VRIJE STEMMEN
Russische verklaring over Iraansche kwestie
Het Congres
van den Arbeid
Samenwerking tusschen
k-pitaal en arbeid
Woensdag 28 November is te Utrecht
het Congres van den Arbeid, uitgaande
van de Slichting van den Arbeid, te
Utrecht gehouden.
Ruim 500 vakbondsbestuurders en ver
tegenwoordigers van werkgeverszijde wa
ren uit alic declcn des lands in de mooie
Stadsschouwburg bijeengekomen, zoodat
dit Congres inderdaad is geworden wat
Mr. Stikker ervan reide, n.l. een mani
festatie van de gemeenschappelijk gevoel
de verantwoordelijkheid ten aanzien van
ons volksbestaan.
Ook vele vooraanstaande persoonlijk
heden hadden door hun aanwezigheid van
hun belangstelling blijk gegeven, w.o
Minister van Sociale Zaken, W. Drccs,
vertegenwoordigers van het Departement
van Sociale Zaken, leden der Statcn-
Generaal en vertegenwoordigers van or
ganen der arbeidsinspecties.
liet podium was met palmen versierd.
Als sprekers waren genoodigd Prof. Mr.
M. G. Lcvcnbach, hooglccraar aan de
Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam,
Prof. Mr. C. P. M. Romme, voorzitter van
het College van Rijksbemiddelaars, ui:
wier redevoeringen wij nog het een en
ander zullen vertellen.
De debatten, die naar aanleiding van
hun toespraken volgden, waren zeer le
vendig en uit alles bleek, dat de debatters
met de problemen waarover zij spraken,
volkomen vertrouwd waren. Dit gaf aan
de debatten zooals zij hier gevoerd werden,
hun hoogc waarde en verhelderend aspect.
Opvallend waren de geest van onder
linge waardcering en de sfeer van volko
men openhartigheid en ongedwongenheid
die op het congres hcerschtcn, waardoor
alles op een zeer hoog niveau kwam te
Het Congres van den Arbeid beeft
duidelijk tot uiting gebracht, dat er in
socialen sector van het Nederlandschc
maatschappelijk leven lessen geput zijn uil
de oorlogsjaren, dat de geest van ver
trouwen en samenwerking tusschcn arbei
der en werkgever, arbeid en kapitaal,
groeiende is. Dit congres zal daarom
alleen in ons land, doch ver daarbuiten dc
grootste belangstelling hebben.
Dc gedachte, welke dit congres bezielde,
was die van organische samenwerking
tusschcn dc twee voornaamste productie
factoren, n.l. kapitaal cn arbeid.
In de geschiedenis staan deze twee aan
vankelijk scherp tegenover elkaar, worden
zij gezien ais tegenstellingen. Allengs
echter brak het inzicht door, dat door
onderling overleg, gevoerd in een geest
van vertrouwen en begrip, de oplossing
van dc sociale problemen doeltreffender
kon geschieden dan door dc felle klassen
strijd.
De uit dit inzicht voortvloeiende ont
wikkeling was reeds vóór den oorlog be
gonnen, doch zette zich in dc oorlogs
jaren sneller door, omdat gedurende dc
bezetting arbeider en werkgever elkaar
vonden in den gcmecnschappelijkcn strijd
tegen den bezetter, cn vindt thans haar
controle vorm in de Stichting van den
Arbeid. Dit kwam ook tot uiting in de
magistrale openingsrede, die bijna een uur
duurde cn werd uitgesproken door den
voorzitter van het Stichtingsbestuur, Mr
D.' U. Slikker.
Hij legde er den nadruk op, dat het voor
het eerst in de geschiedenis van ons lam'
voorkomt, dat er uit eigen initiatief eer
representatieve bijeenkomst is belegd i-
groot formaat van dc georganiseerde werk
gevers en arbeidersbeweging iu ons lan.
en noemde dit terecht een feit van histo
rischc bctcckenis, daar het bewijst, dat dc
evolutie der denkbeelden op dit terrein ir
ons vaderland zoo ver is gevorderd, dat
verantwoordelijke persoonlijkheden uit
kringen van werkgevers en arbeiders in
gezamenlijk verband en niet meer, als
vroeger, gescheiden, uiting willen geven
aan hun gezamenlijk streven om in een
drachtige samenwerking cn in nauwe re
latie met de overheid, de sociale nooden
van ons volksbestaan te lecnigen en de
sociale vraagstukken van den dag tot een
bevredigende oplossing te brengen.
Mr. Stikker schetste de betrekkingen
tusschcn arbeid cn kapitaal, zooals deze
zich tot voor het uitbreken van den
oorlog gevormd hadden, en noemde deze
bepaald goed. Steeds meer collectieve ar
beidsovereenkomsten werden afgesloten
stakingen kwamen practisch niet meer
De klassentegenstellingen waren bezig
te vervagen, de ontwikkeling was zoo ver
gevorderd, dat men rijp werd voor dc
werkelijke codificatie van deze groeiende
toenadering in de Bedrijfsradenwet. Da:
deze feitelijk een doodc- letter is gebleven
was voor een groot deel cc wijten aan de
nog bestonden. Van een tegenstelling tus
schen overheid eenerzijds en het gezamen
lijke bedrijfsleven anderzijds, kon nauwe
lijks gesproken worden.
Zoover was dc ontwikkeling in begin
1940 voortgeschreden cn met vertrouwen
kon dc toekomst tegemoet worden gezien.
De Duitsche bezetting heeft ook op dil
gebied veel kapot gemaakt wat zoo moei
zaam in den loop der jaren was opgc
bouwd.
Toch is uit het gedurende de bezettinr
gevoerde overleg dc groote winst, waar
over wij reeds spraken, voortgevloeid
want in cn door den gcmecnschappelijkcn
strijd tegen den onderdrukker, vielen d<
laatste restanten van wantrouwen tus
schcn werkgevers cn werknemers weg.
Ook bij die leidende werkgevers, die
voor den oorlog nog huiverig waren, om
de samenwerking op sociaal gebied me.
dc arbeiders uit te bouwen, drong nu hei
inzicht door, dat in het gemeenschappelijk
zelf doen met eigen verantwoordelijkheid
de oplossing lag voor dc verhouding in
ons land tusschcn kapitaal cn arbeid.
Deze gedachte heeft geleid tot de
Stichting van den Arbeid. Op welke
wijze de Stichting het zoo urgente vraag
stuk van dc medezeggingschap van den
arbeider in het bedrijfsleven heeft aange
vat, hoe zij staal tegenover dc Eenheids-
vakbeweging en hoe zij het organisatorisch
contact met de overheid heeft uitgebouwd
daarover zuilen wij iets in een volgend
artikel meededen.
Overbruggingsuitkeering stopgezet
De regeling der overbruggings-ui!'<eering
is voor geheel Zeeland, behalve voor de
havenarbeiders te Ternouzen. buiten wer
king gesteld. Dit volgens besluit van den
minister van sociale zaken, die de uitkee-
ring voor hel geheele land voor timmerlio
den. metselaars, straalmakers en loodgio-
ters ophiel. I
2' JAARGANG
DAGBLAD VOOR ZEELAND
MUM M KR 329
Maandag 3 December 1945
Algemecnc Leiding i
B. G. Kloosterziel en
S. L. Buerma.
Hoofdredacteur s
j. Kockebakkcr.
Redactie cn Administratie i
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2164.
Bureau Middelburg i
Nationalisatie van de Fransche banken
Hess speelt geen comedie meer
De Sovjet-regerecring heeit ihans een
nota gezonden aan de Iraansche regee
ring. waarin wrdt oaezegd, dat het zonden
van Iraansche regeeringslroepen naar het
hebben tol bloedigen
sou daarom verplicht
Noord-Iran te sturen
o zich aldaar bevin-
Noorden geleid
De Sovjot-regeeri
zijn hulptroepen ni
Ier beschorming vc
dende Sovjet-legers. Aangezien
Sovjet-Unie ervan afgezien heeft
pen naar Iran te dirigeeren. is zij van
meening, dat het niet verstandig zou zijn.
indien Iraansche regeeringslroepen nog
naar Noord-Iran zouden wordon -ezanden
De nota zegt verder, dat de Iraansche
burgers vrij zijn zich overal in Iran te be
wegen, waar Sovjet-Russische bezeltir.gs
troepen liggen. De Sovjet-Unie kan geen
verantwoordelijkheid op zich nemen voor
het leit, dat zich in hel Noorden geen oili
cieeie Iraansche regeeringsvertegonwoordi
gers bevinden.
Voorts wordt tegengesproken, dat aan
de Iraansche pogingen tot het legeren van
grensposten aan de Iraansch-Turkscho grens
onoverkomsnlijke hinderpalen in den wee
gesteld zijn.
De Sovjet-Unie beschuldigt de Iraansche
gendarmerie ervan, verantwoordelijk voor
de incidenten zte zijn.
De Sovjet-regeering schijnt de Iraansche
kwestie Ie beschouwen als oen alleen -Irar
en de Sovjet-Unie aangaand vraagstuk, er
niet een incident, dat door evenleg tusschen
de Vereenigde Volkoren moet worden op
rolost. De Russische regee -ig hee't nor
steeds niet geantwoord op do Amerikaan
sche nota over do Iraansche kwestie, waai
in het terugtrekken van alle geallieerde
troepen, dus ook van do Russische, wordt
voorgesteld.
Nationalisatie van de
Fransche Bank
Do Fransche regeering heelt bij do con-
stitueerendo vergadering een wetsvoorstel
ingediend betreffende de nationalisatie van
de Banque de France en de vier groote
doposilobanken, met ingang van 1 Jaunari
.y46. De nrti-'eelho'ider- —-Pen schade.oos
worden gestold door middel van tl
slaalsooUgunes, wet»o in jaar aigelost
Het wetsvoorstel houdt verder nog in,
dat behalve de reeds genoemde banken,
ook alle andere belangrijke bankinslellin-
jon onder staatscontrole komen te slaan.
Hess simuleerde
Do Nazi-leiders die te Neurenberq terecht
Jaan, probecren op alle mogelijke mam-
ten hun loven als zij het niet kunnen red
den. dan toch zoo lang mogelijk te rekken.
Zij trachten dit o.a. te bereiken door zich
voor minder toerekeningsvatbaar te hou-
waanzin voorwenden en zoo blijkt, dat do
versuftheid van Hoss niets dan comedie
was. Hij heeit nu zeli verklaard, dat hij
deze houding tot nu toe om tactische rede
nen had aangenomen, doch dat thans zijn
geheugen wederom geheel in orde is.
Hess schijnt lot dozo veranderde houding
besloten te hebben, nadat er urenlanq over
gedebatteerd was oi hij nog wel langer tot
het proces kon worden toegelaten. Hij heeit
dus eieren voor zijn geld gekozen, want
wanneer hij van de bijwoning van het
proces zou zijn uitgesloten, zou hij zijn
eigen belangen niet meer hebben kunnen
verdedigen.
Hij wil nu samen met zijn kameraden
aan hot proces deelnemen en heeit ver
klaard, dal hij de volle verantwoording op
zich neemt voor alles, wat hij gedaan, on
derteekend ol mede-onderteekend heeit.
Verzoek van de kleine mogendheden
De verschillende kleine mogendheden, die
het zwaarst onder de Duitsche anressie
geleden hobbcn. hebben te Neurenberq den
wensch uitgesproken zeli in de gelegenheid
te worden gesteld het op hun land betrek-
kinq hebbende deel van de aanklacht uit
'e spreken. Deze vraaq werd door Tsjecho-
Slawakiie. Polen en Toeao-Slavië aesteund
doch ook van de Westelijke kleinere mo-
aendheden hebben enkele een dera"liik
verzoek aan de Fransche prosecutie gericht.
Vermoedelijk zal het om practische rede
-ten onmogelijk zijn geheel aan dat ver
langen tegemoet te komen. Dit zou te vee)
tijri kosten.
Mogelijk was echter wel, dat de kleinere
'anden in de gelegenheid zouden worden
gesteld hun eigen stem in de rechtzaal te
doen hooren door middel van een korte
verklaring. Nederland zeli heeit dat ver-
zoek nog niet gedaan, doch het spreekt
vanzelf, dat ook de Nederlandsche stem
•.al klinken, wanneer dit in principe wordt
'oegestaan. In dal geval zal de Nederland
rche vertegenwoordiger. Kol. Baron var
Tuyll van Serooskerken de Nederlandsche
aanklacht uitspreken.
Oe a.s. Rijksconferenfie
Het Koninkrijk der Nederlanden in zijn
toekomstiqe samenstelling moet worden
'oorbereid door o.a. een sociologische Ad-
iescommissie, die thans door den Minis-
'er van Overzeesche Gebiedsdeelen is in
lestold. Deze commissie moet materiaal
rerzamelen, waardoor de feitelijke aanra-
ingspunlen en de interdependentie van de
verschillende rijksdeelen in hel licht moe-
en worden gesteld. Daarover moet de
-ommissie adviezen verstrekken aan hel
Centraal Bureau voor de Statistiek, dat ze
:al verwerken.
Voorzitter is Mr. van Helsdingen. Leden
zijn Prof. Tinberqen, Dr. Kuin, Fred. Oud
schans Dentz en Dr. Soemotro Djojohadi-
Koesoemo.
Mexico
Mexicaansche bladen protesteeren erte
gen, dat de Paus aan Franco zijn zegon
heeit gegeven. Hoe kan men do duizen
den moorden en de verwoestingen vergeten
vragen ze, die Franco op zijn geweten
heelt
Britsche politic schiet op Joden
Ruim 200 Joodsche vluchtelingen, die
illegaal van uit Griekenland in Palestina
landden en door volksgenooten werdsn
verborgen, werden met speurhonden ont-
dket. In het gevecht, dat volgde met de
loden, die de vluchtelingen beschermden,
werden 8 Joden gedood en 78 gewond,
terwijl er 178 werden gearresteerd.
Albanië
De agrarische hervorming wordt hier snel
doorgezet. Het feodale stelsel wordt opge
ruimd. 22.000 Doenuems land 1 doenuem
is ruim 9 are zijn reeds onder de boe
ren verdeeld. 2000 daklooze boeren zijn
reeds van land
Zweden en Rusland
Er Is tusschen belde staten een verschil
gerezen omtrent de uitlevering van 157
Baltische militaire vluchtelingen. Deze
menschen haddon legen Rusland gevoch
ten, en wenschon nu niet naar hun vader
land terug te keeren, uit vrees voor repres-
saillcs. Rusland staat op het standpunt,
dal zij, nu de ooilog uit is, behooren te
worden uilqeleverd.
Deze Balten hebben nu een zesdaagsche
hongerstaking gehouden. Daardoor zijn zi,
dusdanig verzwakt, dat Zweden aan den
Sovjetambassadeur te Stockholm heeft me
degedeeld, niet in de mogelijkheid te zijn
hen uit Ie leveren. Zij zijn in een militair
ziekenhuis opgenomen.
Koning Gustaai zeli heeft Stalin gevraagd
een uitstel van 12 maanden toe te staan.
Hij kreeg ten antwoord, dat daarvoor gc.n
termen aanwezig waren.
Australië In Ned. ïrdië
Op Morotai zijn de eerste Australische
processen tegen Japansche oorlogsmisdadi
gers begonnen. Kapitein Iwasa was de
eerste beklaagde. Hij zou Australische
krijgsgevangenen met de bajonet hebben
laten doodsteken.
Do Australische voedselcommissïe ont
kent, dat vijl scheepsladingen met reliof-
goederon naar Java zouden zijn gezonden,
zooals Sjarir te verstaan had gegeven.
Een ollicier van hel Australische hoofd
kwartier deelt mede, dat 83.000 Japanners
zijn ontwapend en geïnterneerd.
Zal Autsralië Nederlandsche evacuees
opnemen zoo vordt gevraagd. Minister
Calwell wil er 10.000 herborgen, als de
accomodatiemogelijkheden der Nederland
sche soldaten zouden worden gebruikt.
Senatro Cameron verklaarde, dat deze
zaak eerst nauwkeurig zou moeten worden
bestudeerd.
Do „Melbourne Sun" is evenwel afkee-
rlg van dergelijke stille sabotage. H:t blad
schrijn, dal Nederland, door den Japan-
schen opmarsch te vertragen, aan de Au
stralische vrouwen en kinderen het lijden
dor bezettnig hebben besnaard.
En do voorzitter van do vereenïging van
Australiërs verklaart, dat zijn land 50.030
Nederlandsche evacuees met genoegen zou
moeten opnemen.
Dal is andere taal
Oe Brillen- en Glazenpossiie
vooHoopig niet rooskleurig
Het A.N.P. bracht het bemoedigende be
richt. dat binnen een half jaar de Neder
landsche behoefte aan brillen en glazen
voor een belangrijk deel kan wordon ge
dekt. Bij nrformatio ter bevoegder plaatse
blijkt dit nieuws te optimistisch.
Nederland heeft geen optische industrie.
De glazen werden voor het overgroote deel
ui! Duitschland betrokken. Dit land levert
nu niets meer. De opticions zijn dus nu
op miport uit andere landen als Engeland,
de Vereenigde Staten en zooals het ge
noemde bericht meldt, Tsjecho-Slowakije
aangewezen. Tot nu toe is er niets inge-
De voorraden in heel ons land zijn uit
geput. Als u toch eens het geluk hebt een
paar nieuwe glazen in uw bril te krijgen,
dan komen die van de verschillende Ne
derlandsche grossiers in brilleglazen. Deze
grossiers beschikken weliswaar over slij
perijen, maar de capaciteit van die be
drijven is zeer gering en alleen berekend
op het leveren van 3poedwerk. De couran
te nummers worden voor den oorlog in
-nassa in Duitschland bestold. Voor bijzon
dere combinaties wendden do opticiens zich
Berend Broijl. kleermaker uil Wolfaarts-
dijlc. wordt ervan beschuldigd, in Februari
1943 lid der N.S.B. te zijn geworden.
Hij heeft hulp aan den viiand geboden
door in Wolfaartsdijk aan de ramen van
do woningen Ie luisteren, oi do bewoners
naar den Engelschon zender luisterden.
Verdachte ontkent ten stelligste, dat hij
aan de ramen heeit geluisterd. Hij ging
's avonds nooit uit. Wel gaf verdachte toe
Mej. A. Schippers bij do politie te hebben
aangegeven wegens beloediging.
Verschillende getuigen hadden de be
klaagde 's avonds waargenomen, wan
neer hij aan de ruiton luisterde.
Do beschuldigde was goed herkenbaar
aan zijn bochel.
Verdachte verklaart, dal hij nooit aan
Winterhulp heeit gegeven.
Hierop liet Mr. Vlaming de bewijsstuk-
Ook de vraag, oi verdachfe iels Ie ma
ken heeit gehad met de Zeeuwsche Stroom
.verd ten stelligste ontkend, waarop enkele
kwitanties voor den dag werden gehaald.
Verdachte beweert dan, dat het blad
ook de Armenzorg behartigde. Ondanks
alle bewijzen bleef do boklaagde halsstar
ig ontkennen, dat hij een verradersrol ge-
tpeeld had.
De 72-jarige Pieter Johannes van Maa-
ren. scheepsmakelaar uil Hansweert. hoeft
hulp verleend an don vijand, doordat hij
n het laatst van 1940 ol begin 1941. bar
kassen, toebehoorende aan de Nederland
sche marine, die door den vijand waren
buitgemaakt, heelt gekocht on weer ver
kocht. Hiermee heelt hij winst behaald en
daardoor voordeel gelrokken van hande
lingen van den vijand.
De beschuldigde verklaart te goeder
trouw te hebben gehandeld en op die wijze
bootjes te hebben onttrokken aan den vij-
Volgens den voorzitter van hot Tribunaal
heeit hij echter op die wijze zich vergrepen
aan het eigendom van de Nederlandsche
Marine.
De beklaagde ziet in, dat hij fout ge
handeld heel!, maar meent, dat meerdere
personen zich op gelijke wijze qedragen
hebben, zonder daarvoor bestraft Ie zijn.
Verdediger Mr. F. W. Adriaanse,
Hendrik van Maaron uit Hansweert was
lid van de N.S.B. in 1940 tot midden 1942.
Zou aangesloten zijn gev/eest bij het Eco
nomisch Front en hulp aan den vijand heb
ben verleend door vrijwillig vertegenwoor
diger van de Nederlandsche Rijnvaart Cen
trale te zijn geworden.
Van Maaren verklaart, dat hij in moei
'ökheden verkeerdo, toen hij lid van do
N.S.B. werd. De Duitschers zaten in zijn
kantoor en hij zag geen uitweg meer, aan-
Tezien hij zijn zaak niet wilde laten ver-
loopen.
Getuige a decharge Johannes Willem
Griep uit Hansweert, zegt niets ai te we
len van het lidmactschap van het Ver-
voers front.
Getuige, die boekhouder is in de zaak
van Van Maaren, meent, dat de beklaag
de als zoodanig dan toch wel een blaadje
moest hebben ontvangen. Hiervan wes
geen sprake.
Mr. F. W. Adriaans® ontzenuwt de laai
ste beschuldiging. De Rijnvaart Centrale
is geen Duitsch Instituut, maar daloc:! van
1935. In dit politiek geding raakt dit laat
ste verwijt kant noch wal.
Indien beklaarde lid van het vervoers-
front was geweest, had getulgo Griep dit
moeten vreten. Hier Ss geen bewijs van.
Van Maaren heeft bedankt als lid van
de N.S.B. toen Duitschland nog op het
hoogtepunt van zijn macht stond. Beklaag
de had verder onderduikers geholpen. De
verdedigor riep clemontio ln van het tribu-
UITSPRAKEN
Adriaan Cok, landarbeider uit Kruinin-
gen, 8 mnd. interneering.
Pieter Cok, landarbeider uil Kruiningen.
6 mnd. inlerneerinQ.
Dingenis Anthonio Braam, visscher uit
's-Gravenpolder, 6 jaren interneering.
Gerhard de Witte, kleermaker in 's-Gra
venpolder, 3 jaar interneering.
Allen met ontzetting uit het recht open
bare ambten te bekleeden en ontzetting uit
het kiesrecht.
Adriaan Jan van der Meulen. landbou
wer uil 's-Heer Abtskerke, 5 maanden in
terneering.
Jan Janso, werkman uit 's-Gravenpolder.
De beschuldiging wordt als zoodanig ver
vallen verklaard. Vrijspraak.
tol de grossiers, die do gevraagde glazen
binnen enkele dagen konden afleveren. Nu
hebben de grossiers de grocte opgave be-
hadve de bijzondere combinaties ook de
gangbare nummers to slijpen.
Zij leveren volgens het A.N.P.-bericht
10.000 paar glazen per maand al. In Ne
derland zijn een 1200 opticiens, die dus
gemiddeld nog geen negen paar gla'zen
per maand kunnen betrekken, dus voor
nog geen negen brillen.
Dit aantal dekt do behoefte nog lang niet
en stel de opticiens zeker niet in de gele
genheid een voorraad, die ruimte laat voor
vlugge ailevering, aan te leggen.
Ten minsle 1 millioen glazen zal in één
keer ingevoerd moeten worden om een
eenigszins bevredigend peil te bereiken.
In Nederland is één monturenfabriek. die
brillen fabriceert, die voldoen aan de
eischen, die een opticien stelt. Deze iabriek
is in Wassenaar gevestigd. Zii levert al
leen celluloid monturen van goded kwali
teit en sierlijk model, die in een hoogege
prijsklasse vallen, maar heeit mot moei
lijkheden als schaarschte aan materialen
Ie kampen.
Ook in Schoonhoven worden brl'len ge
maakt. De Schoonhovensche industrie is
ontstaan uit de edelsmederij en maakt
monturen, die niet voldoen aan de eerste
eischen, die een goede opticien aan een
bril mag stellen en do maten van de ge
bruikte onderdeelen zijn bovendien niet
Iedereen hoort graag optimistische klan
ken in dezen tijd, maar een te groot opti
misme bengt steeds teleurstelling mee.
Daarom zou het goed zijn. dat voor een
bericht als dat over de brillen- en qlazen-
positie do wereld wordt ingestuurd, het
wordt voorgelegd aan een bevoegde instan
tie, in dit geval de vakgroep voor opti
ciens, die momenteel probeert om brillen
en glazen te imporloeren. Een algevaar
digde van deze vakgroep is thans in En
geland.
Mogelijk heeft zijn reis tot resultaat, dat
spoedig een groote hoeveelheid monturen
en glazen naar ons land komt, maar op het
oogenblik is de brillen- en glazenposilie
van Nederland, het land waar de meeste
brillen gedragen worden 20 pet. van de
bevolking brilt allesbehalve rooskleurig
en zij zal dit zonder belangrijken invoer
ook voorloopig niet worden.
Radiocursus over land- en tuinbouw
In de rubriek ten behoeve van den land
bouw, verzorgd door do afdeeling voor
lichting van den minister van landbouw,
visscherii en voedselvoorziening, zal heden
avond Ie 20.30 uur sproken Ir. J. W. Hudig.
directeur van den rijksdienst voor land-
bouwherstel. over hel onderwerp„Her
stel van Cultuurgrond".
Schillen bewaren
In een schrijven aan de gemeentereden
heeit het rijksbureau voor voedselvoorzie
ning medegedeeld, dat met het oog op de
veevoederposilie voor don a.s. winter we
derom noodzakelijk is, dat zooveel moge
lijk appelschillen, aardappelschillen en de
etensresten worden ingezameld. In verband
daarmede wordt er nogmaals de aandacht
op gevestigd, dat het onverantwoordelijk
is om schillen en etenresten in de vuilnis
bakken to deponeeren. In het belang van
de veevoeder-voorziening en dientengevol
ge van de molk- en vleeschvoorziening is
het dringend gewenschl de schillen en de
etensresten afzonderlijk te bewaren en deze
geregeld mee te geven aan den schillen-
ophaler.
Het gat bij Rammeken
geblokkeerd
Zaterdagmornen om 10 uur is het laatste
diikqat op Walcheren, dat bij Rammekcns,
geblokkeerd door het tot zinken brengen
van een 62 m I inge phoenid caison.
Men verwacht het gat deze weck volledig
te dichten.
Evacuatie te Ambarawa
versn»ld
De cvacnatle der kampen te Ambarawa ii
aanzienlijk versneld door dc aar.komst var
7.1 vrachtauto's ln dc eerstkomende daget
Volgens Reuter z
teeds dreigender
Indonesië
Britsche versterkingen,
plm. 1000 Brilsch-Indiërs,
Priok aangekomen.
In Kramat. een der onr
tavia, werd gevochten tusschen oen Brit
sche patrouille en een troep Indonesiërs
iie Ambonneezen aan hun zijde hadden.
Olschoon het Britsche ultimatum door dc-
extiemislen van Bandoeng niet was aan
genomen, worden de consekwenties nor
niet toegepast, omdat nog getracht zal
worden, toch een einde 1o maken aan dc
vijandelijkheden. De Indonesische „Gou
verneur" van West-Java, een leider dei
extremisten en een Brïtsch oiiicier onder
handelen.
Londen ontkent, dat Japannors zouden
gestreden hebben aan Engelsche zijde.
Ned. Indië wil voor 20 millioen pond aan
Australische goederen Icoopen in 1946, mits
men ze tijdig ter beschikking stelt en de
schepen niet wordon vastgehouden.
De evacuees die uil Semarang per boot
naar Batavia zijn aobracht, willen voor een
overgroot gedeelte niet van boord gaan.
Ze zeggen „Wij hebben genoeg van kam
pen breng ons naar Singapore".
Noel Monks, de correspondent van de
Daily Mail te Batavia, schrijft o.a.„Java
is in den greep van de terroristische jeugd,
die door Soekarno zijn opgevoed, om met
de Japanners te vechten. Tenzij onze mili
taire leiders noa vastberadener stappen
doen. zal het allen die het ongeluk hebben
zich hier te bevinden, den kop kosten.
800 tol 1000 evacuees zullon uit Nod.
Indië naar Nieuw Zoeiand gaan duizend
geïnterneerden, die onder doktersbehande
ling moeten, gaan naar Nederland.
Soerabaja
Hier is nu esn plaatselijk geallieerd be
stuur gevestigd. Toch hebben ten zuiden
van de stad nog steeds militaire operaties
plaats. De Indonesiërs trekken terug en
nemen vrachtauto's met burgers mol zich
mee. Hel gebied om Darmo Ss onder water
Tijd. verfaqing me'kran^oen
Gedurende de wintermaanden daalt de
melkproductie sterk. Ook door het uitblij
ven van belangrijke import van krachtvoer
is de totale melkproductie sterk gedaald.
Door dit alles zal het niet mogelijk zijn de
rantsoenen op hol huidige peil te handha
ven. Met ingang van de op 9 Dec. a.s.
aanvangende distributieperiode wordt het
rantsoen van personen boven de 20 jaar
veilaagd van 2 liter op l'ï liter welk
rantsoen in het Zuiden dos lands reeds
beslaat dat van de kinderen en jeuq-
dïge personen van 5 tot 20 jaar van 3'?
liter op 3 liter en het rantsoen van de klei
ne kinderen van 0 tot 1 en van 2 tot 4 jcar
van 6 liter op 5 liter, alles per week.
Jeugdige personen van 15 lot 20 jaar in
Het zuiden, die tol dusver 1 Vz liter kregen,
zullen, nu het Zuiden mol de rest van Ne
derland gelijk gesteld wordt, 3 liter onl-
Praa'j »s op de br-ug
De minister van verkeer on energie. Ir
S. G. 1. M. van Schaik, sprak over de
kolenvoorziening, waaiin hij o.m. zei, dal
!n de miinen een productie is bereikt van
26.000 ton. In Juni van dit jaar bedroeg
de gemiddelde productie iets meer dan
14.000 ton. zoodat van een vooruitgang
KUNST
MUZIEK
Muzi- k» en Volksgemeenschap
Men kent het gezogde, dal do Nederlan
der onmuzikaal is, en wanneer hel ons
niet door een buitenlander wordt verteld,
dan is de Nederlander er zeil direct bij,
om het zonder blikken oi blozen Ie be-
De Nederlander is op muziekgebied een
bescheiden mensch, en hi ka n zeer be
scheiden zijn. omdat hij zelf qeloolt ln ziin
onmuzikallteit en hel als oen noodlot, een
fatalisme aanvoelt, dat Nederland en mu
zikaliteit nu eenmaal niet samen gaan.
Is het nu werkelijk zóó erg met ons ge
steld Zijn we geboren a-muziek men-
Gelukkig geven de ieiten en do geschie
denis een hoopvoller beeld te zien. Hoe
zou een volk, dat onmuzikaal is, een aan
tal voortrellelijke orkesten voort kunnen
orengen, een Concertgebouw-orkest, dat ze
ker met de boste orkesten van de wereld
kan concurrocren. Hebben we geen eer
ste rangs conservatoria en muzieklycea
Hoe zouden
iolisten kom
als ii
En
een brok geschiedenis
acn loonen op do scholen wordt ze he
laas niet geloond waarin do Nederlan
ders gedurende meer dan 100 jaar met
ïun componisten en kapelmeesters hot
Zuropeescho muziekleven beheerschten, in-
-isn we als volk in kern onmuzikaal wa-
Neen, hel gezegde, dal Nederlanders
onmuzikaal zijn, gaal niet op er zi)n an
dere iactoren die aan hel gezegde ten
grondslag liggen. Factoren, die even goed
in andere landen aanwezig waren, maar
nergens zoo sterk door werkten als in ons
volk.
Toen de lundamenten voor hot groote
gebouw dor Wostersche muziekcultuur ge-
_.gd werden, waren de scheidingslijnen
hiervan niet duidelijk Ie zienkunsten en
wetenschappen werden omvat in het "rond
ros! der kerk, in hel verband van het jong
opkomende Christendom.
Wanneer de muziek zich echter van do
cerlt losmaakt, en zich als zellslandige
-unst gaal ontwikkelen, ontstaat er een
klooi tusschen het volk en do dragers van
Je muziekcultuur, die steeds breeder wordt
naarmate de muziek haar ontwilckelings-
vlucht voortzet. Een proces dal eeuwen
duurt en waardoor hel volk steeds meer
achterop raakt. Alleen de musici en de
meest begaafden wisten het tempo bii te
houden, terwijl de rrootslen op muziek-go-
bied gestadig doorwerkten aan hun cultuur
bouwwerk.
Een cultuur echter, welke niet steunt op
de volksgemeenschap, waar niet voldoen
de wisselwerking is tusschen kunstenaar
en volksziel lijdt aan bloedarmoede. Men
■rachlte mol lapmiddelen do belangstelling
on lielde voor de muzïok-scheppingen aaan
de te houden. Op zichzelf deden die mid
delen goed werk een bepaalde groep
menschen kreeg beter inzicht, maar de
kwaal waaraan het volk leed. werd niet
aangepakt.
De 20ste eeuw brengt een lichtpunt in
deze duisternis. Er ziin stroomingen te be
speuren, die de zaak in de kern aanvat-
ton muziek-paedagogische systemen, die
de wegen naar het gebouw der muziek el-
enen. en het volk de eersto Iroden wijzen
van de trappen die leiden lol boven in
iet bouwwerk, trappen die gereed gemaakt
werden door de muziek-genioën on de ta
lentvolle musici.
Er zijn kenteekenen aanwezig, dat straks
de staat het werk ter hand neemt en ds
deuren van het bouwwerk wild open zet,
door hel elementaire muzlekonderncn! op
de lagere scholen in te voeren, zoodat iedo-
re Nederlander, voordal hij het leven in
trekt, kennis gemaakt heelt met de essen-
tieele krachten der muziek. Ook do n tsf-
delbare scholen zullen hierdoor een andar
aspect krijgen.
Hel bouwwerk der muziek, dal nu nog
lijkt op een museum, waar alleen do ken
ners iets aan hebben, zal in de toekomst
veranderen in een levend organisme, dal
gevormd wordt door kunstenaar cn volk,
en in dien vorm pas tot uiting kan komen.
V. B.
gesproken kan worden. Tijdens den oor
log bedroeg de gemiddelde productie nog
45.000 ton. Na de bevrijding even vel i3
een vierde deel van het personeel uit het
miinbedriji verdwenen. Een redelijke pro
ductie kan derhalve slechts 80 pet. van
van 45.000 ton bedragen, hetgeen
ongeveer 26.000 ton is.
Over de huisbrand zei de minister, dal
voor het eind van dit jaar noq twee bon
nen zullen worden aangewezen, waarmee
men tot eind Februari zal moeten toekomen.
Voor Maart en April zullen da.i nog
Iweo bonnen worden toegewezen. Voer een
onkelen bon is bijna een week productie
van de mijnen noodig.
Het is zeker, dal zeven oenheden kun
nen worden toegewezen, oen achtste een
heid zal hoogst waarschijnlijk ter beschilc-
king gestold worden.
Iceland vóór de bevrijdin
oelen. Mnclennm
lidden van derc n
rijft ccn plank cn ccn der o
raaiend als ccn ml, voor ges u
'ijgi snel.
De Nnnrdwcn
ten bij Si. Laurens
beeld. Verhititin-
p bei l.inil, dreigend, onnfwcndhnnr naderbij bo
rend. Verdemp hu.,1, men de bofs eden leeg. Een
Er is grom flarm, -onder ccni.t gcluij.
Sil en haastig doC| ieder eijn werk.
Nu beulen re itch at, dc families Abrahamse. Jo-
las.c, Davidsc cn Gideonsc. Nu denken re niel
nn landbouw «I grocnien, dc Dc Plan'», de Min-
erhoud's, de Cyvaf,, dc Wisse's cn dc Mal,aars.
Hel is cen wedloop met hel water, het steeds
Men toopl en draaft en rcult en sjouwt,
rich geen tijd om I* eten. plne ert door hei
plonsT door de reeds ondergelnopen gang.
Ach.er Sim Laurens staal de weg blank. Rond
om den molen komt het aangekropen, geluidloos.
Geeo golven, geen alle» meesleurende stroom, cen
trage vloeistof, vies geel omrand door drabbig
schuim, dat loom onder dc Meidoornhaag voort-
weg op ie koruc n"ik a "ne a a n" d'e oVerVijdë!" Met
kleine schokjes schuift dc schuimrand vooruit, sia.u
Na precies twaalf minuten rit het schuim op dc
dicht. Achterom de Gereformeerde kerk spoelt
Water reeds den straatweg op.
Het water, dal alsmaar dichterbij komt cn s i
En tusschen dc Wolchcrschc mannen cn vrouv
besvegen rich onk dc muilen. Mei hun gceam
lieerde wagens en karren steepen re w.u re -Ive.
kunnen. Hun bunkers, door half Nederland
bouwd hier, slaan al onder het rit e nul en
gcrwonlngen en bocrdcri|en. Opschieten niet
rommel, uit ie „Zaknsiation". weg met ie gcslo
schrijfmnchinc en tclclnon, au file „Schrclh.iilh
Hel helpt |c gern «r.srs al kom ie met nog ro
hoogc Diesclninor aangedascid cn al >p,,i en
Walcheren nnn dc r
mende greep gevsi, dc greep van het water, dere
Zeeuwsche erfvijand.
Gcrulsehlnns glijdt een zilvermeeuw over rijn
nieuwe domein. Een ^laic^ miiscli wipt op cen dak-
Op een honger gelegen stukje grond ritten enkele
Opoestoicn De lange ooren steken scherp ut legen
de vnnlblcckc luchi, re rijn ten doodc opgeschreven.