VRIJE STEMMEN
Soekarno beschuldigt
halfwollen Dekens
A l Ja
De groote Synode
De Generale Synode heelt vergaderd
het beroemde hoor der Nieuwe eKrk op
den Dcm Ie Amsterdam. Vier Oranjes
er gekroond. Aan de voorzijde wordt hel
afgesloten door een grool, vier meters hoog
koorhek. Rembrandls vriend Johannes Lut-
ma heeft het ontworpen. Zes koperen Ko-
rinlhische pilasters, waartusschen rijk tralie
werk, dragen'het hoofdgestel, met het Am-
sterdamsche wapen, door twee leeuwen
vastgehouden. Vóór dit koorhek had in
1998 de Kroningsplechtigheid plaats
Koningin Wilhelmina.
In deze entourage, waarvan wij de be
schrijving aan het „Amsterdamsche Dag
blad" ontleenen, werd nu na drie eeuwen
voor het eerst weer een generale synode
gehouden. De laatste nationale synode
1618 tot 1619 Ie Dordrecht is in de historie
berucht of beroemd geworden (dit hangt
af van het standpunt waarop de beoordee-
laar zich stelt) door do Remonstranten
to bannen on de confessie vast te leggen
in de Dodtsche leerstellingen. Maar n
de toestand wel geheel anders. Déze ge
nerale synode is samengekomen uil drang
naar éénheid, samenwerking en activiteit
in de wereld rondom. Geen leorgeschillen.
die worden toegespitst tol een breuk. Maar
integendeel verbroedering ook met anders
denkende geloovigen binnen de kerk. en
samenwerking met andersdenkenken voor
praktische sociale doeleinden, -ooals pro
fessor Miskotlo het in den bidstond, op 3C
October aldaar gehouden, uitdrukte„God
heeft de Kerk naar nieuwe gebieden ge
leid". Of zooals de voorzitter Ds. Zeijdnei
het zeide „Het doel van de Kerk in dezen
bangen tijd moet zijn, het Woord Gods
waar te maken, als een lichtend voorbeeld
voor de gemeenschap".
EEN EERSTE RESULTAAT
Omtrent de besprekingen, die binr
kamers, of liever, binnen het hek werden
gehouden, verluidt niet veel naar buiten.
Énkele korte mededeelingen werden
de buitenwereld verstrekt, waaronder het
besluit om do voorbereiding van de nieu-
kerkorde aan do commissie ad hoe op
dragen. Dit is wel voor de toekomst de
hooldzaak. Want het is terecht, zooals de
secretaris der synodo, Ds. Gravemeijer, het
op don begroetingsavond uitdrukte„De
keuze van Amsterdam als plaats van sa
menkomst is oon symptoom van de gedach
te, dat de Kerk een opdracht heeft te ver
vullen voor hel gehoele Nederlandsche
volk".
Zoo voelen wij het allen in Nederland.
En dus luisteren en spieden wij met aan
dacht naar vrat straks zal gebeuren.
En ondertusschen bereikt ons plotseling
een eerste resultaat-
Er zijn bladen, die dit .resultaat met eeni-
gen weemoed zullen afdrukken. Want in
hun kolommen heeft moer dan eens een be
strijding gestaan van het standpunt, dat de
synode hier eonstemmig blijkt te hebben
genomen. Doch ons kan hel niet anders
dan voldoening geven. Want afgezien nog
van het punt zelf waar hel om gaal, geeft
het genomen besluti den verheugenden in
druk, dat ook hier de Kerk wil streven i
eenheid en samenwerking waar dat n
mogelijk is.
En nu hel besluit.
EEN NATIONALE OMROEP
De met algemeen© stemmen aangenomen
metie luidt in zijn aanhef als volgt
„De Synode spreekt zich uit vooi
totstandkoming van een nalionalen omroep,
omdat het belang van het volk zoowel als
dat van do KKrk daarmee het moest
diend is, en gaat er daarbij van uit, dat
de kerken onder eigen verantwoordelijkheid
aan den nationalen omroep hebben mede
te werken".
Voorts wordt daarin uitgesproken, dat niet
clleen do kerkdienstuilzendingen, maar aile
uitzendingen, die de verhouding van kerk
en wereld raken, in dezen overgangstijd niet
door particuliere omroepvereenigingen. maar
door organen der Kerken zelf behooren ver
zorgd Ie worden.
Wij zijn dankbaar voor dit geluid.
En vrachten in vertrouwen op verder
nieuws. Red.
Kunstenaars helpen kunstenaars
CENTS A t.E KUNSTENAARSCOMMISSIE
De verschillende sleuncommi3sies, die tij
dens do bezetting financieelen bijstand ver
leenden aan de kunstenaars, die door hun
verzet tegen de Kultuurkcmer niet in staat
waren hun werk voort te zetten, hebben
zich na de bevrijding veroenigd tot een
Centrale Kunstonaarscommissie voor bijzon
dere financieele belangen.
Deze commissie blijft zich belasten met
de zorg in. den ruims ten zin voor de nage
laten betrekkingen van in het verzet geval
len kunstencars on dool dit in loyale sa
menwerking met de slichting 19401945.
Ter versterking van hacr fondsen zullen in
verschillende plaatsen huisconcerten, voor
drachtsavonden enz. worden gehouden, ter
wijl ook op andere wijze door de kunste
naars gelden bijeen worden gebracht.
Verder verleent de commissie haar be
middeling aan allo kunstenaars in Neder
land die hulp behoeven en tracht de we
gen te vinden om hen Ie helpen. Deze
laak vervult zij in samenwerking met N.
V. K. en do Ned. Federatie van Beroeps-
ve/eenigingen van Kunstenaars, als wier
uitlceeringsorgaan zij voorloopig optreedt.
De Centrale Kunstonaarscommissie zal in
nauv/e samonwerking met do Stichting 1940
1945 in de komende maanden een aantal
kunstmanifestaties ten bate van de Stich
ting organïsoeren. Het bureau van de com
missie is gevestigd: Heerengracht 418, te
Amsterdam.
2e JAARGANG
NUMMER 311
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Maandag 12 November 19-45
Algemeene Leiding t
B. G. Kloosterziel en
S. L. Bccrma.
Hoofdredacteur
J. Koclcebakkcr.
Redactie eu Administratie
Goes, Beestenmarkt 2.
Telefoon 2163.
Wie vermoordde Gen.-Maj. Mallaby?
Ultimatum van Gen.-Majoor- Mansergh
In een telegram aan de Britsche regee-
ring beschuldigt Soekarno de geallieerde
croepen van bedrog. Zoowel de Nica als
de Rapwi misbruiken de uniform voor
Nederlandsche Imperialistische doeleinden.
Volgens Soekarno voelen de Indonesiërs
zich niet veilig in hun eigen land. terwijl
Je Nederlanders erin slagen êcn groot mis
verstand te verwekken tusschcn de gealli
eerde strijdkrachten en dc Indonesiërs.
Soekarno beweert, dat de botsingen tus-
;chen de geallieerden en de Indonesiërs
veroorzaakt worden door Nederlandsche
machinaties.
De Nica terroriseert dc Indonesiërs. De
houding van Engeland helpt gemakkelijk
de wederinvoering van het Nederlandsche
koloniale regiem, hetgeen zeker niet in dc
bedoeling van de Britsche regcering ligt.
Het telegram vraagt tenslotte de Engel-
sche regeering een goed onderzoek in te
stellen.
Robert Kiek seint uit Batavia, dat de
Minister van Voorlichting der „republiek
Indonesië" in de „Mcrdeka" een officiecle
verklaring heeft afgelegd, waarin hij zegt,
dat het nog niet vaststaat, of Mallaby door
een Indonesiër is vermoord. Er zou in
Mallaby's auto een ontploffing hebben
plaats gehad, die veroorzaakt is door een
hoeveelheid springstoffen in die auto.
Gen. Mansergh heeft een ultimatum ge
richt tot Soerio den Indonesische comman
dant van Soerabaja, waarin wordt gezegd,
dat wapens moeten worden ingeleverd en
alle gijzelaars moeten worden uitgeleverd.
Geen overeenstemming in Frankrijk
De leiders der communistische, socialisti
sche en vooruitstrevend Roomsch Katholieke
partij in Frankrijk, zijn er niet in geslaagd
tot overeenstemming Ie geraken over een
coalitieprogramma. Elk der partijen heeft
een communiqué uitgegeven. De commu
nisten verklaren, dat de omstandighoid,
of men het al dan niet eens wordt, vooral
afhangt van detailkwesties.
De socialisten laten zich in denzolfden
zin hierover uit.
Alle drie groepen zijn voor nationalisatie
van de door trusts geconcentreerde indu
strieën, de banken en een reeks bedrijven
en instellingen van algemeen belang.
De Roomsch Katholieken zijn accoord ge
gaan met de verdrijving van 1
me uit de scholen.
Opening Staten Generaal.
De zitting van dc voorloopiae Staten-
Generaal zal op Dinsdag 20 November in
de historische Ridderzaal door de Koningin
geopend worden.
De gebruikelijke plechtigheden zullen
achterwege blijven, zoodat men de gouden
koets niet zal zien.
Vernieuwingsraad voor het
onderwijs
Dezer dagen werd de eerste vergadering
gehouden van den vernieuwingsraad
het onderwijs onder leiding van Kees Boelce,
De taak. die deze raad op zich heelt ge
nomen is de plannen, die in do laatste ja
ren zijn gemaakt betrellende onderwijsher
vorming, zooveel mogelijk te zamen te bren
gen in een rapport, dat, na ter discussie
te zijn voorgelegd an de leerkrachten,
de regeering zal worden aangeboden,
nister van der Leeuw en oud-minister Bol-
kestein, thans adviseur van den minister,
hebben met dit initiatief reods hun instem
ming betuigd. Do vernieuwingsraad heelt
zich gesplitst in sectics voor de verschillen
de deelen van het onderwijs, waarir
plannen zullen worden bestudeerd. Aller
lei organisaties en groepeeringon werken
reeds mede. Het zal echter zeer op pri
vVoraerf gesteld, "wannéér zij, die plcnne
betreffende onderwijsvernieuwing onder
hun berusting hebben, deze inzenden aan
het adres i van den secretaris. Dr. P. H.
Schroder. Beetslaan 24, Haarlem, ook als
zij deze deze plannen reeds aan de regee
ring of aan andere autoriteiten hebben
geboden. De secretaris zorgt voor door
zending naar do betrokken sectie.
A.N.P.
De moeilijkheden op hei
gebied van het onderwijs
Het Londensche Zondagsblad „Observer"
jert enkele van de voornaamste moeilijk
heden aan, welke de afgevaardigden van
37 landen op de onderwijsconierentie in
Londen moeten oplossen. In heel Europa
scholen verwoest, boeken vernietigd,
kunstvoorwerpen geroofd, leeraren vermoord
sommige landen zijn de scholen 6 jaar
lang gesloten geweest. De kennis der kin
deren is nihil. Het ergst is de toesland in
Polen, Griekenland en Joegoslavië.
Prof. Dr. F. Sassen, directeur-generaal van
onderwijs, gaf een beschouwing over den
toestand in Nederland. Hii zoide. dat 500
de 5000 scolcn verwoest zijn. Sinds
1940 zijn de t.b.c.-gevallen met 30.000 toe
genomen. Er is een groot gebrek aan school
boeken. Al het onderwijsmateriaal van de
2000ambachtsscholen is door de Duitschers
gestolen. In de door den oorlog zwaar ver
woeste gebieden, zooals b.v. de omgeving
Nijmegen, zijn geen scholen meer. De
kinderen komen in particuliere woningen,
winkels en zelfs kelders samen. Tot Kerst
nis of Januari, of misschion nog later, zal
tr niet gestookt worden.
Schademelding
De Centrale Kunstcnaarscommissie voor
bijzondere financieele belangen brengt on-
der de aandacht van alle betrokken kun
stenaars in Nederland, dat aangifte van
materieele schade, geleden tengevolge van
den oorlog, ten spoedigste moet geschieden
bij de schadeenquêtecommissios, Voor de
melding van schadegevallen is slechts een
beperkte termijn gesteld, zoodat het eigen
belang dwingt tot spoed. De C.D.K. zal hel
op prijs stellen indien ook haar buroau.
Heerengracht 418 te Amsterdcm. zoo uit
voerig mogelijk wordt ingelicht, terwijl zij
desgewenscht ook voor deviezen geraad
pleegd kan worden.
Nationaal Jongeren Verbond
Verklaring over Indië
DE GEBEURTENISSEN IN INDIE.
stellen ons geheele volk wel pijnlijk recht
streeks voor do door het Nationaal Jongeren
Verbond sedert zijn oprichting verkondigde
Rijkseenheidsgedachte.
DE RIJKSEENHEID
is de kernkracht van het Koninkrijk der
Nederlanden. Hoe ook de innerlijke struc
tuur van het Koninkrijk moge zijn en zich
ontwikkelen, nooit zal door een tittel ol
jota in de wet of welspraclijk getornd mo
gen worden aan de volstrekte eenheid van
het Koninkrijk.
DE HANDHAVING VAN DEZE
VOLSTREKTE EENHEID
ls een levensbelang voor den staat in zijn
geheel en voor al ziin deelen voor Neder
land, voor de Oost en voor do West. Zij
is een levensbelang voor het Nederland
sche volk en evenzeer voor de bijna hon
derd volkeren van den Indischen Archipel.
DE SOEKARNISTEN ZIJN
als staalsondermijnende ophitsers een ge
vaar voor do rust en orde in het Konink
rijk en voor het geluk en de wélvaart
tachtig millioen onderdanen van H. M. de
Koningin.
IEDERE ONDERHANDELING
met deze door den vijand besmette groep
is onwaardig en staatkundig uit den booze.
HET NATIONAAL JONGEREN VERBOND
IS VAN MEENING
dat van onderhandelingen over de struc
tuur van het Koninkrijk geen sprake kan
zijn, ook niet nadat de wettige overheid
weer ten volle van haar gezag is verzekerd.
Slechts door eendrachtige samensprekingen
kan hel Koninkrijk worden gebouwd, maar
ender geen beding is er voor Soekarno c.s.
plaats aan de ronde tafel. Het Verbond
betreurt het heengaan van den Gouverneur
Generaal, Jhr. Tjarda van Starkenborch
Slachouwer en eert hem om zijn betoonden
meed, waardoor deze bewindsman op tref
fende wijze getuigenis aflegde van
Nederlandschen wil lot behartiging der be
langen van alle Nederlandsche onderda:
tegen iederen belager van het Koninkrijk
en deszelfs ongestoorde ontwikkeling.
Ingezonden mededeeling
Zoojuist ontvangen:
Op stamkaart
Uitsluitend
voor
Zuid-Bevcland
tegen den prijs v
12.90
erkrijgbaar
OHWITTE
GtjjÊS
ONDER NEDERLANDSCHE VLAG
heeil Indië zich ontwikkeld tot wat het ïi
Het ligt in de lijn van de ontwikkeling der
verhoudingen, dat de voortgang naar ee
zelfstandige beschikking over eigen aai
gelegenheden in Indië niet wordt gestut
maar wordt versneld. Daartoe biedt de
rede van H. M. de Koningin, in December
1942 gehouden, een voor alle betrokken bo
volkingsgroepen afdoende uitgangspunt.
Voortijdige afdwinging van „beloften" is
ennoodig en het is onv/aardig aan zulk:
praclijken voet te geven. Hel Koninklijk)
woord is waarborg voor allen.
REISIMPRESSIES (III)
MELIGIBUJSE K.HJNST
Dit is geen kunstbespreking, maar alleen
even een indruk die ik ontving. Een over
vol concertgebouw, en van mijn plaatsje
hoog in het podium, vanwaar je prachtig
alles kan overzien, was het één menschen-
zes daar vóór me. Geen plekje onbezet, Ik
kan niet schatten hoeveel. Doch zeker was
alles vóór dien Zondag al uitverkocht. Voor
uw correspondent werd er met moeite een
zitplaats gereserveerd. En diep boneden
mij, vooraan op het podium, stond de Brit
sche gastdirigent. Sir Adrian Boult, en naast
hem onze beroemdste en ook in Zeeland
welbekende zangeres Jo Vincent. Om
hen beiden heen het Concertgebouworkest.
Aan het begin van het concert had dit
de eerste uitvoering gegeven in Nederland
een werk, in den oorlog geschreven,
terwijl de componist in het Engelsche leger
dienst was. Toen maakte Alan Rav/st-
home, een veertiger thans, zijn stuk „Cor
teges". samengesteld uit de muzikale ele
menten van een processie, vorieerond van
sen treurmarsch tot een levendige melodie
in het tempo van een lichte infanterie-
marsch. Stormachtig applaus na de uitvoe
ring deed den dirigent de auteur uit do zaal
op het podium roepen, en daar stond hij.
de Engelsche militair, die buigend de hulde
ontving, door het Nederlandsche volk in
hem aan den grooten bondgenoot gebracht.
Later bracht Sir Adrian Boultjiog oen
Brilsch muziekstuk, „Variations on an origi
nal theme", van Edward Elgar, en na de
pauze het onsterfelijke meesterwerk van
Johannes Brahms, de Vierde Symphonie in
E kl. terts, opus 98.
Daartusschen in zang van Jo Vincent.
Er zijn er die zeggen, dat onze eerste
zangeres niet meer over het klare en
reeno stemgeluid beschikt, dat ons steods
zoo ontroerde. Wij kunnen dat nief beoor-
deelen. Doch zeker heeft haar voordracht
nog aan religiouse diepte gewonnen.
Haar eerste lied greep ons het mei
„Lead Kindley Light,
Amid the encircling gloom
Lead Thou me on
The night is dark.
And I far from home
Lead Thou me on
Dit vers van Kardinaal J. H. Newir
gecomponeerd door Henriëite Bosmans
door Jacqueline van der Waals indertijd
vertaald alsLeid door den zwarten nacht,
die om mij is, mijn Licht, mij voor 1"
brach over heel die zaal de stille wijding
van het religieus beleven. Daar was een
Goddelijke Tegenwoordigheid. En die bleef
bij ons, ooi: bij de twee volgende liederen.
Ec-n vers van Lodewijlc van Deyssel„Ik
ben in eenzaamheid niet meer alleen
broek. En dan een tekst van Thomas a
Kempis „Magna res est Amor", (de liefde
is iets groots), gecomponeerd door Hendrik
Andriessen.
Hot paste niet na dit alles een toegift Ie
geven, ondanks den aandrang van het ver
rukte publiek. Het concert ging voort. Maar
de stilte van een Aanweziqheid bleef
gansch dien middag om ons hanoen.
In de Kalverslraal staat er bij den in
gang van een kerkje„Geef een kwartier
aan God." En de kerkdeur staat open
In het drukke gedoe van dit wereldsche
'evsn brengt ons wijdingsvolle muziek dicht
bij het Centrum van ons bestaan. Red.
Korte Flitsen uit miiu Dagboek
19-40'1945
van L. A. S.
Middelburg in Oorlogstijd
En onder deze omstandigheden naderde
het tijdstip van onze bevrijding P
Hel beschieten van Middelburq en om
geving had een aanvang genomen en nog
lange jaren zal hol geluid van de akelig
gillende en huilende granaten die in en
over onze stad en omgeving suisden en
dan dreunend en scheurend uiteen barstten»
in onze ooren klinken
Tot op zekere dag de mare lol ons door
drong „De Engelschen ziin Ie Vlissinqen
geland." Er werd in de stad hevig gevoch
ten. zoo verluidde het
De verbinding met Vlissingen was echter
totaal verbroken telefoon en telegraaf
werkten niet meer, zcodat een bevestiging
of ontkenning van deze gewichtige tijding
niet te verkrijgen v/as
En zoo bleef men in het onzekere.
Dagen lang vernamen wij niets en onze
hoop die weer oven levendig v/as geworden,
zakte tot onder nul.
Intusschen nam het bombardement van
onze stad en omgeving steeds in hevigheid
toe. Do angst en spanning v/erd bijna
ondragelijk. Heviger v/erd hel granaalvuur.
De stralen waren, ook bij den dag, groo-
ler.deels ontvolkt en men huisde in schuil
kelders en schuilhokken.
Velo huizen v/erden weer door projec
tielen gelroifon en wederom waren op ver
schillende plaatsen do trottoirs en slralen
met glas- en puinhopen bedekt.
Doch als de nood het hoogst is is de
redding dikwijls het dichtst nabij.
En zoo was hel ook ditmaal
Op 6 November, een dag die voor Middel
burg onvergetelijk zal blijven, is het ge-
De bevrijding van Middelburg
11: houd mij overtuigd, dat een geschied
schrijver eerlang deze historische dag in
iinesses en gedocumenteerd, aan de ver
getelheid zal ontrukken.
Wat ik hierover vertel is een simpele
weergave van hetgeen ik op dien namid
dag van 6 November 1944. persoonlijk waar-
Hel bombardement v/as dien nacht ver
schrikkelijk geweest en we hadden nog
slechts enkele uren onze kelderschuilplaats
verlaten, toen een luid gejoel en geschreeuw
sns oor bereikten
Ja er v/erd luid geroepen gebruld
gegild, doch het waren vreugdetonen.
„Menschen kom er uit de Tommies
zijn er we zijn bevrijd de tanks van
de Engelschen rijden de stad binnen
De moffen loopen met witte vlaggen en
geven zich over
We stonden eerst ongeloovig, als aan den
grond genageld.
Deuren en kelderluiken vlogen open en
slaperige gezichten kwamen er boven uil
De boodschapper was al voorbij gesneld.
Doch toen kwam een jongeman aange
wiekt, die een pakje Engelsche sigaretten
toonende. ons toeriepDe Tommies zijn
er ze deelen sigaretten uit.
Toen v/eek onze twijfel en er was diepe
ontroering onder de inmiddels saamge-
stroomde menigte
Ik snelde Marklwaarts en zag een tafereel
dat ik nimmer zal vergeten.
De Tommies op hun hooge, indrukwek
kende tanks, reden kalm de Markt op
de machinegeweren en kleine kanonnen
vuurklaar, voor actie gereed.
Slechts weinigen nog hadden zich buitens
huis durven begeven.
Het was immers mogelijk geweest, dat
beide partijen slaags hadden kunnen wor
den, evenals later bleek dal te Vlissingen
hel geval v/as geweest.
Doch spoedig stroomde do Markt vol van
nieuwsgierigen en een golf van enthousias
me ging door de menigte toen men begreep,
dal het met de bevrijding nu inderdaad
ernst geworden was.
De bom barstteDoch ditmaal een
bom van vreugde
Een donderend gejuich steea op.
Henderden omringden de vervaarlijke
tanks en drukten de Tommies de hand. die
deze hartelijk schudden, doch dringend om
ruimte vroegen want ze moesten op hun
qui vive zijn
Toen klonk uit honderden monden hol
„Wilhelmus" en het Engelsche volkslied en
ik heb nog nimmer in Nederland het „God
save the King" zoo spontaan, al was het
ook in het zoogenaamde steenkolon-engelsch
hooren zingen, dan op dit voor ons zoo
gedenkv/aGrdige oocenblik.
En in minimum van tijd was de geheele
stad bevlagd Ieder had zich met Oranje
getooid
In één woord er was een geestdrift van
belangmenschen, die elkaar tevoren
nooit gesproken hadden, schudden elkander
lachend de handen en midden op de Markt
ontwikkelde zich een rondedans onder hel
gezang van „Tipperary"
Een mijner Vlissinqsche kennissen die hier
gehuisvest was, omdat ook zijn woning
ondor water stond, kneep me met zijn
•note zeemansklavieren bijna de vingers
„U weet, meneer, dat 'k altijd sober ben
geweest, maar als ik nou cognac Ie pakken
Icon krijgen, v/erd ik vandaag stikzat
Doch ondertusschen deden onze Tommies
hun plicht.
Bev/onderenswaardig kalm verspreidden
ze zich door do stad .- het geweer in den
aanslag gingen ze de gebouwen binnen en
joegen do onthutste Duitschers die daain
gevlucht waren naar buiten en vóór zich
uit do straat en het Marktplein op.
Als kwajongens liepen ze natuurlijk
„ends up" nu en dan angstig achter zich
kijkend, zoo snel, dal de kleine kwieke
Schotten, die met gestrekt geweer achter
lien liepen, ze nauwelijks konden bijhouden.
Van tegenstand was geen sprake en
netjes werden ze op de Markt en op den
Dam op rijen naast elkander gezet de
handen keurigjes gevouwen over de stalen
helmen.
Alle branie alle gebral was thans
afwezig stil en bleek stonden ze daar
onder goede bewaking in afwachting
In de Korte Delft verliet een troep Duit-
sche soldaten juist een kelder waarin ze
zich hadden verscholen. Toen ze een viertal
Engelsche soldaten zagen aankomen zwaai
den twee hunner reeds van verre met een
witte zakdoek en lieten zich zonder eenig
verzet naar den Dam drijven, waar reeds
zon honderdtal hunner lotgenoolen, zoowel
officieren als soldaten, verzameld waren.
Ze v/aren als schapen, zoo mak.
Blijkbaar had het hevig granaalvuur van
do laatste dagen, oe verschrikkelijk ook
voor ons, dan toch het moreel van de hier
gelegerde vijand zeer geschokt.
HET NATIONAAL JONGEREN VERBOND
BETREURT
de aanvankelijke arzeling der bondgenoo
en verlrouwt op eon loyale hulpver
leening van Engeland in dit hachelijke uur
het bestaan van ons Koninkrijk, daar
bij v/ijzende op de evidente, opofferingsge
zinde bijdrage van Nederland in de gealli
eerde oorlogvoering. De houding van zeks-
Australische instanties moet onvoorwaar
delijk worden afgekeurd.
HET NATIONAAL JONGEREN VERBOND
bidt de Nederlandsche regeering kracht
om in haar beleid te volharden en
roept iederen Nederlandschen jongere op
woord en daad te toonen, dat hij tzij)
zich bewust is van zijn (haar) roeping mot
betrekking tot het geheele Koninkrijk,
Tribunaal IHiddelburg
GILLES DE RIJKE, betonwerker, v/onende
te Serooskerko, wordt ten laste gelegd, dat
bij lid was van de N.S.B., Duitschers in zijn
woning ontving en tabak en levensmiddelen
aan hen verkocht en werkzaam is geweest
voor „Winterhulp Nederland".
Beschuldigde zegt, dat hij de Duitschers
5 guldon voor een half ons tabak Het be
talen, de burgers f 4.25, Hij moest een dub
bel huishouden onderhouden, daar hij ook
het gezin van zijn zwager, die naar Duitsch
land moest, van het noodige moest voorzien.
De verdediger, Mr. F. W. Adriaanse, zegt,
ut op een dorp menige veete en buren-
zie bestaat. Vele getuigen, die zoo vlot
verklaringen a charche aileggen, mogen
I de hand wel eens in eigen boezem
steken.
Pleiter meent, dat dit een zeer Hcht ge
il is en geeft het Tribunaal in overweging
et de zes maanden interneerina. die be
schuldigde reeds heeft ondergaan, te vol-
NICOLAAS THOMAS VAN DOORN, uit
voerder, wonende te Middelburg, wordt er
van beschuldigd, dat hij op 6 November
1944, aan een Duitschen Feldwebel, Frits
Harm, gelegenheid heelt gegeven om zich
verbergen in een schuilkelder, behooren-
aan het pand waar hij woonde, tenein
de zich te onttrekken aan krijgsgevangon-
Beschuldigdo was als uilvoerder in dienst
bij den aannemer Ph. van Doorn uit ICrab-
bendijke, die werken voor de Duitsche
Weermacht uitvoerde.
De verdediger, Mr. A. H. Kuipers zegt,
dat beschuldigde er niet bij tegenwoordig
was, toen hot meisje Denevers een door
haar gestolen permit aan den Duitscher
ovorhandigde.
Later Heeft het meisje Denovers verklaard
dat er geen enkel plan heeft bestaan, dat
de Duitscher bij Van Doorn zou onderdui.
ken. Als uitvoerder had beschuldigde een
salaris van i 75 per week.
Pleiter vraagt de uiterste clemntie.
FRANS GELDOF, caféhouder te Seroos
kerko, ontving in zijn café zeer veel Duit
sche militairen en ging vriendschappelijk
met hen om. Hij leverde betonwaren
behoeve van de Duitsche weermacht.
Beschuldigde zegt, zijn café reeds ir.
te hebben gesloten, omdat hij de Duitschers
niet langor wilde bedienen.
De verdediger, Mr. A. H. Kuipers, oefent
criliek op de interneering van verdachte.
Van politieke onbetrouwbaarheid is niets
gebleken.
In Mei 1941 heeft beschuldigde zijn café
gesloten, terwijl hij ook zijn betonfabriekje
heeft stilgelegd. Zijn vrachtauto heeft nim
mer voor do Duitschers gereden en werd
in 1943 gevorderd. Eén zijner dochters heeft
hij de deur gewezen omdat zij met Duitsche
militairen omging. Beschuldigde is reeds
6 maanden geïnterneerd gev/eest. Hier is
onrecht geschied, aldus pleiter.
PIETER ERNST ANNO VON HE1MBURG.
zonder beroep, wonende te Middelburg, is
vanaf 1 Febr. 1944 als wachtman v/srkzaam
geweest bij den anti-sabotagedienst.
Beschuldigde, die geen verdediger heeft,
leest een door hem opgestelde verklaring
waarin hij zegt, dat volgens zijn mee
ning hij geïnterneerd is om zijn Duitsche
afkomst, doch dat hij nimmer wraakgevoe
lens jegens het Nederlandsche volk heeil
gekoesterd. Beschuldigde vraagt het Tri
bunaal hem vrij to spreken.
FILMNIEUWS DE DAG VAN MORGEN
Evenals vorige week draait ook deze
week in het Grand Theater een film met in
de hoofdrol Charles Boyer.
Charles Boyer vertolkt een groot pianist,
e in een restaurant een meisje leert ken-
>n Irene Dunne die een groote rol
zal gaan spelen in zijn leven.
Na dezen nacht, waarin beiden hebben
ontdekt, in de toekomst niet meer zonder
elkaar te kunnen, breekt de morgen aan.
Hot overstroomde landschap, de verwoes
tingen aangericht door den orkaan, schijnen
in overeenstemming met hun eigen positie,
als Philippe vertelt, dat hij gehuwd is. Zijn
vrouw is door en zwaren slag getroffen,
reeds vijf lange jaren lijdende aan een
nstigo ziekte.
Een orkaan op Long Island dwingt Phï-
lippe en Helen hun nacht door te brengen
een kerk.
Het slot treft hen aan, vertrekkende naar
Frankrijk, waarbij Philippine zegt: Wacht
op mij. Je zult niet lang behoeven te wach
ten en Helen's antwoord luidtIk zal wach
ten.
Ingezonden Stukken
Men schrijft ons
In do Prov. Zeeuwsche Courant staan on
der do rubriek sport enkele onwaarschijn
lijkheden, geadresseerd aan de G.V. en
A.V. Goes.
Goes wordt beschuldigd van een onspor-
;ve houding, om Vlissingen geen toestem-
ing te geven voor het spelen van hun
v/edslrijden to Goes.
De schrijver verklaart, dal Goes de N.
V. B. verzocht heeft om bij keuze naar de
le klasse te promoveeren. Verder verklaart
ij, dal de sportcommissie accoord ging
et het verzoek van Vlissingen.
Tegen deze beschuldigingen moet ik ten
sterkste protesteoren.
""s voorzitter van de G.V. en A.V. Goes
verklaar ik, dat door Goes nooit een ver
zoek naar do N.V.B. is gezonden om naar
de le klasse le promoveeren.
De Gocssche sportcommissie ging niet
et hel verzoek van Vlissingen accoord.
Is het den geachlen schrijver soms niet
bekend, dat door Goes in de jaren 1943
1944 en 19441945 geheel belangeloos haar
terreinen heeft algestaan aan al de Zeeuw
sche clubs De Goessche vereeniging is
Om 'technische redenen konden enkele
artikelen niet worden gecorrigeerd.
Laatste Nieuws
Britsch Indische troepen zijn na het
beëindigen v.h. ultimatum Soerabaja
binnengerukt. Artillerie trad in actie.
28 bommen werden op de stad ge
worpen. Van de 12 Mosquito's, die
dc stad bombardeerden zijn er drie
verongelukt. Soekarno heeft een op
roep tot zijn volgelingen gericht de
strijd te staken. Van Britsche zijde
wordt gemeld, dat alles wordt gedaan
om de burgers te sparen. De strijd
Besprekingen tusschcn At:!ce. Truraan
en Mackenzie King zijn begonnen.
Vlissingen tegemoet gekomen door haar ter
rein in de morgenuren af te staan.
In de laatste regels van het stukje 3ta.il.
dat Goes bij sporlminnend Zeeland geen
goede beurt gemaakt heeft.
Geachte schrijver, U zelf heefl met die
onwaarheden to schrijven een zeer siechte
beurt gemaakt in Zeeland, en in liet bijzon-
in Goes. Het v/are dan ook beter ge-
st, alvorens dal te plaatsen, eerst eens
bij Goes to komen informoeren, dan waren
hoop onaangenaamheden voorkomen.
Maar ik vermoed, dat u er zich van be-
t is, dat u er geheel naast was, anders
had u mijn stukje wel geplaatst.
Goes. P. KOSTER.
Schengestraat 66. Voorzitter Goes.
Aan den MiUtairen Commissaris
Geelt met verschuldigde eerbied te ken-
Kleis Bastiaan de Kat.
boren 20 Maart 1885. te Ridderkerk, thans
wonende te Vcoro, Kade A 65,
dat hij gedurende 43 jaren werkzaam is
geweest als toekenaar. constructeur en
groepsloidor op de teekenkamer, afdeeling
Machinebouw der Kon. Mij. „De Schelde"
le Vlissingen
dat hij op 20 December 19-14 als zoodanig
uit hun dienst ontslagen v/erd, met hel recht'
op wachtgeld tot 1 Februari 1245
dat dit ontslag volgens de Directie der
Kon. Mij. „Do Schelde" bij schrijven van
20 December 1944 gegrond v/as op het feit
dat zijn gedrag op 14 December 134-5 de
maal heeft doen overloopen en dat op zijn
verzoek aan don Directeur van het Gew.
Arb. Bureau te Middelburg om nadere loz-
lichling, deze hem bij schrijven van 6 Febr.
1945 mededeelde, dat het ontslag door de
Directie der Kon. Mij. „De Schelde" v/eid
aangevraagd, op redenen genoemd in ail.
1639 P van Burgerlijk Wetboek en dat
volgens het K.B. No. E 136 van 2 November
1944 houdende wijziging van Art. 6 van
het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudin
gen (Staatsblad No. E 52) zijn toestemming
in gevallen als bovenbedoeld niet verelscht
is verdere stappen in zijn belang te onder
dat hij door bovengenoemde beslissing
zich ton onrechte ontslagen acht om de
volgende redenen
dal er eon gespannen verhouding ontstaan
was lusschen lr. C. Kapsenberg, Chet der
teekenkamer, die zich tijdens de Duitsche
bezetting deed kennen als een pro-Duilschor
.n collaborateur en hera als gevolg von
requeslants weigering om iets ten vaordeele
der Duitschers uit te voeren. Samenwerking
tusschen deze uitersten was niet denkbear.
Op zijn verzoek om overplaatsing naar een
andere aideeling mot betere verhondingen
kon de Hoofdingenieur Van Tijen niet in
gaan. Door zijn voortdurende agitatie tegen
de werkzaamheden voor de Duil3cho oor
logsindustrie en hot aansooren van zijn col
lega's langzaam te werken gingen zijn
zhefs er toe over te trachten hem uit le
schakelon. Hierdoor echter nam de verzets
actie toe. Een voorstel van de Direclieaan
hem om op vervroegd pensioen te gaan
met een aanvulling hunnerzijds (f 5000) om
hel verschil tusschen hot direct ingaan van
het pensioen en de pensioengerechtigde leei-
lijd (n.l. 65 jaar) werd door hem als oudste
constructeur afgewezen, daar hij overtuigd
v/as dat geen der andere de leiding der
anli-Duilsche actie zou durven overnemen.
Voor Kerslgaven en iaarlijkscho gratificaties
kwam hij niet meer in aanmerking deze
gingen over op de ambtenaren die ijverig
dc Duitschers werkten. Hem werd
verboden de werkplaatsen te betreden. Hij
'erd vrijwel volkomen qeïsoleord. Voor het
iet aanv/ezig zijn op het kantoor op een
vrije Zatermiddag. die als werktijd was aan-
gewezen met de toezegging dat deze later
gecompenseerd zou worden, werd lüi -e-
durende 5 weken naar huis gezonden. Hem
werd verweten een aarts-saboteur te zijn.
Een opdracht om een papiersnijmachine te
teekenen waardoor de Hchtdrukkorii moer
werk kon allevoron (uitsluitend voor de
Duitsche Weermacht) werd door hem maan
denlang gerekt. Een gevolg hiervan v/as
een dwanqbevcl binnen zekeren tijd het
rk gereed te hebben,
lierna v/erd hij met ontslag bedreigd.
De fabrieksarts Dr. G. Sissïngh meende dat
hel op deze wiize werken requeslant te
veel van zijn zenuwen zou vergen en ad-
>eerde hem oonige maanden met ziekte
verlof thuis te blijven. Hierop werd hem
geduenrdo 4 maanden ziekteverlof verleend.
Kort na zijn terugkeer werd hij staatsge
vaarlijk verklaard en hom hel verblijf in
de provincie Zeeland ontzegd.
Na de bevrijding meldde hij zich op 23
November 1944 weder bij de Kon. Mij.
„De Scholdo" aan, De onder-Dirscteur de
Heer van Tijen spoorde hem aan zijn werk
spoedig mogelijk te hervatten. Om in
Vlissingen te kunnen werken was een ves
tigingsvergunning noodig welke hij via de
nog steeds niet uitgezuiverde pro-Duitsche
chef Ir. C. Kapsenberq moest aanvragen.
Deze zou de aanvrage met de Directie be
spreken. De Directeur lr. Wesselinq ver
klaarde daarna dat hij met ingang van i
November op wachtgeld moest, Daar hij
/eronderstolde dat dit een meer algemeene
maatregel voor ambtenaren betrof, had hij
hiertegen geen bezwacr. Na enkele weken
bleek hem echter met geen algemeene maat
regel te doen le hebben maar met een uit-
inderingsgeval. Op 14 December verweet
hij Ir. Kapsenberg dat deze do oorzaak was
zijn op wachtgeld stelling en hom daar
door beletlo zich te Vlissingen te vestigen,
rdoor hij financieel ten zeerste bena
deeld werd. Hij hooft op niet geheel parle-
laire wijze zijn pro-Duilsche chef te
kennen gegeven dat hij zich nic-1 op deze
ier zou laten benadeelen en verklaarde
daarna zich daartoe eventuoel tot hoogere
instanties te zullen wenden. Dit was de
directe aanleiding voor ïijn ontslag op 20
December 1944
dat dit ontslag volgons zijn meening een
rechtstreeks gevolg is van zijn op uitdruk
kelijk verzoek van de Nederlandsche Re
geering te Londen aangenomen verzets
houding gedurende de bezettingsjaren en
hij door dit ontslag financieel zwaar ge
redenen waarom hij op grond van hel
bovenaangevoerde beleefd verzoekt te v.il-
len bewerkstelligen
dat genoemd ontslag wordt ingetrokken .-
dat schadeloosstelling wordt verleend
ior derving salaris graliticaties enz.
dat hij bij woderaanstelUng niet meer
onder zijn pro-Duitsche chef wordt geplaatst.
Hetwelk doende, enz. IC. B. DE KAT
Veere, den lOden Juli 1945.
