VRIJE STEMMEN
Doodstraf voor Max Blokzijl
Duitsche Nazi's roeren zich
Hiïsei*
Hulp aan Nederland
Oorzaak en gevolg
SIGNAAL ONVEILIG!
Onze volksgezondheid dreigt ernstig ge
schaad te worden door het zich uitbreidend
aantal geslachtsziekten onder onze jonge
vrouwen en meisjes.
Er wordt van alle kanten veel over dit
vraagstuk geschreven en gesproken. Het
probleem is dan ook belangrijk genoeg, ons
heele volk is er mede gemoeid.
Wat is eigenlijk de oorzaak van de los
bandigheid, die zoovele vrouwen en meis
jes ten toon spreiden
Zeker is, dat vijf jaren van ontberen thans
hun lunesten invloed geducht doen gelden.
De meisjes, die nu op een leeftijd van
19 jaar zijn, hebben in de jaren dal zij
bewust gingen leven, een wereld gezien,
waarin alle moraal en menschelijkheid met
voeten werd getreden. Daarnaast werd
ieder vertier, alles wat het leven van een
jong mensch kleur en fleur verleent, tot het
uiterste beperkt of voor verboden verklaard.
De jonge levensdrift werd geknot, hoopte
zich op. De hunkering in de harten naar
vreugde en gezelligheid bleef branden.
Er waren er. die voor wat snoepgoed en
een cigaret, hun lichaam aan de Duitschers
prijsgaven. Zij werden, ierechf, veracht en
gemeden. Maar van de andere meisjes,
die tijdens de bezetting een waardige hou
ding aannamen, hebben velen dit niet ge
daan omdat zij moraal en zedelijkheid zoo
hoog stelden, doch met de gedachte, dat
het straks hun beurt zou zijn.
Moraal en zedelijkheid, wat voor waarde
kon de jonge vrouw, de opgroeiende mensch
in het algemeen, daar nog aan hechten in
een wereld, die bezig scheen zichzelf te
vernietigen, waar dagelijks de "rootste gru
welen gebeurden Heeft een groot deel
der jeugd niet leeren lachen om fatsoen
zedelijkheid, waar ieder uur dat de oorlog
voortduurde heel wat grooter levenswetten
werden overtreden, dan die van de kuisch-
heid en de reinheid
Het behoeft dan ook niet te verwonderen,
dat na de bevrijding, het jonge
remmen losgooide en zich in den maal
stroom van het vermaak wierp. Alles wal
het jarenlang ontbeerde, werd nu gemak
kelijk verkregen.
De ouders, die dit misschien nog had
den kunnen belemmeren, gaven in massa
het slechte voorbeeld.
In vele huisgezinnen kwam er oneenig-
heid, doordat de vrouw en moeder juist
iets te vriendelijk voor onze bevrijdei
anderen lieten hun echtgenoot en kinderen
maar heelemaal in den steek met de mede-
deeling, dat zij vermoedelijk naar Engeland,
Amerika ol Canada hoopten te vertrekken
Maar vele van deze vrouwen waren hier
toe nimmer gekomen, zoo de maatschap
pelijk misère en de oorlog met zijn ont-
wrichtenden invloed, hen niet ertoe gedre
ven had.
Intusschen zitten wij met een groot pro
bleem, n.l. wat moeten wij beginnen met
het groot aantal ongehuwde moeders, dal
er straks zal rondloopen en met hen, die
door een geslachtsziekte zijn aangetast.
Harde noten worden er gekraakt, vele
ideeën geopperd. Er wordt welwillend ge
waarschuwd en gepreekt. Anderen zijn
van meoning, dat zij. die een kind van een
Canadees verwachten, maar naar dat land
moeten worden uilgewezen!
Er zijn er, die de meisjes, die door een
geslachtsziekte zijn aangetast of zwanger
zijn, gelijk willen stellen met de moffen
meiden en hen als zoodanig wenschen te
behandelen, n.l. opsluiten.
Dit kunnen natuurlijk geen oplossingen
zijn. Dit alles wordt ingegeven door Chris
telijk idealisme of machtelooze woede, doch
dat raakt de kern van het vraagstuk niet.
In een zeer lezenswaardig artikel in ,.De
Baanbreker" van 25 Aug. 1945 schrijft L.
lichtveldCornils, dat er zoo spoedig mo
gelijk consultatiebureau* moeten komen,
waar jonge, ervaren vrouwen de meisjes
te woord staan, waar zij medisch kunnen
worden onderzocht en alle inlichtingen krij-
gen omtrent symptomen en behandeling der
geslachtsziekten.
Wij ondersteunen dit gaarne. Het is ten
minste een reëel geluid, waarmede onze
volksgezondheid gebaat is.
Maar evenals alle andere voorgestelde
maatregelen, is ook dit er een met repres
sieve werkina n.l. beperking van 't kwaad,
verzachting van hel leed,
Wat wij behoeven is de vorming va
evenwichtige, sterke menschen.
Daartoe hebben wij evenwichtige oudei
noodig, die in het eigen loven de groote
ïdeè'ele waarden, waaruit geleefd en ge
streden kan worden, hebben her-ontdekt.
Het gezin zal zijn voorname, verantwoor
delijke plaats in het volksleven weer heb
ben te hernemen.
Onderwijzers, leeraren en jeugdbeweging
kunnen het hunne bijdragen tot deze groote.
prachtige taak de vorming van fiere, vrije,
waarachtige persoonlijkheden..
Wij moeten thans in de eerste plaats met
spoed naar meer normale maatschappelijke
verhoudingen terug.
Noodig is ook de doelbewuste strijd
een betere maatschappij, waarin de sociale
oorzaken van zulk kwaad weggenomen
zullen zijn. voor een wereld, waarin oorlog
e JAARGANG
NUMMER 259
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Woensdag 12 September 1945
Algemeene Leiding
B. G. Kloosterziel cn
S. L. Boerrna
Hoofdredacteur i
J. Koek eb akker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
TelefooD 2163
militairisme definitief zullen zijn
Hongerend Weenen
De Ween sche bevolking leeft op het
oogenblik van 825 calorieën per dag, zoo
schrijft een correspondent van de Daily He
rald. Om te leven heeft men minstens 1800
col. noodig. Aan alles heelt Weenen ge
brek, er is geen transport om voedsel uit
de provincies te halen. Er is gebrek aan
arbeidskrachten om de halfverwoeste hui
zen af Ie brekeD, zoodat de voorbijgangers
voortdurend gevaar loopen steenen op hun
hoofden Ie krijgen. In de toekomst dreigt
weer werkloosheid, aangezien het oen pu
bliek geheim is, dat de Rus alle muchine-
rieën uit de fabrieken als schadevergoeding
naar Rusland zendt.
Weenen zal dezen winter geen kolen
hebben en vele daken van de huizen zijn
zwaar beschadigd
De stad heeft 80 millioen dakpannen
voor haar 21.000 beschadigde huizenblok
ken noodig. Zij heeft 8 millioen kub. m.
glas noodig om ruiten te kunnen zetten,
zoo niet, dan zullen regen en wind vrij spel
hebben dezen winter
Maar de arbeiders ziin te zwak en kun
nen van hun hongerranlsoen geon behoor
lijk werk verrichten.
De communistische minister van opvoe
ding, Ernst Fischer, vertelde den correspon
dent. dal er plannen waren om maaltijden
te laten uitreiken in de fabrieken voor de
arbeiders, maar er is helaas geen reserve-
voedsel genoegom dit mooie plan uit te
In verschillende districten heerschen ty
phus en diphtherie, hel water is hier en
daar besmei. De correspondent zag kinde
ren met hongeroedeem, een oude dame In
de Kaertnerstrasse viel neer, terwijl zij riep
„Geef mij een korst brood of een lepel
soep. Ik heb in drie dagen niet gegeten".
Del voorbijgangers schudden hun hoofd
meewarig en zeiden„Wij hebben zelf
Dif verslag leert ons wel, dat ons land
er nog niet zoo slecht is afgekomen.
Terwijl Holland betrekkelijk snel werd
geholpen, worstelt Midden-Europa nog met
den honger en is de situatie van de milli-
oenen-bevolking van Weenen voor den ko
menden winter met recht wanhopig to noe-
Tegen Max Blokzijl is in het pro
ces, dat gistermorgen tegen hem
begon, op dienzelfden morgen door
den procureur-generaal, Mr. J.
Zaayer, de doodstraf geëischt, be
halve een serie bijkomende straften,
als het verbod het beroep van
journalist uit te oefenen op welke
wijze ook, het ontnemen van het
actief, zoowel passief kiesrecht, en:
De uitspraak is op Dinsdag 25
September a s. bepaald.
Gedwongen emigratie van
politieke gevangenen
In een gesprek met een verslaggever va
Associated Press heelt minister-president
Schermerhorn over de mogelijkheid gespro
ken van emigratie van ge-interneorden.
Het Kabinet heelt besloten een commissie
van onderzoek te benoemen, die mogelijk
heden on wenschelijkheden zal nagaan. Er
staat nog niets vast over het aantal, noch
over het type dat in aanmerking komt. Uit
don kring der ge-internoerden zelf gingen
stemmen in deze richting op.
In het algemeen is het een der lastigste
problemen voor de regeering, 'zeide de
nister. wat er met de verdachte elementen
gebeuren moet. Er zou belangrijke verlich
ting voor het ministerie komen, als er een
parlement zou wezen. Doch eerst in Octo
ber kan het nood-parlement er zijn. Ie/wij.
Prof. Schermerhorn eerst in April mogelijk
heid zag voor hej. houden van normale ver
kiezingen.
Voorts werd in dit interview melding ge
maakt van de reeds ae-eischte doodvonnis
sen. en van het aanstaande proces Musseri.
Omtrent de verhouding met de bondge-
nooten zeide de premier, dat de betrekkin
gen met de Vereenigde Stalen uitstekend
waren, al kwam het einde van de leen-
en pachtwet wat onverwacht. Handelsbe
trekkingen met de Sovjet-Unie nemen een
belangrijke plaats in op het program der
regeering.
Het nood-parlement zal hel Handvest der
Vereenigde Volkeren moeten raliliceeren.
Daaraan zal wel een diepgaande bespre
king vooralgaan.
De Nederlandsche goederen
in Duitschland
Nederlandsche induslrieelen zien mei ver
langen uit naar hun rechtmatig eigendom,
dat door de Duitschers is weggesleept en
waarvan tot nu toe maar weinig is terug
gekomen.
is thans, zoo verklaarde Dr. E. L. Kra-
directeur van Herstel en Voorziening
het departement van Handel en Nijver
heid. de volgende regeling getroffen.
In hel kader van het handelsverkeer met
Duitschland wordt van Nederlandsche zijde
:n de hier vertoevende militaire missies
kennen gegeven, wat wij uit Duitschland
noodig hebben.
Wanneer de redelijkheid van deze eischsn
wordt aanvaard, worden door de missies
stappen ondernomen bij de geallieerde
autoriteiten in Duitschland. Tot dusver heb
ben Duitschland in Westelijke richting voor
namelijk kolen, mijnhout en wat spoorweg
wagons verlaten.
Op het oogenblik wordt 60.000 ton per
maand aangevoerd, maar gehoopt wordt, dat
dit kwantum boven de 100.000 ton per
maand zal stijgen. De mogelijkheid, dat de
Nederlandsche industrieën een deel va
taak der Duitsche zullen kunnen ov>
men, wordt door industrieel^ kringen hier
te lande zeker niet uit het oog verloren.
Uiteraard zullen niet alle industrieel
daarvoor in aanmerking komen.
»Goede« bedrijven voorrang
Vaak zijn bedrijven tengevolge van hun
weigering voor den vijand te werken "n
een ongunstigen toestand geraakt, verge
leken met die bedrijven, welke wel heb
ben gecollaboreerd. Deze laatste zijn dik
wijls nog in het bezit van een meer volle
dige installatie of van grootere voorraden
en hebben daardoor in sommige gevallen
orders toegewezen gekregen, welke de
„goede" bedrijven eerder toekomen.
Teneinde dezen ongewenschten toestand
tegen te gaan zal door het ministerie van
Handel en Nijverheid worden bevorderd,
dat bedrijven, welke van hun principieele
houding tijdens de bezetting schade hebben
ondervonden, voorrang zal worden ver
leend bij het beschikbaar stellen van werk
tuigen, machines, grondstoffen e.d.
Socialisten spreken
Nu de S.D.A.P. officieel regeeringspari:',
is. omdat drie harer leden in het ministerie
zijn opgenomen, is het bijzonder belang
wekkend, de in haar vergadering gedane
mededeelingen Ie boluisteren.
Op een vergadering te Rotterdam spra
ken de drie ministers Drees. Mansholt en
Vos. te zamen met oud-minister Ir. Albarda,
In Den Haag spraken Koos Vorrink. voor-
zitter van de S.D.A.P. en Ds. Buskes. En
op de juist gehouden conferentie in Am
sterdam spraken o.a. Koos Vorrink en mi
nister Drees, terwijl aan de discussie o.a.
Ds. Buskes, Dr. Banning, Mr. de Roos en
Mr. Willemse deelnamen.
Wij nemen enkele gedachten uit deze
vergaderingen over.
munisten af. Hij verwacht voor hen
groote toename aan invloed. Samensmelting
met de Ned. Volksbeweging schijnt ben
moeilijk te denken. Maar verbreeding
de basis der partij acht hij noodzakelijk.
Ook wijzigingen in tactiek acht hij ge-
wenschtmen kan b.v. niet meer op Zon
dag vergaderen, om onze kerkelijke strijd
makkers niet af te stooten. Aan deze
geering gevoelt onze partij, zoo zei hij.
sterk gebonden. Zoo spoedig mogelijk zal
er een partijcongres worden gehouden.
In zijn toespraak te Rotterdam kondigde
de minister de spoedige saneering van het
geld aan. Er zal een plan worden uitge
voerd, waardoor de arbeiders een lange
reeks van jaren verzekerd zullen zijn Van
arbeid. De oude dag zal geen verschrik
king meer mogen zijn voor wie zijn leven
lang flink gewerkt heeft.
Ds. BUSKES van Amsterdam zei in Den
Haag o.a. het volgende „lk ben orthodox
predikant, maar kan verklaren dat ik veel
geleerd heb van Karl Mant. De Herv. Kerk
heefl opgemerkt, dal de klassenstrijd, die
een feit is, alleen tot een eind kan komen,
wanneer de rechtsorde van den arbeid is
gevestigd. Geloovigen en ongeloovi'
moeien samen den strijd voor het democra
tisch socialisme voeren.
KOOS VORRINK schilderde o.a. de werk-
wijzo der partij in haar illegalen tijd, onder
de bezetting. Hij herdacht met name Wiardi
Beekman, in dien strijd gevallen. Maar wij
welen, zei hij, dat de "evallenen hun leven
hebben gegeven voor onze rechtvaardige
zaak. Zij, die niet het onverbiddelijke
gesproken hebben legen den bezetter, kun
nen geen rol spelen in de toekomstige poli
tiek van Nederland.
In Den Haag eindigde hij zijn toespraak
met deze gedachteOnze zaak stond er
nooit zoo goed voor als lhans 1 Hij riep de
jeugd op, om mee Ie werken, ieder op zijn
eigen plaats in de maatschappij. Red.
De »nleuwe orde« van Hitler
„Ik zil in de ongelukkigste hoofdstad ter
wereld", seint Charles Bray van de Daily
Herald naar Londen. Berlijn is een r
nauwelijks één woning is intact gebleven,
er is practisch geen voedsel, besmettelijke
ziekten breiden zich snel uit, het aanlal
misdaden per dag is ontstellend.
Tot dezen staat heeft Hitler's regime
eens zoo trotsche en arrogante hoofdstad
van het Duitsche Rijk gebracht. Er is
populair lied in Berlijn, dat met locstem
ming van de Geallieerde autoriteiten ove
al gezongen wordt„Berlijn zal herrijzen
Geon nieuws onder de zon
Het lied heeft, volgens den correspondent,
een fascineerend rhylhme en wordt nog het
cnofiicieele volkslied der toekomst. Op hel
oogenblik is van die herrijzenis weini
bespeuren.
Het voedselprobleem is momenteel zot
rogeld, dat zware werkers, zooals doktoren,
mijnwerkers, transportarbeiders 2242 calo
rieën per dag krijgen en het overige deel
van de bevolking 1248 calorieën.
Hel plan van de autoriteiten is dit op te
voeren lot 1500 cal., maar enorme traqs-
portmoeilijkheden vormen een ernstige be
lemmering. De Ned. bevolking krijgt iets
meer dan 2000 cal.
De gezondheidstoestand laat zich al even
ernstig aanzien. In de week van 511
Augustus waren er 334 gevallen van dy
senterie, 96 van typhus. 114 van diphtheri-
tus en 118 gevallen van tuberculose. Do
correspondent vermeldt erniet bij, of dit
alleen op de Britsche zone slaat of dat de
cijfers van de Russische en Amerilcaansche
nes erbij inbegrepen zijn.
De bevolking van de Engelsche zone be
draagt 547.000 zielen.- Gedurende de maand
beginnende met 12 JuliII Aug. werden
"09 personen geboren en waren er 2700
sterfgevallen. Vooral onder de oudere men
schen en de jonggeborenen neemt de sterf
te in snelheid toe.
Berlijn's derde probleem is de misdaad.
De cijfers voor Juli zijn als volgt
123 moordgevallen, 598 gevallen van
roof, 95 personen, die zelfmoord pleegden,
2483 inbraken. 423 politieke aanslagen. Dit
Berlijn, Augustus 1945.
De Groninger Universiteit
universiteit van Neuchatel (Zwitser
land) heefl de Groninger Universiteit ge
adopteerd. evenals die van Bazel het de
Utrechtsche heeft gedaan. Het ligt in de
bedoeling na een contact, boeken en in
strumenten te zenden. Nederlandsche stu
denten eenige maanden in Zwitserland te
laten sludeeren en t.b.c.-patienten onder
in, Davos op te nemen.
Reuter meldt het bestaan van een wijd
vertakte nazi-organisatie in Duitschland.
Waar het leidende centrum ervan z
zijn, hebben de geallieerden nog niet oi
dekt. Men iluislert. dat de beweging onder
de persoonlijke leiding van Hitier zou slaan.
Duizenden fanatieke nazi's zouden zich, als
buitenlandsche arbeiders vermomd, of zells
als teruggekeerde krijgsgevangenen, nou
vrij in Duitschland bewegen. Hoofddoel is
thans, vertrouwde nazi's op verantwoorde
lijke posten van binnenlandsch bestuur ge
plaatst te krijgen, met behulp van ver-
valschte papieren.
Een communiqué van de Oecumenische
Persdienst deelt mede, dal de toestand der
testanlsche Kerk in de voormalige Dui.
sche gebieden, welke aan Polen zijn alge-
staan, zeer ernstig is. De Duitsche predi
kanten worden genoodzaakt, hun gemeen
ten te verlaten.
De Duitsche communistische partij wenscSïi
geen Sovjet-systeem in Duitschland, ver
klaarde haar voorziller. Wilhelm Pieck. Wij
willen sturen naar een parlementaire, de
mocratische, anti-fascistische republiek, zei
de hij.
De toekomst van Indië
De New York Times schrijft hierover o.a.
dat met uitzondering van de recente oor
logsjaren Nederlandsch-Indië door Holland
gedurende drie en een halve eeuw werd
geregeerd, en dat in 1922 het woord „kolo
niaal" uit de Nederlandsche constitutie ge-
Sindsdien hebben de Nederlanders de
eilanden meer en meer als een „trust" be
stuurd, daarbij zoo snel mogelijk in de rich
ting van autonomie sturende.
Japan plunderde en desorganiseerde Ne-
derlcndsch Oost-Indië, maar gelukkig ein
digde de oorlog vóór de vijand het land
geheel kon verwoesten.
Het is niet alleen in het belang der Ne
derlandsche, doch evenzeer in die der groo
te mogendheden er voor te waken, dat er
in deze streek der wereld ceen agressoren
meer zullen zijn.
Het Verre Oosten
Mac Arthur heeft een order uitgevaar
digd. dat met ingang van 15 September
a.s. het keizerlijk Japansche hoofdkwartier
Naar de te Amsterdam verschijnende
„Waarheid" verneemt, zijn do heeren
Vogt, directeur A.V.R.O., Speet, voorzitter
7C.R.O. en Den Daas. programmachef.
hun leven lang geschorst.
Tot programma-directeur van de Stichting
Nederlandsche Radio in overgangstijd
benoemd Ds. Spelberg.
Zoodra de in Engeand gekochte sigaret
ten zijn aangekomen en gebanderolloerd,
zal 1 '.'2 rantsoen per week beschikbaar ge
steld kunnen worden.
Onze regeering heeit het totale bedrag
dor van Duitschland te vorderen schadever
goeding becijferd op 16 milliard gulden.
Maar minister Vos, die dit meedeelde, be
twijfetlt of deze vordering gehonoreerd za!
worij^n.
Do Eenheidsvakbeweginq in Rotterdam en
de Scheepvaartvereeniging-Zuid hebben on
derhandelingen gevoerd. Zij zijn niet tol
overeenstemming gekomen. De tusschen-
komst van den Riiksbemiddclaar is nu in
geroepen.
De Argenlijnsche ambassade te Londen
ontvangt dagelijks vele aanvragen voor
immigratie, ook uit Nederland, Spoedig
wórden instructies uit Argentinië verwacht.
Door de stralen van Rome zwerven in hel
donker troepjes Ilaliaansche jongelieden
rond, meldt het A.N.P., die zich „haarsnij
ders" ndemen. Zij knippen de meisjes, die
geallieerde soldaten uitgaan, kaal en
dwingen den begeleidenden soldaat daar-
Hot dunkt ons een ongelooflijk bericht 1
Zweden heeft zich tot Moskou gewend
rer de daden van geweld, die zouden ge
pleegd zijn tegen Zweedsch diplomatiek
personeel en gebouwen der Zweedsche lega-
e Boedapest, door Russische soldaten,
het eind van de gevechten in die slad.
;en vroeger' verzoek om inlichting kwam
geen antwoord.
Te Brussel is op 75-jarigen leeftijd over
leden de heer Adolph Strassburger, de va-
van den bekenden Karei Strassburger,
met zijn circus te Den Haag een reeks
voorstellingen geeft.
zal ziin opgeheven.
De Japansche bevelhebber op Ned. Bor
neo heeft verzocht, na de capitulatie, om
Wesl-Bomeo zoo spoedig mogelijk le be
zetten, omdat de anli-Japansche gevoelens
sterk tot uiting beginnen te komen
Toyo, de eerste minister van Japcin
dens den oarlog. is bezig zijn verdediging
voor te bereiden tegen de beschuldiging
van oorlogsmisdadiger.
NIEUWS IN HET KORT
Radio Oslo meldt dat Vïshund Quisling
ter dood veroordeeld is.
Do regeering van Abessynie heeit
zocht om de inlijving van geheel Erytrea.
de vroegere Ilaliaansche kolonie van
naam inbegrepen.
Officieele kringen in Engeland toi
zich ingenomen met den door generaal De
Gaulle uitgesproken wenschen lot goeds
verstandhouding met Engeland. Men acht
dit een essentieel bestanddeel der Britsche
buitenlandsche politiek. De moeilijkheden
in Syrië en den Libanon zijn een waar
schuwing De voorstellen omtrent het
RuhI-gebied en Rijnland verdienen overwe
ging. Aldus Engelsche uitlatingen.
Spanje weigert de Belgische rexistenlei-
der Leon Degrelle uit te leveren, omdat hij
als een politieke vluchteling wordt be-
ichouwd en als zoodanig niet voor uitleve
ring in aanmerking komt. Degrelle is te
San Sebastian go-interneerd.
In de studio's van wetenschappelijke
kunst in de Sovjet Unie worden een twin
tigtal instructieve iilms vervaardigd, be
trekking hebbend op den landbouw. De re
sultaten van deskundigen worden op dui
delijke wijze in beeld gebracht.
De Amsterdamsche haven
De herstelwerkzaamheden aan de Am
sterdamsche haven hebben een punt be
reikt, dat het mogelijk maakt, weer alle
schepen te ontvangen, behalve de aller
grootste, zooals de „Nieuw Amsterdam" en
de Queen Mary" b.v. Voorts kunnen alle
soorten ladingen weer gelost en alle soor
ten goederen opgeslagen worden. De Am
sterdamsche haven is nu reeds de zwaar
ste slagen van den oorlog te boven gekomen.
De Amsterdammers hebben het weten
klaar te spelen, in vier maanden tijds hun
haven zoover te herstellen, dat zij weer op
zeer groote schaal voor allen bruikbaar is.
Zij wachten vol ongeduld op de schepen
die vanuit alle wereldzeeën naar de Ne
derlandsche hoofdstad zullen opstoomen.
Dat de allergrootste schepen nog niet
ontvangen kunnen worden, vindt uitsluitend
zijn oorzaak in het feil. dat de groote slui
zen te IJmuiden de grootste van de we
reld nog niet hersteld zijn van de be
schadigingen die door de Duitschers zijn
aangericht. Dit horstel zal nog wel een
jaar aanloopen.
Vlissingen
Maandagmorgen had ten gemeentehuis»
alhier de openbare verpachting plaats van
het kermisterrein. Zooals bekend wordt de
kermis gehouden van 1722 Sept. De
plaatsen werden als volgt toegewezen
Op het Beursplein een Lunapark en een
Autoskooter Bellamyparkeen Zweefmo
len, caroussel, pyramide sport, schiettent
op den Nieuwen dijkeen zweefmolen,
schiettent, dwaaltuin met lachspiegels, bal
lentent en flesschentent.
Namens B. en W. is den exploitanten
gevraagd de prijzen binnen redelijke gren
zen te houden en een behoorlijken tijd voor
liten rit vast te stellen.
Middelburg
De muziekweek van „Excelsior" is Maan
dagavond geopend met een muzikale wan
deling door deze vereeniging, waaraan ook
de signaalald. van „Achilles" deelnam. Er
bestond groote belangstelling van de zijde
van het publiek. Na afloop volgde een ge
zellige bijeenkomst voor de Excelsior-leden
en hun dames. In hel kader van de mu
ziekweek zal Woensdagavond de muziek-
vereeniging „Oefening na den Arbeid" een
concert op de Markt geven.
De Zeeuwsche Volks-Universiteit deelt
ons mede, dat voor haar leden de bekende
schrijver en radiospreker A. den Doolaard
een lezing zal houden over het onderwerp
„Jn wal voor wereld leven wij beschou
wingen over internationale politiek.
Het voorloopige programma luidt
17 Sept. Middelburg, 1 Sept. Goes, 21
Sept. Vlissingen, 27 Sept. Terneuzen.
De andere afdeelingen zullen hierna
aan de beurt komen.
Men zie binnenkort de advertentie.
Herstelde
rivier
overgangen
Nevenstaande tee-
kening geeft een beeld
van het herstel onzer
rfvierovergangen. De
gegevens zijn afkom
stig van het Ministerie
van O >enbare Werken
Aangeteekend worde
dat de schipbrug te
Zwolle inmiddels ver
vangen is door een
Baileybrug.
UIT STAD EN LAND
Wat de oorlog verwoestte
In de getroffen gebieden van Zeeland, N.
Brabant en Limburg hebben vele R.K. kerk
koren door de oorlogshandelingen hun ge;
heele muziekbibliotheek verloren, hetgeen
de herleving van den kerkzang een
beduidende handicap is. Men schat het
aantal verloren bibliotheken op rond 200.
Gelukkig zijn de kostbare koorboeken uit
de 25de en 16de eeuw. die hel eigendom
zijn van de Lieve Vrouwe Broederschap te
Den Bosch, en werken bevatten van be
roemde componisten, die nergens anders
in Europa Ie vinden zijn, gespaard geble-
De lieer Roy F. Hendricks, waainemend
directeur-generaal van de U.N.R.A., heeft
medegedeeld, dat Nederland 70.000 pounds
aan kleeren. ingezameld door de religieuse
groepen in Amerika, heeft ontvengen.
De United National Clothing collecte heeft
73 millioen pounds aan kleedingstukken op
gebracht. Aan Nederland is hiervan
2.101.800 pounds toebedeeld. Voorts zal ons
land nog een deel krijgen van de reslee-
ronde 33 millioen pounds kleedingstukken.
Het Amerikaansche Roode Kruis heeft
voor een bedrag van ruim 2 millioen dol
lar aan linnengoed voor ziekenhuizen enz.
via Antwerpen naar Nederland gezonden.
De Bank of England heelt 1000 pond ge
schonken aan hel Help Holland Fonds.
In de Zwitsersche hulporganisatie is een
stemming gehouden over de vraag, welk
land hel eerst zou moeten worden gehol
pen. Nederland kreeg 60 pet. der uitge
brachte
Denemarken helpt Nederland
Reeds op 24 Auguslus had Denemarken
eer dan 200 ton levensmiddelen naar Ne
derland verscheept, meerendeels alkomstig
t particuliere voorraden. Thans is een
euwe groolscheepsche aclie begonnen.
Prinses Juliana heeft met een radio-toe-
iraalc deze actie geopend. De laalste woor
den sprak zij in hel Deensch. Alleen in Ko
penhegen werden 200.000 kronen (dat i;
f 100.000) opgehaald met een collecte, on
geacht alles wat per cheque binnenkomt.
Bij elk millioen legt de Dcensche regeering
een millioen bij.
Reeds zijn 3000 Nederlandsche kinderen
op het platteland ondergebracht. Ook een
paar honderd oud-illegalen vinden er gast-
De directeur van het ziekenhuis te Ko
penhagen heeft voorgesteld, dat elk zie
kenhuis 20 lijders aan tuberculose uit Ne
derland zal opnemen, om ze daar een jaar
lang le verplegen.
Een Deensch hulpcomité zal een aantal
verzwakte intellectucelen uit Nederland uit-
noodigen om voor herstel van krachten nog
dezen herfst een maand in een Deensch in-
telleclueel milieu door le brengen. Reis- en
verblijfkosten worden gedragen door het
comité. Niet alleen academisch gevormden.
maar ook kunstenaars en dergelijken, kun
nen in aanmerking komen. De bedoeling is.
geen zieken op le nemen, maar slechts ge
zonden, die herstel van lichamelijke ol gees
telijke kracht van noode hebben.
Men kan na overleg met zijn huismedi
cus een aanvrage indienen, vergezeld van
porto voor antwoord, aan hel secretariaat.
Albert Thaerlaan 44, Utrecht. Spoed is ge-
wenscht
Maandagavond vond de alscheidsavond
van den Overste C. W. Slot, Militair Com
missaris van de provincie Zeeland, plaats.
In do ambtswoning van den oversle werd
eersl een receptie gehouden, waar de offi
cieren en hoofden van afdeelingen bij hel
Militair Gezag aanwezig waren, 's Avonds
was er een gezellig samenzijn in de groole
feestelijk versierde zaal van hel Schutters
hof- waar het heele personeel mei hun
resp. dames en heeren zich lot drie uur
in den morgen hëeft geamuseerd met dans,
muziek en tooneel.
De majoor A. F. C. de Casembroot hield
een toespraak, waarin hij zijn spijt over
het verlrek van den overste uitdrukte en
waarbij hij hem namens het personeel een
zilveren sigarendoos aanbood. Ook de heer
de Jonge, hoofd van het bureau Zuïve-
I. had waardeerende woorden.
>e Overste Slot bedankte, zeide steeds
r orettia met hot personel te hebben sa-
en dat de sigarendoos steeds
eereplaats op zijn bureau zou inne-
Ons platteland betaalde zijn tol
Hoezeer de oorlog ook op het platteland
heeft huisgehouden blijkt wel uit de vol
gende gegevens.
Gedurende den oorlog zijn meor dan
8000 boeren-holsteden verwoest en voor ge
bruik volledig onqeschikl geworden. In dit
cijfer is niet begrepen de schade, die door
inundaties op Walcheren en in den Wierin-
germeer aan de boerderijen is aangericht.
Deze schade zal pas bij het droogvallen
der gronden kunnen worden opgenomen.
Gerekend wordt echter, dat naar alle waar
schijnlijkheid nog een duizend boeren-hof-
steden gevoegd moeten worden bij de reeds
getelde, verwoeste boerderijen.
Zwaar getroiien zijn de provincies Gel
derland en Brabant met 2100 en 2000 ver
nielde boerenplaatsen. In Zeeland zijn on-
>er 1000 boerderijen, waarvan een groot
deel in Zeeuwsch-Vlaanderen, verwoest.
Intusschen is Ook de wederopbouw van
deze boerenplaatsen hard aangepakt. In to
taal zijn op dit moment reeds meer dan
1000 noodwoningen en noodstallen gereed
gekomen. Binnenkort zullen er nog 1400
UIT DE ZEEUWSCHE DOOS
KETIEVIG
zomer was in 't land. Boenderpas
maakte zich op voor een nieuwe .reis, vol
gons belofte aan zijn vrouw niet naar Ita-
Duilsland was niet ter sprake geko-
omdat hij, lang voor 1940, reeds een
onberedeneerde afkeer had van herrenras-
en Germanen. Hij wenste het vaste
land niet te verlaten, zodat hem niets an
ders overbleef dan zuidwaarts te trekken
dat deed hij met het grootste genoegen
de verwachting, dat de nieuwe reis
uwe rijkdom aan zijn leven zou toevoe
gen.
In België kreeg hij gelegenheid zich te
verlustigen in de tweetaligheid van onze
Vlaamse broeders. Een gezin van een
vijftal volwassen, dikke, zware mensen met
klein, gladharig hondje, een echt juf
fershondje van het pukkenras. stapte in
Antwerpen in. Het geheel was gezond en
woelig en aan elkaar gehecht, ook aan
het hondje. De vijf volwassenen onderling
spraken Nederlands, maar hel snoezige dier
werd onveranderlijk in het Frans toe
gesproken en onderricht. Boenderpas voel
de zich in de dertiende eeuw verplaats! in
de wereld van Reintje de Vos, toen alle
dieren Vlaams klapten tegen koning Nobel
behalve het sjieke hondje Courtooisdat
elegante wezentje sprak den koning in het
Te Mechelen verstomde het rumoer van
de trein, omdat hij stopte. Van deze gele
genheid maakte mijn vriend gebruik om
het hoofd van het gezin inlichtingen te vra
gen over de Franse conversatie met Pépé
zo heette het mooi hondje.
„Waarom spreekt u tegen Pépé geen
Vlaams, zoals u onder elkaar doet
Genoemd hoofd had evenwel op het
ogenblik gewichtiger en snelle bezigheden.
Hij had het diertje zorgvuldig .omwikkeld
in zijn grote handen opgepakt, hield het
voor het raam en onderwees met zware,
maar luweelzachte stem„Ah, Pépé.
v' la un petit moineau". Maar madam ant
woordde. dat het Frans zo'n schone taal
was en Pépé zo'n lief en zo'n klein hondje.
Deze uitlegging strookte met wat m'n vriend
verwacht had, en terwijl het gezin en het
hondje er overheen dartelden, verviel hij
in zware overpeinzingen over de geaard
heid der talen.
De ganse coupé werd evenwel tot ande
re gedachten geroepen, toen zich bij hel
uitpakken van een doosje met peren een
perebie vertoonde, die met veel gerucht de
hele ruimte vulde en alle aanwezigen be
dreigde. ook het pukje, weshalve vader
verontwaardigd tot Pépé sprak van ..une
chetive insecte". Onmiddellijk daarop be
gon hij een achtervolging met uitgespreide
zakdoek, de wesp vloog her en der en op,
een ogenblik voor het „kelievig" insect zeil
oi iemand anders er op bedacht was met
een sierlijke boog boven het neergelaten
raampje de coupé uit. De rust was weer
gekeerd en daarvan maakte Boenderpas
gebruik om te vragen of de baas van Pep
ook het woord „ketievig" kende, het Zeeuw
se woord voor Frans „chétil", waarmee h.j
zo even zijn ongenoegen over de wesp te
kennen gegeven had. Nu verhief zich een
heel koor om te getuigen, dat „ketievig"
in Vlaanderen zeer gebruikelijk was en de
vader vertelde daarbij, dat het een woord
was, dat in oude fabels ook al voorkwam.
Misschien had hij een herinnering aan het
bovengenoemde gedicht van den Vos Rei-
naerde. waarin de sluwe hooidpersoon. de
vos, door andere dieren wel „een vuul
keitief", een gemeen individu, genoemd
Weldra was Brussel bereikt, waar het
sympathieke gezelschap met hel vïervoe-
tertje vriendelijk groetend de trein verliet.
K. X.