VRIJE STEMMEN Mil Arrestatie van Duitsche industrieelen Ie JAARGANG NUMMER 256 DAGBLAD VOOR ZEELAND Zaterdag 8 September 1945 AJgemeene Leiding B. G. Kloosterziel en S. L. Boenna Hoofdredacteur t J. Koekebakker Redactie en Administratie 1 Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 De contactdag Limburg In de „VRIJE STEM", orgaan van de Ge meenschap Oud-Illegale Werkers Neder land, verscheen een verslag van deze Lim- burgsche samenkomst van oud-illegplen. „die voor God en Vaderland hun leven waagden", zooals „De Gazet van Limburg" hen kenschetstIn het openlucht-theater van Valkenburg, waar hoogoprijzende, nog groe- e boomen een koepel vormen, zongen deze allen, mannen, vrouwen en meisjes„Ik heb u lief, mijn Nederland". De sprekers van den dag waren Jan Pe ters, Cor van der Hooft, Dr. Ir. N. J. A. Voorhoeve en Majoor Pater Bleys. Van de eerste drie neemt „De Stem" in extenso de redevoering op. Van de laatste kon het dit niet doen, omdat Pater Bleys kor! na dien dag door een auto-ongeluk het leven ver- en zijn rede blijkbaar niet op schrift gesteld. De „Vrije Slem" herdenkt hem bewogen „Als leidende figuur in de illegaliteit ge durende de bezetting heeft hi> bergen werk verzet, heeft zijn manmoedig voorbeeld ons gestaald en bezield, heeft zijn diene ge loofsovertuiging en zijn brandende liefde t geslagen vaderland zin en betee- kenis gegeven aan ons werk en ons aan gespoord tot volharding ten einde toe". In het kor! verslag van zijn rede lezen wij deze slotgedachte „De geest van verzet zullen wij in zooverre handhaven, dat wij de opofferingsgezindheid hehouden willen. Zooals weleer zullen wij ook thans en plicht doen, maar dulden niet, dat 3 toekomst in handen gelegd wordt menschen, die getoond hebben dezen geest Deze woordon zijn als zijn testament dat i zijn illegale strijdmakkers heeft na gelaten. Als de in de praktijk gewezen we- van dezen contactdag der illegaliteit nemen wij nog deze woorden over van den voor zitter G.O.I.W.N. interprovinciale Raad. Dr. Voorhoeve „Daarom zoeken wij eendrachtige samen werking, ten eerste intern in onze eigen gemeenschap, tc-n tweede daarbuiten met alle goedwillende Nederlanders. Op den grondslag dien wij noemden zoeken wij die samenwerking, zonder te letten op ver schil van politiek inzicht of van geloofs overtuiging". t En als algemeen doel stelde een der andere sprekersHerstel in rechtvaardig heid. zwaar geladen woord, ons van alle oud-illegalen sterke da- don mag doen verwachten. Red. S.D.A.P. en Kerk Rot- „DE NIEUWE NEDERLANDER' terdam, schildert de S.D.A.P. zooals het blad haar ziet, als „op don tweesprong" i het is belangwekkend dit oordeel te gaan uit een kring, die vroeger nabij de Christelijk-Historischen stond, en nu door de veranderde houding der Nederlandse! Hervormde Kerk nader is komen te staai t de socialistische arbeidersbeweging. Het blad ziel de S.D.A.P. als een partij thans grooto verantwoordelijkheid rust. Zij moet niet meer slechts een arbei derspartij zijn, doch een partij die plaats biedt voor boeren, middenstanders, han delslieden, industrieöelen, ambtenaren e vrije beroepen, en dat niet als hospitantei r als volwaardige loden. Het is ee winst van beteekenis, dat op socialistisch bijeenkomsten tegenwoordig het Wilhelmus gezongen wordt. Maar er n beuren. De socialisatie mag niet gezien worden principe, maar als een vraag van zakelijke opportuniteit. Er zijn ook tal van andere middelen om hot economisch leven te richten naar het gemeenschapsbelang. Volkomen duidelijk dient te worden uit gesproken, dat de godsdienst geen privé- zaak is. Men zal het moeten eerbiedigen, dat de Kork het als haar roeping ziet zich uit te spreken over de geestelijke en zede lijke vragen, die den achtergrond vormen i het politieke en maatschappelijke le- Deze bezwaren worden hier geopperd, omdat in breode kringen de begeerte leeft, één groote socialistische groepeering komen. Het gaat er om, of mon werke lijk socioUstische volkspartij wil worden, Red. Ergerlijk „HET PAROOL" van Amsterdam legioen misstand open. die ergernis wekt. Ten behoove van een actieve verzets groep werd tijdens de bezetting clandestien electriciteit afgenomen, om in een bopaald pand te kunnen samenkomen, acties te be en zich in den wapenhandel te be oefenen. 30 Juni 1944 werd dit ontdekt. Rechtsvervolging werd voorloopig voor komen door bescherming van geestverwan- Maar nu kwam het toch tot een behan deling der zaak voor den politierechter. De leider van de verzetsbeweging werd tot f 2 boete veroordeeld 1 Natuurlijk werd hooger beroep aangetee- Het Parool voegt hier terecht aan toe „Het wordt hoe langer hoe maller met onze rechtspraak I Hoog tijd wordt hel, dal de minister van Justitie do staande magistratuur nauwkeu rig instrueert omtrent do vraag, welke za ken wel en welke niet vervolgd mogen worden. Het is een ongehoorde schande, dat onze justitie die zelf in de afgeloopen bezet tingsjaren moestal een bijzonder flauwhar- tige houding aannam de onbeschaamd heid heeft om dappere kerels, die tegen de Duitschers het spit afgebeten hebben, thans lastig te vallen mot dergelijke processen". Red. 50 vooraanstaande leiders van industrie ën zijn gearresteerd, waaronder ook Hugo Stinnes. De Duitsche autoriteiten hebben bevel ge kregen, alle gronden van meer dan 100 H.A. zonder schadevergoedin- in beslag te nemen. Het land zal verdeeld worden in stukken van ongeveer S H.A. ten be hoeve van landarbeiders en uitgewekenen uit Polen. Ook kleiner landbezit, dat aan nazi-autoriteiten heeft behoord, zal worden verdeeld. Het Verre Oosten Een pond sterling wordt gelijkgesteld met 40 Japansche dollars, en met 160.000 Chineesche dollars van de Chineesche schijnregeering. In Singapore zijn 85.000 Japanners krijas- gevangen gemaakt, waaronder 85 gene- In Sjanghai zijn de geallieerde gevan genen vrijgelaten. 39000 Japanners op Nieuw Guinea gaven zich over. In Birma zitten nog 10.000 Japanners in het oerwoud, die doorvechten, daar de Ja pansche keizerlijke gezant het niet waagde, naar hen toe te gaan. In Oost-Bomeo weigeren de Japanners, den strijd te staken, terwijl in Mandsjoerijo guerilla's den strijd voortzetten. Zuid-Korea wordt door Amerika bezet, terwijl Rusland het noordelijk deel voor zijn rekening zal nemen. Quislings verdedigingsrede Quisling protesteerde tegen de behandeling als van een gewoon misdadiger, ofschoon hij 5 jaar lang hoofd der regeering was geweest. Hij had kunnen vluchten, zei hij, per vliegtuig of per duikboot, maar had het niet gedaan. Na een levensbeschrij ving van zichzelf, vroeg hij, hoe men een man, die 42 jaar lang een groot patriot was geweest, van verraad kan beschuldi- De zitting werd daarop verdaagd. YougoeSlavië Tijdens verkiezingsbijeenkomsten in Joe goslavië werd de republiek ge-eischt. Ook werc^ de doodstraf voor Koning Peter ge vraagd, wegens landverraad. Griekenland Aartsbisschip Damascinos die in Londen vertoeft, zou daar de mogelijkheid willen bespreken, om door middel van een volks stemming een uitspraak te krijgen vóór of tegen herstel der Monarchie. T sjecho-Slo wakije De Tsjechische premier Viorlinger ver klaarde. dal er nog maar 2 tot 300.000 Su- deten-Duitschers uit hot land waren gezet, van de 3 millioen. 1.5 millioen Duitschers waren tijdens den oorlog naar Tsjechoslo- wakije gevlucht. De meeste uitgewezen Duitschers waren afkomstig uit Silezië. OVERDENKING Nederlandsche troepen landen in Indonesië Dc Regeeringsvoorlichtingsdienst Welke taak heeft de R.V.D. en welke plaats wil hij in ons volksleven innemen De R.V.D. is in het leven geroepen om een direct contact tusschen de bevolking en de regeering te leggen, of, zooals do minister-president het heeft uitgedrukt„hij moet voor ons volk de gedachtenwereld van de regeering reproduceeren". De R.V.D. wil zich dan ook niet beper ken tot de nuchtere" voorlichting, maar wenscht ook de werkelijke volksopvoeding ter hand te nemen om de z.g. „public spirit" te stimuleeren. De „praatjes op de brug" en dergelijke van regeeringspersonen uit gaande radio-toespraken tot het Nederland sche volk zijn hier een uiting van, Hoewel men kan erkennen, dat de re geering ten aanzien van de volksopvoeding i gewichtige taak heeft te vervullen, zal toch hebben terug te treden daar waar het particulier initiatief op dit terrein naar Het is dan ook de bedoeling van den R.V.D. zoo spoedig mogelijk particuliere in stellingen. als' b.v. het Nationaal Instituut Amsterdam, in te schakelen en zelf sti- muleerend op te gaan treden. Natuurlijk heeft de regeering het recht van meeningsuiting bij openbare discussies over bepaalde onderwerpen. Eveneens is aan te nemen, dat een poging om begrip te wekken voor haar standpunt noodzake lijk een propagandistische strekking zal hebben. Immers, de regeering zal haar maatregelen tegen critiek hebben te verde- digen en aannemelijk hebben te maken aarom zij een zekere houding aanneemt! Hieruit volgt, dat de figuur van den re- geeringscommissaris bij den R.V.D. politiek aan do regeering verbonden is en met haar eventueel zal hebben te verdwijnen. een persconferentie te Eindhoven heeft de regeeringscommissaris. Dr. H. Brug- 5, een toelichting gegeven. Hoofddoel oo zei hij. de kaarten open te leggen, een inzicht te geven in regeeringsmaal- regolen en besluiten. Hare Majesteit de Koningin naar Scheveningen Met ingang van 7 September heeft Hare Majesteit de Koningin haaj intrek genomen ;n villa te Scheveningen. De Koningin zal aldaar voorloopig vertoeven, in afwach ting van hel gereedkomen der herstelwerk zaamheden aan den „Ruigenhoek". De Gouverneur«Generaal in Nederland Door vertraging van het vliegtuig, dat een tusschenlanding te Marseille had ge maald, is het voorbarig gezonden bericht niet geheel juist gebleken. Maar nu is dan toch de aankomst van Jhr. Mr. van Star- kenborgh Slachouwer een feit. Hij is op het vliegveld bij Eindhoven geland, en daar verwelkomd door Prinses Juliana, namens de Koningin. Ook den vorigen dag was zij reeds op het vliegveld aanwezig ge weest in gezelschap van den minister-presi dent en den minister van Buitenlandsche Uitzending van Neders landsche troepen naar Indië Met de uitzending van Gezagsbataljons naar Indië wordt 15 September begonnen. In totaal worden 27 bataljons uitgezonden, elk van ongeveer 800 man. Voorts zullen 2 divisies worden gevormd, van 23000 man, die in Engeland worden geoefend. De mannen voor de eerste divi sie dezer expeditionnaire macht zullen vóór 1 Januari naar Engeland vertrekken, om daar te worden geoefend. Waarom het gaat „Kunt U een bepaalde richting opgeven die Uw blad aanneemt vroeg een onzer lezers. Wij hebben dit al menigmaal in onze courant behandeld, doch hebben geen bezwaar om dit nog eens te doen. Vooral om de telkens bijkomende nieuwe abon nees, die van het vorig beslaan van ons blad niets afweten, en dus wellicht er eens over willen lezen. Wij doen dit heel in het kort, met het oog op de plaatsruimte, en in den vorm van een overdenking, die wij schrijven voor ieder die het lezen wil. Waarom gaal hel Het gaat erom, van een bepaalde over tuiging, een bepaald standpunt, bepaalde beginselen uit te gaan. Het gaat erom. op grond hiervan in een bepaalde richting te willen sturen. Het gaat orom, daartoe de goede midde len te gebruiken. Drie dingen waarover we kort ons willen verklaren. Wij gaan uit van de Christelijke beginse len, die in het evangelie verankerd liggen. Deze beginselen vinden wij samengevat in de woorden van Jezus, over naastenliefde, broederschap, gerechtigheid, waarheid. Het is ons bekend, dat over dit evangelie en over de woorden van Christus in ver schillenden zin en op onderscheiden w;js wordt gesproken. Daarom trachten wij er zoo over te SDre- ken, dat in algemeenen zin door allen bedoelingen worden verstaan. Op grond van deze beginselen slri ij er naar, daaraan toepassing te geven het dagelijlcsch leven en in het sai leven van menschen en volken. Dit houdt voor het dagelijksch leven in, open Ie slaan voor de nooden van anderen, rechtvaardigheid en waarheidszin in den omgang te bevorderen, en in het persoon lijk leven te trachten, tot toepassing het evangelie te komen. Dit houdt voor het samenleven der t schen in, dat wij bevorderen willen, is kleine deel, het ontstaan van een schengemecnschap, die democratisch wordt opgebouwd, en die waarlijk broederlijkheid il brengen in alle verhoudingen des le- Dit houdt voor de samenleving der vol keren in, dat wij met al onze kracht stre- naar de bevestiging van de nieuwe Volkenbond, en, wederom voor ons kleine deeltje, begrip daarvoor trachten te wek- :n en te versterken. Het middel dat wij hiertoe willen gebrui- ;n, is het maken van oen gcede Zeeuw- sche krant, met nieuws uit alle deelen der provincie, met nieuws over Nederland en de overzeesche oebiodsdeelen, met nieuws over heel de verdere wereld. En in die krant dragen we dan uil, wal we aangaande bovengenoemde dingen tel kens hebben Ie zeggen. Uit de illegaliteit geboren, dragen wij dien geest der illegaliteit als erfenis mede, oen erfenis waarop we trotsch zijn. Nog zün w maar in het begin van ons bovengrond-staan. Een luttele tien maanden slechts. Als de papierschaarschte is opgeheven, zullen we onze vleugels kun nen ontplooien. Maar ondanks ons tekort op velerlei gebied, kunnen we dankbaar getuigen, dat men ons lezen wil, en dal wij nog velen moeten teleurstellen, die ook onze krant zouden willen ontvangen. Tot slot deze opmerkingwij behooren niet tot eenige partij of tot een bepaalde groepeering. Doch willen van allen waar- deeren wat gaat in de richting die wij ais de juiste beschouwen. Red. Door omstandigheden eerst heden geplaatst. Heden ontsliep zacht en kalm na een kortstondige ziekte onze zeer geliefde Man, Vader, Grootvader, Breeder en Zwager JAN DE WEE, in den leeftijd van 57 jaar in leven gevangenbe waarder in de strafgevan genis. Sterke de Heere ons in dit zoo zware ver lies. Breda, 4 Sept. 1945. -Vincent van Goghstr. 57. De teraardebestelling heeft plaats gehad op Vrijdag 7 Sept., des middags 12 uur, op de begraafplaats Zuilen. 7188 Massaprocessen Het is een groote moeilijkheid bij de zui vering, dat er wel een 100.000 te berech ten personen zijn in Nederland, schrijft Frits ter Woost in „Op Wacht", weekblad voor den Wederopbouw van het Koninkrijk. Er zijn nog maar enkelen voor het ge recht verschenen. Wat moet dal worden Het kan, berekent hij. minstens tien jaar duren. Is niet beter dat men S.D., S.S., Landwacht, enz. in groote verzamelproces- sen onderbrengt, waarin werkelijk snel en streng uitspraak zou worden gedaan Als de zware schuld bij voorbaat vast staat, zijn slechts enkele individueele cor recties noodig. Het rechtsgevoel des volks zou dan beter bevredigd worden. Een idee. BO>lEMECÈEEB)A<CIITIEN 't Is a lank 'eleë da'k een penne in m'n viengers 'ehad M'n viengers bin dan ok we een bitje stram, mae ik lean toch nog wè schrieve wat ak dedóele a is 'l dan nie zó mooi. Ik bedóele da m'n schrift nie mooi is mae ok da 't onderwerp nie oaitied even mooi is. Afijn me bin dan gelukkig vrie. 't Is we een lange en mooilike weg 'ewisl mae gelukkig is 'I er noe dan toch vrede over êel de wereld. Ja 't is wc b'roerd dat er zó vee kapot is overaol. Mae d' kan ok vee op'eknapt worre a iedereen mae mee elpt. Mae dan motte ze nie be- gunno om te staken, wan dat is glad ver kèerd. Zó raeke me van de pad of inplek- ke van op streek. En ik leze mae oal te dikkels in de krante over dat gestaak. De mensen wille nie mi werke legenwöorig. A ze acht uren en olf motte werko dan mot 't acht uren wezó en a 't acht uren is dan mot 't zevene worre. 'I Is een schan daal mie dat gestaak. Toen a ze oenger in da stad woue ze wat graag eten van 't platteland 'aele, moe noe a ze eten wille ze gêen schepen- Josse mie van oalles en nog wat dat a ok den boer ard noodig eil. En wanneer a je is in de stad kiekt dan loope dae mae zat jongelui te lanter fanten lwint a óns toet over óns ócren in 't werk zitte. Dat za toch motto verander.; en 't za ok verandero zo a de nieuwe minister president 'ezeid eit voe de radio. Ze motte mae nie lo zachtjes' optreeë wan dan wordt het toch weo niks, Je zou zegge a je noe góed bie jq verstand bin dan most je toch begriepe da je van de wind nie leve kan, van uutgaen, felcansie en vrieë zitterdag- mirrigen. Da je'r zó's uut wil dat is toet daerantoe, mae a je dan thuuskomt mó je toch wee flink anpalcke. Kiek noe mae nae onze smid, die ei llieweke ok op reize 'ewisf. Wan toen a 'k flieweke mie den bruunen nae de smidse ree om 'n te laete beslaen, was 't nie noodig. D'r ieng een briefje an do deure dal 'n foetse was. Mae noe is 'n wee thuus en ie werkt wee voe twêe. Zo moste z'aollemille doe. Dan kan d'r wee wat van komme, mae anders wordt 't niks en rieë me dubbel achteruut. Kiek en noe weet je ok is wat a een boer d'r over dienkt. Zou ik het varre mis BEVELANDER. Ondertrouwd JACOB H. BEK ADRIANA M. DE KOEIJER Dordrecht, m Slingelandtlaan 38. Yerseke, Oude Torenstraat 5. Huwelijksvoltrekking 25 Sept. 1945. Huwelijksinzegening des namiddags 3 uur in da Gerei. Kerk te Yerseke, door den Weleerw. Heer Ds. de Bruijn, Ned. Herv. pred. te Wemel- dinge. 6423 Ondertrouwd S. J. DE REGT L. J. VAN MALDEGEM Huwelijksvoltrekking 26 Sep tember a.s. Huwelijksinzege ning door den Weleerw. Heer Ds. W. A. Versteeg, 4 uur, in dc Ned. Herv. Kerk te Kortgene. Wisscnkerkc, Anna Maria Hoeve. Kortgene, Westhoeve. 6 September 1945. Receptie: 13 September a.s. van 7 tot 9 uur. 7159 Getrouwd P. POTTER F. S. POTTER- ADR1AANSE die, mede namens wederzijd- sche Ouders, hartelijk dank zeggen voor dc vele blijken van belangstelling, vóór en bij hun huwelijk ondervon den. 7157 Goes, September 1945. Getrouwd H. HIJMAN T. N. HIJMAN-WIJNA (Kapsal. „De Zonnebloem") die, mede namens wederzijd- sche familie, hartelijk dank zeggen voor de belangstel ling, bij hun huwelijk ondcr- 'onden. 7137 Goes, 6 Sept. 1945. WIM WABEKE LEENTJE EVERSDIJK geven U hiermede kennis hun voorgenomen huwe lijk, waarvan dc voltrekking D.V. zal plaats hebben op Donderdag 27 September a.s. te Rilland- Bath. Kerkelijke inzegening in de Ned. Herv. Kerk le Rilland, door den Weleerw. Heer Ds. Wabeke, Ned. Herv. Predikant te Drimmelen, des namiddags om 3 uur. Krabben dij ke, Wilhelminastraat A 278. Rilland, Adr. Butijnstraat 30. 30 Augustus 1945. Toekomstig adresWilhel minastraat A 278, Krabben- dijke. 7185 LENIE. Met groote blijdschap geven "j kennis, dat Francientje n zusje gekregen heeft, dat j F.LENA JOHANNA Chr. Meijer. N. A. Meijer— Duindam. Kruiningen, 5 September 1945. ENGELSCH Zonder schoolboeken i U voor f3,per r korten tijd vlot spreken en vers taai onder no. 176. buff dit blad.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1