VRIJE STEMMEN
De doodstraf geeischt
de Landwacht
tegen
De Japansche Sphinx
Ie JAARGANG
NUMMER 243
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Donderdag 23 Augustus 1945
Algenieene Leiding i
B. G. Kloosterziel er
Hoofdredacteur i
J. Kockebakkcr
Redactie en Administratie i
Goes, Beestenmarkt 2
Telefoon 2163
Het Bijzonder Gerechtshof te Den Haag
hield zijn eerste zitting in het Paleis aan
den Kneuterdijk. President was Mr. A. S.
L. van Berckel. Procureur-Fiscaal Mr. J.
Zaayer.
Eerste verdachte was de fabrikant D. v.
Wijk uit Pijnacker, die in 1944 als groeps
commandant van de Nederlandsche land
wacht was opgetreden. Hij had als zoo
danig jacht gemaakt op onderduikers en
radiotoestellen. Zolls had hij een onderdui
ker, die trachtte Ie ontsnappen, aangescho-
Do Procureur-Fiscaal was van oordeel,
dat de landwacht, die onder de bevelen
van Bauter stond, een onderdeel uitmaak
te der S.S. Derhalve heelt verdachte zich
schuldig gemaakt aan in dienst te treden bij
de vijandelijke krijgsmacht. De landwacht,
zei hij, is een hyena-instituut, dat niet wil
de vechten aan het front, maar veilig in
Nederland burgers opjoeg, kwelde en soms
zelf beroofde van het kleine beetje voed-
dat ze op hongertochten hadden wetc..
te verkrijgen. z.u,«we lieaen verdienen de
doodstraf. Mr. Zaayer requireerde dan ook
de doodstraf tegen verdachte.
Tweede verdachte was J. Breedveld, uit
Delft, die terecht stond wegens het plegen
van verraad. Hij had verschillende Joden
en leden van een organisatie, die hulp aan
Joden verleende, aan de S.D. of aan een
als N.S.B.er bekend staande rechercheur
van politie te Delft uitgeleverd. Hot gevolg
van dit gluiperig verraad, zei de Procureur-
Fiscaal, is geweest, dat een aantal men-
schen don dood is ingejaagd. Hij conclu
deerde. dat ook deze verdachte de dood
straf heeft verdiend.
De volgende verdachten, die landgenoo-
ten haddon aangebracht, hoorden vonnis
sen tegen zich eischen van 1 tot 5 jaar ge
vangenisstraf, benevens ontzetting uit het
actieve en passieve kiesrecht.
T oekomstplan nen
voor Zeeuwsch-Vlaanderen
Zeeuwsch-Vlaanderen wil een volwaar-
digdeel worden van Nederland. De pro
blemen voor dit gebied liggen voornamelijk
op verkeerstorrein. Naar een goede verbin
ding met de rest van het land wordt ge
streefd. De veerdiensten over de Schelde
zullen zoo goed mogelijk worden ingericht.
Het vraagstuk voor het interne verkeer is
minder ingewikkeld en er is een kanalen-
plan gemaakt. Er is ook een plan om een
aantal kanalen weer te verbinden met het
groole kanaal TerneuzonSas van Gent.
via Philippine. Van deze nieuwe waterwe
gen verwacht men, dat zij het Oosten van
Zeeuwsch-Vlaanderen meer geschikt zullen
maken voor de vestiging van lichte indu
strie. Voor de zware industrie heeft het
kanaal van .Terneuzen, dat door zeeschepen
bevaren kan worden, zekere mogelijkheden.
Voor Breskens wordt rekening gehouden
mot do industrieele kansen, die de ligging
•an de Schelde biedt.
Tegen de verwildering
De zedenpolitie te Amsterdam houdt thans
geregeld strenge controle in hotels, café's
en parken ter bescherming van de vrouwe
lijke jeugd. Er zullen maatregelen getrof
fen worden tegen den eigenaar van hotel
of pension, waar een minderjarig meisje
wordt aangetroffen.
De minderjarige meisjes wordon door de
politie meegenomen naar hel bureau. Den
volgenden dag kunnen do meisjes hun per
soonsbewijs terughalen en moeten zij zich
zoo noodig medisch laten onderzoeken.
Ouders, let op uw kinderen 1
Er is nu een autobusverbinding geko
men tusschen Nijmegen en Arnhem. Elke
1V6 uur vertrekt een bus van elk der beide
stations. Het zijn Canadeesche vracht
auto's, waarin banken zijn geplaatst, en die
bestuurd worden door Canadeesche chauf-
De Amsterdamsche Universiteit wordt 17
September geopend. Reeds worden intus-
schen examens afgenomen en cursussen en
colleges gegeven.
De koolzaadoogst in de provincie Gronin
gen zal ten gevolge van een ziekte minder
dan een vijfde van het vorige jaar bedra-
Bij de rogeering is in voorbereiding een
deviezenbesluit. welks in werking treden
gepaard zal gaan met opheffing van hel
doviezenblokkeeringsbesluit.
Het deviezenverkeer zal worden hersteld,
geregulariseerd onder leiding en toezicht
van de Ned. Bank.
President Truman heeft medeoedeeld, dat
hij een telegram van Koningin Wilhelmina
heeft ontvangen, waarin Zij haar harte
lijke gelukwenschen zendt voor de groot-
sche en triomfantelijke zege over een mec-
doogenloozen vijand, welke zege te dan
ken is aan de reusachtige oorlogsinspan-
ung der Vereenigde Staten.
De geallieerden landen Zondag
in Japan
De Japanners willen
géén verbroedering.
Zondag zullen de landingen der gealli
eerde troepen op Japan beginnen. De Ja-
panscho troepen moeten het gebied van
Kanagawa aan de Westkust van do Baai
van Tokio en een strook aan do Oostkust
ontruimen, om moeilijkheden te voorkomen.
De Japansche autoriteiten hebben een
verbod tot verbroedering uitgevaardigd.
Do Amerikaansche landingstroepen zullen
zwaar bewapend zijn, en op alles zijn voor
bereid. Luchtlandingstroepen zullen voor
afgaan.
De Japanscho oorlogsvloot, die 370 sche
pen telde, heeft er nog 49 over, waarvan
de meeste zwaar beschadigd zijn.
Onder de 200.000 door Japan ge-inter
neerde krijgsgevangenen en burgers be
vinden zich 70.000 Nederlanders. 5000
daarvan bevinden zich in het Japansche
moederland. 20 tot 40.000 zijn onderge
bracht in Nederlandsch-Indië. Voorts zijn
75.000 Nederlandsche vrouwen en kinde
ren in afgesloten gebieden, zonder in eigen
lijken zin gevangenen te zijn.
De herbezetting van Nederlandsch Indië
zal in hoofdzaak door Britsche troepen ge
schieden. De Nica-ambtenaren zullen di
rect met die troepen meegaan, om het bur
gerlijk bestuur te regelen.
Een Nederlandsche Liberator is in de
nabijheid van Colombo neergestort. Bij dit
ongeval zijn om het leven gekomen luite
nant J. Radius, en de onderofficieren M.
Griffioen. H. P. Sandbergen en M. D. H.
Schuitmaker, Van de overige leden der
bemanning werd één persoon ernstig ge
wond, en verscheidene andere bekwamen
lichtere kwetsuren.
Kolenvervoer
via Nederlandsche havens
Naar A.N.P.-Aneta verneemt, worden van
de zijde der goallieerden plannen uitte-
werkt, teneinde de Nederlandsche havens
in te schakelen bij het kolenvervoer uit het
Ruhrgebied naar Engeland, Frankrijk, Ita
lië en overzeesche gebieden.
Ook Antwerpen zal voor verscheping
worden aangewezen.
De verwezenlijking van deze plannen is
voor de toekomst der Nederlandsche ha
vens voor de nationale binnenscheepvaart
van hot grootste belang.
Turf uit Duitschland
Aan de Duitsche zijde van de grens van
Zuid-Oost Drente wordt thans turf gestoken.
Deze zal in hoofdzaak dienstbaar worden
gemaakt aan de turfstokende industrieën in
het Noorden en Oosten van ons land.
Momenteel brengen een aantal boeren uit
Kansas graan bijeen voor Nederland. Hot
Amerikaansche hulpfonds zal voor de ver
scheping zorgen.
Men kent de mythe van het roofgierig
monster dat op een rots bij Thebe zich op
hield. Het bovenlichaam als van een vrouw
en verder meer een leeuw gelijkend. Het
gaf eiken voorbijganger een raadsel op.
Die het niet kon oplossen werd verslonden.
Aan dezo figuur doet Japan telkens den
ken als we de dagelijks binnenkomende
berichten nagaan.
Een sphinx is Japan.
Want het blijft raadselachtig wat het
eigenlijk denkt en bedoelt.
Het aanvaardt de capitulatie.
Maar tegelijk zeggen keizer en ministers
dat zo zich niet overwonnen gevoelen.
Het ideaal van een groot Azië onder Ja
pansche leiding blijft bestaan. Nu heb
ben ze tijdelijk moeten buigen. Maar straks
gaan zo verder op den afgelegden weg
Wonderlijk is ook de opvatting, die tel
kens doorklinkt omtrent het capituleoren.
Als de Amerikaan parachutetroepen neer
laat om zoo spoedig mogelijk de krijgsge
vangenen te helpen met wat ze noodig heb
ben, maakt de NJapannees bezwaar. Dat
was niet vooruit afgesproken, berichten ze
aan de geallieerden. En het zou de gelei
delijke overgave wel eens kunnen belem
meren. Dus zouden ze die parachutisten
maar terugsturen.
Als de Amerikanen landingen uitvoeren
op de Koerillen. protesteeren do Japanners
bij Mac Arthur. Zulke vijandelijkheden zijn
ongewenscht 1 Onze soldaten waren nu
gedwongen uit zelfverdediging naar do
wapens te grijpen. En zo vragen aan Mac
1 Intusschen is dezo laatste er de man niet
naar om zich te laten overduvelen.
Hij heeft kortaf gecommandeerd hoe het
Als ten slotte alle uitvluchten niet baten,
en de onderhandelaars in Manilla verschij
nen, worden ze eerst niet eens door hem
persoonlijk ontvangen. Daar heeft hij zijn
mannetjes voor. En als ze tenslotte voor
hem mogen verschijnen, en een oostersche
diepe buiging maken, knikt hij even met
het hoofd, genadiglijk.
Maar hij is ook weer echt Amerikaansch
goedhartig. Als alles is afgeloopen. wor
den hun bier en sandwiches aangeboden,
voordat zij naar han eenvoudig verblijf
in het havenkwartier wordon teruggeleid.
Intusschen wordt dezer dagen Tokio be
zet, en zullen aldaar de Japanners hun
vonnis hooren. Ook de kleinero geallieer
den zullen daarbij zijn. De commandant
dor Nederlandsche troepen in het Verre
Oosten zal o.a. Mac Arthur vergezellen. Er
zal dan wel blijken, hoe de bedoeling der
geallieerden is, ook aan den meest mislei
den Japanner. Do schellen zullen van de
oogen vallen. Nog dezer dagen schreef de
Asahi Sjimboen, dat die bezetting slechts
geschiedde om er op toe te zien, dat de be
palingen van Potsdam zullen worden na
geleefd. En als de goede trouw van Japan
is gebleken wel dan gaan ze weer
Dit zal hun niet glad zitten.
De bezetting zal, als er van eenige vei
ligheid in de landen rondom den Stillen
Oceaan sprake zal zijn, oneindig lang moe
ten duren, en met de uiterste gestrengheid
toezien op alle geheime machinaties.
De onderworpen buigende Japanner mo
ge dan als do sphinx 'n vrouwelijk-zachte
gedaante schijnen te hebben de leeuw
die weer wil aanvallen is er onder verscho
len I En als niet voortdurend geknot wordt
en gebonden, dan zal het raadselachtige
wezen straks weer opstaan om ons te ver-
Nu plegen vele hooggeplaatste Japan
ners harakiri.
Doch dit is niet, omdat ze het "eloof ver
loren aan Japan's onoverwinnelijkheid.
Doch enkel, omdat zü zelf naar eigen
oordeel te kort zijn geschoten in de hun
door den keizer opgedragen taak. Ook de
keizer zelf zou dit kunnen doen. Daarmee
zou hij zichzelf onwaardig achten, langer
dezen post te bekleeden. Doch dan komt
een nieuwe keizer, en die zal het volbren
gen 1
Potsdam heeft o.a. bepaald, dat de be
zetting zal duren tot een door hot volk zelf
verkozen bewind democratisch het land zal
besturen.
Dit zal vermoedelijk nog wel even duren.
Want de goddelijke uitverkorenheid van
keizer en volk dringt tot wereldoverheer-
Caveant consules. D.w.z. laat Mac Ar
thur oppassen Red.
P.S. In het bovenstaande is ook het ant
woord op een gewaardeerden brief uit
Den Haag.
ZON EN MAAN
Vrijdag 24 Augustus. Zon op 6.37, onder
20.46. Maan op 21.44, onder 7.23.
UIT STAD EN LAND
GOES. De Zonnestraal-collecte voor t.b.c.
bracht een bedrag op van f 1556,24, het
geen een zeer mooi resultaat is.
GOES. Burg. Stand. OverledenN. C.
Maartense. 75 j., wed. van N. Frank.
Ondertrouwd: M. Verburg, 29 j„ te Den
Haag en W. Meulenberg, 29 j. J. van der
Woude, 38 j. en H. B. Kielstra, 28 j.F.
Roose, 25 j. en P. M. Florijn, 26 j., te Wol-
faartsdijkJ. A. van Dorsser, 61 j. en M. A.
de Munck, 46 j.H. Hijman, 47 j„ te Utrecht
en T. N. Wijna, 44 j. D. Kuiper, 34 j. en
M. J. Wolzak, 25 j.
GeborenJacobus D„ s. v. A. A. van
Vliet en W. J. IJzerman, te Kloetinge Ja-
comina C., d. v. C. Boone en N. Krijnscn.
GetrouwdF. Roose, 25 j. en P. M. Flo-
rein, 26 j., te Woliaartsdijk P. Kesteloo, 36
j. en J. van de Vijver, 18 j„ te Koudekerke.
Te Middelburg heeft op Maandag 20 Aug.
een vergadering plaats gevonden van het
Centraal Bestuur der Z.V.U. 1.101 de Middel-
burgsche leden, welke bijeenkomst ondor
leiding stond van den Voorzitter, Mr. F. W.
Adriaanse.
De mogelijkheid om te komen tot de op
richting van een aantal studiekringen werd
besproken en de leden werden in de ge
legenheid gesteld hun wenschen op dit pnut
kenbaar te maken, In beginsel werd be
sloten lot de vorming vqn een tweetal Bij-
belstudiekringen, een historischen, oen let
terkundigen en een sociaal-economischen
Niet alleen in Middelburg, waar ook in
andere plaatsen, waar afdeelingen van de
Z.V.U. gevestigd zijn zullen, bij voldoende
belangstelling, dergelijke studiekringen op
gericht worden,
ST. PH1LIPSLAND. In de Vrijdag gehou
den gemeenteraadsvergadering zijn tot wet
houders gekozen de heeren A. M. v. Dijke
later in een vergadering van B. en W.
aangewezen tot eerste plaatsvervanger van
den burgemeester en C. A. Stormezand,
2o plaatsvervanger. De voorzitter wijst op
do belangrijke taak van vernieuwing en
herstel voor den raad en herdenkt met dank
baarheid, dat de gemeente voor erger on
heilen gespaard bleef, ondanks het feit, dat
St. Philipsland een half jaar vlak achter
de frontlijn was gelegen. Met de getroffe
nen wordt deelneming betuigd. Voel dank
is de gemeente verschuldigd aan don wnd.
burgemeester. W. C. van Nieuwenhuijzen,
die vanaf de bevrijding tot 1 Mei j.l. de ge
meente onpartijdig en met vaste hand be
stuurde en aan de ondergrondsche strijders,
die door ingrijpen op hot juiste moment
hebbe'n voorkomen, dat het geheele grond
gebied door den vijand onder water werd
gezet. Nadat ook nog de heeren Van Dijke
en Neele het woord hebben gevoerd, wordt
de gemeente-begrooting voor 1945 aange
boden.
NISSE. Do Oranjevereeniging heelt be
sloten om ter gelegenheid van don 65slen
verjaardag van de Koningin feestelijkheden
te organiseeren en verzoekt de burgerij de
zer gemeente alle medewerking to willen
verleenen.
NISSE. In de gemeenteraadsvergadering
zijn de leden be-eedigd. Tot wethouder
werden gekozen de heeren Johs. van Liere
en G. Nieuwenhuize Lz.
Tot algovaardigde naar de vergadering
van de N. V. Waterleiding Mij. Zuid-Bove-
land werd aangewezen de hoer J. van
Liere, en tot zijn plaatsvervanger de hoor
J. Vormue.
's-HEER ARENDSKERKE. Zekere heer F.
Koeiers arriveerde hier Zondgg mot Duit
sche vrouw en kind. Hij werd donzolfden
avond nog opgehaald en naar Ellewouts-
dijk gebracht.
's-HEER ARENDSKERKE. De tijdelijke ge
meenteraad koos tot wethouders de heeren
Jac. Braam en J. C. van 't Westeinde en
tot tijdelijk wethouder den hoer Q. A. v. d.
Vrie.
POORTVLIET. De oudste inwoner van
deze gemeente, Jansje van 't Veer, wed.
van L. Jansen, is verleden week overleden.
Zij heeft den leeftijd van ruim 94 jaar be
reikt. Thans is de oudste inwoonster Lena
Grijs. wed. van W. Koppenho]. Zij is 32
jaar oud, verheugt zich in een goede ge
zondheid, maar is zeer slecht van gezicht.
RENESSE. Strandvogels IS.V.O.W.K. I
81. De gastvrouw was veel sterker, al
gaf Ouwerkek goed partij. Vlaander 2,
Gloude. Horst, Hanse, M. v. Sluijs, Vasseur
en Mej. v. d. Wende scoorden voor de thuis
clus. Franke maaklo het tegendoelpunt.
