaardiging over de liefde loosheid der heerschende klasse is de grondtoon geweest van zijn gevoels-leven. Wanneer hij Scrooge laat vragen, als hem oen Kerstgave voor de armen wordt zochtzijn or dan geen gevangenissen, zijn er geen werkhuizen?, dan geeft hij daar mee de gemiddelde gedachte woer van den gemiddelden bourgeois van zijn lijd. Maai het clement van sociale satyre is in de „Christmas Carol" verdrongen door Dickens verlangen, in dat eerste Kerstverhaal te ge ven het drama van den eenzamen mensch. Kerstmis spreekt het eerst tot het hart van den enkeling, het voert hem door de familie heen, naar de menschheid toe. Het begi niet met de menschheid. Maar bovendien het psychisch drama, dat in Scrooge's keering des schrijvers aandacht vroeg, v te zeer in zich zelf vervuld, dan dat plaats was voor veel sociale satyre. Dio sociale satyre heeft Dickens gegever ln dat andere Kerstverhaal„De Nieuw jaarsklokken". De boodschappen-looper Toby, dio op de stoep van den rechter Cute zün middag maaltje zit op te peuzelen, wordt van d' deur gejaagd, maar krijgt toch 'n opdracht, hij moet een brief brengen aan het parle mentslid Sir Jozoi Bowley. Dit parlements lid is anders dan Scrooge, oen nakomelinq van den duivel. In hem teekent Dickens die zoo ongeschikt was om gocompliceerdc naturon te scheppen, omdat hij zeil zoc rechtschapen was. het typo van den hui chelaar. Rechter Cute geelt hem te kennen, dat men hen. dio gebrek lijden, het bes kan opsluiten. Dit geldt dan in het bijzonder William Fern, den van zijn grond opge volgens hem heelemaal verkeerd gingen, dan wel moesten gaan. Ik was blij. dal hij al vóór Amsterdam zijn plaats naast mij verliet. Natuurlijk vroeg hij, wat hij mij schuldig vrees op een verzegelde collectebus, die aan het dashboard hing. „Als U iets voor het goede doel oiferen, ben ik tevreden" antwoordde Ik. De heer lachte en haalde zijn portemon voorschijn. Met oen voorzichtig ge- „Hartelijk dank vo. de heer vriendelijk ei in de gleul glijden. Nu ben ik ook c tusschen zijn v heer. Ik heb alleen jaagden pachter. Dickens neemt do gele genheid te baat, om tegenover de hypo crisie der hoogere standen de ontroerende opofferingsgezindheid te schilderen, die aan de vertrapte volksklasse eigen is. Toby neemt William Fern, den opgojaagden pach- r, met zijn pleegkind op in zijn huis. Toby aat Fern zijn voedsel ai en zijn bed. Terwijl in de „Christmas Carol" Scrooge bekeerd wordt tot een beter mensch, wordt Toby in het andere een revolutionnair. Dickens kan alles, omdat hij verteller is. Hij gaat uit van het eenvoudige. Zijn mo raal is simpoL zijn verontwaardiging is ongekunsteld. Op Kerstmis vieren wij het leest van contrasten. Dickens geelt de contrasten zoo meeslerli)k, als geen voor noch na hem. Op Kerstmis zoeken wij aosprek en ge meenzaamheid en verte. Beseiten wij, adt verlangen naar het vernaai op den bodem ligt van onze ziel. Op Kerstmis zoeken wij niet de psychologie, maar den aroom, ontsproten uit ons beset der eeuwig- beid. Op Kerstmis zoeken wij hel goedo Dr. L. L. Zamenhoff, bouwer aan den wereldvrede Men schrijlt ons De 15de December hebben, zooals elk ar, de Esperantisten de geboortedag van in grooten voorganger. Dr. L, L. Zamenhol, de samensteller van het Esperanto, gevierd. Dr. Zamenhol werd op 15 December 1859 Bialystok geboren. Bialystok, een Poolsche stad, stond toen onder Russische heerschappij en werd be woond door Polen, Russen. Duitschers, Li- is en Joden. Ieder sprak zijn eigen taal. hoewel de olficiëele taal het Russisch Deze taalverscheidenheid was dik wijls oorzaak van onderlinge gevechten, pogroms waren aan de orde van den dag. Elk begrip omtrent elkanders zeden en ge nten ontbrak. Dit aiies was de ooizaak. dat Zamenhol reeds op jeugdige teeltijd droomde van een middel, dat de menschen tot elkaar zou brengen. Ouder geworden constateerde hij, dat, zooals het was in Bialystok, het in de geheele werold was. Zijn jeugddroom nam vastere vorm aan. Hij kwam tot de overtuiging, dat een der middelen om do menschen tot elkaar te brengen, een taal moest zijn, die door allen geschreven en gesproken zou kunnen worden. De vraag, welke taal dit zou zijn, werd door Dr. Zamenhoi van alle kanten bekeken. Hij kwam tot de conclusie, dat de nationale talen hiervoor niet in aan merking kwamen. Boven de politieke, economische en cuitureele moeilijkheden, die ik hier onbesproken laat, stond de moeilijkheid, dat iedere nationale taal zijn uitzonderingen heeit, zijn eigen uitdruk kingswijze en niet met de goschreven taal overeenkomende uitspraak. Dit zou volgens Dr. Zamenhol een ernstig beletsel zijn voor zeer velen om een nationale taal te leeren naast de eigone. Die ééne taal zou ge makkelijk te leeren moeten zijn, woorden moeten bevatten, die al door velen gekend werden, een met de geschrevene taal over eenkomende uitspraak moeten bezitten, op dat niemand zich hoeit ai to vragen hoe een woord nu eigenlijk uitgesproken moet worden, maar die taal zou bovenal logisch moeten zijn en dus geen uitzonderingen in zich bergen. De plaatsruimte laat niet toe uit to weiden over de moeiten en te leurstellingen. die Dr. Zamenhofs deel zijn geweest. Van groot belang is echter, dat hij geslaagd is in het samenstellen van een Wereldhulptaal. dio de bewondering al- dwingt van vele taalgeleerden. Maar hel allerbelangrijkste is wel, dat Dr. Zamenhol zijn werk niet aan één of andere instantie heeft aangeboden, maar het geschonken heelt aan de geheele menschheid. Het ls dus niet het eigendom van wie dan ook )n daardoor juist van ons allen. Juist daar- •m staat het Esperanto boven de nationale alen en bestaat ook niet het gevaar, dat :én oi andere nationale taal een plaats nneemt, die niet gowonscht is. Dit alles naakt hot Esperanto bovenmate geschikt )m de taak to vervullon waarvoor Dr. Za- nenhol het samengesteld heelt n.l.Het lot elkaar brengen van alle menschen 1 daardoor zal het Esperanto een belangrijke iactor zijn ln do arbeid voor de wereld- Postduiven Naar do secretaris van den Concours- bond „Zuid>3eveland", de heer A. van Doorn, ons mededeelt, zijn er van de on langs door de R.A.F. beschikbaar gestelde 1000 koppels kweekpostduiven. voor de go- dupeerde Ned. Postduivenliefhebbers, 37 koppels toegewezen aan do Aid. West Bra bant on Zeeland van den Ned. Bond ven Postduivenhouders. In overleg met het afd. bestuur zijn hiervan 18 koppels toegewezen aan Z. Beveland en Walcheren. Z. Beve land heeft hiervan de helft, t.w. 9 koppels gekregen en deze zullen dus dienen voor den wederopbouw van de postduivenkolo nie op Z. Beveland. De duiven zijn ondergebracht op de hok ken van den hoer J. van Langevelde te Xruiningen en zullen de Jonge vogels Hier van in 1946 verdeeld worden onder de le den van do bij den Concoutsbond aange sloten vereenlgingen. Do duiven zijn Zater dag 22 Dec. a.s. te bezichtigen ln „De P.in3 van Oranje" to Goes, van des namiddags 3 tot 6 uur.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 4