VRIJE STEMMEN
m
53
Eerste openbare zittini
Tribunaal IMdsIborg
Java in onrust 2
Ie JAARGANG
NUMMER 267
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 21 September 1945
AJgemeene Leiding i
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerma
Hoofdredacteur i
I- Kockcbakker
Redactie en Administralie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 216?
Woensdagmorgen heeft de eerste open
bare zitting van het Tribunaal voor het
Arrondissement Middelburg plaats gevon
den.
Het Tribunaal is als volgt samengesteld
Mr. Vlaming, voorzitterMr. Schorer, vice-
voorzitterMr. Kegge, secretaris. De hee-
ren Hesseling, van Poperingen, Ouwehand,
van 't Westoinde en Meliofste, leden.
In een korte openingsrede zette de
Voorzitter van het Tribunaal, Mr. Vlan
i do
taak van het Tribunoal in het algemeen
en van de wijze, waarop de leden zich de
uitvoering van die taak gedacht hebben,
voor dit Tribunaal in het bijzonder.
De taak van het Tribunaal kan in een
algemeene formule samengevat worden, als
„het tot stand brengen van een zuivering
in het Nederlandsche volk en binnen de
groepen, waaruit hetzelve beslaat, door de
berechting van die Nederlanders en gewe
zen Nederlanders, wier handelingen, binnen
de perken van art. 1 van het Tribunaalbe-
sluit, gedurende de vijandelijkheden of tij-
dons do bezetting, misdragingen waren in
dien zin, dat zij waren ten voordeole van
de bezettende macht' en in strijd met de
belangen van het Nederlandsche volk".
De taak van het Tribunaal is, in één
uitspraak bij het opleggen der maaliegelen
met tv/pr- aspecten rekening te houden
ten eerste om door het opleggen der maat
regelen het geschonden rechtsbewustzijn
van hot Nederlandsche volk te herstellen
ten tweede den schuldige weer geschikt
te maken, binnen de Nederlandsche volks
gemeenschap opgenomen te worden.
Er moest veel voorbereidend werk ver
richt worden, en dit moest goed gedaan
worden.
Welnu, ik kan U de verzekering geven,
aldus Mr. Vlaming, dat dit in dit arron
dissement het geval is geweest en dat er
goon enkele grond aanwezig is om te spre
ken van een langzame berechting.
Het is een zware bewijslast, dio op de
beschuldigden, wier misdragingen bewezen
of erkend zijn, gelegd wordt, maar zij heb
ben zich dan ook willens en wetens in een
zoodanige positie geplaatst.
Mr. Vlaming besloot met den wensch uit.
te spreken, dat het Tribunaal in goede sa
menwerking met Sectie Intorneerin-' en roet
de Balie tot een rechtvaardige beoordeeling
der beschuldigden moge komen, en hier
door een werkelijke zuivering tot stand zal
v/orden gebracht, die een noodzakelijk ele
ment is voor een spoedigen opbouw van
ons vaderland, en dat de Pers dit streven
zal steunen, door het geven van een juiste
en volledige voorlichting hierover.
Namens de Balie sprak vervolgens Mr.
F. van Deinse. die er op wees, dal hel de
taak van de Balie is, het Tribunaal bij te
staanbij het zoeken naar de waarheid
on de ware gerechtigheid.
Hij wenschte duidelijk in het licht te stel
len. dat de loden van de Balie, die de
N.S.B.-erB en collaborateurs zullen bijstaan,
volstrekt niet mogon v/orden vereenzelvigd
met de verdachten, dat zij evenzeer verraad
on gemis aan vaderlandsliefde verfoeien
als iedor ander, maar dal zij terecht van
meening zijn, dat geen verdachte zonder
behoorlijke rechtshulp voor zijn rechters
mag staan.
Uw taak is moeilijkgij hebt een histo
risch werk te verrichten on ons nageslacht
zal dozen tijd en het Nederlandsche volk
van dezen tijd beoordeelen, ook naar uw
oordeelvellingen.
Wil! in het besef daarvan dan de hulp
der Balie aanvaarden bij het vervullen van
uw ambt, aldus besloot Mr. van Deinse zijn
tot - de leden van het Tribunaal gerichte
toespraak.
Vervolgens worden de eerste zes geval
len behandeld. Terecht staan achtereen
volgens J. Joosse, oud 30 jaar, gehuwd.
Rectificatie
Het artikel over het gebruiken van gas
wekt ten onrechte den indruk, alsof door
de gasfabriok naar willekeur lucht bij het
gas gepompt zou worden. Dit is echter mot
het oog op het ontstaan van exploisieve
gas-luchtmengsels niet mogelijk. De ver
houding tusschen gas en bijgepompie lucht
is derhalve meer aan bepaalde grenzen ge
bonden. dan uit het artikel Icon worden op-
gemaakt. Ook door andere technische oor
zaken vermindert echter dc kwaliteit van
hot gas als do fabriek genoodzaakt is, uit
minder goede grondstof dezelfde hoeveel
heid gas te maken, zoodat de verbruiker
en daar komt hel voor hem op aan
toch mot een wisselende samenstelling van
het geleverde gas hoeft rekening te hou-
den- Ir. P. VAS VISSER.
woonachtig te Middelburg, van beroep los
werkmanJ. van Bijleveldt. oud 42 jaar,
woonachtig te Middelburg, van beroep han
delsreiziger A. J. v. d. Boogaard, oud
27 jaar, ongehuwd, woonachtig te Middel
burg, van beroep film-operateur I. J. Mon-
deel, oud 44 jaar, gehuwd, woonachtig te
Vlissingen. van beroep gereedschapsliiper
F. van Wijk, 54 jaar. gehuwd, woonachtig
te Middelburg, van beroep restaurateur
J. I. Schipper, oud 40 jaar, gehuwd, woon
achtig te Middelburg, van beroep hout-
handelaar.
Hun v/ordt ton laste gelegd, dat zij tijdens
ds bezetting lid van de N.S.B. of althans
sympathiseerend lid zijn geworden of ge
bleven, voor deze Beweging propaganda
hebben gevoerd, lid van mantel-organisa
ties der N.S.B. zijn geweest en werkzaam
heden in dienst van den vijand hebben
verricht.
De beschuldigden worden bijgestaan
door Mr. F. Adriaanse en Mr. P. Adriaanse.
Deze bepleiten clementie en voeren ver
zachtende omstandigheden aan.
Ir. Louwes in de Ver. Staten
De Nederlandsche directeur-generaal voor
do voedselvoorziening heeft in Amerika on
derhandeld over den aankoop van voorra
den. Hij zeide op een persconferentie te
Washington o.a,„Geel ons werktuigen
om onzen wederopbouw uit te voeren. Wij
w'aardeeren de belangrijke hulp die wij ge
noten hebben, doch zouden graag zoo spoe
dig mogelijk op eigen beenen staan".
Hij verklaarde vorder, dat Nederland het
komende jaar 90.000 ton tarwe per maand
zou noodig hebben voorts in het eerstvol
gend halfjaar 50.000 ton vleesch, ten einde
het vleeschrantsoon van 4 Amerikaansche
ounces op 11 ounces per week te brengen
daarenboven 350.000 ton voedsel met hoog
proteïnegehalte.
VAN HIER EN DAAR
De Amerikaansche minister van oorlog,
Stimson, is afgetreden. Stimson is 78 jaar
oud. Zijn opvolger is de huidige plaatsver
vangende minister van oorlog, Patterson.
Door de geallieerden zal in Duitschland
graan worden ingevoerd, opdat de bevol
king niet zal verhongeren. Geen sentimen
taliteit is hier de drijfveer, zegt do oflicieele
mededeeling, maar het is noodig, dat de
Duitschcrs blijven werken, om kolen en an
dere stoffen le produceeren ten behoeve
van de geallieerden.
Do S.S. Obergruppenführer Schmidt,
Himmlers rechterhand, is te Praag ter dood
veroordeeld en ge-executeerd. O.a. heeft
hij 100 Tsjechische vrouwen Jalen doodmar-
De „Asahi Sjimboen" in Japan is tijdelijk
verboden, omdat het den indruk had ge
geven. dat Amerika het internationaal recht
zou hebben geschonden, door de atoombom
te gebruiken.
Radio Warschau meldt, dat het concor
daat met den Heiligen Stoel door de regee
ring van Polen als ge-eindigd wordt be
schouwd, aangezien het Vaticaan de Pool-
sche voorloopige regeering niet hoeft er-
In Joegoslavië worden, volgens naar Oos
tenrijk en Italië gevluchte personen, vele
priesters en bisschoppen gearresteerd. Vol
gens hun verklaring zou er een tegenstel
ling bestaan tusschen het regime van Tito
en de Christelijke Kerk.
Toscanini, de bekende Italiaansche diri
gent, die ten tijde van hel fascistisch be
wind uit Italië vertrok naar Amerika, zal
het orkest van de Scala le Milaan bij de
openingsvoorstelling leiden. Daarna sal hij
naar de Vereenigde Staten terugkoeren.
In Batavia zijn, zooals abusievelijk werd
gemeld, niet 16.000 ge-interneerden, doch
slechts 6000. Nauwkeurige telling heeft dit
thans ultgc
De manager van United Press, John Bo
wers, die uit de Japansche gevangenschap
ontsnapt was, en zich verborgen hield in
het oerwoud buiten Bandoeng, is thans vrij
gekomen en seint over gewekte onrust op
Java. Een leider van nationalisten, Soe-
karno, zou op 17 Augustus de „Indonesische
Republiek" hebben uitgeroepen. Do Japan
sche autoriteiten zouden hem en zijn „re
geering" stil hun gang hebben laten gaan.
Soekarno deelde mede, dat hij streven zou
naar internationale erkenning van zijn repu
bliek.
Een andore groep schijnt zich de „Zwarte
Waaier" te noemen, die actief verzet v/il
plegen. Zij bereiden een guerilla voor
tegen de geallieerde troepen. In feite zou
deze groep door Japanneezen geleid wor
den. In West-, Midden- en Oost-Java zou
den zich hoofdkwartieren bevinden. Drie
geheime zenders geven dagelijks heftige
anti-Japansche en anti-Hollandsche propa
ganda.
Hulpverleening aan Indonesië
Ruim 100 Nederlanders zijn met Neder
landsche bommenwerpers, bestuurd door
Nederlandsche piloten, op Java geland.
Mitchells wierpen groole hoeveelheden le
vensmiddelen en medicamenten boven het
vliegveld van Batavia uit. Een Nederland
sche bommen werper vloog laag over Ba
tavia en wierp levensmiddelen, Roodc Kruis
pakketten en post naar beneden. Hij word
door honderden in de straten geestdriftig
toegejuicht.
Geen verbroedering met Japanners
Mountbatton heeft een dagorder uitge
vaardigd, waarin verbroedering tusschen
geallieerde en Japansche officieren wordt
verboden. Aan Japansche officieren mag
geen hand worden gegeven. Zij moeten
bij het in ontvangst nemen van orders op
armslengte afstand blijven. Elke halsstar
rige Japanner moei 'terstond worden ge
vangen genomen.
De verhouding Engeland-Frankrijk
Leon Blum schrijft tegelijk in de „Daily
Herald" en de „Populaire" over hei Weste
lijke blok, dat zou moeten zijn gebaseerd
op nieuwe Engelsch-Fransche samenwer
king. Dit zou moeten zijn een „Westersche
familie", die noch tegenover de Sovjet-Unie.
noch tegenover de Vereenigde Staten zich
zou mogen stellen. Dit „familie-pact" mag in
geen geval de internationale organisatie
vervangen, zei Blum. Want deze laatste
moet hoofddoel en hoogste noodzakelijkheid
zijn en blijven.
Oproer in Toulouse
Deze Fransche stad verkeerde de laatste
dagen min of meer in staat van beleg. Een
hongerige menigte, woedend over de hooge
prijzen, drong kruideniers- en levensmidde-
lenbedrijven binnen, en sleepte 30 ton sui
ker. en 20 ton andere levensmiddelen weg.
Een menigte van 200 personen, die een
demonstratie wilde houden voor het ge
meentehuis, werd door de politie uiteenge
dreven. Andere groepen trachtten een koel-
inrichting waar eieren lagen opgeslagen,
een opslagplaats van militaire levensmid
delen-voorraden en een abattoir binnen te
dringen, wat door de politie voorkomen
werd. Voorts werden marktstalletjes onder
den voet geloopen. Een aantal arrestaties
weid verricht. De prefect van Toulouse heeft
aan een delegatie van huisvrouwen do ver
zekering gegeven, dat deze week rantsoe
nen vleesch en macaroni zullen worden
aangev/ezen.
Verschillende Indonesische vorsten en
autonome bestuurders hebben tegenover de
Nederlandsch-lndische regeering hun vreug
de uitgesproken over de bevrijding van het
Japansche juk.
In het parlement van de Faroër-eilanden,
die onder Deensch bestuur staan, is oen
bomaanslag gepleegd. Alleen materieele
schade werd aangericht, meldt radio Oslo.
ZON EN MAAN
Zaterdag 22 September. Zon op 6.26,
der 19.39. Maan op 20.28, onder 7.45.
Wéér 'n slap
in de goede richting
Strak» komt er ooit van die heerlijke Dury
Dcssurt Pudding en dc ongeëvenaarde Dury.
Custard. Maar uok die levert Duryca pas a
Ingezonden mededeeling
UIT STAD EN LAND
Emmabloemcolïecte in Zeeland
Men schrijft ons
Eindelijk wordt sedert het begin van den
oorlog weer een Emmabloemcoiiecle gehou
den. Door alle plaatselijke afdeelingen van
de Provinciale Zeeuwscho Vereeniging tot
bestrijding der Tuberculose zal ingevolge
besluit van de Nederlandsche Centrale Ver
eeniging vóór 15 October a.s. worden ge
collecteerd.
De tuberculose, de zoo gevreesde volks
ziekte, is in de bezettingsjaren op ontstel
lende wijze toegenomen, door de evacuatie
en door de zeer ongunstige woningtoestan
den dreigt ook in Zeeland een noodlottige
toeneming der tuberculosebesmetting. Door
jarenlang voortreffelijk werk en groote toe
wijding van de Provinciale Zeeuwsche Ver
eeniging stond Zeeland ongeveer aan de
spits der tuberculosebestrijding. De bereik
te resultaten zijn zeer ernstig geschaad, zoo
dat overal zoo krachtig mogelijk moet wor
den ingegrepen daarvoor is echter veel
geld noodig. vooral voor ziekenhuis- en sa
natorium verpleging.
Zeeland geelt altijd gaarne en ruim voor
een goed doel. Welnu, hier moet tegen een
feilen vijand der menschheid een onverbid-
delijken strijd worden gevoerd, een strijd,
waaraan geen rechtgeaarde Zeeuw zich zal
mogen onttrekken. In ongeveer alle Zeeuw
sche gemeenten zal worden gecollecteerd.
Offert naar vermogen, helpt jarenlangen
achterstand inhalen en beperkt u niet al
leen lol de straatcollecte. Door de alge
meene saneering der geldmiddelen is de
tijd voor een collecte ongunstig. Daaronder
mag echter de tuberculosebestrijding niet
lijden. Laat dus allen, die daartoe de mid
delen bezitten, maatregelen nemen grootere
giften voor 26 September of na 3 October
a.s. le bestemmen voor hun plaatselijke
aideeling.
Goes
Naar wij vernemen, zal in het kader van
de groote propaganda-aclie die door de
Nederlandsche Volksbeweging wordt op
gezet, Mr. G. E. van Walsum, hoofdredac
teur van de „Nieuwe Nederlander", in een
openbare vergadering te Goes naar alle
waarschijnlijkheid op 26 September a.s.
het woord voeren.
ST. PH1LIPSLAND. Naar reeds eerder is
gemeld, heeft de collecte voor de Stichting
1940—1945 in de Ned. Herv. Kerk f240
opgebracht. Nu wordt medegedeeld, dat
de totale opbrengst van deze collecte de
mooie som bedraagt van 1 1083,50. Dit be
drag is reeds overgemaakt aan het Provin
ciaal Bureau der Stichting.
Zeeland vóór de bevrijding
gelden.
In dc eerste plaats is er sinds den 5dcn Septem
ber geen trein meer vertrokken, nocli voor burgers,
noch voor vrachtgocdcrcnvcrvoer. Wel rijden dc
treinen onophoudelijk van Goes nnar Bergen op
Zoom heen en weer, maar dit is uitsluitend voor
den afvoer van ui die soldaten.
Het direct gevolg daarvan is, dat we totaal ge
ïsoleerd ïijn van de rest van Nederland. Er komt
dus ooit geen enkele brief meer aan en de couran
ten zien wc al evenmin. Ook de c.mmunicatic met
dc andere plaatsen in onze provincie is verbroken,
want niet alleen dc trein ontbreekt ons, maar er
rijdt ook geen enkele bus, noch ander vervoermid
del. Dc vrachtrijders komen niet meer naar dc stad.
omdat eensdeels hun wagens en paarden rijn ge
vorderd en dus spoorloos verdwenen, anderrijds
degenen die nog iets van dien aard bezitten, er nu
lurven komen. Op dc fiets
den en dorpen in Zeeland
dement der middeleeuwen.
peffetje te knarten
tiet verschijnen, moet rich dc oogen eens
ven als U om een postzegel vraagt. De
ringen. Dc distributie-dienst namelijk ontvangt geen
nieuwe bonkaarten meer van het hoofdkantoor en
dus komen de noodkaurtcn op de proppen. Op
zichzelf is dit niet roo'n bezwaar, maar er komen
bonnen geldig rijn en met wcikc^anlsocncn 'die
gehonoreerd moeren worden.
De Provinciale Vocdsclcommissaris wordt derhalve
in den arm genomen, de grossier» ingeschakeld en
kan het publiek zijn levensmiddelen toch1 regelma
tig betrekken. Er is zoodoende door dere mcnschen
heel veel werk verrel en hel pleit voor hun orga
nisatorisch talent, dat moeder de vrouw wekelijks
naur den winkel kon om haar iakoopen te doen.
Het was op die manier merkwaardig gesteld met
onrc provincie. We vormden een zelfstandige ge
meenschap in het Rijk, dat niet langer meer wer
kelijkheid voor ons was, docb een vaag bcgri,, was
geworden. (wordt vervolgd)
