VRIJE STEMMEN
De strijd om Soerabaja duurt voort
Middelburg herleeft
Jongere predikanten
laten zich hooren
Daarin wordt gevraagd
benoemen, die een samensproking zal heb
ben met allo groepen, die den strijd voor
een democratische socialistischo orde wil
len voeren, en tot een partij van den ar
beid willen komen. De bedoeling is, on
geveer een organisatie te krijgen gelijkend
op de Labour Party in Engeland. Als groe-
zulk t
samenspreking i
het
aanmerking zouden komen worden
adres gonoemd de Nederlandsche Volks
beweging, minderheidsgroepen bij de R.-
Katholieken en orthodox protestanten, de
vrijzinnig democratische groep. Er liggen
thans, zoo meenen de ondertekenaars, groo-
to kansen voor een nieuwe Nederlandsche
partij van den arbeid. Zij hopen, dat de
S. D. A. P. deze kansen benutten zal.
Als bezwaar tegen de toetreding en
masse van nu buitenstaande groepeerin
gen tot de S.D.A.P. noemt de brief, dat het
verleden van de S.D.A.P. gebonden is aan
tradities van rationalistischen aard, en aan
een oriëntatie op den strijd van de arbei
dersklasse alleen, terwijl thans in groote
kringen ook buiten de arbeidersklasse de
noodzakelijkheid wordt ingezien van een
sociaal-economische orde in socialistischen
Als voorbeelden worden genoemdde
Labour Party had steeds een levend con
tact met Kerk en Christendom. Bij de S. D.
A. P. klonk de leuze„Godsdienst is pri
vaatzaak". Het vraagstuk „republiek of
monarchie" was in de Labour Party nim
mer een kwestie. Voor de S.D.A.P. was
dit vroeger een punt van discussie. Hier
door was de mentaliteit van de vooroorlog-
sche S.D.A.P. niet geschikt voor een groo
te Labour Party als thans wordt bedoeld,
en deze mentaliteit werkt nog na, oordee-
len deze jonge predikanten.
Het streven naar samenwerking om een
sociaal vooruitstrevend program te verwe
zenlijken komt in dit schrijven d.udetip: let
uiting. De consequenties die Ds Bvskes en
Prof. Miskotte en anderen hebben getrok
ken worden hier nog niet aanvaard. Men
schen band tusschen genoemde en ande
re groepeeringen, on wenscht. del de S.
D. A. P. daartoe niet alleen hel initiatief
neemt, doch ook bereid moet zijn, in een
dergelijke grootere organisatie op te gaan.
Met spanning zien wij het antwoord van
het voorloopige partijbestuur der S.D.A.P.
tegemoet.
Het dunkt ons niet zeer waarschijnlijk,
dat deze partij zo spoedig reeds als hier
wordt verwacht, tot opgaan in een ruimere
organisatie zou komen. De toekomst van
zulk een organisatie is daartoe nog te
vaag. Red.
Blijkens een mededeeling in het orgaan
der Nederlandsche Vereeniging A.V.O..
gaat de regeering zich bemoeien met de
voorziening van kunstledematen.
In verband met het groote tekort daar
aan zal hij bemiddelend optreden met be
trekking tot het invoeren der voor de Ne
derlandsche industrie benoodigde grond
stoffen daarvoor, alsmede hot invoeren der
gerecde onderdooien, welke hier te lande
kunnen worden gemonteerd.
In verband hiermede zullen eenige ortho-
paedische instrumentmakers worden uitge
zonden om in de betreffende Engelsche fa
brieken vertrouwd to worden gemaakt met
do nieuwste uitvindingen op dit gebied.
In een redactioncele beschouwing zet
het hoofdbestuur der A.V.O. do noodzake
lijkheid uiteen om meer dan ooit juist nu
pal te staan voor de arbeidsrechten van
lichamelijk of geestelijk misdeelden.
De maatschappij moet alle arbeidskracht
van alle leden benutten. En er schuilen
onder de lichamelijk of geestelijk gebrek-
kigen te veel arbeidsmogelijkheden, dan
dat de Gemeenschap zich het verlies daar
van zou kunnen veroorlooven.
Tenslotte zet Mej. Dr. S. Joles haar inte
ressante artikel voort over de ervaringen
met oorlogsneurosen in Engeland.
H.M. de Koningin heeft Maandagmiddag
een bezoek gebracht aan de R.A.F. ten
toonstelling „Vleugels der Victorie" in de
Bijenkorf te Amsterdam.
Hare Majesteit, die o.m. begroet werd
door den wnd. burgemeester van Amster
dam, den heer F. de Boer en de ambassa-
dours der Vereen. Staten en Engeland, in
specteerde buiten het gebouw een eere-
wacht van de Nederlandsche luchtstrijd
krachten.
Group-captain Lucas van de R.A.F. leid
de de Koningin rond op de tentoonstelling,
waarvoor H.M. zeer veel belangstelling
toonde.
2c JAARGANG
NUMMER 313
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Woensdag 14 November 2945
Algcinecne Leiding t
B. G. Kloosterziel en
S. L. Bcerma.
Hoofdredacteur
J. Koekebakker.
Redactie eu Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
Bureau Middell
Kortedelft 44.
Strenge behandeting van Japan. Onrust
in Spanje. Ontevredenheid! iin Curacao
Het bestuur van Japan
Een hevige aanval der opstandelingen,
gesteund door gevechtswagens, werd door
artillerievuur uiteengeslagen.
Radio Soerabaja heelt weer een beroep
gedaan op Amerika, China en Rusland,
om tusschenbeide te komen in het conflict
Aan de leiders der godsdiensten werd
verzocht te helpen bij het vergiftigen van
drinkwater. Toont geen genade voor do
'crijgsgevanganen. werd in de uitzending
Half 1 gistermiddag bedroegen de offi-
cieele Britsche verliezen I gesneuvelde en
9 gewonden. Het aantal vermisten is niot
opgegeven.
Gisternamiddag werd de hulp ingeroe
pen van de luchtmacht door het leger in
Soerabaja, en brachten Dakota's munitie.
Deze vliegtuïgon namen een 40-tal gewon
den, mcerendeels van de gevechten op
28 October mee terug.
Hoe zwaar de strijd wel is blijkt uit het
feit. dat vrijwel alle hoofdofficieren der 9e
brigade gedood of vermist zijn.
Vrijgelaten Nederlanders verklaarden in
Soerabaja, dat zij 1-5 dagen hebben ge
leefd onder omstandigheden, die nog slech
ter waren dan de 3 "2 jaar in do zeer
slechte Japansche kampen.
De massamoord op 28 Oct.
Ooggetuigen veriellc-n. dat in den loop
van den nacht van 28 October de nationa
listen een geweldigen aanval' te Soerabaja
haddqa ingezet. Tegen de geallieerden
streden 20.000 Japanners mol tanks en
pantserwagens, het z.tr. geregelds Indone
sische leger on eon menigte, die werd qe-
schal op 120.000 personen. Van de' vele
Britsche officieren, die zich in do straten
bevonden, wist slechts een enkele aan den
massamoord te ontkomen. De meniqte
maakte zich meester van 20 militaire
vrachtauto's, die Nederlandsche vrouwen
en kinderen vervoerden. Er waren geen
overlevenden, ondanks hol heldhaftig ver
zet der Britsch-Indische chauffeurs, die op
hun post stierven. Gevangen genomen
Britsche soldalen en officieren werden ge
marteld, verminkt en hun lichamen met
geboeide armen-in de rivier geworpen.
Deze wandaden culmineerden in de
moord op Generaal Mallaby.
Drie Japansche generaals, commandan
ten van de Japansche troepen op Java,
zullen binnenkor! lo Singapore terecht staan
munitie can do Indonesiërs, zulks in te-
wegens hel overgeven van wapens en
gensteliing tol de bevelen van den geal
lieerden opperbevelhebber.
Nog t-ieedis - Japansche activi
teit op Java
Het Britsche hoofdkwartier te Batavia
acht hot onwaarschijnlijk, dat de Indonesi
ërs in drie jaar van Japansche training, do
guerilla'.echnick zoo onder de knie hobben
als zij in Soerabaja aan den dag leggen.
Hot vermoeden groeit, dal er aanzien
lijke Japansche activiteit achter de extre
mistische beweging schuilt.
Als men in aanmerking neemt, dal de
Japanners van plan zijn om na zekeren tijd
weer in de gebieden van het Verre Oos-
ton terug te koeren, wekt het geen ver
bazing te vernemen, dat de Japanners een
groot aantal geoeiende agenten op Java
hebben achtergelaten, die nu contact ge
zocht hebben met de extremisten.
De feiten waarop deze waarnemingen
jn gebaseerd ziin de volgende
20.000 Japansche soldaten zijn ergens op
:va volkomen verdwenen. Ook is ver
dwenen generaal-majoor Iwaboe. die be
vel had gekregen zich can de Britten over
te geven. Hij is in het bijzonder aanspra
kelijk voor de vorming van hot Indonesi
sche vrijwilligerscorps, en wordt be
schouwd als de gangmaker van de on-
dergrondsclie beweging.
Het is nog steeds zeer moeilijk om te
welen te komen, hoe groot de steun van
de bevolking aan de extremisten is en
hoe sterk zij zijn.
REISIMPRESSIES CV)
MENSCH EN MATUUR
Wij reden, bij daglicht nog. door een
verwoeste sfreek van Nederland- Niet ver
woest door het water. Gelukkig maar. Doch
verwoest door het oorlogsvuur. Huizen,
schuren, heele dorpjes in puin. Wat de
menschen hadden gebouwd, heeft de oor
logsgod vernietigd. Maar daartusschen in
on daar rondom heeen strekken zich de
velden. Zij hebben zeker ook wol door het
heen on weer golvende gevecht geleden.
Maar dat is nu al niet meer te zien. Zij
zijn weer bewerkt en bebouwd. Op de
heristweiden graast in dit zachte weergefo
nog het vee. De natuur rijst weer omhoog,
on laat zich niet voorgoed verpletteren. Zelfs
waar het water meester is geweest, zooals
bij ons. zal een nieuwe toekomst dagen
Voe» menschelijks is stukgeslagen. Maar
het méér dan menschelijke, het eeuwig
voortgaande leven, zal weer reiken naar
nieuwe bloei en nieuwe vrucht, heeft daar -
in zijn kleine, maar bestemde taak.
Ik peinsde verder, onder hel denderen
van den trein, waarvan de raamojes ge
lukkig niet alle stuk waren, en dichtgetim
merd, zoodat er wat uitzicht overbleef. De
mensch vernielt en verwoest, maar de na
tuur groeit voort. De mensch maakt deze
aarde dikwijls tot een hel. Doch de na
tuur brengt altijd weer een hemel, die zon
nig koepelt over een groenende aarde.
En ik dacht aan een oud woord van
Onderkoning Jozef, als zijn broeders voor
hem staan, bevreesd en verslagen. „Ik ben
Jozef", had hel geklonken. „Leeft mijn va
der nog
Dan, ziende de vrees in al die oogen
„Wal hadden zij aan Jozef al niet gedaan
„Wees niet bevreesd Wat do mensch
ten kwade had gedacht, heeft God ten goe
de gekoerd 1 Want nu ben ik in staat, u
allen in het leven te behouden, ondanks
den hongersnood
Is het niet dit
Wij menschen bedenken vaak het kwade.
Maar God bedenkt het goed 1
Gods wereld gaat door, gaal voort.
Zon en maan en sterren. Boomen, bloe
men, planten. Heel dit wondere wereld-
samenstel is in Gods hand. En God heeft
daarmee Zijn doel.
De levende wezens op deze aarde on
bewust, toch doelmatig gevormd, door een
Hooge Wereldwil bestuurd.
En dan de mensch.
Bij vallen en opstaan en weer vallen,
gaat ziin levon verder.
Doelloos ^Nutteloos Radeloos
Eén v/eet den weg, en het doel. en de
En die ééne Stem spreekt aldoor in alle
menschenharlen. En vaak wordt ze ver
stild. Maar zij spreekt voort. Hier, Of in
een ander levenZij blijft de stuwende
kracht. Onbewust vqak, doch zéker wer
kend. onweerhoudbaar.
„Wat God beloofd heeft, wórdt vervuld".
Red.
Een woordvoerder van hel hoofdkwar-
lier van Mac Arthur hee/l een overzicht
gegeven van de drie maanden geallieerd
militair bestuur van Japan en zeide, dat
er niets gemakkelijk of zacht is in het le
ven, dat de Japanners moeten lijden,
zij aanvaard zullen worden als vredelie
vende natie. Het is de voornaamste taak
van de bezettingstroepen, aldus de woord
voerder, het huidige systeem le vernieti
gen. Ie doen boeten voor begane misda
den in het verleden en een volk te schep
pen. dat voor altijd democratisch zal leven.
Dit dool moet bereikt worden door staats
manschap, leiderschap en opvoeding.
Wanneer het Japansche volk gestraft
geleerd heeft, dat agressie geen voordec-
ien oplevert, en het bereid is ais een vrij
volk le leven, dan zal een van de doel
stellingen van de overeenkomst van Pots
dam bereikt zijn.
Weer uitstel in Neurenberg?
Naar te Neurenberg bekend werd, is
onder de vier aanklagers in het proces te
gen de oorlogsmisdadigers verschil van
meening ontstaan over de vraag, of het
proces in verband met de ziekte van Gus-
tav Krupp von Bohlen zal moeten worden
uitgesteld.
Amerika huldigt het standpunt, dal, wan
neer Gustav Krupp niet in staal is het
proces bij te wonen, in zijn plaats zijn
zoon Alired aangeklaagd zal moeten wor-
dsn. De drie overige mogendheden, En
geland, de Sovjet-Unie en Frankrijk, wen-
schen Gustav Krupp dan bij verstek le
veroordeelen, omdat het proces anders zal
v/orden vertraagd. Hel Hof zal heden in
deze aangelegenheden een beslissing ne-
Over do conferentie van Attleo is er nog
steeds geen* officieel nieuws.
Naar in welingelichte kringen verluidt,
hebben de Britsche, Amorikaansche en de
Canadeesche staatslieden, nu het plan van
Attlee voor de internationalisatie van alle
wetenschappelijke geheimen van militaire
beteekenis grondig besproken.
Op het oogenblik werken de Britsche en
Amerikaansche deskundigen de details af
zonderlijk uil.
Wanneer de stukken gereed zijn zullen
A.ltlee en Truman weer bijeen komen, om
overeenkomst gedetailleerd uit te wer
ken. Een officieel slotcommuniqué zal dan
de Anglo-Amerikaansche politiek bekend
De toestand in Spanje
Volgens Louis Fernandez, den leider van
de Spaansche guerillaslrijders in Frankrijk,
die op het oogenblik de wereldjcugdconfe-
rentie te Londen bezoekt, is hel wel moge
lijk, dat Hitler nog in leven is en in Spanje
vertoeft.
Na de Duitsche nederlaag in Frankrijk
hebben 40.000 Duitschers de Fransch-
Spaansclie grens overschreden. Zij zijn in
gelijfd bij het Spaanscho vreemdelingen
legioen. Volgens generaal Fernandez ope-
reeren de guerillastrijders in Spanje niet
alleen in de bergen, maar ook fn de ste
den, zelfs in Madrid en hobben zij met
buitgemaakte wapenen vele aanvallen op
Plialangisten gedaan.
Er bestaal in Spanje op het oogenblik
een burgeroorlog.
Sommige katholieke priesters, die vroe
ger vóór Franco waren, helpen nu de
guerillastrij ders.
Naar de „Times" uit Madrid meldt, is
aldaar in politieke kringen groote opwin
ding ontstaan door do ontdekking van een
georganiseerd complot tegen de regeering.
Van officieele zijde worden de berichten
tegengesproken. In de geheele hoofdstad
zijn de wachtposten echter versterkt, het-
TRIBUHAAL GOES
Voortzetting zaak drukkers Zeeuwsche Stroom
Dinsdag werd do zaak Siopman verder
behandeld.
Als eerste getuige kwam voor Frans
Reijerse. Hij verklaarde, dat de Gebrs.
Siepman voor de bezetting er nooit voor
waren geweest, dal het personeel zich bij
den Typografenbond aansloot.
Onder de Duitschers moest het plotseling
wel. Getuige verklaarde verder, dat de
bedrijfsleider De Munck bij de Duitschers
in en uit liep.
Voorzitter ,.U kreeg den indruk, dat de
Gebr. Siepman eigenlijk bang waren voor
den bedrijfsleider
Getuige „Ja."
A. Snoek, eveneens werkzaam voor de
drukkerij Siepman, meende niet, dal De
Munck pro-Duitsch was.
Volgens Snoek is het grootste deel van
het perse-oei door hel drukken van de
Zeeuwsche Stroom vrijgesteld van werk
zaamheden in Duitschland.
Als getuigen kwojnen verder nog voor
J. Snoek, Bareman. Gunst, A. de Dreu en
Vervroegde uitspraak van het
Gerechtshof te Amsterdam
Het Bijzonder Gerochtshof te Amsterdam
heeft dezer dagen vervroegd uitspraak ge
daan in de zaak tegen Johannes A. van
Eijck, wever te Ronkum, tegen wien aan
het einde van de behandeling op de mor-
genzilting de advocaat-generaal de dood
straf had geëischt wegens dienstneming
bij den Landstorm.
Uitspraak doende overwoog het Hof, dat
„de verdachte door de houding die zijn
verdediger dit was Mr. K. B. J. M.
Haasse - heeft aangenomen in v/aarheid
niet de verdediging heeft gehad, die hem,
gelijk eiken verdachte behoorde toe te ko
men", verklaarde het onderzoek onvolledig
en bepaalde- de hervatting van dit onder
zoek op 23 N<
Mr. Haasso's houding kwam neer
veigering om de verdediging le
oor een gewezen S.S.'er.
op G
geen algemeen als een bewijs wordt op
gevat. dat een samenzwering werd go-
Telegrammen ui* Curasao
De Stalen van Curacao hebben twee te
legrammen gezonden aan Koningin Wil-
helmina, waarin in de eerste plaats wordt
betreurd, dat de Staten aeen zeggenschap
krijgen in verband met de verbondenheid
van het Koninkrijk der Nederlanden aan
het handvest der Vereonigde Volken. De
Stalen verzoeken de Koningin zoolang er
goen vertegenwoordigers van Curacao in
Nederland zijn, de Staten te raadplegen,
inzake alle kwesties, die Curagao betref-
GROE1ENDE ONTEVREDENHEID
in het tweede telegram verklaren de
Stoten, dat er groeiende ontevredenheid be
staat over het huidige bestuurssysteem, dat
verouderd is.
Verwacht wordt, dat Donderdag of Vrij
dag a.s. de vonnissen in hef proces Belsen
zullen worden geveld.
Verkiezingen in Yougo<Slavië
Volgens de eerste cijfers van de alge-
meene verkiezingen, die Zondag plaats
vonden, beleekenen zij een groote stembus
overwinning voor Maarschalk Tito. Zoo be
haalde zijn partij in Belgrado 81 pet. der
stemmen, in Zagreb 83 pet., in Serajewo
87 pet. en in Split 96 pel.
De „Times"-correspondent noeml dit een
verkiezing tegen het verleden en alles wat
ermee verband houdt, dus ook den koning,
die nog steeds in Engeland vertoeft, en te
gen do Westelijke regeeringen, die deze
regeering altijd gesteund hebben.
Dictatuur in Portugal
De oppositiepartijen hebben slechts kor-
len tijd kunnen genieten van hun politieke
vrijheid. De gouverneur van Lissabon her
thans weer een verbod afgeko'ndigd tot het
houden van politieke bijeenkomsten tegen
de regeering.
Vier vooraanstaande oppositieleiders, die
vcrige week gearresteerd waren, werden
vrijgelaten, doch slechts enkele uren later
opnieuw in hechtenis genomen.
Gisteren hebben ruim 1000 rabbijnen op
de Britsche ambassade in Washington een
petitie overhandigd voor premier Attlee.
waarvan de inhoud een onmiddellijke ruime
immigratie in Palestina verziekt.
Daarna werd eenzelfde petitie op het
Kapitool en het Witte Huis overhandigd.
België
Spaak heeft zich in een speech in het
Belgische parlement afkeurend uilgelaten
'over-dan koning.
De koning wilde terugkeeren naar zijn
oude neutraliteitspolitiek van voor 1940.
Deze oorlog v/erd door hom slechts als een
onderbreking beschouwd. Leopold wilde
vrede sluiten met Hitier. Spaak erkende
hel goed vertrouwen van den koning, maar
volgens hom kon deze niet terugkeeren.
Nieuwe Nobelprijswinnaars
De Nobeicommissie van het Noorsche
parlement heeft den Nobelprijs 194S voor
don vrede toegekend aan Cordell Huil
de Nobelprijs voor 1944 wordt uitgereikt
aan het Internationale Roode Kruis te Ge
neve. dal zulk een prachtig werk onder
de gevangenen gedurende den oorlog ver
richt heeft.
Nieuws uit Nederland
Bij Kon. Besluit is met ingang van 1
December a.s. benoemd tot Commissaris
der Koningin in de provincie Groningen,
de heer E. H. Ebels, en tol voorzitter van
de Eerste Kamer dor voorloopige Staten-
Generaal, gedure'nde de zitting, welke zal
aanvangen op 20 Nov. Mr. W. L. Baron de
Vos van Steenwiik. lid van die Kamer,
UIT STAD EN LAND
Goes
DE BESTRATING VAN DE
HEERN1SSEV/EG
Naar wij vernemen hebben de bewoners
van hel achterste deel der Heemisseweg
zich in een verzoekschrift tot B. en W. ge
wend in verband met de zeer slechte be
strating van dit deel.
Zooals hel schrijven zegter is
hier zelfs van een weg in hef geheel geen
sprake, doch er beslaat slechts een slijk-
pad, dat bij regenachtig weer in het ge
heel niet begaanbaar is. Deze toestand
wordt bovendien nog met den dag verer
gerd door het verkeer van Kloetinge naar
hier v.v. via den Zoraerweg.
Zij wijzen er tevens op, dat. toen dit ge
deelte bij Kloetinge behoorde, tenminste
ieder jaar de gaten werden gedicht, wat
zelfs legenwoordig niet meer hot geval is.
En hoewel begrijpend, dat er zeer weinig
materiaal is. verzoekon zij B. en W. hier
ten spoedigste werk van te willen maken.
Een verzoek, waarbij wij ons na een
onderzoek ter plaatse, ten volle bij kunnen
aansluiten.
G.A.G. NAAR BRUSSEL
Het Goessche Amusementsgczelschap
hooft de uitnoodiging ontvangen, binnen
kort een voorstelling in Brussel te komen
geven. Deze invitatie is aanvaard, mits
het vervoerprobleem kan worden opgelost.
Vlissingen
DE ARN. 7 OP EEN MIJN GELOOPEN
Wederom heeft de Vlissing3che visschers-
vloot haar tol aan haar gevaarlijk beroep
betaald. Tijdens hel visschen bij Dishoek
is de Am. 9 op een mijn gelaopen en ver
gaan. Do vier leden der bemanning, de
heer Van Belzen en zoon en dhr. Meer-
an on zoon kwamen hierbij om het leven.
WAARDE. Onder leiding van den Ring-
Voorzitter, Ds. van Heuven, v/erd Zondag
avond 11 Nov. in de Ned. Herv. Kerk alhier
gebeds-avond gehouden voor 't werk
de wereldbonden van Chr. Jongeman-
en Jongevrouwenvereenigingen. Spre
kers waren Mej. v. d. Waa van ICruiningen
on Ds. Hovy van Hansweert, die resp.
spraken over de onderwerpen „Opstaan
en Bouwen". Do kerk was verlicht. De
vergadering werd gesloten door Ds. van
Heuven. Ondanks het slechte weer was
de kerk nog al aardig bezet.
Grauwe luchten, morsige straten, natte
muuren. dichtgetimmerde ramen, maar
opgewekte gezichten, dat kunt u zien
uw wandeling door de drooggevallen stra
ten van Middelburg.
Het gedeelte van de stad. dat wij bezoe
ken, voornamelijk de noordzijde, bood
droevigen aanblik, doch het opgewekte ge
laat van menige huisvrouw, die vlijtig boen
der en dweil als scepter zwaaide, deed
evenwol een zonnige warmfe in het hart
ontluiken. De eerste indruk was, zooals ge
zegd, niet prettig. Nieuw Middelburg, zoo
als het complex buiten den Veerschen Sin
gel algemeen wordt aangeduid, verspreid
de een lucht, die allerminst „nieuw" leek
alles rook zilterig en modderig. Overal
langs de trottoirs lagen hoopen modder en
vuil. doorspekt met overblijfselen van wat
eens een muur, een plafond, een keuken-
uitrusting of een versiersel in een salon v/as
De straten zelf waren over het algemoen
van modder en vuil gereinigd, maar de
ijverige huisvrouw, haar Zeeuwschen aard
niet verloochenend, ruimde binnenhuis alles
op, wat daar niet thuis behoorde, en gezien
het nog niet functionneeren van den reini
gingsdienst in het drooggevallen gedeelte
hoe zou dat ook kunnen met het weinige
materiaal werd alles buiten op een hoop
gegooid, met den vromen wensch, dat t.z.t.
een of andere ophaaldienst hier opruiming
zou houden.
Vrijwel huis aan huis hoort men boenen,
schrobben, lachen en praten. Het leger
timmerlieden, schilders, smeden en waf
dies meer zij, dat in de huizen bezig is,
moet niet gering worden geschat.
Bij het binnenstappen van een woning,
waaruit een opgewekte sopraanstem klonk,
werd van boven geroepen ,,'k Bin ier Jan.
Hei je koffie meegebrocht Opgewekt
klommen wij naar boven. Een jongedame
van omstreeks 24 lente's. keek eenigszins
verwonderd. Het was het werk van een
oogenblik om na een wederzijdsche ken
nismaking zonder Jan en zonder kofiie
de tong wat los te krijgen. Of ze blij
was, dat ze binnenkort weer in de woning
kon Vanzelfsprekend Altijd bij een an
der is geen grapje. Hoe eerder hoe liever,
hoewel het op haar evacuatie-adres heusch
niet zoo slecht was. maarOost West, thuis
best".
Op de vraag of er veel stuk was, werd
ontkennend geantwoord. Na nog even te
hebben nagepraat, waarbij een zitplaats
werd gevonden op een omgekeerden em
mer, terwijl een ander de tafel onder zijn
gewicht deed kraken, werd afscheid geno-
Dg Noordweg bood een eenigszins ande
ren aanblik. Hier werd veel vernield
uit de gesprekken met de daar al e
vlijtige mannen en vrouwen, blijkt, dat do
gedeelte van de schade voor hun rekening
„Duckw's en Terrapins" wel het grootste
kunnen nemen.
Vrijwel allo douron, voor zoover doze
niet bijzonder stevig verankerd waren, han
gen los. Ruiton. die nog heel waren ge
bleven, zijn door de golven, door genoem
de vervoermiddelen veroorzaakt, gebroken;
hekjes en muurtjes moesten het ontgelden,
kortom, de toch al zeer aanzienlijke scha
de v.*erd hier door de overigens zeer nood
zakelijke amphibische voertuigen zeer ver-
Wij spraken even met twee huisvrouwen.
Zij wilden een raam opschuiven, om een
huis binnen le komen, maar konden het
niet voor elkaar krijgen. Het aanloopje tot
het maken van een praatje was dus gauw
gevonden.
ït raam bezweek weldra en schoof om
hoog. waarop dame no. 1 naar binnen
klom om de deur open te doen, teneinde
2 binnen te laten.
p onze vraag, of ze vlug terug dachten
jaan naar hun eigen huis, volgde als
antwoord„O ja. hoewel we niet beneden
_en wonen; dan maar boven hoor!
Jammer, dat we beneden dan ook moeten
stoken, dat is allemaal dubbel, maar het
moet toch droog, dus maar zoo spoedig mo
gelijk terug.
Uit alles blijkt, dat ieder zoo spoedig
logelijk zijn evacuatie-adres, hoe liefderijk
daar soms opgenomen, vaarwel zeggen, en
weer maar in eigen homo terug wil, ook
al is het zonder gas en licht, als er maar
v/ater is leidingwater natuurlijk en
al is het dan op een zolderkamertje.
Een volgend keer zullen we een ander
deel van Middelburg met een bezoek ver
eeren. F. N.
Vóór of tegen de doodstraf
„Moeten de ergste politieke misdadigers
met den dood worden gestraft
Over deze vraag wordt thans veel ge
sproken en geschreven.
Dit gaf de Nederlandsche Stichting voor
Statistiek aanleiding door middel van een
opinie-peiling na te gaan, hoe het Neder
landsche volk als geheel hierover denkt.
Haar enquêteurs legde de vraag voor aan
mannen en vrouwen uit alle deelen van
het land. van verschillenden leeftijd, ker
kelijke gezindte, sociale laag en politieke
overtuiging.
Het resultaat van dit onderzoek kan als
volgt worden samengevatvoor doodstraf
voor de ergste politieke misdadigers is 73
pet. der bevolking tegen doodstraf 22 pet.;
5 pel. kan over dit onderwerp geen mee
ning te kennen geven.
Bij de ondervraging gaven verschillende
voorstanders te kennen de doodstraf alleen
toegepast te willen zien op de zéér ernstige
gevallen. Daartegenover motiveerden en
kele tegenstanders van de doodstraf hun
standpunt met dc opmerking, dat doodstraf
in vele gevallen oen te lichte straf zou
beleekenen„Levenslang moeien ze heb-
Vrouwen blijken in hel algemeen een mil
der oordeel te hebben dan mannen even
zoo zijn jongeren in grooter meerderheid
voor doodstraf dan ouderen
doodstraf
Mannen 76 pel.
Vrouwen 69 pet.
Personen van 18 tot
en mei 24 jaar 77 pet.
Personen van 55 jaar
en ouder 63 pel. 26 pet.
Ook bij onderscheiding naar godsdienst
of beroep treden opvallende verschillen
van oordeel aan het daglicht. Zoo is b.v.
bij de Gereformeerden het aantal voor
standers, 83 pel., grooter dan bij de R:-
Katholieken. 74 pet., on de Hervormden,
69 pcl„ en bij de arbeiders. 75 pet., groo
ter dan bij degenen, die een leidende func
tie vervullen en de intellectueelen, 68 pel.
Tegen
doodstraf
20 pet.
24 pel.
19 pel.
Middelburg
KAUFMANN VOOR DE Z.V.U.
De Oostenrijksche pianist Walther Kauf-
mann gaf te samen met Mevr. Mendos de
Leon-Veltman een concert voor de Z.V.U.
in de Schuttershofzaal alhier.
Voor de pauze werden werken voor twee
piano's ten gehoore gebracht van J. S.
Bach en W. A. Mozart. Na de pauze gaf
Walther Kaufmann, gesteund door een lc'.!-
looze techniek, blijk van zijn kunstenaars
schap in werken van Brahms, Chopin en
Beethoven.
Een voorname suggestieve stijl, die de
thema's en motieven afgemeten legen el
kaar uitspeelt en daarmee prachtige klank-
kleurelfecten bereikt. Een stijl, welke een
juiste teekening gaf van den markanten
componist Brahms, doch die aan soepel
heid en warmte miste om Chopin te vertol
ken. Tol algeheele ontplooiing kwem hij
in de „Sonate Appassionato" van Beelho-
Hot dankbare publiek bedankte niet al
leen met een enthousiast applaus, maar
ook, en nog meer. met een stilte en aan
dacht, die bijna tastbaar v/as.
Ook in Goes zal Walther Kaufmann he
denavond voor de leden der Z.V.U. optre
den.
RENESSE. Tot leden van het kiescollege
voor het kiezen van den tijdelijken ge
meenteraad zijn door den Commissaris der
Koningin aangewezen de heersnL. A.
Bakker, P. Berrevoets. J. M. Beije, R. 3:c-
nefell, A. P. Bolle, J. H. Eergmeijer. M. C.
v. d. Bout, H. Duson, H. C. de Feijter, C.
v. d. Have. K. B. Hogerland, J. L. Hoogen-
boom, W. Hoogerhuis. K. R. Janse, W. v.
Klooster. M. M. Krijger, L. Lemson, A. M.
v. d. Maas. J. M. de Nooijer, J. J. Padmos,
J- D. Priemus.
Even voor de geldsaneeringsmaat-
regolen werd de Ned. Herv. Kerk verblijd
mot een gift van f 1000 van een onbeken
de geefster of gever.
In de voorronde om het damkampi
oenschap van Renesse. sloeg Boot Hoger
land met 20, waardoor Boot met 20 pun
ten kampioen werd, gevolgd door Hoger
land met 18 punten.
- Binnenkort arriveert ook hier een
afdeeling boeken van de Reizende Biblio
theken.
Geen benzine voor competitie-wed
strijden Z.V.B., geen voetbal alhier dezen
winter, tenzij de R.T.M. spoedig haar Zon
dagsdienst opent.
De heer L. C. Hoogerhuis werd be
noemd tot directeur der plaatselijke zang
vereniging V.Z.O.S.
KATTENDIJKE. De afscheidsdienst van
Ds. C. E. v. Voorlhuijsen is niet op 18 Nov.
2 uur. maar om 2.30 uur.
Kerknieuws
Ned. Herv. Kerk. Bedanktvoor Ro-
ckanje E. D. Ninck Blok te Brouwershaven
Nieuw Helvoet. E. D. Ninck Blok te Brou
wershaven.
Zeeland vóór de bevrijding
Alsmaar stijgend klouti
Een inktzwarte duister
:it der barak opgeno-
e machine daar ginds
de sterren des te duidelijker schitterc
:lcn, doel. de rest is plot cn zwart et
vet of ze zoo ten eeuwigen dage doo
meteen, dat er du»9gccn moffen in de buurt
zijn zoodrn dc kustverdediging dc nadering van
;cn vijandelijke machine signaleert, worden deze
'uren direct afgeschermd.
Verder is hel Één egale massa zwartheid, vóór
tem. onder hem, er is geen verschil tusschen lucht
:n land cn de ccnigc mogelijkheid om richting te
'cpnfcn is hef dashbord.
Die richting is zuid-zuid-oost tot aan dc kust.
Eerst boven zee mag dc verzegelde order door den
totumnnder worden geopend, waarin dan is om-
chreven wat dc taak is, die dc bemanning dezen
tocht heeft te vervullen. Op deze manier wordt
ipionnagc vrijwel onmogelijk, want zelfs de golf-
engte voor den marconist wordt in die order hc-
innld.
Het toestel ligt vlak in den matigen tegenwind.
Gelijkmatig dreunen dc motoren cn geven dc ma
chine een snelheid van goed 300 km. Er is vrijwel
remous. waardoor dc bcmonning zot als thuis
op den divan gevoelt.
Vijf mannen doorklieven met deze vaart liet
chtruiro, nieuwsgierig waar ze heen zullen moeten.
Flauw toekent de kustlijn zich af. want zelfs tn
■n donkerstcn nucht is het verschil tusschen water
i land te onderkennen.
Nauwelijks is het land onder dc machine wegge
gleden, of dc orders worden geopend en door den
lsten piloot voorgelezen in den microfoon, dien hij
één arm van 't plafond oral.mg trekt. De mc-
i stem klink eentonig door dc kist: .,18 mijl
zuid-westen van Brussel, boven het bosch bij
Pélincux, vier kisten met wapenen afwerpen cn 1
st munitie. Slop. Kcntcekenen op den grond
•iemaul vlak na elkaar een wit licht, dan één rood
t weer drie witte. Stop. Ashford moet direct na
:zc lossing afspringen cn zich vervoegen bij den
commandant wachtwoord „London 10". Stop.
Eerste kist afwerpen 9.4S p.m. cn na lossing Ash
ford, seinen naar basis D.C.L. 14; „nummer ma
chine cn naam 2de piloot". Stop. Bij hinder von
Je Luftwaffe omkccrcn terug op basis. Stop. Wind
richting boven België Zuid tot Zuid-Zuid-Oost,
meiheid 2-3-".
Een kleine correctie in het richtingsroer brengt
dc machine in de juiste richting ca. niet tnog d.t.ir-
ini wordt Brussel overvlogen. Scherp luren de pi-
De hoogtemeter zakt mee, 1600, 1400, 1200. 1000
tcckens of signalen, duisternis, zwarte donl cihcal.
AU dc kist een bocht ingaat in Oostelijke richting
cn lot op 900 meter is gedaald, geeft dc eerste
fijk achteruit. Onmiddellijk brullen dc motoren ie
gelijk hun daverenden roffel en rechtuit klimt het
vliegtuig naar zijn oorspronkelijke hoogte terug. Ba-
ven zee gekomen, is deze opgevoerd tot bijna 3000
Drijvend op hun snelheid cn hoogte, gaan ze
dan weer terug, met uitgeschakelde motoren en
draaien weer ten Zuiden van Brussel hun rondjes
om het bosch op le zoeken.
Een handdruk van den
Brussel dansen een hoop lichtjes over den grond.
Sommigen wit, als bliksemflitsen, anderen rood iot
oranje, felle, korte lichtschijnsels, die onregelmatig
oplichten in het zwart der aarde. De moffen
licbhcn at tang onraad bespeurd cn zetten hun Pink
zelfs voor dc luist
int verschillende lenzen spuit een blauw-wittc bun-
dcl omhoog, die tastend den hemel Inngs glijdi.
onderen kruisend cn schier iedere vierkante centi-
Nadruk''vc "bodcn')
