VRIJE STEM
Max Blokzijl ter dood veroordeeld
Politiek gesprek
De aanstaande verkiesingen werpen hun
schaduw vooruit. Niet de ver.ciei.ngen
het noodparlement en de noodgemeoni
den die binnenkoit gehouden worden ol
langs gehouden zijn. Want deze surrogaat-
bestuurslichamen verheugen zich in een
zeer malige belangstelling van de zijde van
ons vouc. lnstincimat.g haast voelen w.j
allen, dat deze aangewezen mensciien ge.
rechtmauge vertegenwoordigers zijn, en dei
het volstrekt de vraag is. of zij in het gc
sioelte der eere zouden zitten, a.s de stem
bus van van-icag de u.lspiuuk had mog-
aoen. Zeker zuilen het fatsoenlijke, en st.iki
gezuiveioe burgers zijn die aan de groene
taiel plaats nemen ol hebben plaats -eno-
men. Maar zij hangen toch eigenlijk in
ledige ruimte, zij heboen geen achtergrond,
waarop ze kunnen steunen. Een kiesver
eeniging of een partiigroepie heelt ze daar
gebracht. Doch bij alles wat zo doen vra
gen wij ons atis dat de stem des volks
Of is het een zeer persoonlijke, door wel
licht bijna niemand gedeelde ovei tuiging.
Zijn het wellicht stemmen uit het ver.eden
die als lossielen nog even zijn opgegraven,
en straks spoorloos zullen verdwijnen? Nie
mand die het met zekerheid kan welen.
Maar juist deze onzekerheid maakt hun
tijdelijk bestaan zoo ephemeer, dat het
eigenlijk geen sterveling interessoort war
daar wordt uitgespookt.
En hiermee stappen we al van deze mis
geboorten, welles samenstellende deelen al
licht ook persoonlijkheden onder zich heb
ben, die met glans en glorie straks zullen
worden herkozen. Maar dan zien we zc
ook anders. Dan zijn ze inderdaad en van
nieuws vertegenwoordiger van het volk, da
hen afvaardigt naar dezo vertrouwensplaat-
Als we van de aanstaande verkiezingen
spreken, bedoelen we de algemeene en di
recte verkiezingen, die volgens den wensch
van de Advies-Commissie in December wa
de gomeenteraden betrelt en in April wa.
de Kamer betreft, zouden moeten wordei
gehouden, doch waarvan aireede vaststaat
dat de regeering eerst voo.jaar ld .6 d
uitvoering zal gelasten, als hot al niet zc
mer of najaar 194o wordt. Eeuwig jammo.
En de argumenten zijn zwak. Da. de a.
ministratie in de war is, is een uitvlucht,
vindt de massa. Want ook met primiliv.
administratie gelukt een volksstemming het'
wel, zoo is overvloedig gebleken. En he
argument dat de k.ezer nog niet weet wa
hij wil. is een masker waarachter zich di
onzekerheid van de politieke leiders zei.
verbergt, al wetsn zij dal zelf niet.
Zij, de politieke leiders, z::n niet klaar.
En daarom moet het volk wachten. Wij
zouden omgekeerd zeggenlaat het volk
spreken, dan komt gij vanzelf wel klaar I
Enfin, het duurt dus nog even. Maar het
komt En vrat moet er dan gebeuren Zie
daar de puzzle.
Daarover is het politiek gesprek thans
aan den gang. De koehandel, zou een te
genstander zeggen. De diverse groepee-
ringen trachten zooveel mogelijk voor z'.c'.i
zelf to bereiken. Dat zeggen wij niet. Wan!
wij voelen ons met sterke banden gebonden
aan heel dit pogen om tot overeenstem
ming te komen, wat thans aan de orde is.
Hel gaat ook voor ons wezenlijk om he:
belang van hel land, en daarom aheen. E.
wat eischt dan dit belang des lands van d -
groepeeringen en partijen die hier met ei
kander discussieeren
Wij gelooven dat dit iseen basis va"
overeenstemming te vinden, om vandaar u"
als een sterke, eendrachtige phaianks den
strijd in te gaan.
Daaromtrent heeft de Nederlandsche Volks
beweging van alle in aanme.king komsne.
partijen en groepen g.v.aagd om een ge-
mcenschappelij/c verkiezingsprogrum en ec:i
gemeenscnappelijke candidatenlijsl.
Maar winen dal de a.v.eren En wl
zijn eigenlek die anderen
waardee.ing getoond voor dit ka-.net, dc'.
ook verscheidene ven hun geloo.sgenootc
op oeiaiig..,.ie roslcn heeit. lioch voor hot
advies van de Volksbeweging voelt men
daar niet u.termate. Een gemeünscliappeL.k
picgram zou wellicht nog wel gaan. Doch
een gemeenschappelijke candidatenlijsl is
in hun oog en absurd. Stel U voor. dat de
Roomsch-ikatholiene Kerk o.fieieel zou aan
bevelen, in een bepaald geval op b.v. een
socialist te stemmen Dat gaat niet. Een
Roomsch Katholiek stemt alleen 'n Roomsch
Katholiek, tenminste officieel. Wat do ge
heime stembus aangaat, ja, dat is wat an
De sociaal-democratie is terstond bereid
naar het zich laat aanzien, Van die zijde
is al gezegd, dat eigenlijk hel legenwoo,-
dige program van bijna alle partijen pronkt
met de veeron die de S.D.A.P. al tiental te.
van jaren op haar programma's heelt uit
gedragen. Ook een gemeenschappelijke
candidatenlijsl zou daar wei geen bezwaar
ontmoeten. Maar dat wil men nu eenmaal
niet van den anderen kant
Zijn er nog meer groepen die voor een
verkiezingsbondgonootschap in aanmerking
komen De Nederlandsch Hervormde Kerk
als zoodanig zeker niet. Doch een groote
strooming onder deze verjongde Christelijke
gemeenschap doet zeker mede, vermoedelijk
in hooidzaak als lid van de Volksbeweging
of van de S.D.A.P.
Daarnaast komen nog do renten in aan
merking van de vroeger machtige liberale
partij, en haar zelfstandig geworden kind.
de Vrijzinnig Democratische Maar veel
hooren we niet van hen. Men zou bijna
ragen zijn ze er nog wel
In elk gevalhei puiii.eko gesprek is
aan den gang.
Moge het tot goed resultaat voeren.
Red.
Ie JAARGANG
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Algemem» TXrflng t
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boermc
Hoofdredacteur i
J. Koekebakkcr
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
NUMMER 271
Woensdag 26 September 1945
Oocdstraf geëischi tegen den niet-N.S.B.er C. Kooy
man, voorzitter A.R. Kiesvereeniging te Rotterdam,
wegens het ten eigen bate verkoopen
van bonkaarten e.d. van verzetsgroepen
Max Blokzijl, die veertien dagen geleden
voor het Bijzondere Gerechtshof terecht
ilond, is gilleren ter dood veroordeeld. Bij
dit vonnis is beroep in cassatie mogelijk.
Jhr. D. de Blocq van Scheltinga, oud-bur-
jemeester van Wassenaar, tegen wlen ook
de doodstraf was ge-eischt, werd lot le
venslange gevangenisstraf veroordeeld.
Voor het bijzondere Gerechtshof te Rot
terdam slond de voorzitter van de Anti-re-
/olulionnaire kiesvereeniging aldaar, C.
Cooijman, terecht. Deze is geen lid van
ie N..J.B. geweest, maar aangesloten zijnde
rij de L.O. verkocht hij maandelijks een
10-tal bonkaarten, bestemd voor onderdui-
cers, ten eigen bate voor f 100.en meer
per stuk. Door dezen handel kon hij zich
jen zeer kostbare postzogelverzameling aan-
-.chaffen. Ook gelden en andere beschei-
len dan distributiebonnen der verzetsgroe-
ien kwamen via Kooyman daar, waar zij
riet hoorden. Toen de L.O. achterdocht
:reeg, riep zij een vergadering bijeen oin
ie zaken te onderzoeken. Kooyman waar-
chuwde de S.D., die een inval bij deze ver-
adering deed. Tijdens dezen inval worden
rie personen gedood, terwijl naderhand
ïog enkelen het leven verloren.
Tegen Kooyman, dio, zooals hij zelf zei,
n den greep der hebzucht was geraaid,
werd de doodstraf ge-eischt.
De president van het Bijzondere Gerechts
hof heeft ambtshalve aan Mr. van Genech-
len als verdediger toegevoegd Mr. I. P. A.
van den Oever Ie Den Haag.
Aan Van Genecliten is door den procu-
reur-generaai o.m. het volgende ten laste
gelegddal, terwijl Nederland nog in oor-
was met Duitschland. hij in do functie
procureur-generaal later tevens bij het
zoogenaamde vredesgerechtshof, als direc
teur van politie, als leider van het opvoe-
dingsgilde en vorraingsleider van de N.S.B..
later als commissaris van do provincie Z.-
Hclland en door zijn werkzaamheden in het
algemeen en zoodanig geestelijke misleiding
heeft bevorderd.
Voorbeelden zijn partijdig optreden bij de
behandeling door het Vredesgerechtshof in
de strafzaken tegen Bom on Kruithof in ver
band met den dood van Luit. Kol. Mussert.
Voorts wordt genoemd het houden van an-
ti-semietische redevoeringen en het geven
van persinterviews, het publiceeren van ar
tikelen in nationaal-socialistische en Deutsch
freundlichen zin.
De minister van Financiën, Prof. Dr. Lief-
linck, zal hedenavond voor de radio spreken
over do deblokkeeringsmaatregelen.
Gistermorgen is onder groote belangstel
ling van officieele en particuliere zijde het
groote geallieerde kerkhof te Oosterboek,
waar 400 leden van het Britsche luchtlan-
dingsleger begraven zijn, die bij den strijd
om Arnhem gevallen zijn, op plechtige wij
ze ingewijd. Na een R.K. Requiem Mis en
een Anglicaansche dienst legden ISO school
kinderen uit Oosterbeek op elk dor graven
een veldbouquet.
De P.T.T. deelt mede, dat in verband
met het feil, dal thans telkens op
Maandag. Woensdag en Vrijdag een lucht-
dienst zal worden onderhouden tusschen
Arasterdam on Parijs, brieven en briefkaar
ten naar Parijs van dien datum per lucht
post kunnen worden verzonden, zonder dat
luchtrecht noodig is. Voor drukwerk is wel
luchtrecht verschuldigd, n.l. S ct per 20 gr.
Het wereldcongres der vakvoreenigingen
is gistermorgen te Parijs door Leon Jouhaux
geopend.
fis*oote socialistische overwin
ning in Frankrijk
Egypte verSangt terugtrekken
der Britsche troepen
In Frankrijk hebben de socialistische par-
lij van Blum en de republikeinsche partij
/an De Gaulle bij de gemeentoraadsverkie-
•ingen groote winsten behaaldten koste
Naar verhouding heelt de communistische
martij zetels verloren.
De Britsche regeering zal vermoedelijk
niet roageeren op het communiqué, dat
ezer dagen door de Egyptische regeering
j uitgegeven en waarin 't terugtrekken der
rillen uit Egypte wordt verlangd, tenzij
'eze aangelegenheid officieel aan de orde
werdt geste d. b.v. door een nota of door
nderhcndeüngen.
Hel Egyptische communiaué wordt be-
ichouwd als een propagandistische zet voor
.e verkiezingen, v/elke waarschijnlijk in do
nabije toekomst zullen worden gehouden.
Hel verlrok van de Bribche troepen werd
engeveer twee maenden geleden in het ge
ring gebracht toen de leider der oppositie
Nahas Pasja een schrijven hieromtrent aan
den Eritschen gezant richtte.
Ned.:Indtë
De Ned. Indische redacteur van A.N.P.
.nelrilDe luchl iliy Amsterdam-Balovia zal
weldra geopend worden. Zes Douglas D.
O. 4-tcesieiien zullen worden ingeschake d
in den regceringsvliegdiensl. waarbij de
K.L.M. oen belangrijke rol vervult. Zij zal
dion.-l dren om regeeringspersonen naar
'r.c'ië te brengen en evacué's uit Indië mee
terug te nemen. Ook het postvervoer word!
horsteld.
De reis per schip zal ook hervat worden,
voorloopig met schepen jïiet n:et meer dan
100 man. Zoo zal de ..Tarakan" uit IJmui-
den naar Indië vertrekken.
In Ortcber zullen 1000 man per schip
naar Ind-ë gaan. Belangrijke mannen van
het bedrijfsleven, bankwezen en cultures,
totaal 130 man. sullen weldra per vliegtuig
naar Indië vertrekken.
VAN OVERAL
Generaal Mac. Arthur heeft de Japansche
regeering gelast den geldhandel en den
handel in activa Ie verbieden. De bedoe
ling is te komen tot een juiste schatting
van de nationale activa in Japan en daar-
Een woordvoerder van de Arabische liga
heeft verklaard, dat Tripolis thans rijp is
voor de onafhankelijkheid. De Arabieren
slaan gereed om aan alle Britsche, Fran-
sche of Italiaansche eischen weerstand te
bieden, indien noodig met geweld. Do Ara
bische leiders, aldus de zeosman, zijn het
eens over de noodzaak van het terugnemen
van alle vreemde troepen uit het Midden-
Oosten.
De Noorsche landverrader. Quisling, is
in verband met het tegen hem uitgespro
ken vonnis in hooger beroep gegaan.
De raad van ministers heelt in twee zit
tingen, o.a. de leverantie besproken aan
Oostenrijk en de repatrieering van Russen
uit Duitschland en geallieerde landen. De
„Times" merkt op, dat Oostenrijk aangewe
zen is op de andere Donaulandon, wanneer
Hongarije en Roemenië voortaan naar Rus
land exporteeren, is Oostenrijk op de ge
allieerden aangewezen.
Dr. Weissman beschuldigt Engeland er
van, dal het zijn verplichtingen jegens do
Joden niet nakcml. Ceen aardscho mach
ten zal de Joden beletten naar Palestina
weer te keeren.
Het Intern, comité van het Roode Kri
deelt medo. dat Maandags en Donderdags
tusschen 18 en21 uur (Zwitsersche tijd) op
de golflengten van 44.97 m. en 48.66 n
de namen van de Nod. weggevoerden, di
zich nog in Duitschland bevinden, worden
uitgezonden.
Hess zal binnenkort naar Neurenberg
worden overgebracht. De 24 beklaagden
zullen tegelijk terecht staan. Martin Bor-
mann is tot dusverre Viet gevonden.
De Amerikaansche onderstaatssecretaris
van oorlog heeit aangedrongen op dc
voering van een militaire opleiding
alle Amerikaansche burgers en on hel
ken van doeltreffende alweormiddelen
gen de atoombom.
Henry Ford, thans 82 jaar oud, is
de tweede maal afgetreden als president
van de Ford Motor ComDany. Hij wordl
jpgevolgd door zijn kleinzoon Henrv Ford.
De correspondent van de „Daily Ma l
schrijft uit Shanghai
Shanghai is een stad van contrasten
aan de eene kant is er een grooten over
vloed van voedsel. Aan den anderen kant
zijn de nu bevrijde Amerikanen, Engelschen
en Anti-Nazi Duitschers tot den bedelstaf
gebracht en zien zij er uit als schooiers.
Ondanks het feit. dat er nog gewapende
Jappen rondloopen, heeft de stad zijn Chi-
neesch aspect herkregen. Men ziel overal
Geallieerde vlaggen en platen met de be-ri
tenis van Tsjang Kai Sjek, die er zeer po
Internationale Luchtvaart
Parijs is weer per vliegtuig bereikbaar.
Er wordt drie maal per week gevlogen en
wel op Maandag, Woensdag en Vrijdag.
Vertrek uit Parijs 9 u., uit Schiphol II.45 u.
Het vliegtuig, dat 's morgens uit Parijs
vertrekt, geeft op Schiphol aansluiting op
de luchtlijn naar Zweden.
Het spreekt vanzelf, dat er voor deze nieu
we verbinding, welke onderhouden wordt
door de K.L.M. en de Lignos Airiennes Fran
coises, de nieuw naam voor de Air France,
groote belangstelling bestaal.
Op Woensdag 26 Sept., dos morgens om
kwart voor tien zal de regeeringsvliegdienst
met een officieele vlucht van twee Havil-
Iand vliegtuigen de luchtlijn Amsterdam.
Eindhoven, Beek (Limburg) inwijden. Aan
deze vlucht zullen de minister van verkeer
en energie, Ir. Th. van Schailc en andere
autoriteiten deelnemen. Deze dienst, die
door de regeering wordt ge-exploileerd, ge
niet technische verzorqing van de K.L.M.
Hel traject zal dagelijks door piloten
de K.L.M. driemaal worden gevlogen.
Vertrek van Amsterdam om 7.55. 10.55
en 14 uur. Op 27 Sept. zal cle liin openge
steld worden voor passagiers.
Wanneer alle desbetreflende plannen ge
reed zijn. zal de afstand tusschen Londen
c-n New York in 11 uur kunnen worden al-
gelegd. Daartoe zal gebruik gemaakt moe
ten worden van viermotorige Lockheed
vliegtuigen.
Op zeer groote hoogte bereiken zij eer
snelheid van 550 km. per uur. de machinet
bezilten accomodalie voor 42 passagiers.
Een aantal landen had in 1919 dc Inter
nationale Air Traffic Association opgericht
waarin o.a. ook ons land was vertegen
woordigd. De laatste voorzitter Ir. Plesmar
heeft meegedeeld, dat deze organisatie ni"
was opgeheven, niet omdat ze gefaald had
maar in verband met het voornemen een
grootere bond Ie vormen, die de geheele
Oefeningen met machinegeweren ii
leger, dat met alle wapenen, die e
een opleidingskamp van het Nederlandsch-Indischr
i moderne oorlogvoering vereischt, is uitgerust
W ETE HSCHAP
Petroleum producten
Welke groote waarde petro'eum en zijn
aanverwante producten vcor onze sterk ge
motoriseerde wereld ezit, is ens wel ge
bleken in de jaren, dat we deze moesten
ontberen. Des ondanks is hel gebruik voor
militaire doeleinden zoo ontzaglijk groot
geweest, dat we ons wel eens mot bezorgd
heid afvragen of de in dsn bodera aanwe
zige voorraden op den duur voldoende zul
len blijken om aan de steeds stijgende
vraag te blijven voldoen. Deze voorraden
zijn wel zoor groot, doch het ontslaan van
nieuwe hoeveelheden houdt lang geen ge
lijken tred met hel verbruik. De ruwe pe
troleum ontstaat n.l, uit de vette bestand
deelen van plantaardige en dierlijke orga
nismen in zeewater. V/orden zeebekken
als de Doode Zee, Kaspische Zee, Z ar'.
Zee, Middellandsche Zee door geologisch
invloeden langzamerhand van de open ze
afgesloten, dan stijgt door ver-da-np'ng va
het water door zonnewarmts la.iczame
hand het zoutgehalte, gaan de genoemd-
organismen dood. verzamelen rich op der.
bodem, worden overdekt mol slib on onder
gaan onder don druk daarvan, wat de vot
te deelen betrelt, een omzettinq tot pel:-
leum. Bij verdere waterverdamping zet
het zout zich op den bodem al, terwijl hel
skelet der organismen zich als fcs'aat af
zet. Dit proces dat duizenden jaren ver-
eischt, verklaart, dat zout, petroleum en
fosfaat in eikaars nabijheid werden gevon
den en dat het vinden van zout In den bo
dem hot vermoeden wettigt, dat in de die
pere lagen ook petroleum en fosfaat aan
wezig zullen zijn. De vloeibare petroleum
zal daarbij de diepste lagen opzoeken en
daar het tevens gevormde water en aard
gas afscheiden, zoodat in elke petroloum-
laag, die meestal in sterk onelfen terrein
voorkomt, de petroleum op de hellingen
moet worden aangeboord en na de aanbo
ring onder den druk van het erboven ge
comprimeerde aardgas naar builen zal spui
ten. Is door afslijting der aardkorst het aard
gas aan de oppervlakte gekomen en dus
ontweken, dan zal de petroleum niet onder
den druk daarvan staan en dus niet uit
zichzelf omhooa spuiten. Ze moet dan wor
den opgepompt. De na afkoeling bruin
zwarte, strooperige ruwe petroleum wordt
iu door destillatie gèscheiden in aanvanke-
iik vier deelen en wel ruwe benzine, ruv/e
'ampolie, smeerolie en residue. Door zui-
-ering mot geconcentreerd zwavelzuur wordt
rik van deze deelen gezuiverd en daarna
-tan herdistillatie onderworpen. De ruwe
-onzine levert daarbij achtereenvolgens
naphta. dat als oplosmiddel voor vetten,
'-.arsen en caoutchouc kan worden gebruikt,
gasoline, die meestal wordt gesplitst in de
'ichte en zware benzine voor motorbrand
stof. en ligroïne, die als poetsrlie en ver-
'unningsmiddel voor verf en lak kan wor-
len gebruikt. De ruwe lampolie of kero
sine kan als zoodanig na de zuivering ge-
kru'kl werden of door destillatie de gasolie
leveren, die in de gasfabriek en als brand
stof voor dieselmotoren dienst doet. De
smeerolie levert eveneens door destillatie
achtereenvolgens spil-olie voor naaimachi
nes en lichtere lexlielmachines, machine
olie voor het smeren van zwaardere ma-
chinedeelen, en cylinderolie, die tegen de
hooge temperaturen in do cylinders van
verbrandingsmotoren bestand is. Bij alkoe-
ling van de ruwe smeerolie zet zich daar
uit nog de ruwe gele vaseline af, die na
zuivering witte vaseline levert. De residue
levert bij afkoeling de paraffineolie en de
vaste paraffine, die als isolatiemateriaal in
de electrotechniek en verder in de kaarsen-,
lucifers- en textielindustrie een rol speelt.
Hel overzicht van en het verband tus
schen al deze zoo bekende petroleumpro-
ducten zal het duidelijk doen zijn. dat men
mot allo middelen heeft getracht zich de
beschikking daarover te verzekeren voor
heden en toekomst als de voorraden in de
wereld zouden verminderen. Vooral de
meest waardevolle benzine heeft men ge
tracht in zoo groot mogelijke hoeveelheid
te verkrijgen. Dit leidde er a'lereerst toe
door het z.g. krak'on van de hooger koken
de bestanddeelen, zooals smeerolie, de op
brengst aan de lager kokende benzine uit
eenzelfde hoeveelheid ruwo olie te vergroo-
ten. Verder hoeft men door behandeling
van steenkool, die in grootere hoeveolhedcn
dan petroleum in den bodem voorkomt, met
waterslof, deze in petroleum om te kun
nen zetten, waarvan hot gebruik economi
scher is dan dat van steenkool, omdat bij
het verbruik van vaste brandstof veel moor
warmte verloren gaat.
Ten slotte heeft men dit laatste proces
voor de winning van s.g. synthetlsohe pe
troleum aangewend, om ook de hooger ko
kende Jroolstofrijke petxoJeumbestanddeelen
door behandeling met waterstof meer ben
zine te doen leveren.
De mogelijkheden, die de nieuwere tech
niek en chemie dus bieden, maken dat de
bezorgdheid over tekorten in de toekomst
aan de voor alle bedrijven zoo vitale motor
brandstoffen in de latere jaren minder grool
is geworden dan voorheen wel eens het
geval was. Dit mag er echter niet toe lei
don, dat op ruineuse wijze met de beschik
bare wereldvoorraden wordt omgespron
gen. Voorloopig is er in don bodem op de
thans bekende vindplaatsen, die over de
geheele we reld verspreid liggen, npg we.'
voor enkele honderden jaren voldoende pe
troleum te winnen en zal men dus de syn-
thetitische winning in normale tijden nog
wel in reserve kunnen houden, mede om
dol deze synthese zeer kostbaar is en een
niet zeer grool rendement heeft.
Wel zal men de lagen, die het dichtst
aan de oppervlakte liggen, en die men dus
het eerst in exploitatie heeft gebracht, bin
nen afzienbaren tijd uitgeput zien raken en
zullen de dieper liggende, moeilijker in be
drijf te brengen lagen moeten worden op
gespoord. Dit zal misschien, ook door de
steeds stijgende vraag, op den duur wel
kunnen leiden tol een verhooging van den
kostprijs der gelevorde producten, waar
door de synthetische petroleum hetero kan
sen krijgt en vermoedelijk geleidelijk in het
productieproces zal worden Ingeschakeld en
een steeds belangrijker rol xal gaan snelon.
Ir. P. VA8 VISSER.
Als U uw gasrantsoen niet
wilt overschrijden,
denkt U er dan aan
DAT U de aardappelen met heel weinig
water opzet. Een kopje is voldoende
een niet te groote pan.
DAT U, zoodra de aardappelen koken,
dc gaskraan zoover dicht draait, dat ze nog
juist aan de kook blijven.
DAT U BIJNA alle groente met heel
nig water aan de kook brengt en dan op
een klein pitje zet.
DAT U kroten niet langer dan één uu:
moot koken.
DAT U kool heel fijn snijdt, want dan is
ze vlug gaar.
DAT U voor twee dagen groente togelijl
kookt, als Uw gezin niet al Ie groot is.
DAT U op uw aardappelpan zonder dex
sel een even groote pan zet met jus o
groente, die gewarmd moet worden. Als
Uw aardappelen gaar zijn, is de bovenste
pan bijna aan de kook.
DAT U. als u voor eenige dagen tegelijk
jus maakt, niet eiken dag de heele pan
warm maakt.
DAT U vandaag niet iets kookt, dat U
eerst morgen moet eten. als het niet strikt
noodzakelijk is, want dan moet u morgen
weer gas gebruiken om het op te warmen.
DAT U zooveel mogelijk de hooikist ge
bruikt. Peulvruchten b.v. hobt U dan maai
een half uur te koken. Een hooikist is ge
makkelijk te maken als U er geen heeft.
DAT U zoo weinig mogelijk pannen enz.
vuil maakt, dan kunt u met eenmaal per
iag alwasscher. volstaan, als uw gezin niet
al te groot is.
DAT U niet een heele pot thee ret. als
U toch maar een enkel kopje drinkt.
DAT U, als U eens een enkele keer pud
ding of iets dergelijks kookt, het dadelijk
doet, als U de melk kookt.
De overbevoikingsproblemen
Ondanks de groote menschenslachting die
de oorlog heeft veroorzaakt, heeft onze
neet nog steeds een overbevolking. Hoe
grcot de contrasten in deze evenwel
blijkt uit de twee volgende berichten,
eerste komt uit Delhi de Brilsch Indische
commissie, die tol taak heeft een onderzoek
in Ie stellen naar de veelvuldig optredende
hongersnood in Indië, is tot do conclusie
gekomen, dat binnen 25 jaar de bevolking
van indië tot 500 millioen zal zijn gestegen.
Het rapport acht op grond hiervan emigra
tie noodzakelijk. Hiervoor zouden dunbe
volkte gebieden van andere gedeelten van
het Britsche rijk in aanmerking kunnen ko-
Het volgende bericht komt uit Canberra
in Australië. De minister van immigratie
in Australië verklaarde in het parlement,
dat het nog 18 maanden zou duren, voor
dat er scheepsruimte genoeg is om emi-
gronlen uil Europa in Australië toe te la
ten. De regeering is van plan jaarlijks
70.000 personen op te nemen.
In hel eene land sterven jaarlijks dui
zenden van honger, terwijl hel andere noc
ruimte heelt voor duizenden. Het zijn voor
al de gebieden om den evenaar, die van
overbevolking to lijden hebben. Java kar
rijn overtollige bevolking doen afvloeier.
laar andere eilanden van den Archipel, dit
nrnder dichtbevolkt zijn. Moeilijker is de
ituatie voor China en Japan.
In het verleden is het steeds het prestige
7evoel van den blanke geweest, die den
oegang aan Chineezen en Japanners onl
regdo. 2oo was het het geval in de Ver.
Staten en in Australië. En niet alleen dat,
r ook het bescl, dat de Oost-Aziatische
volkeren met hun geweldigen aanwas, de
blanken verreweg do baas zouden worden.
1de een rol. Japan is thans uitgescha
keld en is met zijn millioenen op enkele
vulkanische eilanden opgeslolen. Het gaat
en gruwslrjken tijd tegemoet. China e
'•e! is in dezen oorlog wel wat laat tot
rol.- aardige mogendheid erkend en ei3cht
•-u ep grond dacrvan toegang tot de ge
ileden. die tot dusver gesloten waren voor
io r.r onderdanen.
Vermeer do Enropooscho mogendheden
■olkomen loyaal zijn tegenover landen als
-:*.a cm Jnnië. don zuilen zij ook bel over-
•.evoil-il.-jsproblesm met kracht Ier hand
Waar blijven de blikjes melk?
E: komen veel klachten aan het adres
in de melkventers betreffende de ver-
;lre"mg van biikje3 melk.
Hoe de melkventers aan een overschot
rr-n blikjes melk komen laat zich wel raden.
Zij irrceten hun klanten bedriegen bij het ai
oten van losse melk. Het overschot in
„non zetten zii dan in blikjes molk cm.
De prijzenconlrole verzoekt niet alleen
■c r oen dergelijke verwerpelijke manier
tn doen te mopperen, maar daden te slel-
n en iederen zwarten verkoop van blikjes
melk onmiddellijk aan de Prijzenconlrole aan
geven.
Wat zij zeiden
o men weet heelt eenige dagen ge
leden een aantal Engelsche auteurs op uit-
noodiging van de „Help Holland Council"
een bezoek aan ons land gebracht.
In het kort geven wij hier nu hun in
drukken weer.
Godfrey Winn, de bekende Engelsche
radio-spreker en romanschrijver, her" zich
naar het strijdtooneel bij Arnhem be
geven en hij vras zeer onder den indruk
rn wat hij daar gehoord en gezien had.
ij is van plan, voor de B.B.C. een lezing
'er Nederland te houden.
Miss Vera Brittain, bekend om haar lezin
gen, was getroffen door 't groote verlangen
der Nederlanders naar Engelsche boeken
en periodieken.
Miss Marjorie Bowen. die beroemd is door
haar historische romans en Nederland reeds
goed kent van voor den oorlog, verklaarde
,Wat wij ook hebben moeten doorslaan in
Engeland, het is niets vergeleken bij dat
gene wat de Nederlanders hebben moeten
•erdragen."
Mrs. Henrietta Leslie, auteur van vele
populaire romans en tooneelstukken, zeide
,De moed waarmede de Nederlanders op
het oogenblik nog allerlei ontberingen dra
ai, is een voorbeeld voor de wereld."
Mr. Olal Sapledon, de bekende specialist
op het gebied van de Engelsche letterkunde,
van meaning, dat de Nederlanders blijk
geven van een enorme wilskracht bij den
wederopbouw van hun land.
Dr. Leslie, de echtgenoot van mrs. Hen-
rita Leslie, heeft van den goheelon tocht
foto's gemaakl. Deze zullen dienen om de
ikolen, die de Engelsche auli urs over
Hun bozoek voor de Engelsche blzHen zul-
>chrl|ven. met illustraties te v'"luchten.
Ook zullen zij over Nederland «zingen
houden.
ZON EN MAAN
Dondordag 27 September. Maan op 22.47,
onder 11.36. Zon oond.sr 19.28.
DE GETIJDEN
Vfissingen 27 Sept. 1945. Hoog water
7.32 u„ J.98 m.13.15 u.. 1.89 m. laag
water 1.48 u„ 2.13 m. en 13.03 u.. 1.77 m.
Weslkapelle 2030 min. vroeger.
Veere 2050 min. later.
Middelburg
Procesverbaal werd opgemaakt tegen ze-"
keren J. R., oud 7 jaar. wegens diefstal in
verschillende woningen in het overstroom
de gebied, meermalen gepleegd in Maart.
Juli en Augustus.
Gestolen werdenvloerkleeden, bedde-
lakens, dekens, oen bedsprei, theedoeken
an kussensloopen. Wegens heling van een
deel der goederen werd procesverbaal op
gemaakt tegen Mej. de R. v. d. D. en Mej.
V. F„ allen alhier.
Het schijnt in dezen tijd onvermijdelijk te
tijn om telkens weer herinnerd te worden
aan de gebeurtenissen van de bezettings
aren. Het is begrijpelijk, dat de dagbladen
lelkeDS weer gruwelverhalen publiceeren
an arlikelen direct ol indirect handelende
over den oorlog. De processen tegen de
oorlogsmisdadigers zijn irrimers aan den
lang en brengt iedere daad van opbouw
ons weer niet terug naar de wreede oor-
:aak van het moeten op- en herbouwen
Ni\ mogen niet vergeten. Goed. Maar is
iet daarom noodzakelijk, dat wij ook bij
jelegenheden, die er zijn om ons ontspan-
ïing te bieden, zij hel door een oppervlak
kige revue, zij het door een ernstiger voor
drachtavond, gedwongen worden te luiste
ren naar grappen over de minderwaardige
handelwijze van onze Duilsche bezetters, ol
naar gedichten en proza, die ons terug
brengen naar den tijd, die ons huivering na
huivering bezorgde
De heer Jac. van Elsacker. de Rollerdam-
sche voordrachtkunstenaar, geboortig uit
Westkapelle. koos voor den avond, gehou
den ien bate van getroffen Westkapelle,
voor do Vereeniging „Westkappelle her
rijst", o.a. ook enkele gedichten en een
proza stuk, die geheel van den oorlog vro
ren. Na een paar gedichten over Walche
ren, die vrij vlak voorgedragen werden,
zei de heer van Elsacker„De achttien
dooden" van lan Camperl.
Daar deze tijdens den oorlog gefusilleer
de dichter een Westkapellenaar was, paste
het vers weliswaar in de sfeer van de2C:i
liefdadigheïdsavond, maar er sprak uit de
voordracht niet een geheel zich inleven :n
den toestand van die achttien. De manior
van voordragen was niet overtuigend en
uitgesproken persoonlijkhelaas ook nicl
in „The Moon is down" van den Ameri
kaan John Sleinbeek, Waaraan de vcrlaler
den litel„De Vliegenvanger" gal. Het
verhaal zelf is oen forache schildering van
hel verzet van een kleine Noorsche stad
onder lc-iding van haar burgemeester tegen
de Duitsche bezetters. De groote tegenstel
ling tusschen den breeden. maar gevoeligon
Noorderling en de staalharde, in tijden van
angst bijna kinderachtige Pruisen, kwam
te weinig tot haar recht, hoewel de vertol
king der verschillende personen hier en
dacr typeerend en krachtig was.
Na de pauze gaf de voordrachtkunstenaar
enkele luchtige schetsen en gedichten, die
eenvoudig en verdienstelijk over het voet
licht kwamen en bij hot talrijke publiek
zeer in den smaak vielen.
Tot besluit werd het Zeeuwsche Volkslied
gezongen. A.
Goes
De heer van Liere, directeur van het
Grand Theater, heeft goed nieuv/s voor da
filmliefhebbers J Er Iro,—en goede speel-
'ilms, zoowel Amerikaansche als Fransche
»n Hollandsche films. In deze films treden
o.m. op Mcrlene Dietrich, Grace Moore on
Maurice Chevalier. Nederlandsche film.,
rooals de bekende „Pygmalion" en „Ei
gens in Nederland" zullen in de komde
maanden draaien.
Momenteel wordt 't „Grand Theater" ver
bouwd het balcon wordt grooler gemaa/.l
en zal moer amphitheatrisch loopen. De
ruimte tuschen de stoelen wordt grooter,
30 cm„ zoodat men zijn beenen kan uit
strekken Om de veiligheid te vergrooten
wordt een betonnen trap aangelegd. Op
5 October zal hel Grand Theater weer
openen.
Het rijwiel van J. P. v. E. dat bij het post
kantoor stond, wordt vermist. De- politie
stelt een onderzoek in.
Een wielrijder, die zonder licht reed. werd
bekeurd.
Ongeluk bij de Vlakebrug
Maandagmiddag om vier uur raasde een
re met Engolsche matrozen uit Antwerpen
komende met een vaart van 70 km. over de
Vlalcebrog. Van den anderen kant kwam
auto met Iwee Nederlandsche kapiteins
iets kalmer tempo aan. Achter dezen
wagen kwam een paard en wagen aan-
rakkelen. De Engelsche auto wilde „full
speed passecren, trachtte nog uit te wijken
voor de kar met het noodlottige gevolg,
dat zoowel Engelsche wagen met matrozen
in do auto met Nederlandsche kapiteins in
ien slool vlogen. Een Engelschman werd
:waar gewond. 4 mannen licht gewond en
aen Ned. kapitein werd eveneens licht ge
wond. Dokter Arendse uit Hansweert ver
leende eerste hulp. De Military Police maak-
proces-verbaal op. De gewonden wer
den per ziekenauto naar St. Joanna ver
voerd, van waar de licht gewonde militai-
ïaar Vfissingen werden overgebracht.
Zeeland vóór de bevrijding
i Zoo
im cr in Ju npfirlticfjc. Op
c wmWVli»*chingcn - Rcrflen
den! doeleinden werd gebe-
vas mmqelegd.
Eu IOO kon hei ocb
Mct de gebruikelijke voor:org»nl,Witregelen, dc
Duitsche organisatie eigen, hadden on:c beschermers
Inngs hun afvoerweg Inchtdoelinitrnilleurs opgesteld.
Dit geschiedde niet ollccn op dc buitenwegen, doelt
ook midden in dc stad werden de;c lieftallige nppa-
•nten geplaatst. Zoo stonde,, er zes naast een spoor
uregcniplnccmcnt, een vrij^zwnre achtende telefona
de" Ambachtsschool en verder op nllc' mogelijke en
onmogelijke plaatsen die ze daar bel ...eest geschikt
Met groote snelheid en op behoorlijke Jmogtc.
,1 maar lager, en daar barst op eenmaal de bel lo-.
Rikketikkend vliegen de granaten dc lucht in. van
.llc kanten, en in een hnlvc minuut zit dc «tnnl-
ilauwc lucht volgcprlkt niet witte wattenprnp|e»
vaar de prnjcctielen ontploffen. De Goe.senoren,
nis uitgestorven.
Dc piloten hebben direct door wnt er aan dc
jen topsnelheid stormen weg. uit ous gezichts
veld. Even plotseling !- ,l,--e orkaon opstal., gaat
weer liggen en dc stll'r i, baast onnatuurlijk.
Na eenige oogenbllkken herneemt de «tuil weer
