VRIJE STEMMEN De Conferentie te Moskou begonnen Onrust era IrseSonesi® Tentoonslelling Behouden Schoonheid Amsterdam blijft diamantstad Op eon persconferentie in de diamant beurs lo Amsterdam is een uiteenzetting gegeven over den huidigen stand van de diamantindustrie. DE STRIJD DER DIAMANTBEWERKERS TIJDENS DE BEZETTING. Op 16 April 1942 eischten de Duitschers inlevering van alle diamantvoorraden. De toenmalige directeur. Dr. Jr. Ten Hacke, weigerde en protesteerde. Slechts enkelen vun de diamanthandelaren duiidon onder te duiken ol weken naar hot buitenland uit. Er werd 65.000 karaat geslepen dia mant ingeleverd. Ongeveer een vijlde. 12.944 karaat kon worden gered. De rest verdween naar Duitschland. In 1943 word een lijst opgesteld van 300 joodsche ondernemers en 500 joodsche arbeiders, die var. deportatie naar Duitsch land werdon vrijgeslold. Dit systeem werkte eer3l behoorlijk, maar al spoedig moest het aantal lol totaal 400 worden teiuggebracht. Daar Dr. Ten Hacke medewerking hieraan weigerde, word hij ontslagen. In 1944 eischten de Duitschers opening van de sales, waarin de diamantvoorraden waren opgeborgen. De nieuwe directeur, Mr. van Essen, weigerde en dook onder. De safes worden geforceerd en de inhoud gestolen. Op bevel van Goering waren a) belangrijke hoeveelheden naar hel buiten land geexportoerd. De diamantindustrie is dan ook een der zwaarst getroffen indu strieën. 90 procent dor ondernemers waren Joden, die werdon weggevoerd. Om de nijverheid to redden, zijn loon arbeiders tot ondernemers verklaard. Dit heelt tol gevolg gehad eon verandering in de struc tuur van het bedrijf. Voor den oorlog was de industrie in handen van enkele groote bedrijven, er zijn nu tal van kleine be drijfjes ontstaan. DE HUIDIGE SITUATIE. Getracht zal worden in den korist moge lijken lijd weer 3000 arbeiders in het bedrijf te werk te stellen, dal is hot aantal van voor don oorlog. Er is een vakschool ge sticht, die 15 December a.s. oiiicieel zal worden geopond. Er is eon nlouwe zending ruwe diamant uit Engeland te verwachten. De aanvraag om geslopen diamant uit het buitenland is zeer groot. o.a. ook uit Zweden, Zwitser land, Italië en Zuid-Amerika. In verband met do o'eviezenJcwestie kan nog alleen naar de dollar- en sterlinglanden worden geëxporteerd, dus naar Noord-Amerika. Canada, Britsch-Indië. Vooral uit de V.S. is. hoewel daar in dan oorlog een nieuwe industrie is ontslaan, vee) vraag naar dia manten uit Amsterdam. Daaruit blijkt hoe zeer Amsterdam zijn naam ais diamant stad behouden hetefl. In de V.S. bevindt zich een specialo algezanl voor de propa ganda voor de Amslerdamscho diamant. Hij hoell levens tot laak te trachten de Amsterdamsche firma's, die voor den oorlog near Amerika waren uitaeweken. te be wegen naar Amsterdam terug lo keeren. De intense samenwerking die vroeger met België bestond, is thans verdwenen. Amsterdam krijgt, als vroeger, veel groot diamant. Dat brengt we) minder deviezen op, maar de fabricage duurt korter dan bij het kleino en zoo komen de deviezen Er zijn thans slappen gedaan om, in navolging van Engeland, de regeering te bewegen een klein deel van de diamant voor Nederland zei! vrij te geven. In Enge land bedraagt dit 25 procent en de juwe liers zouden ai tevreden zijn als dit percen tage voor Nederland op vijl werd gestcia. Vele juweliers willen ook wel voor den export werken. Aangifte bestellingen met vooruitbetaling Het .ministerie van linancien deelt mede, dal de verplichting iot hel aangeven van bepaalde bestellingen met vooruitbetaling, verval in do „tweede uitvoeringsbeschik king machtigingsbesluit geldzuivering" staatsblad F 153 van 30 Aug. 1945 als niet meer noodzakelijk, is opgeheven. Loonsverhooging behoeft voor alie beroepen goedkeuring Het college van rijksbemiddelaars wijst er mot nadruk op. dat loonsverhooging voor een ieder, die in eenige dienstbetrek king worlczaam is, de goedkeuring van hei college behoeil. Dit wottelijk voorschrift Is dus bij wijze van voorbeeld van toepassing op hm. die in dienst zijn bij ziekenlon risen, bioscopen en ócn handel caowol in b.v. feestarti kelen als in kruidenierswaren. Een nieuwe partij Do vorigo wook had in hot C.J.M.V.-ge- bouw to Groningen eon bijeenkomst plaats van een aantal porsonon uit Hervormden. Gereformeerden. Chr. Gereformeerden en Baptisten kring, onder loiding van den heer Hindriks. Hcijmanslaan 3B. aldaar, ter bespreking van de vraag, ol oprichting van een nieuwe partij noodzakelijk is. De vergadering was o'.m. van moening, dal hel grooto aantal partijen van voor den oorlog niot zoozeer gezien moest wor den als oc-n zucht naar iets nieuws, maar ais een uiting van ontevredenheid en een zoeken van nieuwe wegen door andere groepeeringen, veroorzaakt door h9t uit blijven van diverso noodzakelijke sociale voorzieningen en het bestendigen van aller lei wantoestanden, ook op financieel ge bied. Ook kon een oroeiond defaitisme worden geconstateerd. De oorlog heelt niet de verandering aebracht, die zoovelen hoopten, en ook bij de A.R. partij en de C.H.U. wordt eon radicale koersverande ring niot verwacht. Een samengaan van deze partijen zal evenmin de"" oplossing brengen, omdat dit loileüik zou worden hel oude schip mol practisch dezelfde 'be manning, waarbij de oude Invloed merk baar zou blijven. De vergadering was van oordeel,, dal zich bezig was oen scheiding te voltrekken onder de vroegere volgelingen van de ge noemde partijen, en wel een scheiding tus- schen de z.g. conservatieven en de vooruil- strevonden. on wilde die scheiding in hel bolang van ons vaderland vorhacsten door ae oprichting van een nieuwe Christelijke Partij met oen vooruitstrevend program. Do verwachting werd uitgesproken, 'dal velen spoedig van hun wensch tol mede werking zullen doon blijken, omdat er een aigomeenc roep was naar dit partij. De zoozeer verlangde oenheid tusschen do Uir. bevolkingsgroepen zou daardoor te vens worden bewerkstelligd. Uit de vergadering, die zich kenmerkte door een ernstig verlangen naar oenheid en samenwerking, werd een voorlooolg werkcomité benoemd, bestaande uit leden van voornoomdo Kerkelijke Kringen, met opdracht do onric'nting van de nieuwe par tij voor te bereiden, en in en buiten Gro ningen contact te roeken met nersonen en groepen, ook builen vermeide Kringen, die aan de oprichting 'willen meewerken. 2 JAARGANG NUMMER 342 DAGBLAD VOOR ZEELAND Dinsdag 18 December 1945 Algcmccnc Leiding B. G. Kloosterziel en S. L. Bocrma. Hoofdredacteur Koekcbakkcr. Redactie cn Administratie Goes, Beestenmarkt 2. Telefoon 2163. De kwestie Iran neemt scherper vormen aan Wordt aan Fpgnco den taatsien stoot toegebracht? Zondagmiddag is lo Moskou de confe rentie der drie ministers van Buitenland- sche Zaken dor Sovjet-Unie. dor Vereenig- te Stalen en Gropt-Brittannië begonnen. Deze conferentie, waarop do belangrijk ste internationale politieko vraagstukken ter sprake komen, kan er in de eorste plaats too bijdragen de verslandhouding tusschen de grooto geallieerden te verbote ren, veel wantrouwen weg te nemen. Dit drukte ook minister Byrnes uit toen hij de hoop uitsprak, dat de conferentie lot resultaat mocht komen, dat do wereld in rust en vrode zich zou gaan kunnen wijden aan den opbouw. Dal do zoo pijnlijke kwoslio van do con trole op de atoomenergie op de conferentie van politiek standpunt behandeld zal wor den. bewijst, dat men ditmaal recht op hel doel algaal. De kwestie Iran Natuurlijk zal ook Iran ter sprake komen Juist do Iraansche kwoslio heelt er den laatsten tijd toe bijgedragen het wantrou wen tusschen devroegere bondgenooten Ie versterken. Dat Rusland onmiddellijk voor Iran groo te belangstelling koesterde is begrijpelijk. Dat de SovjetUnie daar reeds maanden oiieboringon verricht, zegt in dit verband genoeg. Het valt don ook niot te ontkennen, dat Moskou de opstandige democratische bewe ging hoeil gesteund on in de Iraansche troe belen de hand heelt qchad. De Iraansche kwestie is thans in een precair stadium qetroden. Byrnes en Bevin hebben zich to Moskou dan ook onmiddel lijk van do jongsto ontwikkeling op de hoogte lalon stellen. De opstandige democraten winnen hand over hand terrein. Ook de hoofdstad van Azerbeidsjan, Ta briz. op Teheran na de grootsto stad van Iran. is nu in hun bezit. Do leuze dor democraten, dat Azerbeids jan zelfstandig wil zijn binnen het kader van den Itaüaanschen staal, wordt te Te heran beschouwd als een voorwendsel om tot verdere uitbreiding van de beweging Ie komen en tenslotte do centrale rogeering in handen Ie krijgen. De democraten hebben verklaard, dat zij den weg bereiden voor de andere provin cies, zoodat kan worden aangenomen, dat do opstandige boweging niet lot Azerbeids jan beperkt is. Ook thans spreken do berichten ovei actieve Russische inmenging. Zoo zouden de stralen van Tabriz vo' Russische soldaten in burgerkleeren zijn ae woest, reden waarom de centrale rogeerin*- aan hel garnizoen van Tabriz hel bevel zou hebben gegeven zich niot te verdedigen om zoodoende eon conflict met deze Sovjet militairen te voorkomen. In hoeverre deze berichten op waarheid berusten, of alleen geruchten zijn. voortge vloeid uit den verwarden toestand daar. i= niet na te gaan. Te Teheran schijnt oen regeeringscrisiF te zijn u'tgebroken. Misschien dat men daar de situatie nog redden wil door een kabi netswijziging. Zoo biedt de Iraansche kwestie slof qe noeg voor de drie ministers te Moskou tol onderhandelen. Waarschijnlijk zal do centrale regeerin-> van Iran wel verloren Zijn, tenzij Rusland zich uit do affaire terugtrekt en de Iraan scho kwestie een zaak van do geallieerden gezamenlijk word). Het eerste is echler allesbehalve waar schijnlijk. Het lijkt er veeleer op, alsof Byr nos en Bevin in dit opzicht voer een r.oort fait accompli gesteld zijn en dat Amerika en Engeland er genoegen moe zullen moe ten nemen, dat de rijke Iraansche grond- stollengebiodon onder Russische hegemo nie komen. Rusland zal de Iraansche kwes tie v/el vóór 1 Januari, de ott!c'°elo datum van terugtrekking, der geallieerde troepen, ten zijnen gunsto opgelost heboen. Onafhankelijkheid blijft de eisch De „Roode Ster" steunt deze S3 Er komen allerlei onrustbarende berich ten over Java. Wel geen groote botsingen worden vermeld, doch het is verre van vrede. Wij vermelden kort kole punten. De ontvoeringen gaan door Bijna duizend deren zijn door extremisten uit Soerabaja ontvoerd, met onbekende bestemming. Zi' worden ais gijzelaars vastgehouden. Er zij: vele Mdnadoneozen en Ambonneezen onder Volgens een bericht zouden zij Modjokerto zijn gebracht. Een andere v/aarnemer meldt, dat groep in een trein gejaagd werd, die Malang vertrekt. Deze nooit eindigende onzekerheid treilt mogelijke ontvoering sloopt zeer vele Nederlandors, die niet absoluut veilig zijn binnen oen Brilsche bezettingszone. Het hoofdkwartier der extremisten Nadal hol centrum van hun beweging. Bekasi, door verv/oesliiy^ was geliqui deerd, hebben do extremisten hun hoofd- kwartier verplaatst naar Tjikampek. onge veer 110 km. ton oosten van Batavia. Ge heel deze slroek was ook onder do Japan- sche bezetting reeds een broeinest van „rampokkois". Zij hebben hun troepenmachi daar versterkt, en logden een eerste ver dedigingslinie aan, om den geallieerden op marsch in Oostelijke richting te vertragen, De kern van deze extremistische troepen wordt gevormd door „het leger des doods", dat door de Japanners word opgeleid. Ais bezielend ideaal werd hun voorgesteld „de goest van Diponegoro", die leider was van eon Javaanschen opstand. Daar vanuit dozen kamponq voortdurend geschoten werd. hebben Brltsche (roepen dit verzot goliquideord. Daarna begaven ze zich naar een ander gedeelte van Buiten zorg. v/aar voortdurend overvallen werdon gepleegd. Russische sympathie voor den opstand De „Roode Ster" van Moskou wijdt een artikel aan do Indonesische kwestie. Het zegt. dal het in boweging komen der Azia tische volkeren, zoowel in Ned. Indië als in indo-China on Britsch-lndïë niet meer te keren is. on met radicale onalhankeiijk- Het proces te Neurenberg De menschenjacht in Warschau In April 1943 vond de gruwelijke men schensiachting in Warschau plaats. Een heeJe stadswijk met 7003 Joden werden ver nieligd. Do beschrijvingen in hol rapport zijn ontzettend. Het oone blok huizen nc het'andere gaal in vlammen op. Menschen komen uit do huizen. Mitrailleurs beginnen te ratelen en zij blijven dood liggen. Tien talion bunkers met Joden laten de S.S.- beulon mot „boispiolloso Einsatzlreudig- keit" in de lucht vliegen. Van de 140.000 Joden in Nederland wer den 1 17.000 gedeporteerd, dal is meer dan 83 pet. Hiervan zijn 115.000, die naar Polen gin gen, spoorloos verdwenen. In Auschwitz werden in Juli 1944 12.000 Joden per dag Hoewel de vifand Inzag, dal hij den oorlog had verloren, moest hel lot van de Joden in elk geval bezegeld worden. De verdedigers in hot proces doen alles °m den gang van zaken te vertragen. Voor dat de documenten worden voorgelezen door den aank'agT. zijn door hen reeds bezwaren ingodiend heidsvoorslollen moet worden beantwoord. Het voorstel der Nederlandsche regeering gaat in dezen volgons het blad niet ver genoeg, daar op die wijze de macht over Indonesië ten vollo zal blijven in de han den van den Gouvernour-Grneraal. Dit iz volgens „De Roode Ster" onaanvaardbaar in de oogen van alle vrije volkeren. Twee ontslagen De vice-voorzitter van den Raad van In dië, de heer H. J. Spit, en hel lid van dei Raad van Indië, do heer G. F. de Bruij; Kops, hebben hun ontsiag ingediend, het welk is aanvaard. Zijn zij hot niet eens met do politiek van onze rogeering Himmler bereidde aanslag op Hitier voor Opzienbare documenten gevonden De „New York Herald Tribune" meldt, dat in de omgeving van Berlijn een merk waardige ontdekking is gedaan. In een goederenwagen werden documen ten gevonden, die lal van nieuwe onthul lingen bevallen. Zoo blijkt, dal Himmler reeds in 1341 oen aanslag op den Fiihrei voorbereidde. Een ander document bevat een waar schuwing van Von dor Schuienbcrg, den Duilschen gezant in Moskou, waarin deze Von Ribbenlrop v/aarschuwt voer het ster ke Russische leger. Duitschland moest geen oorlog beginnen, schreef Van dei Schulenburg nadrukkelijk. Ribbenlrop toekende bij den brief aan, dal deze in goon geval onder de oogen van den Führer moest komen. Verwacht mag worden, dat deze gewichtige stukken ook to Neurenberg ter sprake zullen worden ge President Truman over Chineesch probleem President Truman heelt een beroep ge daan om de vijandelijkheden tusschen c' nationale regeering en de communisten on middellijk te slaken en oen nalionale con ferentie van afgevaardigden van de voor naamste politieko elemenlon van hel Ch' neosche volk samen te roepen om eer snelle oplossina Ie zoeken voor den tegen v/oordigen binnenlandschen tweedracht. De Vereen. Staten blijven de regeeiin- van Tsjang Kai Tsjek als de wettige regee rina van China erkennen. De verklarinq van Truman heeft zoowei bij de Chineesche centrale regeering als bij de communisten voldoening gewekt. In een olficieelo verklaring van de cen trale regooring wordt erop gewezen, dat Truman's verklaring goheel gesteld is ir den geest van hol politieke streven der cenlrafo rogeering, dol er steeds op gerich is geweest oen eind te maken aan de „po litieke voogdij" en do basis van de regee ring te verbteedon volgens de moderne de mocralische beginselen. Britsche fascisten weer actief! De Britsche bladen houden zich u'tvoerig bezig met hel weer verschijnen van den ilschen fascisl Mosley in het politieke strijdperk. Zondag hebben de Britsche fascisten een •orgadering gehouden, terwijl op straat de liscis tische groet werd gebracht, waaraan ook mannen en vrouwen in uniform mee- De Daily Worker vraagt zich ai. hoe het I mogelijk is, dat de Britsche regeering oen lodanige vergadering heeft toegestaan. rwijl in Duilschland de nationaal-socia- j listen voor do rechtbank worden gebracht. De drie ministers Ie Moskou zullen het zeker over het Franco-regime hebben. Hel zou best kunnen zijn, dat Amerika. Enge land en Frankrijk er zeer binnenkort overgaan de diplomatieke betrekkingen Franco te verbreken. Wij noemden Rusland niot. daar dit land geen diplomatieke be trekkingen met het Franco-regime onder- De Fransche regeering hooft op den voi avond van de conferentie von Moskou ee mededeeling aan do Engelsc'ne en Ame. kaansche regeeringon gericht, waarin zij de meeningen dezer rogeeringen vraagt aangaande do relaties mot het Franci Hel is wel gebleken, dat Franco niet maar ineens van plan is te verdwijnen. Hoewel hij reeds ettelijke malen in hel openbaar duidelijke aanwijzingen in deze richting heell gekregen, heelt hij deze r zich neergelegd. Wel heoil Franco demo cratische neigingen gekregen, doch deze overtuigen geen mensch. Franco is aan de macht geholpen door zijn groote broers Hitler en Mussolini. Drie jaren lang hoeil het Spaansche Volk zich tegen de belagom van zijn vrijheid held- hanig vorweord. Dank zii do meest v/reedi nazi-melhoden en het werkeloos toezien vai de democratische staten heeft Franco dc overwinning behaald. Nog steeds zuchten duizenden anli-fascis tische strijders voor do vrijheid in de Fran co-kerkers. Het Duitsche cn Italiaansche fascisme is uitgeroeid, thans moet ook Franco vei De democratische volken zullen hun plicl in dezen moeten vervullen, door te eische; dat Franco verdwijnt en hel Spaansch, volk de vrijheid en democratie te hergeve: Inmiddels heeft de Spaansche troonpr; tendent. Don Juan, reeds een proefballoi netje opgelaten. „Het is mijn wensch". zoo verklaarde hij „dat de Spanjaarden vrij hun wil kunne' kenbaar maken.' en. indien, zooals me: mag hopen, deze wil zich ten gunste va: de monarchie uitspreekt, zal ik krachten hol erfrecht mijn onbetwistbare rechten o] den troon doen gelden". Wit deelen de meening van den prins dat er in Spanjo vrijo volksstemmingen mot ten komen, doch niet zijn hoop op eer gunsligen uitslag voor de monarchie. Dc Spaansche monarchen zijn Ie laat tot he inzicht gekomen, dal hel Spaansche voli recht op vrijheid bezit. Uit Indië gerepatrieerden Alien, die uit indië terugkomen, en no. geen identiteitsbewijs hebben, dat uitgege ven is door de C.B.V.O. Centraal Bu.eai. voor oorlogsslachtoffers kunnen zie', voor Zeeland vervoegen bij het bureai in Middelburg. Corlslraat 3D. o! bij het bu reau in Oostburg, op het Raadhuis. Onze Politieke Recherche w Naar aanleiding pan ons ar- tikeltje met bovenstaand op- -schrift verzoekt de P. O. D. ons, mede te deelen, dat niet deze dienst daarbij betrokken was. Wij bevestigen dit gaarne w Het onderzoek ging uit van de Nationale Veiligheids- G. A. van Bovene overleden Zondagnacht is de heer G. A van Bo vene. do bekende radiospreker voor de N.I.R.O.M.. geheel onverwacht overleden. De heer Van Bovcne was Donderdag j.l. aan een maagkwaal inhet Roode Kruis Ziekenhuis te Den Haag geopereerd. Een longontsteking verergerde zijn toestand aanmerkelijk, zoodal hij aan de gevolgen overleed. Lie heer Van Bovene wes 48 jacr. Gerard Anlhonius van Bovene werd 22 Mei 1077 te Rotterdam geboren. Hij volgde hef Middelbaar Onderwijs en vertrok op :3-jarigen teeltijd naar indië, waar hij tot bestuursambtenaar werd opgeleid. In 1919 werd hij hooldrodacteur van de „Preangerbode". in 1526 word hij hoold- redaclc-ur van hel persbureau Aneta té ba- Een maand voor den inval in Indië werd ie heer Van Bovene naar Londen geroepen :'oen Indië viel. werd zijn opdracht gewij zigd en ging hij naar Australië, vanwaar -tij uitzendingen voor Nederland verzorgde. Ingebonden t>tukken (Builen verantwoordelijkheid der icdactitj Enkele dagen geledon werdon wij v/eer verrast door oen tweetal munitie-ont ploffingen. Na do onaangename sch.ik. krijgt men nog oen veel onaangenanie.e ZaniaJ groote ruilen kapot. En ik ben de eenige niot. die or op Kapelle weer voor de zooveelste maal eenige ruilen bü heb verspeeld. ik vraag mij al, of het niet mogelijk is de munitie eenigen tijd lang Ie verzamelen en deze dan op één dag tn tien ol meer keren Ie laten ontploflen. Dan is hel ten minste ook de moeite waard, om op den vooralgaandon dag een waarschuwing in de plaalselijko bladen te zetten, zoodat men in do omliggende gemeenten zijn ra men en deuren open kan zetten. Willen de militairen, die met de oprui ming belast zijn. zich hiorover eens ernstig beraden, want het zal hen toch ook v/cl bekend zijn. dat iodore verbrijzelde ruil slechts door hout met kieren, dus door duis ternis en tocht Ie vervangen zijn. Temeer daar deze vernielingen voorko men kunnen worden, verwacht ik. dal hier aan grondige aandacht za) worden besteed D. J. VAN DER HAVE. Kapelle, II December 1945, Gen. Synode der Ned. Herv. Kerk In de voortgezette vergadering te Was senaar werd o.m. besloten, een herderlijk schrijven te laten opstellen, om de houding dc: berk tegenovor do doodslral toe te Een commissie ad hoe zal aan do Sy node rapport uitbrengen over hel dansvraag stuk. Uitvoerig v/erd het werk van Gemeente opbouw besproken. Eonerzijds werd ge klaagd over de principieele vaagheid van don arbeid der Workgroep voor Kerk- en Gemeente-opbouw. Anderzijds v/erd door Prol. Kraomer toegelicht, dot men bij Ge- meenle-Opbouw „moei beginnen, met sa men in geloof do verantwoordelijkheid met elkaar te dragen". Er zal een conferentie hierover worden saamgercepen. Er v/erd Oen Noodraad voor „Kerk en Evangelisatie" ingesteld. ingezonden mederiep/iro KUNST MUZIEK Over muziekstijlen en tijdperken voor den concertbezoeker II. De klassieke stijl Hel klassieke tijdperk vond haar ideaal in de klasSioke kunst der Griexen. Men kon niet aansiuilen bij de Gnexszne mu ziek. want dezo was in vergelijking met de Weslersche muziekcultuur, aal ae haeie ontwikkeling van hol contra-punt auhier zich had. nog in een primilie! stadium. Veeleer zocht men hel wezen te zienade ren van de breed opgezette litera.uur, !,el drama en de bouwkunst, met hun u/en- wichligo vormen, de harmon.e van gevoel en verstand, met hun konsekv/ent ontwik kelen en ontplooien van een eenmaal aan genomen gedachte. De overgangsperiode tusschen Barok en klassiek ellende do wegen voor de vormen en uitdrukkingsmogelijkheden die de nieu we strooming noodig had. Uit do opora-ouverturo. die zichzelf steeds moer ontwikkelde en lator ais concerlmu- ziek van do opora los kwam te staan, ont stond do sympoonio, terwijl uit de talrijke dansvormen oer Barok, een vorm gescna- Pen werd. do z.g, hoold- of sonatevorm, opgebouwd uil twee thema's, wel.ee de bouwslccnen waren. Doze hoofd- of sona tevorm werd meestal gebruist voor de werken van do klassieke periode. 'In het orkest werd moer eenheid ge bracht en nieuwe instrumenten ontwikkel den de mogelijkheden van de instrumen tale r ïziek. jankdir'ectcur hielp zwarfe handel De economische recherche te Rotterdam heeft den directeur van een filiaal van een bankinstelling, alsmede zijn boekhouder gearrestefrd. Samen hadden zij op een moment, dal de saile's al geblokkeerd moes ten zijn. op verzoek van een boor uit den omtrek, een bekenden zwarthandelaar, de safe toch geopend en er waardepapieren en geld uit gehaaid, weike aan dan boer zijn overhandigd. De Opera stond wel het dichtst bij de Griekscbe kunst, omdat men dient aan ion sluiten bij het Grieksciie treurspel. De groote hervormer was Gluck. Hij greep terug naar don eenvoud en kracht der volksmoiodieën en logde zoo den grond voor zijn opera's, terwijl do mu ziek goheei illustreerend, diepte, kleur en leven gal aan do hande.ingen op het too- neel. In een tijdperk treft men altijd de spo ren aan van de vorige periode en ae ien- teekenen van een komenden tijd. Zoo ook bij deze grootmeesters, waar Haydn en Mozart nog duidelijk in hun eerste werken do verbondenheid met de Barok- en Rococostijl laten zien. In zijn beginwerken toont Beethoven zich de fypischo klassieke meester, terwijl in zijn latere schoppingen de persoontijxo ton- denz, do subjectiviloit. welke zoo keniuer- j kend is voor do Romantische stijl, aan alle i kanten ^losbreekt en zichzelven oiqen vor- j De grootsten op oporagebiod waren I Gluck en Mozart. Gluck legde hier de grondslagen voor do Duitsche opora, die door "Wagner tot Volle ontplooiing gebracht zou worden. Ande.e belangrijke meesters uit deze periode zijn Cncribunl, Salieri leermees ter van Boothoven on Tartini, alle itali- anen. Verder in Duiischiand Hiller en Benda. I Frankrijk werd geheel door do Italiaan- sche en Duitsche opora teruggedrongen en zoo zien we in het belangrijke muziekcen- j trum Parijs een strijd tusschen deze twee vreemde invloeden, welke ook hol Parij- sche publiok in twee kampen Verdeelde. I Een componist van beteekenis bracht Frankrijk mei voort. de V. B. OIT STAD EN LAND Dijkgraaf en Dijkraad Bij Kon. Besluit zijn benoemd in do pro- ncie Zeeland tol dijkgraaf van den stads polder, J. D. Vorburg lo Kortgene tol heem raad van het waterschap Schouwen, J. Pad- te Duivendijke, uiterlijk lot het eind het zittingsjaar v/aar in hij 70 jacr zai geworden tol heemraad van hot wa terschap Schouwen, C. A. Boogerd te Noord in de provincies Noord-Bbabant on Zee land lot lid van het bestuur van het wa terschap de Prins Hendiirpolder. A. Ver wijs te St. Philipsland, uiterlijk tot hel eind het zittingsjaar waarin hij 70 jaar za! gev/orden. officieel geopend Meesterwerken der schilderkunst •eeiand en ook de twee andere Zuidelijke Nederlandsche provincies, Limburg en H. Brabant, voelen zich nog steeds geïsoleerd in het overig doei van ons vaderland en I niet ton onrechte. De verkeersmiddelen jn beperkt, do communicatie tusschen I Zuid en Noord is dus. gebrekkig en hel geestelijk contact mol do cuiiureele centra 1 in ons land is niet innig te noemen. In de jaren voor don oorlog had het jor velen weinig bezwaren enkele ma- 1 len per jaar naar Holland Ie qaan met hel doel tentoonstellingen en musea te bozoe- ken. Toch vormden die velen, die zich dzor j p reis te gaan kunstgenot verschaften. aar een kleine groep tegenovor de dui- j inden, die nooit in de gelegenheid waren Is te zien van de fraaie kunstschatten. die Nederland gerurendo vele eeuwen jrzamelde. en van dc werken van kun- enaars. binnon- on buitenlandsche, van ïzen lijd. Hot departement van onderwijs, kunsten i wetenschappen heeft nu de cuiiureele band tusschen Zeeland en Holland, die wel altijd bestaan heeft, maar vooral in Je orlogsjaren zeer verslapt was. sterker ge laakt met zijn initiatief oen qodeelte van zs nationaal kunstbezit, dat bijna onge- i schonden uit zijn schuilplaatsen te voor- i schijn is gekomen, door do „provincie" te I laten reizen, en dus ook naar Zeeland t: fn het museum van het Zeouv/sch Cc jotschap in Middelburg hangen dan nu ïm tachtig doeken van bekende Neder landsche en buitenlandsche meesters. De tentoonstelling van dezo worken. die de Zeeuwsche hoofdstad den titel „Be houden Schoonheid" draagt, werd Zater dagochtend met eenige plechtigheid1 geo- Jhr. Mr. J. W. Quarlos van Ufford, Com- issaris der Koningin in de provincie Zee land. voorzitter van hel Zeeuwsch Genoot schap der Wetenschappen, dal voor de tentoonstelling haar Museum in de Wage- draal afslond en den Inrichters ervan ■ije hand liet ten aanzien van hot ge bruik der verschillende zalen voor de ex positie. heette do aanwezigen welkom, in het bijzonder den minister van onderwijs. Prof. Dr. G. van der Leeuw. Spr. zei verheugd te zijn mee te heb ben kunnen werken aan do tot stand fco- 1 de tentoonstelling en sprak me- j de provincie aan minister v. d. Leeuw zijn dank uit voor de daad van groote cuiiureele betcokonis, die het orga- terwerken der scniJderxunsl in üe piovin- cie is. De commissaris hoopte, dal oe len- loonslolling zich in grooto belangstel,ing zou mogen verheugen. Nadat de hoer Arthur Wegeiin vioolmu ziek van Bach had ton gohooro gebracht, sprak de voorzitter van hol tpntoonstellings sprak woorden van dank on waardoering uit voor de groote zorgvuldigheid en de goede smaak, waarmee de repiesentatieve collectie, die oen volmaakt geheel vormt, was bijeengebracht. Do nadruk van de tentoonstelling ligt op de Gouden Eeuw. Uil aezan historischen tijd is vooral voor de jeugd de les Ie lee- ren, dat niols onbereikbaar is met wil en Mevr Adnaanse-Bergansius droeg daar- i 16e c 17e eeuwsche dichters voor. Minister v. d. Leeuw, die daarna het woord nam, zei o.m„ dal hel htm getroffen had, hoe do collectie schilderijen op haar reis steeds andere en nieuwe namen kroeg, „behouden schoonhoid" is niet de minst treilende. Er bestaat grooto roden tot dankbaarheid dal zooveel schoonheid is behouden, voor al daar er, vooral in Zeeland zooveel schoonheid is verdwenen, het culluieel contact tusschen Zooiand en Holland, is door deze tentoonstelling weer hersteld. Minister v. a. Loeuw hoopte, dat „behou den Schoonheid" zal gevolgd worden door anderb tentoonstellingen, ook van werken van moderne schilders. Ook minister v. d. Leeuw wees op de les, die le leeren valt uil de worken van onze Nederlandsche meesters, spociaal voor Zeeland, de door den oorlog 't zwaarst getroiien provincie. Er is iels bereixbaar, als wij samen v/olon wat er moet gobeu- ProI. v. d. Leeuw bracht dank voor de aanbieding om do tentoonstellingen in de provincie te organiseeren. Het was. zei Spr. een vorooronde opdracht, die v/ij zeer gaarne hebben uilgovoord. Me! deze woorden verklaarde minister v. d. Leeuw do tonloonslolling geopond. Den genoodigdon word koffie aangebo den en samc-n maakten zii een rondwande ling door do tentoonstellingszalen. Het is moeilijk om oen algemeenen in druk van de tentoonstelling te geven. In de vier benedenkamers en dc oene boven kamer van het museum, die eigenlijk lo weinig licht hebben voor schilderijenten toonstellingen. hangen werken van zooveel -schilders, die iedor hun eigen karakter hebben, dat hel niet mogelijk is een alge mene beschouwing er aan te wijden. Om een juist beeld to geven, zouden wij ieder doek, of tenminsle hol werk van iederon schilder afzonderlijk moeten behandelen, maar dat zou ons le ver voeren. Uit .de geheole tentoonstelling blijkt, dat er de uiterste zoia aan besteed is. Hel is geen eonvoudige opgave geweest om alle doeken zoo gunstig mogelijk op le han gen. Het lo kort aan licht in hot museum v/ord gedeeltelijk opgeheven door het aan brengen van electrische daqlichllampsn, det evenwel niet overal hoelemaal voldoet. Wij kunnen niet zeggen, wat nu precies het hoogtepunt van dc tentoonstelling is. Rembrandi's Titus in monnikspij, Ruben's portret van Helena Fourment. het maan- landschcp van Aerl van der Neer of de Madonna met het Kind van Fra Anoelico of... een van de andore behouden schoon heden. Elk werk hoeft zijn oigon schoon-

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1