VRIJE STEMMEN
De conferentie van Moskou
NOODKREET UIT INDIË
VOOR-
QORLQGSCH
De Politieke
Ontwikkeling
Een drietal berichten doen ons zien, dat
er overal zij hel dan meest binnenkamers
activiteit heorscht in de politieke kringen
van ons volk.
Vooreerst in den boezem dor ROOMSCH-
KATHOLIEKE SlAATSPARTIJ.
Binnenkort zal, zoo wordt gemeld, de
Partijraad te zamen komen, om over ver
leden, heden en toekomst to beraadslagen.
Do waarnemende voorzitter zal verslag uit
brengen over de werkzaamheden en hel
beleid der partij tijdens de bezetting c-n
na de bevrijding. Het is algemeen bekend
dat de houding der Roomsch-Katholieko
Kerk in de vorloopen laren voortreffelijk
is geweest.
Over het heden komt o.a. aan de orde
een mogelijke naamswijziging. Begrijpelijk,
dat het woord „Staatspartij" niet meer pre
cies uitdrukt wat de thans zoo vooruit
strevende massa der Roomsch-Katholieken
wil. Helaas moet het bestuur meedeelen
dat nog geen bevredigende oplossing is
gevonden.
Wat de toekomst betreft Prof. Romme.
de voorzitter van het Katholieke Nationale
Centrum, zal het ontwerp urgentie-program
inleiden, zooals het in tweede lezing door
de Nationale Leiding van hel Centrum voor
Staatkundige vorming werd vastgesteld.
Vooral hiernaar gaat de belangstelling
ook van niet-Katholieken uit, die hopen
dat dit urgentie-program gelegenheid zal
bieden (ot samenwerking met de groepen,
die plan hebben een socialistische volks
partij te stichten. Want van deze twee
richtingen gezamelijk hangt do toekomst
van een democratische en sociaal-gezinde
regeering af.
Een tweede belangrijk verschijnsel is het
onlangs uit Groningen gekomen bericht,
wat wij reeds in onze kolommen hebben
vermeld, dat er EEN NIEUWE CHRISTE
LIJKE PARTIJ zou komen.
Daar kwamen Christenen uit verschil
lende kerken samen, die ontevreden waren
met do huidige Christelijke partijen. Zij
verklaarden geen radicale koorsverande
ring te verwachten van de Anti-Revolutio
naire Partij, en evenmin van de Christelijk-
Historische Unie. Daarom achtten zij het
ondienstig, deze „oude schepen" opnieuw
Op te tuigen, met „practisch dezelfde be
manning." Dan zou geen vernieuwing mo
gelijk zijn, meenden zij.
De vergadering was van oordeel, dat er
een scheiding bezig is, zich te voltrekken
Onder de vroegere volgelingen van ge
noemde partijen. Een scheiding tusschen
conservatieven en vooruitstrevsnden. Zij
meent dat die scheiding m st worden ver
haast, door de oprichting van een nieuwe
Christelijke partij, die alle vooruitstreven-
clen in zich zou kunnen bevatten. Zoo zou
de eenheid tusschen alle Christelijke groe
pen kunnen worden hersteld. Aldus het
Communiqué. Met belangstelling zien wij
ook in dit opzicht de politieke ontwikkeling
de dingen Tegemoet.
Als derde punt, dat wij hier even willen
Vastleggen, trol ons wat Prof. Schermer-
horn in Nijmegen heeft gezegd over de
plannen om te komen tot EEN GROOTE
SOCIALISTISCHE VOLKSPARTIJ
Onze Minister-President bepleitte ver
draagzaamheid tusschen de verschillende
volksgroepen, en besprak in verband daar
mee de onderhandelingen, die reeds eeni-
gen tijd worden gevoerd tusschen de ver
schillende partij-groepeeringen om te ko
men tot een groote volkspartij. De moge
lijkheid, zei hij. bestaat, dat men komt tot
een politiek samengaan, met inachtneming
Van een zekere federalistische verdraag
zaamheid.
Inderdaad, zoo merken wij hierbij op.
zal een gezamenlijke actie van vroegere
leden der vrijzinnig-democratische, christe-
lijk-historische, soc.-democratische, Roomsch
Katholieke en christelijk-democratische par
tijen nog wel wat voeten in de aarde heb
ben, en verdraagzaamheid noodig maken 1
Maar Prof. Schermerhorn is niet pessi
mistisch daaromtrent. Hij zeide„De mo
gelijkheid tot samenwerking is er. In de
harde realiteit van het leven zal deze sa
menwerking haar kracht moeten toonen.
Zij zal dit kunnen, zulks zal mogelijk zijn.
indien men de nieuwe politieke samenwer
king tegemoet treedt in den geest, welke
in de afgeloopen vijl jaar de besto man
nen van ons volk heeft bezield. BOVEN
ALLE REALITEIT STAAT 1MM-RS DE
GEEST; WELKE NIEUWE REALITEITEN
SCHEPT". Rod.
Eerste Kamer neemt het
wetsontwerp over
Bretton Woods aan
De Eerste Kamer nam zonder hoofdelijke
stemming het wetsontwerp betreliende Bret
ton Woods aan.
De heer Koejemans (Comm.) drong er bij
de regeering op aan een officieele han
delsdelegatie naar Moskou te zenden.
De regeering. bij monde van minister
Liettinck zei. dal deze kwestie alle aan
dacht der regeering heelt.
De slotacte van de
geldsaneering
Het Moerdijksche veer
tijdens de feestdagen
De dienst van de belangrijke verbinding
tusschen Noord en Zuid, namelijk van het
Moerdijksche veer zal naar de K.N.A.C.
meldt, op de beide Kerstdagen en op Nieuw,
jaarsdag worden uitgevoerd als op Zon.
dagen. Dal beteekent, dat in de nachten,
welke aan deze dagen voorafgaan en er
op volgen geen nachtdiensten zullen wor.
den gevaren.
Beroep op de Rcgcerlrg
Hel volgende adres werd aan de regee
ring gericht, teneinde tot een betere oplos
sing van de schadeloosstelling te geraken.
Minister-President, 's-Gravenhage.
Dankbaar voor do mededeoling dat ten
aanzien van probleem schadeloosstelling
van oorlogsgetroffenen nog slechts voorloo-
pige regeling bestaat, verwachten wij dal
plannen uitkeering op basis 1910 gewijzigd
v/orden en uitkeering op basis vervangings
waarde zal plaats hebben.
Zeeland, en in het bijzonder Walcheren
en Vlaanderen, beten de spits al voor red
ding van niet alleen Nederland, doch van
geheel Europa Zakenmenschen, Midden
standers, boeren zagen hun zaken en have
onder regen van granaten, bommen en ten
slotte door het water verloren gaan. Tal-
looze burgers verloren zoodoende huis en
Uitkeering op basis 1940 beteekent pro
longatie van ellende, uitkeering op vervan
gingswaarde schept hoop op behoorlijke
woongelegenheid, voortzetting van zaken
en opbloei van bedrijven en landbouw. Wij
hopen op den steun van Uwe Excellentie
en die van de Staten-Generaal.
Namens de Vereoniging „Handelsbelang"
te Middelburg,
L. A. STOFKOPER. Voorzitter.
2e JAARGANG
NUMMFR 345
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 21 December 1945
Algcmeene Leiding t
B. G. Kloosterziel en
S. L. Bocnna.
Hoofdredacteur i
J. K'">kebakker.
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
Ouiïsche zware industrie wordt onteigend
Ook NederSand medezeggenschap
Over de conferentie van Moskou is feite
lijk nog weinig te zeggen. De mini
voeren hun besprekingen onder de streng-
sto geheimhouding omtrent het verloop
daarvan.
Reeds bij den aanvang deelde Byrnes
mede. dat dezo conlerentie zich niet
leenen lol groote koppen in de bladen.
In berichten uit Meskou wordt gewag
gemaakt van oen „duidelijk waarneembaar
sneller gaan" van den diplomatieken pols
slag. Hieruit zou men kunnen afleiden, dat
er schol in de besprekingen is gekomen.
Stalin heeft Byrnes en later ook Bevin
ontvangen, bij welke ontmoeting ook Mo-
lotov aanwezig was.
Men veronderstelt, dat het probleem
Azerbeidsjan op de agenda van de vierde
formeole bijeenkomst van de drie ministers
een voorname plaats heeft inqenomen.
Deze bijeenkomst werd gepresideerd dooi
Mololof.
Bevin en Byrnes zijn in bespreking ge
weest met experts over Iran. den Balkan,
het bestuur van Duitschland en het Verre
Oosten.
Tribunaal Middelburg
In de zitting van Dinsdag 18 December
werden de volgende zaken behandeld.
Johannes Anthonius Fibbe, kapper
Vlissingen.
Werd verdacht van openlijke blijken vi
ingenomenheid met den vijand en omgang
met Duitschers.
De verdediger, Mr. Adriaanse Te Middel
burg, verzocht beklaagde in vrijheid te
stellen daar z.i. het bewijs van de beschul-
diging niet geleverd was.
De voorzitter. Jhr. Mr. Schorer deed uit
spraak en gelastte ontslag van rechtsver
volging en rehabilitatie.
Herman Gerardus van Hartesveld, elec-
tromcnleur te Vlissingen.
Werd len laste gelegd lidmaatschap van
de N.S.B. Hij bezocht een Oogstfeest van
de N.S.B, Lid van den N.V.D. en gat hier
aan bijdragen.
De verdediger, Mr. P. Adriaanse. ver
zocht beklaagde te beschouwen als eon
verdwaalde, die al voldoende gestrall is
door de lange Intemeering.
Maatje Pielernella van Keulen te Mid
delburg.
Werd er van beschuldigd lid en troep-
leidster van den Nalionalen Jeugdstorm Ie
zijn geweest. Lid van de N.S.B. en om
gang met Duitsche militairen.
Do verdodiger, Mr. A. A. J. van Dirven
uit Bergen op Zoom zeide. dat verd. nu in
ziet, verkeerd Ie hebben gehandeld en uit
zucht naar een aoede betrekking lid ver
bovengenoemde instellingen is geworden.
Hij verzocht, mede gezien den langen tijd
dat verdachte qeïnterneerd is.
clementie.
Cornelia Wilhelmina Munter te Middel-
Werd er van verdacht omoanq te hebben
gehad met Duitsche miii
N.S.B.ers, zij bezocht avonden v.
de en Arbeid, lid van het N.A.F.
zaam geweest bij de Duitsche v,
liet zich vaak in Pro Duitschen
geest uit en ontving eci
vergoeding van f 3(
kind van een Duilscher.
Verdachte ontkende lid van bet N.A.F.
zijn geweest en zich pro Duitsch te heb
ben uitgelaten. Do andere feilen gaf zij
Do voorzitter merkte op. dat volgens ge
tuigenverklaringen verdachte zeer gevaar-
k was. Zij was vrerkzaam in de wassche-
j „Zeeland". De directeur Wolters, zelf
;n N.S.B.er, achtte het noodig het andere
jrsoneel voor haar te waarschuwen.
Verdachte had geen verdediger.
Cornelis Maarten Gelion te Vlissingen.
Hem werd ten laste gelegd lidmaatschap
zn de N.S.B. Hij colporteerde en maakte
propaganda voor de N.S.B. Werkte vrijwil-
oor de Duitsche weermacht en ontving
vaak Duitschers in zijn huis.
Ook deze verdachte werd niet bijgestaan
jor een verdediqer.
Uitspraken in. deze Zaken Vrijdag 28 De
cember. 10 uur, te Middelburg,
is werk
ermacht,
r N.S.B.-
aantal maanden
Te Washinqton is medegedeeld, dat het
nieuwe beroep op Amerikaansche inter
ventie, door de Iraanscbe regeering gedaan
onmiddellijk vanuil Washington naar Byr
nes te Moskou is doorgegeven.
De Geallieerde Bestuursraad te Berlijn za'
heden de onteigening bekend maken van
de kolen- en zware industrie van hot Ruhr
gebied door de Britsche bezettings-autori
teilen. Do Britsche industrieels ondornemin
gen zullen de genationaliseerde onderne
mingen overnemen. Deze onteigening za'
een einde maken aan het nazifioeerings
proces van de groote industrieele bedrijven
van het Ruhraebied.
Vele Duitsche industrie-magnaten, die he'
beheer over deze bedrijven uitoefenden
waren nazi's en hebben mei de grootste
bereidwilligheid medegewerkt aan Hitier':
oorlogs-inspanning. Een groot aantal var
deze leidende Duitsche industrieelen zijr
'nmiddels opgepakt en thans zal hot behee
en de leiding der zware industrie van he
Ruhrgebied definitief en vollediq aan Duit
sche handen worden onttrokken.
De Britsche bezetlings-autoriteiten zuller
het Ruhrgebied thans als „trust" behee
ren, tofdat door de geallieerden over de
toekomst van dit gebied zal zijn beslist.
Wat betreft het beheerderssrhap over de
Duitsche steenkoolmijnen, wordt het als zeer
waarschijnlijk geacht, dat ook Nzderland
België en Luxemburg zeggenschap zouden
krijgen in de controle over dit gebied.
John Amery opgehangen
De 33-jarige zoon van Leopold Amery.
oud-minister van Britsch-Indië. is in do
Wandaworth-gevangenis opgehangen, we
gens arbeid op radiogebied voor Duitsch
land. Hij had zich niet willen verdedigen.
omdat hij diep berouw had over zijn da
den. en zijn ouders nr- moer verdriet wil-
Oorlogsslachtoffers
herdacht
Op S Feb. 1943 werden op een stille plek
van de Saeslerbergsche heide 13 ma
gefusilleerd. Zij haddon deelgenomen
de verspreiding van het illegale „Parool",
Heden zijn de sloJlelijke resten bijgezet of
het eere-gralhoi te Bloemendaal. Het wai
een bewogen plechtigheid, waarbij o.a
Frans Goetharl (Pieter 't Hoen) een der wei
nige overlevenden van de oude medowei
kers van „Parool" herinneringen ophaalde
van zijn vrienden, met wie hij tot 't laats:
samen gestreden had voor de vrijheid.
Vorder voerden nog hot woerd Ds. Bus
kes on Koos Vorrink.
Ongevallen door
oorlogshandelingen
Bereidende het verslag over het wetsont
werp ongevallenverzekering van we.-kne
mers, die bij hun arbeid in ernstige mali
aan het gevaar bloot staan to worden gc
trollen door ongevallen, welke als gevo)
van oorlogshandelingen plaats hebber,
vragen eenige leden zich al, ol hel w.
,uist is, dat de voorgestelde regeling allee
van toepassing zal zijn bij werknemers, di
bij hun arbeid in ernstige mate aan het ge
vaar blootstaan te worden getroffen doe.
ongevallen, welke als gevolg van oorlog?
mandelingen plaats vinden.
Ach de minister het niet gewcnscht, zoc
'roegen deze leden, deze regeling van t
passing te verklaren op alle werknemers
zoodot ook landarbeiders, die op een mijn
loopenden daarbij letsel bekomen, er onde
r wordt hier op beperkt terrein oen re
geling getroffen ten aanzien van hel oor
logsrisico, is, zoo werd van verschillende
zijden gevraagd, niet binnenkort oen alge
meene regeling inzake vergoecing vooi
schado tengevolge van oorlogsricico Ie ver
wachten
De Commissaris
der Koningin in Gelderland
Aan Mr. S. Baron van Heemstra die deze
lunet ie jaren heelt bekleed, is op zijn
zoek eervol ontslag verleend tegen I Jan.
1946.
„AfSes gaat goed on Bnelonesië" zegt Soefrarno
ToespraaCc tot de kinderen van de Koningin
Jer Aarde - „God zal noet toestaan, dat wij
weer door liet EtiederlandscSie imperialisme
overSieerscSit worden.
Indonesische krijgsraad in Soerakarta
Volgens draadloos opgevangen berichten
werden Soekarno. Sjarir en hun gezelschap
te Soerakarta verwelkomd door den Soe
soehoenan. Ook de president van het plaat
selijke nationalistische comité en de chel
van het hoofdkwartier van „het leger van
den Wilden Slier" waren aanwezig. Dit
leger werd tot nog toe voornamelijk ge
bruikt als stoottroepen in de guerilla-ge
vechten op Java.
In een volksvergadering voerden Sjarir,
Soekarno en Hatla het woord. Sjarir leqde
den nadruk op de eenheid die noodzakelijk
is. Hatta was er bij, om te laten zien. dat
ieder deel van het land onderdeel is van
Groot Indonesia. Niemand vecht voor zich
zelf, maar allen moeten vechten voor de
Soekarno vestigde de aandacht op de
noodzakelijkheid, dat de regeeringsbeveler.
worden opgevolgd. Naar aanleiding van
de aanwezigheid van een aantal dagblac
correspondenten, die door de republikein
sche „regeering" waren uitgezocht, en dc
rondreis door Java medemaken, zei Soekar
dat wel de Nederlanders aan de bui
tenwereld trachten te vertellen, dat wij noc
rijp zijn voor onafhankelijkheid, en
slechts vrouwen en kinderen kunnen doo
den, maar gij, kinderen van de Koningin
der Aarde, zooals Soekarno de journalister
noemde, kunt zien met eigen oogen. da
'ij heel goed in staat zijn, dit land te be
uren. Alles gaat goed in Indonesië, zoc
besloot hij zijn toespraak.
Wanorde op Ta^a
De gevechten op Java nemen in herig
heid toe. Voortdurend zijn or schietpartijon
ii weten dat de aanwezige geallieerde
troepen doen wat in overeenstemming met
hun opdracht mogelijk is om het goedge
zinde doel van de bevolking te beschermen
tegen plundering en terrorisme. Wij zijn
vol dankbaarheid en bewondering voor de
heldhaftige wijze waarop kloine eenheden
getracht hebben hun uiterst zware taak te
•olbrengen ten koste van zware verliezen
n barbarsche wreedheden, indien zij wer
den gevangen genomen.
De bovenstaande ieiten, die ruimschoots
bevestigd worden door alle officieele rap
porten van plaatselijke Britsche autoriteiten
;n zonneklaar aan dat de militaire hulp
die wordt geboden, n.et alleen onvoldoende
laar ook niet opgewassen is tegen do
van oorlogvoeren, die gekozen is docr
de met Japansche hu'p strijdende Indcne-
lische extremisten in Java.
BIJEENGEBRACHT IN EEN PAAR LAATSTE
EN BI1NA GEÏSOLEERDE PUNTEN VAN
HET EILAND:
Onvoldoend beschermd, hetzij door zeer
gehandicapte Brilsch-Indlsche troepen, het
zij door kleine eenheden van diezellde Ja
panners, die tevoren orders hadden de
Europeesche bevolking naar eigen goed
dunken te vernederen en langzaam at te
slachten
volkomen ongewapend en daarom niet ln
at ons tegen de Indonesische terroristen
verdedigen
terwijl de vele invaliden onder ons uiterst
langzaam afgevoerd worden, terwijl door
blijkbaar onherroepelijke ioute berichtge
ving wij zonder medegevoel van andce
landen zijn, zooals wij bier geplaatst zijn
een politieke constellatie die zijn tegen-
jordige impasse heelt bereikt geheel
buiten elke persoonlijke verantwoordelijk
heid
BLIJFT ONS NIETS OVER DAN CNS OP
HET ERGSTE VOOR TE BEREIDEN.
TENZIJ ER IETS WORDT GEDAAN.
Iets ingrijpends, dat ook voor het welz"n
van de tallooze goedgezinde Indonesiërs
i andere groepen van de bevolking van
OF
Zend ons meer troepen Indien er nie'
meer Britsche troepen ter beschikking slaan,
geef dan toestemming aan de Nederland
sche troepen om te landen. Indien ook
dal, om politieke redenen onmogelijk zoc
zijn, laat dan de U.S.A. ons helpen, maai
zend in ieder geval troepen en zend zc
snel. Hot is niet lanqer een kwestie var.
leven en dood voor slechts enkelen
OF
Indien de Vereenigde Volkeren niet wen
schen te overwegen de zellverloochening
van deze qebieden ten tijde van enze oor
logsverklaring aan Japan, ondanks he:
ontbreken van voldoende bewapening.
indien de Vereenigde Volkeren zich niet
de dagen wenschen te herinneren toen de
Nederlandscbe Marine en Luchtmacht zich
zelf opofferden, bemand met de vaders,
mannen en zoons van diegenen ten be
hoeve van wie dit beroep wordt gedaan
Indien de Veroeniqdo Volkeren zich niel
willen herinneren hel plichtsgetrouwe ver
zet van de Nederlandscbe Burgelijke amb
tenaren. die op hun post bleven en hun
leven lieten bij het beschermen, overeen
komstig de grondwettelijke instructies, van
de belangen van de Indonesische bevol
king tegen de Japansche wetteloosheid en
met den dood worden bedreigd
Indien de Vereenigde Volkeren, de rol
die door de mannen werd gespeeld ver
onachtzamen en ook de jaren voorbijgaan
van een historische ongekende vernedering
en mishandeling van het geheele vrouwe
lijke deel van onze Europeesche bevolking,
door de Japanners en Indonesische cipiers
en bewakers, aangezien zij niet met spoed
overzee in veiligheid werden gebracht bij
het uitbreken van den oorlog
Indien de Vereenigde Volkeren Neder
lands zending ontkennen zooals die be
vestigd w.erd door den Britschen minister
president gedurende den oorlog, n.l, de
ook met mortieren. Eiken dag worden
moorden gepleegd. Drie compagnieën
allieerde troepen nemen met tanks, pc
serwagens en kanonnen aan den strijd deel
Twee Britsch Indische soldaten werdsr
dood. Ook aan Indonesische zijde v
eenige dooden.
Bij Buitenzorg, waar oen Britsch Indische
colonne door Indonesiërs was aangevallen,
zijn nog steeds gevechten gaande. De In
donesiërs aldaar verzochten nu aan den
Britschen commandant Ie Buitenzorg om een
bespreking.
In de Cilineesche wijk van Batavia wordt
nog steeds geplunderd.
Te Semarang worden nog steeds gebou
wen in brand gestoken, vermoedelijk als
repressailles tegen Britsche maatrege.cn on
het plunderen te voorkomen.
De dagelijksche legercourant van de Bri
sche divisie te Bandoeng meldt, dal alle ti
Bandoeng ontvoerde Indo-Europeanen dooi
gedood zijn.
'eugdcongres te Palembang
Volgens een Britsche woordvoerder is
dezer dagen in Palembang een jeugdcon-
gres gehouden. De Pemceda's op Suma
ira schijnen loyaal te staan tegenover dc
gematigde Indonesische „regeering" op Ja
ra. De Britsche militairen op Sumatra heb-
een hieromtrent reeds ervaringen opgedaan
Indonesische
radiouitzending
Over Radio Soerabaja werden uitzend'.n
ion gegeven, waarvan de Rogeeringsvoor
ichtingsdienst te Batavia een uittrekse.
/eelt. Soetomo verklaarde o.a., dat het Ne
lerlandsche imperialisme nog lager slaat
ian het Japansche (ascisme. Maar, zei hij.
-od zal niet toestaan, dat wij weer door
Nederland worden overheerscht 1
Het Algemeen Nederlandsche Onderwij-
zersverbond. gevestigd te Den Haag. heeti
i en adres gericht tot den Minister van O.r
'lerwijs. Kunsten en Wetenschappen, waar
n op zeer korten termijn een regeling ge
vraagd wordt betreliende een betere sala-
ïering der onderwijzers.
Aanbevolen wordt over te qaan lot in
voering van een „glijdende loonschaal".
zending om de opvoeding van het Indo
nesische volk tot werkelijke democratie,
werkelijke menscheüjkheid en werkelijk
recht, ten einde te brengen.
INDIEN DIT ALLES GEEN GEWICHT IN
DE SCHAAL LEGT.
I dat v
het recht hebben Ie vragen dal althans de
•ouwen en kinderen onder ons en een
oot aantal mannen die nu ziek zijn of
'rzwakt door jaren van slechte behande-
rg, niet langer van de ééne plaats van
ïrust naar de andere worden gestuurd,
et onvoldoende bescherming, onvoldoende
voedsel en onvoldoende kleeren, maar dal
un de schepen en vliegtuigen zullen
'orden gegeven om dit land te verlaten
n naar een plaats te gaan waar zij oen
werkelijke behoorlijke kans krijgen om te
herstellen, alvorens naar Java terug te
keeren.
MEER NOG DAN DAT.
dal wij het recht heben
nu eindelijk snel nedaan
dat nog een maand me
gaat en voordat inqewikkelde admi
lie en bureaucratie weer onnoodig de dood
hebben veroorzaakt van duizenden, voor
dat allen het eens zco sterk vertrouwen
in doeltreffende hulp hebben verloren van
hun bondgenooten, een recht dat gebaseerd
is op juist diezellde elementen van men-
schelijk fatsoen en oprechtheid waarvoot
deze oorlog Is gestreden.
Bandoeng, 25 Nov. 1945.
P E J E H A
T üw KLttR
Verklaring van
Premier Hakimi
De Iraansche premier beeft voor het par
lement een uitvoerige verklaring afgelegd,
waarin hij de moeilijkheden waarmede zijn
regeering te kampen heott, uiteenzette. Hij
zeide o.a., dal om incidenten te vermijden,
de regeering besloot haar garnizoenen in
Azerbeidsjan te versterken. Een bevriende
naburige mogendheid echter verhinderde do
regeering handelend op te treden.
Ik wensch hier duidelijk te verklaren, al
dus Hakimi. dat de beweging in Azer
beidsjan. door welke groep zij ook veroor
zaakt moge zijn. rechtstreeks indruischt
'egen het landsbelang en togen do grond-
De premier deed tenslotte een beroep op
de geheele menschheid en in het bijzonder
op de met Iran bevriende mogendheden,
om de regeering behulpzaam 1e zijn.
Geen LuilenlanJer keelt iels
Ie yeggen over Paleslina
Aldus verklaart de hooge Arabische
Commissie in Palestina, De Palestiinsche
Arabieren hebben over de toekomst van
hun land het eerste en laatste woord. En
ille Arabische volkeren staan achter ons.
De commissie verzoekt de Britsche re
geering. Bovin's verklaring Ie verwerpen.
Intusschen is door Engeland en Amerika
een comité benoemd, om de kwestie der
Joodsche verlangens omtrent Palestina te
onderzoeken, en zoo mogelijk op te lsssen.
UIT STAD EN LAND
Ie vragen dat d.i
zal worden voor
praten
MIDDELBURG
Ir. Herweijer over de
schadevergoeding
De Stichting gedupeerde grondgebruikers
op Walcheren hield een openbare verga
dering in het Schuttershof Ie Middelburg.
Do Voorzitter den heer A. Geschie.e
opende do zeer druk bezochte vergadering
en leidde de spreker van deze middag
den heer Herweiier, Inspecteur van de
stichting Landbouw Herstel, in.
Ir. Herweiier behandelde de schadever
goedingsregeling, een zeer belangrijk on
derwerp, daar de toekomst van Walcheren
van deze regeling afhankelijk is. Spr. be
toogde dat we ondanks alles verheugd kun
nen zijn. daar het Westeli.k deel van Wal
cheren nu nagenoeg droog is, groote waar-
Jeering kunen we hebben voor de Di;
Droogmaking Walcheren. Nu is het tijd
met vereende krachten en in nauwe sarr
werking van een droog Walcheren een
bloeiend Walcheren te maken. Hiervoo
moet eerst de grond ontzout, de walertei
dingen en sloten gegraven worden. Eer
belangrijke factor is do schaderegeling, die
uitgevoerd wordt door Landbouw Herstel.
Het besluit materieele oorlogsschade is ver
schenen en hiermede is eindelijk iets con
creets te voorschijn gekomen.
Volgens spreker heeft de regeering een
vergoeding op basis 1940 genomen om de
volgende redenen.
lo Schadeloosstelling tegen vervangings
waarde zou een Inllatieuse werking kunnen
Zou een zoodanige schadeloosstelling
rechtvaardig zijn tegenover andere ge
troffenen.
Vervolgens behandelde spreker de ver
schillende schadeloosstellingen.
Van landbouwproducten te velde die door
s inundatie verloren gingen zullen de Ie
vergeefs verrichte werkzaamhoden vergoed
orden op basis prijspeil 1944.
Van oogstrijp gewas wordt do oogst
aarde verminderd met niet gemaakte on
kosten eveneens op basis 1944 vergoed.
•t vee dal overgeleverd is aan Land
bouw Herstel wordt aan de boeren terug
gegeven, anders wordt hiervoor de ge
taxeerde waarde op IS October 1944 ver
goed. Het voe dat niet aan Landbouw Her-
is overgeleverd en op Walcheren is
gedood wordt vergoed op basis 1940, uit
gezonderd handelsvee dal vergoed zal wor
den op basis 1944.
Van werkuigen, die achtergebleven zijn
is de vergoeding nog niet definitief vast
gesteld. Getracht zal worden deze vergoed
Ie krijgen op basis 1944, hiervoor zal dit
materiaal door de plaatselijke commissies
worden getaxeerd.
Verwacht wordt dat Walcheren prioriteit
zal hebben bij de aanschaffing van nieuwe
landbouwwerktuigen, al zullen deze zeer
Wat betreft de gebouwen, hiervoor zul
algehcele wederopbouw moeten plaats heb
ben. Hoe msn de regeling voor gebouwen
ook beziel, hij blijft altijd en voor ieder
zeer nadeelig.
Daarom is het van het grootste belang,
zooveel mogelijk te herstellen.
Herstel-rekeningen tot I 3000 zullen geheel
worden vergoed, mits de getroffene niet is
aangeslagen in de vermogensbelasting en
minder dan 1 300 inkomsten belasting moet
^etalen. Is dit het geval, dan zal slechts
75 pet. van de herstelkosten worden ver
goed.
Noodstallen en noodboerderijen, te bou
wen door de wederopbouw, worden gratis
verstrekt.
In tegenstelling mol vorige berichten
moet spreker mededeelen dat de pachtver-
goeding niet aan den verpachter, maar
aan den pachter zal worden uitbetaald.
Aangenomen kan worden dat lol 30 No
vember J945 de geheele pacht vergoed
wordt, daarna bestaat de mogelijkheid van
een alloopcnde pachtvergoeding, 70 pet.
der pachtwaarde dalende met 10 pet. per
maand indien de grond nog niet in gebruik
is genomen ol een lagere opbrengst geelt
dan normaal.
In het laatste qeval zal in het pacht-
contract in overleg met de grondkamer dis
pensatie verleend moeten worden, daar nu
de verpachter we] schadeloos Wordl ge
steld, maar de pachter niet.
Voor levensonderhoud van de gedupeer
de landbouwers wordt van 15 Oct. 1944 tot
15 Mei 1945 een uitkeering gegeven door
Landbouw Herstel. Max. 1 3000, min. 1 800.
Op deze uitkeering wordt de vergoeding
voor inkwartiering en 75 pet. van inkom
sten uil loondienst bij derden in mindering
gebracht.
Uitkeeringen voor levensonderhoud na
15 Mei kunen worden verstrekt door het
Provinciaal Bureau Verzorging Oorlogs-
slachloflers, Gortslraal 30, Middelburg. In
dien noodig kunnen betrokkenen zich voor
deze uitkeering wenden lol dhr. WieJe-
maker. Het blijkt dal vele getrufienen nu
leven van de opbrengst verkregen door
verkoop van hun nog geredde inventaris.
Transportkosten voor agrarische produc
ten worden vergoed en direct uitbetaald.
Rekeningen moeten worden ingediend bij
dhr. Wielemaker. Spr. adviseerde hiervan
gebruik te maken.
Het is van hel grootste belang dat iedere
boer zijn eigen grond zooveel mogelijk zelf
weer herstelt. Voor het herstellen van
eigen grond ontvangt de boer een behoor
lijke vergoeding. Ook kan hij voor dit werk
een voorschot vragen.
Het algemeen herstel wordt uitgevoerd
door de Heide Maatschappij en de Polder
Walcheren.
Ook voor het schoonmaken van gebou
wen ontvangt de boer vergoeding. Deze
vergoedingen zullen worden betaald op een
opgemaakte en goedgekeurde begrooting.
Gips voor herstel der gronden zal worden
verstrekt. Na 1 Mei zal per maand 1000
ton gips voor Walcheren beschikbaar wor
den gesteld.
Tegen het voorjaar zal gras en klaver
zaad beschikbaar worden gesteld evenals
Lucerne, wal van groote beteekenis is voor
herstel der gronden.
De plaatselijke commissies verzamelen
allo gegevens betreffende geleden schade,
na ontvangst dezer gegevens zal snel uit
keering van zaak en pachtschade plaats
kunnen hebben.
De voorschotregelingen zullen ruimer
dienen te worden.
Iedere boer zal weer op zijn eigen be
drijf terug komen, indien hij dat wenschl.
Daarnaast bliji de gelegenheid geheel vrij
willig elders, b.v. in de N.O.-polder grond
te krijgen.
Er zullen tractors en werktuigen naar
Walcheren komen voor collectieve grond
bewerking.
Voor herstel is echter een redelijke ver
vanging noodig en deze wordt niel gevon
den in hel besluit op de materieele oorlogs
schade. Gelukkig is dit nog maar een be
sluit en zal deze materie eerst na de ver-
kiezingen deliniliei door een wet worden
geregeld.
Vergoeding op basis 1940 is landbouw,
economisch niet verantwoord.
De vereeniging van gedupeerde grond
gebruikers op Walcheren zal in samen
werking met andere instanties at het moge.
lijke probeeren om hierin- verandering te
brengen.
Vele van de aanwezigen maakten ge
bruik van de gelegenheid vragen te stellen
die allen door den voorzitter en Ir. Her
weijer werden beantwoord.
hgeronrlrn Mrrferfml
Dierlijk vitamine A en D
in tabletten of vloeibaar
'Bvulvt ^oc/u!
GOES GEMEENTERAAD
De tijdelijke gemeenteraad van Goes
kwam Woeensdagmiddag bijeen. Aan de
orde kwam hel voorstel van B. en W. let
hel heiten van een Beursrecht van 10.10
per persoon.
De heer ROOSE (R.K.) wenschte. dal nr
iets hoogere rechten zouden worden vast
gesteld. Er liepen z.i. te veel personen in
de Beurs, die daar niets te maken hebben.
Spreker wenschte een doorloopend entree.
Verder bepleitte de heer Roose de exploi
tatie van 'n restaurant in hel Beursgebouw.
Wethouder A. DE ROO wees erop, dat
de bedoeling van de lage beursrechten is
meer personen naar de Beurs te krijgen.
Indien do rechten te hoog zouden worden
komen er ook weer bezwaren van de plat
telandsbevolking. Het zou overigens ook
esn inbreuk zijn op de voorschriften als er
winsten werden gemaakt.
Het voorstel werd vervolgens i
Het voorstel tot beschikbaarstelling van
f 5000 voor den aanleg van een klein lan
dingsterrein voor vliegtuigen werd even
eens aangenomen, tnaar verschillende le
den waren hel niet eens met het plun. de
werkzaamheden door de Heidemaatschap
pij te laten verrichten.
De heer Zuidema (A.R.) zei, dat de Hei
demaatschappij gesn goeden naam heeft.
Eerst wordt een lage begrooting opgemaakt
maar later worden een groot aantal onkos
ten op de rekening gezel.
B. en W. verklaren, dal alles goed ls
nagegaan.
De heer STOEI. (Lib.) is het ntol eens
met den heer Zuidema. Spr. heef! bij werk
zaamheden ondervonden, dat de Heide
maatschappij wel degelijk binnen de vast-
gestelde voorwaarden blijft.
B. en W. verklaren, dal een uitvoering
door particulieren het dubbele voor de ge
meente zou kosten. Aangezien het hier
slechts een lijdelijken maatregel betrof, leek
hel bel gemeentebestuur verstandiger de
voorwaarden van de Heidemaatschappij to
accepteeren.
Bij de rondvraaq vestigde de heer HA-
VERHOEK de aandacht op het ontbreken
van verlichting in de Scheldestraat. Hot
was hem ter oore gekomen, dat lichtschu
we elemonten hiervan reeds gebruik had
den gemaakt en incidenten hadden ver
oorzaakt. Spreker wenscht verbetering.
B. en W. zeggen toe de zaak te zullen
onderzoeken.
Tot gemeenteontvanger van Goes werd
gekozen de heer A. Kerkhof te Rotterdam.
Aan don heer J. Rulsaard werd eervol
ontslag verleend als hooid van school B.
