VRIJE STEMMEN
Japansche wreedheden op Borneo
-
Onderhandeling of geweld?
De tijd dringt!
Nog steeds woedt de strijd in Soerabaja
voort. De beschieting heeit reeds honder
den slachtoffers gekost, terwijl de stad
langzaam tot een puinhoop wordt ge
maakt.
Inmiddels is Soekarno op den achter
grond getreden en heeft Soetan Sharir een
nieuw kabinet gevormd, dat uit mannen
bestaat, die voor een groot deel hun aca
demische opleiding in Nederland ontvin
gen. Zal dit er misschien toe kunnen bij
dragen, de onderhandelingen te verge
makkelijken?
Besprekingen zijn hard noodig. De tijd
dringt 1
Geweld lost hier niets op. Het Indone
sische volk wil zelfstandig zijn en de kolo
niale status afgeschaft zien.
Wanneer do Nederlandsche regeering
momenteel de absolute eisch v<
zelfstandigheid der Indonesiërs
of wil inwilligen, behoort men i
voorloopigen lusschenvorm te streven, die
voor beide partijen aanvaardbaar
De agitatie, die van verschillende zijden
in ons land wordt gevoerd en wa<
openlijk op gebruikmaking van geweld,
mei het doel de koloniale status Je her
stellen, wordt aangedrongen, moet de Ho-
derlandsche regeering als een zeer slechte
raad naast zich neerleggen.
De Indische nationalisten hebben de deur
lol verder onderhandelen zeker nog
gesloten. Ook onze regeering mag dit niet
doen, door deze zaak met geweld te willen
Dat de Indonesische leiders hun eischen
hoog stellen en moeilijk te bewegen zijn.
op beloften alleen in te gaan, mag hun
niet zonder meer euvel worden qeduid.
Dat de Engelsche regeering in hel Indo
nesische vraagstuk met geweld ingrijpt, al
of niet met de instemming of goedkeuring
der Nederlandsche regeering. zal haar
prestige bij het Britsch-lndische volk zeker
niet versterken.
Pandit Nehroe zeide, sprekende
Britsche ultimatum aan de nationalistische
leiders te Soerabaja o.a.„Als de Wes-
tersche mogendheden niet uit eigen bewe
ging Azië willen verlaten, is het zeker dat
Azië en Europa zich erop moeten voorbe
reiden, elkander spoedig te bevechten,
waarschuw de Westersche imperialistische
mogendheden, dat elke poging om hun
imperialistische politiek jegens de Aziati
sche naties te voeren, zeer ernstige conse
quenties zou hebben, die den wereldvrede
zouden verstoren."
Het is duidelijk, dat de sympathie der
gekleurde volkeren aan den kant
donesië staat.
Wij zijn het aan onze Westersche be
schaving en aan de pretenties die wij daar
aan ontleenen verplicht, oog en begrip
hebben voor de verlangens van het Indo
nesische volk en van alle geweld
Aan den anderen kant moeten de Indi
sche nationalistische leiders inzien, dat, zoo
zij de wapens der Westersche wereld ge
bruiken om hun doel te bereiken, zij door
deze wapenen zelf zullen vergaan,
hun zaak voor dentallen jaren achteruit
zal brengen.
De prestige-kwestie behoeft vc
regeering geen rol meer te spelen. Soe
karno is verdwenen.
Welnu, laat de wapenen zwijgen,
oogenblik om te onderhandelen is thans
gunstiger dan ooit.
Persstemmen
„De Gazet" schrijft over het Waalsch
congres ais volgt„Wij betreuren het, dat
een z.g. Waalsch congres zooveel stof wist
op te jagen, doch wij zijn overtuigd dat
het explosief gebaar dient verklaard te
worden door de sentimenteele reacties van
intellectueelen, die een achteruitgang van
Wallonië vaststellen en daaraan zouden
willen verhelpen door maatregelen te tref
fen. die de zaken nog zouden verergeren.
In plaats van afscheiden, uiteenrukken of
aanhechten bij Frankrijk, dienen de Walen
te begrijpen, dat enkel in een geest van
samenwerking onder alle Belgen, verbete
ring voor hun grieven, indien deze werke
lijk bewezen worden, te vinden zal zijn.
In een lang artikel in de „Times" geeft
de speciale correspondent van dit blad een
overzicht van den geografischen- en bevol
kingstoestand in Ned. Indië en Fransch Indo
China, naar aanleiding van de opkomst
van het nationalisme daar.
„De Nederlanders hebben door hun lange
en vaak pijnlijke ervaring geleerd, hun
streven er op te richten, de Westersche
wereld aan de inlieemsche gebruiken aan
te passen."
„Zelfs de Nederlanders voelen, dat hun
Ie breed uitgemeten pogingen, die zij de
laatste veertig jaren gedaön hebben om
de welvaart te bevorderen, voor het groot
ste deel nog vatbaar zijn voor ontevreden
heid. Toch is het nationalisme in wezen
uit het Westen voortgekomen."
De schrijver geelt dan een overzicht van
den groei der nationalistische beweging in
Indo China en Ned. Indië. om tenslotte tot
de conclusie te komen, dat een opbouwend
nationalisme aan twee voorwaarden moet
voldoen.
„Het moet in zijn sociale streven alle
gemeenschappen in het land omvatten en
het moet de discipline aanvaarden, die hel
staatsburgerschap in de moderne wereld
veroischt. Het zou optimistisch zijn om aan
te nemen, dat oen volledige doorvoering
van deze voorwaarden in Azië of Europa
op prijs zou worden gesteld."
Machtig hulpmiddel
in den oorlog
Deze week is een nieuw oorlogsgeheim
onthuld. Het betreft de constructie vai
nieuwe draadlooze radio-installatie di
groote rol heeft gespeeld in den veldtocht
in West-Europa.
De installatie, bekend, onder den
„Number Ten" werd speciaal geconstru
eerd om maarschalk Montgomery in
gelegenheid te stellen vanuit Luneburg
middollijk contact te hebben met Churchill
in Whitehall en dat met dezelfde veilig
heid van geheimhouding als een telefoon
gesprek biedt. De Duitschors wisten van
het bestaan der installatie niets af. Het
zendapparaat richtte het gesproken woord
rechtstreeks over Maas en Rijn. Montgo
mery's hoofdkwartier was daardoor ook
in voortdurend contact met de 21ste leger
groep en met hel ministerie van oorlog in
Een merkwaardige bijzonderheid van
deze nieuwe constructie is, dat tusschen
twee installaties acht gesprekken tegelijk
gevoerd kunnen worden. De zender werkt
met centimeter-golflenglenhet is do eer
ste keer, dat deze gebruikt worden voor
radio-uitzending. Het groote voordeel daar
van is, dat de aolven een dichtheid heb
ben, die die van een zoeklicht benaderen.
Churchill tot eere-doctor benoemd
Churchill zal heden tijdens zijn bezoek
aan Brussel tot doctor honoris causa der
Brusselschc Universiteit worden benoemd.
Mgr. van Waijenberg. rector magnificus
der Alma Mater, zal hem den doctorsbul
overhandigen tijdens een plechtigheid, die
in de Britsche ambassade zal plaats heb
ben.
2e JAARGANG
NUMMER 315
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrij lag 16 November 1945
Aigemcene Leiding i
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma.
llaaldcidacteue
J. Kockcbakker.
Redactie eu Administratie .-
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
Sharir breekt met Japansche connecties
Soerabaja: Toenemende tegenstand
Ernstige onlusten in Palestina
Japansch sprekende Britsche oiiici
hebben op Borneo alle Japanners
teerd, die verantwoordelijk zijn voor den
dood van 1600 geallieerde krijgsgevange
nen. die zij in z.g. doodsmarschen over het
eiland gejaagd hebben. De laatste hiervan
vond slechts 2 maanden voor de capitula
tie der Japanners plaats. De derde zou in
den herfst gehouden worden, doch .werd
door den snellen geallieerden opmarsch
verhinderd. Slechts 6 gevangenen hebben
de marschen overleefd.
Verklaring van Sharir
Soetan Sharir. die thans premier is qe-
worden, heeft verklaard, dat de wijzigingen
in het kabinet een breken met de Japan
sche connecties beleekenen en een vaar
wel aan het geweld als uitdrukkingsmiddel
van den nationalen wil. Hij voegde hier
aan toe. dat het nieuwe kabinet bereid
was met vreemde mogendheden samen te
werken.
De toestand in Soerabaja
Correspondenten melden, dat de stad
Soerabaje niet meer gebombardeerd zal
worden, hoewel de tegenstand nog toe
neemt en fanatiek is. Alles wordt evenwel
in het werk gestold om nutteloos bloedver
gieten te voorkomen.
Verder wordt de verdediging niet vol
gens een bepaald plan gevoerd. Er be
staat geen vorzorgings- of informatiedienst.
Sharir is op weg naar Soerabaja. Hij wil
elk nutteloos bloedvergieten voorkomen.
Volgens de laatste berichten wijst niets
op een verzwakking der Indonesische te
genstand in Soerabaja.
Massamoord op
vrouwen en kinderen
Volgens een bericht, afkomstig van het
geallieerde hoofdkwartier in Ned. Indië.
zijn 150 vrouwen en kinderen in vracht
auto's levend verbrand of doodgeschoten.
toen het convooi. dal hen uit het gebied
van Darmo evacueerde, door Indonesiërs
werd aangevalleu.
Het convooi werd twee uur lang verde
digd. De troepen drongen in eenige hui
zen door. waar zij enkele vrouwen en kin
deren onder konden brc-ngon.
De Indonesiërs gebruikten handgranaten
legon de voertuigen. Zes vrachtauto's, in
welke nog vrouwen en kinderen zaten, ge
raakten in brand. Het geschreeuw der in-
zittendon klonk boven het schieten uit.
Twee vrouwen en kinderen werden met
zwaarden vermoord.
Ernstige onlusten in Palestina
Gisteravond hebben in Tel Aviv ernstige
ongeregeldheden plaats gevonden. Deze
relletjes waren een protest tegen de ver
klaring van Bevin. Twee burgers werden
gedood en 50 gewond. Vijf Britsche solda
ten en 10 leden van de Palestijnsche poli
tie werden gewónd. De menigte slak pu
blieke gebouwen in brand en trachtte de
brandweer te verhinderen deze branden te
blussc'ncn. Auto's weiden met steenen be
kogeld. Eerst nadat de Britsche militairen
tusschen beiden kwamen en schoten loste,
waarbij de omstanders enkele schoten in
hun beenen kregen, werd het rustig.
In Jerusalem was de toestand vrij rustig.
Precies om 12 uilr gistermiddag begon de
staking. De Joodsche illegale zender Ita-
gayna deed een oproep aan alle Joden
ter wereld zich te verzetten tegen de ge
allieerde plannen. Joodsche studenten
houden zich gereed om ten strijde te trek
ken. De raad van de Arabische liga in
Kairo vertoont zich zoer ingenomen met
de plannen van Bevin.
Palestijnsche kwestie
Terwijl de Britsche pers de rede van
Minister Bevin over de Palestijnsche kwes
tie algemeen toejuicht, protesteeren zoowel
de' Joden als de Arabieren tegen deze rede.
De leider van de Wafdpartij in Egypte
noemde de voorstellen van Bevin de groot
ste bedreiging, die er nog ooit tegen de
Arabieren geweest is.
Volgens een A.F.P.-correspondent werkte
de rede van Bevin op de Arabieren in
Jeruzalem als een bom.
De raad der Arabische Liga is in Kairo
bijeengekomen. Zij besloot door den secre
taris, Assam Bey, nadere inlichtingen in
Londen en Washington in te laten winnen.
Koning Faroek opent
Egyptisch Parlement
Koning Faroek van Egypte heeft de eer
ste zitting van het parlement geopend met
een rede, waarin hij o.m. zei
„Egypte is vastberadener en eensgezin
der dan ooit, waar het zich ten doei stelt
alle belemmeringen van zijn onafhankelijk
heid uit den weg te ruimen, hetgeen het
terugtrekken van vreemde troepen, alsmede
de verklaring, dat de Nijl-vallei een een
heid vormt, in zich sluit. De Egyptische
regeering onderhoudt zich met de Britse
over deze zaak en doet al het mogelijke
om onze verlangens te verwerkelijken en
de best mogelijke resultaten ie bereiken."
Volgens den koning beteekent de Arabi
sche Liga het begin van een tijdperk van
welvaart, grootheid en uitbreiding voor het
Arabische volk. De gebeurtenissen in den
Levant hebben, r.aar hij meent, aangetoond,
dal geweld geen beslissende factor is. Fa
roek verhief ook zijn stem tegen de Zionis
ten en hij kondigde voorts aon, dat de
regeering veel grond op voordeelige
waarden ter beschikking van de kleine
boeren zou stellen en de inkomstenbelasting
in overeenstemming zou doen zijn me
loonschaal.
De bedoeling hiervan is verhooging
den levensstandaard der slecht bedeelde
lagen der bevolking.
Aan hel parlement zullen voorstellen ge
daan worden betreffende de uilvoering
openbare werken tot een bedrag var
millioen pond sterling.
De regeering hoopt met Groot Britta
lot overeenstemming te geraken, wat betreft
de betaling van schuld aan Egypte.
Bij het opsommen der geprojecteerde her
vormingen noemde de koning o.m. de
breiding van het aantal vliegvelden ei
vergrooting van de bestaande.
Engeland erkent Hongaarse regeering
Oe opstand der Koerden - Duiischa
oorlogsbedrijven worden vernietigd
NIEUWS IN HET KORT
De diplomatieke correspondent van
„Daily Karald" meldt, dat de Angio-Amori-
kaansche regeering erkenning van de nieu
we voorloopige Hongaarsche regeering b:n-
eenige dagen verwacht kan worden.
De resultaten van de Hongaarsche verkia-
zinengen hebben uilgewezen, dot daze vol
komen eerlijk zijn gehouden. He! ni;
kabinet kan daarom als werkelijk demo
cratisch bestempeld worden.
De erkenning der voorloopige Oostenrijk
se regeering is nu een feit geworden.
Kars en Ardahan
bij So wj ets Armenië
De weerstand, die de Koerden de Turlc-
sche regeering bieden, wordf immer groo-
>n de zaak is van meer belang, dan
do Turken willen erkennen, aldus
woordvoerder van de Armeensche Tacjnak-
lartij. Deze partij is half illegaal. Zi
voorstandster van het streven om de dis
tricten Kars en Ardahan bij Sovjel-Areme-
te trekken, maar steunt den opstand
der Koerden evc-nwel nog niet, daar zij
ne zou willen zien. dat niet slechts de
Sovjet-Unie, maar ook do twee andere
rooien den eventueel te veranderen sta-
s erkennen.
Ollicieren uit Sovjet-Armenië en commu
nistische vrijwilligers vechten aan de zijde
der Koerden.
Einde van de
Duitschs Oorlogsindustrie
Uil Frankfort am Main wordt gemeld, dat
het eerste groote Duitsche oorlogsbedrijf,
op het Amerikaansche demiHlairisatie-
pregramma voor Duitschland voorkomt, de
rooklooze-kruit fabriek Kaufbiihren, Maan
dag j.l. door 14 machtige explosies werd
opgeblazen. Een-derde van het fabrieks
complex. dat speciaal voor de kruitproduc-
tie word gebruikt, werd vernietigd.
De overgebleven gebouwen zullen dak-
loozen herbergen.
Nederland heeft op de conferentie voor
schadevergoeding van Duitschland in
Parijs een schadevergoedingscisch in
gediend van f 35.725.000.000,—.
Schadevergoedingseischen
van Luxemburg
De herstelvergoedïngen, welke 't Groot
hertogdom Luxemburg van Duitschland
eischt, bedragen 640 millioen dollar. De
nijverheidsschade wordt geschat op 80 mli-
lioen. De schade aan bosschen op 30 mil
lioen.
De monetaire maatregelen, die door de
Duitschers werden uitgevaardigd, hebben
Luxemburg ongeveer 200 millioen dollar
gekost en de stoffelijke en lichamelijke
schade beloopt ongeveer 3330 millioen dol
lar. Verhoudingsgewijze is het Groothertog
dom het land. dat het meest door den oor
log werd geteisterd.
Invasie in China
Troepon der Centrale Chinesche Tegea-
ring zijn de invasie begonnen op het schier
eiland Sjangtoeng. Amerikaansche schepen
brachten deze troepen naar Tsjingtao, de
eenige haven op Sjantoeng, die niet in hel
bezit der communisten is.
Millioenen dakloozen in China
s gouverneur van Shanloeng heeft ver-
trd, dat millioenen menschen daldoos
in zijn provincie. 200.000 personen ko-
om van den honger. 30.000 soldaten
den tot nu toe gedood.
IN
De Amerikanen hebben brieven bekend
gemaakt, waaruit blijkt, dat Zwitserland in
het geheim de nazi's geholpen heeft. Hel
belreit hier een correspondentie tusschen
den vice-president der Rcichsbank, Kuhl en
den president Dr. Funk.
Het Amerikaansche hoofdkwartier in
Frankfort deelt mede. dat het Spaansche
consulaat te Miinchon door de Amerikanen
gesloten is. Alle papieren zijn in beslag
genomen. Hel consulaat heeft in de laat
ste drie maanden meer dan 100 valsche
passen uitgereikt, die alle ten goede kwa
men aan Duitsche nazi's. De secretaris is
gearreslerd.
Generaal Wedemayor, de bevelhebber
der Amerikanasche troepen in China, heeft
zich in een adres tot de hooge officieren
van de regeering van Tsjoenlcing gericht
en hun aangeraden' het landleger in te
krimpen, doch de luchtmacht aanzienlijk
uit te breiden.
De Chineesche regeering heeft de be
wering der communisten, als zouden de
Chineesche (roepen door Amerikaansche
piloten naar Mandsjoerije overqebracht zijn
ontkend. Het geschiedt door Chineesche pi
loten in door de Amerilcaanen volgens de
leen- en pachtwet geleverde vliegtuigen.
De atoomconferentie in Washington
dert goed. In den aigeloopen nacht
waarschijnlijk het eindcommunique bekend
gemaakt worden. Attlee en Mackenzie King
zullen waarschijnlijk vandaag naar Cana
da vertrekken.
Volgens een radio-uitzendinq uit Madrid
van het Spaansche ministerie van Buiten-
landsche Zaken heeft de Spaansche regee
ring toegestemd in de benoeming van c
heer Steppema als Nederlandsch gezant
Spanje.
Voorts heeft de Nederlandsche regeering
de benoeming van den hertog van
Lucar in Den Haag in de hoedanigheid
van buitengewoon gevolmachtigd gezant,
goedgekeurd.
Harold Mack van het Britsche ministerie
van Buitenlandsche Zaken is benoemd als
Britsch politiek vertegenwoordiger in V/ee-
John Erhardt wordt Amerikaansch ver
tegenwoordiger. De Oostenrijksche regee
ring zal binnenkort haar eiaen vertegen
woordigers naar Londen en Washington
Voor het concert, dat door het Londen
Philharmonic Orchestra te Brussel gegeven
werd, bestond overweldigende belangstel
ling. Onder leiding van Sir Thomas Bee
ches speelde het Londensch orkest de „Lon-
densche Symphonicvan Haydn, do „Her-
vormings-symphonie" van Mendelssohn en
de „Vierde Svmphonie" van Dvorzack.
Koningin Elisabeth woonde het concert
bij.
TRSIBüaia&L MBDDELByRQ
Als le kwam op 15 Nov. voor A. P
Leeuw, motorrijwieihersteller te Middelburg.
Hij wordt ervan beschuldigd te heb
ben gewerkt bij de Todtorganisali:
en vrijwillig voor de Duitschers naa:
Ocst-Pruisen te zijn gegaan. De verdediger,
Mr. P. C. Adriaanse. merkte op. dat i
omstandigheden voor bovengenoemde ze
moeilijk waren. De vader was N.S.B.-(
Uit alles blijkt, dal de gezindheid van dc
beschuldigde goed was.
De jongeman kon niet onderduiken, aa
gezien de geheele stad wist. dat zijn v
der lid van ae N.S.B. was. Verdediger
meende, dat vijf maanden interneering toch
zeker wel voldoende was.
Uitspraak over een week te Goes.
Jahobus Leonardos van Have, machinist
le Oost- en West-Souburg, werd omstrooks
Juni 1941 lid van de N.S.B. Hij wordt er ver
van beschuldigd werkzaam te zijn qe-
st voor de anli-sabotagewacht te Mid
delburg. Verdodiqer Mr. Vermaas.
Ian Comelis van der Linde werd in 1939
lid van de N.S.B. tot April 1940. In Febr.
1941 werd hij opnieuw lid van Je N.S.B.
lot omstreeks Febr. 1942.
Bijzondere raad van cassafia
De Bijzondere Raad van Cassatie heeft
gisteren de zaak tegen den vroegeren bur
gemeester van Wassenaar, ihr. de Blocq
Schellinga, in behandeling genomen.
Zooals men weet, was tegen hem levens
lange gevangenisstraf geëischt wegens
hulpvorioaning aan den vijand e. a. Ver
dachte ontkende bijna alles en de advocaat
fiscaal vroeg tenslotte bevestiging van het
lis, dus levenslang. De uitspraak zal
plaats hebben op 5 Dec. a.s.
Verder besloot de raad O. van Wijk. uit
Pijnakker, die veroordeeld was tot 20 jaar
gevangenisstraf, doch -waartegen de pro-
ur-fi3caal de doodstraf geëischt had,
verdere rechtsvervolging te ontslaan
Hij had behoord tot de Nederlandsche
Landwacht en zou als zoodanig jacht ge
maakt hebben op onderduikers. De Raad
maakte de conclusie, dat de Nederlandsche
Landwacht geen Duitsche militaire orga-
'satie was, waardoor de ten laste legging,
dat verdachte in Duitschen militairen dienst
gestaan had, kwam te vervallen. Hij had
wel als lid der Landwacht voor de Duit
schers dionst gedaan.
Uitspraak over een week te Goes.
Uitspraken van de zitling van 31 October.
S. A. van Keulen, 3 jaar interneering mei
verbeurdverklaring van zijn radio.
S. Jobse, 3 jaar interneering.
C. Willemse, 2 jaar interneering met ver
beurdverklaring van hel vermogen.
M. J. L. Hundersmarck. l'/z jaar
S. A. van der Meulen, 3 jaar interneeri
Allen werden ontzet uit hel recht
openbare ambten te bekleeden en ont
uit het kiesrecht.
0e zaak Blokzijl
5 Dec. valt de beslissing!
Max Blokzijl is Woensdagmorgen voor
het Hof van cassatie te 's-Gravenhage ver
schenen.
De verdediger concludeerde op .zuiver
juridische gronden tot verwerping van het
vonnis van het Gerechtshof.
De advocaat-fiscaal, Mr. Lanr-emever.
zeide, dat do doodstraf in dit geval zeker
gerechtvaardigd is en sprak zich uit TEGEN
verwerping van het vonnis.
De uitspraak van den Raad zal op vijf
December plaats vinden.
Drinkwater uit zee
Tal von Britsche piloten, zoo meldt Reu
ter. die in zee gestort waren en daaruit
zijn opgehaald, werden gered door het ge
bruik maken van een apparaatje, waar
mee men van zeewater drinkwater kon
maken. Deze uitvinding was het resultaat
van langdurige onderzoekingen door de
wetenschappelijke onderzoeksaideeling van
de admiraliteit. Op het einde van den oor
log waren er 340.000 apparaatjes in pro
ductie. Voorkeur werd gegeven aan de
vervaardiging van speciale apparaatjes
voor gevechtspiloten, welke apparaatjes
ongeveer de grootte hebben van een zak-
camera en elk een capaciteit hebben van
l'.i liter drinkwater. Een speciale uitvoe
ring van deze uitrusting is door het leger
en de luchtmacht der vloot der Ver. Staten
overgenomen.
Middelburg herleeft ai»
Na het Noorden van Middelburg kreeg
het Zuiden en Zuidwesten, n.l. Tramsingel,
Langevielesingel, het Zand, Seissingel ei
Seisweg een beurt.
De over hel algemeen netjes opgeruim
de straten van het Noorden der stad vor
men wel een groot contrast met die in dat
gedeelte. Hier is de grond lager en het
water is ook langer blijven staan. Zoo
doende heeft de schoonmaakploeg, die de
buurt van Noordweg en Veerschen weg
bewerkte, de hier klaar liggende taak nog
niet kunnen vervullen. De entree is wel
erg droevig, als u een wandeling begint
bij de Zandstraat. De huizen langs de
Langevielesingel liggende tusschen den Bui
tentuin en den Kouaekerkschen weg. staan
alle nog in het water, terwijl de straat
daar reeds is droog gevallen. Enkele hui
zen zijn totaal vernield, en wat u ziet als
u in de nog overeind staande woningen
binnen tuurt, is treurig. Alles oven morsig
en vuilde modder ligt centimeters dik op
de vloeren, kasten zijn omgevallen, bed
den zijn opengebarsten of drijven nog rond
De groote wasscherij is geheel vernield
en tegelijk verscheidene woningen die er
naast stonden. De Burgemeester Dregmans
straat en de Breeweg geven een geheel
gelijk beeld. Hierbij komt nog, dat deze
weg slechts droog is tot de eerste bocht.
Daarna is alles nog water en vormt het
aangespoelde drijfhout van de uiteenge
slagen boerderijen in den omtrek een pon-
Ion, waarop het echter zeer slecht loopen
is. Alles ligt over en door elkaar. De
Kerkstraat met de Ned. Herv. Kerk is
eveneens droog, doch ook nog niet geschikt
voor luxe schoenen, gezien de modder die
ook daar de straat bedekt.
Eon bewoner van deze straat stelde ons
in staat een kijkje te nemen in zijn eigen
dom, dat eens een „woning" was. Dak
stuk. keuken stuk, zoldering stuk, ja het
is eigenlijk eenvoudiger op te sommen wat
er niet stuk was, want dat bleek te be
staan uit een oude ioto in lijst glas
wonder boven wonder ook nog heel
een melkkoker, een emaillo schaaltje, en
een klokje. Hel aangeboden experiment
om oen wrakke ladder te beklimmen en
den „zolder" met een bezoek te vereeren,
werd afgeslagen, gezien den wankelen
toestand van dit huisgedeelte.
„Ja", vertelde de man op onze vraag,
wat hij nog kwam doen in deze ruïne,
„ik kom nog hel een en ander halen, dal
nog bruikbaar is, voor ze het ook stelen.
Al mijn gereedschap hebben ze gepikt, en
nu haal ik maat weg vrat er nog te halen
is. De woning zal wel worden afgebro
ken. en het v/as zoo'n prettige woning".
Zoo zijn er honderden tragische geschio-
denisjos. die hier niet allemaal verteld
kunnen worden.
In de Jodengang namen wij het ïnitia-
liel tot een gesprek met een oud boeren
echtpaar, dat stond te kijken naar het
water, dat daar nog over de gronden
stroomde, waar eens een bloemisterij was
gevestigd.
„Ook hier zitten we nog aan 't strand",
aldus opende hij hot gesprek. „Ja. zeil
dat wel. vrij zullen het nie meer beleven,
dat alles ier weg is", antwoordde het boer
tje. „Zie je die stokken staan enoo ons
bevestigend antwoord ging hij verder, „die
heb ik nog geplant bie de dahlia's, 't wa-
ren toch zukke mooie".
„Woont u hier ook vroegen
Het bleek, dat hij verder den Seisweg op
woonde,
,.'t Water staat er nog 20 cm. in, en dat
gaat nog niet Yreg. '1 Zal wel volgenden
zomer worden eer we weer thuis zitten.
Maar we moeten er ons maar in schik
ken", zei het vrouwtje.
En evenals bij onze vorige wandeling
zagen wij ook hier weer blijden en vroo-
lijke gezichten en vlijtige mannen en vrou-
meisjes en jongens die boenden en
poetsten en lachten en zongen.
Wij mogen wol concludeeren. dal on
danks alle toegebrachte schade aan roe
rende en onroerende goederen, en ondanks
do knauw die dc geestkracht van onze
Zeeuwen heelt gekregen, toch onze leuze
LUCTOR ET EMERGO victorie zal kraaien.
Veel is beschadigd en moet hersteld, veel
is ook vernietigd en zal nimmer terugkee-
ren, maar na onze rondwandeling door
drooggevallen Middelburg kunnen vrij toch
tot het besef komen, dat voor Walcheren
geldtWALCHEREN ZAL LEVEN. M.'
2?
v'
0 Mr. van Kleffens op dc brug 0
0 De minister van Buitenlandsche
diokwartierlje der regeering „Op de ft
Brug" spreken over hel Handvest
van San Fransisco. 0
Perszuivering
De „Haagsche Kring", vereenigïng van
Haagsche dagbladredacteuren, zond on
langs een adres aan den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, waarin hij aandringt
op spoedige wijziging en aanvulling van
hel tijdelijk persbesluit 1945, opdat volgens
de thans geldende bepalingen verschillende
misstanden kunnen blijven voortbestaan,
die zich thans in de perswereld openbaren.
Uit dit adres halen we aan. dat onder
deze misstanden worden genoemd
Vooreerst de mogelijkheid, dal uitgevers
van voormalige dagbladen geldelijk voor
deel trekken uit de uitgifte van nieuwe bla
den. Hel adres meent, dat hier de staat
moet ingrijpen. De outillage en het kaïri-
taal zou door den staat in beheer kunnen
worden genomen, en de staat zou later
daaraan een nieuwe bestemming kunnen
geven. Het is absurd, zegt de Kring, dat
de nieuwe bladen afhankelijk zouden zijn
van de oude, thans verboden bladen.
Vervolgens vraagt het adres, dat de be
paling van het persbesluit 1944 weer wor
de toegepast, volgens welke geen toestem
ming lot verschijning worde verleend aan
een blad of tijdschrift, dat schadelijk zou
zijn voor een gezond perswezen, onder
meer, omdat met de uitgave daarvan uit
sluitend winst wordt beoogd, dan wel om
dat door de uitgave niet in een beslaande
behoefte wordt voorzien.
Eindelijk is het verlangen van den Kring,
dat geen toestemming worde verleend tot
wederverschijning aan dagbladen of tijd
schriften, waarvan leiding en personeel tij
dens de bezetting zich al of niet vrijwillig
in dienst hebben gesteld van de Duitsche
propaganda, zonder bij voortduring ernstige
^gingen tot sabotage te hebben onderno-
De Kring hoopt, dat de Commissie lot
Perszuivering bevoegd moge worden om in
deze gevallen in te grijpen.
Onzerzijds kan hier slechts aan worden
toegevoegd, dat het leit, door het adres
ren gebracht, hoe vele nieuwe, vroe
ger illigale, bladen nog worstelen met een
gebrekkige outillage, inderdaad voor ver
schillende vroeger illegale bladen nog de
werkelijkheid vertegenwoordigt, tervrijl toch
regeeringszijde is verklaard, dat juist
deze door de overheid te paard moeten
worden geholpen, omdat zij gedurende den
bezettingstijd getoond hebben ware vader
landers te zijn. Het is inderdaad noodza
kelijk, dat de nieuwe Commissie tot Pers
zuivering de bevoegdheid krijgt om deze
anomalieën recht te zetten. Red.
Rusland en het toezicht over Japan
Rusland heeft een voorstel gericht tot de
adviescommissie van het Verre Oosten.
Volgens dit voorstel zou een geallieerde
raad van toezicht over Japan moeten wor
den ingesteld, waarin ook Rusland zitting
>ten hebben. Byrnes heeft verklard,
dat op dit voorstel niet kan worden inge-
NIEUWE BONNEN
Voor de tweede helft der 12e periode 1945
in met 24 November 1945) voor het
Zuiden des lands.
Elk der volgende bonnen geeft recht op
het koopen van
Bonkaarten KA. KB, KC 512:
No. 155, 250 aram Grutterswaren.
No. 156, 200 gram Zout.
No. 157, 250 gram Jam.
No. 158, 250 gram Peulvruchten.
No. 159. 100 gram Vermicelli, Pudding
poeder, enz.
No. 160, 210 gram Ontbijtkoek.
No. 161, 100 gr. gedr. Zuiavruchten.
No. 162, 150 gram Vleesch.
No. 163, 164, 2 kg. Aardappelen.
B 15, 1 kg. Aardappelen.
A 16. B 16, lis liter Melk.
C 16, 3'/z liter Melk.
Bonkaarten KD, KE 512
No. 250, 250 gram Grutterswaren.
No. 251, 200 gram Zout.
No. 252, 250 gram Jam.
No. 253, 100 gram Vermicelli, Pudding
poeder, enz.
No. 254. 210 gram Ontbijtkoek.
No. 255, 100 gr. gedr. Zuidvruchten.
No. 256, 150 gram Vleesch.
No. 257. 1 kg. Aardappelen.
No. 258. 6 liter Melk.
Toeslagkaarten M 512
M 48 Vleesch, 100 gram Vleesch.
M 48 Aardappelen, l'.z kg. Aardap.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op
Vrijdag 16 Nov. a.s. van des middags 12
uur al worden aebruikt, roei uilzondering
van do bonnen voor vleesch, melk en aard
appelen, waarop eerst met ingang van 19
Nov. mag worden afgeleverd.
Deze week wordt wederom 1 kg. aard
appelen per persoon meer verstrekt aan
personen van 4 jaar en ouder. Dit kilo
gram extra is bestemd om oen voorraad
te vormen. Men beware deze 1 kg. aard
appelen.
De aardappelbonnen met opdruk „Land"
zijn niet geldig in de stadsgebieden.
Bij deelneming aan maaltijden der Cen
trale Keukens moeten aldaar de bonnen
162 ol 256 voor vleesch en bon 163 voor
aardappelen worden ingeleverd.
Zellverzorgers voor graan, vleesch, melk
ol aardappelen moeten op door don distri-
butiodienst te bepalen dagen aldaar de
bonnen voor die artikelen, waarvoor zij
onder de zeliverzorgingsrogeling vallen, in
leveren.
Zeeland vóór de bevrijding
„Stille, ier rccinCn|cgcnover zifeeT"Engclscbc
piloot, doe de voordcure is van 't slot. dan kan
na ncena hier iouus sta ppc."
Tc verwonderd over deze medcdecling om daar-
ïan voldoende nandacht te schenken, loopr dc toc-
jesprokene naar dc voordeur, doet de grendels er
if, draait de sleutel om en kijkt voorzichtig den
«eg op. Niets tc zien, zoo ver het oog reikt' land,
rust. stille.
Mcricn steekt den weg over. duikt in de sloot en
-egt zachtjes tegen den vliegenier: „comc in.
Zoo goed en zoo kwand at» 't gaat, vcr'clt Me
ien den piloot, dat ie veilig is voor dc motten cn
acsprcckt met dc anderen, wat cr tc doen volt.
Een dik half uur later zit Mcricn dan bij een
wdcrgrondsch werker op dc kamer, 't Is een kennis
ran Willem, die 'm vnnk in Goes ontmoet cn wet
vcct dat hij non 't juiste adres is. De belevenissen
vorden verteld, cn geen vijf minuten later t, Mcricn
.-oor hij oorspronkelijk naar dc stad zon gaan.
Hamstra. dc ondcrgrondschc werker, weet, hoe
.ij dergelijke rankjes moet aanpakken. Direct wor-
Piet moet zorgen voor dit. Gcrrit voor dat. Ben
voor weer iets anders en Wissel zorgt wel voor
het P. B. Hans gaat race om den vliegenier tc
lotograleeren en als tolk op tc treden, cn reeds
gerjongen bij dc familie aan tafel.
Inmiddels was echter gebleken, dat Etmcr, zoo
heette onze Amerikaan, pijn in z'n borst bnd, waar
schijnlijk door den val mei dc parachute.
Nu is Tcpas er echter öfik nog. dus deze wordt
ingelicht cn haalt een vcr-touwd nrr» erbij in z'n
motor. Een rib blijkt gekneusd tc zijn. gunt wel
eer over. gelukkig geen edele dcclen geraakt.
(Nadruk verboden) (Wordt vervolgd)
