YRIJE STEMMEN
Ie JAARGANG
NUMMER 244
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 24 Augustus 1945
Alfjemeene Leiding j
B. G. Kloosterziel en
S. L. Boerraa
Hoofdredacteur j
J. Koekebakker
Redactie en Administratie
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
De Amerikaansche
l krachtsinspanning
Ongetwijfeld heeft de geweldige ont-
plooing van het Amerikaansche productie
vermogen do noodzakelijke voorwaarde
geschapen voor de geallieerde overwinning
Zoowel Engeland als Husiand zouden deze
niet hebben kunnen ontberen. De Veree-
nigde blaten van Amerika zijn do motor
geweest, die het oorlogspotentieel der
verbonden volkeren heelt gestuwd en tel
kens aangevuld. En nu slaan ze daar, de
millioenen enmillioenen Amerikanen, als
mede-overwinnaars op de wereid van
tegenstanders. Wal nu verder
Het eerste wat in Amerika werd gedaan
was het annuleeren van de loopende con
tracten voor den aanmaak van oorlogsbe-
noodigdheden. De geweldigste industrieele
machinerie die ooit op de aardo is geweost,
moet nu aanstonds worden omgeschakeld
tot vredesbedriji.
Wat zullen de gevolgen zijn
Een hooge ambtenaar zeidehet eerste
gevolg zal zijneen onmiddellijke en uitge
breide ontwrichting van onze economie, en
tevens een scherpe, maar tijdelijke werk
loosheid.
Millioenen mannen komen uit den oorlog
terug on zoeken weer werk. Tenminste ze
ven millioen naar wordt geschat. Waar
moeten ze allen blijven
De leveringen volgens de leen- en pacht
wet worden stopgezet, omdat deze alleen
golden tijdens den oorlogstoestand. Dus
minder uitvoer naar de om wapens enz.
vragende landen. Dus minder werk. Wat
nu te doen
De president der Vereenigde Staten moet
hierop het antwoord geven.
Wal zijn de plannGn
Truman gaat er onvervaard op af. Maar
of hij het probleem aan kan Dit moot nog
blijken. Hol is een geheel het sociale leven
omspannend vraagstuk.
Hij is in elk geval volkomen te goeder
trouw begonnen.
Een speciaal besluit is afgevaardigd,
waarin de groote lijnen voor de omschake
ling is vastgesteld.
Wij moeten, zegt hij daar, zoowel inflatie
lis deflatie vermijden.
Dat wil zeggen wij moeten zorgen dat
er geen prijsdaling ontstaat, en anderzijds
dat de kosten van het levensonderhoud niet
stijgen. Zoo de president.
Hoe zal hij dit boreiken
Hij stelt dit program op
1. het bereiken van een maximum pro-
2. economischo stabilisatie
3. de zoo snel mogelijke opheffing van de
tijdens den oorlog ingevoerde beperkingen
voor het bedrijfsleven.
Ongetwijfeld zal Amerika zich ten
volle er op toeleggen, langs dezen weg
de gezochte welvaart voor allen te berei-
Het is evenwel zeer de vraag of deze
weg do juiste is.
Truman zegt o.a., dal de loonsverhoonin-
jen niet meer door het bureau voor den
arbeid zullen beperkt worden, en dat an
derzijds in enkele gevallen stakingen be
schouwd zullen worden om de krachts-in-
spanning van het land in gevaar te bron-
De combinatie
dachten schijnt
te zijn.
Maar wij willen afwachten, en hopen
voor onzen grooten bondgenoot, dat de
massa-werkloosheid van voor den oorlog
kan worden voorkomen, zij het dan wel
licht met meer radicale middelen dan In
dit voorlooDig program worden vermeld.
Red.
Landbouwhoogeschool
ih Wageningen heropend
De minister van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening, de hoer S. L. Mans-
holt, heeft Woensdagmiddag mot een kort
woord do Landbouwhoogeschool te Wage
ningen heropend.
Het is misschien hard het hier te moeten
zeggen, zei o.m. do minister, doch ik vriL
het toch onomwonden doenAls geheel is
de leiding der hoogeschool ernstig tekort
gescholen. Het waren de leerlingen, die
door hun fier afwijzende houding het voor
beeld gaven.
De regeering, alles overwegend, wat in
de afgeloopen jaren aan de hoogeschool is
geschiedt, betuigt over de meegaandheid
dor leiding en het hoogleeraarschap als
geheel haar alkeuring en heeft besloten
enkele daarvoor in aanmerking komenden
van de hoogeschool te verwijderen en zij
heeft aan anderen nog persoonlijk haar
ontevredenheid doen blijken.
De regeering acht hiermee de zuivering
van de hoogleeraren, docenten en perso
neel der hoogeschool bo-eindigd.
Russ@n na 40 Jaar terug
in Port Arthur
Het Verre Oosten
Generaal Mac. Arthur heeft aangekon
digd, dat de plechtige onderteekening der
capitulatie van Japan op 31 Augustus aan
boord van het Amerikaansche slagschip
..Missouri" in de Baai van Tokio zal plaats
vinden.
Ingaande vanavond om S uur wordt een
aantal bevelen van Mac Arthur, die de
[apansche onafhankelijkheid voorloopig op
heffen, van kracht.
Uit Tsjocngking wordt gemeld, dat de
Russische troepen den door de Japanners
aangestelden „keizer" van Mandsjoekwo
hebben gevangen genomen en ge-internoerd
"Verder melden de Russen, dat zij lucht
landingen hebben uitgevoerd bij Dairen en
Port Arthur, terwijl de bezetting van Sa-
chalin en Mantsjoekwo volgens de plannen
verloopt. .Hot Japansche Kwanlungleger
heeft zich formeel in Charbin overgegeven,
op enkele troependeelen na, die dit weige
ren. Deze worden door de Russen „steppe
wolven" genoemd. Speciale mobiele Sovjet
troepen ruimen deze troepen op.
Uit Fransch-lndo-China wordt gemeld.
3at Chineesche troepen hier zijn binnenge
rukt en Kaombang hebben bezet. Daar
Frankrijk momenteel materieel niet in staat
is zijn territorium over te nemen, zullen
China het Noordelijk deel en SEAC het Zui
delijk deel onder hun beheer nemen.
Een bijzondere delegatie, bestaande uil
11 officieren, die Lord Louis Mounlbatten
vertegenwoordigen, confereert thans met
de Nederlandsche autoriteiten in Australië
over de bevrijding van Malakka en Ned.
Oost Indië, en de behandeling van de ge
allieerde krijgsgevangenen en ge-inlerner-
den in de door Jaoan bezette gebieden.
De mogelijkheid bestaat, dat Java uit een
oogpunt van bestuursbelang bij het com-
de wind kwam
De wind splitst de donkere stapelwolken
=n er is zonlicht over de opgejaagde zee,
die het eiland binnenspoolt. De schuim
koppen verbleeken van grijs tol hei-wit en
uit de kolkingen schieten brillianlen lichten.
De nieuwe dijk gaat meters strak voorwaarts
buigt zich en duikt eindelijk onder in de
bruisching. Over de xinkstukken en de
neergelaten betonnen beetles (holle beton
nen pontons van het type, dat gebruikt
werd om in de kunstmatige havens, ge
bouwd aan de Fransche kust voor de lan
dingen van de geallieerde legers, bruggen
te leggen, waaraan de landingsschepen
konden meren en waarover het rollend ma-
:eriaal naar het land gereden werd) gaan
de golven, gestuwd door de onweerstaan
bare kracht van een ruimmakenden zee
wind, - Verderop rijst de dijk, geschoeid
door basalt-blokken, weer uit het ruige wa-
ler, en strekt zijn stoere lijn. De dijk. Basalt,
vlechtwerk van rijshout, klei. zand. Dat is
de dijk. Daarbuiten is de zee, waarin een
platte schuit deint. Zij is geladen met
brokken basalt. Mannen staan in rijen en
jeven elkaar de keien aan. De laalsten
werpen ze met forsche bewegingen tegen
doen voet van den dijk. Aan de binnen
zijde ligt het water glad.. Daar gaat een
roeiboot naar den anderen kant van hel
dijksgat.
Wij staan op het einde van den dijk.
waarnaast uit den mond van den 2500 m.
lange persleiding een machtige stroom zand
en water spuit. Boven onze hoofden krijscht
een meeuw. Zijn roep gaal verloren in de
davering van hel werken. Buitengaats tul
len de booten, op den dijk snort een drag
line mannen op den dijk, mannen op de
booten, zij roepen, praten en lachen. Er
wordt gewerkt, verder gewerkt na de te
leurstelling van dezen dag. Men had ge
dacht hel gat in den Nolledijk te Vlissin-
jen dezer dagen definitief te dichten, maar
de wind kwam, joeg water en stroom vlak
legen den nieuwen dijk. In plaats van
jrooten Winst, boekte men een kieitt ver
lies enkele van de neergelaten beetles
raakten op drift. Zij zitten nu vast meters
verder in het verdronken eiland. Jammer,
dat het experiment niet gelukt is. Maar de
moed is niet verloren. Overal waar wij
werken, ontmoeten wij tegenslagen n
overal moet, zooals dat bij het dichtings-
werk hel geval is. het devies gelden, dat
wij ons niet op den kop laten zitten door
do tegenslagon, maar dat wij er uit leeren.
dat wij er ons door sterken. Over enkele
Weken, wanneer het tij weer gunstig is,
wordt er een nieuwe pogit.i gedaan. Tot
zoo lang gaat men verder met het verstevi-
jen van den dijk. waakt men. dat er niets
meer verloren gaat. A.
Azië zal ingedeeld
mando van Zuid-oi
Volgens het Japansche persbureau zijn
bij de atoombom-aanval op Hiroshima ten
minste 60.000 menschen gedood en 100.000
jewond. Voor Nagasaki moeten deze ge
tallen reso. 10.000 en 20.000 luiden.
Deze cijfers zijn onvolledig, aangezien
vele lichamen nog niel zijn teruggevonden.
In een aischeidsboodschap van generaal
Mac Arthur aan luitenant-generaal Van
Mook is hulde gebracht aan de Ned. regee-
ring en hel Ned. volk voor zijn samenwer
king in het Zuid-Westen van den Pacific.
Leon Degrelle
De Belgische rexistenleidcr, Leon Degrelle
die ge-interneerd is in een Spaansch mili
tair hospitaal, zal in de eerstvolgende
Spaansche kabinetszitting een onderworp
van discussie vormen, zoo wordt uit San
Sebastiaan gemeld.
Inmiddels worden de onderhandelingen
omtrent zijn persoon tusschen Spanje en de
geallieerden voortgezet.
De Tangerkwestie
De viermogendheden-conferentie van des
kundigen ten aanzien van het TangeAraag
stuk heelt overeenstemming bereikt over de
volgende punten
le. Herstel van het internationale sta
tuur. 2ë. Het bijeenroepen binnen zes maan
den van de onderteekenaars van het ver
drag van Algeciras.
Roemenië
en de Vereenigde Volken
Naar Byrnes, de Amerikaansche minister
van Buitenlandsche Zaken meedeelde, heelt
koning Michael van Roemenië de regeerin
gen van Engeland, de Sovjet-Unie en de
vereenigde Staten verzocht haar medewer
king te verloenen bij het votmen van een
Roemeensche regeering, die door hen er
kend zou kunnen worden en deel zou kun
nen uitmaken van de Vereenigde Volkeren.
De Amerikaansche regeering is bereid
om over den huidigen toestand in Roeme
nië besprokingen te voeren.
IHerdenEtingsweek Q
van 25 tot 31 Augustus I
Stichting 1940—1945
Eereraad voor het tooneel
De eereraad voor het tooneel meent, dal
het vooral door de weinig principieels hou
ding der directeuren te verklaren is, dat
zooveel tooneelspelers zich voor de kui
tuurkamer hebben gemeld. Van hen had
meer ruggegraat en standvastigheid ver
wacht mogen worden dan van een eenvou
dig acteur.
De bescherming en de verdediging van
geestelijke waarden is in de eerste plaats
een zaak van de leiders van hot Neder-
landsch tooneel.
De raad is van meening, dat zii op be
treurenswaardige wijze in gebreke geble
ven zijn.
De raad oordeelt, dat zij gedurende drie
maanden hun functies in het openbaar niel
zullen mogen uitoefenenn (met ingang van
1 Juli tot en met 30 September). Deze staf
prejudincert niet op langere perioden van
uitsluiting, die afzonderlijk (Inclusief deze
drie maanden) legen hen op grond van bij
zondere overwegingen zijn of zullen wor
den uitgesproken.
Het betreft hier de heerenDirk Ver
beek. of van der Lugt Melsert, Cees Laseur,
Herman Bouber. Johan Kaart.
Ten aanzien van de heeren Anton en
Cor Ruys loopt de schorsing van 1 tot en
mei 31 Juli en van 1 September tol en met
31 October 1945.
Do eereraad hoeft een aantal uitspraken
gedaan over acteurs en actrices. Voorgoed
zijn uilgesloten -
Louis van Dommelen en Piet Riems (bei
den speelden de rol van Kouvol). Ceesjes
Speeenholf (Klessebes), en Willy Tinrott.
Voor 10 jaar moeten o.a. worden uitge
floten
Adoli Bouwmeester. Philip La Chapelle,
Mien Duimaer van Twist, Minnv Erfmann,
Jacques de Haas. A. v. Hees. Han König,
Folkert Kramer, Jan Laners, Jan Lemaire
Sr., Eduard Palmers, Jean Stapelveld, Wil
lem van der Veer, Jules Verstrate en Jan
.C. de Vos Jr.
ZON EN MAAN
Vrijdag 24 Augustus. Zon op 6.30, onder
20.46. Maan op 21.44, onder 7.23.
UIT STAD EN LAND
Door den Minister van Binnenlandsche
Zaken zijn drie leden aan Gedep. Staten
van Zeeland toegevoegd de heeren J. Ra-
mondt le Schoondijke. Mr. Dr. A. J. J. M.
Mes to Heinkenszand, L, Onderdijk te Mid
delburg.
EEN DRINGENDE VRAAG
Ds. Korevaar schrijft o.m. „De bijzon
dere Kerkelijke Gezinszorg doel een drin
gend beroep op meisjes van 18 jaar en
ouder om in do steden en dorpen, die on
der het oorlogsgeweld geleden hebben en
ook in onze groote steden en op het plat
teland in één van de vele gezinnen waar
geen vaste hand is, die het huisgezin be
sturen kan. te gaan helpen.
Maatschappelijk Gezinsverzorgster is een
beroep, dat in 't bijzonder voor een meisje
ge-eigend is. Hier worden geen zware
exameneischen gesteld, alleen wordt ge
vraagd het volgen van een eenvoudigen
cursus van 3 tot 4 maanden.
Een behoorlijke bezoldiging wordt in uit
zicht gesteld en een prettig samenwonen
en werken in groepsverband, waar een ver-
Irisschende invloed van uitgaat.
De aanmelding voor den komenden cur
sus in Goes is nog opengesteld. Men mel
de zich bij Mevr. v. d. Waay. Kamperfoelie-
straal 26, lielst des Dinsdags van 2 tot 4
of van 7 tot 8 uur.
GOES, Gisteravond trad in het Schutters
hof met succes ,,'t Overschotje" op, dat een
kermisproqramma presenteerde. Geestige
cabaretliedjes wisselden af met komische
stukjes. Het publiek amuseerde zich uit
stekend,
MIDDELBURG. Ter gelegenheid van de
vacantie vond Woensdagmiddag in het
Schuttershof een kindermatinee plaats. De
poppenkast oogstte veel succes en er werd
dapper mee gezongen.
De hoogtepunten waren wel hot optreden
van de twee zingende negers Jack en Will
en het prijszingen. Het gulle applaus van
de jeugdige toeschouwers bewees wel, dat
er genoten is.
MIDDELBURG. Woensdagavond sprak
Drs. J. C. Kooykaas. Ned. Herv. predikant
te Arnemuiden in het Schuttershof over het
historische oogenblik der Ned. Herv. Kerk.
de zelfmoord der Synode. Nadat de voor
zitter. de heer J. Groenveld, de vergadering
had geopend, nam Drs. Hoovkacs het
>voord. Spr. gaf een overzicht van de ge
schiedenis der Gereformeerde belijdenis,
welke telkens weer is onderdrukt. Het histo
risch oogenblik der Ned. Herv. Kerk is. dat
de synode zichzelf heeft opgeheven, doch
na haar dood wil zij des te krachtieer
heerschen. De nieuwe synode is een
vrucht van de Düitsche revolutie, een een-
aeïdsstreven, waarin alle kleuren dooreen
loopen. De eenheidsbeweging in* de Ncd.
Herv. Kerk moet tot uitwerping van de Ge
reformeerden leiden. Dat is het grootste
onrecht dat ooit is geschied. De zeilmoord
van de synode zal tot in longte van dagen
in do geschiedenis worden geboekstaafd,
als een gebeurtenis, waarvan zelfs de voor
standers de draagwijdte niet hebben over
zien. Na het beantwoorden van enkele
vragen, werd de matig bezochte vergade
ring met oen gezang en gebed besloten.
OPENING CANTINE
Dinsdagavond werd de W.M.D. cantine
bij het dichtingswerk aan den dijk tusschen
Veere en Vrouwenpolder op feestelijke wij
ze geopend.
Per visschersboot arriveerden Prof. Wat-
sine, Jimmy Spage-en do Baby Tonband,
met de heeren van het.Comité „Walcheren
moet droog" en van Waterstaat. Na een
korte openingstoespraak van den Toorzit-
ter, leest de heer L. Onderdijk, en werd de
overvolle cantine in verbazing -ebracht
door de wonderlijke goocheltoeren van
den professor.
Den snelteekenaar Jimmy Spake en den
band vielen niet minder in den smaak.
In de pauze werden twee consumpties
aangeboden.
„Walcheren moet droog" kan weer op
een geslaagden openingsavond terug zien.
THOLEN. De verschillende buurtvereni
gingen hielden een vergadering om plan
nen te smeden lot het versieren van de
straten op Koninginnedag. Er zal getracht
worden, in dezen lijd van materiaalgebrek
hot beste er van te maken, wat er van te
maken is.
WAARDE. Maandagmiddag had onder
enorme belangstelling der burgerij de plech.
tigo teraardebestelling met militaire eer
plaats van J. L. v. Fraassen, die vorige week
op droevige wijze in zijn dienst om het
leven kwam.
