VRIJE STEMMEN Beloftevolle woorden GAS Denki U er aan In den nacht van Zaterdag op Zondag wordt de klok achterin* gezet van 2 op 1 uur. De winter- tijd gaat dan in. Nadere toelichting op de geldzuivering Donderdagmiddag heelt de Minister van Financiën, Prof. Mr. P. Liellinck, een nadere toelichting gegeven op de monetaire zuive ring. De minister deed een beroep op alle betrokkenen om door onderlinge samenwer king de moeilijkheden tot het kleinst moge lijke minimum terug te brengen. Zoo zou hij het op prijs stellen, indien de werk gevers bereid waren aan hun arbeiders die niet over voldoende geld beschikken om zich do 110.nieuw geld per persoon aan te schallen, een voorschot Ie verleenen. De beschikking Geldzuivering 1945 beval niet! over deblokkeeren. Dit is met opzet ge schiedt. De deblokkeeringsvoorschrilten zui len worden gepubliceerd op 26 Sepiembei Ter toelichting op de reeds gepubliceerd; beschikking deelde de minister mede, da art. 2 inhoudt, dat al het thans circuleerend; papiergeld wordt ingetrokken en moet wor den ingeleverd. Ook de bankbiljetten vai de Nederlandsche Bank, die reeds eerde aan den omloop waren onttrokken, zullei in de inleveringsweek nog kunnen worden ingeleverd, met uitzondering van alle bil jetten van 1100.Wat de inlevering het oude papiergeld betrelt, verklaarde de minister, dat dit bij de kantoren der poste rijen, en bij do leden van de bedrijisgroe- pen effectenhandel, handelsbanken, land- bouwcredietbanken en spaarbanken kan ge schieden. Ten aanzien van de kleinere ge meenten. waar voornoemde instellingen niet aanwezig zijn, bestaat de mogelijkheid, dat de inlevering bij de burgemeesters plaats vindt. Tenslotte zal ook inlevering bij de belastingkantoren mogelijk zijn. Van bijzonder belang is het, dat de hou ders van geldkaarlen ten hoogste 1 300. mogen inleveren. De minister adviseerde daarom dringend, er zorg voor te dragon, dat men het bedrag, dat men boven f 300. contant geld bezit, uiterlijk 25 September a.s. stort bij een commissionnaire bank, spaar bank of giro-instelling. De inleveringsmogelijkheid ten behoeve van afwezigen is van belang voor diegenen die nog gelden onder zich hebben vat ondergedokenen en gedeporteerden, waar van nog niet bekend is, of zij terug zullei komen. Geallieerde militairen zullen uitsluitend worden geholpen door hun eigen betaal meesters. Zij kunnen in qeen geval terecht bij een Nederlandsch inleveringskantoor. Nederlandsche militairen kunnen door de infeveringskantoren slechts worden gehol pen, indien zij in het bezit zijn van een geldkaart met bijbehoorende stamkaart. De inlevering voor burgers zal alfabetisch geschieden volgens een nader bekend maken plaatselijk schema. De minister wees er op, dat het oude zilvergeld thans ook wettig betaalmiddel ii en niet ingeleverd behoeft te worden. De Duitschers hebben indertijd slechts 2 pet. van het zilvergeld binnengekregen. Hel verdiont aanbeveling, dat winkeliers ten behoeve van hun cliënten een rekening openen, waarop de aankoopen kunnen den gedaan, terwijl het publiek bovendien wordt aangeraden om zoo mogelijk doende voorraad in te slaan. Bij de vaststelling van het per persoor voor de saneering beschikbaar gestelde be drag van f 10.aan nieuw geld, heeft men zich laten leiden door de overwe-ing, da dit bedrag voldoende is, om het distributie palckel te kunnen koopen. Het Ministerie van Financiën verzoekt het publiek dringend bij het wegbrengen var overtollige kasgelden naar banken, spaar banken enz. niet bij de loketten te verschij nen met groote bedragen ongetelde en vol komen door elkaar liggende coupures. Oir ondanks de groote drukte bij de betrokken instanties, toch een vlotten gang van zaken mogelijk te maken, kan ieder op die wijze medewerken. Sorteert dus de verschillende coupures, dus bijv. alle biljetten vqn f 10. bij elkaar. legt alle biljetten mei dezelfde zijde boven.Maakt een lijstje, hoeveel bil jetten van elke coupure worden aange boden. Bovendien is bepaald, dat aanbie dingen van bijbanken of spaarbanken te storten bedragen op verlangen van de be trokken bank of spaarbank moet geschieden bij gesloten en gezegeld pakket, onder voor behoud van crediteering na telling van den inhoud. Aldus kan ieder ertoe bijdragen, het wachten zooveel mogelijk te beperken. Theo Olof teruggekeerd Na een afwezigheid van ruim vijf jaren, is de jonge violist Theo Olof weer in ons land aangekomen. Tijdens de bezetting wist hij naar het buitenland uit te wijken. Theo Olof zal weer voor het eerst na vijf jaren optreden in een recital in de groote zaal van het Concertgebouw te Am sterdam en daarna een tournee door ons land maken. Over »Boerengedachien« De andere zijde van dc medaille laat ons een inzender zien, die er op wijst, dat weliswaar thans dikwijls tekort aan werkkrachten is op het land doch dat er ook boeren zijn geweest, die hun arbeiders veel te weinig hebben betaald, zoodat de vlucht van het land naar de stad heel verklaarbaar was. Ook wijst hij op hel gedrag van sommige landbouwers, die voor hun producten zwarte prijzen vroe gen, zoodat er onder de arbeiders weinig lust bestond tot boerenwerk, als ze iets anders konden krijgen. Wij laten het verleden thans daar, en liopcn, dat de Rcgcering slagen zal in dc materieele gelijkstelling van dc werkers in de stad en op het land 1 Vakvereenigtngscongres te Blackpool Het jaarlijksche congres werd geopend door Ebby Edwards, secretaris van den Britschcn Mijnwerkersbond. Op het con gres zullen o.a. de Ministers Attlee en Isaacs spreken. Afgevaardigden van de Labour Party, dc Sowjct-Vakverccnigin- gen, de U.S.A. Vakbonden en de Inter nationale Bond van Vakvercenigingcn, zijn aanwezig. Dc voorzitter sprak o.a. over de nationalisatie van de kolcnindustric, die de proef op dc som zou zijn, zoo zeidc hij, voor verdere socialisaties. Poofsche Landbouwhervorming Precies een jaar geleden werd de wet hiertoe, na dc bevrijding van een deel des lands, in Lublin afgekondigd. Twee mil- lioen hectare grond ging van de groote landheeren over in handen van dc ar beiders en boeren. Nog moet een kwart- roillioen hectare verdeeld worden. Vier politieke partijen richten hierover een adres aan het Poolsche volk, zoo meldt Tass, en getuigen dat dit geschieden kan, omdat Polen democratisch wordt bestuurd., Ie JAARGANG NUMMÜR 262 DAGBLAD VOOR ZEELAND Zaterdag 15 September 1945 Algemeene Leiding B. G. Kloosterziel en S. L. Boermn Hoofdredacteur J. Koekebakkcr Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 Onafhankelijkheid van Ondo-China uitgeroepen Botsingen met Frarcsche iroepen De socialisten, communisten en democra ten en vier andere kleine partijen, hebben de onafhankelijkheid van Indo-China uitge roepen. Deze groepen waren, zooals nu blijkt, eeds tijdens de Japansche bezetting tot dc anden toe gewapend en blijkbaar op den jewapenden opstand voofbereid. Er heb ben reeds botsingen met Fransche troepen riaats gehad, waarbij dooden zijn gevallen. In Amerika slaat men de ontwikkeling in ndo-China met bezorgdheid gado. Overeenkomst met Polen Tusschen Engeland en Polen is een over eenkomst gesloten betredende het zenden van een Poolsche militaire mis-'* Londen. Deze zal de repatrieering van land verblijvende Poolsche soldate delen. De Engelsche regeering heelt Poolsche autoriteiten te Londen medege deeld, dat zij alziet van hot plebisciet onder ae Poolsche troepen over de repatrieering. In Poolsche oilicieele kringen verklaar! men, dat er onder de huidige omstandig- neden van vrijheid van meenings-uiting dei x-oolsche eenheden geen sprake kan zijn. Voorts verklaren deze Poolsche kringen, dai Engeland Generaal Bor niet langer als Poolsch opperDevelhebber erkent, en den vroegeren chef-stal Kopenski tijdelijk alt bemiddelaar tusschen de Poolsche en En gelsche autoriteiten beschouwt. In een uitvoerend besluit heeft President Truman verklaard, dat er geen verkoop o. andere beschikking van of over openbaren grond, die radio-actieve mineralen bevat, in de Ver. Stalen of Alaska mag plaats vinden. De maatregel werd getroffen om do staatscontrole over stoffen, die de pro ductie van atoom-energie kunnen bovorde- Hot mijnbureau deelt mede, dat uranium gevonden wordt in dc staten Colorado en Utah. Op een persconferentie is verklaard, dal hot nog tientallen jaren duren zal, voordal atoom-energie voor burgerdoeleinden ge bruikt zal kunnen worden. Koning George van Griekenland heeft Donderdag aartsbisschop Damastinos ont vangen. De aartsbisschop dineerde bij den «coning. Aile froopen onder Spaansche controle zijn nu teruggetrokken uit Tanger. Ook de twee inboorlingen-bataljons, die als laatsten waren achtergebleven. De internationale bestuurscommissie zal 25 September haar taak aanvangen. Hei Russische lid van de commissie zal eenige dagen tevoren te Tanger aankomen. Joseph Darnand, het voormalige hoolc. van de Vichy-militie, zal wegens verraad terechtstaan voor het Hooge Hol van Justitie. De Spaansche Ministerraad heeft besloten tot annuleering van het decreet van April 1937, waarbij de parfij der Carlislen werd opgenomen in de Phalanx, waarbij alle an dere partijen werden verboden, en waarbij voor de meeste militairen en ambtenaren de toetreding tot de eenheidspartij, waar van Franco de nationale leider was, ver plichtend werd gesteld. De conferentie der vijf ministers in Londen Reuter meldt, dat op de agenda dezer sa menkomst allereerst staan, volgens besluit van Potsdam de vredesverdragen met Jtc lië, Roemenië. Burgariie, Hongarije en Ifii tand, en het regelen van de belangrijkst territoriale geschillen, die zich voordoen i Europa. De viif ministers zullen om beur ten voorzitter zijn. Aan de agenda kunni nieuwe punten worden toegevoegd. De pers zal een communiqué ontvangen, telken! wanneer de vergadering een bepaalde be slissing neemt. De eischen van Jougoslavie Van uit Belgrado zullen de loidonde mi nisiers naar Londen vertrokken, zoodra het vredesverdrag met Italië aan de orde komt. De Joegoslaven in Londen zeggen, zoo meldt Reuter„Onze kanonnen zijn gela den, ditmaal met documenten, die de gel digheid van onze eischen bewijzen". Do eischen zouden zijn herstelbetalingen uit levering ven oorlogsmisdadigers teruggave van gebied, door Italië aan hel Joegoslavi sche volk onlnomen. zooals Triësl en Ve- nezia Giulia en teruggave van Joegosla- visch eigendom, dat als buil naar Itctlië was gevoerd. Er is nog geen beslissing Joegoslavië lot de deelneming sprekingen der Big Five over dit punt zal worden uitgenoodigd. In Vc-nezia Giulia zijn een aantal perso nen gearresteerd, onder beschuldiging vi onzuivere practïiken bij het verzamelen vi handteekeningen voor een petitie tot terug gave van deze gebieden aan Joegoslavië, door wie die arrestaties zijn gedaan. Er wordt in dit Reuterbericht niet gezegd. Het oordeel van Schusschnig De oud-kanselier van Oostenrijk, die in Juli 1934 den vermoorden Dulfuss op volg de en bij de overweldiging van Oostendijk in 1938 door de nazi's in gevangenschap werd weggevoerd, heeft na zijn bevrijding ver blijf gehouden in Tirol, op Capri, en te Rome. Hij verklaarde aan een vertegen woordiger van de Agence Franco Presse. dat hij voor de toekomst een principïeele iheid van alle partiion voor Oostenrijk onontbeerlijk acht. Ook oordeelde hij hel lodzakelijk. dat de buurstaten van Oos lenrijk niet als na den vorigen oorloa ge legenheid zouden krijgen. Oostenrijk, zoo als hij hel noemde ..de keel dichl te knij pen". Door de geallieerden zouden daar omlrenl bepaalde politieke en economische regelen moeien worden voorgeschreven, zoo meent hij. De geallieerde Raad voor Oostenrijk be sloot hel voedselrantsoen voor Weenen on n van 800 tot 1550 calorieën per Drie politieke partijen, n.l. de communis tische, de socialistische en de volkspartij mogen over heel hel land actie voeren. zien van de posilie der Renner-re geering werd nog geen overeenstemming bereikt. Verkeer en handelsontplooiing wordt over hot hele land binnenkort toeqestaan. In een proclamatie aan de bevolking zegt de Raad. dat het doel is. een vrij, democra tisch en onafhankelijk Oostenrijk te grond- De Japansche militairisten smeden reeds nieuwe plannen Volgens de Daily Mail hebben de Japan ners reeds besloten, te trachten, de poli tieke controle in handen te houden, en zich te verzetten tegen de geallieerde bedoelin gen, de overwonnen natie democratische beginselen bij te brengen. Het plan zov zijn, de verslagen legers mettertijd te ma ken tot oen instrument van wraak tegen de geallieerden. Tn de Vereenigdo Staten wordt in regee- ringskringen aan dit streven reeds veel aan dacht gewijd. Overwogen wordt, of het ;uc gewenscht is, de vredesvoorwaarden vooi Japan harder te maken, dan aanvankelijk in het voornemen lag. en zelfs, of kcizc. Hirohilo niet moei worden afgezet, en "e- 'ankelijk naar Amerika mooi worden "e voerd, om daar voor het gerecht te ver schijnen. Medische hulp voor Indië Het eerste medische team van de Indi sche kamer van het Roode Kruis is naar Nederlandsch Indië vertrokken, om daar aan gevangenen, ge-interneerden, als ook aan de Indonesische bevolking den zoo dringend noodigen geneeskundigen bijstand Ie verleenen. Deze eerste medische eenheid bestaat uit een twintigtal personen, met aan hoofd Dr. Doorenbos, die straks de leiding over alle uitgezonden eenheden zal krijgen. Eng. schrijvers bezochten Walcheren Eenige vooraanstaande Engelsche schrij vers en publicisten hebben een bezoek aan ons land gebracht, waarbij ook Walcheren niet werd vergeten. Het gezelschap bestond uit Vernon Batt led, OlofSfapledon, Honriede Leslie en haar echtgenoot Dr. Harry Leslie, Vera Brittain. Marjorie Bowen en Godlrey Wynn. Zij kwa men naar Nederland om een indruk te krij gen van den loesland, waarover zij dan artikelen in de meest vooraanstaande En gelsche tijdschrfiten zullen publiceeren. Voorts zullen zij een boekje over Neder- 'and samenstellen, dat gratis in Engeland verspreid zal worden. Persconferentie van IRilinisfer Vos Eerste radio-boodschap uit Batavia De eerste radio-boodschap uit Batavia van de medische eenheid, die daar is aan gekomen is ontvangen. Er zijn 5 internee- ringskampen in de stad, waarin 19.000 vrouwen en kindorenc.a. 2000 zijn ern stig ziek. Er wordt gewoekerd met hospi taalruimte, en er is groot gebrek aan medi camenten. De groep is echter geheel voor haar taak berekend. Van verhongering is echter in de krijgsgevangenkampen, noch in de kampen voor ge-interneerden sprake, Wel is er in verschillende kampen ge btek aan levensmiddelen. Deze zullen per vliegluig worden aangevoerd. Op Java bevinden zich in (otaal 4000 krijgsgevangenen en 127.000 ge-inlerner- Bij Padang is een krijgsgevangenenkamp ontdekt mei 700 Britten en Nederlanders, Een Nica-dotachement. beslaande uit ruim 150 personen, waaronder verpleegsters, is onderweg uit Australië naar Sumatra. Bijna allen hebben vroeger op Sumatra gewoond. UIT STAD EN LAND De Minister van Handel en Nijverheid, Ir. H. Vos, heeft in een persconferentie medegedeeld, dat ingesteld is het directo raat generaal voor dc buitcnlandsche eco nomische betrekkingen en voorts een inter departementale raad voor de handelspo litiek. In dit lichaam sullen alle problemcr. inzake de buitcnlandsche economische po litiek worden gecoördineerd. De Minister deelde verder mede, dat hij vernomen had. dat President Truman van plan is, de kosten van dc lend-lease voor Nederland, alsmede voor alle andere mogendheden te schrappen. Onderhandelingen vinden plaats om wederom normale export uit Duitschland naar Nederland te doen ge- De Nederlandsche industrie moet zich ervan bewust zijn, dat zij de installaties cn goederen, welke zij uit Duitschland ontvangt, aan dc Nederlandsche Regeering betalen moet. Van de door dc Duitschers aan de bedrijven aangerichte schade, zullen zij vergoeding ontvangen. Dank zij de bijzondere medewerking van dc Engelsche Rcgcering en van het Engelsche Roode Kruis, zullen zeer bin nenkort twee extra rantsoenen Engelsche sigaretten worden toegewezen. Gehoopt wordt, regelmatig tabaksproducten in dis tributie te kunnen brengen. Overwogen wordt, of aan dc Dames wat beschikbaar kan worden gesteld. De distributie van textiel, welke deze maand begint, zal niet boven een nood voorziening kunnen uitgaan. Gedurende de maand September zal met dc distributie van 34.000 paar schoenen begonnen worden in bet eerste district. In 1946 kan een totaal van 1 nrillioen rijwielen worden geleverd, dc helft van het bcnoodigde aantal. Dezer dagen is het Koninklijk Besluit Zuivering Bedrijfsleven te verwachten. Met genoegen constateerde de Minister, dat vooral in de Noordelijke provincies de zwarte handel in tal van gebieden vol- komen is verdwenen. Gas uit Duitschland Indertijd wilden de Duitschers het gasnet van onze Staatsmijnen door een pijpleiding verbinden mot het gascompressorstation te Alsdorf. dat op 19 km. afstand van Staats mijn Emma ligt. Er is hiervan door sabota ge onzerzijds niet veel terecht gekomen. Nu wij door Duitsche vernieling en plundering thans een groot tekort hebben aan ges, wordt het plan van die pijpleiding weer opgeval, nu om Nederland te helpen, '-'al- gens het „Limburgsch Dagblad", waaraan we deze inlichtingen ontleenen, wordt door de regeering thans alle moeite gedaan, nai van de geallieerde autoriteiten toeslemming hiertoe te verkrijgen. Als Duitschland ons gas kan leveren, zou een deel van one-" brandstolfennood weer kunnen worden op geheven. terwijl voor de Duitsche productie de levering aan het kleine Nederland geen gewicht in de schaal zou leggen. Eng.-Ned. monetaire overeenkomst De eerste Engelsche commentaren spre ken van afronding van het Engelsche net werk van iinancïeele overeenkomsten. „The Financial News" verwacht niet, dal Nederland in de naaste toekomst nog nieu we pondensaldi zal kweeken. doch veo'eo: ten behoeve van de financiering van den wederopbouw de reeds beslaande legoeden zal aanspreken, zulks ondanks het feil, dal Nederlandsch West-Indië verleden jaar voor meer dan 24 millioen pond aan goederen HOE HET VI'AS. Di naar Engeland exporteerde. I dichten. De in het RECTIFICATIE Naar aanleiding van een berichtje uit St. Annalaud, waarin de gevangenneming van twee N.S.B.ers wordt gemeld, welk berichtje verschenen is in ons nummer van 29 Augustus, wordt ons meegedeeld, dat den naam J. Dortman in de gemeente niet bekend is, en dus het bericht op een ver gissing moet berusten. Wel is daar de fa milie Dormaar bekend, maar daaronder be vinden zich geen N.S.B.ers, en ook is nie mand van dien naam naar Ellewoutsdijk overgebracht. Red. STAVENISSE. Tot secretaris ontvanger van de walerkeering Moggershil en Oud- Kempenshofstedepolder is benoemd de hoer M. J. Leune. alhier. Gemeenteraad Middelburg Woensdag vond de tweede vergadering van den tijdelijken gemeenteraad plaats. De voorzifter heelfe den heer J. de Seij als nieuw benoemd lid welkom. Door hst vertrek van den heer L. Onderdijk was de heer W. Vader Jr. aangewezen voor raads lid, doch deze bedankte wegens zwager schap in den raad. Daarna volgde de heer De Reij op de liist. De voorzitter zegt. dal de benoeming van den heer Onderdijk als lid van het College van Ged. Staten bolang- rijk is. Hij dankte den heer Onderdijk na mens het dagelijks bestuur voor het vele goede werk. dat deze heeft verricht. Medegedeeld werd. dat de klok uit den raadhuistoren, die tijdens de bezetting naai Duitschland werd getransporteerd, binnen kort zal terug komen. Daarna volgde de verkiezing van eer. wethouder in de vacature Onderdijk. DE HEER BEERENPAS TOl WETHOUDER BENOEMD De S.D. fractie had den heer A. J. Beo- renpas candidaat gesteld. Deze behaalde het vereischte aantal stemmen, zoodat de heer Beerenpas tot wethouder is benoemd. De heer A. W. Matthiissen werd met algemeene stemmen lot directeur van Ge meentewerken benoemd. BRANDHOUTVOORZIENING Er is een brandhout-ophaaldienst ingesteld en van gemeentewege is men bezig met het rooien van boomen. Er zijn echter strubbe lingen met den dienst Wederopbouw. Om technische redenen zal tot het her stel van de straks droogkomende woningen bloksgewijs worden overgegaan. De nieu we textielregeling is geen gelukkige. De voorschriften moeten echter opgevolgd wor- Ten aanzien van de opheffing var tramlijn VlissingenMiddelburg bestaan nog geen definitieve plannen. De bad inrichting, gevestigd tusschen Lange Burg en Wal zal binnenkort aan het werk kun nen gaan. Er komen meer douches dan vroeger. MOTIE AAN MINISTER BETREFFENDE GAS- EN ELECTRrCITEirS- De Raad besluit op voorstel van den heer Luijendijk aan den betreffenden minister een motie te zenden, waarin, gezien den nood- and waarin Middelburg verkeert, ver- t wordt, voor Middelburg hoogere ranl- ,en gas en electriciteit te doen v sn en/of extra rantsoenen petroleum og mede, dat het niet =n is, dat op 1 Oct. r in de functie van burgemeester, zoodat het tijdelijke burge meesterschap voorloooig gehandhaafd zal blijven. Gouden jubileum van „Goes" Het is vandaag 50 jaar geleden, de Goessche voetbal- en athletiek-vei ging ..Goes" opgericht werd. Er zal een receptie en een ieestavond worden gehouden. Goes, de oudste voetbalvereoni. Zeeland heelt tot het seizoen 19341935 in de derde klasse gespeeld in welk seizoen zij kampioen werd, om in het volgende sei zoen in do 2e klasse uit te komen. In het seizoen 1943'44 werd zij kampi oen Zuidelijke 2e klasse E, doch hadden in de promotie-wedstrijden geen succes. Ook dit jaar zal Goes over een behoor lijke ploeg beschikken, en zal zeker haar uiterste best doen om ook nu weer kampi- ;n van haar afdeeling te worden. Ter gelegenheid van bovenstaand Jubi leum zal a.s. Zondag een groote voetbal wedstrijd gespeeld worden tegen N.O.A.D., welke wedstrijd om hall drie zal OVERDENKING foto tverd gemaakt na de gat neergelat n beetles kwam terste poging den Nolledijk te i door den springvloed op drift. De toekomst van ons Koninkrijk Vandaag wil ik eenige oogenblikken tot U spreken over de toekomst van ons laad. De toekomst, dat beteekent de taak. Met het einde van den oorlog begint een nieu we taak voor de volken van ons wereld deel en wel deze het verwoeste, geruïneer de on gedecimeerde Europa samen weer op to houwen. Ol dit mogelijk zal zijn, welen wij nietmaar wol, dat wij het moeten be proeven. Ten einde die taak te kunnen volbrengen moeten wij twee ondeugden overwinnen die ons sedert eeuwen in het bloed zitten, n.l. onverdraagzaamheid, en sectarisme. Een verband van volken zal slechts kun nen groeien, zoo zij leeren elkaar te sparen en te ontzien. Het zal een moeilijke les zijn. En hoe kunnen wij haar leeren, zoo wij. vaderlanders, niet beginnen elkaar te ver dragen en onze verschillen to overbruggen door het bewustzijn onzer eenheid Wij zijn een volk, wij spreken éen taal. wij hebben gemeenschappelijke tradities on beleefden gemeenschappelijke lotgevallen sedert eeuwen. Noord en Zuid. Katholieken en Protestanten, boeren en stedelingen, jongen en ouden, zij allen moeten zich, boven elk verschil van inzicht en temperament, hun eenheid bewust worden. Dan pas zullen wij met alle kracht waarover wii beschik ken en zij zal vaak slechts gering zijn aan den opbouw eener nieuwe nationale .-n internationale gemeenschap kunnen me iewerken. Wat is het groote ideaal, de richtingge vende gedachte, die ons bij dat werk moet bezielen - Ik kan haar nief anders on<- schrijven dan als den opbouw eener we reld, omspannende politieke en economische democratie. De tol standkoming van hel democratisch socialisme staat en valt met de vraag, of hel mogelijk zal ziin de lagero >k-iuol:eyen op den duur door hoogere, bij alle werkers, do eersle plaats bij de leiders, te ver vangen. Zulke motieven ziinarbeids vreugde, liefde tot de gemeenschap en wil haar Ie dienen. Tenslotte een paar woorden over de toe passing der democratische gedachte op de gekleurde rassen. Zonder hun ontvoogding de totstandkoming van een de wereld omspannende volkenbond onmogelijk. In de eerste plaats komt de bevrijding aan de orde van de Aziatische cultuurvolken mei hun oude verfijnde beschavingen in ar tistiek en filosofisch opzicht vaak de meer deren der weslersche Chineezen, Indiërs en Indonesiërs. Op dit punt kan Nederland als een der voornaamste koloniale mogendheden een praclisch voorbeeld geven. Met uitzonde ring van Engeland hoeft geen enkele natie zooveel gepresteerd op koloniaal gebied. Doch de geschiedenis der uitbreiding ook van ons koloniaal bezit werd met bloed en ijzer geschreven. Ook voor ons land waren de koloniën eeuwen lang een uitbuitings in de laatste kwart-eeuw is daarin ech ter een verblijdende verandering gekomen. Het besef heeft zich bij een voorhoede baan gebroken, dal de inheemschen recht heb ben op onderwijs, op deelneming aan be- sluur en beheer en op politieke vrijheid. Wel is waar verzetten machtige belangen en eeuwenoude vooroordeelsn zich nog te gen de gedachte, dat Nederland zou op houden een koloniale staal Ie ziin. Ook on ze nationale frofs komt daar tegen in op stand. Maar Irotsch op de overwinning van materieele belangen door zedelijke begin selen zou Nederland pas waarlijk kunnen wezen, zoo het na de be-eindiging van den oorlog tot de leiders der Indonesische volks beweging sprak „Laat ons het verleden van weerskanten vergelen. Zet u met ons aan een ronde tafel en laat ons samen over leggen langs welken weg ge ten spoedig ste kunt komen tot zelfbestuur als een lrodo lot volledige onafhankelijkheid. Een be vriend Indonesië, mei Nederland door ge meenschappelijke belangen, gevoelens ran achting en actieve welgezindheid verbon den, zou een voorbeeld wezen, dat ook an dere staten tot navolging zou prikkelen en de voorganger kunnen zijn van een volken bond, die ook de gekleurde rassen zou HENRIETTE ROLAND HOLST- VAN DER SCHALK, t radio-toespraak. Ernstig auto»ongeluk Gp het Jaagpad, onder Souburg, heeft Donderdagavond een ernstig auto-ongeluk plaats gehad, waarbij 1 doode te betreu ren valt. Een vrachtauto van do Rijkswaterstaat is, komende uit de richting Vlissingen, bij Sou- buig, vermoedelijk door plotseling remmen, legen den dijk gereden en te water ge- Op de auto bevonden zich o.a. een aan tal „lifters". vrachtwagen verdween geheel onder jr, doch alle passagiers konden wor den gered, behalve de chauffeur, de heer A. Ar. Boeting. afkomstig uil Vogelenzang (Zeeuwsch-Vlaanderon), die jammerlijk is verdronken. Men heeft hem nog wel even boven wa- t gezien, doch vermoedelijk was hij be kneld geraakt, zoodat hij zich niet in vei ligheid kon stellen. rst Vrijdagmorgen kon zijn lijk worden geborgen. Naar wij vernemen, had het slachtoffer eerst veertien dagen geleden zijn rijbewijs behaald. In hof kader van de muiiekwceJc van „Excelsior" heeft Donderdagavond de Harj menie „Ons Genoegen" te Vlissingen. on der leiding van een heer P. de Rooy. een muzikale wandeling gemaakt. Tot slot van de muzielcweek geeft „Ex celsior" Zaterdagavond, onder leiding van den heer J. J. van Soelen, een Jubileum- srt op hel Molenwater. -VETEN SCHAP JVER HET GEBRUIKEN VAN Hoort men tegenwoordig twee huisvrou wen een gesprek voeren dan kan men vei lig de opdracht aanvaarden een streepje aan den balk te zetten als dit onderwerp niel op de een of andere wijze in het ge sprek betrokken wordt. Men zal heusch geen balken te kort komen. Het ziin alfiid weer dezelfde klachten Ie weinig en van le slechle kwaliteit en de gaslabriek is de schuldige. Daarom wil ik trachten de zaak eens van een anderen kanl te bekijken, in de hoop daardoor tot een meer economisch gebruik van het gas te kunnen bijdragen en het algemeen belang tc dienen. U weet natuurlijk, dat gas gestookt wordt uit vette kool, maar aangezien niet altijd voldoende van deze soort beschikbaar is. moet de fabrikant het ook wel doen met minder veile, waaruil meestal geen slech ter, maar wel minder gas verkregen wordt. In verband met de gaszuivering is het ver der noodzakelijk lucht bij het gas le pom pen en hierin ligl dus weer een middel om de hoeveelheid gas te vergrooten len koste van de kwaliteit door het bijpompen van te veel lucht. De fabrikant staat dus eener voor een sterk wisselende grondstof en wordt anderzijds voor den eisch gesteld vrij wel iederen dag in de gasuren aan iederen verbruiker een maximum hoeveelheid gas te leveren. Hij zal dus noodgedwongen wel eens van zijn ..luchtwapen" gebruik moe ten maken, omdat wij zoo onverstandig zijn onszelf af le vragen„Hoe kan ik in do gasuren zooveel mogelijk gas gebruiken in plaats van „Hoe kan ik mei zoo weinig mogelijk gas in de gasuren hel maximum daarvan profiteeren Laten we eerst de hand in eigen boezem steken, dan zullen we voel klachten voorkomen en van den fabrikant niet het onmogelijke eischen. Hel kan ons allen slechts len goede komen in den vorm van beier gas en misschien op den duur ook van langer duur der gasuren. Onze controle begint bi; den gasmeter. Leest U die regelmatig af Doet u dat b.v. 1 maal per weck en verheugt u er zich over als u minder' hebt verbruikt dan uw rantsoen was. Zeg niet, dat u eigenlijk dom was niet meer te hebben gebruikt. Zijn uw leidingen en kranen gasdicht Het is we derom de meter, die het u aangeeft, want als alle kranen dicht slaan, behalve de hoofdkraan mag de meter geen gewijzig de stand verloonen na bijv. een half uur. Dit moet u natuurlijk in de gasuren contro leeren. Zijn uw slangen gasdicht Contro leer ze even in oen bakje met water, terwijl do slang is aangesloten op de gasleiding, de gaskraan open staat en het andere eind van de slang wordt dichtgeknepen. Als er geen gasbelletjes door de slang komen is hij dicht. Is de leiding wijd genoeg voor het toestel, dat u erop aansluit De gas fitter kan het u dadelijk vertellen. Zijn uw toestellen schoon Ik bedoel nief van bui ten, maar van binnen. Zit de leiding niet verstopt en zijn de gaatjes van den bran der niet vertopt, doordat de melk eens over kookte of door de onlledingsproducten van het gas De fitter maakt ze gaarne voor U schoon. Weet u. dat aan elk komfoor en gasfornuis bij den toevoer naar den bran der een luchtregulaleur zit en gebruikt u die wel eens De wisselende samenstelling van het gas maakt het noodig daarvan ge bruik te maken. De meeste warmte geelt de vlam, als hij juist blauw en niel licht gevend brandt en zonder te razen. Hoe verder de luchtregulaleur open staat, hoe minder lichtgevend de vlam wordt, maar Ook hoe- meer leans op razen. Regel dus don luchttoevoer naar de samenstelling van hel geleverde gas iederen dag opnieuw Oven. Zou het niet economischer zijn uw horloge op de torenklok gelijk te zetten, dan door het open zetten van de "askraan? Hoeveel gas zou er wel verloren gaan als alle huisvrouwen 5 minuten voor het begin der gasuren al vast maar eon kraan open zetten om zeker te zijn oeen minuut van het kostbare gas te missen Hebt u een hooi- kist of ingrediënten waarvan u er gemak kelijk een kunt maken Gebruikt u die dan cn verwarm niet langer met gas dan noodig is, Laat geen ketel water doorko ken als hij reeds kookt. Zijn uw ketels vrij van ketelsteen Laat ze anders schoon maken. Het water kookt dan tot uw eigen gerief veel gauwer en het kost minder gas. Kookt u anders het water liever in een pan met deksel, die u gemakkelijk schoon kunt houden. Laat een vlam niet om don ketel of pan beenspelen. De warmte, die het buitenstekend gedeelte van de vlam geeft is voor de bedoelde verwarming ver loren. Hebt u een iomuïs zet dan op do gesloten doelen daarvan vast de voorwer pen dïo u straks verwarmen wilt als hot voorgaande klaar is. Die eerste voorwer pen worden dan vast voorgewarmd. Als de oven warm is, draai dan de vlammen laag. Er is slechts zooveel verwarming noodig om het uitstralingsverlles le compen- Ik wil het hierbij laten, daar ik vrees mij anders den toorn der huisvrouwen op den hals te halen. Hebt ge aan alle boven- staando voorwaarden voldaan, dan zult ge waarschijnlijk minder klachten hebben, doch mochten er dan nog overbUjvon, mopper dan niet entre nous, maar wendt u tot de gasfabriek om raad. Zit is vrijwel overal een gemeentelijke instelling, die zich stelt in dienst der gemeenschap en die. voor zoover dat in haar varmogen ligf. u stellig gaarne met raad en daad ter zijde zal staan, liever dan zich le moeten verweren tegen een stil verwijt, dal niet altijd op ge rechtvaardigden grondslag fri. Ir. VAS VISSER.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1