VRIJE STEMMEN Nederlaag der Britsche regeering Het Verre Oosten De Hadio-omroep Ie JAARGANG NUMMER 221 DAGBLAD VOOR ZEELAND Vrijdag 27 Juli 1945 AJgameene Leiding i B. G. Kloosterziel ei S. L. Hoofdredacteur i J. Koekebakker Redactie en Administratie Goes, Beestenmarkt 2 Telefoon 2163 Verwarringen in Europa Don ]uan, een gezonde sportsman, woont mot zijn vrouw in een villa te Lausanne, dicht in de buurt van de Ko ningin-Moeder. Hij is een all round sports man, die in zijn verbanningstijd ook r democratisch is geworden dan hij door zijn opvoeding aan het Spaansche hof van origine was. Toch gaat het in zijn omgeving nog vrij deftig toe, de etiquette van het koningsgeslacht is nog niet ver dwenen. Maar democratische allures heeft hij wel aangenomende even der tigjarige verklaarde bij een interview, dat hij bezig was met deskundigen een politiek program op te stellen, mot als leidende gedachte een meer gelijkmatige verdeeling van de welvaart, en de op- heliing van onrechtvaardige sociale schillen. Zooals men vreet, moet hij van Franco niets hebben. Of het gerucht waarheid bevat, dat zeide hoe Franco, nu dit ballotje niet op ging, zich zou wenden tot een ander lid der koninklijke familie, een doofstommen hertog, is nimmer bevestigd. Het zou anders voor Franco wel gemakkelijk zijn. een vorst naast zich te hebben die nooit zijn mond Voorbijpraten kon Maar Franco doet in elk geval alle pogingen om zijn labiel evenwicht te handhaven, en in het zadel te blijven. .-Bij de viering van den gedenkdag, waar op het begin van den burgeroorlog her dacht werd, die Franco aan de macht bracht, gaf Franco 500 arbeiderswoningen cadeau, en nog 700 zullen er volgen. Doch zijn minister van Arbeid gaf in een rede een somber beeld van hel na-oor- logsche Europa, en sprak van de Bar- baarsche Kracht uit het Oosten, die tracht de wereld to overheerschen. Men behoeft niet te vragen wie hij hiermee bedoelt. Dat deze macht in elk geval jegens hot Francobewind niet gunstig gezind is wel zeker. De Amerikaansche radio heeft oen bericht de lucht in gestuurd, dat Rusland zoowel een ultimatum aan Japan zou stellen, als ook eischen zou, dat alle fascistische stelsels in Europa zouden worden geliquideerd, o.a. het be wind in Spanje. Ook dit is nu juist geen authentieke bron. Het stilzwgen der Pots- damsche grooten geSit aanleiding tot duimzuigerij Doch in elk geval is nie' onwaarschijnlijk dat de meeningsverschil- len. om geen erger woord te gebruiken, tusschen Rusland en Spanje wat de hui dige machthebbers beitelt, onoverbrug baar zijn. Daarvoor hebben we ook een direct De „Izwestia", een toonaangevend Sov- jetbladz schrijft, dat Spanje en Argenti nië de twee kluizen zijn voor de Duitsche en Fascistische effecten. In niet-financi- eele taal uitgedruktzij zijn beide kweek plaatsen en broedplaatsen voor nieuwe Duitsche en fascistische aanslagen op de rust en den vrede van de wereld. En ernstig wordt door het Moskousche orgaan gewaarschuwd togen ie ver gaan de verbroedering met nazi's en fascisten. Als treffend staaltje wordt hiervan ge meld, dat de Britschc bezettingstroepen in Duitschland Alfred Hugenberg de gelegen heid hebben gegeven een memorandum te schrijven en aan hen Ie overhandigen, wuarin hij zijn bezwaren tegen het drei gende „roode gevaar' mag uiten. Dezelf de Hugenberg had reeds in 1933 een pu blicatie gegeven waarin koloniën voor Duitschland werden gevraagd, ton koste van Rusland en Afrika. Om tot Spanje terug te keerenzou hel aan den vroegeren minister-president Ne grin, die thans in Mexico verblijft, geluk ken zijn plan uit te voeren, om alle oppo sitie-groepen tegen Franco samen te bren gen, en zoo in oen vreedzame revolutie een nieuw Spanje te grondvesten, dal weer in de volkerenwereld van San Fran cisco kan worden toegelaten, en mee wil bouwen aan een nieuw Europa Dal doet wellicht minder ter zake. Hoofdzaak dat dan de verwarring in den Zuid westhoek van Europa gelukkig zou wor den opgeruimd. Laat ons hot hopen. Over een andere verwarring in Europa sen volgend maal. Zeeuwsche Vplksmniversiteit Naar wij vernomen is dezer dagen het Algemeen Bestuur van de Stichting „Zeeuwsche Volks-Universiteit" met de na volgende in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen woonachtige leden uitgebreid Pierre van Hauwo, K. J. Huineman, J, J. Kaan, Ds. P. L. D. J. van Oeveren, Mr. H. B. L. do Rechter. W. H. Schoonaard en Mr. G. Tichelman. De werkzaamheden van de Z.V.U. zul len reeds dezen zomer, ook in Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen een aanvang ne men. Een prospectus zal worden uitge geven. dat binnenkort aan belangstellen den zal worden toegezonden, Voorloopig zal hel centrum der werk zaamheden in Oosl-Zoeuwsch-Vlaanderon Terneuzen worden gevestigd. Als cor respondent van het Bestuur zal optreden de heer W. H. Schoonaard, Burgemeester Geillstraat 13, Terneuzen. hoofdschotel der „Big Three" conferentie Potsdam Admiraal Lord Louis Mountbatten, de geallieerde opperbevelhebber in Z.O.-Azië, is tegelijk met Churchill in Londen aan gekomen. Hij verklaarde deel te nemen aan de conferentie te Potsdam. In wel ingelichte kringen in Washington ver moedt men. dat het Verre Oosten de hoofdschotel van de conferentie is. Reuter's militaire correspondent in Lon den seint, dat volgens welingelichte Lon- densche kringen de vraag wanneer Japan ineenstort, grootendeels afhangt van de bereidheid van Rusland om aan den oor log deel te nemen en van de verzekerin gen, welke Stalin van president Truman dienaangaande heeft ontvangen. Indien deze verzekeringen bevredigend zijn, dan wordt verwacht, dat de Russen de geallieerde voorwaarden aan do Ja- panscho regoefing zuilen overhandigen, met de toevoeging, dat een verwerping door Japan de Sovjet-Unie met Japan in oorlog brengt. Levant Generaal Paget, de Britsche opperbevel hebber in het Midden Oosten en Generaal Beynet, de algemeen gedelegeerde vooi Frankrijk in den Levant, hebben stemming bereikt over de ontruiming Oost-Syrië door de Fransche troepen. Fransche troepen zullen in den Lybai en aan de westkust van Syrië blijven Frankrijk zal bepaalde vliegvelden blijven conlroleeren. De overeenkomst draagt slechts een voorloopig karakter. Scandinavië De Noorscne Arbeiderspartij en de Com munistische Partij zijn overeengekomen, zich te vereenigen en in de toekomst ge zamenlijk den verkiezingsstrijd te wilder den naam van Noorsche Arbeiders Partij. Vereenigde Staten Tijdens het debat vu» den Amerikaan- schen Senaat over het handvest dor Ver eenigde Volleen zei senator Barkley, dal do fout van 1919, toon de senaat het statuut van den Volkenbond verwierp, niet herhaald mag worden. Senator Burton Wheeler zei, dal de stand van zaken aldus wordt, dat Enge land het Westen zal gaan beheerschen. Moskou hel Oosten, en dat de Vereen. Staten in het hait van deze nieuwe we reldorganisatie zullen komen te staan. Hij verklaarde voor het handvest te zullen stemmen. Het reizen naar het buitenland De Geallieerde Autoriteiten hebben voor loopig niet toegestaan, dat personen naar Het buitenland gcan voor familie- of per soonlijke aangelegenheden. Zakenlieden en dergelijke personen, die naar het bui tenland (Duitschland uitgezonderd) willen gaan, dienen zich te vervoegen aan l'a- 27 van het Ministerie van Handel en Nijverheid, Bezuidenhoulscheweg 30, Den Haag, .onder overlegging vanle. Een urgentie-verklaring van het Rijksbureau, waaronder men ressorteert, dan wel van hel betrokken departement2e. oen gel dig paspoort, indien de reis niet Engeland of Amerika betreft3e. een verklaring den P.O.D.4e. twee pas-foto's. Goed nieuwe uit de mijnstreek j ministerieel" beschikking is inge steld de adviescommissie voor arbeïdsza- m voor hel mijnbedrijf AVA. In deze commissie, welke door Dr. Ir. C. Th. Groothoff wordt gepresideerd, heb ben drie vertegenwoordigers der mijndi- '=s en 9 vertegenwoordigers van ar beiders en mïjnbeambten zitting. Voor mijnwerkers is een speciale rege ling getroffen in den vorm van een bij zondere distributiekaart. Hiervan zullen bonnen geldig verklaard worden voor kleeding, schoeisel, huis- e.d. zijn loon zal de mijnwerker afhan kelijk van zijn prestaties punten ontvan gen. die tezamen met de bonnen van de bijzondere kaart recht geven op het koo- »n van de begeerde goederen. Hierdoor wordt bereikt, dat de kolen- productie door grooter werklust kan wor den opgevoerd, terwijl de mijnwerker van de industrieën, die hierdoor kunnen gaan werken, als eersto zijn verdiende aandeel ontvangt. Verwacht wordt, dat thans ook meer personeel zal toevloeien. Frankrijk Het proces tegen Pétain moest gist een half uur worden onderbroken, omdat de bejaarde maarschalk de groote hitte in de overvolle rechtszaal niel kon dragen. Tijdens het laatste deel van hot verhoor van Daladier kwam het lot een scherpe woordenwisseling tusschen de leden de jury, die tol de verzotsbeweging had den behoord en den verdediger, toen deze zeide, dat niet veel menschen uit de dergrondscho beweging, wat trouw c gaal,.konden bogen op een verjeden als Pétain. Daladier zeide, dat Frankrijk in oorlog vrijwel alleen streed. Zelfs het zegevierende Roode Leger moest in het begin voor den Duitschen orkaan wijken. De werkelijke oorzaak van den val van Frankrijk is niet alleen het verkeerde ge bruik van modern materiaal, maar verkeerde opvalling, die het meest actieve en best gewapende deel van de divisies in België in den strijd wierp, terwijl do spil werd gevormd door 2e-iangs-divisïes. Volgens Albert Lebrun, oud-president :n Frankrijk, die daarna gehoord werd. had Pétain twee fouten gemaakt. Hij ge loofde in de overwinning van Duitschland en hij dacht dal het prestige van zijn maarschalks-ster bij een Duitsche bezet ting Frankrijk zou beschermen. Het Verre Oosten Admiraal Nimïlz maakte de resultaten bekend van de aanvallen van Dinsdag op de oorlogshaven Kure en omgeving. Niel minder dan 20 Japansche oorlogs schepen" werden beschadigd, w.o. 3 slag schepen, 5 vliegdekschepen en 5 kruisers, Voorts werden ook een groot aantal koop vaardijschepen en kleinere vaartuigen be schadigd ol tot zinken gebracht. 92 Ja pansche vliegtuigen werden neergescho ten of op den grond vernield. Zeven-tiende van ICure is vernietigd. Over debewegin-en van de geallieerde vloot heerscht stilzwijgen. Volgens Radio Tokio zijn geallieerde troepen geland op het eiland Puket. aan de Westkust van Malakka, halfweo Ran goon en Singapore. De landingen werden uitgevoerd na een voorafgaand bombar dement door kruisers. Van geallieerde zijde v/orden deze berichten nog niel be- België Tijdens een zitting van de Belgische ka- er verklaarde minister Paul Spaak o.m„ dat koning Leopold ondanks aandringen zijn regeering, van Churchill, van Lord Halifax, en wellicht ook van den Britschen koning weigerde naar het bui tenland uit te wijken, toen de tegenstand van het Belgische leger niet houdbaar bleek. Tijdens een laatste onderhoud verklaar de de koning11c heb het gevoel, dat ik het volk voor lijden kan bewaren. In elk geval is de geallieerde zaak verloren. Ik denk, dat ik, indien ik vertrek, nooit meer in België terug zal keeren. De ge allieerden zullen den oorlog spoedig op geven, Engeland zal misschien den oor log ter zee en in de koloniën maar er is geen kans op eenige tie in België. Wij moeten lange jaren af wachten, gedurende welke wij er moge lijk in kunnen slagen, een verminderde onafhankelijkheid te handhaven, in af wachting van betere tijden, Duitschland Maarschalk Zhukov heeft de bevolking in liet door Rusland bezette deel van Duitschland gelast binnen 5 dagen alle waarde-voorwerpen van goud, zilver en platina, benevens documenten en andere bescheiden, betrekking hebbend op eigen dommen der vroeger bezette gebieden, in te leveren. Zware straffen zijn gesteld op overtreding dezer bevelen. Ook mogen geen uniformen of wat er op lijkt meer gedragen worden. IN NEDERLAND De Ministerraad is tot overeenstemming gekomen met betrekking tot het vraagstuk hoe de radio-omroep georganiseerd moet worden. Er zal worden opgericht een stichting, genaamd „Stichting Radio Ne derland in den overgangstijd". Voorzitter dc-zer stichting wordt mr. L. A. Kesper, griffier van de Tweede Kamer, thans wnd. secr. generaal van het departement van binnenlandsche zaken, Hot stichtingsbe stuur zal breed zijn samengesteld, zoodat alle stroomingen in de Nederlandsche ra diowereld daarin zullen vertegenwoordigd zijn. In het wekelïjksche radio-kwartier van de regoering zal hedenavond om 9 uur de min. president, prof. ir. W. Scher- merhorn een nadero toelichting geven op het besluit met betrekkin/* tot de organi satie van den Nedorlandschon radio- omroep. Provinciale Zeeuwsche Courant Sinds Donderdag 19 Juli is de naam ra Dr. P. J. Bouman als redactioneel medewerker van dit blad weggevallen. Het eerste lid van Churchills tusschen tijdscho regeering, dal door een Labour- candidaal verslagen werd, was de minis ter van luchtvaart, Harold Mac Millan. Zoowel Amery. de minister voor Indië, cis Hoare Belisha, de vroegere van oorlog en thans minister vo nale verzekering, werden door Labour- candidaten verslagen. Ook Brandon Brac ken, de Eerste Lord der Admiraliteit, Gof- lrey Lloyd, minister van voorlichting on V/alter Wormersley. minister voor de pen sioenen, zagen hun zetels verloren gaan. De nederlaag van Brandon Bracken, oen der trouwste vrienden van Churchill en vroegere minister van voorlichting, betee- ltent een groote nederlaag voor de Re- geering. Hij werd verslagen door don Labourcandidaat luit. gen. Mason Mac- Farlane, hoofd van de Britsche militaire missie te Moskou in 1941 en voormalig gouverneur van Gibraltar. Een volgend verrassend resultaat was de nederlaag van den Britschen minister van Oorlog, sir James Grigg. die le Cardiff verslagen werd. De Labourleider Atllee handhaafde zich. Zoowel de zoon van Churchill als die van Leopold Amery, boekten een neder laag. Ook Churchills schoonzoon, Duncan Sanoys, minister voor Openbare Werken werd verslagen. Een verrassing was de nederlaag van den liberaal sir William Beveridge tegen den conservatieven candidaat. 2 minister van opvoeding, Richard Law werd door den Labourcandidaat Smith verslagen. De laatste ondergrondsche Een Engelschman, juist terug uit Por tugal, schrijft in „The Sunday Picturiul" n jonge man betreedt op onopvallen de wijze mijn hotel in Lissabon. Hij over handigt mij een pakket. „Hier zijn de kranten", iluistert hij. „U geeft ze niet handen, voordat u Portugaf hebt ver laten Ik beloofde hot. Het waren on- dergrondsch gedrukte kranten. Kranten, die, wanneer ze op een Portugees ge vonden zouden worden, gevangenisstraf zouden beteekenen. man, die ze bracht, was een dei- laatste leiders van de Ondergrondsche Europa. Deze kranten vertellen van de gruwe- n in een Portugeesch concentratiekamp. Officieel is Salazar eerste minister. Officieel is er een president en een parlement met twee partijen. Officieel was Portugal neutraal en En geland vriendschappelijk gezind. Portu gal was Engeland's oudste vriend op het vasteland. Maar de waarheid is, dat Salazar een dictator is. Do verkiezingen worden ge controleerd. Corruptie is schering en in- Veel Porlugeezen zijn rijk geworden door handel met Duitschland. Salazar was even vriendelijk voor de Duitschers als voor do Engelschenen fel anti-Russisch. Meer dan drie kwart van de bevolking anti-Salazar. Zij noemen hem 'n fascist. Salazar weet dat gewapende patrouilles trekken door de straat waar hij woont. Na zonsondergang mag niemand langs zijn huis komen. Ik sprak een vriend, die ditverbod had overtreden. Een agent verscheen weldra. „Verdwijn", zei hij scherp. „Weet u niet. dat u hier niet mag komen op dezen tijd?" Mijn vriend haalde zijn schouders op. „Behoort de maan ook aan Salazar vroeg hij. De agent speelde met zijn geweer. „Het is een geiuk voor u, dat u een buitenlander bent", zei hij toen Ja, dat is Portugal. Standbeelden voor vrijheid en rantsoeneering van brood. Dc villa's van de rijken en de stinkende steegjes, waar de armen wonen. Dui zenden bedelaars en werkloozen. Wanneer Salazar er geen lucht van liad gekregen, was enkele weken gele den een revolutie uitgebroken. Eon ver hooging van soldij voor de troepen deod de revolutie uitblijven. Zonder leger is een revolutie onmogelijk in Portugal. Alles wat pro-Russisch is. wordt ge schrapt in de kranten. Laatst was er een ReuterberichtEen koe had een record geslagen bij de melkproductie. Hel be richt werd niet opgenomen, want het arme dier was toevallig van Russische origine. Op V.E.-dag waren drommen menschen op do been, juichende„Leve Engeland Leve AmerikaLeve het land, dat we niet mogen noemen Ik sprak Dalmeida, chef van het Por- tugeesche ministerie van Propaganda en becritiseerde de kneveling der pers. Hij zei„Wanneer die er niet was, zouden de correspondenten onverantwoordelijke berichten schrijven. Het is de taak van do pers om zulke berichten te publicee- ren, die de regeering wenscht". Hel wordt tijd, dat de wereld woel, hoe Portugal er uit ziet. Een land, waar in de dorpen menschen worden gehuurd om op een feestdag Salazar toe te jui- Evenals Franco, speelt hij met de idee van een monarchie, om de menigte te verblinden en ondertusschen zijn oog merken to kunnen blijven uitvoeren. L. Een der Labourleiders, Herbert Morri son. boekte winst voor de Labour-partij. Churchill behaalde in zijn district een groote meerderheid. Laatst bekende resultaten der Britsche verkiezingen Labourpartij (Attlee) 365 zetels Conservatieven (Cnurchil) 186 Liberaal Nationalisten 14 Liberalen 10 Onaihankelijken 8 Communisten 2 Onafhankelijke Labourpartij 3 Common Wealth 1 Generaal Crerar ontvangt een Nederlandsche onderscheiding Prins Bernhard heeft op 21 Juli namens H.M. de Koningin, het Grootkruis ïn de Orde van Oranje Nassau aan den bevel hebber van het 1ste Canadeesche leger, generaal Crerar. uitgereikt. Prins Bernhard heeft aan generaal Eisenhower en aan den chef van diens staf, generaal Bedell Smith, het Groot kruis van den Ned. Leeuw overhandigd. UIT STAD EN LAND GOES, Woensdagavond had in de zaal in de Prins van Oranje onder buiten gewoon groote belangstelling de huwe lijksinzegening plaats van Br. N. Cor- stanje Cz. en Zr. M. J. Schipper Dd„ die op Leger des Heils-wijzo werd voltrokken. Majoor Claeijs van Amsterdam las Psalm 84 en daarna werd tot de huwelijksplech tigheid overgegaan, waarbij als tekst hot bruidspaar werd meegegeven Spreuken 3 S. Nadat verschillende sprekers ge legenheid hadden gehad 't v.-oord te voe- spraken bruid en bruïdekom hun GOES, Plaalskaarten voor den volgen den dag om te reizen met de Ned. Spoor wegen. kannen weer v/orden afgegeven tusschen 18 en 21 uur. De treinen mogen niel wachten op laat komende reizigers. Voorziet u tijdig van plaatsbewijzen. OVEZANDE. De uitslag van het Con- iurs te Ovezande, waaraan 17sociëtei- n met 60 schutters deelnamen, luidt Hooldvogel J. Rijk. van Willem Teil, Ove zande le zijvogel J. Smallegange van Zorgvliet, Ellewoutsdijk2e zijvogel bij loting F. Claies, van Ons Genoegen, te Oudelande le kal M. Rijlc van Aldoende leert men, Kwadendamme 2e kal P. Pa- van Willem Teil, Ovezande3e kal H. Drijdijk van Doel naar Hooger, Wol- faarlsdijk 4e kal bij loting J. v. Doorn, van Zorgvliet, Ellewoutsdijk le klop H. Paree, van Concordia, 's-Heerenhoek 2o klep C. Louws, van Edele Handboog, te Oudelande 3e klep J. Rijk. van Willem Teil, Ovezande. OUDELANDE, Vijftig jaar geleden werd heer L. Lous lid van de Handboog- societeit „Ons Genoegen". Voor de schie- ing verleden week begon, feliciteerden alle schutters hem en sprak de voor zitter hem toe. Spreker hoopte, dat de heer Lous als oudste lid der vereeniging nog vele jaren lid zou mogen blijven. De jubilaris gaf voor dezen dag verschil lende premies le verschieten, waarmee alle schutters ten zeerste waren inge-

Krantenbank Zeeland

Vrije Stemmen. Dagblad voor Zeeland | 1945 | | pagina 1