VRIJE STEMMEN
De marionettenregeering van Soekarno
Heldenvandelucht
OVER AN N EX ATIE
Wij hebben in ons nummer van 20 Sep
tember een verslag opgenomen over
lezing van Dr. Ir. F. Bakker Schut, wc
de wenschelijkheïd van annexatie werd be
pleit. en in ons nummer van 22 Sep
tember een artikel, waarin bezwaren
tegen annexatie te berde werden ge
bracht. Sindsdien werden ons weer eenigc
brieven toegezonden over dit zelfde onder
werp, met argumenten voor en tegen. We
kunnen met het oog op de beperkte plaats
ruimte niet alles opnemen, en willen thans
volstaan met de argumenten uit deze
respondentie kort te vermelden.
1. Als Polen en Tsjechoslowakiie mogen
annexeeren, mogen wij dit ook. En als de
Duitschers tengevolge daarvan moeten ver
huizen, kunnen zij, evenals wij hier, bij el
kaar gaan inwonen. Dat is niets erg voor
hen. Zij hebben het er naar gemaakt.
2. Te veel Duitschers opeen komen er
niet. Want er zijn millioenen gesneuveld.
Rusland is van plan or vier millioen te laten
werken aan het herstel van het vi
gebied, en er zijn nog genoeg Duitsche
streken die in cultuur genomen kunnen
3. Duitschland moet weer een land
don waarheen we onze tuinbouwproducten
kunnen uitvoeren, zegt men. Doch als
Duitschland autarkisch blijft, zooals de laat
ste jaren het geval was, is er voor ons niet
veel kans uitvoer.
4. De bevolkingsaanwas is in Duitsch
land niet zoo sterk als bij ons, en door de
sterke vermindering van het mannelijk ele
ment, zal deze nog verminderen.
5. Wij mogen nooit vergeten, welk ge
vaar de wederopstanding van Duitschland
zou zijn. Daarom moeten we Duitschland
knotten, en er voor goed militair onderhou
den. Het mag wel leven, doch no
machtig worden.
6. Op het te annexeeren gebied
dunne bevolking voorshands
landbouw en veeteelt moeten worden ge
dreven, die ons onafhankelijk zou maken
7. In Indië, dat genoemd wordt als het
gebied, waarheen onze overtollige bevol
king zich moet wenden, is voor Nederlan
ders eigenlijk slechts plaats als ondernemers
en leidinggevende personen. Het tropisch
klimaat is een bezwaar tegen het zich blij
vend vestigen van Europeanen, zooals ook
uil de praktijk in ons land gebleken is.
Emigratie naar andere landen doet ons het
verlies lijden van een groot aantal onzer
meest ondernemende zonen. Als er ge
ëmigreerd moet worden, laat dat dan de
Duitschers maar doen
8. Wij behoeven niet te teerhartig te
zijn tegenover de Duitschers. Dat verdienen
ze niet. En als ze willen werken en ten
deele emigreeren. ziet het er voor hen wel
licht nog minder hopeloos uit dan ze ver
diend hebben.
9. Wij kunnen nu direct de getroffenen
schadeloos stellen en vinden grondstoffen
als olie, zout, bruin- en steenkolen, en land
bouwproducten, die onze volkswelvaart
zullen vergrooten.
Een brief v
ioenstanders v
Op de vergadering waar Dr. Ir. F. Bak
ker Schut sprak, werd een telegram aan
minister Van ICleffens gezonden, waarin
door de aanwezigen 75 personen op
annexatie werd aangedrongen. Wat be-
teekenen echter die 75 personen tegenover
een inwonertal van Middelburg waar
de lezing gehouden werd van 20.000
In plaats van dit goedkoope kunstje is
gewenschf een volksstemming daarover te
houden, na uitvoerige toelichting der kwestie
door de dagbladen.
Voorshands blijft dal ons volk er gema
tigd onverschillig tegenover staat.
Is men niet bang zich door de annexatie
in een wespennest te steken
Heeft men geen moreele bezwaren te
gen een gedv/ongen verhuizing van ten
minste 300.000 Duitsche gezinnen
Geldt nietzonder een gezond Duitsch
land geen gezond Nederland
Als laatste punt willen we nog vermelden
wat volgens „Do Tijd" het rapport beval
van de commissie die de regeerïng voor
dit vraagstuk had benoemd.
Dit rapport beveelt geen annexatie aan.
doch slechts bezetting van het Duitsche ge
bied tusschen den Rijn en Limburg, en
eenige grenscorrecties.
Ook door Frankrijk wordt geen annexa
tie geëischt, maar ook daar wil men vol
staan met een militaire bezetting van den
westelijken Rijnoever.
De regeering overweegt nu dit rapport.
Er is haast bij. Want de conferentie dor
vijf in Londen vraagt om indiening der
schadevorgoedingsoischen. Red.
In den trein
Wij hadden laatst het twijfelachtige ge
noegen in Holland in een 3e klasse coupé
te zitten. Zoals gebruikelijk was het ding
stampvol, maar onfin daarom niet getreurd.
Wij wringen ons naar binnen, waar wij
tusschen twee dikkerds komen te staan. Een
onbescheiden mevrouw lluistert hoorbaar te
gen haar man „Die hebben ook wel wat
anders dan water in hun leven gedronken
Ondertusschen is de coupé al aardig vol,
twee dames aarzelen nog op het perron.
Do conducteur wordt ongeduldig„Op
schieten daar, opschieten daar 1" En de
dames buitelen bijna van pure zenuwachtig
heid de coupé binnen. Dit lokt protest uit.
„Ken U nou geen beter plaassie vinden
Blaif toch thuis, minseroept iemand
in onvervalscht Amsterdamsch, „me sitte
hier al half te verrekke 1" De stemming
is een beetje geladen, misschien in verband
met de geldzuivering Een der heeren
trapt de juist binnengekomen dame op de
teenen. Niet expres natuurlijk. Maar on
middellijk valt de dame, die wij maar Juf-
Irouw S. zullen noemen, vinnig uit„Bent
een heer of bont U geen heer „Ik ben
geen heer", verklaart meneer Q. deemoedig.
„Nou, trapt u dan 'n ander op zijn teenen".
snauwt juffrouw S. De coupé lacht of schudt
hel hoofd.
Maar meneer Q. is meer mans dan men
uit hel tot nu toe gevoerde gesprek zou
denken. „Bent U een dame, of geen
dame vraagt hij dapper. „Ja, wat denk
U anderszegt juffrouw S. uitdagend.
„Waarom reist U dan geen eerste klasse
zegt de heer Q, met een grijns, die zich
lot zijn ooren uitstrekt.
Wie het laatst lachtL.
Onbetrouwbaar volk
„Wel", vroeg een Canadeesche oorlogs
verslaggever van „Maclean's Magazine"
aan een Duitsche kolonel, die in Nederland
krijgsgevangen was gemaakt„Hoe denkt
ge over het Nederlandsche volk
En hij antwoordde„Het Nederlandsche
volk heeft geweigerd do Duitsche ideeën
wereld te aanvaarden. In plaats daarvan
hebben de Nederlanders ons voortdurend
ondergronds bestroden. Een onbetrouwbaar
volk. Wij hebben er verschrikkelijk veel
last mee gehad 1"
le JAARGANG
NUMMER 276
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Dinsdag 2 October 1945
Algcmecne Leiding t
B. G. Kloosterziel cn
S. L. Bocnns
Hoofdredacteur
Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Bureau Middelburg
Kortedelft 44.
Nederland wijst Engelsche voorstellen af
Minister Logeman in Londen
Aldus kwaliliceerde de Nederlandsche
Ambassade te Londen gisteren de bewe
ging van Soekarno op lava. Zij verklaar
de, dat hij geen spontane Nationalistische
beweging vertegenwoordigde. Hij heelt
voortdurend samengewerkt met Japan. Een
geallieerde luisterpost noteerde liet volgei
do uit zijn radiotoesprakenIn Nov. 1943
ging hij naar Tokio om in den Yokusumi-
lempel dank te zeggen aan de geesten
de Japanners, die waren gevallen bij de
„bevrijding" van Java. De keizer verleen
de hem de orde van den heiligen schat, uil
erkentelijkheid voor zijn samenwerking met
do Japannoesche militaire autoriteiten.
20 Juli 1944 zei Soekarno „Wij Indonesiërs
zullen met Japan blijven samenwerken,
zelfs al zou hel verslagen worden. Ik ben
er zeker van, dat Japan in dezen oorlog het
recht aan zijn zijde heeft". Twee dagen
later zei hij over het kabinet Koiso „Wij,
het volk van Java, zullen in samenwerking
met het nieuwe kabinet ons naar lichaam
en ziel opofferen om in dezen grooton
log de overwinning te behalen".
Bij zes gelegenheden heeft men Soek
plechtig hooren beloven „de vijand te
slaan de Amerikanen, de Britten en
Nederlanders". Zoo waren ook al zijn vol
gende uitspraken. Op 19 Augustus van dit
jaar kondigde de Japansche opperbevel
hebber de onafhankelijkheid van Indonesië
af. cn benoemde hij Soekarno tot president
van de Indonesische republiek. De laatste
verklaarde, dat hij de nieuwe constï
zou opbouwen volgens zuiver Japansche
De Nederlandsche ambassadeur te Lon
den verklaart, dat de Indonesische natii
nalisten in Nederland volkomen bereid ziji
met Noderland samen fe werken tot he
grondvesten van het nieuwe rijk, op basi
van de verklaring der Koningin op 6 De
cember 1942. Volgens deze verklaring zul
len de vier deelen van het Koninkrijk vol
komen gelijkwaardig zijn. De Indonesische
Nationalistische Beweging wil niet samen
werken met den nu verslagen vijand, en
verklaart zich bereid aan hot koninklijke
plan haar modev/erkïng te verleenen.
Onderwijl zijn Britsche en Britsch-lndische
troepen in Batavia geland. Eerst maakte
de commandant dezer troepen bezwaar te
gen het dacraan meedoen van Nederland
sche contingenten, uit vrees voor botsingen
de beweging van Soekarno. Later werd
zullen ook Britsche
Bolivia heelt de betrekkingen n
verbroken. Dit land zal geen
machten erkennen.
Ter versterking van
Ned. Indië geland zijr
troepen aan land gaan.
In Bulgarije duurt de onrust voort. De be
sprekingen van de communistenleider Kolo-
roif met den leider van de oppositie hebben
geen resultaat opgeleverd. Een Bulgaarsch
blad heeft de opheffing van concentratie
kampen en huiszoekingen ge-eischt.
De Japanners richten luxe kampen op
Java voor zich ïn. Van alle kanten hebben
zij groote voorraden aangesleept.
Montgomery heeft de Britsche strijdkrach-
n verboden bij Duitsche families kwartier
nemen. En ze mogen volstrekt niet met
Duitsche vrouwen trouwen.
De Italiaansche minister van Buitenland-
sche zaken heeft aan den raad van minis-
van builenlandsche zaken to Londen
verzocht ruime zelfstandigheid en tevens om
minderheidsrechten aan de Italianen in Zara
verleenen.
In de Russische bezettingszone is een be
gin gemaakt met do onteigening van het
grondbezit van de Duitsche jonkers.
Dat de Engelsche zakenlieden hard ver
langen naar een exportmarkt, blijkt wol uit
het groote aantal aanvragen voor vergun
ningen om naar het buitenland te reizen.
Ongeveer 200 zakenmenschen gaan iedere
,veek naar het buitenland op reis. De helft
liervan gatit naar Europa.
Nieuws uit Amerika
In de Vereenigde Staten, het land van
de groote kartels en trusts, is ook sterke
oppositie tegen deze economische machts
vorming.
Bond v. Handel en Industrie hield een
vergadering, waarin de Attorney General
Carlk verklaarde, dal do U. S. niet van
plan zijn. de karlelpraktükc-n van voor den
oorlog weer toe te laten. De antilrust-wet
Sherman is de Magna Charta van hel
bedrijfsleven. Het kartelstelsel tracht een
kunstmatig prijspeil te handhaven, de pro
ductie te - beperken, de wereldmarkten on
der enkele bevoorrechten le verdoelen, en
het verschijnen van nieuwe ondernemingen
verhinderen. De wet Sherman tracht de
kleine bedrijven te beschermen, en de voor
waarden voor de concurrentie le handha-
Een streven, dat zeer zeker ingegeven
wordt door sociaal besef, dat het teugel-
looze ultra-kapitalismc verwerpt. Maar de
erikaansche praktijk zal moeten leeren
in de nieuwe wereld reeds voldoende
wordt ingezien, wat het grondeuvel in deze
n wat de alleen mogelijke deiinitievc
remedie.
In Canada waren slakingen uitgebroken,
irst onder één categorie van arbeiders, en
daarna ook onder de belangrijke groep der
mijnwerkers, als protest tegen de vleesch-
mlsoenering die weer is ingevoerd. Mo-
ïf was. dat het vleeschrantsoen niet ge-
>eg kracht geeft om aan het werk te blij-
Thans wordt gemeld, dat de stakingen
zijn ge-eindigd. Er wordt niet bij gezegd
of de rantsoenen verhoogd zijn, of dat de
arbeiders hebben ingezien, hoe ook zij zich
moeten ontzeggen, waar de halve we
reld bijna geen vleesch meer krijgt.
In Argentinië blijft de reacti
geering nog aan het bev/ind, tegen alle
protesten in. Nu zijn weer alle mogelijke
politieke leiders gearresteerd. De regecring
der vereenigde Staten heelt meegedeeld,
dat deze maatregelen een slecht uilwer
king hebben op de publieke meening in
de Noord-Amerikaansche landen.
dit toch toegestaan. Honderd Nederland
sche matrozen van den kruiser „Tromp"
landden. Er hadden tot nog toe geen
denten plaats.
De Britsche bevelhebber deelde mede,
dat zijn troepen zich niet met de politieke
situatie zullen bemoeien. Zii zullen naast
Batavia ook Soerabaja, Medan en Padang
bezetten.
Lord Mountbatten heeft een proclamatie
uitgevaardigd tot de bevolking van Ned.
Indië. Hij zegt daarin, dat de Britsche troe
pen zijn aangekomen, om de Japanscno over
gave namens do Vereenigde Volkoren in
ontvangst le nemen, en recht en orde te
handhaven tot de wettige regoc-ring var.
Ned. Indië v/cer in functie treedt. De amb
tenaren van de Nica, die het burgerlijk be
stuur in do door Britten bezette gebieden
zullen aanvaarden, zullen die doen volgens
de gewone Ned. Indische wetten.
Intusschen duren de stakingen
Australische havenarbeiders voor
mee steunen zij de beweging van Soe
karno. Niet alleen oorlogsmateriaal maar
ook voedsel wordt door hen tot contrabande
verklaard, Op een conferentie tusschen Ne
derlandsche autoriteiten en de Vakvereeni-
gingsleiders werd nog geen overeenstem
ming bereikt.
De leider van het Britsch-lndische natio
nalistische congres. Pandit Nehroe, heelt
verklaard, dat de Indische troepen niet te
gen de Javaansche nationalisten mogen
worden gebruikt„Wij hebben belang bij
de vrijheid van de onderworpen gebieden
in het Oosten en in Afrika."
De Regeringsvoorlichtingsdienst heelt in
een verklaring medegedeeld, dat Nederland
niet kan ingaan op voorstellen van Engel
sche zijde om Soekarno's regeering de facto
te erkennen. De figuur, die eenigen
geleden voor de radio nog uitriep„Wij
zullen Amerika wegvagen en Engeland met
een breekijzer openbreken", kan niet aai
een ronde tafel-conferentie toegelaten wor
Prof. Logeman, die juist teruggekeerd h
van een bezoek aan Australië is na eei
bijzonder lange ministerraad doorgevlcgei
naar Londen om daar de moeilijkheden ii
verband met Indië te bespreken.
De voedselpositie op Java is schrikwek
kend. De rijstoogst van 1945 leverde
weinig op. Uit Birma kan niets worden
aangevoerd, daar de rijstpositie daar ev<
eens zeer slecht is. De volgende oogst
April of Mei 1946. Alleen spoedige hulp
uit het buitenland kan Java van een hon
gersnood redden.
Dc eerste taak
De Nederlandsche matrozen in Batavia
hebben de bewaking van hel krijgsge
genenkamp op zich genomen. Op verzoek
van het geallieerd opperbevel zal de Ne
derlandsche vlag eerst worden geheschei
als er meer troepen aanwezig zijn.
Wat doet Australië?
Is het niet noodig, dal Nederland aar
Australië vraagt, of het juist is, dal haar
regeering niet ingrijpt in de stakingsbewe
ging, die den Japanschen knecht Soekarno
steunt togen het Nederlandsche bewind, dal
in samenwerking met de Indonesische leï-
keninkrijk heeft ontworpen, waarin Indone
sië een volkomen zelfstandige plaats zal
krijgen
Is Australië reeds vergeten, dat de Ne
derlandsche vloot onder leiding van admi
raal Doorman zich in de Java-zee heelt
opgeofferd, juist ook om Australië voor
geallieerde oorlogvoering 1e behouden
Heelt de Nederlandsch-Indische regeeri
niet het eerst de Australische krijgsgevan
genen uil de kampen weggevoerd, zelfs
voor de eigen Nederlandsche burgers
Het antwoord der Australische regeering
wordt met spanning verwacht.
De verkiezingen
Betrekkingen tusschen België en Nederland omslachtig
Studiebeurs voor Ned. Theol. Student
volkingsregislers de technische bezwaren
uiteenzet legen het reeds thans houden
verkiezingen. De Commissie besloot
de regeering mee le deelen, dat deze
haar niet heeft overtuigd. Zii meent,
de bezwaren, hier uitgesproken, geen
letsel behoeven te zijn voor het houden
verkiezingen op de tijdstippen die zij had
aanbevolen, n.l. December voor de Gemeen
teraden en April voor de Kamer.
Een kloekmoedig woord, waarvoor de
Commissie dank toekomt. De paperasserij
moet maar eens wijken voor don volkswi"
Klachtenbus
Een lezer klaagt over de voortwoekeren
de bureaucratie, over de categorie surro
gaat-ambtenaren en surrogaat-controleurs,
over de voor huisvrouwen en winkeliers
voel te ingewikkelde textielregeling, en over
de moeilijkheid voor vele zakenmenschen.
die wel een auto of motor hebben, doch die
niet mogen gebruiken.
Ja. het is nog lang niet alles in orde.
Maar een flinke dosis geduld en zachtmoe
digheid is ook wat -waard. Al is hot soms
eens om uit je vel te springen. En dan
altijd maar door kloppen
Enkele andere lezers maken er aanmer
king op. dat het geheele distributie-perso
neel in Nederland een extra-rantsoen sïga-
n zou hebben gekregen, in do eerste
dagen der geldinwisseling. Ook het bank
personeel heeft veel extra werk in dezen
En hoevele anderen ook niet. Zij
nen, dat hier een onrechtmatig onder
scheid is gemaakt.
Een abonnee uit Kruiningen vraagt ol hel
aar is. dat op Walcheren 1000 ha. cul
tuurgrond is verloren gegaan. Het bericht
door ons overgenomen uit „De Stem",
zooals wij erbij vermeldden. Do Rijkszui-
velconsulent meldt ons, dat deze schatting
aan den hoogen kant zal zijn, al is het
zeker, dat er cultuurland verloren zal gaan.
Vast staat, dat het recht der kleine grond
gebruikers volkomen onaangetast blijft.
Men zal trachten hen zelfs ïn gunstiger
conditie te brengen. Degenen, die vrijwil
lig zouden willen verhuizen, hebben wellicht
igelijkheid elders toewijzing van grond
verkrijgen (b.v. in den Noord-Oost-pol-
der). Reden voor ongerustheid bchoeit er
de gedupeerde grondgebruikers op
Walcheren niel te bestaan, oordeelt deze
deskundige.
P een klacht van een lezer uit Kloetin-
iver onregelmatigheden bij den visch-
verkoop in Goes wordt ons vanwege het
gemeentebestuur meegedeeld, dat deze re-
ig over het algemeen genomen tot volle
tevredenheid van het publiek werkt. Alle
houders van vischkaarten krijgen hun beurt
Van oneerlijke afweging der vischporties is
s niets gobleken. Daarop zal trouwens
n gemeentewege wel toezicht zijn. Klach-
i daaromtrent direct aan dit adres.
Waarom krijgen zij, die geen stroom
hebben niet v/at petroleum voor verlichting,
omdat er 's avonds geen gas is vraagt
Goesclie lezer. Do directie van den
Distributiekring Goes bericht ons, dat dit
door het Centraal Distributiekantoor te
Vughl niet wordt toegestaan. Wel heeft
"edereen drie liter petroleum kunnen ont-
Een klacht over versloring van nachtrust
door feestvierenden had niet aan ons moe-
worden gericht, schrijft ons de Inspec-
van Politie te Goes, doch had direct
ten worden ingebracht bij de politie.
Deze zou zeker ovor dit schandelijk optre
den dat ons gemold wed prrocesverbaal
hebben opgemaakt.
Een briefschrijver uit Goes kunnen wij
melden, dat ons land zich nog steeds in
bijzonderen staat van beleg bevindt. Hoe
lang nog, is niet bekend. Het Militair Ge
in Zeeland wordt 1 October opgeheven.
In plaats daarvan treedt een afdeelings-
nissariaat Zuid-Holland-Zeeland te Den
Haag, met verbindingsposten te Sluiskil, to
Middelburg. Dordrecht en Rotterdam. Kolo-
el Mr. K. P. E. Bloemarts is benoemd tot
afdeelingscommissari6.
al is niet alles honderd percent in kann-.
en kruiken
„Le Peuple" schriiit onder het opschrift
Waarom
Waarom zijn de betrekkingen tusschen
België en Nederland zoo omslachtig en zoo
moeilijk Speciaal de post en het dagblad-
verkeer Onze Noorderburen weten in het
geheel niet wat er bij ons omgaat. Zolfs
de olficieele kringen zijn slecht op de
hoogte.
Aan den anderen kant ontvangen wij
geen enkele Hollandsche krant, en de
De minister van Binnenlandsche Zaken
heelt aan de Nationale Advies Commissie
oen nota doen toekomen, waarin het v
nemend hoofd der rijksinspectie voor de be
dingen van Belgische correspondenten ïn
Nederland zijn tot het uiterste beperkt.
Hier doet zich een anomalie voor,
niet onkel op de transportmoeilijkheden kan
worden geschoven.
Behooren de Belgische en Nederlandsche
autoriteiten in dezen toestand niet ten spoe
digste verbeteringen aan te brengen
Wij Zeeuwen sluiten ons hier gaarne bij
aan. luist hier in het Zuiden wordt de her
metisch gesloten grens als een geduchte
barrière gevoeld, die volkomen onredelijk is
Goed nieuws voor een Nederlandsch the
ologisch student, die vloeiend Engclsch kan
spreken en volledig op het niveau staat
van de Amerikaansche eisch
Professor Dr. J. Hoffman, hoogleeraar aan
liet New Brunsv/ick Theological Seminary
in de kerkgeschiedenis, heeft een reis ge
maakt door Nederland en keerde dezer da
gen naar Amerika terug. Hij ontving tijdens
zijn verblijf hier oen telegram van John
John Boardslee, hoofd van die Hoogcschool,
van dezen inhoud
„Bied studiebeurs van 300 dollar plus
studiegeld en kamerhuur aan aan Neder
landsch theologisch student
Wie aan de eischen bovengenoemd vol
doet geve zich ten soedigste op. Het adres
isMr. John Beardslee, New Brunswick
Theological. Seminary, New Brunswick, Nov/
Jersey.
NIEUWS IN HET KORT
De productie van de steenkoolmijnen gaat
vooruit. De gestelde limiet van 27.000 Ion
per dag zal weldra worden overschreden.
Maandag werd 20.000 ton geproduceerd.
Dinsdag 21.000 ton en Woensdag 23.000
Van 27 Oct. tot en met 4 Nov. zal 200
gram koffie op de bon worden verstrekt.
Kotels en café's krijgen eveneens echte
koffie.
Degenen die voor het loopende studie
jaar nog in aanmerking willen komen voor
een rijksbeurs voor muziekstudie, behooren
zich daartoe voor 15 October schriftelijk aan
te melden bij het ministerie van onderwijs.
Opnieuw strijd in Indo China. De opstan
delingen zijn gewapend met mortieren en
machinegeweren.
President Truman verzocht de Engelsche
regeering tegen de Duitsche Joden in Pa
lestina toe te laten. Tot nu toe is geen ant
woord ontvangen. De Mohammedaansche
leiders in Palestina hebben weer krachtig
geprotesteerd.
Op de stations van de Londensche onder-
grondsche werden tijdens den oorlog schuil
kelders gebouwd. Deze groote ruimten, die
geen dienst meer behoeven le doen, zullen
nu ingericht v/orden om huisvesting te ver
leenen aan mannen en vrouwen, die ge
demobiliseerd werden. Ook in Engeland is
ien groot tekort aan huizen en zijn de
hotols voortdurend overvol.
Het proces te Luneburg
In het proces te Luneburg trad voor het
irst een Duitscher op. Het was Dr. Fritz
Leo uit Dresden, die van 1935 af in Belzen
Er waren daar duizenden lijders aan
dysenterie die niet verzorgd werden. Er
werd niets gedaan om de luizen te bestrij
den. Er waren zeker 200 tot 300 gevallen
kannibalisme. Verder deelde hij mede,
dal zes meisjes getracht hadden de gaska-
i in de lucht te laten vliegen. Dit werd
i dagen te voren ontdekt en vier meis
jes werden opgehangen.
Tegenwoordig zijn er veel helden. Te
land, Ier zee en in de lucht. Engeland hoeft
het over zijn helden in de R.A.F. en v/ijlen
Hitler had het over zijn helden in de „Luft
waffe" Wat is eigenlijk een held Daar
over zijn evenveel meeningen als er men-
schen zijn. In de oudheid namen helden
het karakter aan van halfgoden als een
Theseus bij de Grieken. Iemand, die fan
tastische dingen verrichtte, als het verslaan
van monsters en draken. Tegenwoordig
een held, iemand die door niemand geëven
aard wordt.
Laten wij evc-n tien jaren terug gaan.
De jaren 1933-'35 waren jaren van glans
punten in de luchtvaart, trouwens van het
slaan van records op allerlei gebied. Hel
aantal „helden" was legio. Steeds grooter
snelheidsteeds meer ongelukken
Weet U nog van de prestatie van de „Peli
kaan" in 1933 De groote dag van
K.L.M., zoals Viruly schrijft. De dag
Smirnoff, Soer, van Beukering en Grosfeld.
30 December 1933 De Oudejaarsavond,
waarop Nederland per doodgewone Peli
kaan vijfhonderd kilo Nieuwjaarspost kreeg,
die vier dagen tevoren nog in Batavia lagen.
29000 km. gedragen door hoop, geloof en
bezieling van alle landgenooten tusschen
Texel en Timor. Hel was een glanstijd voor
de luchtvaart. Een lijd, v/aarin de nationale
trots het vliegtuig bezielde. De Melbourne-
1934, waaraan in luchtvaartkringen
;n van Parmentïer, Mol, Prins en van
Brugge met de Uiver verbonden blijven.
De noodlanding te Albury en de burge
meester op krukken, die het landingsterrein
door auto's liet verlichten.
Een heel volk treurde later over het ver
is van de Uiver en hing de vlag halfstok.
Nu kunnen wij het ons niet meer indenken,
gewend aan berichten als „honderd vlieg
tuigen werden neergeschoten in de
afgeloopen jaren.
Wat is het geweest, dat ons toon zoo
enthousiast maakte Het overwinnen van
de strijd, die in de lucht nog over-
moesl worden. De strijd zooals
Viruly. die schreef in zijn boeken. De
mensch, die gewonnen liad op het land en
op zee, moest nu nog de elementen in de
lucht verslaan. Het moderne leven, dat om
1930 geen gevaren meer kende, had nog
één uitweg het luchtruim Hier was oer
te behalen, daar lag de dood nog op de
loer, die ten koste van alles moest over-
worden. De oorlog is een strijd
menschen tegen elkaar, maar do strijd
tegen de golven, legen den wind en het
iweer is grootscher. De natuur heeft iets
ïbuigzaams in zich, iets dat werkelijk
heldendom vraagt, om te kunnen onder
werpen. Driehonderd jaren geleden waren
zeevaarders, die ons land groot
maakten, vreemde landen ontdekten, die
el bij de pakken neer bleven zitten.
Jan Huigen van Linschoten schreef op
in 16e jaar aan zijn ouders„Mijn hart
denkt anders niel nacht en dag, dan om
vreemde landen te bezien".
„Zoo weet men wat te vertellen, als men
oud is. Daar is-geen tijd kwader versleten
jongeman op zijn moeders keuken
n en weel niet wal armoede noch
weelde is, noch wat de wereld in zich
heeft, hetwelk dikwijls oorzaak is van hun
verderfenis". Hel is dezelfde geest, die
Cornells Tromp bezielde, toen hij na een
zeeslag schreef„Wij hebben ons hart
opgehaald als koningen 1"
En ongetwijfeld is dat het gevoel, dat
de Nederlandsche luchtvaarders bezielde,
toen zij hun eerste vlucht naar Indië maak
ten. Een gevoel van ruimte om zich heen,
m gevoel van trotsch.
En dat is nog de geest, die ons volk moot
bezielen. Een geest, die- zich niet laat
knechten. De K.L.M., die tijdens dezen oorlog
nog zooveel wist te prestoeren zal zeker zijn
vleugels weer uitslaan en onze helden van
de lucht zullen zich weer laten kennen ïn
vluchten naar Indië. L.
Hunnen in »batiledress«
Wij lazen in Maple Leaf, het Canadeesche
dagblad voor West-Europa, dat momenteel
in Amsterdam gedrukt wordt, de volgende
ingezonden brief van twee Canadeesche
soldaten van het Canadeesche bezettings
leger in Duitschland.
Vandaag zagen wij in Oldenburg, Duitsch
land, een Duitscher. die een Canadeesche
.ballledress". shirt en das droeg. Wij slop
en en vroegen hem hoe hij eraan kwam en
welk recht hij had om oen Canadeesch
uniform te dragen, waarop hij ons een
papier voor de oogen draaide, zeggend,
dat hij voor de CAOF (Can. Army Occu
pation Forces - Car., bezettingsleger) werkte.
Vindt U niet dat hel wel een weinig te
•r gaal, dat een Duitscher toegestaan wordt
is uniform to dragen Wij moeten reeds
oeite genoeg doen, om voor ons zelf aan
n nieuwe uniform to komen, als de oude
versleten is.
Het geheim van de atoombom
De minister van Handel der Vereenigde
Staten verdedigde in het Kabinet het voor-
il. om het geheim van de atoombom ook
:n Rusland mee te deelen. Leger- en vloot-
.toriteiten zouden daar bezwaar tegen heb-
in. Zoolang dit geschil niet is opgelost,
zal Truman's boodschap aan het Congres
hierover nog wel op zich laten wachten.
Tsjang Kai Tsjek is tot een overeenkomst
gekomen met de communistische regeering
Dc communisten krijgen zitting in den re-
geeringsraad.
De Fransche kranten zullen binnenkort
grooter kunnen verschijnen. Amerika leent
eer belangrijke hoeveelheid papier aan
Frankrijk.
ZON EN MAAN
Woensdag 3 October. Zon op 9.43, onder
18.14. Maan op 3.13, onder 17.52.
GETIJDEN
Vlissingen. 3 October. Hoog water 00.18
u„ 1.65 m„ 1.56 m. en 12.31 u„ 1.55 m.
Laag wafer 6.41 u„ 1.65 m. en 19.07 u.,
1.98 m. Weslkapelle 2025 min. vroeger.
Veere 1118 min. later.
UIT STAD EN LAND
Zonder overstappen I
De oude toestand keerl weerVroeger
konden we in Vlissingen instappen, en rus
tig blijven zitten, tot we in Amsterdam-
Weesperpoort of Centraal-Station konden uit
stappen. Het was een behaaglijke en vlug
ge reis. vier uren slechts.
Zóóver is het nu nog lang niet. Maar we
gaan wel in die richting Als ge voortaan
9.55 in Vlissingen zijt ingestapt, vlei u dan
rustig op uw gemak neder al is het dan
nog niet op fluweelon kussens maar op har-
de banken en wacht tot ge in Amster
dam C.S. zijt aangekomen. De reis duurt
lang. over NijmegenArnhem. Maar ge
kómt er. zonder overstappen, om onge
veer acht uur aan. En terug gaat
ge denzelfden v/eg instappen in Amster
dam C.S. om 8.36. en des avonds bereikt go
nog onze provincie. Er zijn ook tweede klas-
compartimenten in de wagens. We gaan
vooruit I
Rattenbestrijding
Iedereen, die last heelt van ratten ol
muizen of inlichtingen kan verschaffen waar
deze dieren zich bevinden, wordt verzocht
hiervan opgave le doen bij den burgemees
ter, de Gemeentewerken ol de politie van
de plaats zijner inwoning. In opdracht van
de regeering is de rattenbestrijding, di3
door 't chemische laboratorium voor onge-
diertebestrijding „Doramu" wordt uitge
voerd, thans begonnen. Om goede resulta
ten le krijgen moet een ieder meewerken.
De bestrijding dient in het belang van do
volksgezondheid nauwkeurig te geschieden.
Goes
Goes is in duisternis gehuld 's avond*
dat geeft aanleiding tot veel mopperc-n.
„Waarom hier niet en daar wel ?"is dan
Hier kunnen wij zelf op een heel een
voudige manier verandering in brengen.
Verduisteren behoeven wij niet meer. Won
neer de ramen worden opengezet en de gor
dijnen niet te stevig worden dicht gebak
ken en iedereen meewerkt, kan er een
behoorlijke verlichting ontstaan.
Wij vermeldden, dat J. N. in hechtenis
genomen verdacht van diefstal ten na-
decle van de geallieerden. Deze J. N. is
Kloeticge en niot uit Goes afkomstig,
behoorlijke verlichting ontstaan.
Van bevoegde zijde vernemen we, dal er
goede hoop >s. dat reeds in het voorjaar
1947 met het uitvoeren der uitbreidings
plannen te Goes zal kunnen worden begon-
Momenteel staan 40 noodwoningen op het
programma, die in de eerste plaats de ge
zinnen met meerdere kinderen zullen op-
En dan nog slechts die gevallen waarin
door samenwoning om bepaalde redenen
geen oplossing kan worden gevonden.
Het instellen van een huisvestigscommis-
sie, die alle bevolkingsgroepen vertegen
woordigt is in de praktijk gebleken een
bijzonder goede maatregel te zijn geweest.
In tal van plaatsen van ons land heelt
men dit Goessche voorbeeld gevolgd en heeft
men eveneens een soortgelijke instantie in
het leven geroepen.
Natuurlijk blijven er vele klachten. Hel
zal ongetwijfeld nog wel even duren voor
eigen gezin alleen kan bezetten.
Blijkens de jongste publicaties van ons
ministerie zullen nu in het Zuiden een aan
tal werkkrachten worden gebracht, wier ge-
blïjven wonen in het Westen. Deze
menschen zullen te werk gesteld worden
bij het herstel van het economische leven.
Dit zijn monteurs, vaklui alsmede ambte-
e betrokken zijn bij hetNoodCom-
missariaal. Bureau Wederopbouw, alsmede
ingenieurs die belast zijn met advisecring
voor de ge-inundeerdc gebieden.
Ook voor deze menschen moet voor in
woning worden gezorgd. Dit zullen dus
veelal kostgangers zijn die zullen worden
ingekwartierd daar, waar door ruimte ge
brek geen gezin kan worden gebracht.
Overigens heeft Goes het nog niet zoo
slecht. Gevallen van drie gezinnen in één
huis komen slechts sporadisch voor. Zoo-
Middelburg als ook in Vlissingen
komen gevallen voor dal zeven gezinnen
huis zitten, terwijl dan vaak de ca-
verzorging alles te wenschen over
laat.
In de ijsfabriek de „Noordpool" raakte
op tot nu toe onbekende wijze de ammoniak
leiding defect, zoodat het ammoniakgas zich
verspreidde. Een der arbeiders, P. Zuiddijk,
werd bewusteloos en moest naar het zie
kenhuis worden overgebracht Na een kwar
tier was de lucht in de omgeving weer ge-
Burg. Stand. GeborenMagdalena D„
d. v. L. Korstanje en A. A. Huijsse Maria
A„ d. v. D. J. Volmer en A. C. Breas
Petronella J. J., d. v. P. J. van Iren en J.
M. Wieland, te Kloetinge Willem C„ z. v.
G. Nieuwdorp en F. KorstanjeLeintje J.,
d.v P. Verhulst en A. Sanderse, te Katten-
dijke.
OndertrouwdChr. Brouwer. 24 j., te Mid
delburg en Ph. M. Vermeulen, 27 j, P. A.
Hemelaar, 34 j. en A. Vermeule, 26 j. G.
iLuijk, 30 j. en W. C. van Maasdom, 24 j,
E. S. Boness. 24 j„ te Badford en A. p.
Hengslmangers. 24 j.M. van Gorp, 30 j.
en A. Timmers, 25 j.
Getrouwd -: J. Sinke, 25 j„ te Kloetinge
en J. P. van der Endt. 24 j.J. M. P. Tor-
bijn. 32 j. en M. Reijnhout, 24 j.E. A.
Rutgers. 30 j. en A. M. Hollestelle. 29 j.
J. Melse, 25 j. en D. J. Tamminga. 27 j.
OverledenJ. Verhage, 76 j., echtg. van
P. PolterA. Hibels, 79 j.. v/odr van J.
Marinisse P. J. L. van der Wekken. 7 w„
te Wissenkereke J. Clement, 58 j., te Yer-
seke (Koudetkerke), echtg. van A. W. van
de Rucke F. Kerkhove. 68 j„ te Koudeker
ks. ivedr van P. RoctseP. C. van der
Slikke, 3 j., te Wolphaartsdijk.- A. C. No-
teboom, 54 j„ echtg. van J. J. Oranje.
Zeeland vóór de bevrijding
Om linlE elf 6
vaardigheid en verschaft ons hei recht om na tien
ur buiten tc loopen bovendien krijgen enkelen
en clcctrischc saklantaarn, welwillend in bruikleen
Het is een flinke drukie op hel perron cn in dc
vachtkamer. Alle heeren sijn nanwesig, en ook het
•ollcdio personeel van het R„„dc Krui» met heel
s'n hebben en houden. Door de drukke conversatie
n wc geen idee van den tijd. maar ik wil wel
eens iels meer welen en ga om twaalf uur bi) den
stations-chef informceren waar die (rein blijft.
Desc beeft geen verdere verbinding meer dim liet
rcrslvolgend station, cn daar is ie nog niet. dus
«achten maar.
Alles is pikkedonker. We behoeven niet meer
aangemaand te svorden goed te verduisteren, want
aller:
om» sijn het Cr zóü'n kluit bij clkuiir. dat
chottrslcentlradcn en waschlijncn rcsooecren.
vinden, "dus geen spiertje licht komt meer' or
Lang na laag trekt door de lucht rijn onsichtbi
weg naar bet vijandelijk gebied. In de rich
Belgis- stijgen lichtkogel» omhoog, die in
breinauld lanqs den hs-mr.l cn dooft even plotse
al» ie verscheen.
Het is een zonderlinge situatie hier op het per
wachtkamer: ik ga met twee collega's de trappen
op cn loop naar het andere perron. Het gewone
teven ligt finaal ondersteboven, je doet maar roo„
beetje op eigen houtje cn nnnr bevind van raken.
om op een station 's nachts om één uur le gaan
rondhnnncssen 7 Nu is er geen politieagent, die
(wordt vervolgd)