VRIJE STEMMEN Laval's verklaringen ïlilse-tr Ie JAARGANG NUMMER 229 DAGBLAD VOOR ZEELAND Maandag 6 Augustus 1945 Algemecnc Ld ding B. G. Kloosterziel en S. L. Boertna Hoofdredacteur i J. Kockebakker Redactie en Administratie i Goes, Beestenmarkt 2 Tdefoon 2163 Nadere bijzonderheden over de verklaring van Potsdam De Sovjet-Unie maakt aanspraak op Koningsbergen en omgeving, en deze aanspraak zal in een voorstel op de ko mende vredesconferentie door Truman en Attleo ondersteund worden. De grenslijn loopt ongeveer van Danzig naar het drie landenpunt (Lïthauen, Polen, Ruslandj. De conferentie verzoekt aan Polen, ïsje- choslowakiio en Hongarije om de uitwij zing der Duitsche bevolking in elk geval op rustige en menscholijke wijze te doen plaatshebben. Het lidmaatschap van vrije vakvereni gingen zal worden toegestaan, evenals vergaderingen hiervan, en discussies op die vergaderingen. Er zal naar gestreeld worden, de vroe gere bondgonooten van Duitschland en de neutrale staten zoo spoedig mogelijk te kunnen toelaten tot de Vereenigde Vol keren. Wanneer de raad der 5 ministers van Buitenlandsche Zaken in Londen verga dert, zullen de landen, die bij een aan hangig gemaakte kwestie betrokken zijn uitgenoodigd worden, ook een afgevaar digde daarheen te zenden. Hot Duitsche rechtswezen zal gereorga niseerd worden. Getracht zal worden hel Duitsche volk het besef bij te brengen, dal het militair definitief verslagen is. Do herslelbetalingen aan Rusland zul len o.a. bestaan uit weg te voeren goe deren uil de door Rusland bezette zone. en uit de Duitsche bezittingen in Honga rije, Roemenië, Bulgarije. Finland en het oostelijk deel van Ooslenrijk. Rusland neemt op zich. Polen van uit zijn doei schadeloos le stellen. De herstelbetalingen der Vereenigde Sta ten, Groot-Brittannië en de andere recht hebbenden zullen uif de westelijke zones voldaan worden, benevens uit de Duit sche bezittingen in het verdere buitenland Omtrent de induslrieele uitrusting in hot westelijk deel van Duitschland wordt be paald. dat Rusland daarvan 25 pet, zal krijgen, voorzoover ze niet noodig is voor de binnenlandsche behoeitc. Voor 15 pet. zal Rusland daarvoor levensmiddelen, aardewerkproducten, petroleumproducten, potasch. steenkool, zink en hout verstrek ken. Voor de restende 10 pet. wordt door Rusland niets teruagegeven. Omtrent de aandoelen in Duitsche iodu- stieele ondernemingen wordt bepaald, dal Rusland alziet van die in de westelijke zone, terwijl Groot-Brittannië en de Ver eenigde Sialen alzien van die in de oos telijke zone. Ook maakt Rusland geen aanspraak op het goud, dat door de geal lieerden in Duitschland is buitgemaakt. De conlerentie heeft het voorstel van do Sovjot-regeering inzake uitbreiding van het gezarr der voorloopigo Oostenrijksche re geering over geheel Oostenrijk in studie genomen, en heeft besloten, deze kwestie te behandelen na den intocht van de Brit- scho en Amerikaansche strijdkrachten in Weenen. ACTUALITEITEN Het voorloopïg partijbestuur dér S.D.A.P. heeft verklaard, er geen bezwaar tegen te hebben, dat leden der partij zitting nemen in comité's ter viering van Oranje gedenkdagen. Het toetreden van geheelc aldeelingen tot zulke comité's achtte het partijbestuur echter ongewenscht. Een aardige demonstratie had verleden week in Den Haag plaats op den 3Sslen verjaardag van de Amerikaansche lucht macht. 200 Amerikaansche vliegtuigen vlogen laag over de stad, en brachten op die wijze een groet aan het verbonden Nederlandsche volk. Velen der piloten hebben deelgenomen aan de zendingen „drops from the air" voor Den Haag. Met inganq van 13 Augustus a.s. wordt de luchtlijn Stockholm-Amsterdam her steld. De Zweedsche luchtvaart wil dezen dienst drie maal per week onderhouden voor passagiers, post en goederen. Ver moedelijk zullen hiervoor vliegende for ten worden gebruikt, die tijdens den oor log noodlandingen in Zwedon moesten maken. De minister-president, Prof. Schermer- hom, zal op 15 Augustus een monument onthullen, ter nagedachtenis van de vijl gijzelaars, die op 15 Augustus 1942 op de Goirlesche heide werden vermoord. Het monument wordt opgericht oo de plaats der terechtstelling. Het waren de hsoren Willem Buys, graaf E. O. van Lim burg Stirum, Mr. Robert Baclde, Chr. Be nokers en baron A. Schimmelpenninck van a er Oye. is een dagelijkscho busdienst Nii- meg.vn-Zutphen geopend, die aansluiting geeft op Re treinen uil het Zuiden. Krachtens de leen- en pachtovereen komst hebben de Vereenigde Staton tot dusverre aan Nederland goederen en diensten geleverd voor 140 millioen dol lar. De qroep van Nederlandsche r ilen is in Auslrclië aangekomen, -na zullen worden opgeleid. Frankrijk De commissie voor buitenlandsche aan gelegenheden van do raadgevende verga dering heeft eenstemmig een motie aan genomen, waarin de Fransche regeering wordt verzocht de diplomatieke betrek kingen met Spanje van Franco te verbre ken en stappen te doen bij de regeerin gen van Engeland, Amerika en Rusland om haar steun te verleenen aan een re- publikeinsche Spaansche reqeering. Laval heeft in het proces Pétain o.m. verklaard, dat iemand met een gezond verstand in October 1940 aan een Duit sche overwinning heeft moeten denken. Hij had het noodig geacht, dat de Duit- schers vertrouwen in hem stelden, doch hij was Franschman in hart on nieren en kon niets anders wenschen dan de over winning van Frankrijk. Verder zei Laval noa. dat men het Pétain niet kwalijk moet nemen, dat hij verschillende wetten e.d. onderteekend heelt. Hij was een oud man Hij had geen verstand van dergelijke zaken en toekende alles wal men hem voorlegde. Het Verre Oosten Generaal Mac Arthur maakte bekend, dat in de eerste 7 maanden van dezen oorlog ruim 3 millioen ton Japansche schoepsruimte door de luchtmacht is tol linken gebracht. Luchtaanvallen werden over een uil- gestrekt gebied uitgovoord vanaf Japan tot Borneo en van do Chineesche kust tot aan Nieuw-Guinea. Voor het eerst in de geschiedenis van China zullen parachutetroepen in actie treden. Ze zullen een belanarïjk tegen offensief legen de Japanners in China in- Potsdam en het Verre Oosten Het Britsche ministerie van buitenland sche zaken heeft bekend cemaakt, dat de generale staven van Engeland en do Ver. Staten tot in details do coördinatie van de plannen voor den strijd in het Verre Oos ten op de conferentie hebben uitgewerkt. Belangrijke mutaties in de verschillen de commando's zullen daartoe plaats hebben. Een ambtenaar van hot Engelsche mi nisterie van Buitenlandsche Zaken heef! over de conferentie van Potsdam een ver klaring afgelegd, waarin hij zegt, dat het communiqué niet eerder is gepubliceerd, omdat de oorlog tegen Japan momenteel een oorlog van do „Big Two" is. Ik zou echter willen verklaren, zeide hij, dat het onmogelijk is uil het commu niqué de gevolgtrekking te maken, dat Rusland niet zal deelnemen aan den oor log tegen Japan. Rusland De Prawda, het oiiicieele orgaan van de Russische communistische partij, oor deelt als volgtEngeland is niet verge ten, dat na den vorigen wereldoorlog een ernstige induslrieele crisis ontstond, en een massale werkloosheid. Dit moet nu voorkomen worden. Daarom hebben de Engelsche kiezers thans gekozen voor Labour. De overgang van oorlogs- naar vredeseconomie moet aldus geschieden, dal de 3.5 millioen arbeiders, die naar de fabrieken en de nieuwe industrieën wer den gehaald, ook werk vinden nu het vre de is geworden. Beslist moet worden wie de hoofdlasten van den oorlog hebben te dragen. Reuter seint uit Moskoude Sovjet-Unie verwacht een „new deal" in Europa, als gevolg van een Labour-regeering in En geland. Hi; vermeldt de voigende pun ten een hecht front voor de democrati seering van geheel Europa. Een vastbe raden behandeling van het probleem Duitschland, totdat de Duitschers een her opvoeding hebben onderdaan wat nieu we wegen in denken en leven betreft. Een sympathieke houding ten aanzien van Ruslands eischen inzake veiligheid en vrije toegang tot de overige wereld. Een groote ruilhandelvoor Engeland hout uit de uitgestrekte Russische wouden, voor Rusland Britsche machinerieën. De „Observer" in Engeland daarente gen schrijlt. dat de socialistische over winning in Engeland door Moskou mot gereserveerdheid is ontvangen. Vreest men daar, zegt de Observer, een concur rentie tusschen Moskou en Londen met betrekking tot links Europa Met grooten spoed wordt gewerkt aan het dichten van het gal in den Wieringer- meerdijk. Meer dan 200 m. van den bin- nen-keileemdam van het nieuwe dijkstuk steekt reeds boven water uit. Men hoopt, dat op 15 Aug. het gat zoover zal zijn gedicht, dat met de bemaling kan wor den begonnen. Van a.s. Maandag 12 uur af zullen geen schepen meer door het gat in den dijk kunnen passeoron. Gen.-Majoor Kruis zal optreden als ter ritoriaal bevelhebber van het nieuwe korps Gezagstroepen, zoolang de uitoefe ning van den bi/zonderen slaat van be leg aan den chef stal 'M. G. is opgedra- Zoodra do staat van beleg wordt op gegeven is voor deze functie aangewezen luit.-kol. V. E. Nierstrasz. Het bezoek van den Russischen ambas sadeur Valkof aan Den Haag is van niet-officicelen aard. Over enkele dagen zal de ambassadeur die ambassade-raad is geweest bij de Sovjet-Russische ambasscdo te Londen, rar Engeland terug keeren. Binnenkort hoopt hij officieel zijn in trede te doen in Den Haag. Komende van's-Hertogenbosch 2ijn er thans drie routes om het midden en Wes ten van het land te bereiken, t.w. le. Den Bosch-Zaltbommel-Kuilenburg- Utrecht2e. Den Bosch.-Zaltbommel-Via- nen-(U1recht)-Amslerdam3e. Den Bosch- Zaltbommel-Gorcum-Hendrik Ido Ambacht- Rotterdarr.-Den Haag. De minister van 'Sociale Zaken heeft een commissie ingesteld tot onderzoek naar het beleid en de gedragingen in be zettingstijd van Ir. R. A. Voxwey, wnd. secretaris-generaal van het departement van sociale zaken, tevens directeur-gene raal van het Rijksarbeidsbureau. De prov. kerkbesturen hebben met over weldigende meerderheid de ontwerprege ling voor het bijeenkomen van de Ned. Herv. Kerk In Generale Synode aange- A.N.P. meldt, dat in afwijking van hel oorspronkelijke plan. het spoorwegverkeer tusschen het Westen en het Zuiden des lands, via Geldermalsen-Nijmeqen, hall Augustus niet alleon militair vervoer, doch ook voor vervoer van burgers en goede ren zal worden gebruikt. Reeds is een proefrit gemaakt op het traject UtrechtGeldermalsenNijmegen. Vanaf 1 Augustus staat de lijn open vor militair Rekenschap gevraagd aan het vorige ministerie Wij lezen felle woorden in de Maasbode van de hand van O. van Nispen tot Se- venaer, waarin hij allerlei vragen stelt omtrent de gesties van het vorige kabinet. Speciaal wil hij gaarne nu achteraf we ten, waarom er zooveel wisselingen wa ren in het kabinet. Waarom ging De Geer heen Waarom al die anderen Waarom speciaal Minister Burger Men zegt, dal deze, in Maart in Brabant ko mende, ontsteld was over do gevolgen van do toepassing van het Tribunaal-be sluit en van de P.O.D. en dat hij toen een rede heeft gehouden om op matiging aan te dringen. Men vertelt, dat dit niet naar den zin was van leidende persoon lijkheden in Londen, die niets wisten van den toestand hier. Minister Burger zou tot aftreden gedwongen zijn. en de scherpslijpers kregen hun zin. tengevolge waarvan tienduizenden en nog eens tien duizenden in gevangenkampen zuchten, waaronder geheel onschuldigen. wier vrij lating door zekere elementen wordt ver hinderd. Een zeer gematigd blad kwelifi- ceerde dergelijke toestanden een dezer dagen als een nationale schande. Gin gen de ministers Albarda en Van den Tempel heen. omdat zij aan de zijde ston den van minister Burger Een der mi nisters van iinanciën in het kabinet Ger- brandy zeide, sprekende over het Rost- sche wanbeheer, dal ons land milliardon Hoefl gekost: wij hebben slechts 550 mil lioen uitgegeven. Mag Sijmen, die dit bedrag met harden arbeid moet opbren gen, ook weten, waarvoor deze uitgaven zijn gedaan Als men ziet, hoe er nu met 's lands gelden wordl omgesprongen, hoe er op staatskosten wordt gerost en oereden natuurlijk uitsluitend voor noodzakelijke dienstreizen dan wordt het verlanqen naar het zien adeggeD van financieele verantwoording nog te sterker De »Patria« bracht goud In IJmuidon is met de motorschoener .Patrio" de eerste zending goud, 150 Ion, naar ons land teruggebracht. Min. Spaak over Nederland Tijdens de vergadering van de com missie van Buitenlandsche Zaken der Bel gische kamer zeide minister Spaak in antwoord op een vraag, dat de verbete ring van de relaties met Nederland nog al moeilijk was tengevolge van den cha- olischen toestand, waarin de Nederland sche politiek zich bevindt. In de bijeon- komst werd aangedrongen op een nieuw cultureel accoord tusschen Nederland en België. Prinses Irene 6 jaar Gisteren is Prinses Irene 6 jaar ge worden. Het was Haar eerste ver jaardag in Nederland. Wij hopen, dat zij nog lange jaren gespaard zal mogen blijven. Radiotoespraak van Prinses Juliana H.K.H. Prinses Juliana heeft Zaterdag avond vla de radio een toespraak ge houden, waarin Zij centgc persoonlijke dingen wilde zeggen. In de eerste plaats deelde Zij mede. dat de longontsteking vau Haar moeder heel goed verfoopt. Zij heeft al weer ecnigc malen mogen opstaan en ecnige bespre kingen kunnen hebben. De Prinses sprak de hoop uit. dat na de jaren van onaf gebroken hard werken, druk cn spanning nu een periode lang genoeg voor genezing en rust verwezenlijkt zal kunnen worden. De Prinses dankte voor her grootscbe welkom bij de terugkeer in het vaderland ondervonden. Zij zeide, de kinderen niet overal te kunnen meenemen, omdat kleine kinderen een rustig en geregeld leven moeten hebben, maar wij zullen ze aller minst verstoppen. De Prinses verzocht met nadruk dc kinderen niet te verwennen, ze niet te overweldigen door belangstel ling cn liefde. Bij de diepe vreugde van hereeniging in het vaderland denkt men voortdurend aan de velen, naar wier thuiskomst tever geefs werd uitgezien en men beseft des te meer zijn verantwoordelijkheid tegenover dit alles om ook zijn uiterste krachten in te spannen en alles te geven voor den wederopbouw van ons aller vaderland, zoo besloot de Prinses. NECROLOGIE HAN HOLLANDER Han Hollander, de bekende radio-re porter, is in een kamp le Polen overleden. Zoo staal hel in een simpel berichtje in de krant, meer niet. Waarom ook meer drukte over dit ge val, dat verloren gaat in de massa van millioenen, die dezen oorlo" niet meer overleefden 1 Wat is dan één mensch in zoo'n enorme hoop menschen „Zoo. is die ook dood en we gaan weer verder, onbarmhartig voortgejaagd door hel ijltempo dat onze eeuw ken merkt. Alleen de prominente figuren onzer sa menleving wordt eenige aandacht ge schonken. Slechts bij den dood van de grooten onder ons, staan wij een oogen- blik langer stil. En nog lang daarna wor den hun daden, hun eigenschappen aan volgende geslachten verteld. Och nee. Han Hollander zal nooit in 'n jaartallenboekje komen. Hij was „maar" 'n radio-reporter en het eenige dat ie deed was voetbalwedstrijden verslaan. Weet u nog, hoe we bij de radio zaten te genieten als ie bezig was Hoe ie met z'n onvergelijkbaar enthousiasme sells de meest flegmatieke menschen wist le interesseeren voor HolIaiid-3elg:ë Hoe zijn slem in een climax tenslotte het uit kon schreeuwen„laaaaa. tij zit. hoe ra, luisteraars 1—0 voor onze jongens" Dat hij soms zóó'n jubelenden, daveren den woordonslroom in onze antenne joeg, dat we meenden de lampen in ons toe stel 1e zullen hooren springen Nee. is ben geen voetbalmaniak, maar wonneer menschen, die nooit een tnatch hebben gezien zelfs, zich opwonden bij z'n van geestdrift blakend verslag, dan moet er toch wel iets bijzonders geweest zijn aan dezen mensch. En dat was het ook. Hij was een woordkunstenaar, zijn oogen, zijn herse nen en zijn tong waren één geheel, dat hij tol zijn bediening had als niemand vóór hem. En hij was sportief, een all round sportsman, die de beschaving ook op de sport toepaste en haar daardoor op een hooger niveau bracht. En bovenal was hij Nederlander. Zon der chauvinist te zijn, was Holland bij hem nummer één. Een doelpunt dat de tegenpartij maakte, Icon 'm een spijtig „lammer luisteraars maar verdiend" ontlokken en een goal die door de onzen werd gemaakt, deed 'm zijn woorden als milrailleurvuur zoo snel en op jubelenden toon door onzen luidspreker jagen. Hij vocht vanuit zijn cabine mee met z'n jon gens op 't veld en liet ons, via zijn oogen, meevechten voor Holland. Was dit n!ot zijn groote verdienste, dat hij ons beter leerde besellen dat we alle maal bij elkaar hooren en saamgebun- deld moeten strijden Han Hollander, je droeg je naam met eere, we zullen ook jou niet vergeten. Rust in vrede PRIK. „Schoenmaker blijf bij je leest" Een variant op dat spreekwoord zou kunnen zijn„Kruidenier, blijf bij je grut terswaren". Wat moet nu een kruidenier met klompen gaan handelen. En nog wel legen zwarte prijzen. In Kattendijke werd er door de Prijzencontrole een gepakt, die klompen had verkocht tegen f 10 p. paar. Voor dit handeltje had hij tien paar klom pen klaar staan, Een paar had hij ervan verkocht, toen de Prijzencontrole hem snapte. De overige negen paar zijn na tuurlijk in beslag genomen en de kruide nier ging op den bon. Het zal geen voor- deelig zaakje voor hem zijn 1 De »Jan van Galena De nieuwe „Jan van Galen", de lorpe- dobootjager. die do opvolger is van de gelijknamige, die in de Meidagen van 1940 len onder ging. is Vrijdag in Rot terdam aangekomen. De opbouw van ons nieuwe leger Radiorede van den Minister van Oorlog Zooals gebruikelijk op Vrijdagavond, heeft een onzer ministers voor de radio gesproken. Ditmaal was het Z. Ex. Mr. J. Moynen, de Minister vcm Oorlog, die sprak over den opbouw van ons nieuwe leger. Hij zeide oa.„ dat ongeveer 200.000 man onder de wapenen zullen komen, en wel 100.000 voor de expedilionnaire macht 27.000 voor de gezagsbataljons inclusiei NICA-personeel en 50.000 man bezettings troepen voor Duitschland. Het personeel luchtstrijdkrachten maakt de 200.00U Er zullen drie lichtingen dienstplichtigen worden opgeroepen, doch eerst in hel voorjaar van 1946. De opleiding voor de expedilionnaire macht zal geschieden in Engeland, voor de gezagsbataillons in Australië en voor de bezettingstroepen in Nederland. Wij rekenen erop, dat de eerste divisie van c.a. 20.000 man in November naar Engeland gaat. Ook waren wij van plan vanaf Augus tus iedere 14 dagen 2500 man naar Australië te zender, doch er wachten honderdduizenden Amerikaansche en Canadeesche soldaten op gelegenheid om naar huis terug le keeren en nog eens honderdduizenden op transport naar het strijdtooneel in het Verre Oosten. Hef aanschaffen van de legeruitrusting, ging de minister vorder, is een probleem. Ds eerste divisie zou in het begin van 1946 naar Indië kunnen vertrekken en de volgende ongeveer 4 maanden later. Nu rijst de vraagkomen zij dan nog te pas aan den strijd legen lapan Deze vraag is begrijpelijk. Men moet echlec rekening houden mei het feit, dat al ge ven de Japanners zich in hun moederland onvoorwaardelijk over, zij dit nog niet overal zullen doen. Vervolgens spralc de minister over den geest van ons nieuwe leger. Hij wees op hot groote aantal vrijwil ligers, waaruit blijkt, dat het leger thans door ons volk gedragen wordt. De minister deed een beroep op de reserveofficieren, die in teleurstellend kleine mate gehoor hebben cregeven aan don oproep voor vrijwilligers voor de expedilionnaire macht. Mocht het aantal niet voldoende zijn, dan zullen de oproe pingen plaats hebben. Verder zei hij tot dei-enen. die den ken dat diploma's H.B.S. en Gymnasium voorkeur gevc-n voor officiersopleidingen, dat het best mogelijk is, dat na de her scholing van de beroeps-olficieren en on- der-clficieren verschillende hunner niet in hun ouden rang dienst zullen doen. ter wijl een soldaat of sergeant van vroeger nu in de officiersopleiding komt. Er zal voor de kaderopleiding voorkeur worden gegeven aan hen, die zich als vrijwilliger hebben gemeld. Nu rijst ook de groote vraag Dienst plicht, hoeveel en wanneer worden er op geroepen Het antwoord hierop is. dat wij rekenen op c.a. 110.000 oorlogsvrij willigers, waardoor dus 90.000 man op geroepen zullen moeten worden. In de huidige omstandigheden zullen dat waar schijnlijk slechts drie lichtingen behoeven te zijn, bestaande uit diegenen, die in 1946 20 jaar, eventueel den leeftijd van 21 of 22 jaar hebben bereikt. De oudere lichtingen zullen niel opgeroepen worden, behoudens speciale technische troepen. Met een beroep op het Nederlandsche volk beslool minister Meynen zijn rede.

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1