VRIJE STEMMEN
Duitsche provocateurs in Batavia?
Ie JAARGANG
NUMMER 280
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zaterdag 6 October 1945
Algemecne Leiding i
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boertne
Hoofdredacteur i
J. Koekebakker
Redactie en Administratie i
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Bureau Middelburg t
Kortedelft 44.
Een correspondent van de „Daily Mail"
beschrijlt den verwarden toestand in Ba
tavia. In een Chineesch restaurant zat een
jong Duitsch oüicior. Deze bracht in het
Engelsch een toast uit, waarin hij riep
„Leve Duilschland
Hij werd luide toegejuicht door een groep
Indonesiërs, aan een ander taleltje zaten
Engelschen te rijsttaielen, zij deden alsof
zij niets hoorden.
Deze Duilscher was afkomstig van een
Duitsch schip, dat tijdens de Japansche be
zetting in Batavia lag en welks bemanning
nu vroolijk rondloopt en verwarring sticht.
De correspondent merkte verder nog op.
Ten eerstede bezetters krijgen geen
geld, de Japanners en de Indonesiërs heb
ben net zoo veel geld als zij zelf willen
drukken.
Ten tweedevrouwen en kinderen hui
zen nog steeds in de gruwelijke kampen,
omdat er elders geen plaats voor hen is.
De Japanners huizen in luxe hotels met
zwembaden en tennisbanen.
Ten derde de correspondent begrijpt niet
hoe de Britsche regeering nog kan samen
werken met den collaborateur Soekarno. De
Japanners plegen nog steeds geweld. De
correspondent verwacht een groot drama,
als de geallieerden niet spoedig ingrijpen.
Christison voert besprekingen
met Soekarno
Het A.N.P. meldt uit Batavia, dat volgens
een Engelsche zegsman de nationalisten
over alle bestuursfuncties in Batavia en
Bandoeng beschikken. Van de Japanners
hebben zij pantserwagens en mitrailleurs
ontvangen.
Generaal Christison had besprekingen met
Soekarno gevoerd.
Admiraal Helfrich, de bevelhebber der
Nederlandsche strijdkrachten is in Batavia
aangekomen.
A.s. Maandag vertrekt een extra troepen
transportschip naar Indië. Het betreft vier
bataillons, die in Engeland werden opgeleid.
Een bataillon wordt nog verwacht, volgens
Reuter.
Japan
Het Japansche kabinet is afgetreden. Dit
is het gevolg van den eisch, door Mac
Arthur gesteld, dat den minister van Binnen-
landsche Zaken zou worden aigezel. Deze
had namelijk bekend gemaakt, dat er staats
controle zou worden toegepast op alle pu
blicaties, en dat communistische publicaties
niet zouden worden toegelaten. Daartegen
over stelde Mac Arthur, dat Japan daarover
niets meer had te zeggen.
Aan de Japansche regeering is bevolen,
alle politieke gevangenen vrij te laten. Ook
hiervoor was de minister van Binnenland-
sche Zaken verantwoordelijk, dal ze nog
werden vastgehouden.
De chef van Mac Arthurs Intelligence-
Staff zei hieromtrentwij hebben de Japan
ners tijd genoeg gegeven om het zelf te
doen. Zij kunnen onze verlangens bezwaar
lijk verkeerd begrepen hebben.
Engeland en Soekarno
Tegenover Noël Manks, correspondent van
de „Daily Mail", heeft Soekarno in oen
vraaggesprek toegegeven, dat hij met Ja
pan gecollaboreerd had. „Hebt ge getracht
het leed der duizenden Australische en Ne
derlandsche krijgsgevangenen en ge-inter
neerden te verzachten, en hebt ge uw be
klag gedaan over den moord in koelen
bloede op Australische verpleegsters zoo
werd bem gevraagd.
Soekarno gaf hel volgende verbazingwek
kende antwoord„Ik moest met de Japan
ners samenwerken voor een vrij Indonesië,
en zij zouden het mij kwalijk genomen heb
ben als ik mij beklaagd had". Hij zeide
„in den geest" bij onze krijgsgevangenen
geweest te zijn
Een schrale troost
Manks zegt verder, dat er zich oen onaan
gename toestand op Java ontwikkelt, die
een spoedig ingrijpen dor vereenigde naties
noodzakelijk maakt,
In
hoofdartikel van hetzelfde blad
wordt gevraagd, wat de Britsche troepen
eigenlijk in Indo-China en Nederlandsch In
dië doen. Toen zij in Birma en Malakka
kwamen, werden zij als bevrijders inge
haald. Nu worden onze mannen gebruikt
tegen de Annameesche opstandelingen. In
Ned. Indië komen we. en het Britsch-Indisch
congres protesteert tegen het gebruik van
Britsch-Indische troepen op Java, terwijl de
Australische vakvereenigingen weigeren,
voorraden voor Java te Iaden.
Het lijkt wel, zegt de Daily Mail, of de
Britten onvermijdelijk in dergelijke zaken
betrokken worden Griekenland, Syrië, Pa
lestina, Annam, Java. Zij krijgen niets voor
hun moeite, behalve de verwenschingen van
Het blad vraagt dan nog, waarom de
Amerikanen dit alles niet doen. Hun men-
schclijke reserves zijn inmmers zooveel
grooler dan de onze J
Van Genechten voor zijn rechters
De uitbetaling van f 100
De persdienst van het ministerie van Fi
nanciën maakt bekend, dat, nadat het bank-
apparaat deze week de gelegenheid zal
hebben gehad nieuw geld voor loonen en
salarissen te distribueeren, op Maandag 8
October de uitbetaling begint van f 100
nieuw geld op ieder geldkaart, resp. uit
tegoed van vroegeren datum. Om een or
delijk verloop daarvan te waarborgen is in
de tweede uitvoerbeschikking „deblokkee
ring 1945" bepaald, dat de uitbetaling we
derom volgens letterindeeling zal geschie-
De Indonesische kwestie
Minister Logeman sprak gisteravond in
het kader van het wekelijksche ministerieels
praatje „op de Brug" over de Indonesische
kwestie. Wij komen op zijn rede nader terug.
Voor de slachtoffers van
bombardementen
Prinses Juliana heeft Donderdagavond op
het paleis Soestdijk den vice-luchtmaarschalk
Huddleston ontvangon, die Haar een groote
gift aanbood voor de slachtoffers der ge
allieerde luchtbombardementen.
Omroepzender Lopik
Met ingang van 7 October zal ook do
tweede groote omroepzender te Lopik in
gebruik genomen worden, zij het voorloo-
pig op beperkte schaal. Het ligt in de be
doeling dezen zender in te schakelen den
den geheelen Zondag. Zaterdag van 2 uur
's middags en alle andere werkdagen van
6 uur 's avonds tot aan de sluiting. Gedu
rende die perioden kan men dus twee ver
schillende programma's van Herrijzend Ne-
dorland beluisteren. Alleen de rubriek „Op
de Brug", Vrijdagavond om 9 uur, waar
in leden van het kabinet het woord voeren,
zal over beide zenders te beluisteren zijn.
VAN OVERAL
Italië vraagt uitlevering van Graziani, de
vroegere bevelhebber van Mussolini's „re-
publikeinsche" leger, die zich thans in een
concentratiekamp in Algiers bevindt. Men
wil hem als oorlogsmisdadiger laten terecht
Dr. Friedrich Schaeffer is afgetreden als
eerste minister van Beioren. Hij bescherm
de de nazi's in zijn ministerie. Zijn opvol
ger is Dr. Wilhelm Hoegner, sociaal-demo
craat. wiens lange strijd tegen het
algemeen bekend is.
Tribunaal te Goes
Tijdens de zitting van het Tribunaal. Vrij
dagmorgen, kon maar een zaak behandeld
worden, weoens ziekte van Mr. Adriaanse
uit Middelburg. Het betrof de kwestie
tegen Marinus Verstelle, landbouwer uit
Wolphaartsdijk. Hij werd ervan beschul
digd voor Mei 1940 sympathiseerend lid van
de N.S.B. te zijn geweest. In 1941 sloot hij
zich aan bii de N.S.B.
„Land- en tuinbouw zijn altijd mijn stok
paardje geweest", verklaarde verdachte,
„en daarom ben ik lid van de N.S.B. ge
worden".
Vcorzilter Mr. Vlaming„Heb je je in
Mei 1940 niet gerealiseerd, wat de N.S.B.
werkelijk was Beschouwde je de Duit-
schers als vijanden
Verdachte - „Als vijanden
Voorzitter„Dan is het onlogisch, dat je
later met de Duitschers meewerkte
Voorziler„Heb je wel eens ooit gehoord
van landverraad
Verdachte „Wel eens van lichtkogels.
Er werd veel verteld van landverraad."
Voorzitter „En was het erg moeilijk aan
te nemen, dat N.S.B.ers menschen aanbrach
ten
Verdachte„Ik beschouwde het als per
soonlijk".
Verdachte had wel „last gehad met het
Nederlandsche volk. dat tegen de N.S.B.
Voorzitter„Heb je wel eens gehoord van
Jodenvervolging
Verdachte„Daar heb ik mo altijd ver
van gehouden
Voorzitter„Maar het interesseerde je
wel. dat boerenland in boerenhand bleef,
als het tenminste je eigen hand was".
De voorzitter kwam tot de conclusie, dat
verdachte zich ver had gehouden van ver
gaderingen, maar in stilte toch graag de
voordeelen van de N.S.B. wilde plukken.
„Dergelijke knapen stellen zich doelbe
wust buiten het Nederlandsche volk en kun
nen er niet in opgenomen worden
Uitspraak over 14 dagen.
UIT STAD EN LAND
Kruinlooze hoornen
De boomen, die langs de onder water
staande wegen op het eiland Walcheren,
hun sombere levenloosheid naar den he
mel strekken, hebben voor een groot deel
hun takkenbos verloren. Het verrotte hout
van de boomen zal waarschijnlijk de herfst-
en winterstormen niet kunnen weerstaan en
om te voorkomen, dat op de we gen, die al
zeer slecht zijn, de toevoer van levensmid
delen naar de dorpen en de aanvoer
materialen voor de werken bij de dijksgaten
belemmerd zou worden door afgeknapte tak
ken, heeft men de kruinen van de boomen
gehaald.
De Baily brug kwam te laat
Bij het dijksgat te Vrouwenpolder zou ge
bruik worden gemaakt van een Bailey-brug
om de pijpleiding van den zandzuiger over
heen te laten loopen. Voor de Bailey-brug
arriveerde was de nieuwe dijk al zoo ver
gevorderd, dal er van de brug geen ge
bruik meer behoefde te worden gemaakt.
Het aantal arbeiders, dat momenteel in
totaal werkzaam is bij de dichtingswerken
aan de dijken bedraagt 3240.
Middelburg
Uitspraken van de rechtbankzitting van
21 Sept. 1945.
F. van Houte, eisch 1 j. gev. straf. Uit
spraak 1 j. gev. straf met aftrek tol heden.
A. H. C. Schoolmeester, eisch l'/z j. gev.
straf. Uitspr. 1 j. gev. met aftrek tot heden.
Th. A. Schippers, eisch en uitspraak acht
mnd. gev. straf met aftrek tot heden.
M. A. Geense, eisch 2Vi j. gov. tsraf.
Uitspraak 1 j. gev. ctraf mot aftr. tot heden.
P. Koeman, eisch 1 j. gev. straf. Uitspr.
1 j. gev. straf met aftrek lot heden.
P. Gilde, 2'/z j. gev. straf, eisch en uit
spraak idem met aftrek tot heden.
C. P. M. Guilliet-Emmaneel, eisch 6 mnd.
gev. straf. Uitspr. vrijspraak.
H. R. Reedijk en J. C. Dunnes zijn con
form den eisch tot nader onderzoek aange
houden.
Voetbal
PROGRAMMA VOOR DE
BEKERWEDSTRIJDEN VOOR A.S. ZONDAG.
gcrpceld. Ti
-Middclburi
E.M.M.—R.C.S.
FILMNIEUWS
Gisteravond draaide in het heropende
Grand-Theater te Goes weer de eerste film
na de verbouwing. Het was de Universal-
film „De Wilde Engel" met Mariene Die
trich en James Goddard. Het doet ons c
na de vele documentaire films, die wi
laatste maanden aanschouwd hebben, t
eens een film van een ander genre te
In het voorprogramma zien wij o.a,
Prinsesjes in Nederland en de enthousiaste
ontvangst van „Monty" in Amsterdam.
Door de verbouwing is het aantal
plaatsen op het balcon uitgebreid, terwijl
elke rij ca. 30 cm. hooger is geplaatst, dus
meer amphitheartersgewijze. Men heeft
hierdoor een beter zicht op het doek.
Ook de veiligheidsmaatregelen voor de
bezoekers zijn nog verder uitgebreid. Men
heeft een nooduitgang gemaakt voor het
balcon. terwijl er nog een bij de cabine,
thans geheel van de rest van de zaal is
afgesloten.
RENESSE. Burg. Stand over Sept. 1945.
Getrouwd H. J. de Feijter te Utrecht en F.
J. v. Klooster.
RENESSE. Duitsche krijgsgevangenen rui
men thans mijnen op op het grondgebied
van onze gemeente.
Van nabijgelegen woningen zijn vele rui
ten gesprongen.
STAVENISSE. Burg. Stand. Getrouwd P.
M. Klippel 29 j. en C. de Vos 21 j.J. A.
Q. Tazelaar 43 j. en W. J. van Ast. 37 i,
Geboren: Martinus, z. v. H. de Vos en
A. de Rijke.
Overleden Jacoba Hage, 21 j.Maatje
van der Jagt, 75 j„ echtg. v. M. v. Beveren.
KATTEND1JKE. Alhier werd op 1 October
opgericht een Oranjevereeniging. Als be
stuur werden gekozen J. v. d. Vliet, J. Wis-
Jz. en N. v. d. Berge.
Ingezonden mededeeling
Wie werkt,
sal eten!
Geheel Nederland
toont nu wat het waard
is. Wij willen er weer
bovenop komen. Ook
onze medewerkers en
wij steken de armen
uit de mouwen. Straks
leveren wij weer onze
prima zeepproduclen.
'o Adelaar-product primal
Te Luik zal op 20 en 21 October een na
tionaal Waalsch congres worden gehouden
ijn vier mogelijkheden voor Wallonië,
zegt een daar uit te brengen rapport1.
Het behoud van de politieke eenheid van
België. 2. Autonomie van Wallonië in hol
kader van België. 3. Volledige onafhanke
lijkheid van Wallonië. 4. Aansluiting bij
Frankrijk.
OVERDENKING
Een boodschap van den Paus
In een radio-toespraak heeft Z. H. zich
gewend tot hef nationale congres te Bogota
in Columbia. Daarin geeft hij deze fijne uit
spraak over de door allen gewenschte vre
de „Wilt gij dat de vrede van Christus
over de aarde zal heerschen, dan zal dit
slechts kunnen geschieden wanneer Zijn
leer over de geheele wereld verkondigd
wordt, en iedereen Zijn wet aanvaardt.
Slechts als men Zijn souvereiniteit erkent,
zal men binnen het raam van Zijn wetten
de echte vrijheid en de sociale gerechtig
heid, die men zoo vurig wenscht,. kunnen
genieten".
Al zal in Protestanlsche en in Humanisti
sche kringen wellicht met andere woorden
over deze dingen worden gesproken, een
feit is. dat vooral in het heden de wijd ver
breide meening is. hoe zonder een geeste
lijke inhoud elke sociale en politieke bemoei
enis onvluchtbaar zal blijken. Is er oen gees
telijke inhoud, die tegen de beginselen van
het evangelie ingaat, zooals in de zelfver-
heerlijkendc opvattingen van het Duitsche
nationaal-socialisme en het Japansche im
perialisme aan den dag komt, dan wordt
de sociaal-politieke uitwerking tot een ver
derf voor de v/erold, wat nu wel zonneklaar
gebleken is. Alleen een culturoel-maat-
schappelijk streven, dat zich grondt op de
eeuwige waarheden van het evangelie, al
leen dus een chrislelijk-sociale actie, al of
niet onder dies naam, die van nature de
menschelijke persoonlijkheid eerbiedigt, dus
principieel democratisch is, zal in staat blij
ken, de nu in ruïnes uiteenliggende wereld
te herbouwen tot een Huis, waarin de nu zoo
zwaar getroffen menschheid in orde, broeder
lijkheid en gerechtigheid gelukkig zal kun
nen leven.
Wij verheugen ons. dat Roomsch-Katho-
liek en Protestant, Unksche en rechtsche
groepen almeer in deze principieele richting
>n vaste lijn voor het maatschappe
lijke, en ook voor het persoonlijke leven 1
Red.
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG 7 OCTOBER 1945
WILHERM1NADORP. N. H. Gem., 10 Ds.
Odé, 3 Ds. Dankbaar.
's-H. ARENDSKERKE. N. H. Gem., 10 en 3
Ds. C. v. d. Waa.
LEWEDORP. N. H. Gem., 6 Ds. v. d. Waa.
WOLPHAARTSDIJK. N. H. Gem.. 10 en 2.30
Ds. T. G. A. van Dijk.
's-H. H. KINDEREN. N. H. Gem., 10 en 2
Ds. Zandee.
's-H. Abtskerke. N. H. Gem., 9.30 Ds. Eve-
lein, 2 de heer C. J. Louwerse.
KATTENDIJKE. N. H. Gem.. 9.30 en 2 Ds.
C. E. van Voorthuijsen.
KLOETINGE. N. H. Gem.. 10 H. Av.. 6 Jeugd
dienst, Ds. Elderenbosch.
KRABBENDIJKE. Gerei. Kerk. 9.30 en 2.30
Ds. Kraan van Grijpskerke.
BIEZELINGE. Chr. Geref. Kerk, 9.30 en 2
Ds, Kleisen.
WAARDE. N. H. Gem., 9.30 en 2 Ds. J. van
Heuven. Oud Geref. Gem., vra., nm.
en av. Leesdienst.
BIEZELINGE. N. H. Gem., 9.30 Ds. Elzinga,
2 de heer Overgaauw.
THOLEN. N. H. Gem., 10 Ds. van Oost, 3
Ds. J. Batelaan. Geref. Kerk, 10 en 3
Ds. H. J. Swierts. Geref. Gem., 3 maal
Leesdienst. Vrije Geref. Gem. 3 maal
OUD-VOSSEMEER. N. H. Gem., 10 Ds Vroeg-
indeweij, nm. Leesdienst.
ST. ANNALAND. N. H. Gem., 2 maal Ds.
an Griethuijsen.
STAVENISSE. N. H. Gem., 2 maal Ds. Dara-
ST. MAARTENSDIJK. N. H. Gem.. 2 maal
Ds. de Bres.
SCHERPEN1SSE. N. H. Gem„ 9.30 Ds. J.
Batelaan, nm. Leesdienst.
POORTVLIET. N. H. Gom., vm. Leesdienst,
m. Ds. Vroegindeweij.
ST. PHILIPSLAND. N. H. Gem., 2 maal Ds.
Holst.
Walcheren werkt aan zijn dijken
Onjuiste berichtgeving
Woensdagavond kwam over de radio het
bericht, dat het dijksgat in Westkapelle
gedicht was. Dit verwonderde ons, omdat
wij dien morgen van den Dienst Droogma
king Walcheren een andere mededeeling
hadden gekregen.
„Schrijf alsjeblieft niet, dal het gat dicht
is. zooals je al overal hoort vertellen", werd
ons gezegd. „Het gat is met dicht, het is
geblokkeerd". De Nederlandsche radioluis
teraars zijn dus weer eens al te voorbarig
verblijd met een onjuiste mededeeling over
den toestand op het eiland Walcheren.
Ja, het is niet de eerste keer, dat een
dergelijk bericht over de vordering van de
werkzaamheden aan de Walchersche dijken
den aether werd ingestuurd voordat de dich
ting een leït was.
Van den werkelijken stand van zaken
konden wij Donderdag, toen wij een trip
naar Westkapelle en Vrouwenpolder maak
ten. kennis nemen.
Hoe ziet het er in Westkapelle uit
Wel, loopt met ons mee. U is zoo juist
uit de Dukw gestapt Dit amphibische vaar
tuig heeft U over een slechten weg, die on
der water staat, langs triestige watervlak
ten, dorre boomen. vernielde hulzen, onder
een huilerigen regenhemel, gebracht in het
barakkenkamp, waar de dijkwerkers huizen.
Het is hier tamelijk stil. De mannen zijn
op het werk. Uit de leege W.M.D.-cantino
klinkt muziek. Een Westkappelaar, de pet
mot de klep naar achteren op het hoofd,
stuurt zijn paard, dat een wagen puin trekt
den dijkweg op. Er loopen wat zingende
pioniers en de man van de Eerste Hulppost.
Even voorbij de plaats waar het rijshout
voor de zinkstukken wordt gevlochten, slaat
U links al. en terwijl U voortwandelt over
de grauwe, zanderige vlakte, waar een
half jaar geleden nog een breedc geul was
en waar iels meer dan een jaar gele
den het dorp Westkapelle nog stond, komt
U steeds meer in de drukte. Rechts van U
laden militairen de na de oorlogshandelin-
gen achter gelaten munitie in een landings
vaartuig. Aan den linkerkant liggen de
bouwvallen van het dorp. Er boven rijst
de vroegere vuurtoren. U passeert een
drag-line, die groote scheppen zand van
plaats doet verhuizen en een werkspoorlje.
waarmee klei vervoord wordt. De dijk. die
het land inloopt, is een 'inlaagdijk en dat
bcteekent, dat dit niet de definitieve dijk
is. Die wordt volgend jaar op ongeveer do
zelfde plaats gelegd, waar de oude zee
wering vroeger met zijn forsche kracht Wal
cheren beschermde. Nu buigt de dijk zich
langzaam naar rechts en dan slaat u mid
den in „het werk". Er is zoovee) te zien
en er heerscht zoo'n levendigheid, dat hot
U in hel begin een beetje duizelt. Weldra
gaat U de verschillende dingen apart en
dan in hun samenhang zien. Het sluitgat
in de eene overgebleven geul, dat een 60
meter breed was. ligt vol met allerlei en
hot ziet er wat chaotisch uit, maar spoedig
zult U bemerken, dat alles een regel heeft.
De inlaagdijk bestaat, zooals iedere goede
dijk uit klei. zand, gevlochten rijshout, ver
zwaard met basaltblokken. De klei. waar
op het vlechtwerk met de groote keien aan
de buitenzijde en het zand aan de binnen
zijde. Het einde van den dijk werd voor de
sluiting, die nu inderdaad aan den gang is,
maar nog niet volkomen, beschoeid. Aan
de andere kant van de geul werd een der
gelijke versterking aangebracht. Tusschen
deze fortificaties worden in het begin van
deze week twee groote en drie kleine cais
sons neergelaten. Deze blokkeeren hel
dijksgat. Door de openingen tusschen deze
betonnen bakken perst zich het schuimende
water. Het luide briiischen van de stroo
men, die zich wild een weg naar de ruimte
wringen, wordt begeleid door het doffe plof- j
fen van de zandzakken, die de mannen,
traag stappend onder hun last, laten neer
vallen in de kieren tusschen land en cais
sons en tusschen de caissons onderling.
Aan de binnenzijde van den dijk, in de
stille watervlakte, ligt een machtige zand
zuiger, die door een meters lango perslei
ding zand en water achter en voor de ver-
sperring in het sluitgat spuit. Buiten dc-n
dijk deinen in het bassin, dat besloten wordt
door den nieuwen nooddijk, een restje duin
en de schamele overblijfselen van den ouden
dijk, platte schepen met storlsteen. Een der
schepen ligt vlak voor de blokkade. Man
nen in groene oliekleeding werken de zwa
re sleenen over boord en zij lachen, wan
neer zij U, als U vlug over de zandzakken
naar den voet van de duinen aan den over
kant wilt loopen, met een fel neerpatsenden
steen nat kunnen spatten. Nu staat U op
het zachtglooiende strandje, waar de zand
zakken gevuld worden. Om een goed over-
zicht te krijgen van het machtige werk,
klimt U het duin op. Zoo uil de verte lijkt
het alsof de dijk met al die krioelende nij-
vere mannen, een gesloten geheel is. Maar
zoo juist hebt U gezien, met hoeveel on
stuimigheid het water nog langs en onder
de blokkeerende caissons stroomde. Een
dijksgat is pas gesloten, als er geen eb- en
geen vloedstroom meer naar buiten of bin
nen gaat.
De dijk bij Westkapelle is nog niet ge
sloten. Het zal niet lang meer duren,, want
er wordt hard gewerkt, dag en nacht, en
waarschijnlijk nog a.s. Zondag ook. De ga
ten tusschen de versperringen moeten opge
vuld worden en dan moet hel afsluitend ge
deelte van den dijk met klei, zand en stort-
steen versterkt en verhoogd worden tot een
meter of vier, vijf boven N.A.P. De inlaag
dijk is nog lang niet overal zoo hoog, maar
dat komt straks. Alle krachten worden nu
geconcentreerd op het zwakste plekje van
den dijk, het sluitstuk, dat hel sterkste deel
moet worden.
In Vrouwenpolder is de dijk 750
meter lang
Ieder van de vier dichtingswerken aan
de dijken op het eiland Walcheren heelt
zijn eigen karakter. Strekt de inlaagdijk te
Westkapelle zich landinwaarts uit, de nieu
we dijk te Vrouwenpolder, die de langste
zal worden, omdat de vernielingen zich
daar over de grootste oppervlakte uitstrek
ten. loopt langs de kust en is tevens de
definitieve dijk. Er ligt hier aj 750 meier
dijk en momenteel komt er iederen dag een
50 meter bij. U zult bemerken, dat het
werk onder den rook van het stille, oude
stadje Veere veel rustiger is dan het werk
in Westkapelle. Er werken dus ook min
der menschen. De dijk te Vrouwenpolder
ligt in het oppertje, zal een ingenieur van
Waterstaat U vertellen, en heeft dus niet
zoo te lijden onder den invloed van zee,
weer en wind.
Als U dezen dijk een eindweegs bent op-
geloopen, ziet U aan Uw linkerhand een
zandzuiger, bakken met stortsteen, hoort U
voor U een drag-line ronken en naast U
een werkspoorlje tuffen, precies als in
Westkapelle. Maar wat U hier ook ziet is
een machtige kraan met een reusachtigen
arm. Voor de sluiting van den dijk zal er
nog een kraan komen. En hier hebt U weer
een bijzondere karaktereigenschap van dit
kalme dichtingswerk. Hier wordt veel met
groote machines gewerkt.
Terwijl U staat uit te kijken over de zee,
wordt Uw aandacht plotseling gelrokken
door een man, die een paal, waarop een
driehoek van latten is getimmerd en waar
aan een jute zak als vlag wappert, uit den
grond gehaald en neergelegd. Dal is het
teeken voor den machinist van den zand
zuiger. dat hij kan gaan spuiten. Even la
ter ziet U dan ook als een modderfontein het
mengsel van water en zand uil den mond
van de persleiding komen. Er staat een
enorme kracht achter, De drabbige massa
verspreidt zich snel en haar kracht werkt
ook achteruit, zoodat er schotten even ach
ter het einde van de persleiding aan weers
zijden in den grond gezet moeten worden
om den stroom af te leiden. In Westkapelle
zag U, dat onder den leidingmond een
stroombreker gebouwd was. Dit is noodig,
omdat er anders op de plaats, waar de
stroom in het water koml een put ontstaat
onder den drang van de perskracht.
Om de dichting van het dijksgat in Vrou
wenpolder voor te bereiden, wordt tusschen
de beide dijkseinden een drempel van zink
slukken gelegd. Van verre ziet U in den
geul, ook in Vrouwenpolder is er maar een
meer. kleine figuurtjes die U stoere dijk
werkers weet, bezig een zinksluk na te stor
ten. De drempel heeft een breedte van 100
meter, terwijl het gal nog 160 meter breed
is. Ook in Vrouwenpolder zal de definitieve
dichting niet zoo lang meer op zich laten
wachten.
Twee dichtingswerken, twee verschillen
de karakters. Zij hebben gemeen, dat er
hard gewerkt wordt en dat geeft moed
voor den komenden winter. Ai
