VRIJE STEMMEN Doodstraf voor Max Blokzijl Duitsche Nazi's roeren zich Hiïsei* Hulp aan Nederland Oorzaak en gevolg SIGNAAL ONVEILIG! Onze volksgezondheid dreigt ernstig ge schaad te worden door het zich uitbreidend aantal geslachtsziekten onder onze jonge vrouwen en meisjes. Er wordt van alle kanten veel over dit vraagstuk geschreven en gesproken. Het probleem is dan ook belangrijk genoeg, ons heele volk is er mede gemoeid. Wat is eigenlijk de oorzaak van de los bandigheid, die zoovele vrouwen en meis jes ten toon spreiden Zeker is, dat vijf jaren van ontberen thans hun lunesten invloed geducht doen gelden. De meisjes, die nu op een leeftijd van 19 jaar zijn, hebben in de jaren dal zij bewust gingen leven, een wereld gezien, waarin alle moraal en menschelijkheid met voeten werd getreden. Daarnaast werd ieder vertier, alles wat het leven van een jong mensch kleur en fleur verleent, tot het uiterste beperkt of voor verboden verklaard. De jonge levensdrift werd geknot, hoopte zich op. De hunkering in de harten naar vreugde en gezelligheid bleef branden. Er waren er. die voor wat snoepgoed en een cigaret, hun lichaam aan de Duitschers prijsgaven. Zij werden, ierechf, veracht en gemeden. Maar van de andere meisjes, die tijdens de bezetting een waardige hou ding aannamen, hebben velen dit niet ge daan omdat zij moraal en zedelijkheid zoo hoog stelden, doch met de gedachte, dat het straks hun beurt zou zijn. Moraal en zedelijkheid, wat voor waarde kon de jonge vrouw, de opgroeiende mensch in het algemeen, daar nog aan hechten in een wereld, die bezig scheen zichzelf te vernietigen, waar dagelijks de "rootste gru welen gebeurden Heeft een groot deel der jeugd niet leeren lachen om fatsoen zedelijkheid, waar ieder uur dat de oorlog voortduurde heel wat grooter levenswetten werden overtreden, dan die van de kuisch- heid en de reinheid Het behoeft dan ook niet te verwonderen, dat na de bevrijding, het jonge remmen losgooide en zich in den maal stroom van het vermaak wierp. Alles wal het jarenlang ontbeerde, werd nu gemak kelijk verkregen. De ouders, die dit misschien nog had den kunnen belemmeren, gaven in massa het slechte voorbeeld. In vele huisgezinnen kwam er oneenig- heid, doordat de vrouw en moeder juist iets te vriendelijk voor onze bevrijdei anderen lieten hun echtgenoot en kinderen maar heelemaal in den steek met de mede- deeling, dat zij vermoedelijk naar Engeland, Amerika ol Canada hoopten te vertrekken Maar vele van deze vrouwen waren hier toe nimmer gekomen, zoo de maatschap pelijk misère en de oorlog met zijn ont- wrichtenden invloed, hen niet ertoe gedre ven had. Intusschen zitten wij met een groot pro bleem, n.l. wat moeten wij beginnen met het groot aantal ongehuwde moeders, dal er straks zal rondloopen en met hen, die door een geslachtsziekte zijn aangetast. Harde noten worden er gekraakt, vele ideeën geopperd. Er wordt welwillend ge waarschuwd en gepreekt. Anderen zijn van meoning, dat zij. die een kind van een Canadees verwachten, maar naar dat land moeten worden uilgewezen! Er zijn er, die de meisjes, die door een geslachtsziekte zijn aangetast of zwanger zijn, gelijk willen stellen met de moffen meiden en hen als zoodanig wenschen te behandelen, n.l. opsluiten. Dit kunnen natuurlijk geen oplossingen zijn. Dit alles wordt ingegeven door Chris telijk idealisme of machtelooze woede, doch dat raakt de kern van het vraagstuk niet. In een zeer lezenswaardig artikel in ,.De Baanbreker" van 25 Aug. 1945 schrijft L. lichtveldCornils, dat er zoo spoedig mo gelijk consultatiebureau* moeten komen, waar jonge, ervaren vrouwen de meisjes te woord staan, waar zij medisch kunnen worden onderzocht en alle inlichtingen krij- gen omtrent symptomen en behandeling der geslachtsziekten. Wij ondersteunen dit gaarne. Het is ten minste een reëel geluid, waarmede onze volksgezondheid gebaat is. Maar evenals alle andere voorgestelde maatregelen, is ook dit er een met repres sieve werkina n.l. beperking van 't kwaad, verzachting van hel leed, Wat wij behoeven is de vorming va evenwichtige, sterke menschen. Daartoe hebben wij evenwichtige oudei noodig, die in het eigen loven de groote ïdeè'ele waarden, waaruit geleefd en ge streden kan worden, hebben her-ontdekt. Het gezin zal zijn voorname, verantwoor delijke plaats in het volksleven weer heb ben te hernemen. Onderwijzers, leeraren en jeugdbeweging kunnen het hunne bijdragen tot deze groote. prachtige taak de vorming van fiere, vrije, waarachtige persoonlijkheden.. Wij moeten thans in de eerste plaats met spoed naar meer normale maatschappelijke verhoudingen terug. Noodig is ook de doelbewuste strijd een betere maatschappij, waarin de sociale oorzaken van zulk kwaad weggenomen zullen zijn. voor een wereld, waarin oorlog e JAARGANG NUMMER 259 DAGBLAD VOOR ZEELAND Woensdag 12 September 1945 Algemeene Leiding B. G. Kloosterziel cn S. L. Boerrna Hoofdredacteur i J. Koek eb akker Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2 TelefooD 2163 militairisme definitief zullen zijn Hongerend Weenen De Ween sche bevolking leeft op het oogenblik van 825 calorieën per dag, zoo schrijft een correspondent van de Daily He rald. Om te leven heeft men minstens 1800 col. noodig. Aan alles heelt Weenen ge brek, er is geen transport om voedsel uit de provincies te halen. Er is gebrek aan arbeidskrachten om de halfverwoeste hui zen af Ie brekeD, zoodat de voorbijgangers voortdurend gevaar loopen steenen op hun hoofden Ie krijgen. In de toekomst dreigt weer werkloosheid, aangezien het oen pu bliek geheim is, dat de Rus alle muchine- rieën uit de fabrieken als schadevergoeding naar Rusland zendt. Weenen zal dezen winter geen kolen hebben en vele daken van de huizen zijn zwaar beschadigd De stad heeft 80 millioen dakpannen voor haar 21.000 beschadigde huizenblok ken noodig. Zij heeft 8 millioen kub. m. glas noodig om ruiten te kunnen zetten, zoo niet, dan zullen regen en wind vrij spel hebben dezen winter Maar de arbeiders ziin te zwak en kun nen van hun hongerranlsoen geon behoor lijk werk verrichten. De communistische minister van opvoe ding, Ernst Fischer, vertelde den correspon dent. dal er plannen waren om maaltijden te laten uitreiken in de fabrieken voor de arbeiders, maar er is helaas geen reserve- voedsel genoegom dit mooie plan uit te In verschillende districten heerschen ty phus en diphtherie, hel water is hier en daar besmei. De correspondent zag kinde ren met hongeroedeem, een oude dame In de Kaertnerstrasse viel neer, terwijl zij riep „Geef mij een korst brood of een lepel soep. Ik heb in drie dagen niet gegeten". Del voorbijgangers schudden hun hoofd meewarig en zeiden„Wij hebben zelf Dif verslag leert ons wel, dat ons land er nog niet zoo slecht is afgekomen. Terwijl Holland betrekkelijk snel werd geholpen, worstelt Midden-Europa nog met den honger en is de situatie van de milli- oenen-bevolking van Weenen voor den ko menden winter met recht wanhopig to noe- Tegen Max Blokzijl is in het pro ces, dat gistermorgen tegen hem begon, op dienzelfden morgen door den procureur-generaal, Mr. J. Zaayer, de doodstraf geëischt, be halve een serie bijkomende straften, als het verbod het beroep van journalist uit te oefenen op welke wijze ook, het ontnemen van het actief, zoowel passief kiesrecht, en: De uitspraak is op Dinsdag 25 September a s. bepaald. Gedwongen emigratie van politieke gevangenen In een gesprek met een verslaggever va Associated Press heelt minister-president Schermerhorn over de mogelijkheid gespro ken van emigratie van ge-interneorden. Het Kabinet heelt besloten een commissie van onderzoek te benoemen, die mogelijk heden on wenschelijkheden zal nagaan. Er staat nog niets vast over het aantal, noch over het type dat in aanmerking komt. Uit don kring der ge-internoerden zelf gingen stemmen in deze richting op. In het algemeen is het een der lastigste problemen voor de regeering, 'zeide de nister. wat er met de verdachte elementen gebeuren moet. Er zou belangrijke verlich ting voor het ministerie komen, als er een parlement zou wezen. Doch eerst in Octo ber kan het nood-parlement er zijn. Ie/wij. Prof. Schermerhorn eerst in April mogelijk heid zag voor hej. houden van normale ver kiezingen. Voorts werd in dit interview melding ge maakt van de reeds ae-eischte doodvonnis sen. en van het aanstaande proces Musseri. Omtrent de verhouding met de bondge- nooten zeide de premier, dat de betrekkin gen met de Vereenigde Stalen uitstekend waren, al kwam het einde van de leen- en pachtwet wat onverwacht. Handelsbe trekkingen met de Sovjet-Unie nemen een belangrijke plaats in op het program der regeering. Het nood-parlement zal hel Handvest der Vereenigde Volkeren moeten raliliceeren. Daaraan zal wel een diepgaande bespre king vooralgaan. De Nederlandsche goederen in Duitschland Nederlandsche induslrieelen zien mei ver langen uit naar hun rechtmatig eigendom, dat door de Duitschers is weggesleept en waarvan tot nu toe maar weinig is terug gekomen. is thans, zoo verklaarde Dr. E. L. Kra- directeur van Herstel en Voorziening het departement van Handel en Nijver heid. de volgende regeling getroffen. In hel kader van het handelsverkeer met Duitschland wordt van Nederlandsche zijde :n de hier vertoevende militaire missies kennen gegeven, wat wij uit Duitschland noodig hebben. Wanneer de redelijkheid van deze eischsn wordt aanvaard, worden door de missies stappen ondernomen bij de geallieerde autoriteiten in Duitschland. Tot dusver heb ben Duitschland in Westelijke richting voor namelijk kolen, mijnhout en wat spoorweg wagons verlaten. Op het oogenblik wordt 60.000 ton per maand aangevoerd, maar gehoopt wordt, dat dit kwantum boven de 100.000 ton per maand zal stijgen. De mogelijkheid, dat de Nederlandsche industrieën een deel va taak der Duitsche zullen kunnen ov> men, wordt door industrieel^ kringen hier te lande zeker niet uit het oog verloren. Uiteraard zullen niet alle industrieel daarvoor in aanmerking komen. »Goede« bedrijven voorrang Vaak zijn bedrijven tengevolge van hun weigering voor den vijand te werken "n een ongunstigen toestand geraakt, verge leken met die bedrijven, welke wel heb ben gecollaboreerd. Deze laatste zijn dik wijls nog in het bezit van een meer volle dige installatie of van grootere voorraden en hebben daardoor in sommige gevallen orders toegewezen gekregen, welke de „goede" bedrijven eerder toekomen. Teneinde dezen ongewenschten toestand tegen te gaan zal door het ministerie van Handel en Nijverheid worden bevorderd, dat bedrijven, welke van hun principieele houding tijdens de bezetting schade hebben ondervonden, voorrang zal worden ver leend bij het beschikbaar stellen van werk tuigen, machines, grondstoffen e.d. Socialisten spreken Nu de S.D.A.P. officieel regeeringspari:', is. omdat drie harer leden in het ministerie zijn opgenomen, is het bijzonder belang wekkend, de in haar vergadering gedane mededeelingen Ie boluisteren. Op een vergadering te Rotterdam spra ken de drie ministers Drees. Mansholt en Vos. te zamen met oud-minister Ir. Albarda, In Den Haag spraken Koos Vorrink. voor- zitter van de S.D.A.P. en Ds. Buskes. En op de juist gehouden conferentie in Am sterdam spraken o.a. Koos Vorrink en mi nister Drees, terwijl aan de discussie o.a. Ds. Buskes, Dr. Banning, Mr. de Roos en Mr. Willemse deelnamen. Wij nemen enkele gedachten uit deze vergaderingen over. munisten af. Hij verwacht voor hen groote toename aan invloed. Samensmelting met de Ned. Volksbeweging schijnt ben moeilijk te denken. Maar verbreeding de basis der partij acht hij noodzakelijk. Ook wijzigingen in tactiek acht hij ge- wenschtmen kan b.v. niet meer op Zon dag vergaderen, om onze kerkelijke strijd makkers niet af te stooten. Aan deze geering gevoelt onze partij, zoo zei hij. sterk gebonden. Zoo spoedig mogelijk zal er een partijcongres worden gehouden. In zijn toespraak te Rotterdam kondigde de minister de spoedige saneering van het geld aan. Er zal een plan worden uitge voerd, waardoor de arbeiders een lange reeks van jaren verzekerd zullen zijn Van arbeid. De oude dag zal geen verschrik king meer mogen zijn voor wie zijn leven lang flink gewerkt heeft. Ds. BUSKES van Amsterdam zei in Den Haag o.a. het volgende „lk ben orthodox predikant, maar kan verklaren dat ik veel geleerd heb van Karl Mant. De Herv. Kerk heefl opgemerkt, dal de klassenstrijd, die een feit is, alleen tot een eind kan komen, wanneer de rechtsorde van den arbeid is gevestigd. Geloovigen en ongeloovi' moeien samen den strijd voor het democra tisch socialisme voeren. KOOS VORRINK schilderde o.a. de werk- wijzo der partij in haar illegalen tijd, onder de bezetting. Hij herdacht met name Wiardi Beekman, in dien strijd gevallen. Maar wij welen, zei hij, dat de "evallenen hun leven hebben gegeven voor onze rechtvaardige zaak. Zij, die niet het onverbiddelijke gesproken hebben legen den bezetter, kun nen geen rol spelen in de toekomstige poli tiek van Nederland. In Den Haag eindigde hij zijn toespraak met deze gedachteOnze zaak stond er nooit zoo goed voor als lhans 1 Hij riep de jeugd op, om mee Ie werken, ieder op zijn eigen plaats in de maatschappij. Red. De »nleuwe orde« van Hitler „Ik zil in de ongelukkigste hoofdstad ter wereld", seint Charles Bray van de Daily Herald naar Londen. Berlijn is een r nauwelijks één woning is intact gebleven, er is practisch geen voedsel, besmettelijke ziekten breiden zich snel uit, het aanlal misdaden per dag is ontstellend. Tot dezen staat heeft Hitler's regime eens zoo trotsche en arrogante hoofdstad van het Duitsche Rijk gebracht. Er is populair lied in Berlijn, dat met locstem ming van de Geallieerde autoriteiten ove al gezongen wordt„Berlijn zal herrijzen Geon nieuws onder de zon Het lied heeft, volgens den correspondent, een fascineerend rhylhme en wordt nog het cnofiicieele volkslied der toekomst. Op hel oogenblik is van die herrijzenis weini bespeuren. Het voedselprobleem is momenteel zot rogeld, dat zware werkers, zooals doktoren, mijnwerkers, transportarbeiders 2242 calo rieën per dag krijgen en het overige deel van de bevolking 1248 calorieën. Hel plan van de autoriteiten is dit op te voeren lot 1500 cal., maar enorme traqs- portmoeilijkheden vormen een ernstige be lemmering. De Ned. bevolking krijgt iets meer dan 2000 cal. De gezondheidstoestand laat zich al even ernstig aanzien. In de week van 511 Augustus waren er 334 gevallen van dy senterie, 96 van typhus. 114 van diphtheri- tus en 118 gevallen van tuberculose. Do correspondent vermeldt erniet bij, of dit alleen op de Britsche zone slaat of dat de cijfers van de Russische en Amerilcaansche nes erbij inbegrepen zijn. De bevolking van de Engelsche zone be draagt 547.000 zielen.- Gedurende de maand beginnende met 12 JuliII Aug. werden "09 personen geboren en waren er 2700 sterfgevallen. Vooral onder de oudere men schen en de jonggeborenen neemt de sterf te in snelheid toe. Berlijn's derde probleem is de misdaad. De cijfers voor Juli zijn als volgt 123 moordgevallen, 598 gevallen van roof, 95 personen, die zelfmoord pleegden, 2483 inbraken. 423 politieke aanslagen. Dit Berlijn, Augustus 1945. De Groninger Universiteit universiteit van Neuchatel (Zwitser land) heefl de Groninger Universiteit ge adopteerd. evenals die van Bazel het de Utrechtsche heeft gedaan. Het ligt in de bedoeling na een contact, boeken en in strumenten te zenden. Nederlandsche stu denten eenige maanden in Zwitserland te laten sludeeren en t.b.c.-patienten onder in, Davos op te nemen. Reuter meldt het bestaan van een wijd vertakte nazi-organisatie in Duitschland. Waar het leidende centrum ervan z zijn, hebben de geallieerden nog niet oi dekt. Men iluislert. dat de beweging onder de persoonlijke leiding van Hitier zou slaan. Duizenden fanatieke nazi's zouden zich, als buitenlandsche arbeiders vermomd, of zells als teruggekeerde krijgsgevangenen, nou vrij in Duitschland bewegen. Hoofddoel is thans, vertrouwde nazi's op verantwoorde lijke posten van binnenlandsch bestuur ge plaatst te krijgen, met behulp van ver- valschte papieren. Een communiqué van de Oecumenische Persdienst deelt mede, dal de toestand der testanlsche Kerk in de voormalige Dui. sche gebieden, welke aan Polen zijn alge- staan, zeer ernstig is. De Duitsche predi kanten worden genoodzaakt, hun gemeen ten te verlaten. De Duitsche communistische partij wenscSïi geen Sovjet-systeem in Duitschland, ver klaarde haar voorziller. Wilhelm Pieck. Wij willen sturen naar een parlementaire, de mocratische, anti-fascistische republiek, zei de hij. De toekomst van Indië De New York Times schrijft hierover o.a. dat met uitzondering van de recente oor logsjaren Nederlandsch-Indië door Holland gedurende drie en een halve eeuw werd geregeerd, en dat in 1922 het woord „kolo niaal" uit de Nederlandsche constitutie ge- Sindsdien hebben de Nederlanders de eilanden meer en meer als een „trust" be stuurd, daarbij zoo snel mogelijk in de rich ting van autonomie sturende. Japan plunderde en desorganiseerde Ne- derlcndsch Oost-Indië, maar gelukkig ein digde de oorlog vóór de vijand het land geheel kon verwoesten. Het is niet alleen in het belang der Ne derlandsche, doch evenzeer in die der groo te mogendheden er voor te waken, dat er in deze streek der wereld ceen agressoren meer zullen zijn. Het Verre Oosten Mac Arthur heeft een order uitgevaar digd. dat met ingang van 15 September a.s. het keizerlijk Japansche hoofdkwartier Naar de te Amsterdam verschijnende „Waarheid" verneemt, zijn do heeren Vogt, directeur A.V.R.O., Speet, voorzitter 7C.R.O. en Den Daas. programmachef. hun leven lang geschorst. Tot programma-directeur van de Stichting Nederlandsche Radio in overgangstijd benoemd Ds. Spelberg. Zoodra de in Engeand gekochte sigaret ten zijn aangekomen en gebanderolloerd, zal 1 '.'2 rantsoen per week beschikbaar ge steld kunnen worden. Onze regeering heeit het totale bedrag dor van Duitschland te vorderen schadever goeding becijferd op 16 milliard gulden. Maar minister Vos, die dit meedeelde, be twijfetlt of deze vordering gehonoreerd za! worij^n. Do Eenheidsvakbeweginq in Rotterdam en de Scheepvaartvereeniging-Zuid hebben on derhandelingen gevoerd. Zij zijn niet tol overeenstemming gekomen. De tusschen- komst van den Riiksbemiddclaar is nu in geroepen. De Argenlijnsche ambassade te Londen ontvangt dagelijks vele aanvragen voor immigratie, ook uit Nederland, Spoedig wórden instructies uit Argentinië verwacht. Door de stralen van Rome zwerven in hel donker troepjes Ilaliaansche jongelieden rond, meldt het A.N.P., die zich „haarsnij ders" ndemen. Zij knippen de meisjes, die geallieerde soldaten uitgaan, kaal en dwingen den begeleidenden soldaat daar- Hot dunkt ons een ongelooflijk bericht 1 Zweden heeft zich tot Moskou gewend rer de daden van geweld, die zouden ge pleegd zijn tegen Zweedsch diplomatiek personeel en gebouwen der Zweedsche lega- e Boedapest, door Russische soldaten, het eind van de gevechten in die slad. ;en vroeger' verzoek om inlichting kwam geen antwoord. Te Brussel is op 75-jarigen leeftijd over leden de heer Adolph Strassburger, de va- van den bekenden Karei Strassburger, met zijn circus te Den Haag een reeks voorstellingen geeft. zal ziin opgeheven. De Japansche bevelhebber op Ned. Bor neo heeft verzocht, na de capitulatie, om Wesl-Bomeo zoo spoedig mogelijk le be zetten, omdat de anli-Japansche gevoelens sterk tot uiting beginnen te komen Toyo, de eerste minister van Japcin dens den oarlog. is bezig zijn verdediging voor te bereiden tegen de beschuldiging van oorlogsmisdadiger. NIEUWS IN HET KORT Radio Oslo meldt dat Vïshund Quisling ter dood veroordeeld is. Do regeering van Abessynie heeit zocht om de inlijving van geheel Erytrea. de vroegere Ilaliaansche kolonie van naam inbegrepen. Officieele kringen in Engeland toi zich ingenomen met den door generaal De Gaulle uitgesproken wenschen lot goeds verstandhouding met Engeland. Men acht dit een essentieel bestanddeel der Britsche buitenlandsche politiek. De moeilijkheden in Syrië en den Libanon zijn een waar schuwing De voorstellen omtrent het RuhI-gebied en Rijnland verdienen overwe ging. Aldus Engelsche uitlatingen. Spanje weigert de Belgische rexistenlei- der Leon Degrelle uit te leveren, omdat hij als een politieke vluchteling wordt be- ichouwd en als zoodanig niet voor uitleve ring in aanmerking komt. Degrelle is te San Sebastian go-interneerd. In de studio's van wetenschappelijke kunst in de Sovjet Unie worden een twin tigtal instructieve iilms vervaardigd, be trekking hebbend op den landbouw. De re sultaten van deskundigen worden op dui delijke wijze in beeld gebracht. De Amsterdamsche haven De herstelwerkzaamheden aan de Am sterdamsche haven hebben een punt be reikt, dat het mogelijk maakt, weer alle schepen te ontvangen, behalve de aller grootste, zooals de „Nieuw Amsterdam" en de Queen Mary" b.v. Voorts kunnen alle soorten ladingen weer gelost en alle soor ten goederen opgeslagen worden. De Am sterdamsche haven is nu reeds de zwaar ste slagen van den oorlog te boven gekomen. De Amsterdammers hebben het weten klaar te spelen, in vier maanden tijds hun haven zoover te herstellen, dat zij weer op zeer groote schaal voor allen bruikbaar is. Zij wachten vol ongeduld op de schepen die vanuit alle wereldzeeën naar de Ne derlandsche hoofdstad zullen opstoomen. Dat de allergrootste schepen nog niet ontvangen kunnen worden, vindt uitsluitend zijn oorzaak in het feil. dat de groote slui zen te IJmuiden de grootste van de we reld nog niet hersteld zijn van de be schadigingen die door de Duitschers zijn aangericht. Dit horstel zal nog wel een jaar aanloopen. Vlissingen Maandagmorgen had ten gemeentehuis» alhier de openbare verpachting plaats van het kermisterrein. Zooals bekend wordt de kermis gehouden van 1722 Sept. De plaatsen werden als volgt toegewezen Op het Beursplein een Lunapark en een Autoskooter Bellamyparkeen Zweefmo len, caroussel, pyramide sport, schiettent op den Nieuwen dijkeen zweefmolen, schiettent, dwaaltuin met lachspiegels, bal lentent en flesschentent. Namens B. en W. is den exploitanten gevraagd de prijzen binnen redelijke gren zen te houden en een behoorlijken tijd voor liten rit vast te stellen. Middelburg De muziekweek van „Excelsior" is Maan dagavond geopend met een muzikale wan deling door deze vereeniging, waaraan ook de signaalald. van „Achilles" deelnam. Er bestond groote belangstelling van de zijde van het publiek. Na afloop volgde een ge zellige bijeenkomst voor de Excelsior-leden en hun dames. In hel kader van de mu ziekweek zal Woensdagavond de muziek- vereeniging „Oefening na den Arbeid" een concert op de Markt geven. De Zeeuwsche Volks-Universiteit deelt ons mede, dat voor haar leden de bekende schrijver en radiospreker A. den Doolaard een lezing zal houden over het onderwerp „Jn wal voor wereld leven wij beschou wingen over internationale politiek. Het voorloopige programma luidt 17 Sept. Middelburg, 1 Sept. Goes, 21 Sept. Vlissingen, 27 Sept. Terneuzen. De andere afdeelingen zullen hierna aan de beurt komen. Men zie binnenkort de advertentie. Herstelde rivier overgangen Nevenstaande tee- kening geeft een beeld van het herstel onzer rfvierovergangen. De gegevens zijn afkom stig van het Ministerie van O >enbare Werken Aangeteekend worde dat de schipbrug te Zwolle inmiddels ver vangen is door een Baileybrug. UIT STAD EN LAND Wat de oorlog verwoestte In de getroffen gebieden van Zeeland, N. Brabant en Limburg hebben vele R.K. kerk koren door de oorlogshandelingen hun ge; heele muziekbibliotheek verloren, hetgeen de herleving van den kerkzang een beduidende handicap is. Men schat het aantal verloren bibliotheken op rond 200. Gelukkig zijn de kostbare koorboeken uit de 25de en 16de eeuw. die hel eigendom zijn van de Lieve Vrouwe Broederschap te Den Bosch, en werken bevatten van be roemde componisten, die nergens anders in Europa Ie vinden zijn, gespaard geble- De lieer Roy F. Hendricks, waainemend directeur-generaal van de U.N.R.A., heeft medegedeeld, dat Nederland 70.000 pounds aan kleeren. ingezameld door de religieuse groepen in Amerika, heeft ontvengen. De United National Clothing collecte heeft 73 millioen pounds aan kleedingstukken op gebracht. Aan Nederland is hiervan 2.101.800 pounds toebedeeld. Voorts zal ons land nog een deel krijgen van de reslee- ronde 33 millioen pounds kleedingstukken. Het Amerikaansche Roode Kruis heeft voor een bedrag van ruim 2 millioen dol lar aan linnengoed voor ziekenhuizen enz. via Antwerpen naar Nederland gezonden. De Bank of England heelt 1000 pond ge schonken aan hel Help Holland Fonds. In de Zwitsersche hulporganisatie is een stemming gehouden over de vraag, welk land hel eerst zou moeten worden gehol pen. Nederland kreeg 60 pet. der uitge brachte Denemarken helpt Nederland Reeds op 24 Auguslus had Denemarken eer dan 200 ton levensmiddelen naar Ne derland verscheept, meerendeels alkomstig t particuliere voorraden. Thans is een euwe groolscheepsche aclie begonnen. Prinses Juliana heeft met een radio-toe- iraalc deze actie geopend. De laalste woor den sprak zij in hel Deensch. Alleen in Ko penhegen werden 200.000 kronen (dat i; f 100.000) opgehaald met een collecte, on geacht alles wat per cheque binnenkomt. Bij elk millioen legt de Dcensche regeering een millioen bij. Reeds zijn 3000 Nederlandsche kinderen op het platteland ondergebracht. Ook een paar honderd oud-illegalen vinden er gast- De directeur van het ziekenhuis te Ko penhagen heeft voorgesteld, dat elk zie kenhuis 20 lijders aan tuberculose uit Ne derland zal opnemen, om ze daar een jaar lang le verplegen. Een Deensch hulpcomité zal een aantal verzwakte intellectucelen uit Nederland uit- noodigen om voor herstel van krachten nog dezen herfst een maand in een Deensch in- telleclueel milieu door le brengen. Reis- en verblijfkosten worden gedragen door het comité. Niet alleen academisch gevormden. maar ook kunstenaars en dergelijken, kun nen in aanmerking komen. De bedoeling is. geen zieken op le nemen, maar slechts ge zonden, die herstel van lichamelijke ol gees telijke kracht van noode hebben. Men kan na overleg met zijn huismedi cus een aanvrage indienen, vergezeld van porto voor antwoord, aan hel secretariaat. Albert Thaerlaan 44, Utrecht. Spoed is ge- wenscht Maandagavond vond de alscheidsavond van den Overste C. W. Slot, Militair Com missaris van de provincie Zeeland, plaats. In do ambtswoning van den oversle werd eersl een receptie gehouden, waar de offi cieren en hoofden van afdeelingen bij hel Militair Gezag aanwezig waren, 's Avonds was er een gezellig samenzijn in de groole feestelijk versierde zaal van hel Schutters hof- waar het heele personeel mei hun resp. dames en heeren zich lot drie uur in den morgen hëeft geamuseerd met dans, muziek en tooneel. De majoor A. F. C. de Casembroot hield een toespraak, waarin hij zijn spijt over het verlrek van den overste uitdrukte en waarbij hij hem namens het personeel een zilveren sigarendoos aanbood. Ook de heer de Jonge, hoofd van het bureau Zuïve- I. had waardeerende woorden. >e Overste Slot bedankte, zeide steeds r orettia met hot personel te hebben sa- en dat de sigarendoos steeds eereplaats op zijn bureau zou inne- Ons platteland betaalde zijn tol Hoezeer de oorlog ook op het platteland heeft huisgehouden blijkt wel uit de vol gende gegevens. Gedurende den oorlog zijn meor dan 8000 boeren-holsteden verwoest en voor ge bruik volledig onqeschikl geworden. In dit cijfer is niet begrepen de schade, die door inundaties op Walcheren en in den Wierin- germeer aan de boerderijen is aangericht. Deze schade zal pas bij het droogvallen der gronden kunnen worden opgenomen. Gerekend wordt echter, dat naar alle waar schijnlijkheid nog een duizend boeren-hof- steden gevoegd moeten worden bij de reeds getelde, verwoeste boerderijen. Zwaar getroiien zijn de provincies Gel derland en Brabant met 2100 en 2000 ver nielde boerenplaatsen. In Zeeland zijn on- >er 1000 boerderijen, waarvan een groot deel in Zeeuwsch-Vlaanderen, verwoest. Intusschen is Ook de wederopbouw van deze boerenplaatsen hard aangepakt. In to taal zijn op dit moment reeds meer dan 1000 noodwoningen en noodstallen gereed gekomen. Binnenkort zullen er nog 1400 UIT DE ZEEUWSCHE DOOS KETIEVIG zomer was in 't land. Boenderpas maakte zich op voor een nieuwe .reis, vol gons belofte aan zijn vrouw niet naar Ita- Duilsland was niet ter sprake geko- omdat hij, lang voor 1940, reeds een onberedeneerde afkeer had van herrenras- en Germanen. Hij wenste het vaste land niet te verlaten, zodat hem niets an ders overbleef dan zuidwaarts te trekken dat deed hij met het grootste genoegen de verwachting, dat de nieuwe reis uwe rijkdom aan zijn leven zou toevoe gen. In België kreeg hij gelegenheid zich te verlustigen in de tweetaligheid van onze Vlaamse broeders. Een gezin van een vijftal volwassen, dikke, zware mensen met klein, gladharig hondje, een echt juf fershondje van het pukkenras. stapte in Antwerpen in. Het geheel was gezond en woelig en aan elkaar gehecht, ook aan het hondje. De vijf volwassenen onderling spraken Nederlands, maar hel snoezige dier werd onveranderlijk in het Frans toe gesproken en onderricht. Boenderpas voel de zich in de dertiende eeuw verplaats! in de wereld van Reintje de Vos, toen alle dieren Vlaams klapten tegen koning Nobel behalve het sjieke hondje Courtooisdat elegante wezentje sprak den koning in het Te Mechelen verstomde het rumoer van de trein, omdat hij stopte. Van deze gele genheid maakte mijn vriend gebruik om het hoofd van het gezin inlichtingen te vra gen over de Franse conversatie met Pépé zo heette het mooi hondje. „Waarom spreekt u tegen Pépé geen Vlaams, zoals u onder elkaar doet Genoemd hoofd had evenwel op het ogenblik gewichtiger en snelle bezigheden. Hij had het diertje zorgvuldig .omwikkeld in zijn grote handen opgepakt, hield het voor het raam en onderwees met zware, maar luweelzachte stem„Ah, Pépé. v' la un petit moineau". Maar madam ant woordde. dat het Frans zo'n schone taal was en Pépé zo'n lief en zo'n klein hondje. Deze uitlegging strookte met wat m'n vriend verwacht had, en terwijl het gezin en het hondje er overheen dartelden, verviel hij in zware overpeinzingen over de geaard heid der talen. De ganse coupé werd evenwel tot ande re gedachten geroepen, toen zich bij hel uitpakken van een doosje met peren een perebie vertoonde, die met veel gerucht de hele ruimte vulde en alle aanwezigen be dreigde. ook het pukje, weshalve vader verontwaardigd tot Pépé sprak van ..une chetive insecte". Onmiddellijk daarop be gon hij een achtervolging met uitgespreide zakdoek, de wesp vloog her en der en op, een ogenblik voor het „kelievig" insect zeil oi iemand anders er op bedacht was met een sierlijke boog boven het neergelaten raampje de coupé uit. De rust was weer gekeerd en daarvan maakte Boenderpas gebruik om te vragen of de baas van Pep ook het woord „ketievig" kende, het Zeeuw se woord voor Frans „chétil", waarmee h.j zo even zijn ongenoegen over de wesp te kennen gegeven had. Nu verhief zich een heel koor om te getuigen, dat „ketievig" in Vlaanderen zeer gebruikelijk was en de vader vertelde daarbij, dat het een woord was, dat in oude fabels ook al voorkwam. Misschien had hij een herinnering aan het bovengenoemde gedicht van den Vos Rei- naerde. waarin de sluwe hooidpersoon. de vos, door andere dieren wel „een vuul keitief", een gemeen individu, genoemd Weldra was Brussel bereikt, waar het sympathieke gezelschap met hel vïervoe- tertje vriendelijk groetend de trein verliet. K. X.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1