VISJE STEMMEN „Big Four" nemen Japans aanbod aan v/ a i/ NUMMER 235 DAGBLAD VOOR ZEELAND Maandag 13 Augustus 1945 AJgemccne Leiding» B. G. Kloosterziel en S. L. Boerma Hoofdredacteur J. Kockebakkcr Redactie en Administratie! Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 Einde van een groote droom Het Japansche Keizerrijk op de knieën De derde en laatste van de eertijds bijna almachtige As erkent verslagen to zijn Dit is het groote feit, dat thans heel de verdere wereld tot vreugde en dank baarheid stemt. De droom' van woreld- beheersching, die door ieder der groote rijken in het eigen geüsurpeerde levens gebied word gedroomd, is voor alle drie uitgedroomd 1 Tegen do harde werkelijk heid van het gewapend verzet der Ver- eenigde Volkeren is ook de geweldigste militaire macht die de wereld ooit had gezien te pletter geloopen. En de een na den ander leggen ze verslagen het hoofd in den schoot. Eerst was het 't Keizer- en Koninkrijk Italië, dat ineenzonk onder de felle sla gen van de Angelsaksische landen. Daar na was het 't groot-Duitsche rijk. dal ver pletterd werd onder de leger- en lucht- mccht van de groote geallieerden. Thans is hot 't land van de Rijzende Zon, dat geheel het Oosten van Azië onder zijn scheptor had vereenigd maar nu is het een dalende zon gewordenalmeer is do Japansche macht teruggedrongen uit de zee en uit do luchtalmeer ver overingen zijn haar weer ontrukt gewor den eindelijk werd het Japansche moo- derlcnd bestookt van uit do lucht en van uit zee. En nu kwamen dezo laatste da gen de twee zwaarste slagendo atoom bom verwoest al op eenmaal twee van de allergrootste steden en de Russische buurman, die altoos terzijde had gestaan, verklaart aan Japan den oorlog en trekt Mantsjoerije binnen Japan buigt het hoofd en smeekt om genade. Nog slechts kort geleden verwierp het 't uliimatum, van uit Potsdam gezonden door Engeland, de Vereenigde Staten en China thans ook door Rusland onder teekend Maar nu komt het soebattend terug op dat eerst hoogmoedig afgeslagen voorstel, en verzoekt alsnog het te mogen aanne men. Eén voorwaarde stelt 't nog slechts het wenscht dat de souvereine rechten van den keizer onaangetast zuilen blij- Wat zullen nu do groote geallieerden Terwijl wij dit schrijven is van hun ant woord nog niets- bekend. Op gevaar af, dal de lezer straks meer en beter zal weten dan de schrijver van dit artikel, willen wij toch enkele veron derstellingen vragen. Men weet den inhoud van die voor waarden van Potsdam. Zo waren niet licht. Alle veroverde gebiodon moeten wor den ontruimd. De troepen moeten wor den ontwapend en kunnen dan naar hun land terugkeeren. Do oorlogsmisdadigers moeten worden gestraft. Na vrije alge- meene verkiezingen moet een vredelieven de. democratische regeering worden ge kozen. Do geallieerden bezetten eonige strategische punten van Japan. Hot Ja pansche rijk wordt ingekrompen tot de vior grootste eilanden, plus wellicht nog enkele kleinere. De wapenindustrie moet worden ingekrompen en tot vredesindu- strie worden omgevormd. Do geallieerde troepen zullen zich terugtrekken cis oen vredelievende democratische regeering is gevormd. Schadeloosstelling enz Dezo eischen zijn oneindig veel zach ter dan de onvoorwaardelijke overgave die van Duitschland werd gevraagd en verkregen. En or is voor dezo gevaarlijke zacht moedigheid nog v/el reden, nu de om standigheden voor Japan zoo hopeloos zijn geworden, nu de vernietiging van Japan nog slechts eon kwestie van dagen, hoog stens van enkele weken is. Router spreekt reeds over„de ietwat weifelende stap van Japan in de richting van de capitulatie". Op het Witte Huis is reeds gezegd, dal alleen onvoorwaar delijke overgave thans nog kan worden geaccepteerd. De groote leiders hebben zich nog niet uitgelaten. Zij zullen bin nenskamers met hun raadslieden, en dan met elkander overleggen. En dit kost tijd. Zij ziin niet bü elkaar Wat het worden zal? Wij Nederlanders hopen vooral eén dingdat onze blanke en bruine broeders in ons Indiö voor verdere gewelddaden zullen worden gespaard Zeker is wel, dat de vijand versla gen is. Maar te hopen is dat de nederlaag definitief zal zijn, als bij Duitschland het geval is. Ook het Japansche volk blijft nog een gevaar voor den wereldvrede. Alleen wanneer het blijvend gebreideld wordt, zooals met Duitschland het geval is, kan de wereld gerust zijn. En ook het Koninkrijk der Nederlanden hier en in het Verre Oosten is alleen dan veilig voor de agressie dezer gevaarlijke buren. Red. De Keizer moet echter de hevelen der geallieerde opperbevelhebbers opvolgen. Zaterdagmiddag om half zes maakte de Amerikaansche radio het volgende bekend; De regeering der Vereenigde Staten heeft vanmorgen, mede uit naam van de andere geallieerden, het japansche capitulatie-aanbod beantwoord. De tekst luidde: „De Vereenigde Staten, Groot Brittannië, de Sovjet-Unie en China nemen het capitulatie-aanbod van Japan aan, vooropgesteld, dat de Keizer van Japan zich zal onder werpen aan de bevelen van de opperbevelhebbers der geallieerde strijdkrachten". Het antwoord is den Zwitserscben gezant in Washington overhandigd, met het verzoek voor doorzending te willen zorgdragen. Het is bekend, dat China en in min dere mate in de Westersche democratieën en de Sovjet-Unie een sterke noiging be staat tégen het can de macht laten van hel Japansche keizershuis, hetgeen door de Japanners als voorwaarde wordt ge steld voor 't aannemen van het ultimatum van Potsdam. Vooral in Tsjoenking is men er diep van overtuigd, dat het keizershuis de directe bron is van het Japansche fascis me. Hot blijft mogelijk, aldus zegt de correspondent, dat een eisch tot abdicatie van den huldigen keizer een uitkomst Uit do moeilijkheden zal geven. Tien Nederlandsche liberators deden een aanval op Tjilaljap aan de Zuidkust Ven het N.W. aanvalspunt in Mand- sfoerije uit zijn de Russen 170 km. opge rukt, terwijl ook uit het N.O. de opmarsch snel vordert. Hot sterk verdedigde Po- granitsschnajo is stormenderhand geno- Ook het verkeersknooppunt Chailar is veroverd. De Republiek Buiten-Mongolië. die reeds langen tijd in nauw contact met Rusland staal, verklaarde Vrijdag Japan den oorlog. Frankrijk Tijdens de 17de zitting van het proces- Pélain werd een lange rij van getuigen, die niet van groot belang waren, ge- Payen, do deken van de orde van ad vocaten, las een brief voor van kardinaal Lïénart, den aartsbisschop van Rijssel. Daarin zegt deze den maarschalk in April 1942 te hebben gesproken. De kardinaal had den indruk gekregen, dat de maar schalk een hardnekkig verzet bood legen de machinaties en de eischen van den vijand. Do laatste getuige was de blinde gene raal Lcnnurien, oen vriend van den maarschalk. Diep bewogen smeekte hi: het hof den beklaagde het leven noch de eer te ontnemen. Hel getuigenverhoor is be-eindigd. VAN OVERAL TRUMAN heeit in een radiotoespraak bekend gemaakt, dat de Vereenigde Sta ten van plan zijn, om na dezen oorlog de militaire bases in stand te houden, die noodzakelijk zijn voor de volledige be scherming van hun belangen en van den wereldvrede. Japan kan zich nu nog overgeven om gespaard te blijven voor algeheele verwoesting. Het geheim van de atoombom zal niet worden bekendge maakt, alvorens vervaardiging en gebruik ervan vast in handen der geallieerden is. Omtrent de besluiten van Potsdam deelde hij o.a. mede, dat de geallieerde pers vrij zal kunnen schijven over Roemenië, Bul garije, Hongarije en FinlandPolen, zei hij, moet bègrijpen, "dat met wat geven en nemen alleen resultaten kunnen wor den bereiktgeen enkel land kan al zijn eischen vervuld krijgen. De Amorikaan- sche delegatie stelt voor, alle binnenvaart wegen, die door meer dan één land loo- pen, vrij te stellen van allo heffingen. De Duitsche industrie zal gedecentraliseerd worden. &C Duitschland zal zich moeten richten lol den landbouw en tot vredes- productie. Altlee noemde het optreden van Rus land een bewijs van de solidariteit, die er iusschen de voornaamste geallieerden bestaat. In België is het aantal gevallen van kinderverlamming lot ongeveer GOO geste gen. Men tracht de uitbreiding tegen ie gaan, maar nog zonder succes. In Moskou zal de commissie voor do herstelbetalingen door Duitschland samen komen, om do schadevergoedingen vast Ie stellen, die Duitschland moet verstrekken aan alle beschadigde Europeesche landen. De Poolsche regeering publiceert een oproep tot allo Polen in het buitenland, officieren, manschappen, vliegers en zee lieden, om naar Polen terug te keeren en mede te werken aan den wederopbouw van het land. Uruguay besloot te breken met de re geering van Franco. Met van kracht wor den van dit besluit zal gewacht worden tot het standpunt van de andere Zuid- Amerikaanscho republieken bekend is. De „News Chronicle" meldt, dat in Tsjecho-Slowakije binnenkort aan alle Duitschors hot staatsburgerschap zal wor den ontnomen. Duitschera die Tsjech willen v/orden, moeten dat opnieuw aan vragen. Men vermoedt dat tusschen drie en vijfhonderdduizend Duitschers hiervoor in aanmerking zuilen komen. De Fransche commissie van Buitenland- sche Zaken heeit besloten, aan de regee- ring te verzoeken, de betrekkingen met de regeering Franco te verbreken. Zij wii dat ook bij de Britsche on Russische regee ring stappen zullen worden gedaan, om de nieuwe Spaansche regeering, die in het buitenland gevormd is, te steunen. In Ecuador is een militaire opstand onderdrukt. Het vroegere staatshoofd. Generaal Enriquez, is gearresteerd, en de Minister van Financiën is vervangen. De algemeene verkiezingen in Dene marken zullen in October worden ge houden. Op advies van Emir Abdallah zullen do Arabieren uit Transjordanië en Palestina een eensgezind front vormen van alle par tijen en vereenigingen tegen de Britsche plannen tot oprichting van een Joodschon staat in Palestina. Verklaard wordt, dat toeneming van het aantal Joden in Pa lestina bezwaarlijk is, omdat de Joden een Joodscho gemeenschap vormen tegenover de Arabieren. Laten zij naar andere lan den gaan, indien zij niet moer in Duitsch land en Oostenrijk wenschen te wonen 1 Hulp aan de Joden op humanistische gron den is zaak van alle geallieerde naties gezamenlijk. Dus ook van Rusland en de Vereenigde Staten. Oordeelvellingen over den stryd met Japan I. De atoombom. De correspondent te Rome van do New York Times meldt, dat onder de katholieke geestelijkheid een gevoeion van onge rustheid heerscht over het gebruik van atoom-bommen. Men vreest de gevolgen voor do menschheid van dit nieuwe wc- Stimpson, de Amerikaansche minister van oorlog, heeft verklaard, dat de atoom bom het aspect van de wereld zal ver anderen. Wij hebben, zoo zei hij, het vaste besluit genomen deze nieuwe kracht na den oorlog te gebruiken voor den voor uitgang der menschheid. Do opgesloten nazi-leiders te Mendorf in Luxemburg voorzien als eerste resul- tcat van de atoombom do vernietiging van Japan, en een wereldrevolutie op het gebied van de politiek. Von Ribbentrop zeiNiemand zal nog zoo stom zijn om een nieuwe oorlog te ontketenen. Goe- ring toonde zich uiterst verbaasd, en zeide„Dat geloof ik niet. Daar wil ik niets mee te maken hebben". Kesselring noemde het de grootste krijgskundige uit vinding sedert het uitvinden van het bus kruit. Dönilz en Keitel gaven toe, dat de Duitsche geleerden tevergeefs getracht hadden, een atoom-bom te construeeren. II. Het meedoen van Rusland. De Amerikaansche minister van Buiten- landscho Zaken Byrnes zei. dat het mee doen van Rusland den vrede dichterbij brengt, en vele menschenlevens zal spa ren. Ook Luitenant-Gouverneur-Generaal Van Mook is van deze meening. De ge allieerde opperbevelhebber in Z.O. Azië Mountbatten, was echter van oordeel, dat het dwaasheid was, een spoedig einde van den oorlog te verwachten, al juichte hij het optreden van Rusland ten zeersto toe, omdat nu een deel van het Japansche leger, dat tot nog toe het minst te lijden had, kan worden aangepakt. Corruptie op Ryksbureau Het Rijksbureau voor bouwmaterialen is door de regeering opgeheven, niet al leen in het kader van de opheffingen van Rijksbureau*, doch ook oradat gebleken is, dat er groote fraude geploegd is. Bij een onderzoek door politie en amb tenaren ingesteld, is gebleken, dat op ruime schaal vergunningen voor bouw materialen werden verleend tegen de noo- dige contanten en vooral ook tegen goe- De corrupte ambtenaren zijn gearres teerd en anderen zijn onslagen. Gedroogde abrikozen In IJmuiden is binnengekomen het s.s. „Orpheus" van de K.N.S.M. met 1000 ton gedroogde abrikozen uit Cartcgena. Het schip is nqar Amsterdam doorgevaren Prinses Juliana verneemt het capitulalle»aanbod Gelijktijdig met het binnenkomen van het eerste bericht van de capitulatie van Japan bereikte onze redactie de mede- deeling, dat Prinses Juliana in Den Haag een huishoudelijke vergadering van den Raad van Beheer van Nederland's Volks herstel bijwoonde. Onmiddellijk begaf één onzer verslag gevers zich daarheen, waarop H.K.H. van hot bericht in kennis werd gesteld. Een enkel oogenblik was het doodstil in de vergaderzaal. Toen hoorde men de Prinses met een zucht van verlichting zeggen„Geluk kig". Hel volgende oogenblik werd H.K.H. door de aanwezigen gefeliciteerd, waar na het gezelschap staande het Wilhelmus zong. A.A. De veiligheidsbrillenindustrie De arbeiders in mijnen, machinefabrii ken, op scheepswerven en bij hoogovens en nog vele anderen gebruiken bij hun dagelïjksche werkzaamheden beschermen de brillen, die hun oogen behoeden voor te schel licht of wegspringende scherven. Voor den ooriog werden er veel veilig- heldsbrillen uit het buitenland. Frankrijk. Vereenigde Staten en Duitschland inge voerd, hoewel er toch in Nederland, en wel in Rotterdam en Middelburg een niet onbelangrijke industrie van deze brillen was. Tijdens de oorlogsjaren daalde het importcijfer van veiligheidsbrillen tot nul en waren de groote industrieën op Ne- dorlandscho fabrikaten, die zeer goed en doelmatig zijn, aangewezen. Zij zijn dal nu nog. De Rotlerdamsche veiligheids brillenfabriek ligt nog stil. De directeur was een N.S.B.er. Alle orders gaan nu naar Middelburg, waar zoover de slechte materiaalpositie dat toelaat, als normaal hard gewerkt wordt om in de steeds stij gende behoefte aan veiligheidsbrillen en ook aan beschermende kleeding, te voor- Ministers spreken Voordat de Minister-President Vrijdag avond zijn radiopraatje over het Com missariaat Noodvoorziening begon, wijd de hij eenige woorden aan het capitulatie aanbod von Japan. Het Japansche keizer rijk geeil den strijd op en tracht nog voorwaarden te verkrijgen, die voor het volk den moreelen klap moeten verzach ten. Wat het einde van den strijd voor Indië zal beleokcnen, is niet mei zeker heid te voorspellen en veel zal afhangen van de vraag of do in Indië aanwezige troepen zullen capiluleeren. Moet er nog worden gevochten tegen desperate Japansche eenheden, dan ho pen wij aan dezen strijd een zoo groot mogelijk aandeel te mogen nemen. De regeering treil reeds olie maatrege len voor een snelle voorbereiding van het burgerlijk bestuur en de uitrusting van de daarvoor benoodigde troepen-een- Voor do millïoenen die in Indië lijden, is misschien het uur der bevrijding nabij. De minister voor Overzeesche gebieden,' Prof. Dr. J. H. A. Logeman, die daarna sprak, zei, dat nu misschien een morgen zal aanbreken, die ontroerender zal zijn, dan zolfs die van de bevrijding van Ne derland. Wij strekken onze handen uit naar- hen, die daar op ons wachten. In zijn uiteenzetting over de noodvoor ziening maakte minister Schermerliorn be kend, dal bijzondere maatregelen zullen worden genomen om te verzekeren, dat de noodigo arbeidskrachten voorhanden zullen zijn voor hulpverleening en weder- De regeering heeft besloten ongehuw de mannon, die op het oogenblik wacht geld krijgen, systematisch op te roepen om te werken in de geteisterde gebieden tegen loonon, die ter plaatse gelden. Pietro Nennb de Italiaansche president, heeit verlriaard, dat einde Sep tember de wapenstilstands-overeenkomst voor Italië afloopt en dat het land dan zal kunnen toetreden tol de Ver, Volken. De Iraansche Minister van Buitenland- sche Zaken heelt bekend gemaakt, dat Ie Potsdam is besloten, dal do Russische en Britsche troepen zich op staanden voet uit Teheran zullen terugtrekken. In totaal werden door de geallieerde militaire autoriteiten in het tijdperk van 21 Juli tot S Augustus 2150 paarden, 9S0 wagens en 1911 stuks paardentuig, die door de Duitsche strijdkrachten naar Duitschland vervoerd werden, aan het Nederlandsche Militair Gezag teruggege ven. De „Winsclioter Courant" zegt hier over o.a. nog, dat wat er tol dusver uit het Oosten terug is gekomen, nog maar bitter weinig is. Hier alleen wat paarden, waarbij wij den indruk kregen, dat de Duitschers zelf de (heren mochten Uitzoe ken en de beste voor hun eigen bedrijven hebben gehouden. Toch werd op een pers- conierentie van Canadeesche zijde ver klaard, dat Nederlandsche deskundigen de paarden mede hebben uitgekocht. Dit is onbegrijpelijk. Of verstaan de Duitschers minstens zoo goed als wij de kunst, het boste materiaal weg te stoppen Alleen een energiek ingrijpen van overheids- en militaire instanties kan hier verandering Binnenkort zal weer, zij hot op beschei den schaal, een aanvang worden ge maakt met de normale schoenendislrïbu- Hel land zal daartoe in 5 kringen wor den verdeeld, welke een voor een be voorraad zullen worden. Do R.V.D. meldl Aan de leden van den Ministerraad worden op het oogenblik allerlei zaken voorgelegd, waarvan een nader onderzoek gewenschl is. Naast zaken van uitsluitend persoonlijken aard, is er daarbij tevens een groot aantal, die een verder reikende beteekenis hebben, die slaan op de wer king van amblelijko apparaten, enz. Ten einde in bijzondere gevallen langs den koristen weg de belangrijkste van deze zaken te kunnen behandelen, zal aan het Kabinet van den Minisler-Presidcrrl een aantal personen worden verbonden en zullen anderen daarbij worden gedeta cheerd. Do eerste hiervan is de heer Koos Vorrink. die aldus werkzaam is met den persoonlijken titel van regeerings- gemachtigde in algemeenen dienst. De taak van de betieifende heeren is uitsluitend een adviseorende. Voor het uitbrengen van hun adviezen zal in vele gevallen een diepgaand onder zoek noodig zijn. Bij het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is lot direc teur-generaal van onderwijs benoemd Prof. Dr. F. L. R. Sassen, hoogleeraar aan de Roomsch-Katholieke Universiteit te Nij megen. Drie geestelijk-informatieve teams van het Nedoriandsche Koodo Kruis vertrek ken naar het door Frankrijk bezette deel van Duitschland. Een Roomsch Kaïnolieke en een Protestcntsche geestelijke maken deel uit van elk team. Nog 5 icc.ns zui len volgen. Hun taak is. verdwaalde Ne derlanders op lo sporen, zieken op een bepaalde plaats samen te brengen, van waar zij gerepatrieerd kunnen worden, en do laatste rustplaats te vinden van overleden vaderlanders, over wier einde geen definitieve berichten ontvangen wer den, en zoo mogelijk hun identiteit vast te stellen. Kwesties inzake onroerende goederen in Duitschland, Duilscbe ondernemingen in Nederlandsch bezit e. d. worden behandeld door den Commissaris-Generaal voor de Nederlandsche Economische Belangen in Duilschland, EmmaJaan 4, Amsterdam Z„ alwaar men do betreffende formulieren kan verkrijgen, die voor 10 Augustus inge vuld moeten worden. Hetzelfde Commis sariaat behandelt gestolen roerende goe deren. Particulieren dienen zich te dien do desbetreffende organisatie het bedrijfsleven in verbinding te stellen. Hervatting van invoer uit Duitschland kan alleen via do Rijksbureaux loopen, welke in dezen gebonden zijn aan do voor schriften der geallieerden. (Econ. Nieuws No. 1073). Vertegenwoordigers van Nederland trachten in Amerika 200.000 ton venster glas en 10.800.000 voet isoleerend materi aal aan Ie koopen. Ook onderzoeken zij de bruikbaarheid van uitneembare wo- Hol Commissariaat Noodvoorziening is ingeschakeld bij do hulpvorleening in de door don oorlog geteisterde gebieden in Zuid- en Oost-Nederland. De Chef Stal M. G. heeft aan do daarbij betrokken ai- deelingen zeer uitgebreide volmachten vorloend, opdat snel en doeltreffend aan den opbouw in deze gebieden zal kunnen worden gewerkt.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1