VRIJE STEMMEN
mnmB
De nota omtrent het regeeringsbeleid
Kansen op een
Socialistische Volkspartij
De secretaris van de studie-commissie,
gevormd door verschillende politieke par
tijen en groepen, meldt aan A.N.P., dat hot
overleg tusschen vertegenwoordigers der
diverse organisaties tot principieele over
eenstemming heeft geleid ten aanzien van
de politieke grondslagen en de waarbor
gen, welke voor ©en dergelijke samenwer
king moeten worden gesteld. Enkele andere
principieele problemen zijn nog in discussie.
Aan de samenwerkende partijen en groe
pen zal een kort program van beginselen
voor een te stichten nieuwe Socialistische
Volkspartij op breeden grondslag worden
voorgelegd, alsmede een ontwerp-urgenlie-
program, zoodra daarover in de studie-
rommissie overeenstemming zal zijn bereikt.
Do partijen en groepen zullen natuurlijk
geheel vrij staan in de houding die ze
tegenover de in te dienen voorstellen zullen
aannemen. Daarover zal do ledenverga
dering van elke organisatie hebben te be
slissen.
De uitvoering dezer plannen in de Ne
derlandsche politiek zou hel begin belee-
kenen. zoo schrijft de secretaris, van een
nieuwe periode.
De commissie hoopt en verwacht, dat zulk
een nieuw begin juist ook bij de jongeren,
die in 1946 voor het eerst naar de stembus
zullen gaan. een nieuw elan en een groote
toewijding voor het openbare leven zal
wekken.
Tot zoover de publicatie, in 't kort samen-
Ongetwijfeld zal dit voorloopige bericht
over de resultaten van het binnenkamersche
overleg in breeden kring met blijdschap
worden vernomen. Ieder die het bestuur
over ons land in de eerstvolgende jaren
in democratische en sociale rienting
wenschte te zien gaan, voelde, dat daartoe
aaneensluiting Van gelijkgezinden uit de
diverse groepeeringen noodzakelijk zou
wezen. De kansen dat deze aaneensluitinq
een feit zal worden, zijn door dit voor-
loopig overleg ongetwijfeld vergroot.
Dat de Roomsch-Katholieke Staatspartij
niet in dit overleg is betrokken, is vanzelf
sprekend. Van deze zijde is uitdrukkelijk
vastgelegd, dat de aizonderlijke partii-
organisatie zal worden gehandhaafd. Wel
is er ook hier de mogelijkheid opengelaten,
dat met de andere groepen een gelijklui
dend urgentie-program zou kunnen worden
opgesteld. Omdat in de Nederlandsen*
Volksbeweging ook vooraanstaande Katho
lieken zijn opgenomen, is zulk een gelijk
luidend verkiezingsprogram volstrekt niet
onmogelijk.
Dit alles moet evenwel nog worden af
gewacht.
Thans is hier aan de orde de mogelijke
samenvoeging van S.D.A.P., Vrijzinnig-
Democratische Bond. Christen-Democraten,
een deel van de Christofoor-groep en de
Nederlandsche Volksbeweging.
Bij het overleg waren leidende persoon
lijkheden uit alle groepen aanwezig.
INDONESIË
Sumatra acliler Sjatirir
Enkele afgevaardigden der Indonesische
„regeering", die uit Sumatra in Batavia zijn
aangekomen, hebben aldaar verklaard, dat
zij volkomen achter Soekarno en Sjahrir
staan. Algeheele onafhankelijkheid is ook
voor hen de eisch. De Indonesische „regee-
rïng" moet worden erkend, dat is de eerste
voorwaarde.
Ontslag
Jc-r Plas
Het lid van den Raad van Indië. do heer
C. O. van der Plas. heelt ontslag gevraagd
uit zijn functie.
KepreMuiles legen IteLassi
Na de recente moorden in dit dorp. zijn
Brilschc troepen en tanks hier aangekomen.
Vervracht mag worden, dat de schuldigen
zullen worden opgespoord en gestraft, en
niet het geheele dorp, niet de onschuldigen,
zullen moeten lijden.
Ajieli Ui onrust
In dit deel van Sumatra zijn moeilijkhe
den ontstaan tusschen Indonesiërs en Ja
panners. De laatsten zijn bezig in de niet
door Britten bezette gebieden burgerlijke
bestuursambtenaren, terecht te stellen. Er
hebben veel incidenten plaats.
llamadata verantwoordelijk
De voormalig chef-stal van het 16de Ja-
pansche leger op Java stelt zich verant
woordelijk voor den steun, aan de Indone
sische onafhankelijkheidsbeweging ver
leend. Hij verblijft in de gevangenis >e
Singapore in afwachting van zijn vonnis.
Ook de gevangengenomen generaal-majoor
Nakamocga wordt beschuldigd van mede-
plichtghcid ten aanzien van hel
der Indonesiërs.
OoriogsmisJacii
ogsmisdadigers in
SnAië
De geallieerde commissie voor oorlogs
misdaden op Java heelt 204 oorlogsmisda
digers op haar lijst staan. 43 zijn gearres
teerd. Onder de gearresteerden bevindt zich
Imanura, de eersle commandant op Java.
na het verlrek der Nederlanders. Hij wordt
er van beschuldigd 300 geallieerde krijgs
gevangenen Ie hebben doen vermoorden.
In Batavia hebben de laatste nachten
kleine schietpartijen plaats gehad. De Brit
ten leden geen verliezen.
Het proces te Neurenberg
De concentratiekampen
De namen Dachau, Buchenwalde, Ausch
witz en Mauthausen symboliseeren het nazi
systeem. Frick zei in December 1932 legen
zijn politieke tegenstanders„Wanneer wij
aan de macht zullen komen, zullen we jul
lie allemaal in concentratiekampen zetten".
Enkele van do meest weerzinwekkende
stomme getuigen waren vellen van gelooid
menschenhuid.
De vrouw van den Reichkommissar Koch
gebruikte deze attributen voor het vervaar
digen van lampenkappen.
Beschuldigden van Dachau
'er dood veroordeeld
De Amerikaansche persdienst in Duitsch
land meldt, dat alle veertig beschuldigden
in het proces von Dachau Ier dood zijn
veroordeeld.
I CijSers getuigen
Volgens een te Neurenberg als be-
wijsstuk voorgelegd officieel ove-r-
zicht hadden de Duitschers 6.691.000
builenlandsche arbeiders in dienst
I
in hun Reich, waaronder 4.795.
burgers. Onder die burgers wa
1.900.000 Russen. 764.000 Franschen si
97.1 nnn ïocnnn
185.000
.1
2c JAARGANG
NUMMER 340
DAGBLAD VÖOR ZEELAND
Zaterdag 15 December 1945
Algemeene Leidiug
B. G. Kloosterziel en
S. L. Bocrma.
Hoofdredacteur
J. Koekebakker.
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
Financieele voorzieningen met betrekking tot oorlogsschade
Hot algemeene uitgangspunt, van waar
uit in hol Besluit op de Materieele Oorlogs
schade 1945 het vraagstuk van de tege
moetkoming wegens materieele oorlc js-
schade wordt bezien, is de overtuiging,
die in breede kringen leeft, dat de schade,
welke aan de economische goederen van
een deel van het Nederlandsche Volk door
don oorlog is toegebracht, door de getrof
fenen ten behoeve van het geheele volk
Het Nederlandsche volk heelt, door v
zet te bieden, collectief have en goed
de waagschaal gesteld. Het besef, dat
men de schade, die daaruit voortvloeit,
ook collectief moet dragen, verdient in een
daad van het geheele volk Ie worden om-
Uit laatstbedoelde overweging vloeit le
vens voort, dat algemeen eon bijdrage in
de schade wordt verleend en dat de teae-
mootkomingsregeling in oorlogsschade niel
is beperkt tot de gevallen waarin de nood-
zaak daartoe, in verband met financieel
onvermogen, blijkt.
Dal in het algemeen en in hel bijzonder
voor de schade aan onroerend goed de
bijdragenbepaling plaats vindt naar
waarde per 9 Mei 1940, verdient nadere
motiveering. De reden hiervoor moet
alleen worden gezocht in de beslissing der
regeering om de bijdragenregeling van hel
verleden zooveel mogelijk te bestendigen,
doorslaggevend voor de aanvaarding van
voornoemd beginsel voor de schadevergoe
ding was veeleer, dat verstandig financi
eel beleid slechts de verleening cener te
gemoetkoming in de geleden schade be-
oogde. Een algeheeie schadeloosstelling,
die op de vervangingskosten zou moeten
zijn ingesteld, moest onaanvaardbaar wor
den geacht, zoowel wegens de onoverzien
bare financieele consequenties daarvan
voor 's lands financien, als wegens de ge
vreesde inflatorische werking, indien loon-
on prijsbeheersching zouden worden bloot
gesteld aan de onuitputtelijke koopkracht,
die zou ontstaan, indien van overheidswege
eenmaal een volledige vergoeding van de
herstelkoslen in uitzicht zou zijn gesteld.
De bedragen in huisraadschade zullen
betaalbaar worden gesteld op de z.g, huis-
raadschadeboekjes, die geadministreerd
worden door de Nederlandsche Mïdden-
slandsbank. Ten laste daarvan kunnen de
benoodigde bedragen worden uitgekeerd al
naar gelang huisraadgoederen kunnen ge
kocht worden.
Bijdragen in schade aan bedrijfsuilrus-
ting, alsmede aan bedrijis- en handelsvoor
raden, zullen worden uitgekeerd door cre
diteering van de rechthebbenden bij de
sinds kort opgerichte Maatschappij tot Fi
nanciering van het Nationaal Herstel N.V.
Voor den eigenlijken wederopbouw zul
len Financieele maatregelen kunnen wor
den tegemoet gezien ter financiering van
het verschil tusschen Rijksbijdrage en de
bouwkosten.
Zulks zal kunnen geschieden in den vorm
van rentedragende en desnoods rentelooze
credieten.
Met de Nederlandsche Middenstandsbon!:
is een regeling getroiien voor hulpverlee
ning aan door den oorlog getroffen mid-
denstandsbanken.
Tol slot wordt nog een korte opmerking
gemaakt over het financieel plan tot dek
king van de uilgaven, waarvoor 's Rijks
schatkist zich ziet gesteld, ter zalee van
de vergoeding van oorlogsschade. Hel ligt
voor de hand, hier terug te grijpen op de
gedachte van de averijgrosse en wel in
dezen algemeenen zin, dal hel gemeen
schappelijk ondergane gevaar lol eisch stelt
dat door allen de noodige oilers worden
gebracht. De gevaarsgemeenschap moe;
aldus worden gezien, dat de geheele oor
log als een schadegeval en de geheele
volkshuishouding als „een schip" wordt
beschouwd. De schade zal dan moeten
worden omgeslagen naar het totale ver-
mogensbelang.
Deze gedachtengang leidt ertoe de mid
delen te vinden, uil de algemeene belasling
helling, alsmede uit de helling op het „tij
dens de vaart" verworven voordeel. De
-ermogensaanwasbelasting, voor zoover q=
materieele oorlogsschade ten laste van de
gemeenschap kan worder. gebracht, dient
zij derhalve door hel geheele vermogens-
bezit der volksgemeenschap te worden ge
dragen. waardoor het nauwe verband tus
schen de vorenbedoelde hellingen en de
vergoeding der materieele oorlogsschade
Het verhaal der oorlogs
schade op Duitschland
Het voortdurend streven der regeering is
er uiteraard op gericht voor Neöerland een
redelijk aandeel te verkrijgen in het totaal
van de roparaliebelalingen, die aan Duitsch
land zullen worden opgelegd.
Voorshands is de regeering dqarbij ge
bonden aan het bepaalde in hoofdstuk A
van de Declaratie van Potsdam van 1 Juli
1945. De schadevergoedingseischen van
Nederland zullen worden voldaan door uit
levering van de kapitaal goederen in de
Westelijk bezette gebieden van Duitschland
voorzoover zij niet strikt noodzakelijk zijn
/oor de Duitsche vredeseconomie.
De vaststelling van den omvang en den
aard van de industrieele uitrusting van
Duitschland. die niel noodzakelijk is voor
de vredeseconomie van dit land en derhal
ve beschikbaar voor herstelbetalingen, zal
geschieden door de geallieerde controle
commissie. Vooralsnog bestaat er geen
uitzicht, dal daarnaast herstelbetalingen
kunnen worden verwacht in den vorm van
jaariijksche betalingen of leveranties gedu
rende een langere periode.
Wel is de mogelijkheid geopend om reeds
aanspraak te doen gelden op industrieele
installaties, die lhans reeds voor wegvoe
ring werden aangewezen.
De regeering zal niet nalaten de Stalen
Generaal te zijner tijd ia te lichten omtrent
de resultaten van de internationale confe-
e inzake de herstelbetalingen,
et is niet aannemelijk, dat in deze con-
ferenlie ook compensaliemogelijltheden in
m vorm van annexatie van grondgebied
r sprake zullen komen.
Deze aangelegenheid zal dienen te wor
den behandeld in rechtstreeks overleg met
de groote mogendheden.
Spaar- en voorschotregeling
Hoewel de gebruiksgoederen nog slecht3
zich reeds thans moeilijkheden voor in de
geringe mate ter beschikking staan, doen
gezinnen van hen, die tol de lagere inko
mensgroepen behooren, met betrekking tot
de aanschaliing van schoeisel, kleeding en
huisraad ter voorziening in de bestaande
tekorten.
Een spaarregeling alleen zal hier de op
lossing niet kunnen brengen.
In verband met het vorenstaande is de
regeering voornemens een regeling te trei
len. welke in het kort op het volgende neer
komt. Telkens wanneer iemand oen aan
koopvergunning voor duurzame gebruiks
goederen voor zich of zijn gezinsleden aan
vraagt, resp. ontvangt, kan hij daarbij te
vens het verzoek doen in het bezit ie wor
den gesteld van voorschot waardebonnen
tot een bedrag, noodig voor den aankoop
van goederen. Voor hel in totaal te ver-
leenen voorschot zullen maxima worden
gesteld, verband houdende met de gezins
grootte. Ten bewijze, dat de aanvrager het
vporschot noodig heelt. moet hij een formu
lier onderteekenen, waarin hij verklaart dal
zijn gezinsinkomen een nader vast te stel
len bedrag niet te boven gaat en dat hij
overigens financieel niet in staat is de
goederen aan te schaffen, met name geen
vorderingen op anderen heeft.
Achteraf vindt controle plaats op de juist
heid der opgaven. Er wordt vastgesteld,
hoe het voorschot moet worden teru. gbe-
taald. Deze terugbetaling moet geschieden
volgens een nader vast te stellen schaal,
waarbij de te sparen oi af te lossen be
dragen varieeren naar de hoogte van hel
inkomen, alsmede naar de grootte en de
samenstelling van het gezin, terwijl mini
ma worden gesteld waar beneden niet ge
spaard of afgelost behoeft te worden.
Doordat de waardebonnen alleen geldig
zullen zijn tezamen met een aankoopver
gunning, wordt bereikt, dal het voorschot
ook inderdaad wordt gebruikt voor het
doel, waarvoor hel is gegeven.
Bij de uitvoering der regeling zullen,
naar het voorkomt, de gemeentebesturen
een belangrijke taak kunnen vervullen.
Loon- en prijspolitiek
De territoriale bemiddelaars hebben zich
van hun moeilijke taak met bekwaamheid
gekweten. Toch heelt dit systeem in de
practijk niet bevredigend gewerkt. Eenheid
in de beslissingen der verschillende Rijks-
bemiddelaars was niet ol uiterst moeilijk
te verkrijgen. Ook is het welhaast ondoen
lijk voor een man om zich ten aanzien van
alle in een bepaald district voorkomende
bedrijven de vereischte deskundigheid Ie
Het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhou
dingen 1945 voorziet in de instelling van
een college van Rijksbemiddelaars, waar
door eenheid in het loonbeleid is verzekerd
Eij zijn beschikking van IS October 1945
heelt hel college als richtlijn vastgesteld,
dat zonder vooralgaande toestemming zij
nerzijds geen wijzigingen in rechtens gel
dende loonen mogen worden aangebracht,
tenzij het loon door de wijziging niet ver
hoogd wordt boven 125 pet. van het op 10
Mei 1940 oi 115 pel. van het op 31 Octo-
bei 1942 rechtens geldende loon.
Uit de handhaving van deze percentages
mag niel worden afgeleid, dat de regee
ring ol het college van Rijksbemiddelaars
een loonsverhooging overeenkomende met
deze percentages, onder de huidige om-
slandigheden in hel algemeen voldoende
zou achten. De oplossing is echter ook niet
te zoeken in een percentage over de ge
heele linie. Gezien de ontzettende verar
ming die de bezetting en do oorlogshande
lingen op ons grondgebied ten gevolge
hebben gehad, en de nog volkomen on
voldoende productie, is het voorshands niet
mogelijk alles weer te brengen op hel peil
van voor den oorlog oi daarboven. Daar
enboven is het echter ook onverdedigbaar,
indien het inkomen van de laagst betaalde
arbeiders beneden een zeker bestaansmi
nimum zou liggen. Zoo wordt niet alleen
gedacht aan een „loonplafond" maar ook
aan een „loonvloer". Aangestuurd wordt
op een betere verhouding tusschen de be
looning der verschillende categorieën dan
vroeger b.v. landarbeiders in verhouding
tot vele andere groepen. Daarbij wordt
niet geaarzeld loonsverhoogingon toe te
staan, die veel verder gaan dan 25 pet.
boven het peil van 1940. Dat ook de ver
houding tuschen ongeschoolden en geschool
den een andere wordt is onvermijdelijk, nu
eenerzijds een minimum moei worden ge
waarborgd, terwijl anderzijds naar boven
beperkingen zijn in acht te nemen.
Hierbij mag echter niet te ver worden
gegaan, wil niet het verwerven van vak
bekwaamheid juist nu zoo noodig
te gering worden geschat. Gegeven dit
uitgangspunt, achtte de regeering een ver
hooging tot de genoemde percentages, zon
der aizonderlijke toestemming van hel col
lege van rijksbemiddelaars aanvaardbaar.
Aangenomen mag worden, dat vrij alge
meen van deze verdunning gebruik is ge
maakt. voor zoover de loonen het daarin
aangegeven peil niet hebben overschrede
Thans wordt bedrijftaksgewijze nagegaan
welke loonen onder de huidige omstandig
heden, gelet anderzijds op het bovenge
stelde doel der loonpolitiek, voor den des-
betrelienden bedrijfstak aanvaardbaar zijn.
Dat bedrijfsgewijs uitgewerkte loonregelin
gen tol stand komen, is mede noodig, op
dat bii werkgevers en werknemers omtrent
hetgeen rechtens geoorloofd is, geen onze
kerheid besta. Zonder zoodanige regelin
gen zou ook de looncontrole door de daar
mee belaste diensten op te groote moeilijk
heden stuiten. Het college van Rijksbemid
delaars brengt thans met spoed een c
lal loonregelingen tot stand.
Bij de samenstelling van het distributie-
pakket zal de mogelijkheid worden geo
pend van een keuze tusschen goedkoopere
en duurdere arlikelen van gelijke voedings
waarde. Ook dit zol in de eerste plaats
voor de grootere gezinnen eenige verlich
ting geven.
De regeering onderschrijft ten volle, dat
bij de loon- en prijspolitiek in de eersle
plaats beheersching van de prijzen noodig
Is. Deze beheersching is cchler slechts
binnen zekere grenzen mogelijk. Het lekorl
aan grondstoffen, levensmiddelen, machi
nes. meststoffen en zooveel meer, dwingen
ons op groole schaal in te voeren, in de
eerste plaats uil Engeland en Amerika. De
prijzen zijn daar tijdens den oorlog sterk
gestegen. Bovendien zijn de valutavorhou-
dingen vastgesteld, die neerkwamen op 'n
tweede, vrij sterke devaluatie van den
gulden, zoodat Nederland voor ponden en
dollars veel meer moet betalen dan vroeger,
wat de prijzen der geïmporteerde artikelen
verder vorhoogt. Voorts zijn de transport
kosten sterk gestegen, zoowel voor vervoer
overzee als in het binnenland. Bovendien
zijn in ons land de opbrengsten van den
grond, de bedrijvigheid in de fabrieken, do
omzet in den handel, zooveel kleiner dan
vroeger, dat dit de kosten per eenheid van
product zeer ongunstig beïnvloedt. Ook de
ze omstandigheid werkt prijsverhoogend.
Daarbij komt dan nog, dat de ontzaglijke
stijging dor geldcirculatie bij ingekrompen
goederenvoorraad tijdens de bezetting, on
danks alle pogingen tot beheersching. in
vele gevallen tot krasse prijsstijgingen had
geleid, die door de geldsaneering niet on
middellijk zijn teniet gedaan. En tenslotle
werkt de door de prijsverhooging noodig
geworden loonsverhooging uiteraard op
haar beurt op de prijzen in. Een deel van
de factoren zijn, naar men mag aannemen,
van tijdelijken aard. De regeering heeft
het daarom rechtvaardig geacht de prijs
stijging te remmen door op de levensmid
delen, brandstoffen en grondstoffen toesla
gen te geven, die van de schatkist honder
den millioencn per jaar vragen. Dit kan
echter niet onbeperkt doorgaan.
De voorwaarde voor het tot stand komen
van gunstiger verhoudingen en een verhoo
ging van het levenspeil is, zooajsoverigens
voor de hand ligt, maar in de pracliik niet
altijd begrepen schijnt Ie worden, toene
ming der productie.
Naarmate het Nederlandsche productie
vermogen zich hersteld, worden wij minder
afhankelijk van den invoer.
Wachtgeldregeling
Hel ligt in de bedoeling der regeering
om met ingang van 1 Januari 1946 een
nieuwe vrachtgeldregeling te treilen, waar
door voor het geheele land uniiorme rege
lingen zullen gelden.
Brilseh-Franscli verdrag
gesloten
Tusschen Engeland en Frankrijk zijn over
eenkomsten getcekend inzake Syrië en den
Libanon. De overeenkomsten bepalen o.a.
het volgende
Gemeenschappelijk overleg en over-
--..„temming over de voorwaarden inzake
het her-groepeeren en het terugtrekken van
Brilsche en Franscbe troepen uit Syrië.
2. Hel zooveel mogelijk op elkander al-
mimen van de Fransche en Britsche poli
tiek in het Nabije Oosten, met hel doel om
alle verschillen tusschen beide landen uil
den v/og te ruimen.
Krachtens de bepalingen zullen Engel-
schon en Franschen op hetzelfde tijdstip
ontruimen. Dit zal bij gemeenschappelijke
besprekingen nog worden behandeld.
Zoowel in Engeland als in Frankrijk is
de overeenkomst met vreugde begroet.
Wat Italië terugkrijgt
Tegen 31 December zullen diverse ge
bieden. die op het oogenblik nog onder
militair bestuur van de geallieerden slaan
r onder de competentie van dc Ilcli-
aansche regeering vallen. Het betrell de
eilanden Lampedusa, Linosa en Pantellaria
in de provincie Udine. Venezia Giulia
-carentegen valt hier buiten.
Opmerkelijk is, dat Allo Adige. waarop
Oostenrijk aanspraak maakte, en Val Do-
sla, dal door Frankrijk is opgeëischt, bei-
Ie weer Italiaansch worden.
België neemt deel aait de
bezetting van Duitschland
Volgens de Belgische radio heeft de mi-
ister van Builenlandsche Zaken, Paul
Spaak, heden verklaard, dat overeenstem
ming is bereikt over de afbakening van
Belgische bezettingszone in Duitschland.
Spaak refereerde aan zijn besprekingen mei
Exnesl Bevin over de Engelschfdelgische
betrekkingen. De Belgische zone zal, vol
gens Spaak, binnen de Britsche bezeltings-
liggen. Er zullen waarschijnlijk in
hel vroege voorjaar twee Belaische divisies
heengezonden worden.
UIT STAD EN LAND
Goes
ONDERLING KUNSTGENOT
De Goessche tooneolvereoniging „Onder-
ling Kunslgenol" gai Donderdagavond de
Uitstekend geslaagde première van „Milli-
dr tegen v/il en dank", waarvan de
regie door den heer H, J. Molhoek was
verzorgd.
Spelors waren de heer A. D. Consland-
se, Mevr. M. S. Klompe van Sfraalen, Mevr.
J. A. Domenie-Bolier. de heer R. den Boer.
do heer A. van Doorn, Mevr. N. Geijsen-
Smout, de heer W. C. Sinke. de heer J. L.
Rijkse, Mej. K. J. Dekker. Mei. A. van dor
Kuijl. de heer A. W. Schneider en Mei.
A. Torbijn.
Het tooneel verplaatst ons hier naar
Amerika met zijn onbegrensde mogelijkhe-
arme kostganger Charly Stafiord,
s rol door den heer Den Boer op keu
rige wijze werd vervuld, krijgt de milli-
n bijna cadeauDe geestige en ko
mische momenten wisselen elkaar snol af,
zoodat hel publiek dan ook den geheelen
avond bijzonder heelt genoten.
Uit erkentelijkheid voor zijn leiding werd
den heer Molhoek een boekwerk aangebo
den door de spelers.
Niet vergeten mog worden de aardige
muzikale verzorging tijdens de pauzes, die
onder leiding stond van den heer Pennings.
De Ned. Roisvereeniging organiseer
de een Zwitserland-avond. De reisvereeni-
ging heeft sinds 1 Oct. 16.000 nieuwe leden
gekregen.
En reeds maakt de reisvereeniging al
plannen om haar leden in eigen land
aangename vacanlie te bezorgen.
Een jubileum generale naar Engeland zal
worden georganiseerd.
De heer A. L. C. A. van Nijnanten voer
de ons al naar Zwitserland. Zij het dan
alleen in woord en lichtbeeld.
Dank zij zijn boeiende voordracht voel
den de toehoorders zich al verplaatst naar
de Alpen en de fel witte gletschers. Dat
wij deze spoedig met eigen oogen mogen
aanschouwen
Middelburg
Teh bate van de Ned. Veeeniging van
lichamelijk gebrekkigen. aid. Zeeland, gal
de dansband „Babvlon" in het Schuttershof
een cabaret- en dansavond. De secretaris-
penningmeestervan genoemde vereenigïng
cpende den avond met een kort woord,
waarin hij de leden van de band dankte
voor hun boreidv/illiaheid en de aanwezi
gen opwekte zich als donateur van de Ver-
ecniging op te geven.
AFSCHEID U.V.V.-MEISJES.
Een maand lang heeft een team van 20
meisjes uit de Zaanstreek in U.V.V.-verband
veel nuttig werk verricht in Middelburg.
Na hot droog vallen van de geïnundeerde
gebieden om Middelburg, wilden de bewo
ners van de huizen daar zoo spoedig mo
gelijk weer naar eigen haard terug. Daar
de woningen in een zeer vervuilden toe
stand waren, stuitte dit teruggaan op
groote moeilijkheden. Een grondige reini
ging was allereerst noodzakelijk. Niet ieder-
was evenwel in staat om zeil de
schoonmaak aan te pakken. De U.V.V. nu
een 20-tal meisjes uit de Zaanstreek
komen en deze vrijwillige helpsters hebben
een maand tijd veel Werk verzet. Het
werk v/as niet van het aangenaamste. Mot
lig schoonmaakmiddelen en gereed
schappen moe ten bergen modder verwij
derd worden uit veel huizen, die eerst daar-
herstcld zouden kunnen worden. De
meisjes pakten dapper aan en volbrachten
hun liefdewerk met voel enlhousiarme.
Verschillende van hen offerden een maand
vacantie op om Mïddelburgsche gezinnen
Ie helpen hun woning weer een beetje
toonbaar te maken. Onder de meisjes, die
een woonark, in de Maisbaai gelegen,
gehuisvest waren, heerschte een preltigen
geest en zij werden zelfs door de minder
aangename karweitjes niet uil het veld ge
slagen, dank zij de goede leiding ven
Zuster Finkman.
In den afscheidsavond, die de meisjes
Donderdag in den Schouwburg aangebo
den werd. spraken do presidente van de
U.V.V.Mevr. A. Batten-Paarlberg. de wr.d.
burgemeester van Middelburg, Mr. A. J. v.
d. Weel en de heer A. Steketee, namens
allen die geholpen werden, dank uit voor
de vele diensten, die de meisjes en dc
dame van U.V.V. de Middelburgsche bur
gerij bewezen hebben-
De laatste spreker bood de meisjes een
herinnering aan.
De afscheidsavond werd gevuld mot zang
in de U.V.V.-meisjes zelf, met een vlotle
/nacier, opgevoerd door „Amor". dc Amu
sementsclub van de belastinginspectie, en
met volksdansen en zang van de speciale
N.P.G.-groep. afd. Middelburg.
Na het slotwoord van Mevr. Ballen werd
Jt mooie tableau „Herrezen" op het too
neel gebracht. Dit werd gevolgd door het
Wilhelmus.
De U.V.V.-meisjes gaan nu naar huis.
Sommigen koeren in Januari terug.
Ook in Vlissingen zal hall Januari waar-
ichijnlijk een U.V.V.-team komen werken.
Naar wij vernemen zal op Vrijdag 21 de
zer in de Noorderkerk alhier een openbaar
debat v/orden gehouden over het zeer ac-
tueele onderwerp„De Doodstraf".
Als sprekers zullen optreden ProDr.
Hommes, Gerei. prod, alhier. ContraDs.
Hanneman, voorganger der vereen, van
ijz. Herv. alhier.
Voor een zoer aandachtig gehoor
hield Ds. J. H. Hanneman, voorganger der
Vereen, van Vrijz. Hervormden, alhier, in
de Doopsgezinde Kerk een openbare lezing
over hel laatste werk van den zeer beken
den historicus Prof. J. Huizinga „Geschon
den wereld".
Spr. wijst erop. dal Prof. Huizinga door
den bezetter uit zijn gefield Leiden was
verdreven en als banneling is qestorven
en dat dit werk dus wol zeer onder den
druk der tijden geschreven is.
Het werk is mooi van stijl, beschaafd,
rustig en scherp geformuleerd.
Het laat ons lel onze fouten zien, geefl
ook richtlijnen voor de toekomst, zegt o.a.
dat, indien deze wereld wil leven, zij op
nieuw moet putten uit den gee l van Chris
tus, en dat ons leven verbterd moet wor
den, doch overal is de twijfel aan de we
deropstanding de wererld.
Het geheel geelt een somber beeld on
het werkt wat verlammend op het ons hu
manisme. Slechts het slot geeft eenige
hoop. waarin gezegd wordt, dat aan men-
schen van goeden wille vrede op aarde
is. Het werk blijft onbevredigend.
Spr. betoogt, dat we toch. na afrekening
met onze louten, menschen noodig hebben
die niet blijven staan bij twijfel en onge
loof, doch werken aan den opbouw en dat
hel zeer hoopvol stemt, dat het humanisme
den laatsten tijd steeds meer in het mid
delpunt der belangstelling komt te staan.
Vlissingen
Naar wij vernemen zal Zondag a.s. de
Groote of St. Jacobskerk voor hel eerst
weer in gebruik v/orden genomen. Hel ge
bouw is voorloopig gerepareerd, dus alleen
maar water- en winddicht.
De Nieuwe Kerk zal zoodoende weer ge
bruikt kunnen worden door de Gereformeer
den. De dienst zal dan ook a.s. Zondag
reeds aanvangen om 2.30 en 19 uur. Dit
in verband met de kolenpositïe.
OVERDENKING
Daar kan iets groots geschieden
leven, hoe kostbaar het ons ook mocht toe
schijnen, ieder uur, iedere minuut, ja iedere
seconde van ons genomen kon worden.
Ons leven had hoegenaamd geen waarde
meer. Bommenwerpers konden ons uit de
lucht bedreigen. De Griine Polizei kon zijn
laarzen op de stoep doen klinken, oen per
soonsbewijs kon eon nummer verschillen,
en het kan ons aan de galg brengen.
Dit alles, dit deed ons ook de ijdelheid
van ons leven beseffen. Dit alles deed ons
heenzien over de kleine nietigheden van
het leven, heenzien over het feit, dat onze
buurman een schilleboer, een metselaar, of
een bankier was. Hel deed alles niets 'er
zake. Wij waren menschen, ons bedreigde
allen hetzelfde gevaar. Elk oogenblik kon
vanuit een donkeren hoek zich een ijzeren
hand op onze schouders leggen en niet
weer loslaten. Eiken nacht weer kon de
dood uit do lucht zijn zeis doen zwaaien.
Maar waarom dit alles nu Wij zijn
immers weer vrij 1 Wii kunnen weer doen.
wal wij willen
Maar tochToch is er iets gebleven,
bij oen enkeling misschien. Het besef, dat
wij tijdelijk leven in een onbegrensde eeu
wigheid. Dat ons leven nauwelijks gelijk
is aan het kleinste fragment van den aard
bol en dat die aardbol rustig doordraait,
wanneer er ergens een enkele, nietige
mensch sterft.
Ons lovenHet is een kostbaar mo
ment. Het lijkt soms. of wii het hebben
vastgeklemd, maar voordat wii het weten,
is het van ons heen.
Wij zijn vrij. vrij om te doen en te laten
wat wij willen.
Maar vrijheid beteekent gebondenheid.
Vrijheid beteekent ook verantwoordelijkheid
tegenover onze medemenschen.
Laat ons het korte moment, dat wij leven,
gebruiken.
God heeft een plan.
Ongetwijfeld. Maar het hangt van ons
voor een groot deel af, of dit plan zal
slagen. Voor ons allen bestaat een plan.
Voor een ieder. Vooral en zeker in dezen
lijd.
Een wereld schreeuwt om werk, een we
reld moot weer opgebouwd worden, een
wereld, die alle idealisme cynisch heelt
laten vallen.
Wij moeten die wereld helpen opbouwen,
wij moeten die wereld met nieuwe hoop
bezielen.
Dat kunnen wij, indien wij overal en in
alle omstandigheden onzen plicht doen
wanneer wij onze verantwoordelijkheid lee-
ren beselion tegenover onzen naaste wan
neer wij willen gelooven.
Voor dezen tijd voor allen deze groot-
sche taak. God zij met ons L.
Ingezonden mededeeling
Gebruik heel weinig
tbce, maar voeg een
paar korreltjes Nettie
loc. Dat haalt de
smaak heelemaal op
en U komt niet Uw
Uw kruidenier kan het U lei
opgerichte oudervereeniging. Spr. hield 'n
voordracht over Indië. In het bijzonder
schelste spreker de groote belangen van
Nederland bij het behoud van Indië. Hij
betoogde o.m., dat scheepvaart, handel en
industrie voor een belangrijk deel van In
dië afhankelijk zijn. Scheepvaart zelfs voor
55 pet. Ook Vlissingen is, wat scheeps
bouw betreft, zeer geïnteresseerd bij Indië.
Spreker slool zijn leerzaam beloog met
de woorden „Indië verloren, rampspoed
geboren".
-Alhier had Donderdagavond een
vergadering plaats, uitgaande van het
Zeeuwsch Comité voor Gebiedsuitbreiding
en van de O.I.W.
De heer Poppe. voorzitter O.I.W., opende
de vergadering en hel speet hem erg, do!
de opkomst zoo gering was.
De inleider voor dezen avond was lr. F.
Bakker Schut van Den Haag. die als onder
werp had „Annexatieproblemen".
Spreker deed uitkomen, dat herstelbeta
lingen door Duitschland, zooals dit in stuk
jes verdeeld is, onmogelijk is. Aan de Oost
zijde is het Rusland en aan de Westzijde
zijn het Engeland en Amerika, die Duitsch-
land's industrie vernietigen. Als Duitsch-
land's industrie vernietigd is. hoe zou hij
dan herstelbetalingen kunnen doen
Bovendien zou dit net gaan als na Ver
sailles op den duur zou er niet meer be
taald worden. Annexatie is dus hel eenige.
Dit is op verschillende wijzen mogelijk, al
dus spreker.
Hel kan gebeuren met bevolking, zonder
bevolking, maar ook mot geselecteerde be
volking. Hel laatste was volgens sprekers
inzicht hel beste. Het geannexeerde gebied
zou dan onder Nederlands bestuur komen,
maar als werkkrachten kwamen de Duit
schers in aanmerking.
Wat de groote mogendheden betrol meen
de spreker te mogen aannemen, dal deze
het plan wel zouden steunen.
Want wanneer Nederland verzwakte is
dit geen goede bumper voor Engeland.
Tot slot merkte spreker op. dat annexa
tie practisch de eenige weg is .om onze
volkskracht weer arondig te herstellen.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd door verschillenden gebruik
gemaakt.
VOOl BE JJETLJCPIQ)
(ONGENS EN MEISJES.
Jullie hebben nu al verschillende malen
jullie eigen hoekje 's Zaterdags in „Vrije
Stemmen" gevonden. Alles wat daarin Ie
lezen stond, is door groote menschen ge-
schreven. Nu zullen jullie het zeker prettig
vindon, om ook eens iets te lezen, wal
jullie Zeeuwsche vriendjes en vriendinne
tjes zeil gemaakt hebben. Dal kan. Iedere
jongen en ieder meisje mag gedichtjes, ver
haaltjes, raadseltjes, die hij ol zij zeil ver
men heelt, opsturen aan „Vrije Stem-
n". en dan zal er iedere week iets van
de krant gedrukt v/orden. Ook mogen
jullie vragen stellen. Niet te veel natuur
lijk. want er is nog maar weinig plaats
de krant. De vragen zullen in volgorde
n binnenkomst behandeld worden. Als
veel vragen komen, kan het wel eens
n week duren, voor het antwoord in do
krant komt, maar komen doet het.
Adresseer Jullie brieven aan Redactie
„Vrije Stemmen", Beestenmarkt 2. Goes, on
zot in den linker-bovenhook van de enve
loppe „Voor de Jeugd".
„Vrije Stemmen" hoopt spoedig de eerste
brieven mei eigen werk te ontvangen.
RAADSEL.
Met een b. ben ik een schuimende drank,
met een m. oen nijver insect, met een g.
een reusachtige roofvogel, met een p. een
gladde worm, met een n. een inwendig
lichaamsdeel, met een 1. een ouderwetsch
muziek-instrument. Zonder meer ben ik een
bewoner van eon wonderlijk mooi en groen
eiland aan den Atlantischen Oceaan.
Wie ben ik
FILMCLUBS VOOR DE JEUGD
IN ENGELAND.
In Engeland bestaan „filmclubs", waar
fongensen meisje 's Zalerdagsochtends spe
ciaal voor hen uitgezochte films kunnen
gaan zien. Deze clubs werden opgerient
door de „Gammont British and' Odeon
Theatres". Ieder kind kan lid worden en
behalve een hoofd- en verschillende bij-
iilms zijn er aan de Zaterdagochtend-voor
stellingen speciale attracties verbonden, die
vaak door de kinderen zelf verzorgd wor
den. De toegangsprijs is erg laag cn de
opbrengsten van de kinder-voorstellingcn
worden alleen gobruikt om films voor de
jeugd te doen opnemen.