VRIJE STEMMEN Ê"1
Zoo spoedig mogelijk
directe verkiezingen
De gespannenheid in Oost- en Zuid-Oost Europa
—V Redactie en Administratie
DAGBLAD VOOR ZEELAND tSoS^ST™1"2
NUMMER 247 Dinsdag 28 Augustus 1945 S""""
Een gevaarlijke weg (II)
Wij hebben als eersle punl waaromtrent
wij een bedenking moesten uitspreken to
gen het ons toch geestverwante kabinet
genoemd het aangekondigde loslaten van
een deel der thans ge-internecrdcn. Als
dit zóó maar geschiedt, hebben wij be
toogd, zal dit voor de groote meerderheid
van ons volk onaanvaardbaar blijken.
Men wil niet, dat hot werk der Zuivering
wordt gesaboteerd, maar krachtig wil mon
het zien doorgezet, en wel zoo snel moge
lijk.
Het tweede punt dat wij nu dringend
aan het Ministerie willen voorleggen, is
het dreigende conflict tusschen de wensch
van de groote meerderheid van ons volk
en de taktiek van het kabinet inzake onze
democratische instellingen.
Wij, Nederlanders, willen het lol van
ons volk in eigen handen weten. Wij
willen dus zelf ons parlement kiezen en
onze gemeenteraden en onze provinciale
staten. Elke rechtgeaarde Nederlander
wenscht dat. Communist en Socialist, Anti
Revolutionair en Roomsch Katholiek. Libe
raal en Vrijzinnig Democraat, en ook alfe
andere kleinere partijen willen dal. En
waar in alle andere bevrijde landen aan
het volk thans hel recht gegeven wordt
om eigen vertegenwoordigers te kiezen,
achten wij Nederlanders, zeker een der
meest democratisch aangelegde volkeren
van Europa, ons geknecht en gebonden,
als wij dat nog niet mogen doen.
De motieven, die naar voren worden ge
bracht om verkiezingen tegen te houden,
zijn naar de meening van een groote meer
derheid niet steekhoudend.
Technisch is de boel bij ons nog vrat in
de war. zegt men. Zou het in Gr.ekenlani
en in Bulgarije beier in orde zijn, vragen
wij, om een paar voo-boelden uit het heden
te noemen En toch houdt men daar nu
verkiezingen Zouden wij dal dan niet
voor elkaar kunnen boksen Kom toch
De volksmeening moet zich oorst nog
vormen, wordt gezegd.
Waarom denkt ge dat vragen wij. Wij
gelooven er niets van.
Juist thans weet ieder in Nederland wel
precies wat hij wil Nu de druk van de
bezetting, is weggevallen en wij de ervaring
van deze vijf jaren achter ons hebbon.
weton wij wel allen precies hoe hel niet
moet en gaan uiteen bij de bepaling hoe
hef voortaan wel moet.
In hoofdzaak zullen het twee lijnen zijn,
die worden uitgestippeld. En ieder weet
op dit moment wol heel goed, of hij rechts
ot links zal kiezen.
Dus zeggen wij thans opnieuw tot ons
Ministerie, wal wij bij het optreden van
het kabinet reeds hebben gezegdgeel
ons gelegenheid om te kiezen, desnoods op
een wat primitieve manier, en ge zult zien,
dat het Nederlandéche volk een klare uit-
Versnelde uitzending
N.I.C.A.spersoneel
De snelle capitulatie van Japan zal een
versnelde uitzending van N.I.C.A.-personeel
noodzakelijk maken. Volgende maand zul
len 1000 mannen en vrouwen N.ilC.A.-pcr-
soneel per maand kunnen worden ver
scheept, tot het in eersten aanleg noodige
totaal van 5 tot 6000 zal zijn bereikt. Dit
plan is uiteraard afhankelijk van het pro
bleem der scheepsruimte.
Verantwoording
Prof. Mr. Gerbrandy heelt op verzoek van
onze regeering op zich genomen, een me
morandum samen te stellen over het be
leid der opeevolgende regeeringen te Lon
den. Het stuk zal worden in handen ge
steld van de Nationale Advies Commissie.
Deze krijgt dan tevens de bevoegdheid een
zelfstandig onderzoek in te stellen en ge
tuigenissen te vragen.
Nieuws in een regel
De Belgische Congo is volgens Stimson
de voor atoombommen noodige grondstof.
Ook voor vredesdoeleinden kan deze ont
dekking een revolutie beteekenen,
In Irak is een opstand uitgebroken tegen
de autoriteiten van Noord-Koordistan, onder
aanvoering van Moella Moeslafa al Barzani
die ook reeds in 1943 een revolutie had
trachten te ontketenen.
Te Londen wordt een internationaal
Joodsch congres gehouden, onder leiding
van Dr. Steven Wise. Voor het verlangen
naar een Joodsche staat in Palestina is
wellicht een belemmering, dat Saoedisch
Arabië de Amerikaansche olieconcessies in
hot geding zou brengen, als de Vereenigde
Staten do Zionisten ging steunen.
spraak zal geven Waag de kans.
Om nu dit hier voorgelegde plan tol uit
voering Ie brengen, zouden wij het volgen
de aan alle betrokkenen in overweging
willen geven.
Rondom dit kaainet van herstel en ver
nieuwing, dat met dien naam door onze
koningin ten doop is gehouden, schare zich
elke democratische beweging. Dus zoowel
de Nederlandsche Volksbeweging als de
Democratische Socialisten, als de Vrienden
van de Waarheid, alsook alle democraten
uil verschillende kampen die het urgentie-
program dat in de eerste rede van den
Minister-President is ontvouwd, willen hel
pen verwezenlijken.
In een oproep tot het geheele Nederland
sche volk vraagt deze groepeeringwilt
gij dat wij ons werk voortzetten, stem don
op onze gemeenschappelijke candidaat of
op een der gestelde candidaten die zich met
ons voortarbeiden accoord verklaren. Zijn
er naast elkaar verschillende candidaten
gesteld die behooren tot deze groote groe
peering. dan kan elke kiezer zijn speciale
voorkeur kenbaar maken, dus Socialistisch,
Communistisch, Vrijzinnig Democratisch,
Roemsch Katholiek of Nederlandsch Her
vormd stemmen, met de wetencshap. dat
deze allen meewerken willen aan de taak
Van het kabinet.
En dan willen wij aan ons huidige ka
binet wel deze verzekering geven als dit
plan aldus wordt uitgevoerd, zult gij kun
nen voortwerken aan uw heilzamen arbeid,
mot achter U de ruggesteun van de groote
meerderheid van ons volk.
Gaat gij niet dozen wog op. dan komt
ge almeer in de lucht te hangen, en ge
breekt uw eigen kansen af.
Hic Rhodus, hic salta Red.
P.S. Het advies van de Nationale Advies
Commissie is onbevredigend. In meorder-
heid stelde ze de verkiezingen voor de
Tweede Kamer in April. De groote minder
heid der Commissie wenschte Januari.
De problemen in de Oost- en Zuid-Oost-
Europeesche landen zijn vrijwel gelijksoor
tig wal Bulgarije. Roemenië, Joegoslavië en
Hongarije betreft. Ook Polen valt hier min
of meer onder. Terwijl Griekenland zijn
eigen problemen heeft, die ongeveer de te
gengestelde zijn van die der anderen.
In dit laatste land is een hevige strijd
aan den gang tusschen meer rechts en
meer links getinte groepeeringen, waarbij
de meer rechtsche groep thans aan de
macht is, en de linksche groep zich op
maakt om de macht te verkrijgen. Tn de
andere genoemde landen is de linksche
groepeering aan de macht, en tracht de
andere groepeering meer invloed te krijgen
op den gang van zaken.
Rusland staat in allo gevallen aan den
linkschen kant. De groote geallieerden. En
geland en Amerika, zijn wel de democratie
gunstig gezind, maar schrikken terug van
het radicale standpunt dat in de eerstge
noemde landen wordt ingenomen, terwijl ze
de huidige regeering in Griekenland de
hand boven het hoofd houden.
Uit dit gezichtspunt is ook de oneenig-
heid over de verkiezingen die zijn aange
kondigd, in Griekenland en Bulgarije te
verklaren. Amerika en Engeland willen
toezicht houden op de verkiezingen in Grie
kenland, Rusland wil dal niet. Amerika en
Engeland waarschuwen Bulgarije, dat ze
den uitslag der aanslaande verkiezingen
niet als rechtsgeldig zullen erkennen. Rus
land bleek bereid met die verkiezingen ac
coord le gaan. In dit laatste geval is nu
de wijste partij geko,ende verkiezingen,
die 26 Augustus zouden worden gehouden,
worden vcorloopig uitgesteld, tot nadere
overeenstemming tusschen de groote mo-
jendheden zal zijn verkregen. In Roemenië
vraagt Koning Michael aan de groote mo-
jendhedon om hem te helpen bij hel ves-
igen van een aanvaardbare democratische
regeering. De Times zegt hiervan, dat dit
de loetssteen is voor de internationale sa
menwerking tusschen de Big Three in ge
heel Oost- en Zuidoost-Europa.
Wij mogen mei vertrouwen het overleg
luscshen die drie groote machten tegemoet
zien. Alle drie hebben ze belang bij een
pacificatie van heel dit uitgestrekte en
steeds door onrust en oneenigheid geplaag
de gebied.
Voorloopig hoeft Bevin, de Labour-minis-
le'r van Buitenlandsche Zaken, geen goodo
beurt gemaakt. Volgens de Roode Ster van
Moskou tenminste heeft zijn rede in het
Lagerhuis over deze dingen de toejuiching
gevonden van de conservatieven, terwijl
zijn eigen socialistische geestverwanten te
leurgesteld waren.
Scheepsramp voor Walcheren
Het motorschip „Christïaan Huygens" van
de Stoomvaart Mij. Nederland, is tegevolge
van een hevige explosie, 16 km. van West-
kapelle, zwaar beschadigd. Een deel der
bemanning van 300 koppen ging in de
reddingsbooten, welke opgepikt worden
door hel s.s. „Tiba". De anderen bleven
met den kapitein aan boord, om te trach
ten het schip aan den grond te zetten. Eén
olieman wordt vermist.
Het schip meel ruim 16.000 bruto regis
ter ton en zou een transport kinderen van
Amsterdam naar hel buitenland vervoeren.
De Prinses over
de hulpactie Volksherstel
In een bewogen rede heeft Prinses Juli
ana voor de radio over deze hulpactie ge
sproken, als plaatsvervangster van de Ko
ningin. die in verband met haar gezond
heid de Prinses verzocht had, deze taak te
willen overnemen. Zij deed een beroep op
ons aller oiferbereidheid en verbondenheid,
tegenover allen, die len gevolge van den
oorlog in nood verkeeren, en tegenover de
nabestaanden van hen, die slachtoffer wer
den van hun verzetshouding. Er mag geen
verschil zijn tusschen getroffenen en niot-
getroffenen, zei de Prinses. 31 Auguslifc
tij tevens een nationale offerdag
Vacantievergunning
Het college van rijksbemiddelaars heeft
aan alle werkgevers, die daarloe niet reeds
krachtens een arbeidsovereenkomst ver
plicht waren, over het jaar 1945 vergun
ning verleend aan de bij hen in dienst
zijnde arbeiders oen week vacaniie te ge
ven met behoud van loon.
De verlofcentra voor Amerikanen te
Maastricht, Heerlen. Valkenburg. Treebeek.
en Eijsden worden 1 September opgehe
ven. Alleen hel doorgangscentrum in Maas
tricht zal blijven bestaan.
Hiermede is aan de bezwaren der mijn
werkers tegemoet gekomen.
België
De onlangs in dit land opgerichte Chris
telijke volkspartij heelt haar program ge
publiceerd. Zij verklaart daarin niet de op
volgster van de vroegere katholieke partij
le willen zijn. doch tol zich Ie willen trek
ken allen die op sociaal gebied een door
Christelijke beginselen ge-inspireerde over
tuiging hebben, dus o.a. ook de protestan
ten. Tegenover het koningschap van Leo
pold staat zij even welwillend als de vroe
gere kalhoiieke partij. Zij wenschf de in
voering van het lamiliekiesrecht. Zij wil
meer nadruk gelegd zien op le. het Bel-
gisch-Nederlandsch tolverbond2e. de
economische samenwerking tusschen Frank
rijk. Nederland, België en Luxemburg 3o.
een gewestelijk accoord tusschen Groot-
Brittannië, Frankrijk, Nederland, Belgie en
Luxemburg.
Het Verre Oosten
De geallieerde vloot is de baai van Tokio
binnen gevaren. Zij werd beschermd door
1300 vliegtuigen. De Amerikaansche vioot
tal bestaan uit 12 slagschepen, 17 vlieg-
tuigmoederschepen, 6 kleinere schepen, 20
kruisers, 100 torpedojagers en 24 kleine
vaartuigen,
In Rangoon is de conferentie begonnen
over de overgave der Japansche troepen
in Zuid-Oost Azië. waaronder ook Nederl.
Ocst-Indië. Ook ons land is bij de S.E.A.C.
door een militaire missie vertegenwoordigd.
De kwestie van de onhandelbare Japansche
jeneraal in Singapore, Itagaki, zal daar
cok ter sprake komen.
De uilvoering der capitulatie hier zal moe-
lën wachten tot 2 September,- alsdan zal
het opperbevel in Tokio zich overgeven.
't Chineesch-Russisch verdrag
Ongeveer 14 dagen geleden is dit geslo
ten. Rusland zal uitsluitend de regeering
van Tsjang-Kai-Sjok steunen. Het verdrag
geldt 30 jaar. Mantsjoerije zal Chineesch
blijvende Russische troepen zullen bin
nen drie maanden worden terug getrokken.
Dairen zal een vrijhaven worden voor alle
naties. Port Arthur komt onder gemeen
schappelijk Russisch-Chineesch bestuur. Rus
land neemt de verdediging voor zijn reke
ning, China het burgerlijk bestuur. De spoor
wegen in Oost-China en Mantsjoerije komen
onder beheer van een Chineesch-Russische
maatschappij. Na 30 jaar worden ze Chi-
neesch eigendom. De provincie Tsingkiang
ligt buiten do Russische invloedssfeer. De
onafhankelijkheid van Buiton-Mongalië
wordt gegarandeerd, als de volksstemming
beslist, dat het onafhankelijk wil zijn.
ZON EN MAAN
Woensdag 29 Augustus. Zon op 6.46, on
der 20.35. Maan op 23.38, onder 14.23.
UIT STAD EN LAND
GOES. Naar wij vernemen werden ver
schillende ingezetenen afgesneden van do
electriciteltsvoorziening, aangezien zij hun
maximum voor verbruik hadden overschre
den. Bedoelde personen werden afgesne
den voor een periode van 14 dagen of
meer. Laat een ieder dus zoo zuinig mo-
jelijk zijn met gas on electriciteit
GOES. Op 31 Augustus a.s. zal het Dis
tributiekantoor gesloten zijn.
GOES. „Zoek op zijn tijd wat vrooiijkheid"
beantwoordt volkomen aan do verwachtin
gen. die de naam van de revue wekt.
Onder de deelnemers zagen wij onder
meer de band van den heer Broere, die er
de stemming aardig inbracht.
GOES. Onder groote belangstelling kwam
Maandagmorgen de groote stadhuisklok op
haar basis terug. Dat weldra de andere
klokken mogen volgen
GOES. Op 15 Sept. a.s. zal alhier een
Concours Hippique worden georganiseerd,
's Ochtends zullen van 10 tot 12 uur voor
oefeningen gehouden worden van achttal
len, waaronder paarden uit Zeeuwsch-
Vlaanderen en Holland.
Om 1 uur officieele opening door den
Commissaris der Koningin.
Onder de paarden, die deelnemen aan
dit concours, het eerste gehouden na de
bc-vrijding, zijn landelijke ruiterpaardon,
Nederlandsche trekpaarden, landbouwpacr-
Op het programma staat een springcon
cours, patrouillospringen, een extra num
mer hoog schoolrijden. De beroemde ..Hack
ney's" van den hoer De Grooi uit Yerseko
zal eraan deelnemen. Er wordt nu voor
dit groote feest, dat tot hall zeven 's avonds
zal duren, omstreeks f 3000 aan geldprijzen
beschikbaar gesteld, w.o. zes bekers, vier
auwerfafeken en 20 zilveren medailles.
Wanneer het weer meewerkt, zal de
paardensport zijn hoogtij Itunnen vieren, te
meer daar ook muziek niét' zal ontbreken
en een luidspreker het publiek van voor
lichting zal dienen
VLISSINGEN. Zateravond organiseerde
de U.L.O. Cabaretclub een avond voor de
Vlissingsche dijkwerkers. De zaal van hel
C.J.M.V.-gebouw was slecht gevuld, daar
de directie de dijkwerkers niet in kennis
had gesteld. Dit was oen teleurstelling voor
het gezelschap, maar overigens viel het
programma zeer in den smaak.
THOLEN. Naar wordt medegedeeld is er
ten gomeentehuize alhier bericht ontvan-
jen, dat verschillende klokken van Thoien
nabij Urk zijn terug gevonden en dat deze
tevonden klokken naar Amsterdam waren
verzonden.
THOLEN. Alle ge-evacueerde landbou
wers worden dringend verzocht, zulks in
hun eigen belang, hun evacuatieadres op
lo geven aan den Dislriclsbureauhouder van
het district waar zij vandaan komen.
Wijzigingen in hot evacuatieadres dienen
eveneens onmiddellijk bij dezen D.B.H. te
worden opgegven.
Hel is n.l. van het grootste belang, dat
de inspecteur voor Zeeland van lederen
evacué zijn evacualieadres bekend is.
OUD-VOSSEMEER. Naar vernomen wordt
is te Oud-Vossemeer definitief een reisver-
eeniging opgericht, waarbij lot bestuurs
leden zijn gekozen de heeren M. van Gor-
sel, C. 7. van Westen. P. W. C. van Wes
ten, J. A. Verhees en M. Rombouts Czn.
SCHERPENISSE. Aangezien gebleken is,
dat velen niet op de hoogte zijn van het
Besluit Overgangsregeling Oorlogsschade,
wordt er door den burgemeester de aan
dacht gevestigd op art. I, onder b, van
dat Bc-sluil, luidende
„In dit Besluit wordt verstaan onder
b. Oorlogsschade alle schade als recht
streeks gevolg van oorlogsgeweld, van
handelingen of maatregelen van den vij
and, of van oorlogsomstandigheden, ont
staan aan onroerende goederen oi aan zoo
danige roerende goederen, die tol een be-
driji behooren of tot het uitoefenen van een
beroep dienen, daaronder begrepenbin
nenvaartuigen, voeren, vaarbaar materieel,
drijvende inrichtingen, alsmede door onzen
Minister aan te wijzen zeeschepen, dan wel
aan huisraad, voor zoover die goederen ten
tijde van hel ontstaan der schade, toebe
hoorden hetzij aan Nederlanders, Neder
landsche onderdanen uit anderen hooide of
Nederlandsche rechtspersonen en zich be
vonden binnen de grenzen van hel Rijk in
Europa"'.
Hierbnder valt dus ook inundalieschade
?n verbeurdverklaring van radiotoestellen.
Ingevolge art. 8 moet aangifte van scha
degevallen geschieden voor 38 Aug. a.s.
bij de Schade-enquêtecommissie te Goes.
