VRIJE STEMMEN
1
D>IE TMO>ONM3BO>iB
Indonesische extremisten verklaren Britten den oorlog
Daadwerkelijke steun aan W.Z. Vlaanderen
Er is weer Overal
DURYEA
Tojohiko Kaqawa
Wel vele Nederlanders zullen in de laat
ste jaren gedacht hebbenHoe zou
toch in hel strijdlustige Japan zijn vergaan
aan hem, wiens naam hierboven staat, den
lapanner-Christen, die over de geheele we
reld en ook bij ons bekend is geworden
door zijn manmoedig optreden tegen de goli
van geweld, die al meer zijn land mee
sleepte in den geweldigsten oorlog der ge
schiedenis Hij was oen geweldloos Chris
ten, en wildo ook zijn oorlogszuchtig volle
tot dit gewoldlooze Christendom bekeerer
terwijl hij tevens zich geheel gal aan all
ellendigen en verdrukten, die in kommer
volle omstandigheden loeiden in het impe
rialistisch bestuurde Japansche keizerrijk.
Ondanks zijn propagandade oorlog
kwam, eerst met China, straks met bij:
heel de wereld, terwijl alleen de andere
goweldstaten, het Hitler-Duitschland er
Jlalië van Mussolini, Japan's bondgenooten
V/aar was toen ICagawa gebleven Was
hij gevlucht en hield hij zich schuil?
was hij gevangen genomen, wellicht
dood gebracht, omdat hij de oorlogs-inspan-
ning door zijn prediking saboteerde
Zoo vroegen velen, ook 5n ons land,
Het blijkt nu, dat hij niet alleen in leven
is, maar ook met volle kracht voortgaat
met zijn volksopvoedend werk. Een co
pondent van hel Amorikaansche blad
„Time" heelt hem gesproken en vertelt
van. Het Amsterdamsche dagblad „Trouw"
brengt daarover weer een verslag.
DRIEMAAL GEVANGEN.
Op de vraag hoe hij en zijn mede-chris-
lenen het gehad hebben gedurende den
oorlog, antwoordde hij „We hebben een
verschrikkelijke tijd doorgemaakt. Heel ve
len werden in hechtenis genomen, ik zeil
werd driemaal gearresteord. Ik mocht niet
preeken."
Tijdens den oorlog hadden de Amerika
nen gezegd, dat. als zij den oorlog won
Kagawa premier van Japan zou worden.
Om dit gezegde hadden allo Christenen in
Japan in levensgevaar verkeerd, omdat zij
ais verraders werden beschouwd. Daarom
had Kagawa, om hun aller leven te redden,
bekend gemaakt, „dat Amerika eerst i
moest terugkeeren tot den geest van Abra
ham Lincoln". Men had hem dit kwalijk
genomen in de nieuwe wereld, doch kon
nu wel begrijpen, dat dit uit nood zoo
gezegd. Hij voelde zich verantwoordelijk
voor alle levens van zijn geloolsgenooten.
Goddank was de algemeono afslachting
niet geschied.
En v.-at doet gij thans, vroeg de corres
pondent.
„Ik ben bezig alle schoolboeken te ont
doen van oorlogszuchtige passages. En ik
zal alle andere landen verzoeken datzelfde
in hun eigen lcmd Ie doen. Want oorlog
is de vloek der menschheid.
Voor ons Christenen is het anders hier
lock een slechte tijd. Want het Japansche
volk vergeel niet, dat de atoom-bommen
van het Christelijke Amerika millioenen
huizen hebben verwoest en honderdduizen
den Japanners gedood. Daarom preek ik
thans zelden. Ons werk bestaat thans uit
zuiver Christelijk liefdadigheidswerk. De
menschsn hebben hulp noodig, geen woor
den. De winter kamt, en er is geen voed
sel, geen kleeding, geen onderdak. Zende
lingen zijn nu nutteloos, tenzij ze helpen."
Wij verheugen ons. dal deze groole figuur
uit de Oosterscho Christenheid er het leven
hoeft afgebracht. En verwachten van hem,
gelijk van Ghandi. nog goede dingen, ook
voor onze westersche geestelijke wereld.
Red.
2e JAARGANG
NUMMER 319
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Woensdag 21 November 1945
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel en
S, L. Bocrma.
Hoofdredacteur
J. Kockebalcker.
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
Bureau Middelburg
Korlcdelft 44.
I Ingezonden mededeeling
In Ned. Indië blijven de
stoeds spreken. De Indonesische
ton, die toch nogal talrijk schijne
krijgen van bloedvergieten schijnbaar niet
gauw genoeg. Thans hebben
radio-uilzending den oorlog aan de Engel-
schen verklaard en een beroep gedaan op
de nationalisten in Midden Java om hun
bondgenooten in Semarang te komen
storkon.
De Britsche troepen hebben inmiddels de
Indonesichen „Gouverneur" in arrest ge
steld. Te Semarang heerscht er nog steeds
onrust door de buitengewoon agressieve
houding, die de extremisten daar
Ook te Batavia zijn weer schietpartijen
voorgekomen, nadat hel
rustig was geweest. In gezaghebbende
kringen heeit men don indruk, dat de
tremisten hun activiteit van het Zuiden n
het Oosten van Batavia hebben verplaatst.
Het Is zeker interessant om den alge-
jonen indruk, die men in dezelfde gezag
hebbende kringen over den toestand in In
donesië heeft, weer te geven.
Do schietpartijen zouden niet toevallig
zijn, uitingen van enkele verhitte gemoe
deren, maar behooren tol een georganiseer
de actie van extremisten. Neutrale Ti
nemers met veel kennis en ervaring
het Verre Oosten, hebben nimmer onder
stoelen of banken gestoken, dat naar hu.i
meening na het mislukken van do confe
rentie van Zaterdag de kansen oo succes
uiterst gering zijn. Deze waarnemers zeg
gen, dat het kenmerkend voor de Ooster
scho volkeren in het algemeen en het Ma-
leische volk in 't bijzonder is, dat zij zich
niet laten dwingen tot het nemen van over
haaste besluiten, vooral niet in tijden als
deze, waarin de situatie eiken dag
-t. Het zal een langdurig proces zijn
de Indonesiërs lot besluiten te brengen
behalve veel tijd en tact, ware diploma
tie vereischen. Volgens dezelfde waarne-
kunnen alleen harde feiten de Indo
nesiërs tot het nemen van beslissingen
dwingen.
Intusschon zou het o.i. noch van tact of
vare diplomatie getuigen, wanneer deze
.harde feiten" zouden beslaan uit hel loe
passen van meer geweld.
deskundige kringen heeft men mede
gedeeld, dat het steeds in do bedoeling
Soekarno gelegen heeit. de Vereenigde
Staten in het geding te brengen, hetgeen
wordt bewezen door een bespreking welke
deze had met den Amexikaansche vertegen
woordiger te Batavia, Walter A. Foote. Van
deze bespreking werd het nieuwe kabinet
geheel onkundig gelaten, wat genoeg zegt.
Arbeidsverzekering zal uitgroeien tot alge-
meene volksverzekering. Land- en tuinbouw
nemen een belangrijke plaats in in de plannen
van de regeering. Het spoedig bijeenkomen
van een Rijksconferentie blijft de richtlijn.
In 1946 nog herstel der beschadigde woningen.
't Was 'n sobere plechtigheid, deze eerste
opening van de voorloopige St. Generaal na
de bevrijding. Geen gouden koets bracht
hel Koninklijk Gezin naar het Binnenhof.
Geen glans temidden van zooveel verwoes
ting, als Den Haag op het oogenblik ver
toont. Dit was de Koninklijke vrensch. Maar
niettemin heerschte er toch een groote
drukte in de Residentie, duizenden wilden
dezen hïstorischen Dinsdag in November
meemaken.
In auto's vertrokken de Koningin. Prins
Bernhard en Prinses Juliana van het Paleis
Noordeinde naar het Binnenhol, toegejuicht
door een menschenmenigle, qctooid met
oranje. Een plechting moment was hel,
toen binnen de historische muren van het
Binnenhof het Wilhelmus weerklonk en de
Koninklijke Familie de Ridderzaal betrad.
Vervolgens sprak H.M. de Koningin de
Troonrede uit, waarvan wij de voornaam
ste passages laten volgen.
Leden der Staten Generaal,
Gevoelens van diepe bewogenheid
mengden zich met die van vreugde en
erkentelijkheid, nu ik na zes jaren van
bittere scheiding woer in uw midden ver
schijn. In smart herdenken wij do tiendui
zenden Joodscho landgenooten. die werden
gemarteld en vermoord, de millioenen Ne
derlanders en Indonesiërs, wier veiligheid
en zedelijk oordeel werd aangetast.
Wij herdenken het verzet tegen den vij
and, dal sterke krachten wekte, wij wer
den ontvankelijker voor geestelijke bezin
ning en meer bereid tot offers. Daarbij denk
ik aan de duizenden, die vielen in den
strijd voor het vaderland. Moge hun offer
inspireerend werken op hen, die gespaarx
bleven.
Wij zijn dankbaar voor de redding var
Walcheren en Wieringermeer, dankbaar
Ier wille van de cetroffen landstreken,
maar bovenal omdat zij het symbool zijn
van onze herwonnen kracht.
De plannen van velen, gesmeed ii
bezettingstijd, breken zich thans een weg
naar hun verwerkelijking. Zij omvatten
niet alleen hervormingen van het staatkun
dig bestel, maar zijn ook gericht op een
nieuwe vormgovinq van het wetenschap
pelijke en cultureele leven.
DE ONTWIKKELING IN IND1E
Met groole zorg vervult mij de ontwikke
ling van de gebeurtenissen op Java. In ge
spannen medeleven volg ik het lot der tal-
looze kinderen, vrouwen en mannen, be
roofd, in lijfsgevaar of onverlost in de
dreiging van een verdwaasde massa. Ik
versla de gevoelens van bitterheid in do
harten van hen, wien al dit onrecht is aan
gedaan.
En loch blijven wij pogen voor Neder
landers en Indonesiërs in dit thans geteis
terde land de toekomst te redden. Geen
wraakoefening staat ons voor oogen, noch
de vestiging eener koloniale overheersching
Langs constitutioneelen weg op basis
van de op 7 December 1942 uitgesproken
grondgedachten, zoo zei H.M. de Koningin,
in het verloop van haar rede, moet do
nieuwe status van het Koninkrijk tot stand
komen.
DE BETREKKINGEN MET HET BUITENLAND
De Koningin gewaagde van Haa groote
waardeoring van den steun, dien wij na
de bevrijding hadden ondervonden.
De tot stand koming van de Vereenigde
Naties wettigt de verwachting, dat deze
nieuwe poging tot vrede door organisatie
en overleg ook in moeilijke omstandighe
den met kracht zal worden volgehouden.
Ook al zijn niet al onze wenschen ten aan
zien van deze organisatie bevredigd, toch
zal mijn regeering met kracht haar mede
werking verleenen aan de voorbereiding en
werking van alle organen der vereenigde
Nederland dient in staat te zijn in inter
nationaal verband naar vermogen bij te
dragen tot de handhaving van do rechts-
Vervolgens zette H.M. de Koningin uit
een, dat het in de bedoeling lag in het
voorjaar van 1946 een jaarklasse dienst
plichtigen in werkelijken dienst op te roe-
Ton behoeve van de burgerlijke lucht
vaart wordt een centrale dienst ingesteld,
die alle gemeenschappelijke belangen zal
behartigen.
DE FINANCIEELE TOESTAND
Horstel der financieele zelfstandigheid
Van de gemeenten staal als einddoel de
regeering voor oogen, het vraagstuk der
gemeentelijke indeoling hooft mede haar
aandacht. De financieele toestand kenmerkt
zich door de noodzaak van groote uitgaven.
Voor miin verarmd land, dat reeds onder
r zware staatsschuld gebukt gaat.
beteekent dit alles een centenaarslast. Het
stroven zal er bij voortduring op gericht
zijn een doelmatige besteding der ge-
don te verzekeren.
Do zuivering van hot geldwezen zal ten
spoedlgsto door een gezondmaking van de
begrooting worden gevolgd. Door het op
nemen van buitonlandscho loeningen zal
het tekort op do betalingsbalans wordi
aangevuld, tol deze door een hervatting
van den uitvoer en van het internationale
dienstbetoon weer in evenwicht zal komen.
Een overzicht van 's lands financien cn
ingrijpende belastingplannen, die er (mede
op gericht zullen zijn om de looponde lasten
op het bedrijfsleven te verlichten, zullen
binnenkort aan de volkesvertegenwoordi-
ging worden voorgelegd.
De regeering is voornemens het gelukkig
reeds ingetreden herstel van industrie, han
del en scheepvaart met kracht te blijven
bevorderon, zoowel ten aanzien van de
binnenlandsche productie als van den ex
port, reeds werden handelsverdragen alge-
sloten met eenigo staten, terwijl verdere
onderhandelingen gaande zijn. De indu
strieele ontwikkeling van het land, waar
bij groote aandacht zal worden geschonken
aan het wetenschappelijk onderzoek, zal
vorder worden geleid, uitgaande van een
nationaal welvaartsplan, waarvoor de
grondslagen thans worden gelegd.
GROOTE AANDACHT VOOR LAND- EN
TUINBOUW
Land- en tuinbouw nemen in dit plan een
belangrijk* plaats Sn. Met groote kracht
Dreigende hongersnood op Java
De Daulie opnieuw i-egeerïngsformateur
Het is wel interessant te welen, dat Soe
karno zich pas, nadat de Britten verklaard
hadden, dat zij de Ned. Indische regee
ring als gevestigde autoriteit erkenden,
de Amerikanen keerden, hopend op
meer practische sympathie van die zijde.
Waarnemers verklaren, dat Groot Brittannië
en Amerika overeenstemming hebben be
reikt inzake hun essentieele politiek in het
Verre Oosten en dat dientengevolge Soe-
karno's poging om hun huidige politiek in
zake Indonesië te doen wijzigen kansloos
is. Soekarno's stroven naar erkenning moet
falen in verband met het feit, dat zoowel
Groot Brittannië als Amerika tenvolle be
seffen, dat de gevestigde posilie der Ne
derlanders als strijdend lid der vereenigde
landon niet door andore mogendhodon ter
zijde geschoven kan worden.
Intusschen hoeft de Engelsche minister
president Attloo tijdens eon persconferen
tie te Ottawa, nog eens verklaard, dat En
geland slechts zijn deel bijdroeg door hel
uitvoeren van zijn verplichtingen jegens
do gecombineerde stafchefs met het dool
Ie pogen de orde op Java te herstellen. Een
overeenkomst tusschen de Nederlandors
en Engeland bestaat daar niet en de Brit
sche troepen zullen verdwijnen zoodra de
orde is hersteld. Het zal dan aan de Ne
derlanders en de Indonesiërs overgelaten
worden hun geschillen te regelen. M.a.w.
Engeland streelt in Indonesië geen enkel
territoriaal doel na on do Engelsche hulp
wordt geheel belangeloos gegeven.
Inmiddels komen er alarmeorende bo-
richten over do voedselsituatie op Java. De
rijstvoorraad van dit jaar wordt maar liefst
100.000 ton lager geschat dan in 1941, ter
wijl de voorraad van het volgend jaar ook
oen tekort zal vertoonen, vanwege het feit.
dat de boeren niet meer dan voor eigen
gebruik plantten, uit vrees voor plundering.
De gevolgen hiervan zullen nog in 1947
worden gevoeld.
Hoe critiek do toestand is, wordt ge
ïllustreerd door het feit, dat de Nod. Indi
sche regeering aan het voedselbureau
250.000 ton rijst heeit gevraagd ton be
hoeve van geheel Nod. Indië, terwijl dit
jaar slechts 60,000 ton voorhanden i:
van 40.000 ton voor Java.
Deze kunnen echter alleen worden ge
distribueerd als de Indonesiërs bereid zijn
tot samenwerking en beschikbaarstelling
van havenkoelies om de schepen te lossen
Hoe het zii, millioenen menschen worden
op Java weer met den hongerdood bedreigd
evenals dat onder de Japansche bezetting
het geval was, toen er 5 millioen menschen
van honger omkwamen.
Indonesische Nationale
Conventie bijeen geroepen
Het nieuwe „kabinet" van Sjarir heeit
Maandag een vergadering gehouden, die
tot laat in den middag duurde. Sjarifoedin
verklaarde tegenover Robert Kiek„In ver
band met de critiek, die binnenslands tegen
kabinet is gerezen, heeft men besloten
op 25 November een nationale conventie
(het volledige centrale nationale comité)
bijeen te roepen. Als deze conventie onze
politiek onderschrijft, zullen wij met ons
werk doorgaan. In hel andere geval ver
wacht ik, dat het kabinet zal moeten af
treden, hoewel enkele leden uit het kabinet
herkozen zouden kunnen worden."
Hoewel de belangrijkste leden van het
centrale nationale comité nu leden van het
kabinet zijn. heeft Sjarifoedin verder ver
klaard „Wij leven snel en de meeningc-n
zouden nu veranderd kunnen zijn."
Op oen vraag, welke invloed de komende
nafionale conventie zou hebben op de a.s.
bijeenkomst van de drie delegaties, zeido
Sjarifoedin„Het is zoo geregeld, dat wij
a.s. Donderdag generaal Christison moeten
antwoorden op de vraag oi wij wel of niet
wenschen door te gaan mot formeele be
sprekingen rochtstreeks tusschen ons en de
Nederlanders of informeolo besprekingen
onder voorzitterschap van Christison.
Ook moeten wij den geallieerden com
mandant er van op de hooate stellen, of
wij wol of niet bereid zijn, deel te nemen
wordt gewerkt aan het herstel van deze
bestaansbronnen van ons volk.
zoowel ten behoeve van de verzekering van
■oedseivoorziening als voor do onmis
bare oxport. De regeering streeft er naar
do organisatie van de boeren een belang
rijke laak Ie doen vervullen in de re gee-
n productie en afzet,
oorberelding zijn wetsontwerpen,
n zoowel een economische als een
sociale taak zal worden toevertrouwd.
Beheersching van de ontwikkeling van
prijzen en loonen en het scheppen van de
verhoudingen, waarbij het levensonderhoud
voor allen gewaarborgd is, is een van de
doeleinden waarop de economische en sociale
politiek wordt gericht. Voorwaarde
verruiming van het levenspeil is daarbij
opvoering der productie, zoowel door
voller bezetting der bedrijven als door
hooging der arbeldsproductivifeif.
HERZIENING DER SOC. VERZEKERING
Op grondslag van een reeds in Londen
tot stand gekomen rapport wordt een her
ziening der sociale verzekering uitgewerkt,
die deze van arbeidsverzekering ral doen
uitgroeien tot een algemeene volksverze
kering, in de eerste plaats ton einde te
komen tot een betere verzorging voor den
ouden dag. Do gezondheidstoestand van
ons volk, die ernstig heeft geleden, zal
groote waakzaamheid en krachtige maat
regelen eischen.
Consumptiocredieten zullen worden ver
strekt, opdat het de bevolking mogelijk zal
zijn het groot tekort aan schoeisel en klee
ding aan te vullen.
In 1946 zullen de 300.000 licht bescha
digde en 40.000 zwaar beschadigde wonin
gen definitief worden hersteld. Daarnaast
zullen 10.000 woningen worden gebouwd,
terwijl het drievoudlqe van het hiervoor
benoodigde materiaal voor den wederop
bouw van de industrie en het herstel van
het verkeerswezen zal worden gebruikt.
Groote aandacht wordt ook gewijd aan
den wederopbouw van do overheidsorga-
De rechtspositie en de bezoldiging van
de ambtenaren is in studie.
H.M. de Koningin sprak de bede uit, dat
God haar volk moqe zegenen in dezen
strijd en verklaarde daarmee de Staten
Generaal voor geopend.
in een niet-politieke technische
die de economische maatregelen onder het
oog zal zien. Maar de tegenwoordige sa
menstelling maakt het voor ons zeer moei
lijk om welke van deze vragen ook te be
antwoorden. Als do conventie deze regee
ring ten val brengt, zouden alle tegenwoor
dige daden zonder resultaat zijn geweest.
Maar of de volgende bijeenkomst op het
hoofdkwartier van generaal Christison zal
plaats vinden, zal worden beslist op onze
kabinetszitting van Woensdag.
De Fransche Assemblee
Zij wijst de Gaulle aan als Kabinets<
formateur onder voorwaarde, dat de
portefeuille gelijkelijk verdeeld wordt
onder de drie groote partijen.
De loop der vergadering
Als eerste voerde de communist JACQUES
DUCLOS hot woord. Hij betoogde, dat zijn
partij recht heelt op een de r drie
sleutelministeries. De weigering van
De Gaulle, met het motief, dat de com
munisten niet nationaal genoog waren, was
een smet op onze eer als Franschen. Wij
hebben gestreden voor het republikeinscho
Spanje, tegen München, legen Duitschland
en in de verzefsbeweging. Wij wenschen
gelijkheid van behandeling, en zullen te
gen De Gaulle stemmen.
Tweede spreker was de socialist ANDRE
PHILIP. Deze deed eon beroep op de drie
groote partijen om nog een laatste poging
to doon tot samenwerking. Hi] kondigde
een voorstel aan tot vorming van eon com
missie van 44 lodon om eon nieuwe con-
stitutie voor te bereiden.
MAURICE SCHUMANN, leider der Mou-
vement Republicain Populaire, deelde mee.
dat zijn partij geen ander regeeringshoofd
zou aanvaarden dan generaal De Gaulle.
Hij is het symbool van onafhankelijkheid en
overwinning.
Daarna werd een voorstel aangeno
men, om een regeering te vormen met ge
lijke verdeeling der portefeuilles, en een
motie, dat deze rogeering zou moeten staan
onder De Gaulle. De communisten stemden
Het besluit van De Gaulfe
A.N.P. meldt, dat De Gaulle er in heeft
toegestemd om het vernieuwde mandaat
dor Assemblee te aanvaarden. Hij zou
aanstonds drie vertegenwoordigers van elk
der drie groote partijen bij zich ontvangon.
De bedoeling is. dat het ministerie sal
worden gevormd op den grondslag van het
program, dat door de nationalen raad van
verzet was opgesteld.
Het is te hopen, dat dezo laatste poging
om een sterke regeerïng te vormen, moge
slagen.
Het proces te Neurenberg begonnen
Goering viel in slaap
Het groote procos te Neurenberg legen
de voornaamste oorlogsmisdadigers is
Dinsdagmorgen begonnen.
Te tien uur ongeveer kwamen de acht
rechters de zaal binnen. De Duitscho ver
dedigers waren allen in purper gekleed,
Goering, die in het begin een aclieven in
druk had gemaakt, bleek na eenigen tijd
in slaap te zijn gevallen.
lord Lawrence, de Britsche rechter, xoido
o.a.Dit is een openbaar proces, en hel
Tribunaal zal er op staan, dat de orde en
het decorum bewaard worden".
Daarna werd de tenlastelegging voor
gelezen.
Hevige gevechten te Semarang
Zes Thunderbolts bommenwerpers van de
R.A.F. hebben Dinsdagmorgen vroog een
aanval gedaan op Semarang, waar zes 500
ponders zijn neergeworpen In het centrum
dor stad. In den nacht hadden do Indone
siërs ln een verrassenden aanval de stad,
en zoodoende ook de Britsche brigade, in
tweeën weten te splitsen.
Stalin weder terug in Moskou
Naar de „News Chronicle" meldt, wordt
verwacht, dat Stalin spoedig in het open
baar zal verschijnen. Zijn vacantie is bijna
voorbij. De dagorder door Maarschalk
Wassilevsky, uit naam van Stalin ter ge
legenheid van den dag der artillerie, ge-
teekend, verscheen vandaag onder een foto
pan Stalin. Uit gezaghebbende bron wordt
nogmaals verklaard, dat de gezondheid van
den maarschalk builer.gov/oon goed is.
Er zullen geen menschen omkomen
i onderdak te
Maandagmiddag vond te Goes vanwege
het Commissariaat Noodvoorziening (C. N.
V.) een persconferentie plaats, waar Kap.
Ploegmakers, gebiedshoofd. en Kap. Sluis,
plv. gebiedshoofd van hot C.N.V., een uit
eenzetting hebben gegeven over den toe
stand in het door den oorlog zoo geteis
terd Westelijk Zeeuwsch Vlaandoren. De
nood was hier voor zeer velen ten top
gestegen, zoodat alleen een snel en door
tastend optreden nog redding kon brengen.
Circa 200 gezinnen, en misschien zijn het
er nog wol meerdere, liepen gevaar
voudig om te komen van ellende,
zijn de z.g. „crepeergovallen", een hard
en leeliik woord, dat ons in zijn rauwheid
evenwel do verschrikkelijke realiteit fel
voor oogen stelt.
In ons vaderland loopen thans, een jaar
na de bevrijding, nog enkele honderden
menschen gevaar to crepeeren, te stc
van kommer Dit is de werkelijkhoid.
Is het wonder, dal menigeen zich In dit
gebied wel eens met bitterheid heeft afge
vraagd, of Westelijk Zeeuwsch Vlaanderen
het vergeetboek was geraakt, ja
zelis of Zeeuwsch Vlaandoren nog wel aan
Nederland moest behooren
Do hulp, die thans aan dit geteisterde
gobied geboden wordt, komt zeker niet te
vroeg. Te lang is hier wellicht het volks
belang opgeofxerd aan den ouderlingen
strijd van allerlei instanties en particuliere
belangen. Gelukkig Ss het ergste "evaar
afgewend en wordt er met man en macht
gewerkt om vóór de winter begint,
de z.g. „crepeergevallen'
verschaffen.
Het C.N.V. heeit hier een belangrijk
aandeel in en veel werk is door haar reeds
verricht.
Een aantal noodwoningen zijn thans in
aanbouw, die allen half December zullen
zijn voltooid. Zij zijn van Hollandsche,
Zwitsersche en Zweedsche origine.
Zoo komen er 260 Bruinzeelwoningen,
zarvan vijftig te Schoondijke, zeventig te
Oostburg, 90 to Sluis en 50 te Aardonburg.
88 Zwitsersche woningen verrijzen er,
waarvan 16 te Breskens, 13 te Schoondijke.
15 to Ooslburg, 16 te Sluis, 13 te Biervliet
en 15 te Aardenburg. Er worden 22 Zwit
sersche woningen opgetrokken, waarvan or
5 te Breskens komen. 4 te Schoondijke, 5
te Oostburg, 4 te Sluis en 4 to Aardenburg.
Tenslotte krijgt Breskens 30 steenen nood
woningen. Aardonburg 10, Oostburg 10 en
Sluis 10.
Hierdoor zullen die gezinnen, die er het
ergste aan toe zijn, en waarvan zells ge
vreesd moet worden, dat zij in de omstan
digheden. waarin zii thans verkeoren, don
winter niet zullen doorkomen, geholpen
kunnen worden.
Dat er momenteel op zijn Amerikaansch
gewerkt wordt, blijkt wel, als men bedenkt
dat er op 26 October 1.1. nog niet met het
werk begonnen was. en dal er nu reeds
52 Bruinzeelwoningen overeind staan.
De vraagstukken die het C.N.V. hier op
te lossen kroeg, waren velen en moeilijk.
Allereorst waren er arbeiders noodig. Do
animo om in hel afgelegen Zeeuwsch.
Vlaanderen te komen worken, was uitor-
aard niet bijster groot. De mogelijkheden
tot ontspanning zijn hier uiterst gering, do
communicalie-middelen slecht, factoren die
op hot arbeidsaanbod en de arbeidslust
'n remmenden invloed uitoefenden, 't Eersto
wordt getracht zooveel mogelijk te onder-
vangon. Verschillende revuegezelschappen
hebben zich reeds belangeloos ter beschik
king gesteld om in de behoeite aan amu
sement onder do arbeiders te voorzien.
Een ander punt was, hoe do arbeiders,
die zich aanmeldden, onder te brengen.
Kampen moesten worden ingericht, wat
alweer de noodlge moeilijkheden met zich
meebracht.
Zulke kampen zijn er thans te Breskens,
Sluis en Aardenburg, terwijl ook een hos-
titaalschip, dat te Breskens ligt, als woon
plaats voor de arbeiders dienst doet.
Het C.N.V. heeit ook bij dit werk eon
groot aandeel gehad.
Men kan begrijpen, dat veel werk moest
worden verzet, alvorens hel benoodigdo,
zooals dekens, schoeisel, keukengerei enz.
aanwezig was. Onderscheid tusschen de
arbeiders die van elders kwamen en zij,
die tor plaatse woonden, is hierbij niet go-
X
Opbouw
W. Zeeuwsch Vlaanderen
De afdceling voorlichting van het S
X ministerie van openbare werken en X;
Ss wederopbouw deelt het volcendo -X
X mede
Zooals algemeen bekend mag X
X worden geacht, behoort westelijk
JX Zeeuwsch Vlaanderen lol de zwaarst X
X; geteisterde gebieden van ons land. vj
jX; Nog zeer vele bewoners van dit
Nederlandsche gebied verkeeren in
•X grooten nood. Deze menschen n
de winter invalt, in wind-
en vochtvrije verblijven worden on- X5
dergebrachl. leder, die kan mee-
werken dit te bereiken en zulks na-
laat, verzuimt een nationalen plicht.
Maïzena fabrikaat Duryea. Natuurlijk prefe
reert gij dit kwaliteitsproduct vorreweg.
Uw winkelier levert 't graag; maar maak
hem wel Uw voorkeur kenbaart vraag
oude. OeJtmocOuk metiA
Voorloopig nog op da Vermfcellibon.
Thans ziin noodig oen groot aan-
tal rietdekkers en vakbekwame tim-
merlieden. Indien deze in de gele- >X
•X genheid zijn, mede te helpen aan
X; hef spoedig onderdak brengen van -X
^X dezo Zeeuwen, wordt hun verzocht X;
X» zich ten spoedigste te melden op hot lx
gewestelijk arbeidsbureau oi een bij-
§1 kantoor daarvan, in do plaats van
inwoning en zich daarna ten spoe-
digste Ie begeven naar Ir. Roos. X;
vertegenwoordiger van het college \X
van algemeene commissarissen voor
•S den wederopbouw te Oostburg. café
X. Buitonlust.
Voor voeding en huisvesting i
maakt, want ook de laalsten hebben de
kens en schoenen gekregen.
Wij willen nog even op de noodwoning;
terugkomen. Allicht zal de vraag opkomen,
hoe groot deze wel zijn. Welnu, men kan
twee typen van noodwoningen onderschei
den, n.l. het A 4- en het A 7-typo. Do A 4
woning biedt plaats aan 6 personen, de
A 6 aan 9 personen. Dit geldt althans voor
de steenen Bruinzeolwonlngen.
Als men woningen bouwt is er ook glas
noodig. Zoo men weet is er kortgeleden
door de Hollandsche tuinders een glasaciio
op touw gezet, en deze heeft 53.000 viork.
?r glas opgeleverd, waarvan 16.000
viork m. aan Zeeuwsch Vlaanderen is ge
leverd, Weliswaar zijn dezo 16.000 vierk.
meter hier slechts een druppel op de be
faamde gloeiende plaat, doch terecht kan
gexogd worden, dat hot nog altijd beter js
Op allo mogelijke manioron wordt aan
de getroffen gebieden thans hulp verleend.
Zoo is het C.N.V. thans ijverig bezig „on
dergedoken" voorraden materiaal op to spo
ren en dele ter beschikking van de ge
teisterde streken te stellen.
Zoo konden in de periode van 26 Sop-
lember tot 9 November, bulten de ofiicieeie
toewijzingen om, uit zulke opgespoorde
voorraden, aan Zeeuwsch Vlaanderen
800.000 steenen en 150,000 dakpannen ge
geven worden.
Ook de texlielactie van hel C.N.V. heelt
goede vruchten afgeworpen. Het betreft
hier de z.g. Shaeff-goederen. Aan de ge
troffen bevolking van het geteisterde doel
van Zeeuwsch Vlaanderen konden, dank zij
dezo actie, 3100 overjassen, 1900 costu
mes, 1900 borstrokken, 1900 onderbroeken.
1800 damesdirectoires, 1900 kinderdirectoi-
rss, 100 damesmantels, 1000 onderjurken en
250 paar dameskousen worden verstrekt.
Wii spraken in den aanhef van dit arti
kel roods over do gebrekkige communicatie
middelen, waardoor heele deelen van Zee
land nog zoo goed als geïsoleerd zijn. Ook
op dit terrein is het C.N.V. werkzaam qe-
weest en heefl hel de noodige stappen go-
daan om hiorin verbetering te brengen.
Zijn optreden had zooveel meer kans op
succes, daar het in onmiddellijk contact
staat mot de hoogste instanties, zooals den
Raad van Herstel, en zeo word op deze
persconferentie de verblijdende mededoo-
ling gedaan, dat met ingang van Donder
dag a.s. op het veer Zijpo-Anna Jacobapol-
dor door de R.T.M. een pont, die uit Dor
drecht afkomstig is, zal worden ingelegd,
waardoor Schouwon-Duiveland uit zijn iso
lement wordt verlost. Het is mede aan do
Weer kinderpostzegels
Van 1 Dec. lot en met 5 Jan. a.s. zullon
weer weldadigheidszegels, de z.g. kinder-
zegels, verkrijgbaar worden gesteld.
Zooals bekend is, wordt do netto-op
brengst bestemd voor steun van den arbeid
ten bate van het bescherming- en hulpbe
hoevende kind in het algemeen, met uit
zondering van de zulgelingenboscherming.
De zogels zijn ontworpen door den kun
stenaar E, Fernhout, de voorstelling is voor
alle v/aarden dezelfde, n.l. een meisjes
kopje.
De zegels zijn uitgevoerd in rotogravaure
druk, in de volgende waarden en kleuren
l'/i cent grijs, verkoopswaarde 4 cent; 2'.2
cent groen, 6 cent5 cent bruin, 10 cent
71 r cent rood. 12 cent on 12'i cent blauw
18 cent.
Een eereplicht,
ook voor ons Zeeuwen
Er is alarm geslagen f Duizenden men
schen verkeoren in nood. Het zijn ditmaal
geen Chineezen, Britsch-Indiërs of van
welke andere nationaliteit dan ook, neen,
het zijn onze eigen land- en xijksgenooten
in Ned. Indië.
Bijna vier jaren Japansche overheersching
hebben in Indië monsch-onteerende toestan
den doen ontstaan, die hun weerga in de
geschiedenis van de beschaaide wereld niet
kennen. De sterftecijfers Sn de kampen zijn
schrikbarend hoog. De hygiënische toestan
den zijn ten hemel schreiend.
Nu zal iodoroen begrijpen hier moet ge
holpen worden, koste wat kost Het Neder
landsche Roede Kruis, dat zich met deze
schoone taak belast zag, heeft al verschil
lende geneeskundige teams uitgezonden,
doch er moet nog veel en veel meer gedaan
v/orden.
Tor verkrijging van de kapitale sommen
naar schatting minstens twee millioen
gulden die deze hulpverleening zal ver
gen, hoeft het Hoofdbestuur van het Ned.
Roode Kruis een plan opgesteld, v/aarbij
elke provincie de verzorging van oen
aantal teams is toegedacht.
Zeeland zal tenminste 2 teams moeten
uitzenden, waarvan de kosten op f 50.000
worden geschat. Dit beteekent dus, dat wij
Zeeuwen, minstens een halve ton bij elkaar
Ion brongen, of wel. zeer globaal be
rekend, 22 cent per inwoD©r. Zou dit niet
mogelijk zijn
Neen, Zeeuwen, dit kunnen, moeten en
zullen wii doen Immers, hier staat het
leven van duizenden op het speL Zoo
eenigszins mogelijk, zullen wij dit bedrag
j ver moeten overschrijden
ï)a ons prachtig optreden bij de hulp-
leenlng aan de honger-provincies kunnen
wij thans, nu de te lenigen nood neg groo-
•r is, zeker niet achter blijven. Wij heb-
sn een naam, den naam van Zeeland,
hoog te houden en zullen dit doen ook.
Op 29, 30 November en 1 December
worden in alle Zoeuwsche gemeenten
Roode Kruis collecten gehouden. Er wordt
geen „gilt voor een goed doel" gevraagd,
doch een OFFER. Werkelijk een offer, voor
onze berooide en lichamelijk gebroken rijks-
on landgenooten in Indië, Het is een eere
plicht, dien wij niet mogen verzaken. To
meer. wanneer wij bedenken op welk oen
schitterende wijze Indië in de jaren '40 en
'41 de Nedorlandsche zaak diende door het
schenken van een enorm bedrag aan het
London Committee van 't Ned. Roode Kruis.
Legt uw bijdrage vast klaar. Uw geld ge
blokkeerd Geen nood, van uw qeblok-
keerde rekening kunt ge ook vrijelijk voor
dit doel overschrijven op de Ned. Handel
Mif. Ie Vlissingen, giro 185283. of op giro
80563 van dokter G. Sissingh, Kringcorr-
missaris Ned. Roode Kruis te Vlissingen.
bemoeienis van hot C.N.V. Ie danken, dat
de Provinciale Stoombootdienst op de Wes-
torschelde kosteloos vervoert.
En lenslotto heeft het C.N.V. een aantal
vrachtwagens hierheen gehaald, die zijn
overgedragen aan hel beroepsgoederenver-
voer. dat. dank zij dezo wagens, thans een
capaciteit hoeft van 80 pet. van het voor-
oorlogscho vervoer.
Er is op deze persconferentie bijna uit
sluitend ovor Westelijk Zeeuwsch Vlaande
ren gesproken. En dit had zijn reden, daar
hier de nood het hoogst is, de ellende nog
hot grootst.
Doch het C.N.V. heelt voor geheel Zee
land gc-werkt, en zoo heeft het ook op Wal
cheren reeds de noodige voorbereidende
werkzaamheden verricht, en zijn er voorzie
ningen getroffen.
Men denke slechts aan de arbeiderskam
pen, die reeds in Vlissingen, Middelburg
en Westkapelle konden worden geopend,
terwijl ook het kamp te Domburg binnen
kort menschen zal kunnen ontvangeq.
Vlissingen zal er in alzienbaren tijd nog
een tweede kamp bii krijgen. Hel C.N.V.
dat oorspronkelijk is opgericht om hulp aan
het toeon nog te bevrijden Noorden te bie
den, heeft in den korten tijd, dat het hier
werkt, ook voor do Zeeuwsche getroffen ge
bieden reeds prachtigen arbeid verricht.
Thans is de leiding van den geheelen
herbouw van deze gebieden in een bekwa
me hand gelegd, n.l. in die van Ir. Roos,
die door Minister Ringers mol onbeperkte
volmachten uitgerust, hierheen is gezonden.
Maar noch hel werk van hef C.N.V.. noch
jt van Ir. Roos, zou vrucht kunnen af wer
pen, wanneer er niet de daadkracht en don
goeden wil der arbeiders was, wanneer zij
niet desnoods veel gemak en ontspanning
zouden willen opofferen om hun zwaar ge
troffen landgenooten metterdaad bij te staan
Ook hun moet hulde gebracht worden.
Do omstandigheden waaronder zij hier
oeton werken zijn heusch niet zoo aan
genaam. De geest onder hen laat even
wel niets te wenschen over. Zoo hebben
zij uit eigen beweging aangeboden voort
aan des Zaterdagmiddags door te werken
om op tijd Iclaar te komen. Hiervoor willen
wij hun den dank van alle Zeeuwen over
brengen.
Er wordt in Westelijk Zeeuwsch Vlaan
deren hard gewerkt. Er zullen van den
winter daar geen menschen omkomen
Deze schande wordt ons gelukkig bespaard
En dit is mede te danken aan het voort
varende en doortastende optreden van het
C.N.V.
Wanneer dit straks zal zijn verdwenen,
zal het op een eervollen staat van dienst
kunnen terugzien en zullen ook wij hiervan
de vruchten plukken